Van onzen reizenden Redacteur
ilüitsnlandsch Overzicht
Onze Belastingen.
HAARLEM'S DAGBLAD
ONDESOAQ 3 NOVEMBER 1921 TWEEDE BLAD
(Nieuwe reekaj
No. 43
Limburg en de Duitsche Mark.
(Slot).
Per trein, per auto, per wagen en
per liets is heel Limburg doze weken
naar Duitschland getrokken. De zak
ken vol Marken en gewapend met
ïeego vel leizen, manden of karbiezen
toog men er 's morgens iTocg heen,
om zwaar beladen 's avonds weer te
rug te keoren. Al leem uit Maastricht
gingen dagelijks honderden en hon
derden met den trein naar Aken en
'b avonds om half 10 was de halve
stad aan het station om de karavaan
terug te zien komen. Van uit Heerlen
reden huurauto's tot 's avonds 12 uur
toe geregeld op en af naar Aken om
er dc kooplustigen heen te brengen en
weer terug te halen. De vertegen
woordiger van dc Limburger Koerier
te Heerlen vertelde mij, dat de men
schen letterlijk aan de auto's hingum
en dat de chauffeurs soms nauwe
lijks sturen krn.ipn doordat 4 a 5
passagiers tegen hem aangedrukt
zaten, Herhaaldelijk is heit gebeurd,
dat de politie moest optreden en de
menschen met het oog op de veilig
heid moest gelasten uit te stijgen. In
Roermond, Sittard en Venlo nas het
al precies eender. et leekent wel 'n
optocht, meneer!" zei mij een win
kelier uit Roennond, en hij keek mij
daarbij zoo droevig aan, dat ik be
greep, wat hean dat gezicht een pij
niging moet zijn geweest.
Hot eenige, waarin do Limburgers
ïm de afgeloopon weken belang stel
den, was de koers van de Marken.
Zelfs kinderen van 5, 6 jaar wisten je
te vertellen, Ine veel de Mark waard
was. Voor de banken stond het voort
durend vol mensclien en te Roer
mond en te Heerlen, werd een geregel
de straathandel in Duitsch bankpa
pier gehouden. Te Heerlen is het wei
het allerergst geweest. Op een dag,
flat de Mark op 1.5 cent viol, was
het verkeer i.n de Oranje Nassaus-traat
de straat, waar de voornaamste
banken gevestigd zijn door do dich
te menigte gewoon versperd. Met
manden vol bankpapier aan den arm
liepen do venters door de straten en
a.'sof hot peren on appelen waren,
werden de Marken te koop aangebo
den.
..Anderhalve cent de Mark! Ander
half cent de Mark! 67 om een gul
den!" hoorde jo door de straten roe
pen. Er waren kleine straatverkoo-
pars, die in eon week meer dan een
millioan Marken verhandelden.
Ook te Roermond weid op het Mun
sterplein voor de Hanze Bank een ge
regelde „geldhandel" gehouden. Heel
Roermond de dienstmeisjes even
goed als de mevrouwen kocht Mar
ken om er te Gladbach of Crefeld in-
koopen van te doen. In sommige win
kels in Limburg kan men zelCs in
Marken betalen. Zoo zag ik o.a. in
Maastricht magazijnen, waar do arti
kelen .niet alleen in guldens maar
ook in Marken geprijsd waren.
liet verkeer met Duitsoliland wérd
ln de afgeloopen weken in het geheel
niet belemmerd. Op de straatwegen
kon men zelfs zonder pas de grens
pass veren en heel velen gingen te voet
heen om per fiets terug te keeren. De
Duitschers lieten vrijwel alles uitgaan
en aan de Ilollandsche douanen, be
hoefde men slechts 5 pCt. van de
waarde aan invoerrechten te betalen.
Hoe drulc het die dagen aan de
grens is geweest, bleek wel uit het
verhaal van con Limburger, die mij
vertelde, dat hij van 11 uur 's mor
gens tot 5 uur 's middags aam het
douanenkantoor had moesten wachten
eu dut er op dat uur op den straat
weg voor dc grens zeker nog wel een
paar honderd menschen stonden, die
allen r.og geholpen moesten worden.
Later werd men wat strenger en
was een visum voor grensverkeer
noodig. Daar zulk een visum vrij wel
aan ieder wordt afgegeven en slechts
f 1.80 kostte voor een heole maand,
was ook deze bepaling geen belemme
ring. Wat beteekende ean visum van
f 1.80, als men over de grens alles
voor 1/3 van de Hollamdsoho waarde
kon insiaani In Aken was het in de
winkels clan ook zoo vol Hollanders
eai Belgen dat men herhaalde
lijk genoodzaakt was tijdelijk de za-
..en te sluiten.
Hei Duitse! ie publiek zag deze in-
vusio van. Hollanders en Belgen be
grijpelijker wijze met loede oogen
aan. De voorraden in de magazijnen
en de winkels begonnen op gevaar-
lijko wijze te slinken en de prijzen
gingen met dan dag de hoogte in.
l'ocn 13 men in Duitschland over
middelen gaan denken onn aan deo.en
uitverkoop, die voor de Duit-sclie
grensbevolking werkelijk noodlottig
dreigde te worden, een einde te ma
in. Allereerst is men begonnen met
visa v oor grensverkeer af te schaf
fen. Ook in Limburg bei aait men nu
als overal elders 9 gulden voor
de toestemming van eein enkele heen
en terugreis en 15 gulden voor een
v isum, dat 3 maanden geldig is. Dit
was de earste-maatregel om den alge
meen en uittocht uit Limburg te be
moeilijken, maar afdoende was hol
natuurlijk niet. De „kleine man" zal
er niet zoo spoedig toe karnen om
oven „over te wippenwanneer hij
eiken keer 9 gulden op het passenbu-
reau moet neerleggen, doch het voor
deel van het goedkoop© inslaan is
toch te groot, dat men door deze be
paling den stroom zou kunnen tegen-
noudon. 'loeii neeft men ieAs anders
bedacht en op 25 October heelt de op-
per-president vuii de Rijnprovincie dc
iKipaltug afgekondigd, dat voorloopig
tot 5 November welke termijn
waarschijnlijk tot 15" November zal
worden verlangd ter beper
king van den kleinhandel
de er koop in winkels aan
buitenlanders s verbo
den, met uitzondering van hen, die
in de bezette streken van de provin
cie wonen, tot de bezettingstroepen
behooren of in dienst van deze troe-
in de Rijnprovincie verblijf hou
den.
Deze bepaling van den opper-presi-
dent van de lujinpravincie is de on
verwachte hulp voor den Middenstand
in Limburg, waarop ik aan het slot
van mijn eerste anikel doelde en nu
is liet wel tevkenend voor de stem
ming in Limburg, dat de arbeideis
aJgLfaieen vtui meeiung waren, dal
buoj maatregel in Duitschiand nota
bene gemonvm zou zijn om dan Mid
denstand in Limburg te helpen! Dit
was den meesten zelfs niet uit het
hoofd te praten. Heal dit verbod, was
volgons heu oen ondersteken kaart
van den Liniburgschen Middenstand-
Dezo enormiteit iioorde ik niet een
maal, maar telkens weer, zelfs van
menschen, die er op het eerst© gezicht
nu werkelijk niet zoo erg dom uitza
gen.
Ik was juist in Limburg, toen dat
besluit in de Rijnprovincie werd af
gekondigd en omdat het mij interes
seerde, hoe men zich over de grens
aan deze bepalingen zou houden, ben
ik oens naar Aken gegaan om er mij
persoonlijk van te overtuigen. Op liet
Duitsche consulaat to Maastricht
maakte men eerst bezwaar om mij
oaer de grens te laten gaan, omdat
ik in Haarlem woonde en dus aan
liet Duitscli© consulaat te Amsterdam
mijn visum behoorde aan te vragen.
Nadat ik echter mijn kaartje als rei
zend redacteur van Haarlem's Dag
blad had gepresenteerd en het doel
ivan mijn reis had opgegeven, werd Ik
onmiddellijk geholpen ai kreeg ik con
visum togen het nieuwe tarief van
y gulden.
De trein naar Aken was vol, maar
van een „karavaan" was toch geen
«prake. De „run" naar Duitschland
is blijkbaar voorloopig voorbij. Men
was algemeen bang, dat de Duitschejs
zich te Aken Btreng aan het verbod
zouden hou den, en het dus een ver-
geefsclie tocht zou worden. Maar nog
grooter was de vrees, dat dc uitvoer
zou worden verboden en het gekochte
dus aan de grens in beslag zou wor
den genomen.
De eerste ondervinding, die ik op
deed, was, dat ik mijn dure visum in
het geheel niet noodig had gehad.
Aan de Hollaandsche controle die
den train plaats had was mem
tevreden, toen ik mijn pas van buiten
had laten zaan en de Belgische gen
darme, die op liet station te Aken de
passen visiteerde, keek eaikel maar
aar het portret, zonder zich van het
isum iets aan te trekken. Toen ik
den volgenden dag over Herzogcn-
rath naar Holland terugkeerde, was
aan het grensstation zelfs geen
Duitsche d<?uane te bekennen en ik
behoefde mijn pas niet eens te voor-
scliijn te halen. Eea dikke Limburger
ging met oen zwaar pak, waarin 4
autobanden en andere artikelen, zon
der eemg belotsel langs den ledigen
douanenpost. Natuurlijk is dat niet
meer dan een persoonlijke ondervin
ding. Dc ging te Herzogenrath op een
heel stil uur over; er waren bijna
geen passagiers en ik zou mijn iezej'S
dan ook niet gaarne den raad geven
om liet maar zonder pas of visum te
probeer an. Herhaaldelijk toch w oi -
den er aan de grens bij Limburg rei
zigers zonder behoorlijk visum aange
houden. en naar Aken op gezonden,
r zij soms een dag moeten ver
blijven en een vrij hooge boete heb
ban te betalen.
In Alien was het ondanks het ver
koopverbod vol vreemdelingen. Voor
het mieerauleel waren liet Belgen,
maar ik hoorde toch ook zeer veel
Limburgsch om maj heen spreken.
Het bleek mij al dadelijk, dat men
zich aan de strenge verbodbepalingen
er is een boete vaal 10.000 Mark op
overtreding gesteld weinig of niet
hield.. Overal zag ik vreemdelingen,
zwaar met pakken, mandon en kol-
'ers beladen, door de straten loopen.
Auto's en rijtuigon, boordevol pak
jes, reden mij voorbij en het waren
bijna nooit Duitsche chauffeurs, die
bestuurden. Aken maalde op mij
•Jen indruk van Amsterdam, den dug
vlak vóór St. Nicolaas. En dat was
op een dag, dat het volgens alloi, die-
ik in Aken sprak, bijzonderstil
was. In het Warenhaus van Tietz
stoorde men zich in het geheel niet
aan het verbod om aan vreemdelin
gen te verkoopen. Men verkocht reel us
on linies aan ieder, die in het meest
gebroken Duitsch maar Iets vroeg.
Em d>at was op den tweeden dag, na
dat het vei bod was afgekondigd. Het
Warenhuis was zeer vol, maar toch
niet voller dan bijvoorbeeld de Bijen
korf te Amsterdam op een drukken
Zaterdagmiddag. Het opmerkelijke
ins echter, dat je, behalve door de
erkoopstors absoluut geen Duitscli
om je heen lioorde sproken. Wanneer
men zich bij Tieitz aan het verbod had
gehouden, zou het er zou goed als ge
heel leeg zijn geweest. Belgische mi
litairen cu spoorwegbeambten met
hun vrouwen vormden wel het hoofd
contingent der koopers, maar daur-
tusschen zog je ook zeer veel Lun-
burgsche boeren en boerinnen, chi-
ue gekleade Belgen en Maastrichtena
ren beladen met groote pakettcn,
xondloppeai.
Ook' in andere zaken stoorde men
zich meestal niet aan het verbod 1).
In eem schoenwinkel zag ik deu pa
troon 'de ü-reemdeJingcai zekerheids
halve naar een achterkamertje bren
gen, doch de meesten ooideelden dat
niet eens noodig en verkochten maar
aan ieder, die binnenkwam. Toen ik
aan den chef van een groote galan
teriewinkel vroeg, of liij daar geen
last mee kon krijgen, haalde hij zijn
schouders op en zei: „Ik heb een
zaak, mijnheer, en moet verkoopen!"
En lachend liet hij or op volgen: „Ik
kan aan uw neus toch niet zien, dut
u ©an Hollander bent!"
Op mijn ojimerking, dat hij hot aan
mijn spraak toch onmiddellijk kon
hooren, antwoordde liij met een fijnen
'glimlach: „Aber nein, Sie sprechen
Deutsch wie ein geboren Btrlinor!"
Dat hij oen BerJijner bedoelde, die
op zijn tweede jaar al naar het bui
tenland was vertrokken, zei hij er
beleefdheidshalve niet bij.
Slechts in één zaak een winkel
van heerenartikelen zag ik, dat
vreemdelingen geweigerd werden. De
chef stond persoonlijk bij deoi hoofd
ingang en monsterde ieder, die bin
nenkwam. Hij wees velen al de deur,
voordat zij nog een mond open had
den gedhun. Toen ik daarover mijn
verwondering uitsprak, fluisterde hij
mij in het oor: „Dat zijn Belgen,
mijnheer. Die ruik je al op 10 Meter
afstand, want ze zijn allen geparfu
meerd!
lk had niet op e.n uitstapje naar
Duitsoliland gerekend en was daar
door niot in de gelegenheid persoon
lijk inkoopen te doen, maar toen ik
daar in Aken rondliep, kon ik mij dc
verzuchting van een Maastrichtenaar
begrijpen, die mij had gezegd: „Als
je te Aken bent, dan koop je, of je
wilt of niet!''
Het is nu in Duitscliland vooi een
Hollander werkelijk ongeloofelijk
goedkoop. In mijn reisbrieven heb ik
uitvoerig over de prijzen in Duitsch
land en Oostenrijk in Augustus ge
schreven, maar man kam gerust zeg
gen, dat een Hollander in Duitscli
land nu zelfs nog met de helft betaalt
van wat hij in de zomermaanden be
steedde. De prijzen zijn misschien 20
pCt. en voor artikelen zelfs meer ge
stegen, maar de Mark is in dien t.jd
ook meer dan de helft in waarde ver
minderd. Je betaalde bijvoorbeeld bij
Tietz voor een kop uitstekende choco
la of oen portie ijs 2 Mark, dat was
dus nog geen 3.5 cc-nt. Ik dineerde te
Aken a ia carte voor 16 Mark of 26
cants eoi had er zcÜ9 een diner be
staande uit soep. biefstuk, groente en
dessert voor 10 Mark of 17 ets kun
nen krijgen. De duurste consumptie
in het grootste cafe te Aken een
whisky-suda kostte 12 Mark, zeg
ge 20 ets.
lk laat hier voor de merkwaardig
heid eenige prijzen bij Tietz volgen,
die ik te Aken noteerde, waarbij ik dc
Mark op 1.7 heb gerekend: een pak
lucifers 4,5 ets, groote kaarsen 2.5 ets,
dames-mantels f 3.20, overjassen voor
jongens f 2,75, 2öor eenvoudige cos-
tuumrokken 75 ets., zwarte costuum-
iokken i 2, petten voor mannen 80
ets., vilten hoeden f 1.6 a f 2, gewone
zwarte heeremhoeJen f 3, e:-n hooge
hoed f 3.40, zeer goede paraplues voor
f 2,2, flanellen hemden 70 ets., hand
schoenen 20 a 30 ets. liet paar, gum
mi regenjassen f 10.30. In een zeer
groote eu nette zaal; van heerenklee-
ding eu heerenartikolem zag ik een
autojas met bonten kraag en smet
bont gevoerd, geprijsd voor 60 gulden
een heercncostuum voor 45 guldon,
literenhemden voor 65 ets., boorden
voor 15 ets. en prima witte overborn
den voor f 1.70. Een flinke handkof
fer, zooals ik te Weereen in Augus
tus voor f 13 had gekocht kostte nu
te Aken nog geen f 0.5. Was hel won
der, dut de Maastriohtemaar zei, dat
hij -het koopen te Aken niet had kun
nen laf en'. Des avonds ben ik nog
naar het Stadthoater het eerste
Ui eater te AJcen geweest en betaal
de er \oor een loge-plaats 25 Mark,
dat is dus nog geen 43 ets. En voor
de opera was de duurste plaats 40
Mark of GS ets.
Tenslotte nog een klacht, die ik in
Limburg vooral van arbeiders her
haaldelijk heb gehoord. De lage valu
ta drijft vele kooplustige Limburgers
naar Duitschland, maar even veel
werkzoekende Duitschers naar Lim
burg. De Duitsche arbeiders doen de
Hollanders overal en vooral op de
mijnen gioote concurrentie aan.
Zij wonen voor een groot deol in
Duitschland en gaan op de fiets naar
eu van liet werk. Men heeft mij ver
zekerd, dat in Limburg tegenwoordig
Duitscli o ülectriciens werken voor de
1 iel ft en soms zelfs voor nog min
der van het Hollondsche loon en
liet gevolg is, dat vele Limburgers
hierdoor op straat komen te staan.
Een houwer van de staatsmijn Emma
deelde mij mede, dat op deze staats
mijn alleen vam de 11.000 arbeiders
7000 Duitschers zijn. In Heerlen meen
de men, dat dit getal wat overdreven
was, maar dat de helft der arbeiders
Duitsch is. dat was volgens mijn, zeer
goed ingelichten zegsman te Heerlen
zeker. Deze invasie van Duitsche ar
beiders in ons laud is een der nood
lottige gevolgen van de catastrophalc
daling van den Mark en de vraag is
bij mij gerezen, of het niet in het be
lang van de Hollatndsche arhoiders
wenschehjk zou zijl), wanneer onze
Regeering maatregelen nam tegen dit
binnendringen van Duitsche werk
krachten. Want evengoed als de op-
perpresidant van dc Rijnpr v. ïrici. liet
recht hoeft zijn bevolking te Jwxscher-
men tegon een invasie van Holand-
sche opkoopers, is onze Regeering
naar mijn meen ing gerechtigd de llo-
landsclw» arbeiders tegen de onhoud
bare concurrentie van Duitsche werk
krachten te beveiligen. Wil men aan
de overzijde der grens niet, dat de
Ilollandsche grensbevolking ten koste
van de Duitsdie te veel profiteer;,
zeer good! Maar laten dan ook de
Duitsdie arbeiders n!et omgekeerd ten
koste van hun Llmburgsche kamera
deal leven
J. B. SCHUIL..
1) Ik vernam, dat de controle in
de grensplaatsen en vooral hij 'de
douanen aan de grens veel strenger
is geworden, zoodat het koopen en uit
voeren uit Duitscliland thaxs veel
moeilijker is dan in de efgeloopen
eek.
DE CONFERENTIE TE
WASHINGTON.
Een officiede mocledeeling bericht,
dat het raadgevende comité der Ame-
ikaanscho delegatie voor de ontwa
peningsconferentie bestaat uit 21 le
den, daaronder behooren: Hoover, ge
neraal Pershing, admiraal Rodgers,
Gompers, voorzitter van den Anieri-
kaansahen arbeidersbond, Lewis,
voorzitter der vereenigae mijnwerkers
Porter, voorzitter tan ue commissie
\oor buitenlandsdie zaken uit het
Huis van Afgevaardigden, Barrett,
voorzitter van den iudionalen land-
büuwersbond, mevrouw Winter, pre
sidente van den nafionalen bond der
vrouwenvereenigingen en drie andere
vrouwen,
AMERIKA'S ONTWAPENINC.
Ln de interessante rede, wdke Har
te, de Amerikaanscito gezant ie Lon
den aan een diner te zijner eere hield,
gaf hij een overzicht van de onver
deeld gunstige uitlatingen, waarmee
de uitnoodiging tot de ontwapenings
conferentie door de staatslieden der
geallieerde landen ontvangen is. Ten
slotte behandelde hij het standpunt
van Amerika.
Dit kan kort worden samengevat
in den zin: Waarom zou Amerika een
-orlog vreezen?
lieografisch kan liet geheel op zich
zelf aangewezen zijn. liet is waar, dat
ijn lange kustlijn onvoldoende be
schermd is. Enkele van zijn fraaie
steden zijn een verlokkelijk doelwit,
doch de zwaarste kanonnen ter we
reld zouden geen ernstiger schade
kunnen aanrichten dan de aardbeving
in San Eranerco doed, waarvan na
eenige maanden reeds niets meer te
bespeuren was. Men kan trouwens op
merken, dat geheel New-York om de
30 jaar vernieuwd wordt. En achter
de groote kuststeden ligt liet uitge
strekte land met 24 miliioen mannen,
die do wapens kunnen dragen.
Neen, Amerika vreest clan oorlog
niet, het haat ham. Doch do veilig
heid der Vereenigde Staten hangt niet
af van zijn pkysieke middelen. Ook
moreel is het niet te veroveren. Niet
alleen zul het nooit land trachten te
veroveren, het zou het zelfs niet als
geechenk willen aannemen. Het heeft
binnen zijn grenzen genoeg om een
Onze Lachhoek
„Meneer", zei dc professor na af-
!c>od van het college tot den student,
„Meneer, het kan mij niet schelen,
dat u tijdens mijn college zoo nu en
dan op uw horloge kijkt, maar ik
vind het onaangenaam, als u het don
nog tegen uw oor houdt om te hoo
ren. of het misschien ia blijven stil
et aan.
driemaal grootere bevolking het noo-
digo te verschaffen.
Enkele maanden geleden was er m
het Congres ©en levendig debat over
de vraag of het Ainerikaauache leger
100.000 man groot moest zijn of 150003
Kan men hier niet zeggen, dat het te-
eel alleen in de bemerking ligt?
Nu zal men willen vragen, of het
soms niet waar is, dat .Amerika voor
gaat in den krankzinnigen wedstrijd
om de oppermacht der vloten. Daar
op moet het volgende wordon geant
woord:
In 1916, toen geheel Europa in
vlammen stond, word besloten een
vloot te bouwen, gelijk aan die van
elke andere mogendheid. Niemand
had daar critiek op. Men zei zelfs,
dat het al tweo jaar eerder had moe
ten geschieden.
Dit jaar kwam er plotseling een
groote verandering. Op 1 Juli waren
er 79 schepen in aanbouw. Hovend iem
zouden er binnenkort nog 20 op sta
pel worden gezet. De kosten zouden
1S4 millioan dollar per jaar bedra
gen.
Den llen Juli riep president Har
ding do ontwapeningsconferentie bij
een. Bijna gelijktijdig en ook op ini
tiatief van den president verminderde
het Congres hei uitgetrokken bedrag
van 184 miUioen tol 93 miliioen. Als
de hoogere kosten van materiaal
c-n arbeidsloon meerekent, komt dit
hierop neer, dat Amerika tlian3 60
procent van het noimalo bedrag voor
den vlootbouw over heeft.
De gezant meende, dat dit feit. niet
zoo algemeen bekend is, hoewel het
vermelding verdient, daar er uit
blijkt, dat het Amerika ernst is met
de ontwapening.
NA DE S AATSGREEP IN
HONCARIJE.
Naar verluidt hoeft de raad van ge
zanten een overeenkomst met "de
Lnxomburgsche regecring gesloten,
volgens welke aan liet gevolg van ex-
koning Karl en de leden van het Huis
Habsburg, die zioh in Zwitserland be
vinden, voor de toekomst een woon
plaats in Luxemburg wordt aange-
ezen.
De reis dezer personen van Zwitser
land naar Luxemburg if 1 «ader toe
zicht van Frankrijk geschieden.
De maatregelen van den
gezantenraad.
Dc Parijsche correspondent van
de „Times" verneemt, dat de raad
van ambassadeurs Madeira de meest
gesohikta verblijfplaats voor ex-ko
ning Karl aclit. De goedkeuring van
Portugal zal daarvoor moeten wor
den gevraagd. In afwachting van Por
tugaib beslissing zal de kwestie han
gende blijven.
De raad besloot, ten einde de klei
ne Entente in staat te stellen haar
militaire toebereidselen te staken, de
Hongaaische regeering te verzoeken,
vóór 7 November een proclamotie uit
te vaardigen, waarin categorisch de
afzetting van allo Ilabsburgors wordt
afgekondigd.
Naar verluidt liet Benoot aan de
groote Entente weten, dat dit land de
kosten der mobilisatie niet van Hon
garije zal terugcischen, indien de ver
zekering wordt gegeven omtrent de al
zetting van alle leden van het Hafcs-
burgecha huis.
Voorts heeft de conferentie een on
derzoek ingesteld maar de wijze,
waarop ex-koning Karl zal worden
geïnterneerd en in het bijzonder naar
de bewakingsniaatregelen te zijnen
aanzien.
Waarheen?
Ex-koning Kar! en zijn gem: i in zijn
Belgrado gepasseerd.
Uit Ween en wordt gemeld: ln d«
(R B. staat hier voor Rijksbelasting,
P. B. voor plaatselijke belasting.)
Kinderal trek.
Bij de R- I. B. wordt aftrek ver
leend voor ieder minderjarig
eigen of aangehuwd kind of pleeg
kind, dat niet zelf in deze belasting
is aangeslagen.
Dit zijn: a.le kinderen enz. b e-
n e d e ii 2 1 jaar VAN d o n
belastingplichtige. Het is onverschil
lig of zij inwonen, gehuwd of onge
huwd zijn, ja zelfs behoeven die kin-
dtren niet eons hier te lande te wo
nen, als de belastingplichtige maar
zelf binnen het Rijk woont, kan hij
op aftrek aanspraak maken. Ouders
die minderjarige kinderen in Indie
hebben, profiteeren, hier wonende,
van dien aftrek.
Bovendien is die aftrek bij de R. I-
B. progressief (le omslachtig om
geheel te beschrijven, men zio art. 37
en 38 der wet).
Andere aftrek dan deze kent de
Rijksbelasting niet.
Bij de P .B. heeft men aftrek voor:
le. Noodzakelijk levensonderhoud:
SoO voor gehuwden, f 500 voor onge
huwden.
2e. Kinderaftrek.
Deze aftrek is thans vrijwel gelijk
aan die hiervoor voor de R. R. be
schreven. Art. 6 der verordening
spreekt thans van ieder kind van
den belastingplichtige, zoodat ze niet
meer zooals oorheen inwonend
behoeven te zijn.
Er is echter dit groote verschil, dat
de kinderen beneden 18
jaar moeten zijn en dat voor ieder
kind een vast bedrag van 100
wordt afgetrokken.
3. Worden voor de toepassing van
den aftrek gelijkgesteld:
a. met gehuwde belastingplichtigen
zij, die als hoofd van een gezin de
gehoele verzorging van do leden van
het gezin te hunnen laste hebben.
B.v. oudste zoon van eene weduwe,
die de kostwinner van liet gezin '-s.
b. met kinderen beneden 18 jaar
worden gelijkgesteld.
1, dc bij den belastingplichtige in
wonende kinderen van 18 jaar en
daarboven die door ziekte niet in hun
onderhoud kunnen voorzien en
die geheel ten laste van deu belasting
plichtige zijn.
2. de hij den belastingplichtige in-
•vonende ouders of grootouders, wier
nderhoud geheel ten laste van dezen
Het wil ons voorkomen, dat de al-
trekken geaioemd onder 3 b sub 1 en
2 bij vergissing in do verordening
zijn gebracht, want nu Hoofdstuk II
der wet op de R. I. B. toepasselijk is
verklaard, is die bepaling in de ver
ordening een ongerijmdheid.
Volgens art. 376 en v. v. B. W.
zijn ouders aan hulpbehoevende nu
derjarige kinderen en kinderen we-
derkeerig aan hulpbehoevende
ouders levensonderhoud ver
schuldigd.
Dc bepalingen in art. 8 en 19 den-
wet R. I. B., voorkomende in hoofd
stuk II, vermelden, dat de belasting
schuldige zijm inkomen kan vermin
deren met verschuldigde verstrekkin
gen \oor levensonderhoud. Deze be
palingen zijn van toepassing ook op
bonafide overeenkomsten, waarvan,
zooals hier liet geval, de naleving in
rechten kan worden gevorderd.
Stel b.v. dat een gehuwde zoon
(hoofd van het gezin) bij zidh heeft
inwonen zijn bejaarde hulpbehoeven
de ouders, dam kan hij zelf zijn inko
men verminderen met het bedrag, dat
hij berekent voor dit onderhoud en
nadat dit verminderde bedrag voor
de R. B. als belastbaar inkomen
vaststaat, moet de administratie nog
maals voor ieder van die ouders f 100
dus 200 ambtshalve aftrekken (zie
art. 4 der verordening) om tot het
belastbaar inkomen voor de P. B. te
konten en hetzelfde geldt natuurlijk
voor ouders, die meerderjarige kinde
ren hebben inwonen, welke niet in
hun onderhoud kunnen voorzien.
Het behoeft wel geen betoog, dat de
wetgever alleen bedoeld heeft een te
gemoetkoming in do koeten, maar
geen extra-premie en wanneer dus
hierdoor de verordening in strijd is
met de wet (wat wij niot met zeker
heid durven beweren) dan zal zij
jnaar onze meen ing op dit punt dienen
to worden gewijzigd.
Opmerkelijk is het, dat het aanslag
biljet, omtrent het bedrag van deu
kinderaftrek alleen maar die van de
R. B. vermeldt.
Voor de plaatselijke belasting moet
men het blijkbaar zelf maar uitzoe
ken; daarvoor wordt alleen het afge
trokken bedrag voor noodzakelijk
levensonderhoud medegedeeld.
Forensen.
Ook in de forensenbelasting, die
alleen de P. B. betreft, is verandering
gekomen.
Art 244 a der wet kent twee
soorten:
a. Werkforcaisen.
b. Woon forensen.
ea onderscheidt deze als volgt:
1. De natuurlijke personen, die tij
dens het belastingjaar in een ge
meente hoofdverblijf hebben en die
in een andere gemeente over dat be
lastingjaar belastingplichtig zijn vol
gens sub 2 hierna;
2. de natuurlijke personal, die,
zonder in eene gemeente tijdens het
belastingjaar hoofdverblijf te heb
ben, er op meer dan 90 dagen van
dat jaar over een vaste inrichting,
zooais een kantoor, winkel of werk
plaats tot persoonlijke uitoefening
van een betrekking, beroep of bedrijt
de beschikking hebben of er op men
dan 90 dagen van dat jaar aanwe
zig zijn, hetzij tot uitoefening van een
beroep of bedrijf in zoodanige inrich
ting, hetzij tot vervulling van een
betrekking;
3. de niet onder 2 vallende natuur
lijke personen, die, zonder Ln een ge
meente tijdens het belastingjaar
hoofdverblijf te hebben, er in dut
jaar meer don 90 malen nacht ver bliji
houden, of gedurende meer dan 90
dagen voor zich of hun gezin een ge
meubileerde woning beschikbaar hou
den.
In welke gemeente iemand hoofd
verblijf heeft, wordt naar de omstan
digheden beoord&eild.
Vroeger betaaldo de forens in de
gemeente van hoofdverblijf de volle
belasting en bovendien in de gemeen
te waar hij forens was één derde.
Thans is bepaald, dat de w e r k-
forenscn betalen twee derden van de
belasting in de gemeente van hun
.hoofdverblijf en twee derden in de
gemeente waar ze werkforens zijn.
De woo nforensen betalen evenals
voorheen het volle bedrag in de ge
meente van hoofdverblijf en een der-
do in de gemeente waar zij woon fo
rens zijn.
Is iemand in meer dan een gemeen
te werkforens, dan betaalt hij in elk
der gemeenten een zoodanig gedeel
te van de belasting, die hij als werk
forens zou verschuldigd zijn, als er
gemeenten zijn, waarin hij als werk
forens belastingplichtig Ls.
Waar hier gesproken wordt-van d e
belasting is daarmede bedoeld
de P. B. en de door de gemeente op
dc R. I. B. geheven opcenten (art.
245 a der wet',.
De forensen betalen dus respectie
velijk ook 2/3 en 1/8 van het aantal
opcenten, dat in die gemeenten van
gewone belastingsohudigen wordt ge
heven. -,
Zooals wij hier voor reeds opmerk
ten behoeven, althans voor het
dienstjaar 1921/1922, niet alle ge
meenten hunne belasting door bet
Rijk te doen innen en kunnen zij vooi
volgende jaTen vergunning vragen
con die zelf te blijven regelen. Hier
door ontstaan in de administratie
heel wat moeilijkheden Als voor
beeld ne uien wij de gemeen'.:
Haamstede, die hare belasting op
den ouden voet blijft regelen en ont-
Omdat zij dit diet, volt ze niet on
der de bepalingen van de nieuwe
wet en kan geen 100 opcenten op de
R. I. B. heffen.
Woont nu in de^o gom een to iemand
die forens te Haarlem is, dan zal hij
te Heemstede voor de volle be
lasting moeten worden aangeslagen
en te Haarlem, waar de nieuwe wet
vigeert, moet men hem voor t w e fe
derden aanslaan, zoodat deze
forens in afwijking van anderen v ij f
derden betaalt.
Hij kan echter door verschil in op
centen op R. 1. B. daardoor nog in
beter conditie komen, dan andere be
lastingschuldigen.
Naar wij echter vernemen is de re
geering reeds op deze onbillijkheid
gewezen en worden maatregelen ge
nomen orn haar te voorkomen.
Er zijn nog andere categoriecii van
forensen die de administratie vee')
last zullen veroorzaken. Men denKe
b.v. aan rondreizende buitenlamd-
sche kooplieden en werklieden a ie
zich tijdelijk nu op do eene dan op de
andere plaats vestigen en aan de aan
boord wonende schippers.
De gemeentebesturen moeten aan
de Rijksadministratie gegevens ver
strekken voor de toepassing van de
wetsartikelen die op het hoofdver
blijf en forensen betrekking hebben
en zullen dus voor een goede bijwer
king van het Bevolkingsregister moe
ten zorgen.
dat ingeval de man elders is ge>-
vestigd en hier niet belastingp'lion-
tig is, het inkomen der vrouw voor
de P. B. belastbaar wordt.
Bij de R- I. B. is 'dit bet ge
val. Volgens art. 31 der wet blijft
b.v. het inkomen van de gehuwde
vrouw wier man in Indië is, onbe
last, evenzoo het inkomen van vrou
wen, die, hoewel niet wettig geschei
den, toch gescheiden van haar elders
wenenden echtgenoot leven.
Uier heeft man dus in het geheel
geen aanslag in de R. I. B. en kun
nen naar het ons voorkomt, daarom
ook geem 100 Gemeente opcenten vam
die dames wordc-n gevorderd, want
forens m den zin der wet zijn zij,
noch hare echtgenootesn.
Hiermede zijn «ie voornaamste ver
schillen behandeld en willen wij ten
slotte nog mededeeUn dat ook de
bezwaarschriften en verzoekschriften
voor de P. B. bij de Rijksadminis
tratie moeten worden ingediend en
door deze worden behandeld. De ver
zoekschriften zullen evenwel niet tol-
rijK zijn, want bij verhuizing behoeft
men geen ontheffing aan te vragen.
Voorheen werd u-mand die hoofd
verblijf in de gemeente had, bij het
begin van net belastingjaar voor een
vol jaar aangeslagen. Verhuisde hij
in den loop van het jaar, dan kreeg
hij afschrijving in de gemeente die
hij ver laten had en werd in do ande
re gemeente naar tijdsgelang aange
slagen.
Volgons de tegenwoordige wet blijft
zoo iemand thans hel geheel© jaar
belastingplichtig in de gemeente
waar hij bij den aanvang van het be
lastingjaar hoofdverblijf heeft (art.
24 ie der wet).
lltt doel van do vereeniging decer
beide belastingen is blijkbaar ge
weest vereenvoudiging. Uit onze be
schouwingen zullen de lezers ochter
wol bemerkt hebben, dat ze voor de
administratie grooten rompslomp me
debrengt.
De ambtenaren, hiermee belast,
zijn waarlijk niet te bïiijden cn het
zai u duidelijk worden, dat waar men
thans zeer lang op het aanslagbiljet
moet wachten, de hoop op een veran
dering ten goede niet verwezenlijkt
zal worden.
Wij vernamen, dat de meeste be
lastingschuldigen hunne aanslagbil
jetten over het belastingjaar
1921 1922 niet in dit jaar zullen ont
vangen.
De tiui termijnen op het aanslag
biljet vermeld van Juni tot Maart
van het belastingjaar
die. althans Ln Haarlem, nooit
Iemand in acht kon nemen, omdat
hij nooit op 30 Juni in het bezit van
zijn biljet was, zijn, zooals ieder dan
ook wei weet, paradoxen.
Hiertegen protesteeren helpt niet,
ant iets verder op de keerzijde van
hel aanslagbiljet leest men de vol-
ide bepaling;
.Vermeia: de dagteekening eene
latere maand dan de voorlaatste van
het belastingjaar (dat is Maart) dan
is do aanslag dadel ij k in
zijn geheel invorder
baar.
Met dit dadelijk verstaat men in
den regei: na verloop van eenige we
ken en deze woorden waren dan ook
aanleiding om ons het in den aanhef
voorgestelde middel „sparen voor ue
belasting" aan tc bevelen.
'ij doen dat met te meer aan
drang, omdat dezer dagen door de
Tweede Kamer S. G. een wet is
aangenomen tot verhooging der ver-
•Igingskosten, die voortaan zuKen
bedragen:
Waarschuwing 0.1 a
Aanmaning 0.25
Dwangbevel 0.401.50
naar gesmg van het verschuldigde.
De veraere kosten zullen we met
vermelden om de Jezcns niet al te veel
af tc schrikken.
De bêlastmgpomp komt in wil*
erking.
