HAARLEM'S DAGBLAD
Velser Brieven.
Brieven nit Londen.
ZATZRDAG 12 NOVEMBER 1921 - TWEEDE BLAD
Een lange raadszitting.-
Wordt vervolgd. Nieuw
lid. Eerst bij f 600 be
lastbaar inkomen school
geld.
Dc gemeenteraad heeft weer eens ver
gaderd, en nog al lang ook. Van 7 uur
af tot elf nor toe. Sommige raadsleden
vonden dat blijkbaar te lang, aan het
eind der vergadering waren tenminste
niet zooveel aanwezigen als bij het be
gin. üf misschien ook wel, want ook bij
het begin ontbraken er op het aippèl die
later verschenen. In alle geval er was
een nieuw raadslid aanwezig, de heer C.
Diependaal. Logde de heer Leek in de
vorige vergadering de beloften af, de
heer Diependaal gaf de voorkeur aan
het afleggen van do v er ei acht c ceden.
Under de belangrijkste besluiten die
in deze vergadeiing door den raad wer
den genomen, reken ik wel de vast
stelling van de schoolgeldverordening.
Er is eerst na drie vergaderingen een
beslissing gevallen. Of het genomen be
sluit nu goed is, zal de praktijk uil moe
ten wijzen, iei3 wat dit besluit trouwens
met alle andere besluiten gemeen heelt.
Onze schoolgeldregeliug is ochter in
lonunigc dingen niet gelijk aan de re
gelingen van anuere gemeenten. Op
voorstel van den heer Schilling, die lei-
lelijk alle schoolgeidheffing ui; den
booze acht, woidt men eerst schoolgeld
schuldig bij «en belastbaar inkomen van
f 600.—Noem dat maar eens niet
royaal. Lei wel, het geldt hier het be-
lastbaax'inkonien. Dat wil dus zeggen,
bij een aftrek van 800 onbelastbaar en
kinderaftrek van 75 per kond, dat in
een gc-xin met vier kinderen, eerst
schoolgeld wordt betaald wanneer het
werkelijke inkomen f 800 phis f too plus
4 maal f 75 of samen 1700 bedraagt.
Vergelijk daar eens mee Wijk aan Zee.
Daar wordt schoolgeld gevraagtl van
ieder die f Soo werkelijk inkomen bedt.
Dus zonder aftrek er bij te pas tc bren
gen. Het ligt voor de hand, dat wat niet
uit de lengte gemeten kan worden, uit
de breedte moet komen. We zuilen op
onze aanslagbiljetten voor den Hoofdelij-
ken Omslag te zijner tijd de nota wel te
rugvinden van het bedrag dat nu met
too groote vrijgevigheid aan de incn-
schen met kleine beurzen cadeau wordt
gedaan. Maar. het spreekwoord zegt van
dergelijke gevallen, dat bet beter van
en stad dan van een dorp af kan. Bij
tel debat lagen de heer:n nog al eens
met elkaar over hoop als het op reken
sommetjes aankwam. Ik geloof dat ze
tenslotte de conclusie trokken dat zij al
lemaal de opgaven verkeerd hadden
gewerkt. Vooraf rekenen valt bovendien
toch niet erg mee. Het schaalarmbesiuui
kan daarvan meepraten. Het had_ nog
rurrn f 9000.noodig, terwijl de bodem
van de kas te zien kwam. Voor een par
ticulier is zoo'n geval een leelijk ding.
Voor de gemeente is het een klein
ktinsije om het bedrag te voteeren, om-
lat het geld er toch moet komen.
In tic vorige vergadering had de raad
gedeeltelijk zijn principes laten varen,
het was bij de stemming over de Straat-
belasting. Desnietcuiin werd toch
gevergd dat hij van zijn principes deed
blijken, nu was het bij de vraag of
grond in erfpacht, dan wel door verkoop
zou worden beschikbaar gesteld. We
willen hopen, dat wanneer puntje bij
paaltje komt, de taad in zijn voorm
tot verkoop zal blijven volharden. Het
/ijkt ons ook de eenig mogelijke weg
in de gegeven omstandigheden, al be
titelde dc lieer Nctscher deze geste
geldvrces. Ik zou eerder genegen zijn
het schuldvrees ie noemen. En die kan
niet anders dan geprezen worden.
De humor verlaat in de ernstig
gadcringen, die de gemeenteraad toch
behoort ie houden, gelukkig de heeren
niet. Menigmaal brengt een aardig ge
zegde een lach op de gezichten die, dat
sunt ge u wel voorstellen lezer, in den
regel snak staan van ernst 1 De heer Lan-
dewcert wist bij de voorgestelde verlicQ-
ting van een schoollokaal niet wie hier
lift licht moest opsteken, de wethouder
van Onderwijs of die van de verlichting.
Ten slotte deden ze het maar samen.
Het licht kwam er.
Van de rest van het behandelde dient
nog vermeld de gewijzigde bouwver
ordening. De belangstelling op de pu
blieke tribune, die toch al niet groot is,
verdween geheel bij dat punt van be
handeling. Zelfs de verslaggever» ver
dwenen stuk voor stuk.
Een nog al hevige strijd ontstond tus-
schen de hecren Vermeulen en Dunne-
bier. Dat was geen wonder. De heer
Vermeulen is in zekeren zin de geeste
lijke vader van de oude verordening.
Toen die werd vastgesteld was de heer
Vermeulen nog wethouder, en ik kan
me levendig voorstellen dat het je niet
aangenaam aandoet, wanneer je eigen
werk zoo uitgerafeld wordt. Maar juist
om de bepalingen modern te houden is
bepaald, dat alle vijf jaar de verordening
moet worden (herzien. Sinds 1916 hébben
tal van omstandigheden verandering van
de voorschriften voor woningbouw nood
zakelijk gemaakt. Het zon mij sterk ver
wonderen, wanneer over vijf jaar de wij
zigingen die nu aangebracht worden op
hun beurt niet weer plaats moeten ma
ken voor andere. De raad behandelde
intusschen nog maar een zesde gedeelte
,n Let totaal aantal artikelen.
Nieuwsgierigheid is een ding waar
tor we niet altijd uitkomen, tenminste
bij onszelf. Toch deed de heer Vermeu
len dit bij de rondvraag. Hij was erg
benieuwd naar dc middelen, die aange
wend zullen worden om aan geld te
komen, nu de straatbelasting is afge
stemd en waarschijnlijk meer voorstel-
van belastinghefing op het punt
n dat k>t tc deelen. De voorzitter was
er ook al nieuwsgierig naar. En onder-
geteekende verkeert al sinds den vori-
gen brief in dezelfde omstandigheden.
Tachtig, misschien honderd maal dui
zend gulden moeten niet uitgegeven
worden, of uit de eene of andere nieuwe
of oude belasting komen. Zoo'n rond
vraag is een gemakkelijk cn een lastig
ding tegelijk. Wanneer jc al op je hor
loge kijkt of het niet hoog tijd is om op
tc houdeni kan plotseling iemand met
een verrassende vraag voor den dag ko-
En don haalt de één zijn tram
metje niet, een ander mist zijn trein. Aan
den anderen kant is de rondvraag een
mooie gelegenheid voor de raadsleden
om zonder met een bepaald voorstel
den dag te komen toch een of
andere beslissing uit tc lokken. He: is
de staart van de agenda, oorzaak van
enig gepiep als er in geknepen wordt.
Den heer Tusenius dank voor zijn
voorstel om niet door te gaaa tot kwart
na elf, een kwartier slaap geeft meer
verkwikking dan een half uur praten
over de manier, waarop jc dc huizen
t moet bouwen.
VELSENAAR.
StaöSBisaws
MUZIEK IN NOORD-HOLLAND.
Verschenen is het Nov am be ra ion
mer van het Vlaainsdio tijdschrift ui
„Uietsche Warande en balïurt
Maandschrift voor Keunis en Kuil-it,
waarin wij een arliUu, van Jas.
-Klerk vonden over Muziek
Noord-Nederland".
De schrijver stelt zich voor, t rui
jtijd lol tijd „iets weten6wa.u'digs
over de Hollandsche tooinikunstbow®-
ging aanhef Vlaantsche pub'lek te.
kemen vertellen".
Zijn eerste kroniek wijdt liij a 111
.Hendrik Andriessen, van wien, zegt
hij, men in Vlaanderen wellicht nog
nooit wat hoorde.
De jongere generatie, aldus de hoer
de Klerk, richt zich het meest
de jong-Franache school, naar
Jbussy cn Ravel. Hendrik And russen
doet hier in zekeren zin aan mee
maar toch blijkt bij nadere beschou
wing dat andere invloeden den grond
slag" vormen van zijn kunst; de jout"
Andriessen raakte reeds vroeg wet het
Gregoriaansch vertrouwd en dut is
zijn grootste meester geweest, up dar
mystieken geest der oude kerkcb'ke
mc-odieen heeft de jonge toondichter
auto-didactisch voortgebouwd.
Voorts bespreekt dc schrijver vi
schillende composities van Aratri,
sea, prijst zijn origineel en gezónd
talent, zijn welorn.ijnde kunst uit
overtuiging geboren en eindigt; ,.\Vat
TTerdrty Aïi'irïessen ons tot nag toe
van rijn rijke gave geschonken heeft
moge de belofte zijn hij is pas 29
jaar van nog veel rijpe ear etriijke
kunst."
DE CONTROLE DER POSTERIJEN
EN TELEGRAFIE OVER
GEPLAATST.
De afdeeling Administratie van de
controle bij de posterijen car telegrafie
i6 van het perceel Damstraat 6 naar
de bovenlokalen van de Sociëteit Ver-
eeniging overgebracht.
De overige afdeelingen zullen uiter
lijk 1 Juni 1923 naar het geibouw der
Sociëteit worden overgebracht. Dit is
het tijdstip, waarop alle societeitsfo-
kaïlen en de tuin aan het Rijk moeten
worden overgedragen.
BEZUINICINGEN TECHNISCHE
AMBTENAREN.
De Algemeene Nederlandsche Op
zichter»- en Teékenaarsbond heeft
zich in veKbamd met de vele opdui
kende berichten nopens bezuinigings
maatregelen, door gemeentelijke- en 1
provinciale best-uren te nemen, waar
onder het geven van ontslag aan amb
tenaren en werklieden een voorname
plaats inneemt gewend tot de colle
ges van Gedeputeerde Staten en de .be
sturen van een zeventigt.nl der groot
ste gemeenten in ons land met verzoolt
in dergelijke gevallen, alvorens over
te gaan tot het geven van entslag ook
aan technische ambtenaren te willen
cverwegen, of overplaatsing van de
overbodige ambtenaren naar afdeelin
gen, waar hun diensten nog wel noo
dig zijn, mogelijk is.
Het verzoek is gegrond op de over
weging, dat het betrekkelijk geringe
aantal technische ambtenaren
door de regelmatige uitbreiding der
verschillende diensten voortdurend
zal moeton worden vermeerderd, teT-
wljl het niet in het belang van een
goeden gang van zaken mag geacht
worden, bekwame ambtenaren te om
slaan om korten tijd daarna weer
nieuwe te moeten aanstellen.
Daarnevens zal vaak door overplaat
sing naar een andere afdeeling bet
geven van ontslag worden voorkomen
Eenzelfde schrijven is gericht tot dc.
hoofden der verschillende departe
menten.
CONCERTZAAL „VEREENIG1NG"
Men schrijft ons:
Als de exploitatie A. Benno annon
ceert Wereldstd-prograrwna dan is er
t.eslist iets bijzonder; bijvoorbec.'J L;s
Cours, de oerkomisuh© pitrpalsleii,
The 2 Ocanie's oijgenastind Jni.tji.
van alles, komische acrobaten; dan
Mau den Fred Newland, nimslschuat-
-ien rijders on kunst ij s, deze ar
listen zijn voor t eerst in Nederland
en oveitreffen hen, du vroeger veeds
bij de exploitatie Benno zijn opgetre
den. Genoemde rijders zijn onmiddel
lijk vun het Ijspaleis te Berlijn dat
iioor duizenden Hciliauers Is b -zoeht
Velen zuilen zeker Je won-1 mnrn-
scheri op hun kunstijs nog eens willen
zien.
Verder Les 2 Sentior;, du elegan
te Equilibristen; Liesa Seetoaoh, de
vrouw met i stemmen, iets bijzonders
voor muziek -n .a.iftlu-tLebbcrs, Al-
bert Klein, do huinotist met zijn de
cent repertoire; Wiil an-1 Will, Excen-
.iicis, ouz. enz.
Men ziet, als alt ij een avond vol
afwisseling, .u-a een strijkje van den
heer M. Agsteribbe.
HiEEenM
ONVOORZICHTIGHEID MKT
VUURWAPENEN Een 17-jur
jongen toonde Woensdag in een 1
.ceel aan den Zeedijk te Amstc-dura
aan zijn 15-jarigen vriend een bi ow
ning. Toen hij wilde demonstreeren,
hoe de revolver gebruikt moest wor
den, ging dit wapen, dat geladm w: s,
af Het schot trof den 15-ja-rigen jeu
'in het dijbeen. De knaap is naar
deT gasthuizen vervoerd. Zijn toe
stand is niet ernstig.
HET GROENEN Uit I.cHon
meldt v. D. De Rector Mazn ficus
heeft aan alle collegezalen doen aan
plakken de kennisgeving, dat hij 17
studenten ernstig beeft berispt wegons
het 's nachts molesteeren van mOjoii-
gen van eerste jaarestudenten. Bij
herhaling zuLen zij voor een jaar
van de Universiteit geschorst wc*d«n.
0e ïoonsYsrlajing in se
metaalindustrie.
De conferentie uiet de
11.-K. werkgevers.
Omtrent d# conferentie die d«zc
week plaats had tusschen het bestuur
an de It.-K. vercetnging van wulk-
rovers en een deputatie uit de btotu-
en van de saenrvrerken do mtiaalbe-
werkersbemden, ltztj: wij oog in het
heden door ons ontvangen nimmer
van „De metaalbewerker c.-gaan
van den Gltr. Mctaalbew erkersbond:
Dinsdag hebben do besprekingen an
dermaal met het bestuur van de R.-K.
Verco'-rigüig van V»erkge/ers plaats
gehad.
Op een 'vorig maal gehou len «ver-
gad-crutg is dc vraag gesteld, of de
besturen bereid waren over deze ma
terie te spreKen ui m 111 verband met
het (gezamenlijk werbea der organisa
ties beeloten, dat deze tweede b.vpie-
klng zoo zou plaats hebben, dat allen
over den algemcenen toestand hun
gedachte kenbaar zoilden maliën.
Deze tweede bespreking is dan o'-k m
hoofdzaak gewijd aun Je vraag; Op
welke wijze kaai er getracht wordtn
den toestand in de metaalindustrie te
verbeteren'-' Voor al oor deze bespreking
plaats vond, werd et naman» het Co
mité de ..raag gesteld, of de patroons
bereid vvar-.11 do looii«.«.-naging voor
een halfjaar In 10 trekken, zoo dit
niet gescrJedde, z..o iKiiroidta wij ous
de vrijheid voor oen mei 14 .logen de
aiidenuiudelmgen af te breken.
Dc patroons konden hierop geen af-
doend antwoord geven, terwijl wij
hun nogmaals aan hst einde der ver
gadering voorstelden, om op de vol
gende vergadering, uie op Vrijdag ge-
nouden zal woratn, hun defuutie; ant
wooid ons bekend te maken. Vast
stond, dut de besturen de noodzake
lijkheid er niet van inzagen, dut hel
eerst met loonsverlaging begcunen
niojst wurdöD. Geruime» tijd is ei over
de bedrijfstoestanuen gesproxen cu zal
nel lioofdcoité hebben uit te maken,
of liet noodig zat zqn een commissie
ie benoemen, d/c met Rf^jeeniigspar-
Aonen besprekingen zal houden om
aan de economische ontwrichting van
..et bedrijf te ontkomen.
Dat deze zaai nu met zoo dadelijk
zai kunnen uitgemaakt worden is zeei
begrijpelijk, echter honen wij nog, dat
er wegen en middelen gevonden zui
l/én worden, dio daan e zullen lei
den.".
Geen werk in het bui-
te n 1 a n u.
Is liet „Centrum" goed ingelicht,
dan hebben de organisaties uil ue
metaalindustrie contact gezocht met
de buitemundsche organisaties, urn te
voorkomen, dat werk door bij de sta
king betrokken wergevers buiten d©
landsgrenzen wordt klaargemaakt.
VERLACINC TARIEF RtJKSVER-
ZEKERINCBANK.
Het Pérsbureau as Diaz meldt c ns;
Wij vernemen dat aan de Rijkvvor-
zek&rmgybnnk ernstig de wogeiijK-
beld overwogen wordt vun een ver
laging van het 1 October 1920 verdub-
be.de tarief, waaronder de ingesuUre-
ven geneeskundigen zich bereid ver-
CUartn hun dieaifiten te verlor
Dit tarief wordt, vooral waar Jict
scliadeloosstelung voor tijdviri
en voor vervoer betreft voel 10 hoog
geacht. Door dezo verluging zou een
niet onbelangrijke bezuiniging <p-
do kosten der geneeskundige bch' ude-
,ling der ougevalspatiènten kunnen
worden verkregen.
INTERNATIONALE ONTWAPENING.
Het Hoofdbestuur van den Vrij
heidsbond heeft eeu tetegram geym-
don aan de conferentie te Washington
waarin de hoop werd uitgesproken
dot de conferentie goede vruchten
moge afwerpen voor de zoo dringmd
noodigo internationale oiilwap.-ning-
Semensd Hienws
TWINTIG TREILERS ZOEK
Uit Lowestoft is een aantalvliejjtu gan
vertrokken op zoek naar twintig
treilers, die na dt« laalsten hevipm
ittorrn niet in Engeland zijn terug
gekeerd.
ERG1FTIGING. Xe Manage ua-
hij Charleroi zijn onge.eer vijfUen
personen, die aan een familiefeest-
maal haddon deelgenomen, na den
maaltijd, ernstig ziek geworden. Vijf
hunner zijn reeds overleden.
OPEN BRIEVEN VAN
KEES DE MOPPERAAR
AAN
Geachte Wethouder!
Ik prijs "t, dat ernstig naar bezui-
ninging gestreefd wordt. Eiken rijks
daalder en ook elk dubbeltje tweamaal
omkeeren voor 't geldstuk uitgegeven
wordt. Als u nog enkele jaren aan 't
bewind blijft, dan zijn cle uitgaven
zooveel besnoeid, dat de gewone in
komsten voldoende zullen zijn om die
uitga/ven te dekken. Dan zullen we
dus geen belasting meer behoeven tc
betalen!
De gemeente-rekening z-a-l dan neg
wel zoo'n groot batig slot aanwijzen,
dat daaruit een standbeeld betaald
kan worden voor „Mr. Romans, den
man van de Haarlctmsclia zuinig-
beid".
Schoone. toekomst-muziek.
Maar Mr. Damans u moet *L toch
niet è.1 te sterk doorvoeren. Op de
kleintjes lettén is goed, maar Haar
lem mag geün naaan krijgen als Kam
pen. De gfjmeetnte en de gemeente-in-
stellingen zijn ook aan haar fatsoen
.".;..-plichtiïigeu schuldig.
W^t te zeggen van 't feit, dat de
ketuirfoagsdifenst %V«cr levwnsmiddelon,
die thans gehuisvest ls boven de Stads
apotheek aan den Kaïmper&ingel, geen
eigen naambord kan krijgen? Er was
nog r»an 't opgeheven Levcnsmiddfilen-
bareau een oud bord en dal kon
200 maanden d© heeren der Bezuini
ging met wat rood krijt wel g>tcor-
rigoard word 011.
Hei bord ziet er nu als volgt uit.
I3ui^t-Hl> V A h/
GEOPKNDV008HETPDHJEK
KUIRlNtSDlLNST
ALLEVVBBfMMENVAN
W A
9"VM.tot V NM.
ZATEfteftSTOTltUP.
SPREEi-tUR DIRECTEUR
ilAAWOAG W0EN50AG VltUDAG
t is> ct. e 11 Of .1 lkurV.M.
Dit is onduidelijk en slordig.
Voor de eer vun Haarlem als pro-
vfcneie-hooidstad is 't noodig, dat een
paar rijksdaalders geofferd worden
om 't boni te latei,i oversclülJeren.
Die zijn irrissdiien wel oj) andere
wijze uit te sparen.
Zoo niet, dun is de directie van
II aar lean's Dagblad bereid een in-
scbrjjviitg te openen om dit geld bij-
«ai te zamelen.
STORM. In de "Middellaridsche
Zee woedde een hevige stoim. Vele
vtsscli ersvaartuigen hebben schtj>-
breuk geledén.
EEN PETROLEUMB'RON MET FA-
BELACHTIGE CAPACITEIT. De
„Robodni'k Lovini" meldt uit Egbell
1 (Tsjeoho Slowakije), dat gisteren na-
bij Egliell een nieuwe petrolcnimibron
is aangeboord, die onder hevig gerane
zulke enorme hoeveeïheden petroleuni
i uitspoot, dat de geheele omtrek m
i korten tijd öoot de petroleum over-
troomd was. De opspuitende olie
bron bereikte een hoogte van taohtig
meter. De eruptie ging gepaard met
talrijke ontploffingen.
Het b!ad meldt, dat men vermoede
lijk op den hoofdader van hel ollege-
bied bij Egbell is gestooten, want 'Je
hoeveelheid o!i© is zoo groot, dat de
drie pompen lang niet bij machte zijn
den stroom te verzwelgen.
Volgens een nader bericht uit Eg
bell werd rondom de petroieumbron
een enorme dam opgeworpen, ten ein
de zoodoende een groot voor.'oopig r&-
Jservoir te vormen, dat reeds op een
Imeer gelijkt.
Particuliere Gorrespondentie voor
Haarlem's Dagblad.
-TT Londen, 6 November."*,
In dat groote mengsel van nat-onuliteri.
ten, in dat Londen, dat wel een echt stulc:
Engeland is, maar toch ook tevens een
Bubcl met nederzettingen uit bijna alle
landen in Europa, hebben de gevolgen van-
den oorlog zich op zeer bizonaere wijz©
doen gevoelen. Er bestaat natuurlijk een.
voortdurend komen en gaan van vreemd»
elementen, een samensmelten en verdwij
nen en elders opduiken, als van olie op
het watervlak. En deze bewegingen hebben
gedurende en sedert den oorlog een nieu
we richting aangenomen. De Fransche en
Italiaan6che kolonie in Soho is eer ver
meerderd, hoewel veel van de jonger»
mannen, di© voortdurend uit Italië naar
Engeland komen, tengevolge van den oor
log in hun etgen land gebleven zijn. De
Italiaansche emigratie heeft, over het ge-,
heel de merkwaardigheid, emigratie bui-
ton Europa daargelaten, dat zij slechts tij
delijk iB. Ital s'ien trekken naar Frank
rijk of naar Engeland om er geld te ver
dienen, niet zelden als café- of hotelhou
ders of als kellners, en gaan, als hun op
gespaarde duitjes hen daartoe in slaat
stellen, naar hun geboortestad terug. Ik
heb ©ens hooren vertellen, dat een lfca^
liaansch politicus, die in Sicilië voor het
parlement verkozen wilde worden, het
moeilijk vond om zich in een klein stadje
verstaanbaar te maken. In Sicilië spreekt
men een dialect, dat sterk van dat van
midden-Italië afwijkt. Het gehoor bestond
natuurlijk geheel uit mannen en toen do
politicus zag, dat men hem uiet scheen te
verstaan, vroeg hij, wie in die zaal En-
gelsch verstond. Bijoa alle banden gingen
op, en de stemmenverzamelaar sprak jn dio
taal, en met goed gevolg, zijn hoorders
'aan. Hij had met raeoschen te doen, die
een gedeelte van hun leven in Eugeland
hadden doorgebracht.
Tocb schijnt, zooals ik zei, de Italiaan-
sche nederzetting er niet bij verminderd.
Daargelaten nog. dat de gezinnen der Ita
lianen talrijk zijn, heeft dezelfdo belem
mering, welke 't inBtroomeD van meneeben
in den weg stond, het huistoekeercu van
anderen verhinderd. De Franschen zijn
vermeerderd roet een niet ooaaoziealijk
aantal Belgen, die als vluchtelingen kwa
men en die zich nu voorgoed hier vestig
den. Voor den oorlog was hier ook een
groot© Duitsehe kolonie, die ten noorden
van Soho woonde. Die menschen zijn na
tuurlijk allemaal weg. De enkele Duit-
sehen, dio hier na den oorlog zijn toege
laten leven rustig en door Londen ver
spreid, zoodat rij niemand opvallen.
Duitsch hoort men hier wel spreken, maar
in 't voorbijgaan kan men niet altijd oor-
deelen of men niet- Duitschers, dan wel met
ZwctBers, die hier zeer talrijk zijn, te doen
heeft.
Zeer vermeerderd is eehter dc Runsaeebe
bevolking van Londen. Evenals geduren
de de Napoleontische oorlogpn vele emi-
grés uit den Franschen adel naar Lunden
kwamen, hebben zich nu aanhangers van
het Tsarisme in ons midden neergezet, en
in hun geval herhaalt de geschiedenis zich
weer precies. Zij zijn gaan inzieu, dat cr
vun een spoedig terugkeeren naar bun va
derland geen sprake kan zijn. Ook hou-
den zij zich nu minder met politiek be
zig dan in den beginne. De Engelsehen
hebben zoo duidelijk te kennen gegeven,
dat zij voor het v«rder steunen van pogin
gen om de Bo'siewbi omver te werpen .niet
te vinden zijn, dn« de uitgewekenen hun
pogingen blijk Kan- hebben opgegeven. Zij
hebben zich nu an- het werk gezet, verdie
nen hun leven 700 goed of zoo kwaad als
het kan. niet *©t'7en door lessen in het
Russisch t« geven. En daar 6chijni heel
«at vraag naar te zijn. Want. er is een
aanzienlijke herleving Vnn belangstelling
voor al wai R„«i«^h is. Jtnaswhe boe
ken "i"kn vertaald gr*t\c gelezen,
en Russische kunst is reer in trek.
Bij deze populariteit van het Russische,
laat ik nog builen bespreking het gevoel
van de communisten, voor Moskou nu
een tweede Mekka is, hoewi. redert Lenin
zijn nieuwen koers heeft ingeslagen, hun
loyaalheid ook erK aan het tanen is. Voor
Haarlemmer Halletjes
Elt.v
VO.vDrU.
iJEi
Tuchtig jaar geleden, toen de eerste
spoorweg word aangelegd, besloot me-
inge geineeiiteraaddie ue nieuwig
heid u.et rechtstreeks durlde verb.it-
üui), 0111 alUiiuis de ijzeren naun zoo
ver van do gemeente al, aan to lug-
gem, (fat ais uc locomotief, dat gc-
vuarhjke duig, ontplofte of wat nog
ei-g-.r was, de hecic trein uit de raus
liep, (ie ingezetenen door de rond
vliegende Si.ii.hK0u niet zouden wor
den genood. Bovenden werocn <u
lichtten gezet ou slagbomen en groo
te oorden: „do toegang lot den spoor
weg is verboden".
De rees over de nabijheid van den
spoorweg is verdwenen. De moderne
mensen slaapt rustig door, wanneer
'a avonds laat of 's morgens vroeg een
sneltrein inet een snelheid van vijftig
J<ii lome tere onder zijn raam voorhij-
ratelt. Maar de heliken en de slag-
booioen en (le wachters zijn gebleven,
om ong ikke® te voorkomen.
Nu zij 11 we veeil dapperder gewor
den. Er rollen locomotieven alléén,
zonder trein achter zicli aan, zoo
maar over de straat, niet afgeschei
den door hekken, heelentaal niet, zon
der overwogen of wacliteis, die veel
harder kunnen gaan dan een gewone
sneltrein en dat soms ook wel doe®!
Af en toe komen de rijders daar zelf
bij en ook kan het gebeuren, dat ze
voetgangers overrijden maar dat
laatste hindert zoo erg niet, want er
blijven nog altijd voetgangers genoeg
in de wereld over en waarom kwam
zoo'n stommeling dan ook net precies
vóór zijn wiel!
Zoo wisselt alles in deze wereld.
Vroeger kaapten inbrekers, hel geld
\v(g int een oude kous, daarop borgen
de mensche® het in &cra ijzeren kistje,
daarop gingen de dieven met het
hcclo kistje aan de haal, maakten het
buiten ojK'ii, gingen met het geld op
de vlucht en smeten liet kistje in 't
gras. Vervolgens kochten de bezitters
('e i ijzeren brandkast, toes) boorden
dc inbrekers duar gaten in; toen bor
gen do meusclien hun geld in
sturen nranüKüct cn ma asten uc wan
den hoe langer hoe dikker; toe® kwa
men <le inbrekers iuet den ucetylciii-
stx-k". lam aan cn brandden gaten in
die stalen deuren; daarop rioniten de
fabrikanten de brumdkluizen zoo in,
dat de liitte van de steekvlam vergil-
Hge dampen loslaat, waardoor de
inbrekers bedwelmii worden, zoodat
de politie ze 's morgens bij den kraag
pakt en meeneemt nuur 't politiebu
reau. Het is nog niet bekend, wat dc
mbrekers nu weer zullen doen, oni
den inrioed van deze dampen 011
schadelijk tc maken. Gasmaskers ge
bruiken ligt voor de hand, maar is
misschien niet afdoende, zoodat zij
zullen moeten wachten totdat een ge
niale chemicus die dun dag door
brengt in zijn laboratorium met uit
vinden en den nacht aangenaam pas
seert met inbreken (zulke personages
komen in do bioscoop wel voor) een
nieuw gas heeft ontdekt, waardoor hij
de verstikkende dampen der brand-
kastfahrikanten tot frissclie geur van
eau de cologne weet te maken. Daar
na is liet woord dan weer aan de be
zitters, zoolang do wereld draait of,
vroeger nog, alle bankbiljetten, aan-
deelen e® obligaties geen cent meer
waard zullen zijn en het inbrekers-
vak, wegens gebrek aan vooruitzich
ten, zal worden opgeheven.
Iets dergelijks staat er, vermoed ik,
ook met den voetganger eh dien berij
der van oen motorfiets te gebeuren.
Laat ik trachten een schets te gaven
van do ontwikkeling van het verkeer
door alle eeuwen heen. Aanvankelijk
hestonden er- in 't geheel geen rij- of
voertuigen, hetgeen kan blijken uit
het leit, dat de Batavieren oi> vlot
te® de rivieren afzak ton, hetgeen zo
wel niet god aan zouden hebben, wun-
neer er iets beters had bestaan dan
ossenwagens, die bijzonder langzaam
vorderden ©11 het ernstige ongemak
opleverden, dat j© op eeai langen tocht
gedwongen kon zijn de trekdieren tu
slachten en op te eten en de wagen*
zelf voort te trekken of te laten staan,
tegen welk laatst© de jiolitic uit die
dagen wegens do verkeersregeling
ernstig bezwaar placht tc hebben. Dlt
1 is een bijzonder lango zin, maar daar
mee neb m dan ook ecange eeuwen uz-
genaivieid en ben gekomen tot de
Romeinen, die groote wedrennen hiel
den in zege wagens, getrokken dooi
ijf of zes paarden, maarniet op
de openbare straat, maar in de aren.i
waar het geen kwaad kon voor 't pu
bliek. Let op de uit (lien tijd overge
bleven afbeeluingeia, waaruit blijkt,
dut de bestuurder van het span recht
op stond, terwijl in. 't algemeen de
tegenwoordige voerman op den bok
met alleen zit, maar zolfs d oin-
m e 11.
Maai- ik loop op mijn eigen histo
risch overzicht vooruit. Omstreeks den
Romeinschen tijd valt ook de ontdek
king van de diligence voor het groote
publiek on van dan reiswegen voor
de deftige lieden. Dit waren vervoer
middelen, die Juin eigen straf mee
brachten, omdat diligences vaak door
roovers aangehouden en de inzitten
den van geld on kostbaarheden ont
daan werden; weliswaar hadden de
rijk© heeren in hun karossen daar zou
geen last van, omdat liiuine dienaren
goed hewaoend waren, maar daar de
wogen in die dogen slecht waren (mer,
zegt slechter nog dan de Haarlemsche
bestrating) zakte menige reiskoets ir.
een gat en kon alleen na ure® arbeidt
met medewerking van de® geheelen
omtrek, daaruit verlost worden
evenwel waren de inzittenden go-
dwongen, tijdelijk in >een herberg te
overnachten, die met den §ta®d van
Hunne Deftigheden in het geheel niet
overeenkwam.
Het spreekt van zelf, dat deze twee
soorten van vervoermiddelen aan de
talrijke voetgangers weinig Jast of
hinder vei'oorzaaktec.
Ook dit is een lange zin, gelijk ver-
kluarbaar is wanneer men de ander-
vinding van eeuwen zoo kort moge
lijk samenpersen moet. Wij naderen
nu tot den zeilwagen van Simon
Stervin, die blijkbaar wel merkwaar
dige tochten langs het strand wist te
maken, maar on minder gebaande
wegen niet goed voldeed, terwijl hij
ook dit bezwaar meebracht, dat
iemand die bij de bodega van Drie
huizen er mee op tocht ging, niet zoo
zeer kiezen kon of hij naar Noord wijk
don wel naar IJ muiden zou rijden.
r dit roomt overiau® aan den toe
vallig waalenden wind. Nu wij hier
door zoo dicht bij ze© zijn aangeland,
dient dc vraag beantwoord ta worden,
of Ue scheepvaart met hinderlijk was
voor hen, die op den vasten wal 1©
voet placaten te gaan. Evenwel diént
niet to worden vergeten, dat door
alie eeuwen heen Ue Nederlanders
rdkeerig zijn geweest van baden en
iwemmenzoodat ar in de zeeën, ri
vieren, kanalen en slooten voor de
vaartuigen geen ge-aar lxstond, dat
zij iemand zouden overvaren.
Al dien tijd leidde dus de voetgan
ger op aarde en i® Nederland een
■ustig ©n onbezorgd bestaan. Het kou
op drukke dagen voorkomen, dot
iemand tegen een ander aanbotste,
maar leven noch gezondheid waren
daarmee gemoeid, men zei eenvoudig
„stommeling" of „ezel" in do taal van
bet land en wandelde onverlet verder.
Zelfs het Amsterdam sche draagkoets
je en de vaderlaridsehe arreslede le
verden geen gevaar op, dan voor de
inzittenden zelf, bij liet draagkoetsje,
wanneer plicht-vergeten dragers het
voor een herberg neerzetten en naar
binnen gingen voor een kleine hart
versterking, waarbij het zelfs voor-
Kwani, dat zij er meer dan één na
men ©n het wachtend© vrachtje totaal
vergaten hij de arreslede, omdat
men daarin, trots dekens e® water
stoven, naar alle regelen dor kun&t
..cm bevriezen.
Aan de omstandigheid, dat ook
deze volzin van buitengewone lengte
is, zal men bespeurd hebben hoeveel
eeuwen daarmee zijn afgehandeld. 11c
Kom dus nu tot het oogenilik, dat ik
weet niet meer wie de fiets uitvond,
die vroeger al ecais door cc® zekeren
Von Drais was uitgevonden, imaai
door do gemeenschappelijke samen
werking van de voetgangers in het
vergeetboek was geraakt. Den twee
den keer mocht dit niet gelukken: hel
vergeetboek was namelijk juist uitge
leend aan den leider vun een groote
politieke partij, die het eenige dagen
noodig had ter inschrijving van alle
vóór de verkiezingen door hem en
zijn vrienden gedane beloften.
Evenwel dient geuezd te worden,
dot d« Ml»irüd«i& den voetgangers
weinig leed toebrachten, vooreerst
omdat cr van de iaatstgenoenic© cate
gorie telkens meer in (ie eerste over-
frin^en en bovendien, omdat de fietser,
iemand aanrijdende, zelf kans liad te
vallen en zich te bezeeren. ArriVrs
werd het, toen men de auto er de mo
torfiets ontdekteweiisw«»r haóacn
de voetgangers, op den noodlottige®
morsen va® dien vreeselijken dag geen
denkbeeld van wat hun wachtte, maar
zij zonden het spoedig gewaar wor
den. Al spoedig weruen zij van het
midden oer straal naar de kanten
geiacsd, soms overreden, totdat de
üood of minsten» een gebroken been
er öd volede. Als mij gevraagd wordt,
waarom deze motorwagens ontdekt
werden, weet ik het niet (zooals ieder
weet werd Amerika ontdekt, omdat de
Nederlanders zoo graag ui Steele c.'j
Marines speculeeren), want de aard
bol was sedert Batavieren en Romei
nen. eenige aanslibbing uitgezon
derd, niet grooter geworden en ieder
een had tot dusverre kunnen komen
waar hii een booJeoliajj had, zoo hij
er maar den noodigen tijd voor nam.
Hoe dit ook de „kracktw agens"
waren er, en het ergste bewijs van
reactie was, dat de bestuurders wer
den uitgescholden. Dit kon hun vaart
niet stuiten, noch het gevaar voor
voetgangers verminder en, dus schreef
men hun, na vee' treuzelen, de inacht
neming van een maximum-snelheid
voor. Het antwoord vun de bestuur
ders was, dal zij betere motoren na
men. waarmee zij sneller konden) rij
den on ook reden, ten spijt van <ie
verordening, die hun af en too con
paar gulden kostte, die zij er wel voor
over hadden. De voetgangers ant
woordden daarop met het rtaatsen
van auto-vallen, waarop dtb oliauf-
feurs weer bescheid deden uoor do
aanstelling van een rechtsgeleerden
adviseur die als een vader over hen
waakte
Hiermee ben ik gekomen aan het
einde van mijn historisch overzicht,
want zoo is de toestand op ©1t o ogen
blik. Er wordt een stille strijd gevoerd
tuschen de bestuurders der krac-htwa-
gens ill het algemeen en de phalanx
der voetgangers als ik zër' stil.
dan bedoel ik daarmee natuurlijk noch
den claxon, noch den knalpot, noch
dc laatste zucht van den onder de
wielen geraakten stervenden voeigtn-
ger. Het is niet te ontkennen, dat tel
kens uit de riien der voetganger»
aanhangers van den motorwagen
worden gerecruteerd. maar daartegen
over staat dat er. eiken dag wocr
nieuwe voetgangertjes worien gebo
ren. Terwijl de eerste nartij aandringt
od verhooging van den maximum
snelheid on intusechen voortdurend
zwaarder motoren koopt, is de andere
naar ik hoor bezig nieuwe verdedi
gingsmiddelen uit te vinden, als daar
ijn
een sirene, onder de kleeren vastge
maakt. en aan den rug uitkomende,
die een den voetganger achteroprijden-
de auto of motorfiets zóó heftig
toebrult, dat de chauffeur in zR- ont
zetting op de plaats blijft stilstaan;
een vuurwerk voortkomende uit een
op den rug gedragen bus. dat hem
verblindt en tot staan brengt
een soort van pantser, genaamd dc
egel jas. voorzien van sohemo
punten, die, wanneer dc drager onder
de wielen raakt, onmiddellijk a'le
banden doorsteekt
benovens eenige andere uitvindin
gen, waarover ik niet mag spreken,
daar zij, 0111 een ambtelijke uitdruk
king tc gebruiken, voor openbaarheid
nog niet rijp zijn.
Volledigheidshalve moet ik melding
maken van een middel tot verminde
ring der snelheid», dat naar miï is mee
gedeeld, tocoossipg vindt in Grieken
land. De politic zou daar gewapend
zijn met een groot gekleurd stuk hout
met spijkers, dat zij vóór een nade
rende auto of motorfiets gooit is
de snelheid niet te groot, dan kan die
beeturder stoppen vóór hii er over
heen riidt, zoo niet, dan vliegt hier
overheen, krijgt de spiikere in zijn
handen en bovendien ©eu proces-ver
baal.
Of de Griek sche rechter op zoo'n
Instrument ziin veroordeeling bouwt
durf ik niet te zeggen. Dat z:in Necer-
landsche collega daartegen bezwaar
zou maken, is wel zéker.
FIDELIO.
