Van onzen reizenden Redacteur
Slaüsnieuws
Kantongerecht
uii tie bastróken
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJD.;^ tl liOVEMÜ-i; 1821 - 8.R3E BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 45
Het R. K. Dooistommenfnstituut te
St. Michielsgestel.
l>e Haarleu.j.iesa. die gemobiliseerd
eijn geweest en gedurende de oorlogs
jaren in Brabant Lebben rondijez.\vur-
ven, zullen zich nog wel bet ko'os-
eale gebouw herinneren, dat aan den
straatweg tusscben Yucbt en St.-Mi-
chielsgestel is gelegen. Voor het ge
bouw staat een monuinenteen
Rooms-til Katholiek© geestelijke met
een kleinen knaap, die vragend naar
hem opziet. Telkens, als wij ar met ons
Bataljon langs trokken, keken wij rast
een zekeren eerbied naar dat groole
gebouw en naar het monument van
Martinusv a n Beek. Men had
ons verteld van liet prachtige werk,
dlat deze geestelijke in zijn zoo rijk en
vruchtbaar leven had verricht en van
het geluk, dat hii door .zijn etndelooze
goedheid en zijn voorbeeldig geduld
aan hondorden van zijn med^men-
schen liad geschonken. Dat groote ge
bouw. het R. K. Doofstommen-insti
tuut is feitelijk z li n werk. Hii is het
geweest, die zich bet ee.at het lot der
doofstommen in Brabant aantrok, die
hun onderwijs In v*.M banen heeft
geleid en met 011 verzegt':V<m wil zóó
lang heeft gearbeiddat een doofstoro-
meninstiluut voor R. K. jongens en
meisjes In Nederland werd eet iet t.
Het R. K. doofstommen instituut bij
St.-Michielseestel, waar b- nderden ge-
brekkigen tot bruikbare nieiwnhen in
de maatschanon worden OT^eleid,
rijst achter hot beeid van Mart mus
van Beek als een grimt, blijvend mo
nument van het werk, dot h j in zijn
Jevm beeft verricht.
T>e directeur van de talrichting, Mon
seigneur A. Hermus, vertelde ons bij
ons bezoek in bewonderend enthousias
me van den arbeid van Martinus van
Beek. Hij was geesteliike en re--tor
van de Latiinsche School te Oo--»rri in
een tijd. toen er in Brabant n-g zoo
goed ah niets voor ''e doofstommen
werd gedaan. Alle'i in Groningen
bestand ln de eerste helft van de vo
rige eeuw een dcr trommen instituut,
dat echter veel te klein was om alle
doofstommen van Nederland op te ne
men.Toevallig waren er alleen te Ge-
mgrt in den tiid van Mots. ven Beek
10 doofstommen, die van d het onder
richt ook dus van godsdienstonder
wijs waren verstoken en als hulp
behoevenden doeilnoe in het dorp een
rampzalig bestaan hidden. Toen heeft
de brave geestelijke zich het lot van
die on gelukkigen aangetrokken en is
hii in 1828 begonnen met hun in zïin
vrije uren onderwijs te geven. "Dit alle
deelen van het land kwamen reeds
heel spoedig de doofstommen naar Ge-
mert om door Moris. Van Beek onder
wezen te worden. Goedhartig als hij
was, nam hii allen, die tot hern kwa
men, op. Meestal waren het behoefti-
gen. die l>ii de armen van het dorp ln
den kost werden vcdaan en zoo ont
stond langzamerhand in Gomert een
haele kolonie donMcrmmen, die van
Mnrtinus van Beek hun onderricht
ontvingen. Deze kolonie breidde zich
zóó uit, da.t de biseichoi) van 's-Herto-
genbosoh in 1840 in Nieuw Heilaren
een instituut ooriohfte voor R. K.
doof I "110en, van we'lc instituut Ma.r-
tlnus van Beek directeur werd. De
kolonie uit Gemert ging met haar
geerioh'ikcn vader mede.
Zoo is uit de k'eine ke'onie van
Martinus van Beek. het R.K. Doof-
itommeninstituut. ontslaan, dat, voor
al na de openinv ven nieuwe ge
bouw te St.-Michie'sgestel is v©-
rroeid tot een inric=H ing van den aJler-
eerden ruig. waarin totaal 300 pa
tiënten zïin rmvemomen en 220 doof-
stornmo kinderen tot bruikbare en ge
lukkige iiienpchen van de m-rieebap-
p;; w.— kn opgeleid.
•■vcii la tig ::ïin de doofstommen
r d. d" hi :d. sc ban "dj
geweest Zii wer-icn door hun mede-
rnenschen beschouwd als idioten en
door den duivei r-zelenen en voor
hun ontwikkeling werd zoo goed als
niets gedaan.
Men Jia<l green begrip, dat do stom
heid doorgaans een gevolg is van de
doofheid cn wist dus ook niet, in welko
richting men bij het onderricht moest
gaan. De eerste, die een duidelijk ïnzicin
van het wezen der doofstomheid toonde,
was Bonet, een Spanjaard, die in 1O20
een book uitgaf, waarin hij sprak over
den aard dcr klanken en de kunst om
doofstommen te leeren spreken. Meer
bekend nog is een geschrift van Joharin
Konrad Aiinman een Zwiisersche ge
neesheer, die in Amsterdam de doof
stomme dochter van den rijken koop
man Colaert onderricht gaf bur
dens ioquens of De.doovc
sprekende, welk boek in 1692 ver
scheen en nog altijd wordt geprezen otn
de goede begrippen van de phouetiek.
Ook de Benedictijner monnik l'edro te
Ponce had in de 18de eeuw in bpanje
rich verdienstelijk gemaakt door het ge
ven vau onderricht aan doofstommen,
maar het bleven op zich zelf staanee
pogingen en aan hei oprichten vau
scholen voor doofstommen werd zelfs
niet gedacht. Totdat de Pransohe at.
Michel de l'Epée zijn vinger-alphabet
uitvondl
Wat Valentin Haiiy en Louis Biaille
voor de blinden rijn geweest, is Michel
de l'Epée voor de doofstommen gewor
den hij ivas de grondvester van hei
doofstommen-onderwijs. Zijn heele ver
mogen offerde hij er aan op, al zijn
tijd gaf hij aan zijn ongelukkige discipe
len en uil alle landen kwam men naar
zijn in 1760 opgericht instituut om er
de resultaten te zien en het vingtrr-
aiphabet ie bestudeeren. Michel de
l'Epee leerde zijn methode o.a. ook aan
Henri Daniel Guyot, die zijn weten
schap naar ons land bracht en in 1790
het thans nog zoo bekende Instituut
voor Doofstommen ie Groningen op
richtte.
Toen Martinus van Beek in 1828 be
gon met zijn onderricht aan doofstom
men te Genten, bestond in ons land
alieen nog maar het Instituut te Gro
ningen (1). Men kende in ons land in
dien tijd ook nog niet de spreek-
methode. Wei was de Duitsciier
Samuel Iloinicke in 1777 dus 10 jaar
na Michel de l'Epée in Leipzig be
gonnen met een school, waarop de leer
lingen 1 den - spreken doch
Heinickc hield zijn methode voor buiten
staanders geheim. Hij wilde zijn leer
gang enkel verkoopen, maar nadat de
universiteit te Zurich in den strijd tus-
schen Michel de l'Epée eii lleinickc zich
vout de gebarentaal had uitgesproken,
bleef men algemeen bij het doofstom
menonderwijs aan hel vinger-alpliabei
vasthouden en 'het moest nog vele jaren
duren voor cn aleer de veel betere
spreekraethode werd ingevoerd.
Martinus van Bee-k echter had voor
zijn leerlingen een eigen gebarentaal
uitgevonden, die wel aansloot bij liet
vingcr-aliphdbet van Michel de l'Epée,
maai trens Mons. Hermus veel
verder ging en ook veel gemakkelijker
was te leeren. Zijn methode was geheel
gebaseerd op de Hollandsche taal. De
gebaren waren zeer logisch en eenvou
dig. Bij j k bijvoorbeeld wees de doof
stomme op zich zelf, bij g ij naar den
aangesprokene, bij den derden persoon
over zijn rechter- of linkerschouder, al
naandat lnj het mannelijk of vrouwelijk
geslacht wilde aanduiden, terwijl hei
meervoud door het teeken van een cirkel
werd aangegeven. Bij de gebiedende
wijs maakte hij een gebiedend gebaar,
bij den onvoltooid verleden tijd sneed hij
een beweging van links naar rechts op
de helft ter hoogte van de borst
af, het werkwoord hebben gaf hij aan
door een grijpbeweging en zoo was er
in bijna alle gebaren een werkelijk zeer
logische cn eenvoudige gedachtengau.;.
Deze methode was vólgens Mons. j
Her-mus zóó gemakkelijk, dat men reeds
:.a 5 weken met het eigenlijke onderwijs
kon beginnen. Nu heeft men alleen 2
jaar noodig om het kind de eerste
spreekoefeningen te leeren, en van an
ti, r onderwijs is in dien tijd zoo goed
als geen sprake.
De gebarentaal van Martinus van Beek
was zoo eenvoudig, dat men jaren lang
in St. Michielsgestel er aan heeft vast
gehouden. Nu zcJfs wordt er in deze
gebarentaal voor de ouderen, die de
spreekmethode niet hebben geleerd, nog
gepreekt. Het nadeel was echter, dat
dc doofstommen zich alleen in deze ge
barentaal konden uitdrukken tegenover
menschsn, d'ie deze taai ook begrepen cn
zij dus in de maatschappij vrijwel hulpe
loos stonden. Om. deze reden vooral is
men ook te Sl. Michielsgestel tot dc
sprcekmethodc overgegaan en van de
prachtige resultaten ben ik getuige
geweest bij mijn rondgang met den di-
rc^ '.-ur door deze monumentale, mo
derne inrichting.
Deze rondgang met Monseigneur Her
mus, hoe beu ik er door ontroerd en wat
heeft hij mij blijde gestemd levens!
Want dat is wel het heerlijke van dit
onderwijs, dat. het gebrekkigen tot te
vreden, gelukkige menschen maakt! Er
is bijna niets aandoenlijlkers denkbaar
dan zoo'n groepje doofstomme kinderen
met in hun midden hun leidster, de
zachte, geduldige non, van wie ze de
woorden letterlijk van de lippen afle
zen. O, de groote, vragende oogen
van al deze meisjes, hoe zal ik ze ooit
vergelen Hoeveel inniger en sprekender
dan van een gewoon, normaal kind is
de blik van een doofstomme! Dat was
wel het meest ontroerende, telkens weer,
als wij een nieuw lokaal binnen kwamen,
al die groote, vragende oogen, die op
ons gevestigd waren en die onze woor
den als van onze lippen „dronken". En
welk een lieve, vroolijke geest heerschie
er onder al deze kinderen 1 Met weHc
een rcerende aanhankelijkheid drongen
z. telkens om hun directeur, hoe ver
trouwelijk gingen zij allen met hem om 1
Welk een opi echte vreugde bracht over
al de verschijning van dezen vriende-
lijk.a geestelijke Monseïgnt-ir Hermus
is in waarheid de oudere vriend en de
geestelijke vader van al deze doofstomme
kinderen.
En wat mij ook zeer sterk trof, was
de luidruchtige opgewektheid van deze
kleine doofstommen! Vreemd deed .iet
mi) eerst aan ,xd die kwetterende kinder
geluidjes in een inrichting van doof
stommen. Maar men voelde telkens
weer zij waren gelukkig, rich verstaan
baar te kunnen maken. Hun was hei te
kunnen spreken een nieuw genot
en eiken keer, als er een vraag werd
g-w-n, was er bij al die kleinen
wedijver om te laten hooren, hoe zij zich
nu ook in de taal, die wij spraken, kon
den uiten! En doordat zij het zelf niet
hooren konden, tetterden die stemmetjes
luide en schel alle door elkander, zoo
dat je er bijna zelf doof van werd. Voor
doofstomme kinderen is leeren een
vreugd el Zij voelen rich eiken dag
meer en meer mensch worden. Het
was deze dankbare vreugde, welke ik
overal om mij heen voelde en diie mij
zoo ontroerde. Bij mijn 'bezoek indertijd
aan de blinden was er voortdurend
innig, groot medelijden, dat mij de keel
soms als toekneep; hier, bij de doof
stommen sprongen ook mi en dan tra
nen mij in de oogen, maar het was door
de ontroering, die mij het gericht vaa
I zoo veel 'blijde levensvreugde bij gebrek-
1 kige kinderen gaf.
j ,,1-Iet onderwijs aan doofstommen
I eischi een eindeloos geduld, maar het
schenkt zoo'n dankbare voldoening!zei
I mij een der zusters. Ja, dat moet wel
1 zoo zijnl Mij heeft het samenzijn met
deze doofstomme kinderen met hun
1 sprekende, dankbare oogen een uur van
vreemd, wonderlijk geluk geschonken.
Hoe groot moet dan wel de dankbare
voldoening zijn van hen, die v
brekkige, hulpelooze schepseltjes zulke
gelukkige, tevreden kinderen mogen
maken!
-Wij begonnen onzen rondgang met de
klassen der eersvbeginnenden. Een der
eerste eischen bij het doofstomi
derricht is, dal de leerling steeds alie
mondbewegingen bij het spreken zoowel
van den onderwijzer als van de andere
leerlingen ziet. Daarom zitten de kin
deren ook de meergevorderden in
de klassen, die doorgaans niet meer dan
10 leerlingen lellen, steeds in een halven
cirkel met het gericht naar den in het
licht staanden onderwijzer. Het eerste
onderricht :s zuiver phoaciisch. Klan
ken bestaan voor de doofstommen niet
zij kunnen echter de bewegingen, die
de spraakorganen bij het sproken maken,
waarnemen, hetzij met hel gezicht
of met het gevoel. Zij zien spreken of
kunnen het voelen door bijvoor
beeld bij de aa hun hand op het
strottenhoofd van den sprekende tc leg
gen. Zij moeten dus leeren al de bewe
gingen, die de spraakorganen bij het
spreken maken, na te doen. De onder
wijzer is daarbij hel model van den
leerling en tevens zijn controleur.
Met liet onderwijs in het sproken gaat
het onderricht in het sohrijven hand aan
hand. Dc eerste letter, die geleerd wordt,
is omdat zij het gemakkelijkst is uit
te spreken de p. Wij maakten dat
eerste onderricht mede en het was aan
doenlijk te zien, Ihoe een klein meisje
haar handje voor den mond van de zus
ter hield en, haar vragende blik niet
van haar afgewend, de klanken na
bootste. Om te contnolceien, of dc p zui-
gezegd werd, hield de zuster een
koordje, waaraan een balletje, voor den
mond van liet kleine ding, waardoor het
zelf bij elke luchtontploffing kon eon-
trolecren, of het de p te zacht of te
scherp uitsprak. Op dezelfde wijze leeren
zij de l en de k uitspreken em van de
lippen lezen. Want öiit gaat natuurlijk bij
doofstommen altijd samen, omdat het
aflezen voor hen is, wat het hooren voor
ons be .ekent. Zijn ze zoo ver, dan
komt de klinker a a aan de beun, dien
leeren door de bewegingen der
spraakorganen aan het strottenhoofd
den ond wijzer te voelen. Zij lee-
dan de p, t, k en aa van het bord
lezen en de begrippen van de combina
ties dezer letters. Want alles moet
dezen doofstommen ki n-d e-
ogworden bijgebrachr.
Deze kinderen Lebben natuurlijk zelfs
geen begrip, wat aap of pa beteekent.
Hun worden dan opgezette apen geloond
en zoo leer.z. voor het eerst dc be-
teckems van een woord begrijpen. Het
begnp p a is dezen kinderen op het in
stituut natuu.lijk veel moeilijker bij te
brengen. Voor de allerkleinsten is elke
man met een baard een pa en mijn
vriend, die mij bij mijn bezoek te St. Mi
chielsgestel vergezelde, werd door al de
kleintjes onmiddellijk tot hun aller p a
gepromoveerd, toen zij zagen, dat hij in
het gelukkig bezit van een baard was.
Hoe veel geduld het onderwijs aan
doofstomme kinderen verelsch:, ral men
begrijpen, als men weet. dat alleen het
allereerste onderridht van de letters p,
t, k en aa ettelijke weken duurt. Op mija
vraag, of doofstomme kinderen vlug van
begrip zijn, deelde de directeur mij mede,
dat dit zeer veel te wenschen overliet.
Doofstommen zijn dikwijls in tegen
stelling met blinden achterlijk. De
ziekte, die de doofheid heeft veroorzaakt
van de doofstommen zijn er niet meer
dan 40 doof geboren heeft ook
meestal de hersenen mdu of meer aange
tast, wat bij het onderricht zeer wel
merkbaar is.
Mijn artikel zou te lang worden, als
ik mijn bevinding van het onderwijs in
de hoogere klassen hier uitgebreid weer
gaf en hoe verleidelijk dat ook is, moet
ik dus wel kort zijn. Allciaardigst
het bijvoorbeeld te zien, hoe de meisjes
in een hoogere klos ons wilden bedui
den, dat zij nu een begrip hadden van
dc beieckcnis dcr voorzetsels i n cn op,
Zij gilden alle zinnetjes door elkaar als:
„Meneer staat o p den grond 1" „Het
boek ligt op de tafel 1" en toen ik zeide:
„Ik schrijf op de boek 1", schreeuwden
zij allen, als jonge spreeuwen door
elkaar: „Nee fout, nee fout! In het
boek! in het boekl in het boek!"
De directeur vertelde ons, hoe hij elk
bezoek van vreemdelingen te baat nam
voor het leeren van de omgangstaal aan
de kinderen. Met hoeveel tact en liefde
deze geestelijke bij dc opvoeding vau
zijn discipelen te werk gaat. bleek mij
o.a. in een der hoogere rneisje^klasseu.
Met hun tienen deden zij ons het ver
haal, hoe zij met de zuster naar Den
Bosch waren geweest en gezamenlijk
lekkernijen hadden mogen koopen voor
een heelen gulden, dien zij van den di
recteur hadden gekregen. Tot op een
cent nauwkeurig wisten zij ons te ver
tellen, hoe zii den gulden hadden be
steed en toen ik opanerkte, dat zij 2 cent
te veel hadden uitgegeven, riepen zij te
gelijk met huu schelle, harde stemmetjes:
„Die 2-cent kregen wij present van dc
juffrouw van oen winkel!"
„Op deze manier krijgen zij durf om
zich ook buiten het ïnsmïut in de maf - 10 dagen hechtenis en 3 dagen iiecara
schappij te bewegen ze: glimlachend nis; G. P. G., overtred. Visscherijwet
de directeur. Toen wij even later cc Idas f 6 subs. 6 dagen hechtenis P. G. R.
uitgingen, uitgeleide gedaan door al idem, idem; R. v. D. cn L. J K., sedej
deze vroolijk snappende doofstomme
meisjes en ik de vertrouwelijkheid zag,
waarmee zij met Mons. Heröius omgin
gen, voelde ik eerst recht, hoe groot de
liefde dezeT kinderen was voor hun grn-
:n, eerwaarden directeur.
Monseigneur Hermjus heeft ons heel
■het monumentale^ moderne gebouw la-
zien, de ruime eet- en slaapzalen,
de keukens, de magazijnen, de kapel -
hij bracht ons ook naar de hostie-bak
kerij, waar door vrouwelijke patiënten
jaarlijks o.a. 2S millioen hosties alleen
voor Nederland worden bereid maar
dit artikel is reeds te lang geworden om
over het Instituut meer te schrijven. Het
gebouw, hoe grootsck en modern ook,
voor ons trouwens bijzaak. Wat ons
bij ons bezoek aan het R.-K. Doofstom-
nieninstituui te St. Michielsgestel het
meest heeft getroffen, was de liefde,
rmee gebrekkigen, deze jon
gens en meisjes, zijnomringd en de
prachtigearbeid, die door Mons. Hermus
met zijn helpers en helpsters tot heil van
honderden misdecldien wordt verricht.
J. B. SCHUIL.
(1) Behalve het R.-K. Instituut te St.
MichleLgestel zijn er in Nederland nog
richtingen voor doofstommen van alle
gezindte:, te Groningen en Rotterdam
en het instituut Effatha voor paiiënjcn,
die de beginselen van de Gereformeerde
Kerk A. en B. zijn toegedaan.
K. MEISJESPATRONATEN. -
Op de te Leiden gehouden vergade
ring van dein Bond van R K. meisjes
patronaten en rmeisj es vereen ig in g e n
in het Bisdom Haarlem werden dé
aftredende bestnureJedcTi pa'.er B li
ters, kapelaan Kok en Mej. M. v. d.
Donk herkozen. Dr. Th. Verhoffcfn
directeur van het R. K. Centraal Bu
reau voor opvoeding en onderwijs,
hield een inleiding over hel werk der
opvoeding in onze melsjespatronaten.
UITSPRAKEN.
A. S. J. te Zandvoort, baden in zee
zonder gebruikmaking van een bad
koets, f 0.50 sul». 1 dag hechtenis J.
v. d. B. het als opkooper in het re
gister niet aanteekaning houden van
gekochte goederen, 7 dagen hechte
nis. C. J. de J. overtreding Trekhon-
denwet 2 maal f 2 boete of 1 week
tuchtschool voor elke boete J. W. C.
en L. Th. S. overtreding politieveror
dening ieder f 1 of 1 week tuchtschool
F v. d. B. idem f 1 of 1 week
tuschtschool A. S. idem f 15 of 15 <la
gen hechtenis; B. S. en A. C. L. idem
ieder f 20 of 10 dagen hechtenis -. J.
H. H- overtreding Motor- en Rijwiel-
wet f 3 of 3 dagen hechtenisJ. H.
v. d. V. idem 2 maal f 2 of 1 week
tuchtschool voor elke boeteC. B.
idem f 2 subs. 1 week tuchtschool C,
J. C. H. idem idemH J. H. v. d. B.
overtreding Arb. wet f 4 subs. 4 dagen
hechtenis; A. J. v. d- L., idem idem,
A. H. R., idem, f 5 of 5 dagen hech
tenis-, P. H. H. idem f 4 of 4 dagen
hechtenis; I- v. d. M., idem, I. J. do
G., idem f 5, 9ube. 5 dagen hechtenis,
J. D. H. idem 2 maal f 4 of 4 dagen 1
hechtenis voor elke boete; A. P. M.
Idem f 4 subs. 4 dagen hechtenis M
K. overtreding Binn©naiuivari.ngs-
reglement en art 473 W.v.S. f 30 of
10 dagen hechtenis; C. A., niet ver
tonnen van rentekaart f 5 subs. 5 da
gen hechtenisF. v. d. B. idem f 4 of
4 dagen hechtenis: P. v- d. A. over
treding Jachtwet f 30 subs. 30 dagen
hechtenis: J. de K., idem idem, J. W.
G. idem f 15 of 15 dagen hechtenisJ.
T. idem f 30 subs. 30 dagen -Meus
M. J., ideai, f 20 subs. 20 dagen hech
tenis; W. S.. idem, ideoi; O. A., over
treding Leerplichtwe:, f5 subs. 5 dagen
hechtenis H. C. de G-, overtred. I.i
rij wet, f8 subs. 8 dagen hechtenis; J.
v. d. B., over een overweg gaan die
afgesloten is, f 4 subs. 4 dagen hechte
nis; W. P. B., in een voertuig gaan, ter
wijl de trein in beweging is. f 5 subs. 5
dagen hechtenis A. J. S., zonder piaats-
i bewijs in den trein zijn. f5 subs. 5 da
gen hechtenis; M. v. d. W„ idem, f4
subs. 4 dagen hechtenisJ. H., overtre
ding Veiligheidswet, f 10 en 13 resp.
overtr. Wapenwet, ieder f8 subs. 8 da
gen hechtenis, met verbeurdverklaring
van de buks H. B. en A. v. B., over
trcd:ag verordening op de Vieeschkeu.
ring te Vetsen, ieder 2 maal fS subs.
dagen hechtenis voor elke boeteW,
v. d. P., overtred. MeJkverordening Vel'
sen, f 15 subs. 5 dagen hechtenis; A,
J. v. d. B., overtreding verordening Win-
kcisluiting Beverwijk, f 4 su'os. 4 dagec
hechtenis P. B., idem winkelsluiting
Haarlem, f 4 subs. 4 dagen hechtenis;
H. B., idem, f 3 subs. 3 dagen hechtenis;
J. W. B., idem, f4 subs. 4 dagen hech
tenis; 13. II., idom, idenn; J. E. en Jt
V., overtreding Politieverordening, ieder
f 1 subs, x weck tuchtschool; W. H.,
idem van Beverwijk, f3 subs. 3 dagen
hechtenis L. A. B., met een rijwiel te
Bloemendaal op ccn weg in verboden
richting rijdieD, f3 subs. 3 dagen hech-
J. P. I'. ter B., idem, idem;
J. V., zonder vergninhang te Bloemen-
daal het bedrijf van zanger uitoefenen,
f 3 subs. 3 dagen hechtenis; A. v. d,
gedrukte stuk-ken luidkeels te koop
aanbieden, f 10 subs. 10 dagen hechte-
W. K-, idem idem; A. M., idem
idem, f 25 subs. 10 dagen hechtenis;
M. W'., te Haarlem, rumoer op den weg
maken, f 10 subs. 10 dagen hechtenis;
M. J. v. K., te Haarlem, een straat van
den verkeerden kant inrijden, f 3 sub3j
3 dagen hechtenis B. G., idea:idem; r'i
M. L., idem, idem.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: R. II. y. Emrik
Spaarne 41b, kinderannbandie; Po
litiebureau, Smedestraat, boekje cn
doosje met bons, B. Kart kens, Gr.
Houtstraat 120, beursje mei ïoz-i-
krans; E. v. Zoeleu, Dubbelebuurfc
42, bruine ceintuur; Kmpscheer, Ki.
Houtweg 61, heei«nhoed: v. Donse-
l| aar, Frankenstraat lOrd, hantibe-
schenner H. Halt, Bakenessergcachf
65, glacé damesJiaxidschcen: 2. 1 leu
ning, ooruitgangstraat 56, grijze
daniesii&ndsclioer.; J. v. d. Mfii, L.
Poellaan 18, militaire i.-andswloen;
Al. Been, Da Coslo^traai 20 knop v m
auto; P. H. de Liefde, KI. Heilïg.and
küiderportemomiaie: H. Moors,
Saenredomstraat 9rd, pakje rtof; v.
Z up hen, Potgietersiraat 17 ti'.He-
mounaie; B. Verdaan, Raainsicog 12,
rozenkrans; C. v. Weijden, Aetaoüer-
straat 3, kluwen touw; Kenna'
Fauna, Parklaan 119, grijze kat. ge
vonden door M. v. Santen, cio>:Veeg
6; Kennel Fauna, Parklaan 119. grijze
kat, gevonden door P. Geling, P-ioe-
ïnertetraat 4, Kennrt Fauna, Park
'laan 119, grijze kat, gevonden iluoi
Enschedé, Klofchuisplein; Kennel
Fauna, Park'.aan 119, grijze kit, ge-
Vonden door Mens, Rollandstcaat2«l;
Lenaiel Fauna. ParkJaan 199, IwnU
kat, gevonden door Dieben, L. Hge
penstraat 13; Kennel Fauna, Pari:-
ia an 119', oranje kat, gevonden tlcor
Ott, Leidscbevaart 236^
ÏÏAARLLMMBRLXJiiXE e.a. Hef
„Spünuoucle-funus". liet schijnt o:ei
icnstig eukel« bijzonderheden bekend
ui.'.:"" omtrent li.-i s.g. „nparwoude-
10
Wei vexauii ijW. <-!k jaar in de Ned.
Staatscourant ©cn liekenclmaking van den
minister van i-'inaaxcieji, waarbij ij,
die mecjieu aanspraak op ecne uitkeeriug
uit dat ionds te kunnc-n muiten, worden
uitgenoodigd zich tot Zijne xixeslientie tv
wenden, doch slechts weinigen zijn mei
oorsprong en bedoeling van dit fonds be
kend.
Het Spar wou de fonds is, zooals ock vit
de bekendmaking vau den munster bliikc,
een huwelijksgut.
In de 16e eeuw leefde tc fiaaarnwoa le
eeue Vrouwe Clara Jansdodrter van
Sparwoud©, weduwe van Mr. Arenl van
der Meer, welke weduwe bij olographii-.h
lestamen; van 23 Januari J5Si goi-icn
legateerde „tot uitbijlikinghe van viuo-
me ende oerucke jongmans c-n de jongo
doohteren van baar geslachte, dy et van
doen 80'jden rnogeu hebben", dus een hu
welijksgift aan vrome en eerlijke jonge
mannen en jonge vrouwen uit haar ge
slacht, die hot goed konden gebruiken.
I11 verband :net bovenstaande maakt
de Minister van Financiën jaarbjks be
kend, dat zij die meen en aanspraak te
kunnen maken op ccci huwelijksgift zich
daarvoor kunnea#raanms!den.
Volgens do bepalingen v.-n het K.B
van 14 Nov. 1869. gewijzigd bii dat van 8
April 1895. worden die" gelden slechts
eenmaal "s ja ars uitgekeerd en wel in
D nUBRlEt. VAM ROEL
E BAKKER.
DE VEREEN1GDE STATEN.
Wanneer wij zonder meer van de
f ereenigde Staten öpreken, weet ieder
'dat w ij bedoelen do Vercvnigde Staten
van N'oord-Amerika. In officieele aan
duidingen zou deze benaming echter
niet voldoende duidelijk zijn, want
reeds sedert geruimen tijd bestaan -ie
Vereenigde Staten van Zuid-Amerika
eveneens. Wij zijn oehter gewoon dit
gebied (Republiek) Brazilië te noe
men. Nu is er etihler onlangs al weer
een nieuwe staten unie in Amerika
ontetaan. Er zuilen waarschijnlijk
{naar weinigen in Nederland zich
jiiervan bewust zijn. Deze nieuwe
l nie beet de Vereenigde Sinten van
Centraal (of Midden) Amerika. Vier
staten behooren er toe, namelijk Gra-
ti-mala, San Salvador, Honduras en
Coeta-Rlca, terwijl een vijfde Nica--
rngna binnenkort eveneens zal toetre
den. De overeenkomst tusechen deze
vroeger onafhankelijke republieken tè
yeedfi to San José (Costa Rica" getee-
kerid. Zij zullen een gezamenlijk Fe
deraal Bestuur hebben, dat zijn zetel
eal hebben in de voor'oojuee hoofd
stad Tegucigalpa City (Honduras).
Wanneer echter een Grondwet zal zijn
'gemaakt en een congres gekozen, zat
een geheel nieuwe Federale hoofdstad
worde-11 gebouwd, waan node het Aus
tin'i ■''emccnebnst -gevolgd wordt.
11ET CHEQUEBOEK.
ln Engeland ie liet chequesysteenr
veel uitgebreider dan hier to lande.
De Engelschman, die eenigszins gere
geld betalingen heeft te doen loopt
voortdurend niet een chequeboekje op
zak. F,n hoewel ook in Nederland
iedere handelsfirma het gemak vau
betalingen per cheque sinds lang weet
,te waardeer en, is dit betalingssysteem
bij particulieren nog weinig in ge
bruik.
Maar het zail hier ook nog een3
zoover komen, nu ook hot Rijk door
den Postchequedienst medewerkt om
het systeem populair te maken. Laat
dan feernn uien Hï'1 al onze dnmu>o er-
ROEL DE RAKKER:
(Daily Sketch, Londen.)
Ik ben
royaal
geweest,
papa.
Zoo,
jongen.
Die appel
die ik
gekregen
heb.
Die Leb En hem lk heb
ik met het ze hem
Jantje grootste allemaaJ
gedeeld. stuk gegeven,
gegeven. papa.
Wat Alle Wat
allemaal pitten heeft
jongen papa. hii
daaraan f
Hii kan ze
planten en la
ter 'n heelen
boomgaard
hebben.
voor zorgen, dat zij van het gebruik
van cheques op de hoogte zijn, zoodat
hun mannelijke kennissen niet de ge
legenheid krijgen zidh te hunnen kot-
te- te vermaken, zonale de spotlustige
Parijzen aars het dezer dagen ©en
Fraosche vrouw hebben kunnen doen,
Deze dame had haar eigen reite-
nixig bij de bank en bij gelegenheid
van die rekening een Chequeboekje
ontvangen. Een d«zer dagen ontving
zij van haar bankier een brief met hei
verzoek even bij de bank aan te loo-
pen. Daar vernam zij tot haar
schrik, dat haar middelen bij de
bank waren uitgeput,
„Maar hoe is dat mogelijk", riep
zij verontwaardigd uit, iliaar cheque
boekje te voorschijn halende; „er zit
ten nog zes cheques in."
Laat onzo Hollandsolie dames...
of is er geen Hollandsdhe vrouw zoo
-dom!
DE OLIFANT ALS BEUL.
De olifant lijkt van alle wilde die
ren wel het kalmste en goedigste.
Eon ware goedige lobbes tenmin
ste in Artis en de circussen. Wanneer
1 eclliter in het oerwoud een kud
de. nog niet aan 'e mensch en wi! on
derworpen olifanten tegenkomt, is
het verstandig een paadfje om te loo-
pen.
I11 getemden toestand worden zij
ook niet altijd voor even gemoed ©lijn©
diensten gebruikt. Zoo zijn in sommi
ge gedeelten van Engelsoh Intlie
/waar de Maharajas of inlandsdhe sul
tans in hun grtbied nog over dergelij
ke zaken te commandeeren hebben;
olifanten gebruikt voor het volvoeren
van den doodstraf. Al naar zijn mees
ter het beveelt wordt de veroordeelde
misdadiger door dezen officieelen beul
doodgetrapt, of met de e'agtanden
.doorboord. Brrl
OVER RUDYARD KIPLING.
Beroemdheid heeft haar bezwaren.
Dit hooft ook de bekende Engelsfihe
schrijver Rudyard Kipling moeten
ondervinden. Hij had eenigc bagage
in een Amerikaansdh hole! achterge
laten en sahreef daarom aan de di
rectie om ze tiern na te zenden. Tot
zijn verbazing ontving hij op dezen
brief geen antwoord.
Hij schreef nog eens, denkende dat
de eerste brief het adres niet had be
reikt. Nog geen antwoord. En even
min kwam de bagage.
Tenslotte besloot hij na verscheide
ne brieven te hebben geschreven naar
de plaats te reizen om wn verklaring
van dit mysterie te krijgen.
„Wij hebben niet geantwoord",
antwoordde de directeur openhartig,
„omdat wij u nog wat wilden laten
doorgaan met schrijven."
„Waarom vroeg Kipling.
„Nou ziet u", verklaarde de direc
teur, „uw handteekeningen zijn hier
honderd do-Har per stuik waard.
MOUNT EVEREST.
Du EngelRohe expeditie, uiigieaoii-
den om te trachten den top van der.
Mount Everest of Gaurisankar, den
.hoogsten berg ter wereld, ie bpivikcn,
is nicriw met geslaagd, daar het s ;-
zoen reeds te ver gevorderd was. In-
(tusscfiien Iieeft de expeditie vele dui
I zenden mijlen bergterrein doorkruist,
waarvan 111 Europa weinig of niets
bekend was. Duizende soorten van vo
gels, insecten en planten worden mee
gebracht on later zal opnieuw een
poging gewaagd worden om den eigen
iijkui bcr" Gaurisankar geheel te be
klimmen
De expeditie berichtte o.a. dat zij
op aanzienlijke hoogte in een vallei
een soort k'uizenaarskolonie had ont
dekt. Niet minder dan 400 hermieten
leefden hier, ieder in hun eigen rots
hol in de strengste afzondering. Geen
enkele tijding van de buitenwereld
«ringt <x or tot deze geheel met gewel
dige rotsen omgeven vallei, waarvan
de een-/urne bewoners geheel opgaan
in de beschouwing van de wonderbare
schoonheid der natuur, die daar in
volkomen rust en vrede is.
De dieren in dien verloren hoek
zijn gemoedelijk en vriendelijk. Men-
schen en dieren leven daar ais goeds
vrienden in die vallei van den vrede
en het geluk, dc hoogstgelegene inis
schien ter wereld.
