S9e Jaargsitig Wo. S1760
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
WOENSDAG 21 SEPTEMBER ie2!
ABONNEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f3.571/,. Franco per post door Nederland f3.871;.. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd ZondagsblaJ, voor Haarlem en omstreken f0.571/,; franco per post 10.65. Post Giro 38810.
Uitgave dar N.V. Lourens Coster, Directeur-Hootdredacteur J. C. PEEBEBOOM, Tetetoon_3C82
ADVERTENTIENVan 1—5 regels 11.75; iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentu-n van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. A contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie cn Administratie Crootc Houtstraat 83. Teiefoonnrs. dc Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACIIT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Agentia
H-e d e n.
flVOEiNSDAG 21 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg Wilsonsplein
Hot Schouwtooneel Belachelijke
Hoofsche Juffers" ea „Doktor tegen
wil en dank", 8 uur.
Schouwburg Jansweg, Amstord.
.Tooneelgezolscliap, „De Hel", 8 uur.
Soc. Vereen. „De Zwarte Tulp", 8
uur.
„De Centrale", Spaarne 94, Vereen,
van Spiritisten, „Harmonia", Lezing,
Oud-Holland, Verwulft. Strijkorkest
Bioscoopvoorstellingen.
DONDERDAG, 22 SEPTEMBER*
Schouwburg Jansweg, Amster-
damsch Tooneolgozelschap, „De Hel",
8 uur.
Sociëteit Vereenifging, i,,De Zwarte
Tulp", 3 uur.
Groote 'Kerk, Orgelbespeling van
23 uur.
Oud-Holland, Vorwulfti strijkorkest.
Luxor-thoaler, Groote Houtstraat
189, bioscoop- 01 variétévoorstelling
8 uur.-
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt,
Bioscoop-voorstelling, 8 uur.-
Cinema Palace. Groote Houtstraat;
Bioscoop-voorstelling, 8 uur*
Scala-theater, Kleine Houtstraat Wj
Bioscoop-voorstelling, 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg:
Bioscoop-voorstelling, 8 uur.-
He@m3teedsche Brieven.
Allo, allo. of do Heemsteed sclie telefoon Een goed bord vfnde
een goede plaats Verbeteringen ln bst dorp Brengen da
bouvmroenifltngen rulmta van woningen? lien belastingver-
boogiiig. die niet méér opbFengt Elndeiyic eon nleaw postkantoor
ünze genioenie opzichter.
Er is een groote verandering op til
voor de gebruikers van de toiepteooxi
in ons dorp. Di© een laag nummer
hadden, krijgen een hoog (sommigen
komen aldus met éen sprong van de
honderdtallen in de duizenden) en et-
moeten zelfs gelukkigen wezen, die
voortaan voor hun aansluiting min
der zullen hebben to betalen, dan zij
nu doen. Het Rijk, dat een prijs
v c„r I a a g l t is bijna niest te ge-
loovenl Toch is het d© waaAead,
waaruit blijkt, dat de wonderen de
wereld nog niet uit zijn Daartegen
over staat, dat zij op Zon- en feest
dagen op een paai- middag- en een
paar avonduren in 't geheel niet zul
len kunnen telefoneeren, natuurlijk
een quaestie van personeel en een
staaltje van Rijks-krenterigheid. Wat
heb je aan een telefoon, wanneer die
op hoog bevel op bepaalde uren zwijgt
als (durf ik het nog wc', zeggen?
enfin, vooruit dan maar!) zwijgt als
een mof. Deze beperking is maar tij
delijk, zij zal worden opgeheven, zoo-
dra de telefoon te Haarlem automa
tisch geworden zal zijn. De vraag i
dus: wanneer komt di© blijde- dag? B
informatie te Haarlem is aan <lo
reet ie van dit blad gebleken, dat men
daar nog niet weet, valgenswelk
systeem die automatische talrich
ting zal worden uitgevoerd. Het zal
dus nog wel een poosje duren. Willen
v/o schatten vijf jaar? Twee voor de
kous van het s> steem, drie voor den
aanleg? Mij dunkt, dat dit voor een
overheidsbedrijf verre van onvriende
lijk getaxeerd is.
Of de verandering van de nummers
gepaard gaat met de verandering van
de lokale en interlokale gidsen zou ik.
niet durven zeggen. Het is bijna te
schoon om waar te zijn, dat die twee
gebeurtenissen zouden samenvallen.
En zoo niet, dan moeten de vernum
merden hun heil verwachten van ver-
hcterblaadjes, waar zooals w© weten
geen sterveling naar kijkt. Toch zijn
er menschen, die er hun voordeel in
zullen vinden, dat alle aansluitingen
in Heemstede tot Heemstede en niet
moor tot Haarlem zullen worden ge
rekend. In de eerste plaats de aange
slotenen onder nummers boven 6000,
die 1111 geen doorloopenden dag- en
nachtdienst hadden on het moesten
doen met twee, zegge twee lijnen met
hun allen naai' ik hoor waren ze
van 't veelvuldig gebruik dan ook al
tijd roodgloeiend, zoodat de juffrouw
aan 't postkantoor, die do aanslui
ting gaf, er herhaaldelijk haar vin
gers door brandde.
l>e tweede categorie van belangheb
benden zijn. natuurlijk diegenen, die
al lang vergeefs op aansluiting heb
ben gewacht en nu eindelijk vertroost
zullen worden. Hier en daar in ck
gemeente worden in hun belang huis
jes gezet, die er inderdaad smaakvol
ler uitzien, dan de monsterlijke ron
de bouwsels, waarop maan- het woord
Peccoof Souchon ontbreekt,
om heelemaal voor theebussen door
te gaan.
In 't algemeen wordt dus het tele
foonverkeer in Heemstede gebaat. Hoe
staat bet met ons straatverkeer?
Langs het Raadhuis is de goed ont-
worjien regeling practisch gesproken
een teleurstelling, omdat het bordje
nnn den Haarlemschen kant niet op
de goede plaats staat. Naderende rij
en voertuigen zien het wel, maar we
ten niet precies waarop het doelt en
jagen dus meermalen, na een korte
aarzeling tusschen zus of zoo. rechts
of links, het of haar, precies den ver-
Loden doorgang in. Er kan toch
niet overal een regelende politieman
staan, mot een dreigende mouw, stok,
hand of blik. Als het bordje verzet
wordt, zoodat de rijdende raonschlieid
haar plicht begrijpt, zal het wel beter
gaan,
Aan do Zandvoortsche laan staat
wel oen regelende politieman, maar
ook hier is een verbetering mogelijk.
Als in 't midden op de plaats waar
hij nu staat i>en kleine vluchtheuvel
wordt geplaatst, splitst het verkeer
zich veal gemakkelijker daarom heen,
terwijl de man geen gevaar heeft, dat
hij omver gereden wordt. En vreest
men, dat 's avonds liet verkeer tegen
den vluchtheuvel optornt, dan kan
een flink brandende lantaarn dat ge
vuar wegnemen.
Met voldoening mogen wij Heem-
stedenaars constateai-en, dat er tel
kens in ons dorp verbeteringen wor
den aangebrachl? Werd dc poel bij
de Kendaan niet gedempt? Is nu ook
de lieel© sloot langs die laan, waar
toch nooit een fregat mot volle ziedleri
doorheen kon varen, niet dichtgegooid
en afgesloten met een werkelijk mod
hek tegenover de pastorie! Ook de
cude loods van den heer Turkonburg
bij de ijzeren hrng, die de omgeving
niet verfraaide, is gesloopt er is
1111 in aanbouw een ijzerwinkel voor
den lieer van As.Jor.k_ Wij kunnen dus
langzamerhand van een ijzeren buurt
spreken, al hoopt Hendrik van Heem
stede, dat de heer van Asdonk zilver,
ja goud als 't zijn kan, in zijn nieuwe
zaak zal verdienen.
Een slagerij hiernaast wordt ver
bouwd voor Hanzebauk en daar een
slagerswinkel er veelal meer op bere
kend is, de tong dun het oog te stree-
len. kan dat ook als verbetering wor
den aangemerkt.
Van financiën gesproken, onze ge-
in&ante-seeretaris, do beer Swolfs,
heeft de functie van kassier van de
Boerenleenbank neergelegd en is op
gevolgd door den heer Meijer van
Zandvoortschelaoii Gemakkelijk zal
het dezen niet vallen, zijn opvolger te
overtreffen, want de heer Swolfs was
als kassier de bereidwilligheid zelf.
Was er iemand, die graag dadelijk
wat geld hebben wou, al was 't 'ock
buiten de vastgestelde uren, dc heer
Swolfs hielp hem aan 't verlangde.
'Vis zijn opvolger zijn voetstappen
drukken wil, dan zal liij geen gemak
kelijke taak hebben.
Twee bouwverocnigingon in onze
gemeente Tuinwijk Koord en St. Jo
zef, zijn dan nu ten slotte zóóver ge
komen, dat zij woningen ten dienste
van. leden hebben opengezet. Het :s
dus nu een rechtmatige vraag, of er
daardoor in Heemstede weer wonin
gen vrij gekomen zijn; het antwoord
moet wezen, dat e1' op het stuk van
middenstandswoningen niets van te
bespeuren valt, omdat al de verlaten
woningen weer dadelijk betrokken
zijn, op éen na, waarbij nog altijd
het koopbordje pronkt^ Of daarvoor
misschien een hooge prijs wordt ge-
.1 aagd?
Van de woningen van St. Jozef is
meer te zien. Drie woningen aan li
Raadhuisplein stonden leeg, wat in
lang niet gebeurd is. Het geheele
complex huisjes in die omgeving is
onlangs In veiling geweest, maar
heeft liet, om met notaris Boerlage te
spreken, „niet verder kunnen bren-
gon", dan f 41.400 en daar dit blijk
baar den eigenaar niet genoeg was,
heeft hij ze opgelioudi-n. Het is jam
mer! Als er mettertijd modome arbei
derswoningen genoeg zijn gebouwd,
moet er maar eens een bouwspeculant
komen, die deze heele verzameling op
het Raadhuisplein sloopt en in de
plaats daarvan flinko huizen bouwt,
die liet Ruadhuisplein verfraaien, wat
van de bestaande huisjes niet kan
worden gezegd. In den regel zijn
bouwspccuJanten voor bevordering
van de schoonheid niet gevoelig.
Maar als er nu bovendien nog een
aardig winstje in zit? Komaan, wie
durft eeii3 wat aan? Hendrik van
Heemstede krijgt er pc»:n procenten
vaijl Dit tot geruststelling.
En nu ik dan toch over procenten
spreek, dient vermeld, dat dc Raad de
belasting op de publieke vermakelijk
heden heeft verhoogd. Dit is een
smetteiijke ziekte, die heel Nederland
doortrekt en soms wel eens heel hevig
uitbarst, zooals te Hilversum, waar
voortaan 40 procent moot worden be
taald, zoodat de publieke vermak©
lijklieden er eenvoudig gesloten zijn.
Zoo erg heeft onze gemeenteraad het
ntet gemaakt cn de publieke verma
kelijkheden zullen hier dan ook wel
niet staken, om die eenvoudige reden
dat zij zoo goed als niet werken. Er
is in ons goede dorp weinig te doen,
uitgezonderd op sportgebied en. juist
de sport is niet verhoogd. Waarom
dan cLo belasting verhoogd is? Ik weet
liet niet en menschen, die ik er over
gesproken heb, weten liet óók niei.
Maar als iedeicen oven verstandig
was, als de leden van onzen Raad
zou er immers geen verdienste in het
ambt meer stekenl
Dat er een nieuw postkantoor zal
komen, staat nu vast. Tegenover het
bestaande, op liet schilderachtig ter
rein, afgezet met een pittoresk hek
dat we kennen. De gemeente bouwt en
het Rijk huurt en hat personeel is
blij, dat het eindelijk de noodige
ruimte zal krijgen om het werk te
doen. Van de vreugde eter ingezete
nen spreek ik niet. Die is onbeschrij
felijk, zal dat tan minste zijn, wan
neer e ohm aal het nieuwe kantoor
klaa.r is. Tegen dien tijd weten we al
licht ook wel, wat &r met het oude
kantoor gebeuren moet: de gemeente
kan, bij haar steeds aangroeiende be
moeiingen, altijd wel lokalen gebrui
ken.
Laat ons hopen, dat het nieuwe
jiostkantoor straks even vlot wordt
gebouwd, als de nieuwe haiven aange
legd. Het plein aan de Camplann is al
klaar. Onzo Schelling werkt als eeni
Daalden-. In ©rast, de gemeente-opzich
ter verzet hedlwat arbeid, hij is een
flinko kracht onder onzo Heemsteed-
scli© ambtenaren.
HOE STAAT T MET
de openbare leeszaal.
Bank zij de medewerking van den
architect, den heer Smits, den aanne
mer, den heer Cobelens, en den op
zichter den heer Van Es, schieten de
werkzaamheden aan de Openbare
Leeszaal goed op. In de krantenzaal,
die door een balustrade op de Raads
zaal afgescheiden is, is we schreven
dit reeds eer-der een fraaie oude
schoorsteen, die jarenlang verborgen is
göbleven, door het bijvoegen van een
vertrek, te voorschijn gekomen. Men
is druk bezig, het lofwerk en de wa
pens te restaureereti. De tafels en hok
jes voor de kranten worden al in ge
reedheid gebracht. Het schilderwerk
wordt bijzonder fraai. In het hoekje
bij het raam komt de zitplaats van den
heer A. Bruggemans, den kastelein
van het Prinsenhof, die natuurlijk
heel wat meer werk voor zijn rekening
gekregen heeft.
Langs de bekende oude trap en
door de opnieuw gepleisterde hal
waarin tevens een kamertje voor de
garoderobe der bezoekers gekomen is
komt men 311 de tijdschriftenzaal,
die bijzonder mooi geworden is. De
muren zijn zachtgeel van kleur met
stemmige, donker-groene randen. Ook
de aanwezige, kasten worden in deze
kleuren gebracht, evenals de tijd
schriften- en platenkast. Er staan
reeds eenige eiken leestafels, van on
geveer vijf meter lang. Ook kunnen
de bezoekers onder een raam met
openslaande deuren, dat uitzicht geeft
op de binnenplaats, op een bank een
rustig zitje vinden. Door een fraaie
glazen lantaarn komt 't daglicht naar
binnen.
De vroegere leeszaal, eens dó mooi
ste stadsbibliotheek in ons land, is
thans tot groot leedwezen van zeer ve
len van bestemming veranderd. Zij
wordt thans als bergplaats ingericht,
terwijl er nog een klein gedeelte voor
studie overgebleven is.
Weliswaar is de krantenzaal bene
den een fraaie schoorsteen rijk gewor
den,, maar in de vroegere leeszaal doet
zich het tegenovergestelde geval voor.
Daar is namelijk een prachtige ge
beeldhouwde schoorsteen, dateerende
uit den tijd van Karei de Vijfde
f1550), tenminste wat de pilaren be
treft, door groote kasten vrijwel aan
het gezicht onttrokken.
De kosten van de verbouwing zijn,
naar we vernamen, op f 35.000 ge
raamd.
We vernamen, dat de Openbare
Leeszaal op het Prinsenhof 1 Januari
geopend wordt.
KRABBELS
het frans-halsmuseum,
Ofschoon hei bezoek aan dit speciaal-
Haarlemsche museum grooterkon zijn, is
hei aantal bezoekers toch dit jaar, zoo
vernamen wij van den directeur, den
heer G.- D. Graiania, bevredigend en
grooier dan verleden jaar. Er komen
ook weer meer buitenlanders, speciaal
Engelschen en Amerikanen.
Tot 1 September was dit jaar het aan
tal bezoekers 10502, het vorig jaar in
datzelfde tijdvak 7878.
De directeur was het intusschen met
ons eens, in een onderhoud, dat wij met
hem hadden, dat afschaffing van den
besiaanden toegangsprijs van 25 cent
het bezoek ten zeerste zou bevorderen.
Den eersten Woensdag van de maand cn
ook des Zondags is het museum gratis
te bezichtigen cn het aantal bezoekers
is dan altijd bijzonder groot.
„Een museum," zoo zcide dc heer
Gratama ons, „moet zijn als een biblio
theek, waar je binnenloopt om een be
paald boek in te zien of over een be
paald onderwerp wat na te slaan. Zoo
moet men ook een museum kunnen bin-
nenloopen, om een schilderij of kunst
voorwerp te gaan bekijken. Als je eerst
entree moet betalen, komen de menschen
daar zoo niet toe. Alleen bij gratis open
stelling beantwoordt een museum aan 't
doel. En tegenover de f 30.000, op de be
grooting voor 't museum uitgetrokken,
beteekent een som van f 2000, die aan
toegangsprijzen ontvangen wordt, toch
niet zooveel!"
En wel zijn de kunstwerken, die ons
Frans-Halsmuseum bevat, het aanschou
wen overwaard. Elk van de acht Halsen
b.v. vertegenwoordigt een waarde vaa
één millioen gulden ea de zilveren St.
Maariensbcker wordt op f 20.000 ge-
schatl
Siailsnieuws
onthullinc van de loots-
bank.
Maandag 26 dezer, des morgens ie elf
uur, zal in den Hout onthuld en aan de
gemeente overgedragen worden de bank,
gewijd aan de nagedachtenis van den
componist en musicus Phihp Loots.
Daar de voorziter van het Comité, do
heer J. W. A. Beynes, wegens zijn aan-
staand vertrek naar bet buitenland daar
toe geen gelegenheid heeft, zal daarbij
het woord gevoerd worden door den se
cretaris, den heer J. C. Peereboomde
loco-burgemeester, Mr. J. N. J. E. Heer-
kens Thijssen, zal namens de gemeente
de bank aanvaarden.
Het mannenkoor „Philip Loots", direc
teur de heer Ilenri Pielage, zal twee
oomposilies van Loots ten gehoore bren
gen „Mijn Hof" en „Onze Duinen".
De bank is ontworpen en gelevérd
door de firma Troupin, zij is van zand
steen, juet een hardsteenen voet cn
draagt de inscriptie: In Memoriaal Philip
Loots, met ter versiering een harp in de
leuning.
'museum van kunstnijver
heid.
Uit do Staatsbegrooting blijkt dat op
de Bcgrooting van Onderwijs voor het
Museum van Kunstnijverheid te Haarlem
f 1000 meer subsidie wordt aangevraagd.
reiskostenvergoeding voor
het bezoek aan nooro-hol-
land.
In de vergadering vaa 21 December
1920 spraken de Staten, van Noord-Hol
land de wenschclijkheid uit, dat in som
mige gevallen, ter beoordceling vaa Ge
deputeerde Staten, vanwege de provincie
vergoeding van reiskosten worde ver
leend aan familieleden van in gestichten
buiten de provincie verpleegd wordende
geestelijk zieken, bij het bezoeken van
deze patiënten.
Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land hebben thans, zoo meldt het
„Ilbld.", ter uitvoering van dit besluit
de regelen vastgesteld
De vergoeding wordt alleen gegeven
voor bezoeken aan personen, die op con
tract met de provincie Noord-IIolland
worden verpleegd in gestichten buiten
de provincie, mits die gestichten op een
afstand van ten minste 50 KM. van de
woonplaats van den bezoeker zijn gele
gen-
Voor het verkrijgen der vergoeding
komen alleen in aanmerking de echtge-
noot(e) van de(n) verpleegde en zij, die
de(n) verpleegde in den eersten of twee
den graad van bloedverwantschap of
zwagerschap bestaan, mits van hun on
vermogen tol het betalen der reiskosten
is gebleken en zij in de provincie Noord-
Holland wonen.
TUINBOUW EN PLANTKUNDE.
De afdeel tag Haarlem en Omstre
ken van do Ncderlaüdsche Maat-
ftöbAppjj voor Tuinbouw en Plant
kunde vergaderde Dinsdagavond in
een der zalen van Brjnkmann, onder
voorzitterschap van den lieer Jobs, de
Breuk.
Er werd medegedeeld dat door ge
brek aan voldoende dealneming, de
zomorbloomenlen toonstelling niet kon
door gaan.
Bij dc ingekomen stukken was een
briel van den heer van Nederhasseit,
waar hij zijn bedanen door werk
zaamheden als bestuurslid der afdee-
iing meldde.
De lieer de Breuk, vertelde, dal
voor het bestuur van de afdeeling het
vertrek van den heer van Nederiu-s-
selt zwaai- viel. Spreker dankte hem,
voor liet vele werk dat hij in den lou,
der jaren had gedaan en hoopte dat
zijn werk in de af deeling Bloemen-
daid-Velsen nog niet geëindigd zou
PERSONALIA.
Bij het vanwege den Algem. Ned.
Politiebond gehouden examen behaalde
het diploma met aanteekening H. de
Bruyne, van IJmuidea*
zijn.
De heer Van Nederhasselt lichtte
toe, dat ook hom zijn gc*lwongen ver
trek speet, maar dat hij met zijne vele
werkzaaniliederi als wethouder van
Bloemen daal zij a bestuursfunctie, ho"
gaarne hij ook wilde, niet kon hand
haven.
Do vergadering sprak hare voldoe
ning uit over de mooie versiering van
liet Stadhuis op Koninginnedag.
Van het hoofdbestuur was een voor
stel gekomen om in 1923, ter gelegen
heid van het 50-jarig bestaan een in
ternationaal congres te houden en
dan in Haarlem een dag te houden,
waarop verscliillende bloemenliefheb
bers liun balcons en venstors met
bloem en zouden versieren. Me
voorstel stemde de vergadering in.
De agenda van de op Donderdag
29 September te houden vergadering
werd uitvo&rig behandeld.
Tot afgevaardigden voor de alge-
moene vergadering werden de hoeren
,lohs. de Breuk en J. L. Bouwer ge
kozen. Er werd een onderlinge ten
toonstelling gehouden. Tea slotte had
dc uitreiking van de prijzen van de
pnjs.-raagd voor der. tcekencursiis
plaats.
Stoop's Bad
O
Zooals we reeds mededeelden zal Stoop's Bad Dinsdagmiddag
officieel worden geopend.
1 October wordt de inrichting voor het publiek opengesteld.
We geven hier een teekening van het uitwendige van het gebouw,
dat een verfraaiing van den Juhanaweg is.
Uitgaan
VJJF GONCEKïEN. Men schrijft
ons: Dc üollandsche cemcerUlirecUe
Dr. G. de Koos te Scheweningen, wel
ke het afgeloopen seizoen niet zeer
groot succes in verschillend© steden
ran ons land series abonnementscon
certen heeft ingesteld, lieelt, aange
moedigd door liet bolnudile succes be
sloten ook dit jaar in het a.s. seizoen
111 onze stad een abonnement van vijf
concerten te openen, waarbij de in
schrijving kan güscliioten by de fir
ma A. Vernout, alhier.
Do concerten zijn vastgesteld op de
navolgende data met ue navolgende-
solisten:
18 October, onze beroemde tenor
Jacques Urlus.
25 November, Sonatenavond- Carl
Flesch, de bekende violist en Carl
FricdLerg, de ge\ ierde pianist.
9 December, de gelic-ide llongaar-
schc riolonceil isle Judith Bokor.
2 Februari, Ilona Kabos, Houga-
rije's grootste pianiste, welke het af-
gcloopcn seizoen met enorm succes is
Opgetreden mc-t liet Concvrtgebouw-
oraest onder leiding van Willem Men
gelberg.
25 Februari, liet alom gevierde Ca
pet Kwartet, hetwelk sinds jaren niet
meer in Holland concertrovrde. Met
zeer veel mouto an opofferingen is
liet de llollandsclie concertdirectie
mogen gelukken dit kwartet, hetwelk
boven elkander kwartet uitblinkt, voor
een tournee door Holand te engagee-
ren en kunnen wij liet niet anders
dan op prijs stellen, dat ook ons de
gelegenheid wordt geboden een kamer
muziekavond van zoo zeldzaam genot
bij te wonon.
orcelbespeling
in de Groote- of St. Bavo-kerk te Haar
lem, op Donderdag 22 September 1921,
des namiddags van 23 uur, door den
heer George Robert.
Programma
1. Fantasia c. ld. t-, Jt S. Bach.
2. Tweede Sonat,e F. Mendelssohn
Bariholdy. Grave. Adagio. Allegro
maestoso e vivace. Fuga.
3. Prière, Jos. Jongen.
4. Andante grazioso, G. Dethier.
5. Bdnèdictioa nuptiale, C. Saint
Saëns.
6. Grand Choeur, A. Hollins.
fiisaenlanii
Mevrouw KoltiiekTimmer was, on
middellijk nadat zij voor den eersten
keer geroepen had, door een recher
cheur uit de zaal (Verwijderd. Voor de
buitenstaanders was het oen onbegrij
pelijk gezicht uit den hoofdingang
een vrouw m eenvoudig toilet naar
buiten te zien komeu:, begeleid door
ai rechercheur.
Journalisten spraken haar dadelijk
aan. Zij ■verklaarde niet te hebben
kunnen nalaten voor de vrijlating
van Groenendaal hier te getuigen. Zij
werd naar hot politiebureau op de Ri-
viervïscbmarkt gevoerd. De vrouwen,
die op de gereserveerde tribune had
den geroepen, waren onmiddellijk
door rechercheurs weggehaald cn zoo
lang onderin het torentje, dat naar
de tribune toegang go-aft, iu bewaring
gesteld.
De Koningin bleef nogal lang in <1©
ridderzaal na het voorlezen van de
troonrede, zoodat de domonslreerende
vrouwen niet onmiddellijk konden
worden weggevoerd. Nadat een poli-
tierauto was verschenen, werden ook
zij naar liet bureau geleid.
In De Nieuwe "Cl. lezen wij nog:
Reeds vóór den aanvang der ope
ningsplechtigheid vernamen we, dat
nien eenige demonstratie van anti-
militairistische zijde vermoedde. De
politie was dan ook voorbereid en had
bijzondere maatregelen getroffen.
Rondom den weg welke do stoet zou
volgen was als 't waro een cordon ge
trokken, om te beletten, dat betoogers
zich met borden langs den weg zou
den vertoornen. Eenige anti-militairis-
tc-n, die speciaal voor Herman Groe
nendaal wilden deinonstreeren, had
den. er echter iets anders op gevon-
den_ Langs den weg staande, haalden
zij eensklaps rolletjes smal papier uit
hui: jas tc voorschijn, die vlug ont-
old werden en den naam van Groe
nendaal te lezen gaven. Eenige van
deze rolletjes zijn door de politie in
beslag genomen. Ook hadden enkele
italics plaats.
Een incident by dn opening
der Staten-Seneraal.
een demonstratie van vrou
wen voor de vrijlating van
groenendaal.
Het Hbld. meldt:
Do opening van de zitting dei- Stu
ten-Generaal is gestoord geworden
door een kleine ueinionstratie \oor d
vrijlating vaat den dienstweigeraar
lierman Groenendaal. Meivrouw Kolt-
bekTimmer, echtgenoot© van liet
Kamerlid Koltiiek, had als zoodanig
een kaart tot bijwoning van de op
11 ingsplechughëel in de zaal. Dc com
missaris van politie Bessehng had
aanvankelijk bezwaar tegen haar toe
lating en wilde den hoofdcommissa
ris doen beslissen. Decse vond liet ech
ter beter, dat ik: voorzitter der Ver-
eenigde vergadering baron Va:
Voorst tot Voorst zou uitmaken, of
mevrouw Kolthek do plechtigheid kon
bijwonen. De heer Van Voorst tot
Voorst vroeg mevrouw Koltiiek, of zi.
beloven wilde niets te zullen doen,
dat de orde zou verstoren. Zij wilde
echter niets b3loven, zoo verklaarde
zij. De voorzitter zei.io daarop, haar
te willen toelaten, in het vertrouwen,
dat zij zich als ccn fatsoenlijke vrouw
gedragen zou. Mevrouw Koltiiek nnm
veivolgcns den voor haar bestemden
zetel in.
Eveui nadat de Koningin met
Prins de zaal was binnengetreden,
liep rat vrouw Koltiiek niet luider
stemme: „Gruenendaal moet vrij". Zij
herhaalde dezen uitroep eenige ma
len. Tegelijkertijd riepen &011 tiental
vrouwen, die een plaats luidden ge
kregen op de gereserveerde tribune,
eveneens dat Groenendaal vrij moest
Zij riepen dit niet uit ten mond maar
door elkaar. Begrijpelijkerwijze
bracht deze gebeurtenis even eenige
opschudding teweeg.
Aan ÏÏe Koningin was echter niets
te merken. Zij hield zich bedaard cn
wachtte, toen zij onder den troonhe
mel had plaats genomen, tot het ge
roep niet meer werd gehoord. Aileen
onder het lezen van de troonrede was
n haar stem te merken, dat de ge
beurtenis haar had aangedaan. Zij
ersprak zich een enkele maal, wat
kaar anders nimmer overkomt
Een
1 e
Onder dit opschrift schrijft Dc Nieu
we Courant verder:
Dadelijk na afloop van de plechtig©
opening dor Statcn-Generaal is in dc
stad het volgende bulletin verspreid:
BULLETIN.
Een verstoorde Troonrede.
Herig tumult in do Ridderzaal.
Dinsdag 2ü September.
Bij de opening der Kamers had he
denmiddag een betreurenswaardig in
cident plaats. Even vóór II. M. de Ko
ningin Haar rede aanving, riepen
eerrige vrouwen op de tribune uit:
lierman GroenondaaJ moet vrij",
..Leve de revolutie" cn andere anti-
ruilitairistisclie leuzen.
Tijdens de pogingen om de ordes
u storende element:n te verwijderen,
ontstond een hevig tumult, waarin tal
ran klappen vielen en voortdurend
de naam van Groenendaal werd ver
nomen. die eindelijk overstemd werd
door een spontaan „Leve de Ko
ningin". Toen de rust was weerge
keerd, las onze Hooge Landsvrouwe,
nog wat bleek en ontdaan, met be
ende stem de Troonrede,
Reeds langB den weg, dien de Ko
ningin volgde, was dour de anti-mili-
tairisten gedemonstreerd door overal,
waar II. M. passeerde, borden omhoog
te heffen met den naam van Herman
Groenendaal. Tal van demonstranten
zijn reeds gearresteerd.
„Men zal begrijjK-n, aldus het blad,
dat een. bulletin, zóó dadelijk 11a de
openingsplechtigheid verspreid, na
tuurlijk van le voren werd opgestcM.
Daaruit blijkt, dat de manifestatie
in de Ridderzaal vooruit wel beraamd
was. Of men werkelijk het „hevig tu
muli" waar in tal van klappen vielen"
en do ordeverstoring verwacht had,
blijft de vraag, ln elk gerval, er is
niets van dien aard gebeurd.
Het bulletin geeft dus een overdre
ven en onware voorstelling van het
gebeurde. Bovendien is de inhoud er
van misleidend waar liet den indruk
wekken kan alsof 't door een dag
blad verspreid is".
Wanneer de driekhoekmedewerket
van de Tel. juist is ingelicht, bevon
den zich onder dc demonstranten de
volgende leden van revolutionaire
vrouwenclubs: mora. Koltiiek. de echt-
