Van onzen reizenden Redacteur
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 21 OCTOBER 1S2I TWEEDE BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 40
De Tabaksbelasting.
'Aan h« elot van ons vorig: artikel
schreven wij, dat wij het in 's lands De-
lang zouden achten, wanneer niet het
fabrikaat maar de tabak bij de bron
.werd belast. Om deze bewering: -te sta
ven, willen wij in dit laatste artikel,
met aanhaling van uitspraken van des
kundige personen, de voor- en nadeclen
van een belasting op ruwe tabak aan
een nadere beschouwing onderwerpen.
Een belasting onmiddellijk bij de
bron, dat is in Indie, moet als onuit
voerbaar worden beschouwd. Minister
De Vries wees er in de Kamer terecht
op, dat lang niet alle tabak uit Indië
komt en men toch onmogehjk kan ver
wachten, dat Janden als Amerika en
Britsch-Indic ten bate van onzen fiscus
hun tabak bij uitvoer zouden belasten.
De ruwe tabak zou dus in Nederland,
hetzij bij den invoer, hetzij bij het over
gaan uit de eerste hand moeten worden
belast. Om 20 millioen het bedrag,
waarop dc baten van deze tabakswet
zijn geschat aan invoerrechten te ont
vangen, zou volgens minister De Vries
70 cents por K.G. moeten worden ge
heven. Tegen een zoo hoog opgevoerde
belasting hij invoer op het gewicht,
voerde de minister de volgende voor-
naamste bezwaren aan
te. Dc handel in ruwe tabak zou zoo
danige belemmering ondervinden, dat
er gevaar vooc dc verplaatsing van onze
tabaksmarkt zou ontstaan.
ze. Alle tabak de goedkoope pijp
tabak even zoo gted als de dure Ha
vanna zou gelijkelijk worden belast,
waardoor de belasting niet meer naar
draagkracht zou werden geheven.
Laten wij thans het rste argument,
dat bij den Minister zóó zwaar woog,
dat hij om deze icdcn alleen een invoer-
belaiSting op de ruwe tabak nooit meen
de te mogen ii ;ren, eens nader be
zien.
Volgens den Minister wachten reeds
enkele s'eden in het buitenland o.a.
Bremen het gunsijge oogenblik af om
onze bloeiende tabaksmarkt naar zich
toe te trekken en de invoering van een
belasting op dc ruwe tabak zou onze
tabaksmarkt dan ook direct in gevaar
brengen. Nu is het opmerkelijk, dat ik
niemand heb gespioken, die cenig ge
loof hecht aan het gevaar van de ver
plaatsing van de tabaksmarkt. Nog
sterker: allen achten het
absoluut dit'ges lot en, d a.t d t
door een verhooging der
invoerrechten zou kunnen
gebeuren.
Een der grootste tegenstanders van
de betasting op ruwe tabak, de heer
J. N. C. Hi ooi en, zei: „Dat is geen
deugdelijk motief. Van een verplaatsen
van de tabaksmnvki naar het buitenland
geloof ik niets!"
De heer Looman, uit Amsterdam,
chef van de f rma llergiman en Carets,
gaf als volgt hieromtrent zijn meening
te kennen „I-Jct verplaatsen van de
markt naar het buitenland is een denk
beeldig- gevaar. Am-sterdam is op de
markt geheel geoutilleerd het is maar
niet zoo eenvoudig die tc verplaatsen.
En dat kan men ook bewijzen. Enge
land bijvoorbeeld heeft getracht de ta
bakken, die in zijn koloniën (Britsch-
Noord-Borneo) groeien, te Londen op
de markt te brengen, hetgeen geduren
de den oorlog ook gelukte. Maar het
was slechts tijdeflijk. Thans komen deze
tabakken weer al? vroeger te Amster
dam op de markt. De Braziliaansche
markt verplaatste zich gedurende den
oc/rlrjg van Bremen naar Amsterdam.
Maar wa: zien wij nu? Dat zij weer
geheel al? vóór den oorlog naar de
oorspronkelijke stad, Bremen, is terug
gegaan.
De lieer Hugo Schei terna, com-
nmsaris van eeaige groole tabaksmaat-
schapijen, uitte zich hieromtrent
volgt
Ik geloof in het geheel n-iet aan
verplaatsen van onze tabaksmarkt Daar
het butienland, ook niet naar Bremen
mdat in Duitschland dt
handel immers op deze Lf de
ze bemoeilijkt zou w
den als hier. In Duitschland bestaat
zelfs drieërlei belasting op de tabak
wel belasting op gewicht, naar de Waar-
n op het fabrikaat. Een gedeelte van
den handel namelijk van de Noord-
Zuid-Amerikaanschc tabakken
weer naar Bremen teruggegaan,
msritt had zich alleen door den oorlog
naar hier verplaatst en ik vind er ook
s onbillijks in, dat die markt v
r Bremen is teruggegaan. De handel
in Java-, Sumatra- en Borneo-tabak
zeker in Amsterdam bleven, ook al wer
den er hoogere invoerrechten in Holland
op de tabak geheven."
Van meer gewicht lijkt mij het tweede
bezwaar, n.l. dat de belasting bij een
invoerrecht op ruwe tabak naar het ge
wicht, niet meer naar draagkracht zou
worden geheven.
De heer H i 0 o 1 e n zei naar aanlei
ding vau dit bezwaar„Een belasting op
het gewicht is onbillijk. Dure en goed1
koope tabak zouden gelijkelijk worden
belast. Voor de ordinaire pijptabak zau
hetzelfde mioclen worden betaald als
Voor dune havanna en de arme zou er dus
evenveel aan moeten bijdragen als de
rijke. Dat is toch heclemaal niet meer
van onzen tijd en daarom moet het idee
va-n een belasting op de ruwe tabak 1
het gewicht worden opgegeven. Om deze
reden geef ik juist de voorkeur aan be
lasting op het fabrikaat, daar zij reke
ning houdt met de draagkracht van den
verbruiker."
Dit is-zeker wel het belangrijkste ar
gument, dat tegen de belasting op ruwe
tabak naar het gewicht wordt aange
voerd. De heer Stroosnijder merk
te echter omtrent dit bezwaar het volgen
de op
„Belasting naar gewicht lijkt onbillijk
en men zou, oppervlakkig beschouwd,
ook zeggen, dat zij onbillijker is dan de
belasting uaar waarde. Toch is dit
slechts betrekkelijk. De goedkoopste
soorten van tabak worden in bet alge
meen gebruikt voor pijptabak. Met den
zelfde hoeveelheid pijptabak doet men
echter 4 maal zoo lang als met de
sigaren verwerkte andere tabak. Men
vergete ook niet, dat de pijptabak x
belasting altijd nog veel goedkooper uit
komt dan sigareu zonder belastimg.
er is in deze belasting naar de waar
de nog een groot voordeel. Doordat bij
deze wijze van belasting de goede tabak
betrekkelijk gering belast wordt,
staat er kans, dat die relatief goedkoope
superieure tabak gemakkelijk geëxpor
teerd wordt en dit is -van groot belang
voor een land als Nederland, dat
een belantgrijk deel op export is aan
gewezen."
Tegen het zeker allerminst denkbeel
dige bezwaar, dat een belasting naar het
gewicht niet geheel naar draagkracht
zou warden geheven, staat het zeer groo-
te voordeel, dat deze wijze van belasting
geen der vele. bezwaren, die wij tegen
de aangenomen tabaks-wet hebben aan
gevoerd, met zich medebrengt. Het al
lergrootste voordeel van deze wijze van
belastingheffing zou zeer zeker zijn, dat
de enorme kosten voor ambtenaren, ver
goedingen aan thuiswerkers en schade
loosstellingen aan fabrikanten zouden
vervallen cn bij ons rijst de vraag, of
niet met een veel lager invoerrecht dan
70 cis. per K.G. zou kunnen worden vol
staan om tot hetzelfde bedrag te komen,
dal nu bij de aangenomen tabakswet
waarschijnlijk na aftrek der kosten
in dc schatkist zal vloeien. Wanneer it
Belgic zooals wij schreven reeds 2/3
der belasting -wordt verslonden door de
uitgaven van ambtenaren enz., dan mo
gen wij in ons waarachtig toch ook
niet om zijn goedkoope ambtenaren
beroemde Nederland zeker tevreden
wezen, als het hier niet meer dan de
helft zal zijn. Met het voorbeeld van
Bcftgië voor oogen zou ik zeggen, dat
een invoerrecht van 35 cis. per K.G.
misschien evenveel werkelijke baten aan
de schatkist zou opleveren als de huidi
ge tabakswet met al baar hatelijken ad
ministratieven rompslomp en haar drei
gend gevaar voor dc .klein-industrie.
Natuurlijk »ou ook het heffen van
hooge invoerrechten op de ruwe tabak
eenige practische moeilijkheden met zich
medebrengen, maar hel is wel zeker, dat
Minister De Vries bij de behandeling
van de tabakswet al deze moeilijkheden
door een veel te donkeren bril heeft be
keken. Hoe de minister de bezwaren
overdreef, moge blijken uit het volgende
voorbeeld. In de handelingen las ik het
volgende „Op hot oogenblik nu gaat
het zoo, dat wanneer bijvoorbeeld een
spoedbestelling naar Amerika moet met
een boot, welke oier een paar uur ver
trekt, de importeur eenvoudig het in
voerrecht in den steek laat cn de f 0.70
per 100 K.G. uit zijn zak betaalt, maar
als dit nu f 70 per 100 K.G. werd, zou
dit niet meer kunnen."
Nu behoeft men toch heusch geen han
delsman te zijn om in te zien, dat dit
bezwaar toch al te gezocht is. Eerstens
zijn toch wed maatregelen te treffen, dat
in een grootc havenstad in zulke geval
len een ambtenaar der douanen te be
reiken zou zijn en dan zijn er, zouden
wij zoo zeggen, ook nog cognossemen
ten, die bij uitvoer de hoeveelheden aan.
wijzen.
Dc heer Hugo Schel te ma, wien
ik zijn meening nog over de belasting
op ruwe tabak vroeg, zei me „Een be
lasting op ruwe tabak zou mijns inziens
ongetwijfeld mogelijk zijn en zeker niet
onoverkomelijke bezwaren medebrengen;
Wel zal er ook bij «en belasting op ruwe
tabak veel controle moeten zijn, maar
dat is dan toch voornamelijk in de groote
havenplaatsen en het getal ambtenaren
zou belangrijk minder zijn dan bij het
banderolie-systeem. De tabak ligt n.l.
bij gebrek aan voldoende pakhuizen te
Rotterdam en Amsterdam verspreid. Dit
zou bij een hoog invoerrecht in den e-
genwoordigen toestand: met al die vele
kleine pakhuizen zeer zeker bezwaren
geven en controle eischen!"
De heer F. S. Stroosnijder was
van meening, dat hel aantal ambtenaren
bij hooge invoerrechten sleohts zeer wei
nig of niet behoefde te worden uitge
breid. „Nu reeds," zoo zei hij, „zijn toch
in alle loodsen reeds ambtenaren." Dat
de tabak bij gebrek aan opslagruimte
overal verspreid is, was ook vcügens
hem een bezwaar, maar hieraan zou te-
gemoet gekomen kunnen worden door
het bijbouwen van eenige groote entre
pots in Amsterdam en Rotterdam. Dat
zou dan alleen een uitgave voor eens
zijn, maar d'e controle zou zich bijna
uitsluitend behoeven te bepalen tot Rot
terdam en Amsterdam, wat een heel
groot voordeel oplevert boven een con
trole over Let heeic land, die dc nieuwe
tabakswei zal eischen.
fa 1914 werd door den tegenwoordigen
Kamer-pr^'dent, r. Kooien, reeds aan
minister Bcrtling het voorstel gedaan
van een heffing «aar de waarde op
ruwe tabak, die ui. de eerste hand over
gaat. Die belas'log zou verreweg het
gemakkelijkst te heffen zijn. Immers
de groote veilingen van Java-, Sumatia-
en Bornco-tabak geschieden te Amster
dam door mid'drl van makelaars, beëe-
- digd© personen dus, en uit hun boek
houding zou op eenvoudige Wijze zijn
vast te stellen, wie taoopexs en verkoo-
pers zijn cn welke prijzen er zijn ge
maakt. Dit zou wel verreweg de gemak
kelijkste wijze van heffing zijn cn de
minste controle noodilg maken. In ver
band met de niet fictieve bezwaren te
gen een invoerrecht naar het gewicht
hebben 'wij den heer Woolen gevraagd,
welke moeilijkheden de invoering van
een belasting op ruwe tabak naar dc
waarde in den weg zouden staan. D'
heer Hioolen tmtwoordde op dez>
vraag
„Een belasting op de nrwe tabak
naar waarde is volgens mij geheel
onmogelijk.- Allereerst zou het een eeu
wige twistappel rijn, wat dc eigenlijke
waarde is. Zelfs een factuur kan bestre
den worden. Maar het grootste bezwaar
brengt de uitvoer mede. Hoe krijgen
wij, fabrikanten, bij export ooit de
de terug, die bij invoer be'aald is
den invoer kan men het desnoods nog
eens wordeD over de waarde, bij export
nooit. In ten sigaar toch zitten verschil
lende tabakken. 1)© qualiteit en de prijs
van den inhoud bijvoorbeeld is heel an-
d«s dan dit van h»t omblad en dekblad.
Jlet is ondoenlijk te bepalen, welk be
drag aan drawb tck gegeven zal moeten
worden.- Alleen als wij de export opga-
v.n, zou een belasting op ruwe tabak
naar de waarde mogelijk zijn. En de ex
pert opgeven zal toch wel niemand in
ernst willeni Hei is waar, dat de export
op het oogenblik door de valuta-depra-
ciarie geheel stilsiaat, maar toen het ont-
vrtjp-Tteub door ons in behandeling
werd genomen, werd de verhouding van
de productie voor het binnenland en
voor expof geschat van 2 tot 3. Tegen
woordig bloeit de sigarenindustrie nie;,
maar bloedt zij, doch dat zal, hopen wij,
wel weer eens beter worden. In Neder
land moeten wti mei onze belastingwc--
ten in ieder geval rekening houden met
de export in de toekomst. Om die reden
is een belasting op tie ruwe tabak naar
de waarde uitgesloten."
Minister De Vries heeft om ongeveer
dezelfde redone aals de heer Hioolen
:egen mij aanvoerde, voorstellen van
een belas ing op de ruwe tabak Daar
de waarde verworpen.
Ik wil mijn lerers niet vermoeien met
verdere deiails zooals niet hei ver
schil tusschen een fictief cn werkelijk
entrepot ik meen tbaus voldoende de
verschillende voor- en naneelen van een
belasting op de tabak bij de bron en
ten b;Ias:ing op bet fabrikaat ie heb
ben aangetoond. Ik heb opzettelijk deze
wijze van behandeling gekozen, opdat
mijn leiers zelve iti/ deze pro's en con-
huune gevolgtrekkingen kunnen
maken. I\©r de uestudeering van de
tabakswet en mijn interviews ben ut per
soonlijk to' de volgende conclusie ge
komen De groothandel en de groot
industrie hebben thans reeds zooals
de Memorie van Antwoord van de.a
Minister van Financiën van 11 Met '20
werd toegegeven een voorsprong op
de iklein-ijidustrie. De invoering der ta
bakswet zou België geeft ons hiervoor
het bewijs de klein-industrie volko
men dooddrukken. Om deze reden in de
ste pla-.::; cn omdat he' batig saldo
deze wet voor de schatkist bijna ze
ker zeer gering ral zijn, is het te wen-
schen, dat dez© absoluut on-Nederland-
sche wet uooit in werking zal treden,
zuiver onpartijdige commissi
waarin alle belanghebbende labakskriri-
gen geli;kc.ijk rijn vertegenwoordigd,
zou ongetwijfeld Pi' ncn niet al te lan
gen tijd een nieu' e belastingwet op de
ruwe tabak kunnen ontwcipen, een wei,
rekening «erd gehouden met de
belangrijkste bezwaren en die op min
der omslachtige en kostbare wijze de
noodige gelden ai 1 de schatkist zou op
leveren. En wanneer men het noodig
mocht oirdeelen de huis-industrie te
doen verdwijnen, zou dt; bij afzonder
lijke we: moeten geschieden.
Dit artikel was reeds geschreven, toen
ik naar aasdciding van mjjii eersre arti
kel het verzoek kreeg voor een onder
houd yaa den heer D. de Vries, te
Amsterdam, voorzitter vau de Neder-
laudsche Vereeniging van tabakshande
laren. De heer De Vries deelde mij
mede, dat een deputatie namens deze
vereeniging die enkel bestond uit
handelaren inruwetabak aan he»
Ministerie van Financiën een voorstel
had ingediend voor een nieuw ontwerp
van een tabaksbelasting in den door mij
bedoelden 'geest. De Vereeniging van
tabakshandelaren stelde voor
ie. Eon belasting van 5 van de
v;aarde te heffen van alle tabak, doe in
Nederlatid wordt ingevoerd. Dit jaar is
in Nederland voor ruim 100 mdllioen ta
bak in Nederland aangevoerd, een be
drag, dat in verhouding met andere jaren
eerder gering dan groot kan worden ge
noemd. Een belasting van 5 zou onge
veer 5 millioen in de schatkist brengen
en zoo zóó weinig drukkend zijn, dat zij
den handel in ruwe tabak in geen enkel
opzicht zou belemmeren.
2e. Een belasting van 10 op de ta
bak, die in Nederland blijft. Deze belas
ting zou circa 3 millioen opleveren en
volgens den heer Do Vries van bijna
geen invloed zijn op den prijs der siga-
xen, dóe per 1000 stuks slechts 1.5 duur
der zouden worden.
3e. Een belasting op bednjfsvergun-
ningen van f 5 tot 400, te berekenen
naai den omzet, voor elke vergunning
met een gemiddelde van f 200 per ver
gunning. De heer De Vries berekende,
dat deze belasting voor 25.000 vergum
nÏDgen 5 malKoen zou opbrengen.
In het geheel zou op deze wijze dus
circa 13 mfflioen ïn "de schatkist komen,'
een bedrag, bijna zeker hooger dan nu
zal worden ontvangen, zonder dat daar
door de klein-industrie eenige schade
zou .ondervinden ©n zonder dat een hate
lijk systeem van contróle met de daar-
verbonden bezwaren van hooge kos-
noodig zon zijn. De heer De
Vries sprak echter zijn vrees uit, dat de
tegenwoordige wet wel niet tegengehou
den zou kunnen worden. Op het Minis-
althans had men hem medegedeeld,
dat het voorstel van eenige w ij z i-
inkjes op de wet niet eens lus
ij zi gin gen eerstdaags tegemoet
gezien kon worden. Na aanneming van
deze wijziginkjes zal dus waarschijn
lijk een wet in werking treden, die door
allen in de tabaksweiteld. met uitzon
dering van een heel enkel financieel ge
ïnteresseerde ie heer De Vrie? verze
kerde het mij neig eens uitdrukkelijk
een zeer slechte, een onredelijke en :ea
onzedelijke wet wordt genoemd.
Hiertegen tc waarschuwen is de bedoe
ling geweest van het schrijven dezer
drie artikels.
J. B. SCHUIL.
Stadsnleaws
SYN ACOCEDIENSTEN.
Ned.-Israel. Gemeente.
Sabbaih: VrijdagavonddieDsten bij den
ingang te 4'A uurochtenddienst te 8
uur middagdienst tc 1 uur avonddienst
te 5.35 uur; Godsd. samenkomst te 8 uur,
in T gemeentegebouw.
Zondag Hosja nah rabbah: Ochtend
dienst te 7 uur middagdienst te 1 uur
avonddienst te 5-'S uur.
Slotfeest: ochtenddiensten te 7'A uur;
middagdiensten te 2 uuravonddiensten
met 't invallen van den nacht.
Op de werkdagen ochtenddiensten te
7 uuravonddiensten te 8 uur (in het
gemeentegebouw)
Talmoed Torah Een half uur voor de
avonddiensten.
Hei Tsaneoi
„Dik Trom" in den schouw
burg aan den Jansweg.
„Dik Trom" is niet het beste, maar
wel het meest populaire en bij de jeugd
het meest geliefde kinderboek, dat in
ons laad ooit verschenen is. Er is mis
schien geen kind in Nederland, dat
Dikkie met zijn buik als een ron niet
kent. En vader Jan, die er van overtuigd
is, dat Dik zoo'n „bijzondere jongen" is
en geen 10 woorden kan zeggen zonder
zijn „ja, dat itg ik!" en moeder Trom,
die altijd door dik en dun de partij va:
zoonlief opneemt, en den vrek en d
heks, en Piel van Drfl en Jan Vos c:
Dirk LaDgereis en Jen geniepigen Brui:
Boon en Flipse, den veldwachter, j
Flipse, den veldwachter, die zoo den pik
op Dikkie heeft, voorall En nu hebben
ze Dik gisterenmiddag in levenden lijve
voor zich gezienl Ze hebben de baker
en den eldwachter door de zitting van
den stoel 2ien zakken, en ze hebben
Dik met zijn buik in de klem gezien tus
schen de tralies van de ocl, en ze hebben
het meegemaakt, <hoe Dik jonder de
beenen van Flipse doorschoot en hoe de
veldwachter Dik's jasje inplaats van dien
dikken prop te pakken krees. Ze zijn er
getuige van geweest, hoe Dik met
Piet van Dril en Dirk Langere» den
vrek de sluipen op (het lijf joeg en hoe
edelmoedig hij was voor de heks, die
geen heks, maar 't heel brave, gewone
vrouw is. En ze hebben geschaterd,
gegierd, gegild cn gebruld bij eiken
nieuwen streek, dien Dikkie uithaalde.
Vooral als ihij Flipse weer te pakken had,
was heel de kinderschaar, die den
schouwbuttg aan den Jansweg aardig
vulde, krom van den 'lach.
Het was een middag van jolijt en ple
zier! Als oudere zit je vergenoegd tus
schen al het grut en geniet je mee om
al die uitbundige kinderpret. Misschien
zullen er sommigen zijn, die het nie;
erg paedagcgasc'n vinden van Joliai
Kievit, dat hij Flipse telkens zoo door
Dik in de maling laat nemen, maar och,
laten wij, ouderen, met onze paedago-
giek- niet al te zwaar op de hand wor
den. Er zijn er, die mecnen. dat wij het
fee zag hoog moeten houden ook te
genover de jeugd, maar die vergeten,
dat deze zelfde kindexen, die schateren
van plezier, eiken keer, als Flipse er tus
schen wordt genomen, zonder uitzonde
ring „de beenen zouden nemen", als
een beusche veldwachter maar even
„boel boe!" tegen hen riep. Werkelijk,
het gezag zal er niet onder lijden, wan
neer Dtkkie Flipse door den stoel laat.
zakken of als hjj tusschen zijn stijve
beenen door ontsnapt.
Ik „dweep" allerminst met „Dik
Trom", maar mijn bezwaren tegen dat
boek zijn meer van artistieken aard. Ik
vind zijn werk gr>f, kleinburgerlijk en
slecht van stijl. Toch geloof ik, dat als
het boek in mijn kinderparen wis ver
schenen, ik het ook „stuk" had gelezen
En zeker weet ik, dat ik van deze kinder
voorstelling genoten zou hebben. Ik
zou mee hebben geschaterd, gegild, ge
bruld en gejuicht niet al de andere kin.
deren mee, ik zou het „fijn" hebben ge-
onden, dat aWc „engerds" zooais
Flipse en de vrek en dc geniepige Boon
n langs kregen en da: Dikkie en
Jan Trom en de heks in het zonnetje
werden gezet.
Om een kindencorstelhug te beoor-
deelen, moet je eenige uren met het kind
.kind" kunnen znn. En dan zeg ik,
dat het „fijn", „lolHg" en „echt" was.
Wanneer ik verder nog vertel, da: een
acteur als Coen Hissrink eerst den vader
Dik en later den vrek speelde, be
hoef ik nauwelyks te zeggen, dat er ook
veel beter spel te genieten viel dan men
anders op zulke kimiervooistellingea te
zien krijgt.
Ouders, die hun kinderen een heerlij
ken middag wiilen bezorgen, weten dus,-
wat zij te deen hebben, al? Dik Trom
nog eens in den schouwburg aan den
Jansweg mocht worden gegeven.
J. B. SCHUIL.
ELECTRICITEITSVOORZIENINC
NOORD-HOLLAND.
Het bestuur der aid. Noordholland
van de Vereeniging van Ncderlumt-
sche gemeenten heeft voor elctricit-eits
zaken een commissie ad hoe benoemd,
waarin de Leden van het uidoelings-
bestuur en van het loorloopig sectie-
bestuur hebben zitting genomen.
Deze commissie lu-eft de volgende
voorstellen gedaan, na een onderzoek
vau de meest urgente z.vken met be*
trek-king tot de electriciteitsvoorzi&-
ning door het P. E. N. die in een
Maandag 31 October te Amsterdam te
uoud-en vergadering aan dc orde zul
len komen:
1. De van het P. E. N. stroom ne
mend© gem oen te 11 vormen «en „bloc"
om machtsevenwicht m-et het P. E. N.
te verkrijgen.
2. De gemeenten zeggen, zou noodig,
tegen een bepaalden datum alle vrij
willig toegestane vcrlioogingm \an
tan-ven, in welken vorm ook gedaan,
op, met het doel een goheei nieuw,
zoove-il mogelijk tui -'onn, contract te
verkrijgen.
o. Het besluit do afdoeluigsx trga-
ring, d.d. 31 Januari 1 'X'lgenomen
op voorstel van W orinerveer. Helder,
Schagen en Purmerend, wordt nader
geitzen als volgt:
De boven de aanvonkel jke ramin
gen gemaakte kosten uitbreidin
gen diensten 191'J en 1920 en de kos
ten, voortvloeiende uit de niert-sluiten-
de exploitatie over 1917 tot en met
1921, worden gebracht ten laste der
provincie, terwijl bovendien zoodanig
bedrag aan buitengewone exisisuit-
gaven door de provincie worde over
genomen, dat het bedrijf voortaan te
gen behoorlijken kostprijs stroom kan
leveren; de bedragen van een en an
der te bepalen in overeenstemming
met de afdeellng.
4. Verliezen, door liet P. E. N', ie
lijden door ^voorziening van nieuwe
streken, worueii bij de b: rok-ning van
den stroom prijs voor dc gemeenten
niet in aanmerking genomen.
5. De bedrijfsresultaten van de nf-
deelingan aanneming on handel wor
den bij de berekening van den stroom
pa-ijs voor dc gemeenten niet ill aan
merking genome».
C. De grondslagen, welke can oven-
tu&eJe commissie van onpartijdige
deskundigen b.j de berekening van
dien Joostprijs 'zal moeten inaclitne-
men, worden vastgesteld door gedepu
teerde staten en de stroonmemende
g: 111 een ten.
7. Do contracten worden ten spoe
digste herzien cn opnieuw vastgesteld
in onderling overleg met lid P- E. N.
Bij deze hetrekentng wordt (1e stroom-
pr.js voor geen gemoentc hoog- r ge-
sield dan de prijs, waarvoor de g>
meenie zelf den stroom kan opwek
ken, indien zij ens de groot-indus-
tn© bedient, en evenmin hooger don
een bedrag, bij het ouderling overleg
vooraf vast te stellen. De contracten
gelden telkens voor 5 jaar. De hoofd
lijnen van bet te ontwerpen contract
worden daarto? vooraf in vergadorin-
O: UÜB38EK VAN EÖ3L
CE r &KKSR.
HUUR IN NATUKA.
Wij mogen aannemen, dat er nog
tal van huis- en landeigenaans zijn,
die indertijd, in goedkooper dagen
contracten op langen termijn heibben
afgesloten met. hunne huurders, con-
troeteii, die nog steeds loopen en hun
dus bij lange na niet voldoende rente
van hun geld opbrengen. Laten zij
zich troosten met de pedadhte, dat eir
nog mcnschen zijn, dSe zich met.lieei
wat. minder moeten tevreden stellen.
Het nicest sprekend© voorbeeld hier
van is koning Georgo V van Enge
landDe vroegere koningen van Enge
land hadden de voor huin nageslacht
onaangename gewoonte, aan hun. on
derdanen land te venhuren tegen oen
prijs die slechts voor den vorm werd
vastgesteld en op volkomen onbepaal-
de.11 termijn. De verklaring van dit
zonderlinge contract is dat de origl-
itcele huurder zijn vorst een groote
eom in geld (moest bet alen bij het aan
gaan van de huur. Maar de volgende
huurders h: rk: verplichting
nier ine© -
7.0o kon de* genwoordi-
gc JCngelsche koning als huur voor
een groot stuk van het herrtogdom van
Lancaster, ccn stuk waarop o.a. een
groofe ochool staat, jaarlijks een
bouquet rozen ontvangt. Terwijl dit
zelfde stuk een werkelijke huurwaar
de heeft van nie- minder dan zestig
duizend gulden. Dure rozen.
Andore stukken van du hertogdom
brengen nog jaarlijks het volgende
op: een tafellaken, een bontjas,
paard, oen roskam, een nachtmuts,
een paar vuurrood© kousen (sicl
valk. een pijl-en-boog en een tang
Uit verscheidene dezer artikelen,
zooals valk, pijl en boog, valt globaal
dan duur van dit huurcontract op te
maken.
Gelukkige huurders? Ja, maar nu
is de koning bezig 0111 de zo stukkon
grond te verkoopen. Ook hii kan zich
ROEL DE RAKKER: Papa's reputatie als humorist
(Daily Sketch, Londen.)
een dergelijke weelde niet meer ver
oorloven. En do koopers zullen wel
andere prijzen vaststellen.
DE WAARDE VAN
„RRMBRANDTS".
Onlangs meldde een bericht den
aankoop van een schilderij van Rem
brandt dat in Rusdsch be«it was ge-
weelst en uit den bolsjewiekschen
chaos was gered. De grootste van die
geheimzinnige Amerikoansdlve kunst
lievende multimillionaire WidenBr, te
Philadelphia kocht hot doek voor een
zedr hooge som.
De „Lucretia'* wan den meester
werd honderd jaar geleden verhan
deld voor nog geen 2400 gulden, na
verscheidene malen van oigeniaajr te
zijn veranderd, ging zij acht jaar ge
leden voor 900.000 gulden van Aimster-
dam naar Denemarken,
Een Engeleöhanan, die den „Titus"
vaji Rembrandt had gekocht voor
180.000 gulden, verkocht dit doek kort
daarop met 300.000 gulden winst aan
een Amerikaan.
De reeds genoemde Widener behaal
de 10 jaar geleden voor Rcanbrandts
molen 1.200.000.—, d«o hoog»
prijs die tot nog toe voor een Rem
brandt is betaald, hoewel de waarde
van „De Nachtwacht", „de Staal
meesters" e.a., waaneer zij verkocht
zouden worden, belangrijk hooger zou
zijn.
Zoo zijn er nog talrijke voorbeelden
op te noemen van schilderijen van on
zen beroemden landgenoot, die hun
vroegeTcn eigenaars een fortuin op
leverden.
iWij zijn spoedig geneigd om te z«g-
„die arme Rembrandt, zijne
schilderijen zijn zooveel waard en hij
is zelf in armoede gestorven." Dit
laatste is waar maar hij behoort niet
tot de schilders, die Lij hun leven niet
gewaardeerd worden en een honger
loon voor hun kunst ontvingen. Hij
heeft voor dien tijd veel geld verdiend,
maar hij was een slecht administra
teur van eigen kas en zeer verkwis
tend. Voor de „Nachtwacht" ont
ving hij namelijk 100 gulden van ieder
persoon, op het doek afgebeeld. Voor
het giroote werk „Afneming van het
Kruis" werd hij roet 1300 gulden be
loond en h©t, is wel eigenaardig, dat
een voorbereidende eohets voor ditzelf
de schilderij 100 Jaar geleden 1500
gulden opbracht en in 1909 zelfs niet
minder dan 100.000 gulden. De exor
bitante prijzen zijn echter eerst twee
eeuwen na den dood van don schil
der gekomen cn er is een tijd geweest
dat aaidere HoHandsolt© schilders
hooger genoteerd stonden dan Rem-
brandt.
Hct hoogote bedrag voor wn R«m-
brandt-ets werd voor een exemplaar
uit de Jar. Six collectie betaald, n.l.
42.600 gulden.
EEN GOED KAPITEIN.
Het gebeurde te Parijs, dat een
Fransch soldaat met eenige ongerust
heid het perron op en neer liep, waar
zoo straks de trein moest aankomen,
die hom naar zijn woonplaats zou
brengenHij had officieus oen paar
dagen verlof. Offioiool echter niet,
vandaar zijn onrust. De schuld was
hij Bureaucrat hts, die er niet voor ge
zorgd had, dat de verlofpas tijdig in
zijn bezit was. Nu moest hij stick ca.
gaan, hoewel hij er toch recht op lvad.
Plotseiing springt uit een binnen
komenden trein 0 :1 officier en óe
„poiluwordt bleek om zijn neus als
hij zijn compagniescommandant her
kent, die snel naar hem tockomLMuur
spoedig is hij gerustgesteld, de kapi
tein haalt uit zijn zak een papior. das
de verlofpas van den soldaat blijkt te
zijn;
„Mijn vriend, zegt hij, om je dit pa
pier t© brengen, heb ik mijn eigen
verlofstrein moeten laten loopen, pW
op dat jij je trein niet mist en amu
seer je."
Dat is het systeem waarmee de oor
log gewonnen is.
