Haarlems Dagblad
EuiientgndseÉ Overzicht
Noord Frankrijk, maar ook voor herstel
der goede betrekkingen tusschen Ixside
volken, op den grondslag van gemeen-
ecliappelijkan arbeid.
AMERIKA, FRANKRIJK EN
ENGELAND
In oen rode, gehouden aan oen bonkol
van do Kanjer van 'Koophandel to Liver
pool heefi de Arm-ri kaan eche gezant,
sprekende over hel geopperde denkbeeld
dal de Vereenigde Stalen, Frankrijk en
Engeland oen beslit-l verbond zouden
sluiten, gezegd dat dit «en nuUeloon en
besliste onmogelijkheid was.
DE TOESTAND IN IERLAND
De onderhandelingen
Terwijl de Noord-lersche pers voorgaat
het standpunt in te nemen, dat in de
rode van Craig van 16 Oct. is uiteengezet,
heerscht te Londen de opvatting, dat
Cister niet langer onvermurwbaar zal
blijven, voor de besprekingen definitief
gericht zijn op oer. practieëhe oplossing
door oen herziening vat» het liesluurs-
stelsel in Ierland. Vooral ook omdat in
het plan, dat do premier, volgens goed
ingelichten, voorstaat, aanzienlijke rorn
pcnsatice voor Ulster zijn vervat. Volgons
dit plan zou Binn Feui moeten erkennen
trouw aan de Kroon te zijn etri moeten
toestemmen in voldoende waarborgen
voor het rijk, ten aanzien van de laind»
verdediging. Maar Sinn Fein zou dnn
daartegen concessies ontvangen ten aan
zien van den dominion-stakers voor ge
heel Ierland. Ulster zou. dan speckle
waarborgen noodig hebban, die zouden
worden verkregen door een reorganisatie
va-n de constitutie en de volmachten van
den Ierscheo Baad. Het hier vermelde ia
de samenvatting van hetgeen de ovhten I
bladen omtrent de lereche quaestse
namen. De vraag is r.u maar of l leer ge
neigd is mede te werken aan zulk een
oplossing.
HET STANDPUNT VAN ZUID-
SLAVIö
Naar uit Belgrado wordt gemeld, nam
de onder voorzitterschap van koning
Alexander gehouden kroonraad het ver
slag van hel kahimot omtrent de Hongaar
echo qnaestio in ontvangst en keurde de
houding der regeermg goed. De kroonr.ud
besloot tot het zenden vatn een nok,
waarin het standpunt van Jtuld-Slavto
nogmaals wordt uiteengezet, met name de
ciSoh tot hei verva'.lcn verklaren van den
troon van Karl en het geaeelo Hsbsburg
eche Huis binnen den kortst mogelijken
tijd, onder contrble v3ii de Kleine
Entente. Moahl de gTOOte Entente of
Hongarije bet met dezen eisch niet eens
zijn, dan zou Zuid-Slavii middelen vinden
oin zijn wil door te zetten.
COMMUNISTISCHE SAMEN-
ZV/ERINC IN FINLAND.
De politie te He'singfors is een
communistisch* samenzwering op het
spoor.
In verband daarmede in Wl-
hore 50 personen in hechtenis creno-
m-en.
Verspreid nieuws
8 NOVEMBER IN DUITSCHLAND. --
Uit Berlijn wordt gemeld: Met het oog
op het niet verrichten van arbeid op den
herdenkingsdag der revolutie, don 9d<n
November, worden onderhandelingen °.e
voerd, opdat op dezen dag dezelfde be
drijven als op Zon- en Feestdagtm zullen
kunnen doorwerken.
De Sociaal-democratische partijdag te
Mainz roept, met het oog op den alge-
meenen noodtoestand, do arbeiders oj>,
den 8den November af te sten van hel
stilleggen van den arbeid.
Men heeft hier vooral het oog op het
verkeer en de verzorging der liclit cn
krachtinstallaties.
DE VORMING VAN EEN COALITIE
IN PRUISEN. Do fractie der Duitsobe
Volkspartij is met de andere fractie» vnn
don Pruisischen Landdag in bespreking
getredenom zoo snel mogelijk, tot oen
oplossing van de regeerïngserieis te
komen.
DE VOLKENBOND.
Uit Geneve wordt gemeld:
De voorzitter van den Raad van
den .Volkenbond, Welling-ton Koo,
heeft als ai e ©vaardigde van Cliina het
voorzitterschap van den Raad aan-
gehodeu aan Hijmans. afgevaardigde
van Belgiii
De Raad heef besloten, dat het
voorzitterschap om beurten zal wor
den waargenomen door één der le
den overeenkomstig de alpbabetisoho
volgorde der landen. België is in deze
volgorde het eerst aan de beurt. JTii-
mans heeft de benoeming aangono-
men.
OOSTENR.T.TK EN WEST-HON-
G ART JE.
Volgens de bladen te Weenen zou
de U-a li aanrol te regeering hebben la
ten weten, dat de aanneming van de
overeenkomst van Venetië door den
raad der gezanten een pure formali
teit is en Oostenrijk niet verplicht om
ongewijzigd de voorwaarden der over
eenkomst aan tc nemen, indien de
voorwaarden niet voordeetlg genoeg
lijkenoók is Oostenrijk niet ver
plicht de onderhandelingen rnct Ilon-
garije voort te zetten.
DE ALBANEE8CHE GRENS.
Do Geallieerden zullen een ge
meenschappelijk verzoek richten tot
Zuid-Siavië om zich te onthouden
vanagressieve tactiek in Noord-Al
banië. Men gelooft, <lat de omstandig
heden. die vertraging veroorzaakt
hebben in het vaststellen van de Al-
banetsche grens door den Raad van
Gezanten, thans niet meer aanwezig
zijn en dat binnen eenige dagen de
grenslijn definitief zal worden be
paald.
EEN COMMUNISTISCH COMPLOT?
Na de bom-aanslag op het Araeri-
kaansche gezantschap te Parijs op 19
October j.L zijn in verschillende
plaatsen soortgelijke aanslagen ge
pleegd- Woensdag werd op de trap
van liet Amerikaansche consulaat te
Lissabon een boni neergelegd, die
door den consul met den voet aange
raakt werd. doch gelukkig te 'aat
ontplofte. Er werd een briefje bij-
gevonden dat de bóm neergelegd was
als protest tegen de tc-rdoodveroor-
deeling van de Italiaansche commu
nisten Sacoo en Vanzotti in Maesa-
chussets. Op het Amerikaanschc con
sulaat in Buence Aires ziin verschei
dene dreigbrieven ontvangen.
Het Amerikaansche departement
van Justitie onderzoekt, of hier spra
ke is van een wereldcomplot en of dit
eventueel van de Vereenigde Staten
uit geleid wordt-
DE MOORDENAARS VAN" DATO.
De ..Rote Fahne" heeft van den
n3tionalen SptmnscJien artjeidcrs-
h<md een schriiven ontvangen, waarin
<le Spaansche vakvereenigingen er bij
de Duitsche arbeidlecs op aandringen,
de uitlevering van de beide moorde
naars van den Spaaneohen minister
president Dato, die te Berlijn gearres
teerd zijn, zoo mogelijk te verhinde
ren. De Spaansche vakvereenigingen
zeggen in dit schrijven, dat, wanneer
de gearresteerden ook de daders moch
ten zijn. hun daad een politiek karak
ter droeg, en beschouwd moet worden
als een antwoord öp de honderden, ja
zelfs duizenden slechtoffexs, die door
de reactiomiaire Spaansche rc-gee-
ring en de Spaansche militaristen ziin
vermoord.
VENIZELOS WE RE LD PROPAGAN
DIST VOOR DEN VOLKENBOND.
De „Times" ontving van het be
kende W-elachc Lagerkuislid David
Davids, het volgende schrijven ..De
federatie van Volkoiibondsverf*/iu-
gingen heeft onlangs een hij-
zonder comité voor wereldpropaganda
gevormd. Venizelos werd uitgenoo-
digd lid van het comité te worden om
zijn geheele energie aan deze taak te
wijden. Na langdurig beraad steende
Venizelc© er in toe benoemd te wor
den tot wereldpropagandist. Hij mi
in de komende jaren van land tot land
reizen om de Volkenbondsverecm-
gingen tot ijverige propaganda aan
te sporen. Men verwacht dat hij nau
we voeling zal houden met het secre
tariaat van den Volkenbond en een
schakel ral vormen met alle niek-of-
fïcieele aanhangers van den ^Volken
bond over degeheele wereld. lJltui
nen zijn "beraamd voor het oprichten
van een vredespartij in ieder land en
ook voor de uitvoering van deze plan
nen zal Venizelos zijn krachten in
spannen.
Stadsnieuws
R.-K. METAALBEWERKERS.
In een der zalen van het gebouw
Sint Bavo vergaderde Vrijdagavond
de afdeeling Haarlint van den Ned.
It. K. Mctaa'bewerkersbond, tot welk
ke vergadering ook ongeorguntseer
den toegang hadden. Voorzitter w;.a
de heer A. \V. H. Elferink. Dczo open
de de druk bezochte bijeenkomst cp
de gebruikelijke wijze en sprak een
kort welkomstwoord, waarna de se
cretaris mededeeling deed van den
huldingen stand van het conflict In
de metaalnijverheid.
Hlema verkreeg het hoofdbestuurs
lid, de heer F. Spit, te Delft, het
woord, die een rede hield over ae
door den Metaalbond gedecreteerde
loonsvoilaging. In den aanvang van
zijn rede drukte spreker er zijn blijd
schap over uit, dat ook eenige vrou
wen onder de aanwezigen waren, vrat
voor hem het bewijs was, dat de vroo-
NA 'T AVONTUUR VAN
EX-KEIZER KARL.
De mobillsatieko&tun van de
Tsjechen en Zuid-Slaven.
De Tsjechen zitten met de kosten
van hun overijlde mobilisatie, de
Zuid Slaven eveneens, en zij slaan
niet zonder zorg en vteeze de pogin
gen gade van de Geallieerden om
Hongarije tot toegeven ter zako van
de dynastieke kwestie te bewegen.
"Want zoo wordt aan het N. v. d.
D. gemeld als die poging nu eens
slaagt, hls Hongarije in ai'e opzich
ten capituleert, kan men de onkos
ten voor iroibilisatie dan wel rede
lijkerwijs op Boedapest verhalen?
Alle onbevooroordeelden zullen het
ontkennen, want de regeering te Boe
dapest heeft geen aanleiding gegeven
tot deze mobilisatie. En is het hóar
schuld als de T^:p?hén en Serviërs het
hoofd verliezen en onkosten maken,
die niet eveiiret'-"- zijn aan de omstan
digheden? De staatsgreep van Karei
heeft niets te beteekenen gehad en
was binnen een week onderdrukt.
Ernstige gevechten zijn niet geke
verd de onrust, die in het land ge
wekt werd was garing. En toch heb
ben de staten -emobiliseerd alsof de
Habsburger in triomf naar den Hof-
Iburg gedragen was, alsof het leger op
den dag van zijn terugkeer ale één
man zijn ziide had gekozen om den
volgenden dag, onder zijn aanvoering
naar de eren» op te rukken en de
Tsjechen en Kroaten wederom onder
het juk van den Habsburg-dynastie
te brengen. Eigenlijk hebben de bu
ren en Hongarije zich zelf in groote
moeilijkheden gebracht en nu het
avontuur met een sisser afloopt, zit
ten zij met de onbetaalde rekeningen.
En naar gelang Hongarije rich schikt
naar don wensch van de mogendhe
den vermindert de kaas, dat deze er
in zullen toestemmen om de onkos
ten op Boedapest te verhalen.
TTct, wetsontwerp diat door graaf
Beth 1 en bij do Nationale vergadering
ill ingediend en in overleg met de
leiders der voornaamste partijen ont
worpen is ontneemt ex-keizer Karei
en den leden van liet huis Hahsburg
ln het algemeen de souvereine rech
ten op dep Hopgaarschen troon. „De
Pragmatiek© Sanctie die de troons
opvolging van liet Oostenrijkschc
Huis regelt, heeft, haar kracht ver
loren en het reclit der vrije konings
keus is weer aan den Staat gekomen.
De Nationale Vergadering houdt
vast aan den monarchist ischen staats
vorm, maar stelt de bezetting van den
koninestroon uit tot lateren tijd en
laat het de minister over om later
des betreffende voorstellen te doen.
De wet wordt van kracht op den dag
dat. rij wordt afgekondigd.
Dit wetsontwerp nu is thans bij de
Nationale vergadering ingediend en
gelijk men weet za Ideze liet vóór 8
dezer behandeld en goedgekeurd moe
ten hebben. Volgens berichten uit
Boedapest is de goedkeuring van het
ontwerp niet meer twijfelachtig. Ben
protest tegen de inmenging der mo
gendheden in de binnenla-ndsche aan
gelegenheden des lands, in den aan
hef van het ontwerp opgenomen, is
op aandringen van de Boerenpartij
geschrapt.
't Hongaai achG wets
ontwerp.
Volgens „Magyar Omzag'is de
tekst van het wetsontwerp betreffen
de do vervallen-verklaring van den
troon van Karei van Hahsburg, die
aangenomen is door de beide regee-
ring&partiien en welke bij de Natio
nale Vergadering zal worden inge
diend, de volgende Het ontwerp
protesteert tegen de inmenging der
mogendheden in de binnen 1 andsche
zaken des lands, en voegt er bijge
drongen door den wensch van het
volk. dat strijdt voor rijn bestaan, om
te blijven leven, en teneinde de ge
varen te vermijden, die het bestaan
van het vaderland bedreigen, besluit
de Nationale Vergadering om de sou
vereine rechten van Karei, voort
vloeiende uit de tegenwoordige wet
en de Pragmatieke Sanctie, regelend
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDJRAATJE.
„Dc werkelijkheid," zei Van Stuiteren,
terwijl hij een dikke rookwolk "uitblies,
„dc werkelijkheid is vaalk veel romanti-
sclier, dan een roman."
„Stuiter," zei ik, „dat is een waar
heid ails een koe en ik zal je die alleen
vergroven, wanneer je een aardig ver
haal kunt doen, Vaar het op slaat."
„Aardig!" zei Stuiter. .„Aardig- Wat
bedoel je met aardig? Vind jij hei
aardig, als een vrouw twee- of driemaal
in de wieek tot haar man zegt, dat hu
een verschrikkelijk prul is, en <?at ze
wd twintig mannen had kunnen krij-1
gen, die twintig maal flinker waren
dan hij?"
„Nee, dat is heelemaal niet aardig.
Ea verdroeg die man dat?"
„Ja, zie je, hij kon er niet veel tegen
inbrengen.
„l!k zou 'haar mores geleend heb
ben
„Misschien wel," zei Stuiter. „Maar
je moet denken hij was niet veel. Nu
niet zóó om hom een prul te noemen,
maar toch energiek was hij eenmaal
niet, mijn vriend Vervennc."
„Dus een vriend van je?"
„Wees niet hatelijk, als je kuntals
ik vriend zeg, dan bedoel ik kennis,
zoo een die je op de tram ontmoet of
waar je een straat mee oploopt of waar
je sigaren van koopt of wijn. In zijn
geval was het wijn. Vervennc had wat
hij noemde een wijnhandel. Op een klein
pakhuisje stond een groot bord VER-
VEN.NE, VAN DEN .AKKER en Co.
Dat was hij allemaal zelf, dat wil zeg
gen dc naam. van zijn vrouw was
Van den Akker en dc Co. had hij er bij
genomen voor dc fraaiigheid. Dat stond
goed. vond hij."
„Heel attent tegenover zijn vrouw.
En waardeerde ze dat niet?"
„Wanrdccrcn? Och nee, ze waar
de trö onsoDvolrinearechtc n van het
Oosteimjkflche Huis, op te heffen.
Het recht om een koning te kiezen
valt op het volk terug. Het volk hand
haaft het koningschap maar stelt de
verkiezing uit, de regeering uitnoodii-
gend om het desbetreffend wetsont
werp te gelegener tiid in te dienen.
De wet wordt van kracht op den dag
va» haar afkondiging.
't Onwerp aangenomen.
Nader wordt uit Boedapest gemeld
Dc Hongaaroohe Nationale Verga
dering heeft het voorstel aangenomen
om ex-koning Karl vervallen te ver
klaren van den Hongaorachen troon.
Os troonsafstand-regeling
onvoldoende geacht.
Volgens een bericht in de VVeen-
sohe bladen, heeft het reveprines-
voorste' betreffende de onttroning
van die Ralbeburgers en diplomatieke
kringen van de Kleine Entente een
piinlijko verrassing veroorzaakt. Het
wetsontwerp zet weliswaar de Prag
matiek sanctie op zij en daarmede de
erfopvolging van de h Veburgers in
Hongarije, doch sluit echter den te
rugkeer van een Habsburger op den
Honga&rschcn troon niet uit, daar _'t
wetsontwerp het recht van Hongarije
tot een onbeperkte Koningskeuze pro
clameert, en niet verklaart dat geen
H&beburgor meer koning van Hon
garije Icon worden.
Hierdoor bestaat geen wettelijke
hindernis, dat een Habsburger en ook
koning Kari zolf in vrije keus weer
tot koning van Hongarije gekozen
kan worden.
De stemming In
Hongarije.
In Hongarije is men rich bewust
van den ernst van het oogenblik. Al
le openbare feestelijkheden rijn voor
den tijd van een week verboden. Het
land rouwt. Niet om het gevankelijk
wegvoeren van don voormaligen ko
ning. die ziin vaart op den Donau
voortzet en thans we' in de Zwarte
Zee aangekomen zal rijn, maar oin
den vernederenden dwang dien het
van buiten ondergaat.
Een kroonraad In
Joego-Slavlë.
Uit Belgrado wordt bericht, dat de
onder voorzitterschap van koning
Alexander gehouden kroonraad, na
de voorlering van het rêgeerings-
rapport over de Hongaarsche kwestie
het optieden der regeering heeft
goed gf-kcuitl. De kroonraad besloot
een nota op te stellen, waarin het
standpunt van Joegoslavië wordt ge-
formtileerd. De nota wordt gelijktij
dig naar Parijs en Boedapest gezon
den. Zij Ibevat de heksncle eisolieh in
zake den troonafstand van Karl en
van alle Habsbiu-gers, alsmede den
eisch in zake de ontwapening van
Hongarije bónnen den kortst moge-
lijken tijd onder controle der kleine
Entente. Wanneer de geallieerden of
Hongariie zich niet met deze eischen
zouden kunnen vereenigen, daD za1
Joegoslaviëe zoo heet het, de midde
len weten te vinden, om de eischen
door tc zetten.
DE CONFERENTIE TE
WASHINGTON.
Allianties en ontwapening.
SténhiaJie Lauzanne, dc hoofdre
dacteur van de „Matln", die thans te
Washington vertoeft' öni te schrijven
ovcir de conferentie, seint aan zijn
blad. dat in Amerikaansohe xegce-
ringskringen zekere sensatie is gewekt
door een telegram uit Tokio, diat uit
treksels geeft van twee belangrijke
Japanscbe bladen over het Engelsch-
Japansclie verbond i Beide bladen be
weren. dat de Japansche regeering
niet aal aandringen op de handhaving
van het militaire verbond tusschen
.Engeland en Japan. „De „Jïsji
Sjiinpo" schrijft o.a.„Het verbond
in zijn tcgenwoordïgen vorm is ont
moedigend voor ons en weinig ver
een! gbaar met óe plannen tot beper;
king van de wapening ter zee. Wij
meenc.n bijgevolg te weten, dat de
Janansohc regeerders bereid zouden
zijn het Engelsch-Japansch verdrag
te vervangen door een nieuw verdrag
tusschen Engeland, Amerika en Ja
pan. Alleen wanneer een dergelijke
Entente onmoeeh'ik is en wanneer
men betreffende de ontwapening niet
tot een vergelijk kwam, zou Japan
het bestaande verbond willen hand
haven."
Wanneer deze verklaring, die een
officieus tintje heeft, wordt bevestigd,
zegt de Matin", zou die er veel toe
kunnen bijdragen, de vraagstukken
van de Washingtonsche conferentie
tot eon oplossing te brengen cn de
deerde nooit iets wat hij zei of deed. ze
had het altijd over wat hij te kort kwam
of naliet. Daar had ze altijd den mond
van vol. Hij was, hoe zal ik het in mo
derne taal zeggen, hij was een ééniacts-
motor, hij kon nooit meer dan één dirug
tegelijk bedenken. Als hij bijvoorbeeld
's morgens zijn rechter sok aantrok, dan
bestond er niets anders voor hem, dan
die eene sok, daar was hij van vervuld,
daaruit bestond dan 'de wereld voor hem.
Zoo ging het ook met zijn wijnhandel.
Als hij 's morgens vóór twaalven een
half ankertje rooden wijn verkocht, dan
zou hij in den middag onmogelijk zijn
aandaoht cp Rijnwijn hebben kunnen be
palen."
„Lastige eigenschap," zei ik.
„Natuurlijk. Maar bij had ook goeie
qualiteitcn. Een administrateur, zoo pre
cies als hij, is nog nergens geboren.
Alles teekende hij op, tot de bedorven
kurken toe, die hij weggooien moest
je hebt niet veel begrip van boekhouden,
geloof ik
„Stuiter," zei ik, „als je (beleedigend
wordt, zal ik je eens een paar lessen in
boekhouden geven."
„Dan kies ik," zei 'hij, „van twee
kwaden liefst het minste en trek mijn
beschuldiging in. Je begrijpt, dat er op
die manier nogal wat te schrijven viel,
maar 'toch had hij niet veel omhanden,
wam er giiff niet veel in Jt zaakje om.
Als hij gekund had, zou hij liefst een
okshoofd rooien wijn hebben gekocht,
dat op flessohen gebotteld en verkocht
aan zijn klantjes; daarna een oks
hoofd Rijnwijn op dezelfde manier heb
ben behandeld en zoo voort, telkens ccn
en <xm. i Maar zijn vrouw zorgde er
vcor, dat hij ten minste twee soorten
tegelijk er op nahield
„Als die vrouw zoo energiek was,
waarom werkte 213 dan zelf in de zaak
niet mee?"
„Omdat zij geld mee ten huwelijk,
had gebracht. Ze hoefde niet te werken,
vond ze. Van de rente van dat geld en
het povere beetje, dat hij verdiende,
tAmerifeoaecKe atmosfeer van wan
trouwen jegens Japan te dóen ver
dwijnen.
Dat wan trouwen is dezór dagen
weer eons tot uiting gekomen in een
(bericht van de Chicago Tribune,
waarin wordt gesproken van een ge
heim Japansch vlootprogram, dat ten
doel had zooveel niéuwe oorlogs-
Bchepen aan te houwen, dat in 1928
de Japaneche vloot even sterk zou zijn
als die van de Vereesnigde Staten.
Volgens het officieel bekend ge
maakte vlootprogram zou de in aan
bouw zijnde Japansche vloot circa 20
pCt. minder sterk rijn dan de Aine-
rikaansche, maar het geheime pro
gram, waarvan de „Chicago Tribu
ne" spreekt, aou de vloten van de bei
de zeemogendheden op gelijken voet
breneen en misschien aan de Jatian-
sche marine nog wel eenig overwicht
geven.
Ben verbond tusschen de groote
mogendheden wier belangen m de
Stille Zuidzee zoo licht tot een con
flict zouden kunnen leiden, zou al
die geweldige en ondragelijke kost
bare bewapeniiiigsplannen overbodig
maken."
En ander vedbond is ook weer eens
ter sprake gekomen, dat tusschen
Amerika, Frankrijk on Engeland. Dc
Anierikaansche gezant in Engeland
heeft daarover geeproke.n aan een
feestmaal van de Kamer van Koop
handel te Liverpool en er van gezegd,
dat een dergeüik verbond „nutteloos
en onmogelijk" was.
Misschien houdt deze uiilating wel
verband met een bericht in de „Matin"
dat de Amerikanen geen verbonden
meer willen sluiten en afgezien hebben
van alle schriftelijke overeenkomsten.
Ten aanzien van Frankrijk zeggen zij
„Geen verdrag. Wij zijn uw vrienden en
als men u aanvalt zullen we aan uw
zijde staan. Gij kunt rekenen niet op
ons geschreven woord, maar beter nog
op onze gevoelens van vriendschap. Ons
huwelijk is om zoo ie zeggen een vrij
huwelylk, d'at niet op het siadliuis of
voor den geestelijke bekrachtigd behoeft
te worden."
't Is waar zegt de „Matin" dat
verdragen nergens toe dienen, wanne ir
de onderteekenaars niet van goeden
wille zijn. De ervaringen in den oorlog
opgedaan tooncn dat maar al te duide
lijk. Duitsdhland had immers op het
stadhuis en voor het altaar" in een
schriftelijk verdrag plechtig verklaard de
Belgische neutraliteit, te zuHen eerbie
digen. En het heeft die geschonden.
Daarentegen had Frankrijk geen ver
drag met de Vereenigde Staten en todi
zijn deze te hulp gekomen, 't Is 'met de
huwelijken twssdhen de volken als met
die tussdhen de menschcn. Het karakter
van de echtgenooten, niet het 'briefje
van 't stadhuis, waarborgt het geluk en
dö duurzaamheid er van. Maar dat neemt
niet weg dat toch tegenover de buiten
wereld een wettig gesloten huwelijk be
ter is, ovenals een schriftelijk contract,
want als de Duvtschers slechts monde
ling beloofd 'hadden Beigië's neutrali
teit te 2ullcn eerbiedigen, zou Amerika
niet zoo in verontwaardiging zijn ont
stoken over de minachting van de Duit-
schers voor he: „vocje papier".
De conferentie draukvrlj.
De Ajnerikaansche xegeeririfr hoeft
besloten ten behoeve van dc confe
rentie te. Washington geen uitzonde
ring te maken wat betreft dte toepas
sing van hel, wettelijk verbod op liet
drankgelwuik. Op alle feestmalen die
ter gelegenheid van de conferentie
worden gegeven, zal dus uitsluitend
ijawater worden geschonken en de
vervorsohiiiigeji welke den gedelegeer
den worden aangeboden zullen va-
rieeren tusschen zuivere en we willen
hopen gekookte of althans gepasteu
riseerde melk, koele orangeade en ci
troen-limonade.
De Japanners zijn door dit besluit
eenigszins in moeiliikheïd gebracht.
De Japansche traditie wil namelijk,
dat bij officieel© maaltijden de dronk
op den Mikado wordt ingesteld, be
klonken wordt met een glas wijn;
maar ze hebben nu besloten de moei
lijkheden te ontzetten, door de ophef
fing van het boordevol gevulde wijn
glas te vervangen door een krachtig
driewerf geroepen banzai!"
Voor maarschalk Fock is liet ver
bod va.n wijn geen groote opoffering,
want hij is geheelonthouder en frisch
water is ziin meest geliefkoosde
drank.
DE RECEERINGSCRISIS IN
PRUISEN.
Het program dev
onafhankeüjken.
Di verband met de reeeeringtcr:-
sis in Pruisen heeft de onafhankelij-
leefdcn zc heel eenvoudigjes, enfin, ze
kwamen er. Maar ze had wel graag
mooi gekleed willen gaan en in een
beter huis wonen en af en toe naar de
komedie, maar daar kon allemaal niets
van komen. Ik ben er welbij tegenwoor
dig geweest, dal ze haar hart togen
hem uitstortte, „Hector," zei zc dan
(de stumper was door een onvoorzichii-
gen vader nota bene Hector gedoopt).
„I-lector is een genie, je zou het niet aan
hem zeggen, maar hij is een genie, een
v.erborgcn genie.'moet je weten, want
niemand merkt er wat van. Onze reoli-
terbuurman doet in meubelen en vaart
er wel bij, die ziin vrouw heeft pas een
nieuwen mantel gekocht, een pracht van
een mantel van zwart fluweel. En oazc
andere buurman doet in effecten, die
gaat op Zondag met zijn vrouw uit op
den motor met zijspanwagen. Hector
handelt in wijn, hij verkoopt vast wel
tien liter in dc week
„De vorige week drie ankers," zei
Hector, die als een rechtvaardig man
niet kon verdragen, dat er in zijn buurt
gejokt werd.
„Tien liter, drie ankers," zei ze, mot
diepe minachting, „daar is geenver
schil in. Honderd ankers per week moest
ie verknopen, duizend ankers; in een
auto moest je mc laten rijden, met zaclue
kus-sens., een auto van(ze aarzelde
evcn( „van tweehonderd paardek nich
ten, net als die rijk geworden grutter
<an den hock. Hector....!" riep zc met
verheffing van steai.
„Ja, vrouw," zei hij zachtaardig cn
kwam naar haar toe.
„Biijf daar maar, je kunt me zoo ook
wel verstaanIk zeg jeals ik gewild
had. zou ik wol twintig mannen hebben
kunnen krijgen, waarvan Ge minste tien
maal zoo flink was als jij 1"
Dat was het eeuwige verwijt en nooit
vroeg die arme Vervenne, waarom ze
i dat dan maar niet liever gedaan had. Hij
durfde niet, aangenomen al dat het bij
hem opkwam, maar ik denk dat ik het
wel wistze was niet mooi en als er
ke Landdagfracüe beskoten, In l'rui-
een uitsluitend toe te treden tot een
zuiver socialistische regeering publi
ceert de fractie de volgende mini
mum-eischen
1. Demoorutiseering van het bin-
nenlandsch bestuur, krachtige l>ê-
Böhermuiy van republiek door hier
op lie trek king hebbende weiten.
2. Spoedige indiening van een
ruiin opgevatte genaeene-grondwet.
3. Reorganisatie van het geheele po
litiewezen. Ontbinding van alle pur-
tiouüere vereenigmgen met een mi
litair karakter, al&mede der vereeni-
gngen wan vroegere vrijwilligers
korpsen en van leden van bepaalde
regimenten.
4. Vervanging van het tegenwoor
dige stelsel van menschenvemie'ende
gerechtelijke straffen door een stelsel
van opbouwende straffen.
5- Krachtige doorvoering van de
eenheidsschoolmaatregelen tegen 't
misbruiken van het schoolweken, met
inbegrip van de univereiteiten. voor
monarchistische en anti-repui-l i kei n -
sche doeleinden.
6. Staking van alle subsidies van
staatswege aan religieuze organiea-
ties.
7. Verbeurdverklaring van liet ver
mogen der Hohenwllerns ten bate van
de gemeenschap.
8. Energieke maatregelen tegen
roofbouw in het Loschbeheer der do
meinen tot model-landgoederen.
9. Krachtige uitbreiriin- der zorg
voor de volksgezondheid, bestrijding
der volksziekten en krachtige steun
aan werkloozen, zieken, invaliden,
weduwen en weezen. Bevordering
van den woningbouw; energieke be
strijding van den woeker en den ltet-
ttnghandel.
10. Vaststelling van een minimum
bedrag, noodig voor het levensonder-
l;pud van arbeidtere, employees en be
ambten, waarbij rekening moet wor
den gehouden met die fluotuatiea der
prijzen,
NIEUWE DREIGBRIEVEN AAN AU ER
Naur de social istisohe „Müncher.cr
Pust" mededeelt, beeft de Landdagafce
vaardigde Auer, op wien reeds vroeger
eon moord aanslag is gepleegd, weer een
aantal dreigbrieven ontvangen. In een
van deze brieven wordt gesegd, dat Auer
Kerstmis niet meer zal beleven. Togen
hot ge.vezsa burgerwacht lid Karate r is
eon bevel tot inhechtenisneming uitge
vaardigd wegens aansporing tot moord.
DUITSCH E ARBEIDERS IN HET
VERWOESTE GEBIED
De door de Frausclie vakvereenigingen
uitgevaardigde commissie van vertegen
woordigers van Duitsche arbeiders cn
technische vereenigingen is dezer dagen
naar liet verwoeste gebied in Noord-
Frankrijk vertrokken om daar ter plaatse
do mogelijkheid te bestudeeren van een
actieve Dulteohc medewerking aan het
herstel. Ken Bector van Ibet kanton Ghftul-.
nes, welke eJf vernielde doipen omval,
word uitgekozen ter bewerking door de
Duitsehe heretel-organï&aties. Dc be
sprekingen tusschen de Iluitsche delega
tie, de vertegenwoordigers van de Fran-
sche arbeiders en die der bevolking van
het verwoeste gebied heeft tel voikomen
overeenstemming geieid. J>e Duitsche
gedelegeerden hebben zich bereid ver
klaard, met 2ÓÜ0 Duitsche arbeider» en
technici het herstel dier elf dorpen, ge
legen m e*sn zone van 30 viert. KMop
iiuh te nemen. Ter verwerkelijking van de
onderneming zal een naainlooze vennoot-
schap worden gevormd, waarin beide
partijen gelijk vortogonwooidigd rullci,
zijn. liet uitgewerkte ontwerp zal binnen
kort den Franscben minister van weder
opbouw, Louoheur ter goedkeuring wor-
oen voorgelegd.
Aldtta verneemt de „Frankf. uit
l'arijs. Blijkbaar is dus een eimde geko
men nan de heftige bestrijding in
Frankrijk van het plan .tot- actieve deel
neming ter plaatse van Duitsche arbeids
krachten aan het herstelwerk. Herhaal
delijk hebbeci wij onder de rubriek
Frankrijk melding gemaakt van in do
Fran sche pets en Kamer vermelde ge
vallen van knoeierij bij en tc-genwerkirg
van het herstelwerk. Vele der betrokken
gemeenten en de vskvereenieingen .zijn
toon zelf san het werk getogen om «ech-
nische en fmancieele planner, te ontwer
pen, waarin deelneming van Duitscue
arbeidskrachten werd aanvaard. Eon der
argumenten daar tegen door de tegen
standers aangevoerd n.l. dat de Fran sche
bevolking zich roti verzetten tegen do
wedervelsehij'ning op haar gebied van
don veiwoe9ier werd herhaaldelijk door
do daltloozim zelf bestreden met de leuze:
Wij moeten een dak hebben; onverschil
lig wie het maakt. De overeenkomsteai
tusschen de Duitsche en Franscho nr'iei-
dersveroonigincen effenden toen de weg
tot samearwetfkinp.
Niet vergeten dient natuurlijk, dat het
hier slechte gaat bij het herstel in den
sectoT Ch buItios om een eert se poging.
Goed maar er is tenminste eem heem
gemaakt ea de oerste, zoo moeilijke
schrede is groot. Welke goede gevolgen
kan hebben," niet .sllee-!) voor het engere
Eider van den inetorieelen opbouw vin
maar écu van <!:e twintig ferme kerels
om liaa: gekomen was, zou ze zeker niet
tot haar dertigste -gewacht hebben, om
dezen armen stumper te nemen, waar
een kind aan zien kon, dat hij nu juist
niot tot dc flinkste ihoorde. Enfin, dat
leventje ging al tren jaar zoo dtor en
't zou nog wel twintig of dertig jaar
precies zóó hebben kunnen duren, wan
neer er niet wat bijzonders gebeurd
„Een oom uit 'Amerika met een mil-
liocn?" raadde ik.
„NatuubLijik niet. Die komen alleen in
de romans voor. Heb jij wed ooit zoo'n
oom gezien? Naituurlijk niet. Larie 1
Bedenksel. Nee, 't was heelwat an
ders. Op een dag kom ik naar zijn pak
huisje toe, om mijn gewone halve an
kertje wijn te bestellen, ik ga binnen cn
daar ligt hij ïne tusschen de flesschen,
zoo wit ais een doek, bewusteloos. Ik
roep,,hei. Vervenne!" want ik zag
wel, dat hij niet dood was, maar 't gaf
niks, toen neem ik een emmer waai
wat spoelwater in stond en gooi h«ru
dat in 't geziaht zooiets kon je met
Hector wel doen. Hij doet zijn oogen
open, draait er een beetje mee als een
zieke sdielvisoh en zegt„ik heb den
grooten prijs...." en doet waarcmpel
weer zijn oogen dicht, alsof hij nog
eens flauwvallen wil. Ik'zeg tegen hom:
.,nec. dat lap je ine niet weer," zet
hom oji zijn beenen, geef hem een beetje
van zijn eigen wijn 'te drinken en jawel
hoor daar komt zijn verhaalhij had
een lootje gekocht in een Frauschc
loterij voor oen rijksdaalder en daar
was de hoofdprijs op gevallen, tweemaal
honderdüuaend francs, in die dagen (*t
was nog vóór een oorlog) zoowat hon
derdduizend gulden Hoilaadsch. Hij liet
me 't lot -zien en de trekkingsl^st en het
kassierskantoor had al een boodschap
gestuurd. Dc zaak was in orde.
„Wat ga je nou doen?" vroeg ik.
„Gauw aat» mijn vrouw vertéllen," zei
de stakker. „Wat zal ze blij wezen!"
„Zoo," zei ik, en dacht een poosje
na. „Weet je vrouw er van?"
„Waarvan?"
„Dat je het lot had?"
„Nee, ik heb het haar niet durven
vertellen. Je weetze kan soms onge
makkelijk wezen, een beetje ongemakke
lijk, zie je."
Jawel, daar wist ik van. Ze zou hom om
die verkwisting van een rijksdaalder
geen dalg met rust gelaten hebben.
Hij wou de deur uit, gauw naar haar
toe, van -het geluk vertellen.
„Blijf nog even zitten," zei ik en
duwde hem op zijn stoel terug. ,,De
duiten 'loopen niet weg en je vrouw ooV
niet." Ik had namelijk een plannetje
bedacht en hoe meer ik er over soesde,
des te "beter stond het me aar.. „Ver
venne," zei ik, „als jij dat thuis ver
telt, dan zal je vrouw drie maanden in
haar schik wezen, daarna is ze er aan
gewend en dan begint het gezeur op
nieuw, dan moet je weer hooren van die
twintig beste andere mannen, die zc
bad kunnen krijgen. Neem mijn rand
aan en zeg -haar niemendal!"
We praatten lang en breed cn einde
lijk had ik hem overgehaald. En ik zeg
je, Fidolio, twee jaar lang heeft de oian
een loven als een prins gehad. Je kijkt
zoo nieuwsgierig, ik zal je zeggen hoe
het ging. Zoo om de week of zes of
acht, als ze weer begon Ie klagen over
armoede of owcr een nieuwe japon of
zoo, dan zei hij 'savonds bij 't thuis
komen; „ik heb een extraatje gehad,
vandaag driehonderd gulden verdiend."
Of tweehonderd, of honderd naar hel
uitkwam. Dan zei ze verwondeid „hoe
komt dat zoo?" „Ja." 2ei hij dan
weer, „een mooie leverantie aan ccn
zeekapiein." Of hij zei„een goeie
zaak in valuta." Dan vroeg ze niet ver
der, gaf het gdd uit cn was in haar
schik. Hij was nog zoo dom niet. zei
ze, Hector bod zijn weetje wel. Hij werd
ouder, maar slimmer.
En Hector zette een hoogc borst, net
of hij dat aan zijn knapheid te danken
invd, Ze begon liwu hcusch te achten ea
praatte nooit mcci over de twintig an
dere mannen, die ze om hem niet ge
nomen had.
Ik geef toe, Fidelio, dat het bedrog
was, maar niemand wend er door bena
deeld, iedereen was er gelukkig mee.
Waarom kon dat zoo niet duren! Op
ceu \goeien dag ging ik op reis ea bleef
vier weken weg. Toen ik naar zijn pak
huisje ging, was het dicht, ik ging naar
zijn huis, zij deed me open aan haar
gezicht zag ik dadelijk, dat alles ont
dekt was. „Zoo, ben je daar?" zei ze,
„zccgenaanule vriend', bedrieger, koio
maar bovcnl" En daar zat Vervenne in
een grooten stoei, fiiiager en bleek. Htj
was in mijn afwezigheid eng ziek ge
worden, dacht dat hij sterven zou cn
ba-d aan 2ija vrouw in zijn benauwdheid
alles verteld. En daar zat ze nou met
een gezicht vau staal en ijzer, in ziin
kasboek uit te rekenen, hoeveel hij wel
aan rente had ontvangen en wat hij haar
zoo nu en dan gegeven had ze was,
toen ïk kwam. juist ïclaar en zei, met
een stem van ijs „je bent me nog ier
duizend driehonderd elf gulden, zes ca
veertig cent schuldig, bedrieger."
Zc verhuisden gauw naar een vctd
mooier huis, zij kocht mooie kleeicn,
ging veel uit en merkte al gauw, dat ze
weer krap in 't geld zat. Geen jaa: na.
de ontdekking kwam ik ihun huiskamer
binnen op "t oogcnbiik, dat ze tegen
hom zei„en voor zóó'n man heb ik
twintig andere mannen afgewezen,
waarvan de minste Ucnniaai zoo fera»
was als jtj"
Het was weer 't oude doen. „.Aoh,"
zei Van Stuiteren cn stak een versdho
sigaar op, ..als hij dien avond, twee da
gen nadat ik op reis was gegaan, atet
zo- Ier hoed op eea mistigen dag op 't
plaatsje van zijn pakhuis had roudge-
loopeu en daarmee een longontsteking
opgedaan, die h«n bang maakte voor
den dood, dan zou er niets gebeurd zijn
cn dan bad de vrouw nog respect voor
haar Hector...."
FIDEI.IO.
TWEEDE BLAD
Zatardas 9 Novambar 1921
