HAAÜLESVE'S DAGBLAD
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1921 - TWIEgE BLAD
öcjsor Bretagne.
(Van een bijzouderen medewerker).
Na een prachtige ze&totiht met. de
vrachtboot de „try Sdheffer" krwamen
we 's ochtends vroeg in Ilavre aan.
Daar moesten we nog een paar uur
wachten, voordat de langzame Fran-
ache douaniers ons beliefden te hel
pen. 1 ij maakten groot misbaar, toen
bleek, dat oen van onze fietsen van
Duitsoh fabrikaat was, maar geluk
kig raakten we de lastposten spoedig
kwijt. We haalden nog' juist bijtijds
het veerboot-je naar Trouville, van
waar we, midden oo ze.e gekomen, een
mooi uitzicht hadden op het, op rot
sen gebouwde Havre. Trouville, waar
we na een half uurtje aankwamen,
viel eerlijk gezegd niet mee. Een ta
melijk smal strand met een klein af
gebakend stuk waar het van baders
krioelde, geen groote boulevards als
in Scheveningen en Zandvoort. Bo
vendien was (bet reusachtige Casino
nog gesloten. Maar wel waren er al
veel mensdhen on heersdhte cr drukte
van auto's.
We besloten om maai- spoedig door
te peddelen en bereikten langs een
prachtiger* weg Caen. De tocht ging
langs goede maradani-wegen met aan
den linkerkant appelboomgaarden
van de appels maakt men oidre, de
bekende volksdrank cn aan den
rechterkant moois villa's met een
prachtig uitzicht op zee. Kleur is hier
alles. Up a'n mooist ziet men hier do
streek mot zonnig weer. Alles is dan
veel scherper geteekend, de kleuren
zijn veel strakker' dan bij ons-, waai
de landschappen mcc&t wazig zijn.
In Caen, van welke stad niot veel
te vertellen is, zochten en vonden' we
©en goed hotel en kropen al vroeg on
der de wol om den volgenden mor
gen de trein voor Avramches te ha-,
ion. De treinenloop ia goed geregeld,
maar er rijden er zeakr meinig, want
ze zijn a-lijd propvol.
In Avranohes, waar we koffie dron
ken, vroegen we natuurlijk dadelijk
den weg naar hot belangrijkste van
dezen dag den Mont St. Michel. Na
de baai, die gdkeei droog ligt 's zo
mers, overgereden te hebben, kwamen
wc op liet eiland aan, dat thans ook
door een dam met het vasteland is
verbonden, lie moet zeggen, van ver af
is zo het mooist, ik durf er geen be
schrijving van te geven, maar wel wil
ik zeggen, dal het geheel een pradn-
tigeu indruk maakt. Berst de kleine
huisjes op het rotsige eiland ge
bouwd, dan hooger het mooie en
groote klooster en eindelijk om het
geheel te voltooien, de geweldig hoo-
ge torcnspita met het groote beeld van
bt. Michel. Jemmer dat alles zoo op
het vreenic!ohn-genverkeer is inge
richt. Tailooze klein© winkeltjes met
alierlei snuisterijtjes geven wel een
aardig aspect, maar verminderen het
pitlorescjue cn ouderwetsche aanzicht
van de kichie smalle straatjes, die
onihoog naar bet klooster voeren. Het
klooster, waarvan het grootste doei
is bijgebouwd in de 17e eeuw, maar
waarvan ook nog somanigo deelen uit
de 14e eeuw slammm ie ©cn menge
ling van bouwstijlen. Het is thans,
natuurlijk weer ten behoove van het
vreemdciingcrivorkeer, geheel geres
taureerd; wat zal dit ailes todk mooi
geweest zijn, toen de dam er nog niet
was -en hot eiland dus nog niet zoo
overstroomd was door de vreemde
lingen.
Het bezooic aan Mont St. Michel
nam zoowat den heel t a dag in beslag,
en we besloten dus in Pontolson op
5 K.M. afstand te overnachten. Ho
tels heel goed en voor ons spotgoed
koop, n.l. 6 re. voor een bed en 6
fis .voor een uitstek-oud diner. Dc-n
volgenden dag stond er wee
flink ritje op Ihö't programmi
naar Dinan. liet binnenland is niet
zoo karakteristiek; de kust is het
voornaamste; veel boomgaarden,
landen, dikwijls heel grillig gevormde
boomers; mooi doen do rechtopgaande
booge populieren aan, die hier veel
groeien. D,inan is ©en alleraardigst
karakteristiek oud stadje met hond.
den oude geveltjes en leuke oude
straatjes, waar men zich fiieeieiuaal m
de 17e eeuw verplaatst zou kunnen
denken; voer liefhebbers van antieke
dingen een gezegend oord. Dinan bt
slaat uit twee deelen, het ééne, het
meer nieuwere, tegen de heuvels en
bet andere, met sommige zeer oude
huizen, in het dal van. de Ronee, die
tusschen dio heuvels stroomt,, en bi]
St. Malo en Dinard in de zee uit
mondt. We troffen het, dat er toeval
lig (want er gaan er slechts zeer wei
nige) een boot de Ronee afging naar
st. Maio en Dinard. Ieder die in Di
nan komt, moet dit tochtje eens doen.
Wel is de boot meestal stampvol, zoo
als ook toen, maar dat móet men er
maar voor over hebben. Aan weers
kanten van de rivier verheffen zich
de rotsen, waarop aan den eenctn
kant soms aardige ouderwetsdhe kas
teeltjes, aan den anderen woeste on-
gecultiveeixle Ibossdhen en weilanden,
een waar dorado voor liefhebbers van
kaïmpeeren. Het einde van dit ge
slaagde boottochtje was een prachti
ge zonsondergang op zee. Tegen den
reeds donker wordenden avondhemel
stal? het beeld van de Saint
Bizeux, op een naakte rote g-eibouwd,
heel mooi af.
Jammer, dat we geen tijd hadden,
om in deze twee plaatsen wat langer
te blijven, want ze leken mij beide
heel mooi en gezellig. Vooral Dinard
is een ruime mooie stad en badplaats,
die mij veel aantrekkelijker leek dan
Trouville.
Maar helaas, de tijd was te kort,
om ons langer rust te gunnen, in deze
mooie omgeving; we moesten verder
en we 6poorden met een flink rvaartje
de treinen vliegen hier naar Di
nan terug om den volgenden dag ons
tochtje naar Cape Fróhèl en Saint
Brieux te ondernemen. Dat St.
Brieux zal-me nog lang heugen. Maar
enfin, ©erst óver Cape Frélièl, dat een
goede 40 K.M. va-n Dinain- afligt. Dus
zal men zeggen: „Nu, op de fiets haal
je dat wel in een klein© drie uur",
Maar het was zoo herg op, berg af,
dat je doodop werd en wij er min
stens 5 uur over deden om in Cape
Fr&hèl te belanden. Neen, dit ie wer
kelijk niet het land van de fietsers,
die je. er dan ook haast niet ziet. Ga
of wandelen, of doe de reis per auto.
Maar ondanks dat alles was Cape
Fréhèl schitterend, wat kleur betreft,
door het mooie zonnige weer. Van de
hoog-e roodachtige, op een eigen aardi
ge manier verbrokkelde en verweerde
rotsen naar beneden kijkende, grie
zelden we, want daar onder sloeg de
zee mét woest geweld over de vooruit
stekende rotspunten.
Zooals even gezegd, hadden we meer
dan gc-noeg van het fietsen en namen
den trein om het verdere gedeelte per
spoor af te leggen. Laat in den avond
kwamen we in Saint Brieux. Maar
hoe we ook zochten: geen hotel, zelfs
geen dakkamertje, waar we konden
overnachten. Sommigen lachten ons
gewoon uil en vertelden ons, dat er
van half vier 's middags al geen
plaats was en er dien nacht wel een
driehonderd menschen dakloos waren
Toen lieten we alle hoop varen en
fietsten ten einde raad de stad uit om
in een mogelijk voorstadje een-ig on
derdak te vinden. Dn ziet, na een
tijdje bereikten we een -klein aardig
stadje,, dat we een eindje doorreden,
waarna we op een jriein uitkwamen,
dat mij bekend voorkwam. We vroe
gen oen laten voorbijganger en die
begon me waarachtig precies hetzelf
de rijtje hotels op te noemen en nu
begrepen wo het: we 'hadden de heele
stad omgereden en wareui weer op het
stationsplein aangeland. Nu waren
we met recht in den aap gelogeerd
en besloten een park op te zoek-cin om
daar te overnachten, want het was
een zoel© z ara dhn acht. Den volgenden
dag onmiddellijk een goed hotel op
gezocht. en gevonden, We kropen da
delijk onder de wol, want we Waren
doodmoe en stijf als latten.
's Middags maakten we weer een
tochtje met een aardig, imaar weer
stikvol treintje na-ar de kust. De wind
was echter gunstig. Want w© zagen
veel visseherfieihjuiten, met hun kleuri
ge, roodbruin© zeilen, die zoo goed
bij kleur van zee en rotsan passen,
binnen komen. Overal, waar even een
stukje strand is, heeft men een bad
plaatsje, zoo ook hier; op een tamelijk
klein stukje strand, midden tusschen
rotsen gelegen, krioelde liet van bad-
lustigen.
Van Saint Brieux uit maakten we
ook nog een tochtje naar het bekende
Paimpol. Natuurlijk een wandeltocht
je, want aan fietsen hadden wc schro
melijk het larid gok regen. We gingen
dus tremen tot Plonlka, e©n heel aar
dig ritje, daar wc van. het a>cibterbal-
con van den trein voortdurend een
mooi gezicht op de zee hadden,
wandelden toen naar Paimpol, ean
wandeling van ongeveer een 4 uur.
Halverwege namen we, na ©enige ge
vaarlijke klimpartijen een heerlijk
bad in het Oceaanwater, waarna w©
versterkt, maar hongerig doorliepen
naar Paimpol, waar we voor dien
■nacht een goed hotel vonden.
Paimipol, waar Pierre Loti o.a. Pfi-
cheur d' Islande schroef, is een weinig
belangrijk stadje, maar heeft alweer
een mooi uitzicht op zee. In de haveu
lagen enkele driemasters, die tegen
clen winter ter walvjech vangst uitva
ren. Het leven in dit dorpje begint
eerst, wanneer de watvisohvaarders
gaan vertrekken, ongeveer in Januari;
ze komc-n in Juni terug. Op (het kerk-
ko* ziet men veel bordjes „Au Mé-
moiro" van den een of andoren vis-
sobers, die bij IJsland is omgekomen.
Verder was bier eohter niet veel be
langrijks te zien, zoodat we toesloten
in Saint Brieux nog den avond door
t? brengen om den volgenden dag da
huisreis te aanvaarden. Maar dat
avondje viel vrijwel in 't water. Geen
bioscoop hij werkt maar eens per.
week geen thaater, geen strijkje
een dooie boel. Iets wat. je niet zou
verwachten van een flinke Fransche
ad.
Maar de 20ste Augustus, de dag
van onze inscheping in Havre, na
derde niet rasse schreden en w© moes
ten ons voor de terugreis klaaraiaken.
En het is een terugreis geworden,
die ons nog lang zo! heugen, want
wat bleek, toen we na een vermoeien
de treinreis uit het Trouiv lü&-bootje
stapten en ons naar de „Quai Rotter
dam-' spoedden: de „Ary Sctoeffor"
was verdwenen: „pa-rti a midi". Daar
zaten wc; wat nu? Dadelijk de han
den uit de mouw gestoken en een
schip opg-eZooht dat toevallig ook den
kant van Holland opging cm werkelijk
wo boften. Een Fransche vrachtboot
vertrok nog dienzelfden avond naar
Antwerp an, althans ©en eindje in die
richting. Er was op de Iboot nog juist
plaats voor drie z.g. „passagers <lu
Pont" d.w.z, dat we twos hoogst be
roerde nachten, in de entfchecte machi
nekamer doorbrachten op gevaar af,
door de machine gegrepen te worden,
wanneer we de stramme leden eens
trachtten uit te etrelaken.
Enfin, alle leed is eenmaal geleden
en zoo ook bij ons. Monter, op nieu
we avonturen bedacht, stapten wo in
Antwerpen op de fiets, na eerst door
een douane te zijn ondervraagd, die
't al prachtig vond, dat we een pas
hadden, zij 't ook zonder Belgisch vi
sum, dat wc natuurlijk niet hadden,
want we waren overhaast uit Havre
vertrokken. Thans moedig op de fiets
gestopt ©n naar de grens 'gepeddeld.
Bij een klein grensdovpje stapten we
af en gingen een café binnen, om
iemand te vragen ons met onze Bet
over de grens te smokkelen, Da
delijk was ©en (boer bereid om te hel
pen en .met geheimzinnig© gebaren
duidde hij ons eon achterweg]© aan,
dat na 5 minuten weer op den grooten
weg uitkwam, 't Was waar, zooals
de man ons gezegd had: na ©ventjes
rijden hadden we den grooten weg
weer te pakken, dien we rustig af
fietsten naar Bei-gen op Zoom, waar
we den trein namen. Goede grensbe
waking toch.
Gaat Bretagne zien, maar niet op
de liete, maar por auto of te voet.
Houdt zooveel mogelijk dc kust, want
dat ie het (karakteristieke deel
Bretagne.
l het Ver-
MiÉoÉcfi Owzislit
en fransch voorstel tot her
ziening van het verdrag van
versailles? de iehscme quaes-
tie. - van de russische honger-
gesieden. bijzonderheden
over erzberger en den v/apen-
stilstand.
Zooal niet. hol belMigrijkslo dan toch
zeker wel het meest sensationeel© nieuws
op het terrein t.ia de buiU'mw.-.dsche po
litiek, is dat van Frankrijk een voorstel
schijnt te zijn uitgegaan tot herziening van
het verdrag vnui Versailles. Ken vuorstci
dat .echter is afgestuit op gebrek aan me
dewerking van do andero geailioorden.
Het is de Londensche berichtgever tan
het Handelsblad, die het meldt, nij ver
nam uit goede bron, maar deelt het onder
voorbehoud mede, dat JDoumer Vrijdag
Londen kwam ten einde do Britsen©
geering over te halen tot toestemming
herziening van enkele punten
drag van Versailles.
De kanselier van de schatkist, Honie, ant
woordde, zegt Ihij, dat hiervan geen sprake
kon zijn tenzij do andere geallieerden even
eens den wen soli tot zulle een herziening te
kennen gaven.
Do Iutliaanscho ambassadeur deelde Za
terdag mede, dat zijn regeering het voorstel
niet in overweging weuscht to nemen.
De kanselier van de Belgische ambassa
do ging Zaterdag naar Brussel en bracht
Maandag de mededeeling, dat België wei
gert Frankrijk te steunen.
Do redactie van het Handelsblad voor
ziet het bericht van zijm oorrespondent van
hot volgend commentaar:
„Indien onze oorrespondent goed is inge
licht, zal men dit voorstel van Frankrijk
om het verdrag van Versailles op zeker©
punten te herzien, wel aldus moeten
vatten, dat Frankrijk»heeft aangedrongen
op con verscherping van hot Verdrag. Er is
in don laatsten tijd in Frankrijk al een
oampagn© gevoerd tegen de Versailies-bo-
painig welke de ontruiming van het Rijn
land na vijftien jaren voorschrijft.
Het vredesverdrag bepaalt dat. indien
Duitschland zijn verplichtingen nakomt, die
ontruiming geleidelijk zal geschieden. Dc
eerste ontruiiningstennijn gaat in na ver
loop van vijf jaren, de tweed© na verloop
van tien jaren, de derde eindelijk na vijf
tien jaren. Ais de geallieerde en j
i eerde regeertogen de veiligheid tegen eon
niet gcprovoceerdcji aanval ven JJuitseti-
lond met voldoende verzekerd achten,
kan de terugtrekking der bezetting 8ti c o pen
in de mate als voor de verzekeriug dier
veiligheid noodig is, worden uitgesteld.
Deze bepalingen zijn den Franeolten niet
voldoende. Hij hadden voor hun veiligheid
de Rijngrens gewild en nu deze hun, is ont
gaan, willen zij een verlenging van den
bezettingstermijn, die hun feitelijk toch
nun zin geven, wat do geallieerden hun te
Versailles niet wildon toestaan.
Het is niet onmogelijk, dat do heer Dou-
mer speciaal op dit punt op ©en wijziging
van het verdrag van Versailles heeft aan
gedrongen. Het is zelfs waarschijnlijk, nu
blijkt, dat de andere geaillieerdcai weigeren
het Fransche voorstel to ondersteunen."
Het pfficieele antwoord van do Dail op
do uitnoodigiug tot eon lersobe conferentie
te Inverness is Woensdag vastgesteld. Er
werden vijf onderhandelaars aangewezen.
Inmiddels hebben twoo Sinn-Feinsche ui-
gezanten met den eersten Engelse! ri mi
nister Lloyd George in de Schotscho Hoog
landen, waar de minister tijdelijk verblijf?.,
een onderhoud gehad en met hen ven ge
daohton gewisseld over ©enige punten in
verband met de voorgestelde conferentie.
Het onderhoud duurde tui nu
D© correspondent van de Daily Express
zegt dal, de eerst© minister niet bleef zitten
on afwacht to tot de Sinn-Feinsche afgezan
ten dwars door Schotland maar h«ni toe
kwamen. Hij verliet zijn afgelegen vacan-
tie-oord en ging er op uit langs een rots-
acliligon weg om de vertc-gentvoordigérs
de Dail te ontmoeten. Hierin m3g men
goed tceken zien voor bet succes van
do conferentie, meent hel. blad.
Van het onderhoud wordt overigens niets
.•ermeld. Wel wordt van een verklaring vao
de Valera gewaagd. In een interview met
den correspondent der „l'Oeuvre", heeft
De Valera gezegd
„De Bngelsche regeering zegt dat zij
ir goed den twist tusschen dc twee lan
den wemscht t-e beëindigen. Wij wcnschen
dat ook, doch mt6sen wij gezond verstand,
als wij weten, zooals iedereen in Ierland
weet, dat -geen vrede mogelijk is, die niet
rust op do beginselen van recht? A's men
in Engeland weigert te erkennen dat Ter-
land rechten heeft, die voor dit land be
slist vast staan, kan men er on® dan van
beschuldigen, een onbuigzame houding nan
te nemen, omdat wji er op wijzen dat die
rechten aan ons land worden onthouden
Gevraagd of hij niet van meening was
dat de huidig© toestand een blijvend©»
haat zou kwseken, antwoordde De Valera:
„Wij baten de Éwrclsehen niet. natuur
lijk, het is onmogelijk geen verbolgenheid
jegens hen te toontm, maar dat boteekent
geen onoverwinnelijke antipathie, die on
zen tegenstand bezielt. Zoodra -/ij hun
troepen zullen hebben teruggetrokken, zul
len wij niets liever doen dan de nauwste
vriendschapsbanden met hen aAnkuoopen.
Wij zulten ons dan herinneren dat een
goede verstandhouding tusschen de j.iwee
naties noodig is, omd.it. huw hoedanighe
den de onze aanvullen."
De Times bavat een eerste artikel van
iemand, die daar Zaterdag aangekomen is
n tien dagen geleden nog in een der fius-
isoho hongeigebieden was. De schrijver
./as in d© steden Samara ©n Suizxan, en
reisde langs de Wolga. Van de Sovjet-auto.
riteiten en de particuliere personen onder
vond hij vriendelijke medewerking bij zijn
onderzoek naar den toestand.
I-Iij deelt mede, dat do sensationeele be
schrijvingen, door sommige ooggetuigen
gezonden, enkel een vermelding zijn van
eenige der ergst© dingen, maar niet juist
zijn als algemeen beeld van den toestand.
Desniettemin is die algemeen© oestand
irnstig. Want op tal van plaatsen,
nog voor ©enigen lijd sclirchl voedsel
t het er tooh voor de maastkomende
wéken, vooral met het oog op den Winter,
2©r somber uit.
De stad Samara ziet er zeer vervallen
it, evenals ttouwens de meeste Russische
steclon. Dc huizon worden «r geheel uit
gewoond. De menschen trekken eon huis
binnen. Is het niet meer te bewonen, dan
trekken ze in ean ander huis euzoovoort.
De menschen zier ©r vaal van ondervoeding
ook d© kinderen zien er zeer sleoht uit,
hetgeen in Moskou niet het geval is.
D© gewone bevolking van Samara ts er
echter niet het slcolitst aam toe. Erger is
laraëjjj'k de toestand van degenen, die uit
de dorpen naar de stad zijn komen vluoh-
len. Zij zijn opgehoopt bij het station en
bij de afvaarlplaats der booten, soms on
der gosjiaiMióii doeken, sc-ms eenvoudig or
der deti blooten hemel. Mannen, vrouwen
kinderen bevinden zich daar in dichte
massa, uitgeput vau de weken lange ont
beringen en de reis. Wanhoop en onmacht
tpgen den naderenden dood ligt op do ge
zichten der meest en en spreekt uit hun
woorden.
Aan de boorden van de Wolga kam pee-
;n duizenden in dezelfde ellendig© omstan
digheden en in chaotische wanorde. Men
ziet ook dagelijks lijken van mannen of
vrouwen, van uitputting omgekomen.
De schrijver sprak ook met een schipper
p een Wolgahoot. Deze zag ©r nog vrij
goed uit. Maar hij voorzag ook met gela
tenheid voor den komenden winter de on
mogelijkheid om met zijn manschappen
aan voedsel te komen. „Wij zullen omko
men," zei do hij, „net als da anderen..
In den laatsten lijd is herhaaldelijk de
vraag gesteld, waarom men indertijd
juist Erzberger met de leiding vac
wapensitlstandcommissie heeft belast eu
niet bijv. een militaire autoriteit. De
„Vossische Zeitung" verneemt daarom
trent van een van Erzbergers vrienden
het volgende
„Het tot Erzberger gerichte verwijt,
dat. hij zich op den voorgrond heeft ge
drongen om te Compiègne met Foch te
kunnen onderhandelen, is ongegrond.
Waarom hebben geen „zaakkundigen en
beter bevoegden", zooals admiraal
Scheer zich in de „Vossische Zeitung"
uitdrukt, met den Franschen bevelheb
ber de onderhandelingen over den wa
penstilstand gevoerd Ik heb Erzberger
zelf te Berlijn, kort voor zijn dood, deze
vraag gesteld, en er bij gevoegd „U
i hadt moeten denken aan het lot van
Jules Favre, wien de Franschen het nooit
hebben vergeven, dat hij in 1871 den wa
penstilstand van Versailles met Bismarck
heeft gesloten."
„Het is waar, daaraan heb ik ook wel
gedaohl." antwoordde Erzberger mij;
„ik had. geen lust dezen slap te doen,
die zulke vérstrekkende gevolgen zou
hebben. Ik ben er echter toe gedwongen
door mijn collega's en prins Max van
Baden, in den ministerraad, welke het
toesluit nam, onderhandelingen aan te
knoopen.- In de eerste plaats moet ik er
op wijzen, dat ons door de Zwitsersche
regeering was medegedeeld, dat de En
tente in geen geval wilde onderhandelen
„met vertegenwoordigers van het kei
zerlijk régime of met militairen, die tot
de opperste legerleiding behoorden."
In den loop van bedoelden minister
raad kwam prins Max van Baden naar
mij toe .Hij zeide„Erzbergeiu moet
u opofferen en deze taak aanvaarden".
Ik antwoordde, dat ik de Fransche taal
niet voldoende beheerschtc, (Erzberger
verstond weliswaar Fransch en kon hel
ook schrijven, doch er zioh niet vloeiend
uitdrukken) en mij niet geschikt acht-
deze groote verantwoordelijkheid op
j" te nemen. Toen kiwam ook generaal
Grtiner naar mij toe, en zeide „Er
mag geen oogenblik verloren gaan, an
ders dringt de vijand ons land binnen.
Binnen drie dagen zijn de Franschen in
Keulen en zullen zij'q© stad vernielen. Er
geen uitweger moc-t een einde aan
komen. Toe, aanvaard deze taak uit va
derlandsliefde."
Daarop kwamen ook Gröber en Trim-
born mij dringend verzoeken, het werk
op mij te nemen. Zij zeiden „Jij bent
jong; wij zijn oud, en kunnen ons niet
blootstellen aan de vermoeienissen van
reis door dc vijandelijke linies. Je
moet het doen," zeiden zij. Met be
zwaard gemoed en ten volle bewust van
den ernst van den toestand gaf ik toe."
Vertrouwelijk voegde Erzberger hier
aan toe „Toen ik de taak aanvaardde,
koesterde i'k ook dc hoop, dat Foch in
veitoand met mijn vredesresolulie in den
Rijksdag van Juli 1917 ecuige tegemoet
koming aan den dag zou leggen. Daar
voor was hij echter niet te vinden. Hij
zeide slechts, dat het ministerie van
prins Max van Baden niets anders was
dan een verkapte keizerlijke regeering.
noest beginnen met hem van het
tegendeel te overtuigen.
Foch wilde niet dadelijk tot een over
eenkomst komen en ik kreeg den in
druk, dat hij de zaak wilde rekken, zon
der den opmarsch van zijn leger tot
stilstand te brengen. Ik ben cr ten volle
overtuigd, dat, wanneer men andere
mannen, voornamelijk, hen, die in den
oorlog bij de diplomatie of den generalen
staf een actieve rol hébben gespeeld, naar
Compiègne had gezonden, de onderhan
delingen geen resultaat hadden opgele
verd en er zou eerst een wapenstilstand
zijn bereikt, nadat de vijandelijke troe
pen Duitschland waren binnengerukt!
Wat dit beteekeüi zou hebben, behoef ik
niet nader uiteen te zetten."
V©rs?3r@5«3 nisuws
ENGELAND.
De organisatie der koloniën en
protectoraten.
)e „Times" vestigt er de aandacht
op, dat het ministerie van Koloniën on
der Churchill bezig is de organisatie van
de koloniën eu protectoraten vau het
rijk te wijzigen. Het desbetreffende stu
dieplan omvat een groepeering volgen»
de geografische ligging der verschillen
de gebieden, waarvan het bestuur zal
worden toevertrouwd aan hooge commis
sarissen, en voorts het vcrleenen van een
vollediger controle over de militaire en
vlootstrijdkrachten, alsmede een ruimere
autonomie inzake handel, bedrijf en be
roep.
Een delegatie naar Egypte.
Dinsdag zijn drie leden van een de
legatie van Lagcrhuisleden, Swan. Wil
liam Lunn en Lawson, naar Egypte ver
trokken tot het instellen van een on
derzoek naar den toestand daar te lande
en op grond van het resultaat van dit
onderzoek conclusies te bouwen wat be
treft de politiek, die dient te worden ge
volgd voor het bevorderen van de vriend
schap tusschen de beide volken.
De werkloosheid.
Vijftien burgemeesters die lot de ar-
beiderspai tij behooren, hebben aan
Lloyd George geseind dat zij den igden
Sept. te Inverness met hem willen ko
men spreken over het vraagstuk
werkloosheid. 1-lij heeft nog niet geant
woord.-
BELGIë.
EEN FRANSCH-BELC1SCHE
BETOOCING
Den 22en September heeft te Doornik
een groote Fransch-Belgische betooging
plaats, uitgescihreven door de Kame.
van Koophandel, waaraan de Fransche
van Handel en twee Belgische
zullen deelnemen. Men acht
het niet onmogelijk, dat deze betooging
het voorspel zal zijn voor de Fransch-
Belgische economische overeenkomst,
waai-van al zoo lang sprake is ter aan
vulling van dc destijds gesloten mili
tair© overeenkomsi.-
RUSLAND,
HULP AAM RUSSISCHE CE-
L EE 3D EK.
Het comité voor liulpverleening aan
de Russische geleerden te St. Petersburg
te Praag, heeft twee waggons suiker
naar Rusland gezonden. 12.000 Meter
stof en 10.000 paar schoenen staan ter.
verzending gereed. Bovendien wordi ga»
ren, vet, zeep en papier gestuurd. D<
zendingen samen vijf waggons
worden onder controle van comité-leder
en Roode Kruis-gedelcgeerden, direc(
gericht aan het „Geleerdenhuis" te St(
Petersburg.
POLEN.
De Kabinetscrisis.
■Het demissionaire kabinet blijft dc
loopendc zaken afdoen, totdat het nieu
we kabinet zal zijn samengesteld. On-
denusschen duren de besprekingen tus
schen de verschillende politieke par
tijen voort, met het doel een bloc te
vormen, dat over de meerderheid in den
Lan'ddag beschikt. Alle partijen zijn h6t
er over eens dat de crisis zoo spoedig
mogelijk moet worden opgelost.
Het geschil over Wilna.
Warschau wordt gemeld, dat Li-
thauen heeft verklaard, dat het niet be
reid is op den grondslag van hel nieuw©
voorstel van Hijmans tot beslechting van
het Poolsoh-Lithausche geschil met Po
len te onderhandelen.
CHINA.
China en Japan.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat de
onderhandelingen over de teruggaaf van
Tsjiagtao door Japan aan China zijn
heropend. Japan is bereid geheel Tsjing-
terug te g-even, doch het staat er
op dat het een vrijhaven moet worden.
is nog een andere voorwaarde door
Japan gesteld de Sjantoeng-spoorweg
dient te worden geëxploiteerd onder een
Chineesch-Japansdhe directie, terwijl het
financiecle beheer onder leiding dient te
komen van Chlneesche bankiers en de
bewaking dient te geschieden door Chi-
neesche spoorwegwachten. Ook moet
China den douane-dienst te Tsjingtao
'ernemen.
OOSTENRIJK.
Do West-Hongaarsche quaeetio.
Uit Londen wordt bericht
Men verwacht dat de Gezanten raad
een krachtige nota, mogelijk een ultima
tum, aan Hongarije zal zenden met den
oisoh, de Hongaarsclie troepen uit West-
Hongarije terug te nemen in overeen
stemming met hel vredesverdrag. Indien
eventueel tot operatics daar besloten
wordt, zullen,, naar men verwacht, de
Britsche troepen niet meedoen.
DUITSCHLAND.
Beieren en het rijk.
In Beieren is de toestand nog niet op
gehelderd. De Bayrische Staatsztg. ver
wacht dat de nieuwe Minister-president
wel niet voor October a.s. zal zijn geko
zen, ofschoon de Landdag reeds tegen
a.s. Dinsdag is bijeengeroepen.
Do Dultsche communisten en
- Moscou.
De Beriijnsche correspondent van „Dc
Tel." meldt:
Maandag werd op het coDgres der
Komm. Arb. Partei Deutschland, na
lange, soms heftige debatten over de po-
Küek der derde internationale en der
Bovjet-rcgecriag met algemeen© stem
men tot de uittreding der K. A. P. D.
als sympathiseerend lid der communisti
sche internationale besloten.
He' is gebleken, dat er in de K. A.
P. D; een oppositie bestaat, die zich
richt tegen den on-Bolsjcwistischen geest
vau de critiek der Sovjei-regeering, cn
die openlijk de bestrijder der So/jo; re-
geering geworden is.
Deze strooming rich» zioh ook» regeu
c:a onmiddellijke stichting van een com
munistische arbeidcrs-internauonale,
zooals de meerderheid der K. A. i'. D.
verl.-.ngt.
De formecle stichting der communis
tische arbeiders-internationale kw.uii dan
ook niet tot stand. Slechts werd beslo
ten tot het instellen van een commissie
van voorbereiding, die in Berlijn zal
zetelen.
In zake de politiek der Sovjet-regee
ring werd een resolutie aangenomen, dia
de houding der K. A. P, D. tegenover de
Sovjet-regeering vau de houding van
deze onafhankelijk maakt en die een
compromis is tusscehn de beide richtin
gen.
DliiRCDlanü
VALSCHE BANKBILJETEN.
De Antwerpsche (bladen maken mel
ding van de uaidioudine van een 20-ja
rige 11 man, die aldaar toii een wissel
aren l drie biljetten van f 60 ter ver
zilvering- aanbood'. Heeds vroeger had.
dezelfde man meer van die briefjes, tot
een total bedrag van 980 gewisseld,
die later bleken valsoh te zijn.. De aan
gehoudene verklaarde dc biljetten
ontvangen te hebben van een bewoner
van de Milisstraat aldaar, maar op dat
adres was d'e aangeduide onbekena.
De aanbieder van de bankbiljetten is
ter beschikking van de justitie ge
stold.
Feuilleton
Dr. MarkDansforti en
zp piBËikiniieren
(Naar hot Engolsch van
J. S. FLETCHER.
61)
ik wou a wel even sproken, zei
J3ryc© toen Foliiot c!o deur sloot en
Don zijpad insloeg naar een verlaten
deel van don tuin. Era vertrouwelijk
gesprek. Laten wij ergons gaan zitten
waar het rustig is.
Zonder te spreken, ging Foliiot zijn
bezoeker voor naar e©<n
hoek van zijn tuin, waar een oud. ge
bouwtje, van grijzen steen opgesu'di-
ken, en met klimop begroeid, tms-
fcciiui liooge boomen stond. Hij stak
een sleutel in liet slot en gaf Bryce
een teelten hem to volgen.
Hier is het rustig genoeg, dok
ter^ merkte hij op. U hebt dit nooit
gezien, ik houd wel van d!it plekje.
Bryce, die geheel in zijn eigen ge
dachten opging, kook vaag om zioh
heen. Het was ©en vierkant gebouw
tje met ruwe steenen muren; de vloer
was bedekt met ongelijke, uitgesleten
leikleurige steanen. In het midden be
vond zich een groote steen met een
ijzeren ring, die blijkbaar naar een
onderaardschen gang of puit leidde.
Hiernaar wees Foliiot.
Daaronder is de diepste put van
Wrychester'', merkte hij op. Dat
zoudt u niet golooven, zij is moei- dan
dertig Meter diep. Er is nu sinds
eenige jaren al geen water meer in.
Sommige nien&chen zouden dit ge
bouwtje hebben laten sioopen, maar
ik hdb er wat beters mee gedaan. Hij
wees met de liand naar e©n blijkbaar
nieuwe zoldering van sterke eüken
balken boven hun hoofd. Dat heb ik
laten maken en boven een gezellig
kamertje iaten inricibtoii. Kom mee
naar boven.
Hij ging vooruit de trap op, in den
j hoek van de benedenkamer, duwde
een luik open en braoht zijn bezoelker
jin oen klein vertrak dat ingericht
on geanötóbUi>si'd was met eenige
luxe. De moron waren behangen m«t
zwarte tapijten, de tapijten op den
vloer waren even dik; er waren schil
derijen, ""boeken eu curiositeiten; d©
weinige stoelen, die er stonden wa
ren diep en groot genoeg om er in
te liggen; door de beide vensters
kreeg men een aardig uitzidht op de
torens van den Kathedraal aan de
eene zijd© en op de Brink aan de an
dere.
Een aardig plekje om alleen te
zijn, zie je, zei Folüt, koel in den
zomer, warm in den winter. Ik heb
hier een moderne kachel zooais je
ziet. Als ik ©ens rustig ergens over
na wil denken, ga ik liieitkeen.
Daar is het zeker een geschikt
plekje voor, stemd© Bryce toe.
Foliliot wees zijn bezoeker een van
de groote stoelen aan en haalde uit
een kast een paar glazen syplhons
spuitwater en ec-n kristallen karaf.
Hij wees op een kistje sigaren, dat
open op een tafel lag en begon do
glazen vol te schenken. Neem er
maar een uit, zei hij, ze zijn goed.
Pas toen hij Bryce zijn glas gege
ven had cn zijn eigen glas had mee
genomen naar oen anderen geraakke-
l ij ken stoel, begon Follot over de re
den van Bryce's bezoek. Toen hij
eenmaal zat, keek hij hem onderzoe
kend aan.
Waar wil je me eigenlijk ov'öt
spreken'? vroeg hij.
Bryce, die een sigaar had opgesto
ken, keok naar het onverstoorbare
gelaat tegenover hem.
-- U hebt zooeven Glassdale hier
gjehacl, merkte hij kalm op. Ik zag
h,em weggaan.
Foliiot knikte, de uitdrukking van
zijn gezicht veranderde niet.
Zoker, doktor, zei hij, On wat
wou n dan we! over Glassdale weten?
Bryce, die in staat was om met
een man, dien hij op het punt stond
naar 't sehatvot te brengen, lichte zijn
glas op en dronk.
Een heelelioel, antwoordde hij,
terwijl hij zijn glas neerzette. Ik
kwam eigenlijk hier om u te (vertellen,
dat ik over de heele zaak ©an heele-
boel weet..
Dat "zijn groote woorden, merkte
Foliiot op. U kunt het zeker wel
nader omschrijven. Wat bedoelt u er
eigenlijk mee.
Ik bedoel over wat er den laat
sten tijd gebeurd is, antwoordde Bry
ce. Ik stel er veel belang in. Van
het oogenblik af, dat Braden onder
aan die trap gevonden werd en ik er
bij werd gehaald, heeft d© zaak mij
geïnteresseerd. En ik heb heel wat
ontdekt, meer, veel meer dan iemand
weet.
Foliiot zette zich wat meer op zijn
gemuit.
O, zei hij. na een oog&nblik.
Zoo, zoo, en wat weet u dan wol, dok
ter, iets dat u mij zoudt kunnen ver
tellen?
Ja zeiter, antwoordde Bryce.
Ik kwaan juist hier om het u te ver
tellen, toen ilt zog, dat Glassdale bij
u geweest was, want ik ben vanmor
gen bdj Glassdale geweest.
Foliiot gaf geen antwoord, maar
Bryce ea.g, dat zijn koele, onverschil
lig© manier van doen veranderde.
Hij werd als het war© 'onder de op
een óiwöwckt gezicht te klinken met pervlakte ongerust.
Toen ik om 12 uur Glassdale ver
liet, vervolgd© Bryce, had ik er
geen idee van en bij geloof ik ook
niet. dat hij u zou ojjzoekeji. Maar
ilt weet wel, hoe hij op dat idea kwam.
Ik gaf hem exemplaren van die twee
strooibiljetten. IIij dacht ongetwijfeld
dat er geld to verdienen was en daar
om ging' hij mar u toe.
En? vroeg Foliiot.
Het zou mij niets verbazen, merk
te Bryce op, op een toon alsof hij
eigenlijk tegen zichzelf sprak. als
Glassdale iemand was, die omgekocht
lean worden. Ik bon er vrijwel zeker
an, maar wat Glassdale weet, is nog
niets vergeleken bij wat ik weet.
Foliiot had zijn sigaar laten u
gaan. Hij gooi dé haar weg, nam een
nieuwe en stak langzaam een lucifor
aan.
Wal weet u dan wel? vroeg hij
na een korte pauze.
Ik heb ©en soort aanleg om din
gjan te ontdokken, antwoordde Ba-yco
openhartig, en dien heb ik ont
wikkeld. Ik wilde altes weten over
Rraden en wie hem vermoord had en
waarom. Er is maar een manier om
dat te doen, ziet u. Men moet terug
gaan, ver teruggaan naar het eerste
begin. Ik ging terug naar den tijd
toen Braden trouwde, niet als Bra
den natuurlijk, maar als John Brake,
die hij in werkelijkheid was. Het ge
beurde in een klein plaatsje, Braden
Medwortli, bij Barthorpo.
zwoeg en keok Foliiot aan, maar
deze zat alleen maar aandachtig te
luisteren en Biryc© ging verder.
Dat doet er eigenlijk niet veel
toe, voor het belangrijkste van de ge
schiedenis. vervolgde hij. Maar
Brake kwam laten- weer in aanraking
met Barthorpe. Hij Leerde iem--
kennen, die ten tijde van Brake's hu
welijk uit Barthorpe naar Londen
was gegaan. Brak© en die man sche
nen geheime zaken te doen. Er deed
nog iemand antters mee ook, een
soort comnagnon van den man uit
Barthorpe. Blijkbaar geloofde Brake
in die mannen en hij vertrouwd© hen.
Ongelukkig voor hemzelf, vertrouwd©
hij hen soms het geld van de bank
toe. Ik weet wat ea- gebeurde. Hij gaf
hun geld, waarmee zij zaken deden
en dat zij binnen zeer korten tijd. te-
ruggaven. Maar ten slotte liep hij -
in. De twee mannen bedrogen hem,
voornamelijk de oen en gingen er van
door. IIij moest het gelag betalen
dat deied hij ook. Hij kreeg tien jaar
dwangarbeid cm toen die tijd om w.:;-
wild© hij natuurlijk die twee menschen
vinden en begon naar hem te zooken.
Wilt u ook d© namen van die men
schen weten, meneer Foliiot?
Zegt u ze maar, als u ze weet,
antwoordde Foliiot.
'fWordt vervólgd.)
