OSV1 ONS HEEN
89e Jaargang No. 11788
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1921
ABONNEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd i ADVEHTENTIENVan 1—5 regels fl.75; iedere regel meer 85 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
is (kom der gemeente) f3.571/,. Franco per post door Nederland f3.871;,. Afzonderlijke nummers f0.15. Geil- li abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 regels 00 Cts.
iustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,franco per post f0.65. Post Giro 33810. Iper plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082 Directie en Administratie: Grootc Houtstraat 83. Telefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velgen, Veiseroord, Wljkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz.: DRIEHL1ZERKERKWEG 2, VËL8EN, JTEEEFOON 3521
EERSTE Ë3LAD
Heden
VRIJDAG 4 NOVEMBER.
Stadsschouwburg, VVilsonsplein
Het Nederl. Tooneel„Hofgunst", 8
tiur.
Schouwburg JanswegConcert van
deBohemers, 8 uur.
Gem. Concertzaal Bioscoopvoorstel
ling 8 uur.
St. Bavo Verg. R.-K. Me'aalbewer-
lers, 7.30 uur.
Ned. Piot. BondLering doer Dr.
J. C. A. Fetter, 8 uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest»
Bioscoopvoorstellingen.
ZATERDAG, 5 NOVEMBER.
Stadsschouwburg-, Wilsousplein Het
Sdhouwtoonecl „Z. b. b. h. h.", 8 uur,.
Gem. ConcertzaalBioscoopvoorstel
ling 8 uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest
Luxor-theater, Groote Houtstraat
139, bioscoop- en variétévoorstelling,
's nam. 2.30 en 's avonds 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt,
bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30
's avonds 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat,
bioscoopvoorstelling 's nam. 3.30 e
's avonds 8 uur.
Scala-Theater. Kleine Houtstraat 7',
bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 e
's avonds 8 uur.
No. 2960
Het nieuwe Bankbiljet.
Het nieuwe bankbiljet na f 25.—,
dal Woensdag te Ainetordam ver
ier .jg baar was, is Donderdag ook tot
de hoofdstad der provincie doorgc-
irorigon, zoodat ons door vriendelijke
bemoeiingen een exemplaar werd ge
reven nu ja, gegeven! de werkelijk
heid is natuurlijk ingewisseld.
Dit nieuwe bankbiljet lieeft een
fileqhte pers, de critici ivinden het
inaniem leelijk, ofschoon zij in de he-
oordeeling 'van de onderdeden ver
schillen. Ik zal trachten er een ge
trouwe beschrijving van te geven: het
biljet is veel kleiner, dan zijn voor
ganger vati gel ijk, o waarde, de voor
kant is diep rood, bevat in de hoeken
aet duidelijke cijfer 25 en in het mid
den met kloeke en sierlijke letters
met sierletters want die zijn door
gaans leelijk) de woorden VIJF EN
TWINTIG GULDEN. Bovenaan in 't
midden is liet borstbeeld van Willem
den Zwijger afgedrukt, links in Jen
rand een ongekleedo Mercurius-fi-
guur, recht daartegenover ecu schip
mei volle zeilen op een rustige zee,
ondoraan een echt Hollandscli land
schap, mot water, een ophaalbrug en
een molen.
Als we dat gezien hebben keeren
we liet om. Het oude biljet vah f 25.
had een witten rug, aan dit nieuwe
is heel wat meer werk besteed. In de
Beiate plaats is die achterkant twee
kleurig, 1 echts roso, links lichtgroen,
sen soort van reseda-tint, in het inla
den eon afbeelding van de Nederland-
sclie Bank uitgespaard ui zwart. Ook
hier links en rechts het cijfer 25,
minder duioeiijk, natuurlijk het num
nier, de datum van uitgifte en de
strafbepaling, die alleen nut een ver
grootglas te lezen ls.
Uit deze laatste opmerking blijkt,
dut ik zoo waar ook al aan 't criti-
seeren, ill wil zeggen aan liet verooi-
doeien ga. is criUseexen het zelfde
a!s aanmerkingen maken? Üf mag het
ook prijzen zijn? Van eritiek op waar-
depapieren zou men het laatste niet
denken, want zoolang ik verkeer in
de jaren des onderscheids heb ik een
„ank biljet of zijn neefjes en nichtjes
muntbiljet en zilverbori nog nimmer
zien prijzen. Ze deugden nooit! Geen
van allen! En als je las van al'die
bezwaren, vroeg je onwillekeurig je
zelf af: naar welken maatstaf gaan
de critici te werk en hoo zouden z ij
wel willen, aat zou n waardepapier er
uitzag? Op de eerste waag zal het
antwoord wel zijn: naar <ie eischen
der absolute kunst; het bescheid op dc
tweed© vraag is minuer eenvoudig.
De beoordeelaars zeil gaven dat dan
ook niet. Men zou zuoKomen tot den
eisch dat de critici zelf een ontwerp
geven en dat ia, zooals zij ons wel
duidelijk hebben, gemaakt, van een
criticus in 't algemeen niet te ver
gen.
Schrijft do inuziekbeoordoalaar een
hetero symphonie dan mijnheer X.,
maakt de kunstcriticus ©en genialer
stilleven dan mijnheer Y. en de too
neel recensent een verdienstelijker dra
ma, dan manheer Z. f
Neen, immers: wij kunnen dus ook
niet tot hen die waardepapieren be-
00rdteb.11, zeggen: „men zei tot hen:
„doel zelf eens wat, toen maakte® zij
„een waarüluos blad, de taal was
„slecht, dc vorm was zwak, terwijl
„ook dc inhoud gansch ontbrak".
Van de absolute kunst blijf ik, in mijn
^uaiiteit van onbevoegde, af.
Maar wij keeren tot het nieuwe
bankbiljet terug. Als voor sommigen
deze criLiek laken beteekent, dun mag
ze mot evenveel recht voor sommige
anderen loven beduiden. Laat ik mij
daaioni bij de laatsten scharen en er
blijdschap over uitspreken!, dat wij
nu eindelijk eens oen bankbiljet ge
kregen hebben in lelie kleur, 'i'ot nu
toe was do serie zoo deftig, zoo som
bei- en zwaartillend. Kijk naar het
plechtige groen van f 40.—. het be
jaarde paarsrood van f 60.—, het
zwart van f 100.—, f 200.—, f 3U0.
en f 1000.met voor de laatsten
alleen een schuchter kleurtje aan den
achterkant. Het nieuwe büjet is dan
nu eindelijk eens f01?g, vroolijk, op
gewekt, zooals iemand moet wezen,
dio het ontvangt het felle rood
vormt dus 't symbool van oen stem
ming, Men zai zegge»: niet prettig is
de stemming van hein, die liet weer
moet uitge\«m er. er dus afscheid van
neemt maar voor dit gat ben ik
nut gevangen, omdat er immers altijd
v/èér iemand is, die het krijgt en er
zich gelukkig me© voelt. De afbeelding
'van Willem den Zwijger vind jk een
gelukkige gedachte. as hij met de
grondvester van onze vrijheid, de
Vader des vaderlands.' Mag Mercu-
rius niet handel en nijverheid verte
genwoordigen, het varende schip niei.
vooiótöllen onze zeevaart, het land-
schap niet ons mooie Nederland? Al
leen over de Nederlandsohe Bonk aan
den achterkant weet ik niets goeds te
zeggen: er was toch wel een mooier
gebouw te vinden geweest, dan 1.
stijllooze huis.
Het is natuurlijk een klein kunstje,
om den Mercurius bespottelijk te ma.
"Ti rrrr F«T~'7i7tï ShJTciironisine
te noemen, het landschap een zoetig
prentje, 'ie kleur te rood, of niet rood
genoeg. Met allen eerbied voor critien.
denk ik wel eens terug aan den re
censent van een plaatselijk weekblaad
je, die toen hij werd aangevallen over
oen afkeurend oordeel betreffende een
heel goed geslaagd conceit, ten ant
woord gal: „maar hoe zouden de
menschep weten, dat ik er verstand
van heb, wanneer ik alles mooi ge
vende» had?"
De ontwerper van een waardepa
pier als dit is staat voor de moeilijk
heid van een drievoudige taak: hij
•moet oen voorwerp scheppen dat
mooi is, practised in het gebruik en
moeilijk na te maken. Er moeten heel-
•ut conferenties, denk ik zoo, gehou
den zijn tussclien hem en de autori
teiten van de nuchtere eischen No. 2
en No. 3, -vóórdat vastgesteld wordt,
hoe het wezen zak Deze overweging
dioordc do bcoordaeJa^c- naar de
zuivere kunst al toegeeuijk te stem
men. Verstandige lieden houden er
toch ook 1 ekening mee, dat een archi
tect te maken kan hebben met oen
lastigen bouwheer of, nog erger, een
officinale schoonheidscommissie en de
reputatie san een componist wordt
ook niet enkel en alleen gevormd
naai" de waarde van koren, die hij
schrijft voor een wedstrijd, waarbij
het wel om melodie, imaar toch ook
om technische moeilijkheden te doen
is. Bij liet coanponeeren is nu juist
het groote bezwaar, dat de technische
moeilijkheden afbreuk doen aan de
melodische schoonheid. Dat weet elke
componist en de ooren van de toe
hoorders moeten het altijd weer on
dervinden.
Van schoonheid gesproken: er be
staat ook wat we gebruiks-schoonheid
plegen te noemen en volgens welke
zelfs een spiegelruit en een ijzeren
brugleuning schoenheid kunnen bezit
ten." Hoe is het in dit opzicht met
het nieuwe bankbiljet gesteld? Ik zou
zeggen schitterend. Vooreerst is het
biljet duidelijk, daar de kleur gemak
kelijk te onderscheiden is van andere
bankbiljetten, zooals honderd, Iwec-
en driehonderd, die alleen door de
cijfers en niet door de klour van den
voorkant won elkaar onderscheiden
kunne® worden. Goen schepsel zai
zicii vergissen on als hij f 25.— beta-
'en moe-t, f 40 of f 60 er voor in do
daats goven. Dat voordeel is niet ge
ring.
Ten slotte de kans op namaak.
Het staat wel vast, dat een bank
biljet des te moeilijker na te maken
is, naarmate het ingewikkelder werd
geconstrueerd. De voorkant met zijn
talrijk- figuren :s al een zware op
gave, de achterzijde met haar twee-
kleurizheiil en haar geheele samen-
stolling nog veel meer. Ook in dat
opzicht moeten wij publiek, (lie het
biljet zulle® gebruiken, het nieuwe
biljet loven, want indien er bedrieg
lijke na maaksels in den handel ge
bracht kunnen worden, is dat niet
zoozeer schade voor de Nederlandsche
Bank, die zo niet inwisselt, als wel
oor hot publiek, dat cr moe zitten
blijft, wanneer hot niet den euvelen
moed heelt om het te laten voortcir-
cnlecren, wat onbehoorlijk en gevaar
lijk is.
Overigens 5s er één algemeen be
zwaar, dat ik zou willen opperen tegen
dit nieuwe bankbiljet en trouwens ook
11 alle andere bankbiljetten: i k
heb er te weinig van. Maar
erkend dient te worden, dat de ont
werper dat niet helpen kan.
J. C. P-
NIEUWE MEDEWERKER.
Als nieuwe medewerker is aan Haar
lem's Dagblad verbonden de heer H.
J. Strateineijer, letterkundige en re-
consent in den Haag; de heer S. zai
in onze courant geregeld om dc 14
dagen boekbesprekingen geven. Zijn
talent en ervaring op letterkundig ge
bied zijn in ruimen kring bekend en
zeer gewaardeerd, zoodat wij durven
zeggen, dat zijn medewerking een
nieuwe aanwinst beteekent voor ons
blad.
Tn een inleidend artikel zal de heer
Stratemeijer in ons volgend nummer
zich bij onze lezers aanmelden. Wij re
kenen op hun aandacht on belangstel
ling voor de nieuwe rubriek; zij zai
dat ongetwijfeld waard zijn.
DE HAARLEMSGHE HANZE OVER
HET VOO R-0 NTW ER P-WIN KEL-
SLUITINC,
Op uirnoodiging van het dagelijksdh
bestuur van de R.-K. Middensiandsvcr-
eenigicg „De Hanze", afd. Haarlem,
kwamen Donderdagavond de leden die
bij den Ihandddnjvenden middenstand
behooren, bijeen tot behandeling van
het vóór-ontwerp-winkelsluitingswct.
De heer Hcnsen, de vergadering ope
nende, deelde mede dat bet hoofdbe
stuur van de Hanze can een rapport had
gevraagd mededeelende de mecningen
aangaande het vóór-ontwerp, om die dan
ter kennis van den wetgever te brengen.
Het vóór-ontwerp werd artikelsgewijze
behandeld. Bij art. 1 opperde d'e heer
Van Liemt beswaren tegen een ongeli
miteerd afhelpen van klanten, die op het
sluitingsuur in den winkel zijn. Spr.
adviseerde aan een sluitingsuur van
8 uur vast te houden.
Dit vond eenerzijds insteonaning en
anderzijds tegenkanting. De heer Van
Liemt repliceerde dat 't eenmaal een
quaestie is van 't opvoeden van het pu
bliek. Het publick is nu eenmaal opge
voed en laat men 't dan die opvoeding
behouden. Indien niet, dan is 't niet dan
tot onzen schade, aldus spr.
De heer Duyra gevoelde meer er voor
om de 'klanten wel te laten afhelpen ge
durende een kwartier en ewl len gerieve
van de kleine winkeliers. Daarentegen
ging de heer Van der Helm. zelf een
klein-winkelier, gabeel inet don heer
Van Liemt mede. Ook de voorzitter
was het met den heer Van Liemt eens.
Met 2 stemmen tegen verklaarde de
vergadering ziah tegen een afhelpen
van klanten na het sluitingsuur. Dc
vergadering verklaarde zkfh vertier tegen
het straatventen van niet alcdholhiiud'cn-
de dranken en van geringe eetwaren op
den Zondag.
De wensch werd geuit dat op Zondag
de gelegenheid wordt opengesteld om
voor zieken en zuigelingen aan melk te
koenen. Vervolgens vereenigde de verga
dering rich met het'beginsel van ce Zon-
dagsshiiting. Ze verklaarde zidh tegen
een uitzondering voor consumptie-arti
kelen voor gebruik ter plaatse.
De wensch werd geuit dat op den Za
terdag het sluitingsuur op 10 uur wordt
gesteld en dat óók op 2 dagen vóór
Paschen en Pinksteren het sluitingsuur
10 uur is. Besloten werd voor te stel
len om tc lezen achter de tentoonstel
lingen waarvoor een uitzondering kan
worden gemaakt„alleen voor chari-
tieive doeleinden".
Voor een strafbaarstelling van het
publiek dat na sluitingsuur in den win
kel is, verklaarde de vergadering zich.
EXPERIMENTEN-AVOND DR.
BERT ASTBON.
Dr. Bert Astron gaf Donderdag een
herhaling van zijn experimenten-
avond van e enigen tijd terug in de
grootc zaal van de Sociëteit Vcreeni-
ging. De telephaat had echter mede
werking gekregen en wel van de
droomda® seres BLanchi de Gronevi!-
le. Een belangrijke, zeer interessante
proef-
Ben onbekende heer uit de zaal die
piano kon spelen, wend verzocht naar
het podium te komen om daar eenige
fantasie® te spelen. De danseres die
onderwijl door Dr. Astron onder
suggestie waa gdbnacht (dat door een
student werd onderzocht) begon te
dansen en danste op dc voor haar
vreemde mastiek. Op iedere wen
ding, bij iedere plotselinge overgang
van de muziek reageerde ze wonder
snel. geen oogenblik wijfelde ze. Zo
danste de haar voorgespeelde
muziek.
Verder hield Dr. Astron nog ver-
schillende proeven waarbij hij echter
niet in herhalingen trad. Onder an
deren maakte hii een van de perso
nen die het podium betraden kleuren
blind. Met het meeat oruioozele ge
zicht stond deze te beweren, dat het
helste groen, rood was enz
'Vervolgens liet Dr. Astron nog een
paar gecompliceerde moeilijkheden
uitvoeren door personen die onder
zijn invloed verkeerden.
Ook deze» avond is weer uitstekend
geslaagd
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bijH. de Nijs.
Haarleinnicrliedertreai 23, armband
horloge: M. Verzijlberg, Stads-Armen
en Ziekenhuis brocheS. Zwart, As-
sendelverstraat 61, beursje; D. Ver
maas. Ruysdaelstraat 3 zwart, bro
che M. M. Hooglucht, Papin toren-
vest 9. katrolv. Nieuwpoort, H. v.
Alphenetraat 36, kraag (astrakan)
Politiebureau, Smedeslraat, hal der-
haak kwitantie (fa. L)A. Kuvpors,
Bss&nstraat 27. mes. Vroom en
Ürcesmann, L. Veenstraat, dames-
parapluiesW. de Rooy, Kendraclit-
straat 12, rozenkrans en reticule; J.
Doornbosch Southmanslraat 40, sleu
tels J. Biivoet, Rustenburgerlaan 59,
KinderschoentjoPolitiebureau
Smedeslraat, SleutelT. Bijosdorp,
Teylerstraat 12, talbakspijpJ. N.
Schouten, Deiftatraat 9 zwart, zegel-
kaart.
F L O RAL IA-V E REE NI Cl NC.
Gisteravond had in de „Nijverheid"
de elgemeene vergadering plaats der
Ploralia-Yereeniging
Uit het jaarverslag van den secre
taris, den heer Cariee bleek, dat het
ledental aanmerkelijk was toegeno
men e® nu de 200 overschijdt. Hij
wees op de belangrijke tentoonstel
ling, die laatst gehouden werd en
die voor de Floraiia een waar succes
was. De heer IJzerdraat deed verslag
van de uitgaven en inkomsten, terwijl
de heeren De Kruyi' en v. cl. Iiart
werden aangewezen om de kas te
control eer en. Het tekort bleek te zijn
f 28,84. Deri penningmeester werd al-
geheele decharge verleend.
Op voorstel van den secretaris werd
•besloten de Koninklijke goedkeuring
aan te vragen op reglement cn sta
tuten.
Ook werd aangenomen een voorstel
om het bestuur met twee .eden uit
te breiden. Daar twee leden volgens
rooster moesten aftreden, nl. mevr.v.
NederhasseltBchr en de heer H-Bol
derdiik. waarvan de eerste zich niet
herkiesbaar stelde, werd overgegaan
tot het kiezen van vier bestuursleden
Gekozen werden Mevrouw de B'.il Na-
chenius. mevrouw van Voorst Vader
en de heeren v. d. Hart en Bolder-
dijk,
Bij de rondvraag richtte de secre
taris een woord van dank tot de schei
dende presidente, voor alles, wat zij
voor de F'oralia Vereeniginv had re-
daan. Mevr. v. Nederhasselt Behr.
dankende voor de vriendelijke woor
den. sprak dc hoop uit. dat de Ver-
eeniging die had getoond in Haar
lem racht van bestaan te hebben,
mocht groeien en bloeien.
MIDDELBARE TECHNISCHE
SCHOOL TE HAARLEM. Tot leer-
aar in de Werktuigbouwkunde is be
noemd met ingang van 1 Januari 1922
de beer Ir. J. H. Coops. w.-i., thans in
genieur bij het P. E. N., wonende te
Haarlem.
Het Tooaeel
Casanova in Amst er-
d a m, van Maurits Wag-an-
voort, door Het Schouw
tooneel.
Maurits Wagen voort is als tooneel-
schrijver do opvolger van H. J. Schim
mel. Mii hooft denzelfden zin voor
het gedocumenteerde, historische on
derwerp. een zelfde voorliefde voor
lichte romantiek en denzeif.5tn geser
reerde, dikwijls fijn toegespitsien
dialoog. Zijn nu en dan wat ouder-
wetsche wijze van iooneelschrijven,
hii laai zijn menschen nog heele
monologen honden en deze monolo
gen zelfs door anderen beluisteren
doet aan Schimmel denken en zijn
historische spel.
Casanova in Amsterdam
had door den auteur van Het Kind
va® Staat geschreven kunnen zijn.
Er is een zekere en wel begnipe-
liike voorliefde bij d'e tegenwoordige
schrijvers voor de figuur van Casa
nova; Wagenvoort, is reeds de derde,
die hem tot hoofdpersoon van een
dramatisch werk maakt. Of zijn Casa
nova historisch getrouwd is, zou ik
niet durven zeggenik heb niet den
moet gehad de 6 deelen geoenk-
schrift en van dezen avonturier er op
na te lezen. Wagenvoort heen as®
Henri Borel verteld, dat niet alles
zuiver historisch is en dat o.a. het
partiitie piket van 52 uur niet in Hol
land doch in Zwitserland was ge
speeld. Eigenlijk kan ons dat alles vrij
onverschil'ig laten. Voor ons, toe
schouwers. komt het er immers alleen
op aan, wat de schrijver van zijn on
derwerp gemaakt heeft en of hij voor
ons Casanova heeft doen leven.
Eerlijk gezegd, is de figuur van dezen
romantische® avonturier mii door
het werk van Wagenvoort niet veel
nader gekomen, maar misschien ie dit
ook niet het doel van Wagenvoort,
geweest. Hij heeft zij® stuk niet Casa
nova, maar Casanova i n A m-
s ter dam genoema. en ook de toe
voeging „historisch avontuur" g?V-
aan, dat hij enkel een tafereel uit
Casanova's aan avonturen 200 njke
leven heeft willen geven. Maar daar
door is zijn werk au fond dan Jtok
weinig interessant geworden
Het avontuur is fiin, beschaafd,
luchtig en nu en da zelfs geestig ver
teld. maar.... het blijft ee® avontuur.
Wanneer men juist een avond te vo
ren een stuit als V 1 a m heeft
zien spelen met louter h an de 'i n_g,
da® voelt men wel zeer duidelijk,
wat er aan het werk van Wagen
voort ontbreekt. Het is voor een stuk
in vier bedrijven te leeg. Het partijt je
piket va-n 52 uur moge aan de histo
rie ontleend zijn, op het tooneel is
een strijd tusschen twee mannen
aan de speeltafel nu juist niet de
meest interessante, voowd nirt wan
neer hii 3 bedriiven door wordt ge
speeld. Mijn groote bezwaar tegen dit
historisch avontuur is. dat de schrij
ver zich zoo herhaalt. W;; krii-tn
telkens weer Gaeanova en Floris aan
de speeltafel te zien. in ieder bedrijf
hetzelfde liefdesspel tusschen Casano-
en Esther en telkens weer het zelfde
gedoe met de vrouwen en van den
hoofdpersoon, en Don Juan is een fi
guur voor alle eeuwen en altijd weer
opnieuw interessant. Maar deze Ca
sanova is allerminst ec® Don Juan
hii is alleen een volstrekt niet altijd
kundige en geroutineerde vrou
wengek. Zou een Don Juan bij
voorbeeld ooit, de onhandigheid be
gaan i nhet huis van den bankier Ho
pe. waar alle deuren onhoorbaar ge
opend kunnen wouden, zijn liefdie aan
aan een avonturierster te verklaren,
4©rwijl EMher elk oogenibiik kan bin
nen komen? En met de vergissing in
III de omhelzing van moeder Ver
hoeven verkrijgt Wagen voort wel
een aardig kluohtepeleffect, inaar
haalt hii den held Casanova raee-
d oogenloos naar beneden. De bijfigu-
3 en zijn allen vaag geteekend en van
karakters, zelfs van tvpes is m dit
stuk dan ook geen sprake. Misschien
zal Wagenvoort zeggen, dat hij niets
andere heeft willen geven dan een
„historisch avontuur" e® wij het dus
als zoodnnig hebben te acoepteeiren,
maar dan is weer met zijn stuk geile
ken, dat een avontuur allee® niet ge
noeg is om 4 bedrijven te vullen. ITet
tooneel eischl nu eenmaal h a n d e-
li a g en deze handeling geeft Wagen-
voort eerst aan het slot. Verder Kijft
hii heel den avond verteller.
Wagenvoort censeert vlot, aardig,
amusant .dikwijls zelfs geestig en
daarom luister je met genoegen naar
hem, zelfs ook nog, wanneer het ver
haal wat langdradig wordt.
En wanneer je aandacht dreigt te
verslappen, dan kijk ie met vreugde
naar de zeer smaakvolle, prachtige
toiletten, die ,To Blauwkuip heeft ont
worpen, Want het stuk is door Het
Schouwtooneel bijzonder mooi aange
kleed. Het was eon voortdurend genot
om naar die door de firma A. van
der Laan vervaardigde dames-toi
letten tc zienKitty Kluppell was in
haar rooden mantel en met haar gnoo-
te® hoed als een fijn poppetje van
Sèvrcs-poreelein. Hoe bijzonder mooi
kleedde inaar ook de groece mantel in
het tweede bedrijf. Er ging een ge
mompel van 'bewondering door de
zaal, toen zij opkwam. Ook het toilet
van mevrouw Van Dijk—Riecker in
de laatst? «tte viel op door fraaie
lijn en gelukkige kleuren-combinatic.
En wat zag het tooneel in IV er
mooi uitO, zeker, niet alles was
geheel in stijl hoe zou men het
hier in Haarlem trouwens steeds zoo
kunnen krijgen maar het tooneel
gaf volkomen de stemming van een
deftige patricische kamer uit de vo
rige eeuw. en dat is immers hoofdzaak
De tijd van de mmutieuese preciesheid
der Meiningcrs zijn wij toch al lang
weer voorbij.
En nu de opvoering! Veel gelegen
heid tot, spel geeft Wagenvoort in zijn
historisch avontuur niet. Zelfs Gasa
nova blijft zich den heelen avond
vrij wel gelijk een welbespraakte,
galante ridder met eenige grandezza,
die telkens weer in vuur geraakt, zoo
dra hij een vrouwenrok ziet. Uiter
lijk brengt Jan Musch niet alles me
de voor zoo'n rol, maar hij speelde
haar fiin, levendig, geestig en met
bravour. Hii was meer vrouwenna-
looper dan charmeur -, men voelde
steeds dat de liefde bij dezen avontu
rier niet erg diep ging. Van deze
rol had Wagenvoort zeker meer kun
nen maken. Musch moert thans v«:-o!
„aanvullen". Wij gelooven, dat nóg
meer gezwkr en nég meer fantasie in
het spel de figuur ten goe<Ie zou ko
men.
Kitty Kluppel gaat voort met ver
overingen op het publiek tc maken
Om ons heen hoorden wij uitroepen
als: „snoezig!", „schattig!", „aller
liefst!" en 2» zag er dan ook voor
al in de eerste drie bedrijven uit.
„om te stelen Maar wat meer waard
is. ook haar spel gaf reden tot vreug
de. Zij deed in haar gracieuze bewe
gingen dikwijle aan Elza Miauks den
ken. als is zii natuurlijk nog lang
niet zoo ver. In de groote epeeleccne
in TV verraste zij door dramatische
uitbeelding. Het nerveuss lachen en
haar om hulp smeken bij Floris bijv.
was bijzonder "oed. Haar stem is ech
ter voor het dramatische wat te hoog
en in haar smartuitingen weet zij
zich nog niet geheel te beheerschen.
Veel te d 0 e 11 was er voor de overige
spelenden niet. Wagenvoort heeft van
den bankier Hor>e wel wat al te veel
een" Joris Goedbloed gemaakt e®
Ezerman speelde hem dan ook naar
dien kant toe. Alleraardigst was
weer Van Warmeloo als Verhoeven,
de hoteleigenaar. Wat weet hii zulke
figuren niet fijne trekjes steeds knap
te tvpeeren De domes Van der Horst
van Dijk, Lena Kiev en Sanders en
de heeren Balfoort en Ba'-ledua
zorgdan voor een aardige entourage
van den avonturier Casanova, zoodat
wij een opvoering van zeer goede kwa
liteiten te zien kregen.
Het publick was Woensdag voor
al aan 't slot zeer gul met zijn ap
plaus en het werk van Wagonvoort is
blijkbaar in den smaak gevallen. Zeer
hopen wij ook om den bijzonderen
zorg, die mon ondier Musch' regie ao®
de opvoering heeft besteed e® de wer
kelijk prachtige artistieke aanklee
ding dat Casanova voor liet
Schouwtooneel een succes moge wor-
AI.G. X'F.D. BAKKERSGEZELLEN-
BOND. I11 de Donderdagavond ge
houden huishoudelijke vergadering
wertl op voorstol van het Bondshe-
stuur met algr maene stemmen beslo
ten het ihans bestaande collectief con
tract met de werkgevers op de:;zolf-
clen vort met een half jaar te verlen
gen.
Tn de plaats van den heer Schmier
werd als bestuurslid gekozen de heer
Biemans,
VIJF EN PERTIC JAAR BIJ DE
POLITIE.
Zooals wij Woensdag bericht Leb-
oen, gaat de heer J. A. J. NoItbeniuB,
hoofdinspecteur van politie met 1 Jan.
a.s den politiedienst verlaten, waarbij
iüj da® bijna 36 jaar in verschillende
functies werkzaam geweest zul zijn.
Oorspronkelijk werd hij opgeleid
voor officier va® het Indische leger,
maar na den dooo van zijn vatler,
die resident was, is daar verder niets
van gekomen. Maar nog is de neer
Xoltiienius, die ons Donderdag op zijn
bureau in de Smedestraat ontving en
ons het een en ander van zon weder
varen in de afgeloopen vijl en dertig
jaar vertelde, soldaat in hart en nie
ren. Iemand, die geen soldaat is ge
weest, zegt hij met typische overdrij
ving, weet met wat orde, tucht en
discipline zijn, die is eigenlijk geen
menschl
Zoo werd de jonge Noltheni.ua dan 1
Februari 1885 volontair bij de Ilaar-
lemsche politie, onder commissaris L'.
F. van Kempen jen bujgamcestor
lordens. Hij moest toen aan commis
saris van Kempen f 30(1 per jaar be
talen voor rijn opleiding. 1 Mei 1886
kreeg hij er de commissie van buiten
gewoon gemeéntuveldwachter bij! Hij
vroeg toen aan den burgemeester of
hij er nu ook niet den titulaire® rang
van inspecteur bij kon krijgen.
Burgemeester lordens keek hum
eens goed aan en zei toen: „Nee,
jungske, kom over een jaar terug,
dan zullen wij eens zien, of je uit
goed politiehout gesneden bent!"
Het „kader" van de politie bestond
toen ttit vier inspecteurs, een klerk
en volontair Noltheuius. Per week
werden toen. hoogstens drie pro
cessen-verbaal opgemaakt. De volon
tair moest die overschrijven en de
lieer Noltheuius heeft daar veel uit
geleerd; Wetboek c® verordeningen
werden er bij gehaald. Verder ging
de volontair mee-, als de inspecteurs
een onderzoek moesten instellen; zoo
gingen onder commissaris v8n Kem
pen theorie en practijk hand aan
nand. Met voel liefde spreekt de lieer
Nolthenius nog van het Spaansche
rietje, dat toen de politie tot wajien
diende en dat meer uitwerkte, zooals
hij verklaart, dan tien processen-
verbaal wegens straatschenderij enz.
Als dezt; woorden den indruk moch
ten gevestigd liebben, dat de heer Nol
thenius tot die politiemannen behoort,
die er maar dadelijk op los slaan,
dan haasten wij ons dezen verkoer
den indruk uit te wisschen. Want do
he«r Nolthenius beroemt er zlcIi juist
op. dat hij wel dikwijls de sabel hoeft
laten trekken, ook wel dikwijls zelf,
met het grimmige gezicht, dat hem
den bijnaam „den springende® pdu-
ter" bezorgde, de sabel getrokken
heeft, maar toch nooit iemand heeft
geraakt, orn de doodeenvoudige re
den, dat de menigte aliijd angstig
wegvluchtte, als hij aan 't hoofd van
zijn agenten op haar kwam afstui
ven. En iemand in den rug rtaan. dat
kon hij niet! Zijn ondergeschikten
prentte hi; altijd in: „Sla nooit dan
in de uiterste noodzakelijkheid, maar
sla dan ook róók!"
Maar om weer tot de eerste schre
den va® den jongen Nolthenius op
het moeilijke politiepad terug to kee
ren: 1 Februari 1886 vond burgemees
ter lordens hem geen „jungske" mc^r
en 6telde hij den volontair aan tot in
specteur-titulair, 1 Mei weird hij klerk,
op een salaris van f 300. Dat
scheelde hem f 600, want lu'j was nu
volontair-af en behoefde dus de ver
goeding van f 300 aan commissaris
van Kempen niet meer te betalen. De
bevordering ging nu snel- 1 October
1886 (de heer Nolthenius had nacht
dienst gehad en lag nog in bed uit
te rusten van de vermoeienissen)
kwam commissaris van Kempen hem
feliciteeren met zijn benoeming tot
inspecteur, op een splaris van f 1000!
Vele jaren bleef hij inspecteur, tot hij
1 Juli 1902 aangesteld werd tot hoofd
inspecteur. De jaren va® 1902 tot en
met 1918 noemt de heer Nolthenius
zijn. Indische jaren, 1918 was daarvan
wol het moeilijkste door herhaalde oj>-
stooljes en strubbelingen, die ons til
len nog verscli in hot geheugen lig
gen. Bovendien was de lieer Nolthe
nius, na de ontslagneming van com
missaris van Goor (die in 1892 den
hoer van Kempen was opgevolgd) op
1 April 1918. waarnemend commissa
ris van politie. Het was een zeor
moeilijke tijd, niet alleen door bo-
vengenoemde ooraaak, maar ook door
dat het kader cn het administratief
personeel geteisterd werd door .ie
Spaansche griep. Do waarnemende
commissaris gunde zich toen geen en
kelen vrijen dag. was altijd tot elf
unr. half twaalf op het bureau aanwe
zig e® des Zond igs sloot hij zich op
om den achterstand van 't admini
stratieve werk in to halen,
Ik verzeker u, zei de heer Nol
thenius ons, dat ik in die dagen dik
wijls doodop was! In dc dage® van de
relletjes kreeg ik achtereenvolgens
hulp van de vcld-artiileric met infan
terie en de rijdende artillerie met in
fanterie. Op de meest aangename
wijze heb ik met de commandanten
altijd samengbweirft.
1 Januari 1919 zoo vertelde dc
heer Nolthenius verder, werd de ho-r
Schuitemaker commissaris en tot 14
Maart van dit jaar 'hij vertrok toen
naar Utrecht), wat mij zerr speet, heb
ik zeer aangenaam onder hem ge
werkt. Hij hoeft mij altijd ridderlijk
behandeld, niettegenstaande ik mij
met eenitre door hem ingevoerde
„nieuwigheden" niet kon vereenigen.
Met veel achting en genegenheid
spreekt de lieer Nolthenius van den
vroegeren burgemeester, Jhr. Mr. J.
\V. G. Boreel vu® llogolanden, die