kgeiifla
Staflsnïeuws
lilt de Omstreken
Gemengd Nieuws
BiaueaMS
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1821
HAARLEM S DAGBLAD
ÜBQNNEJVÏEMTEIV per 8 maanden: Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) 18.677». Franco per post door Nederland 13.877,. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.577»; franco per po3t 10.65. Post Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Dlrecteur-Hooidredaoteur J. C- PEEREBOOM, Telefoon 3032
ADVE2ÏTENTIENVan 15 regels f 1,75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regsl. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentièn van Vraag en aanbod van 1—4 regels CO Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Teiefoonnrs. de Redactie 600 en der Administratie 734
DIT NUMMER BESTAAT. UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Hedem
MAANDAG, 12 SEPTEMBER*
Oud-Holland, Verwulft. Strijkorkest
BV .oo' stellingen.
DINSDAG 13 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg, „Cremer", voor
stelling, 7.30 uur.
Groote Kerk, Orgelbespeling van
23 uur.
Oud-Holland, Verwulft; strijkorkest.
Luxor-theater, Groote Houtstraat
Bioscoop en variété-voorstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt,
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat!
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Soalaofeheater, Kleine Houtstraat fk
Pi ...pvoorst.ciVmg, 3 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg*
Bioscoop-voorstelling, 8 uur*
lieemsted"', Kerk, concert,
8 uur.
J. C. SCHRöDER.
Uit eon artikeltje 111 de Telegraaf veme
men wij, dat do hoofdredacteur, de heer
1. 0. Schroder, 50 jaar geworden is. Vol
ivaardeering herdenkt een van do jongere
redacteuren, J oh. X,., dat feit.
Wij willen het onzerzijds verder wereld
kundig helpen maken, omdat de heer
Schroder In de journalistiek een buitenge-
wono figuur is. Zijn invloed als hoofdre
dacteur op den innerlijkan gang van zaken
kunnen wij natuurlijk niet beoordeelen en
gaat ons oök niiet aan,, maar uit de drie
rubrieken, die hij in de Telegraaf voor zijn
cenmg heeft genomen, het Dagboek van
1 Amsterdammer, bet tooneelverslag en
t Raadsoverzicht, kan men den pen
voerder loeren kennen.
Engelsche oorlogsschepen te
IJmnUon.
Het Engelsche eskader één krui
ser, één floti'll ©vaartuig en adht tor
pedojagers is Zaterdag, begroet
door sal uuteahoten van de verwelko
mende Hollandsdhe sdhepen en van
bet pantserfort en onider groote be
langstelling van het puibliek, de ha
ven te IJmuiden binnenigelloopen. Alle
Britsche sdhepen bleven daar niet
lang: om twee uur stoomde het groot
ste deel weer op naar Amsterdam,
om daar door vice-adiniraal Souten-
daan, die aan boord van de „Zee
land" was, ontvangen te worden.
Vier torpedojagers de „Versa
tile"', de „"Walker", de „Watch
man" en dia „Whirlwind1' zijn in
IJmuiden adhtcrgdbleven. Zij zullen
daar tót Dinsdag mlfesribien lot
Woensdag, blijven.
Wij zijn Zondag eens te IJmuiden
een kijkje gaan nemen.
in de bewaarplaatsen van
de levensmiddelen.
Met trots vertelt hij u van de enor
me snelheid waarmede de torpedo
jager (wat is d:e Engelsdhe naam
destroyer: vernieler eigenlijk veefl be
ter dan de Hollandsohedo baren
doorklieven kan en in gedadhton ziet
ge, dioor storm en donkeren nadht,
den Watchman (Waker) of den
Whirlwind (Wervelwind) door de gol
ven schieten, steeds gereefd, hun lu
gubere vernMingdtuallc to verrichten,
zelf ook telkens door vernieling be
dreigd!
Maar dit alles is nu voorbij en de
Jack Tar, de ons Zondag rondleidde,
toonde zich. daar niet rouwig om. Hij
had don getieelen oorlog meegemaakt,
en was Mij, dat liet thans „over"' en
hij ongedeerd gelüleven is.
Of hij geloofde, dat het voor
a 11 ij d voorbij was vroegen wij,
No! klonk dadelijk het besliste
antwoord. Er zal nóg wel een oorlog
komen, waarin Amerika en Japan als
i persoon-
zijn vergelijkingen, en beelden, met een
enkele opmerking geeft hij vaak meer licht,
dan een ander in een lange beschouwing.
Ofschoon hij een zuivere Nederlander ia
en blijft, schijnt hij een Fraai scliman door
zijn kortheid, klaarheid en vernuft; een
Engelschman door zijn oritiek óp toestan
den in eigen land. Of dat zeggen wil, dat
wij het altijd eens zijn met zijn Dagboek
jes'f Neen, volstrekt niet, dikwijls niet.
Maar wal zou de journalist zijn, met wlon
iedereon het altijd'eens was? Een
lijkheid zeker niet.
En dat is Schroder nu juist in do eerste
plaats, een persoonlijkheid. Zóó toekende
hem ook, eenigo jaren geleden, zijn bio
graaf Ferd. Wiexdels, directeur van ,,De
Tijd", nu wethouder van Amsterdam, in
de Groene. Dat loont Schróder ook te
wezen in zijn tooneelcrilieken, die nooit
uitgebreid zijn, maar altijd raak, soms in
maar twintig regels.
Van den criticus Barbarossa zegt onze
medewerker Schuil: „hij weet hetl" En
dat beteekent iets, omdat Schuil het zelf
Dan zijn Itauduoverzichten. Die zijm dik
wijls als bioscoopbeelden, snel voorbijgaand
maar vol licht. Daarbij onbarmhartig tegen
silo aanstellerij en onoprechtheid en als
Stijl vaak juweeltjes.
Of SohrÖder-Barbaiossa er wol blij om
Is, dat zijn 50 jaar aldus aan de groote
klok zijn gehangen, valt te betwijfelen. Hij
is 111 staat, om er een Dagboekje over te
ichrijven en ziohzelf daarbij in 't ootje te
nemen. Niettemin, oollega, geluk ge-
wenschtt En nog vele jaren na deze!
TIJDINGZAAL.
In onze Tijdingzaal, Groote Houtstraat
83, zijn foto's tentoongesteld van de Ko
ning en Prins Hendrik, die Woensdag de
Jaarbeurs te Utrecht bezochtenvan het
Stalen schroef sloom schip „Tjikarong" ge
bouwd voor rekening ";m de Java-China-
Japanlijn; van de opening te Hilversum
deT 'Politic-vakschoolvan de vergadering
Tan den Bond van Gemeente-ambtenaren,
te Groningen gehouden en van con tafereei
uit de opera Comique Suroof, gej
door Die Hagdiezangers in het Paleis
VolksYÜ't te Amsterdam.
PERSONALIA.
Voor het examen hoofdact© zijn
geslaafd de heeren R. Roodenboog;
en J. F. C. van der Shüs van Haar
lem en B. Q. Schouten van Hoofd
dorp,
Onzie oud-stadgenoot Prof. dr.
P. J. Muller, tbans wonend© te Voor
burg is herkozen a-ls voorz.itt.er van
de vereeniglng in het belang van lij
dende Nederlanders, verpleegd in
Gh eel
REDDINGSBRIGADE VOOR DREN
KELINGEN.- Zondag werd in de
zweminrichting aan de Houtvaart exa
men afgenomen voor liet behalen van
een diploma zwemmend redden. Door
de Commissie van Advies werd het di
ploma A toegekend aan de dames A.
Blokker en G. Sweerls en aan de heeren
W. Dijkstra, F.- Sweerts en A. v. d.
Weert. 2 Candida ten werden afgewezen
3 dames Blaagden voor het toelatings-
'T ONDERWIJS IN DEN VREEM
DE.- In de vergadering der afdeeling
Haarlem van het Nederlandsch Onderwij
zers Genootschap, Woensdagavond a.s.
in „De Nijverheid", zal de heer J. W.
Sevenhuyscn, die als Rijksgedelegeerile
het Congres ie Praag meemaakte, een
causerie houden over het onderwijs in
den vreemde. De heer Sevenhuysen
maakie een reis door Duiischland, be
zocht er menige onderwijsinrichting cn
sprak op het wereldcongres lal van in
ternationale collega's. Een aantal platen
«n schetsen zullen nader demonstreeren
ea aantrekkelijk maken.
Van de vert/e trekken de vier don
kergrijze, so rnlb e r-tri tfefl aadie oorlogs
bodems, wier sober aspect sledbts ge
broken wordt door de Britsdhe vlag
en door de witte baretten van de En
gelsche zeelieden, reöds de aandacht.
Tal van belangstel! end en maaJkten
gebruik van de- geboden gelegenheid,
de vier „destroyers" to bezichtigen.
Van twee tot zes uur zijn bezoekers
welkom aan boord on gaat het hun
als ons, dan zullen zij zeker dank
baar en voldaan weer „voet aan wal"
zetten, voldaan door het vele interes
sante, dat zoo'n oorlogssdhip vocxr
dien leök te aansdhouiweu biedt, en
dankbaar voor de groot© bereidwil
ligheid en het geduld, waarmede d©
,Jack Taa-6" (de Britsche „Jantjes")
telkens weer, zonder daarvoor eenige
beiooning te vragen of zell's maar tc
willen aannemen, de werking van de
thans zoo kalen liggende maai- in vol
le actie zoo gevaarlijke oorlogsbodems
aan het puibliek verklaren.
Knoop maai- eens een gesprok aan
met een van die kalme, vriendelijke
wiligeaüiutste Engelsulie zeelieden,
waarvan velen getooid zijn met in
den ooriog behaald© eereteefkenen, en
ge merkt dadelijk, dat uiw belangstel
ling in „zijn" sChi-p, waai wan hij
houdt, hem goed doet.
Hij troont u mee naar de „.guns"
(kanonnen), draait aan handels en
schroeven en laadt zijn geschut met
denkbeeldig© granaten ('t zijn all©
vier-mah kanonnen) en richt ze op een
denkbeoldigen 'vijand.
En ge zijl zoo goed niet, of ge moet
met hem mee naar boiven klauteren,
langs smalle ijzeren trapjes (waai- hij
als een kat zoo behendig tegen op
rent) tot ge op de brug zijt, waar hij
u uitlegt op Welk© verniuiftige wijze,
door allerlei instrumenten, seinen
worden gegeven aan de „gunners"
duur beneden. Want daar van boven
af komen alle bevelen: hoogor of Ja
ger richten, één inoh mieer naar links,
twee meer naar rechts, Vuur! enz.
En hij brengt u naar de torpedo's,
laat u zien, boe gemakkelijk de buis,
waaruit ze door samengeperste lucht
gelanceerd word on, door één man
naar liniks of naar rechts gedraaid
kan worden, hij vraagt uw aandacht
voor de schroef, aan het achtereinde
van de torpedo, die zoo bliksemsnel
kan ronddraaien en 't is u, als ziet
ge in het water de beltenibaan, die
den weg wijst, welken hot dood en
verderf aanbrengend ding, na afge
schoten te zijn, neemt.
En weer moet ge steile trapjes op,
aar een afweerkanon, dat niet zo©
groot is ais de andere (dit is drie-in oh
geschut) en waarvan de loop in alle
richtingen, tot loodrecht op die van
h.et schi.p, kan gedraaid worden. Me
nig vijandelijk vliegtuig is in den
oorlog door deze kleine, maar ge
vaarlij lee afwesrkanoimetjes, waar-
maar weinig bedienend perso
neel noodig is „naa/r bonsden ge
haald".
Hij laat u verder de plaatsen zien,
waai- in oorlogstijd de granaten ge
borgen worden en de „sleden", waai-
langs mijnen te water worden gela
ten, worden „gelegd". Ook wijst hij
u aan den adhterkant van 't schip de
pLelc, van waar door een vernuftig ge
vonden toestel noodlottige schoten
kunnen gericht worden 011 duilkbooten,
die zich met niet al te vriendelijke-,
bedoelingen diop onder water In de
nabijheid van den torpedojager much- j
ten gewaagd hebben.
Hij brengt u dan naar het stuurrad,
laat u e©n blik werpen in de siaap-1
plaatsen van officieren en manschap
pen (de geheele bemanning bestaat uit
oncftveer 130 main) die in hangmatten
hooifdvijandan tegenover elkaar zullen
■staan.
Oiver eein eventueel door zijn vader
land in dezen door hem verwachten
oorlog te vervullen rol sdheen lüj
zidh liever niet te willen uitlaten.
Zooals gezegd: die vier Britsdhe
destroyers kunnen iederen dag van
twee tot zes uur door het publiek
bezichtigd worden.
Wij geven er hier een teekening van.
Velen zullen met gemengde gevoe
lens de oorlogsbodems weer verlaten:
hevvxtndering voor de vernuftige in
richting er van zal zich mengen met
spijt, dat zooveel vernuft niet op een
ander, vreedzamer terrein toepassing
kon vinden.
1'. O. N. E V. O. ZoGaJa eerder
gemeld organiseert de Haarlemsche
tooneelvereeniging T. O. NL E. Y. O.
ter herdenking van haar lö-jarig be
staan een vaandelwedstrijd voor alle
vereenigingen in en om Haarlem.
Deze wedstrijd wordt gevolgd door een
feestavond in de Sociëteit Vereeniging
waarvan het voordeeiig saldo geheel
ton goede komt van de Vereeniging
tot bestrijding der tuberculose. T. O.
N. E. V. O. had 200 vereenigingen tol
deelneming uitgenoodïgd, maar sleohts
25 vereenigingen hebben tot nog toe
ingeschreven. Daarom heeft het be
stuur der vereeniging den termijn
voor sluiting der inschrijvingen ver
lengd tot 20 September en wekt als
nog de vereeniging op, aan den wefcl-
strijd deel te nemen. Inschrijvingen
worden verwacht bij Th. J. van der
Linden, Teylershofjeatraat 3.
ORGELBESPELING
in de Groote- of Sl. Bavo-lcerk te Haar
lem, op Dinsdag- 13 September 1921,
des namiddags van 23 uur, door den
heer George Robert.
Programma
1. Choralbearbeitung „Vater unser
iin Himmelreich", D. Buxtehude.
2. Derde Sonate, J. S. Badh. Andante.
Adagio. Vivace.
3. a. Mélodie, b, Tempo di Minuetlo,
Alex. Guilmant.
4. Pregkiera, G. Terrabugio.
5. Marcia festivo, M. E. Bossi.
DE SPECIALITEIT EN VOORSTEL
LING VAN A. BENNO.
Zij die afwezig vvaien, hebben ongelijk
gehad. Zoo ooit, dan was dit gezegde
voor de spccialiteitenvoorst.ell.ing van
den lieer A. Benno op Zaterdagavond van
toepassing. De vele onbezette zitplaat
sen waren geen bemoedigend gezicht
voor de artisten, die optreden en voor
den heer Benno, wicn liet veel hoofd
brekens zal gekost hebben, dit hoog
staande gezelschap bij elkaar te bren
gen. Alles wat vertoond en ten gehoore
gebracht werd we schreven het reeds
111 ons nummer van Zaterdagstond op
een zeer hoog peil.
Doodstil was het in de zaal, toen de
twee Bihsello's hun schier ongeloof
lijke toeren op het slappe draad vertoon
den. 't Was haast angstig om naar te
kijken!
Ook Zaterdagavond kon niemand den
52 kilo wegenden Mons. Francois van
den grond optiilen. Met een lachend ge
zicht stond hij de talrijke pogingen aan
te kijken!
Dc drie Cebeco's en de drie Arnauts
hadden weer een onbedaarlijk applaus
in ontvangst tc nemen, het eerste drie-
de sierlijke acrobatiek en het
tweede met de fraaie acrobatisch-muzi-
kale oefeningen.
Het nummer van kapitein Westcrhold
was ditmaal tot hel laatste bewaard. Na
hetgeen hierover in ons vorig nummer
is geschreven, behoeven we er niet meer
op terug te komen. Alleen voor dit num
mer was het zeer te betreuren, dat de
zaal zoo slecht bezet was. Het creheele
Haarlemsche publiek had dit technisch
wonder moeten zien! We vernamen, dat
de zaal Zondagavond gelukkig goed be
zet was.
Als de heer Benno in dit seizoen
zulke programma's geeft als bij deze
eerste gelegenheid, dan voorspellen we
hem volle zalen.
GEVONDEN VOORWERPEN, -
Terug te hekomen bijE. Bum-, Beek-
steeg 4, bril in etui, D. H. Prins, Ba-
kenessergracht 33, broche; W. Looyen
ga, Nieuwe Gracht 82 a, boezelaar,
luier, lakentje; Ridderhof, Kleverpark
56, broche; Goedexnans, Kruistocht-
straat 00, bok; J. Zurendonk, Sophia-
strant 61, boek (R.-K,); van Schagen,
Amsterdiamsohevaart 00 rd., cape; J.
Brunt, Roosvekl straat 72, étui met
schrijfbehoeften; H. J. T. Oth, Voor
uitgangstraat 127 rd, fietspomp; D.
Negrijn, Ridderstraat 27 rood, ge
boortebewijs en uittreksel examen;
P. Duys, Sophiastraat 55, etroohosd;
H. Boenders, Oranjestraat 54, hond;
C, D. van der Sluys, Velserstraat 16
zw., stroohoed; T. Bensdorp, Teyler-
straat 12, portemonnaie; D. Zoet, K.
Zijlstraat 2 rood, idem, J. Pel, Lange
Lakenstraat 24, - idem; Clir. Schorna-
gel, Burgwal 66, paard; J. van Kuyk,
Brouwersstraat 132, portefeuille en
voetpiank van een motorrijwiel; J.
Kroonsberg, Paul Krugerkade 13, por
temonnaie, II. Boeleus, Raiveuateeg 18
ring; van Sloten, Sleutelstraat 59 r-,
sohooltaseh, J. Warren, Zoetestraat
21, iipssleutel; P. Voekerts, Voorzorg
straat 80 rood, taschje.
HEEMSTEDE. Raadsstukken. B.
en W. bieden den raad ter vaststelling
aan een instructie voor den doodgraver
tevens werkman bij paden en wegen en
een verordening tot regeling van het
vervolgonderwijs.
VBLSEN
DE R. H. 33. S.
Tot leerlingen van de nieuw-opge-
richten R. H. B.. S. alhier, zijn toege
laten
Tot de eerste klasse -
B. F. Baas, M. W. H. Coppeé, E G.
Ermschaus, P. C. Ghijs, H. P. de
Haan, P. C. Hieere, N. J. Jonge-
ward, G. C. Laagendijk, H. Lootsma,
G. SLada, A. v. d. Yelde, N. J. de
Waard, '17 Wagenaar en J. M. Metse
laar, van IJmuiden.
H. J. W. Gordijn en L. J. F. Schöler
to Wijk aan Zee en Duin.
L. AJtoers, M. Joh. Bakker P. C. A.
Beekelaar, L. J. P. Bander, J. Jb.
Bander, H. Z. Hommes en H. H. J.
v. d. Schaar, te Beverwijk.
J. W. Groenewold, H. Groot, J. W.
A. Melgerd en E Wielbeïiga, te Vel-
J. van Dorp, van Heemskerk, A. Yis-
ser, W. C. Visser en D. Yis te Sant
poort, M. Lavoo en Aa de Wit, te Yel-
seroord -
Tot de tweede klasse
A. Antonijsen, A. v. d. Bliek, Wa.
Ja. Theunisse, van Beverwijk.
W. de Graaf, J. C. Kabel, Ga. Küthe
(voorw.), M. v. d. Plas, C. J. Prins,
F. A. v. Strien. H. de Vries, P. Rrib-
Ibles, J- P. A. de Waard van IJmui
den.
C. W. Haver en C. Maters van Vel-
sen en H- J. Schuringa ven Vrooms-
hoop.
Tot de derde klasse
A. Antoniisen, Donker, C. P. Lan-
gen<' in Beverwijk.
'1'h. W- Delnum van Wijkeroog, J.
Groenenwold van Velsen
W. J. G. Aalbersbercr, T. Duinkcr,
J, Hoogerduyn, K. Niehorg, J. C. Ka
bel, G. Sant, B. de Vries Koblbles, W.
F. Vriend, H. M. Willemsen van
IJmuiden.
Ja. M. de Wit, van VelseroordA.
J. Sclioo van Santpoort; A. L. Win
kler van Bentvelt.
BLOEMEND A AI.Roode
Krui s. Het hoofdbestuur van het
Nederlanclsche Roode Kruis heeft eten
heer B. W. de Kanter te Bloemendaal
benoemd tot zijn vertegenwoordiger
om met de kringen en afdeelin n na
der overleg te plegen, inzake het ver-
rioh^en Van Jredesarbeid, tencJRde
zijin taak ïm. vredestijd met kracht
aan le vatten.
OVERVEEN. Voetbal. De voet-
balverccniging O. V. V. heeft in combi
natie met de voetbalclub Oranje-Wit een
veld gehuurd in Schoten, waar de wed
strijden gespeeld worden.
ZANDVOORT. Z 1 e k e n.v e r -
p 1 e g in g. In verband, met het raads
besluit inzake de verpleging iu zie
kenhuizen zijn door B. en W. tot le
den van de commissie voor het uitzen
den van bohooftigen naar ziokenin-
richtiugea benoemd de heea-en J. de
Braai, H. Peper en Jb. van der Wcrff.
Bioscoop. De beid© bioscoop
inrichtingen hadden Zateragavond een
druk bezoek. Beide zalen waren zoo
goed als uitverkocht, zoodat het zoe
ken naar een plaatsje was.
Bioscoop Centraal, waar van het de
openingsavond was, heeft een prachtig
groot doek, warop de beelden duide
lijk en helder geprojecteerd worden.
In de bioscoop „Monopool', die ook
geheel bezet was, voorkwam de aange
brachte verhooging van den vloer de
bezwaren, die een vorige maal waren
opgemerkt.
LANDRU. De acte van beschuldi
ging legen Landru, den. Framschen
Blauwbaard, is eindelijk vastgesteld.
Zij bevat niet minder dan 26 artike
len van beschuldiging. Volgens zijn
eigen boekhouding in zijn notitieboek
hebben d© elf moorden, waarvan hij
beschuldigd wordt, hem de som van
55.642 francs opgebracht. Landru zal
verschijnen voor het assisenhof van
Eeine-en-Oisc, zetelend te Versailles,
om daar gevonnist te worden overeen
komstig de wet. Mr. de Moro-Giafferi
zal hem verdedigen.
GEVECHT OP EEN SM0KKEL-
SCTIIP. Toen dezer dagen, aldus
verhaalt ©en Reuterberich.t, contro
leurs van de iiuvoerhelasting eon in
val deden aan boord van een in de
haven van New-York liggend schip,
werden zij met revolverschoten ont
vangen, waarop een gevecht ontstond
waarbij eenige leden der bemanning
gewond en gevangen genomen werden
Ilei schip bleek voor 14.000 dollar
aaart sterken drank en voor 75.000
dollar aan narcotisch© middelen aan
boord te hebben.
Ernstige spoorwegramp in
Frankrijk.
TALRIJKE DOODEN EN GE-
WONDEN.
Volgens een telegram uit Lyon aan
De Courant is Zaterdagavond om
streeks half elf de expreestrein
StaatsburgLyon op enkele KM. af
stand van Lyon gederailleerd, terwijl
hij met een snelheid yan 80 K.M. per
uur reed. De ramp zou veroorzaakt
zijn door een defect aan een wissel.
Br wenden drie waggons derde klasse
en een postwagen omver gereden. De
trein vervoerde talrijke verlofgangers
uit Elzas-Lotharingen.
Volgens de door de directie van de
P. L. M. opgestelde lijst, zijn naar tot
dusver bekend is bij het ongeluk 38
personen gedood.
Er moeten een zestigtal personen ge
wond zïin. Sommigen die naar het
hospitaal te Lyon werden vervoerd,
waren zwaar gewond.
DE ENGELSCUE GEZANT. De
Morning Pots meldt, dat. sir Ronald
Graham, Britsch gezant, t.e 's-Grruven-
hxtge, benoemd is tot Britsch ambas
sadeur te Rome.
DE MELKVOORZIENINC.
Gean melk te kort-
De bond van op coöperatieven
grondslag werkende zuivelfabrieken
in Noord-Holland heelt te Alkmaar
vergaderd ter bespreking van even
tueel mogelijke welk voorziening in
den winter 19211922 door de zuivel
fabrieken.
Met algemeene- instemming werd.
naar de Ai km. Ct. meldt, besloten tot
samenwerking om een geregelde melk
voorziening in den komenden winter
te bevorderen op basis „prijsbepaling
z'irvelwaarde" ondier voorbehoud, dat
de onbelemmerde uitvoer vnn zuivel
producten blijft verzekerd.
Algemeen was de vergadering van
oordeel dat geen vrees behoeft te be
staan voor een tekort nan melk in
m- komenden winter.
DE WERKTIJDEN AAN DE
DEPARTEMENTEN.
Naar de Haagsehe redacieur van
de M.ansbode verneemt is eerstdaags
een beschikking te verwachten, waar
hij de werktijden aan d© departemen
ten met eon half uur per dag wor
den verlengd en gebracht op 39 uur
per week. Dc ambtenaren zullen dan
één dage!ijkschen werktijd liebix
-.•ui 7 uur en 's Zaterdags van 4 uur.
HET ENGELSCHE ESKADER.
Het Engelsche eskader is Zaterdag
in den namiddag van IJmuiden te
Amsterdam aangekomen. Het pro
gramma 'vttn het bezoek aan Amster-
:la vermeldt:
Heden Maandag: boottocht van de
Rriisch© en dn Nederln.ndsche onder
officieren cn manschappen naar Vo-
lendam en Marken, aangeboden door
de Ned. Marine, 's Middags ontvangt
die Koningin een deputatie uit de
Britsche officieren op het Loo.
's Avonds feestmaaltijd bij Coutu
rier, aangeboden door het gemeente
bestuur van Amsterdam aan de Brit-
te en de Nederlandsclie zee-officie-
it esi autoriteiten. Voor de onder
officieren en manschappen zijn
plaatsen bij Hagenbeek beschikbaar
;esteld.
Dinsdag 13 September. Boottocht
van de Britsche en. de Nedcrlandsche
officieren naar Volendara en Marken
aangebeden door de Nederlandsch©
arine.
's Avonda feestmaaltijd in l'Eurone,
aangeboden door 'de Nedorhindscite
marine aan de Britsclte zeeofficieren
en autoriteiten; dienzelfden avond be-
zoeleen weer 256 Bhitschfi ouderoffi-
=n en manschappen het circus
Hagenbeek.
Wellicht hoeft er Dinsdagmiddag
ook nog oen voetbalmatch plaats tus-
schen Britsche en Nedcrlandsche ma-
ireaon-elftallen, waarvoor A. F. C.
haar terrein achter hei Stadion wel
willend beschikbaar heeft gesteld.
Woensdag '14 Seiilemlier: Vertrek.
NET EILAND JAP.
Het Tijdschrift voor het Kon. Ned.
Aardr. Gen. schrijft:
In L'Océanie frangaiee geeft G. R©-
gelsDerger eenige bijzonderheden over
het laatstelijk veel genoemde en ook
voor Nederlandscii-Indic belangrijke
eiland Jap.
Het eiland strekt zich. Z.W.N.O.
richting ongeveer 20 K.M. uit. Het be
staat uit een grooter en een kleiner
deel door een landtong verbonden,
aan welker Oostkant de-baai van To-
mii zich opent. Naar hel. Noorden toe
liggen er dan nog twee eilandjes in de
zelfde richting als de hoofdas van het
eiland Torei en Ronno.
Jap is evenals Ponape, van vulkani-
schen oorsprong, en vooral ln het mid
dengedeelte bergeachtig, de Ko'bull-
berg toereikt ongeveer 300 M. Over
vier vijfden van het eiland komen
kristallijne 6chïsten aan de oppervlak
te, basalt is er weinig ontwikkeld. Do
lagere terreinen zijn vruchtbaar en
goed bevolkt, ook de havens zijn gun
stig gelegen. Het klimaat komt vrijwel
overeen met dat van Mindanao de
temperatuur is tamelijk gelijkmatig,
maar droge en natte perloden zijn niet
zeldzaam, en ook wordt het eiland
menigmaal door taifoens - geteisterd,
Voor Europeanen is het klimaat, vrij
goed te verdragen.
Dc bevolking wordt verschillend op
gegeven, volgens dr. Volkens zou za
8000 zielen bedragen, andere ramin
gen gaan echter slechts tot 3000.
Veel hulpbronnen levert Jap zelf
niet op, en terwijl de maritieme fauna
zeer rijk is, zijn er op het eiland' wei
nig diersoorten te vinden en sleohts
een drietal van zoogdieren. Copra is
het voornaamste uit', nar artikel. De vo
gels zijn weinig talrijk.
Zijn grootste beteekenis ontleent het
eiland echter aan zijn ligging, vrij ver
van andere eilanden en zeer geschikt
voor kabelstation. De Duitschers aan
wie bet eiland tot in den oorlog toe
hoorde hadden er ook 'n groot draad
loos station gevestigd, terwijl ke.lbels
hot, eiland'verbinden met Shanghai, en
San Franciaco.
HOLLAND TUSSCKEN Ni AAS EN IJ.
Té Amsterdam is vanwege het Kon.
Ned. Aardrijkskundig Genootschap ge
opend een tentoonstelling„Holland
tussohen Maas en IJ, die veel moois te
zien geeft. De tentoonstelling word!
gehouden in het Stedelijk Museum.
De wanden van de groote zaal zijn,
zegt het N. v. d. D., behangen met
zeldzame en veelal prachtig uitge
voerde kaarten, oude schilderijen, tee-
keningcn en gravures. Belangwekkend
is to.v. een kaart, in 1578 op perka
ment geteokend door den Leïdscheii
schilder Hans Liefrinck (hij verdiende
daarmede 6 gulden). Dit document uit
het museum te Gouda lieoft gediend
voor een proces van Dordt. Haarlem
en Gouda tegen Delft over het mono
polie van de binnenvaart, die uit
sluitend over Gouda ©n Haarlem liep,
waar grafelijke tollen waren.
Alle and ©re wegen waren verbo
den. De ophooping van schepen in
de nauwe sluizen van Gouda was zoo
gfroot, dat ze daar wel drie etmalen
moesten wachten (ten voordeel e van
alle kruideniers in ter Gouw). Verdei
moesten ze dwars over de groote Haar
lemmermeer door Haarlem naai
Spaarndam, waar ze geschut werden,
om darna over het dikwijls woeste IJ
Amsterdam te toereiken. Eerst op den
langen duur is in deze bezwaarlijke
vaart verbetering gekomen. De trek
vaart van Amsterdam naar Haarlem
werd eerst in 1631 aangelegd.
I11 andere zalen zijn de inzendingen
van verschillende steden en landstre
ken dan overzichtelijk gegroepeerd.
Belangrijk en uitgebreid is de groep
over de Haarlemmermeer met kaar
ten en teekeningen, die de geheele ge
schiedenis van de droogmaking ver
duidelijken, In het midden prijkt een
groot portret van Jan Adriaenz.
Leegihwater, uit De Rijp, de man van
de droogmaking blijkens zijn „llaar-
lemiuermeer-boek en zijn kaart van
1640. Ook zijn wandelstaf is bewaard.
Dat het plan no- langen tijd bestrij
ding vond, blijkt uit een kaart van
1745, voraien van een memorie door
den schout van Aalsmeer, die de
droogmaking verderfelijk vond voor
de scheepvaart.
Haarlem en zijn omgeving zijn op
verschillende manier in 'beeld gébracht.
Leiden en Delft zijn weer in een af
zonderlijke zaal bijeen. Een goed toc-
ward schilderstuk vertoont een vogel
vlucht van Delft na den geweldigen
brand van Iö36, toen het grootste deel
van de stad in de asoli werd gelegd.
Twee andere schilderijen geven mooie
aanzichten van de stad. Bij Leiden zijn
het beroemde beleg en hét ontzet niet
vergeten, waarbij het water in Rijn
land zulk een groote rol he©ft gespeeld.
Evenmin een andere gebeurtenis in
het leven der stad, de buekruitramp
■an 1807.
HET PASSENSTELSEL. D«
Amsterdamsche Reiscluto heeft den mi
nister van justitie verzocht, ten spoe
digste het passenstelsel op te heffen of
althans een eenvoudiger regeling te
te treffen voor gezelsohapsreizen
AMSTERDAMSCHE GEMEENTE
RAAD. Naar Het Volk verneemt,
1 de heer F. v. d. Goes, de benoe
ming tot lid den gemeenteraad
niet aannemen. Zijn opvolger is de
lieer E. Boekman, die de benoeming
aanvaajxien zal.
HET INTERNATIONAAL CON
GRES DER TYPOGRAFEN. Op
het internationaal congres der typo
grafen te Weenen, heeft men aan de
N.R.Ct., uit Weenen meldt, dc Nedcr
landsche afgevaardigde van der Wal
een motie ingediend, welke zegt, dat
de typografen het recht hebben voor
vrijheid van drukpers te waken en het
zetten en drukken van anti-proletari
sche stukken te weigeren.
