HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
Ouiteniandsch Üverzicht
HeipeiirieSeibüiscIiap
i 15 NOV£?ASER 1921
TWEEDE BLAD
(Nieuwe reekaO
No. 46
Het onderwijs in Amerika en
in Nederland.
INTERVIEW MET DEN HEER J. VAN CASS.
Wat is het een genot een mensch te
ontmoeten, <Iic nog idealen bezit, die
durft breken met oude sleur en eigen,
nieuwe wegen wil beiredenl Ik had deze
week het voorrecht zoo iemand te spre
ken en het onderhoud, dat ik met hem
mocht hebben, werkte op mij als een
verfrisschend bad. Hij heeft mij iets
meegegeven van zijn gezonde levens
kracht, zijn practischcn zin, zijn idea
lisme en zijn enthousiasme. En ik
dacht, toen ik van hem heenging Wat
zou het een zegen zijn voor onze jeugd,
wanneer alle onderwijzers eens waren
als hij!
Want de hc-ei J. van Gass, de Znid-
Afrikaandcr, dien ik bedoel, is onderwij
zer. Hij is jaren lang werkzaam geweest
in Zuid-Afrika en heeft daar getracht
zijn ideeën over het onderwijs ten uit
voer te brengen. Als hoofd van een
school te Dealesvillc in den Oranje-Vrij
staat, heeft hij, zooveel als hem moge
lijk was, zijn eigen richting gevolgd. Hij
is van mecning, dat bij het onderwijs op
de lagere scholen voor de groot,
derheid der kinderen niets gedaan wordt
voor de voorbereiding tol hun levens
beroep. Het systeem van bijna alle la
gere scholen in Zuid-Afrika zooals
trouwens overal elders is voorname
lijk voorbereiding voor het verdere, boo-
gere onderwijs, geen voorbereiding voor
het eigenlijke leven. Dit moet volgens
.hem anders wórden. De kinderen be-
hooren meer „toegerust" in de maar-
schappij te komen, en de school kan en
moet hiertoe medewerken.
Deze ideeën zijn door den heer Van
Gass iu den Oranje-Vrijstaat gepropa
geerd en ook gedeeltelijk op zijn school
te Dealesvillc toegepast. Zijn enthou
siasme vond weerklank bij de Zuid-
Afrikaan?. e Regeering en zoo gebeur
de het, dat de heer Van Gass door het
gouvernement werd aangezocht om voor
dit doel een studiereis te maken in
Noord-Amerika cm Europa, opdat hij,
in Zuid-Afrika temp.gekeerd, voorstellen
zou kunnen indienen tot reorganisatie
van het onderwijs in de door hem gc-
wenschte richting. Zijn rondreis door
Amerika en zijn studie aan 2 universi
teiten aldaar heeft hii thans volbracht
op het óogenblik vertoeft hij in ons land,
waar hij voornamelijk Ie Haarlem ver
schillende scholen heeft bezocht, om
daarna in Europa zijn studies voort te
zetten door o.a, liet onderwijs in Duitsch-
land, Denemarken en Zweden te bestu-
doeren. Wij hebben den heer Van Gass
gevraagd om iets te vertellen van zijn
bevindingen in Ameiika en in ons eigen
land en hij was hiertoe onmiddellijk be
reid. Wal hij ons medcticrlic, laten wij
hier volgen.
„Tot nu toe," zoo zei de heer Van
Gass, „heb ik op de lagere scholen nog
nergens gevonden, wat ik zocht. Wel
daarentegen op de high schools in Ame
rika, dat ziin de scholen, die ongeveer
zijn te vergelijken met de middelbare
scholen en de gymnasia in Holland. Met
het lager onderwijs is het in Amerika
over het algemeen miserabel gesteld.
De plattelandsscholen zijn er wel 50 jaar
ten achter, zelfs bij de scholen in Zuid-
Afrika. Alles is er biina even slecht
de metbode van onderwijs, de manier van
onderricht, dc gebouwen, de leermidde
len in één woord het onderwijs op
het plateland in Amerika is aller-
-droevigst! De gebouwen rijn er zoo
slecht, dat ik het dikwijls door de
ondraaglijke, benauwde atmosfeer niet
langer dan één uur er kon uithouden.
Het was verschrikkelijk Met den oorlog
is dan ook klaar bewezen, hoe dioe-
viig het met het lager onderwijs in Ame
rika gesteld is. Professor Dollenbach j
vande CornwellUniversity die tijdens j
den oorliog met hét „zielkundig toezicht
over de regimenten belast was, vertelde
mij, dat van sommige regimenten uit de
Zuidelijke Staten 90 niet eens in staat
was hun naam te schrijven. En in het
geheel waren er, ineen ik geheel ze-
•ker van het ciifer ben ik niet onge-
veer 40 analplvaibeten bij het leger. In
staten als Kentucky en Orizonda is de
toestand dan ook nog zóó, dat het levens
gevaarlijk is ongewapend het binnen
land in te trekken.
De vloek van het onderwijs en trou
wens van heel het leven in Amerika
is de politiek. Het land wordt ver-
deeld in schooldistricten. In de distric-
ten wordt door de bevolking schoolbelas-
tïng opgebracht en van deze belasting
moet zoo goed a'.s alles worden betaald.
Van den Staat ontvangt men slechts een
minimaal kleine subsidie. Men is dus
bij het onderwijs geheel afhankelijk
de rijkdom van het district. In arme
plaatsen is hel met het onderwijs dan
ook allertreurigst gesteld. En dan komt
daarbij nog, zooals ik reeds zeïde, d.
ellendige politiek, die in Amerika overal
doordringt, ook in hel onderwijs. Iedere
school kiest namelijk zijn „trustee", zijn
hoofd. Dit hoofd wordt door de ouders
aangesteld. Hij benoemt en ontslaat de
onderwijzers. Is de Staat nu democra
tisch dan is dc trustee en bijgevolg ook
het hecle personeel, democratisch. Wi
nen echter bij dc verkiezingen de repu
blikeinen, dan moei de democratische
trustee verdwijnen en trnei hem alle
onderwijzers, die aan de school verbon
den zijn. Ik behoef u wel niet te zeggen,
wat van zulke toestanden de gevolgen
zijn.
Ik heb in Amerika ook wiel prachtige
scholen gezien. Wanneer een „trustee'
aan het hoofd stond, die zich niet me
de politiek bemoeide en die gekozen was
om zijn persoon, vond ik soms eex.
„bloem van een school". Maar mijn
ideaal heb ik bij dc lagere scholen in
Amerika nergens mogen vinden.
Wel echter bij de high-schools! Op de
high-schools in Amerika vond ik, wat
ik zochtdaar gaat het practische onder
wijs hand aan hand met het theoreti
sche. Het onderwijs aan de high-schools
in Amerika slaat midden in dezen mo
dernen tijd. De leerlingen worden er op
geleid voor het practische leven, zij
worden voorbereid voor den werkkring,
die liun in de maatschappij wacht. Om
een typisch voorbeeld te geven aan elke
school heeft men een geheel ingerichte
Bank! De bcstuurdei en de „ambtena
ren" van deze Bank zijn de eigen leer
lingen van de school. De leerlingen be
leggen hun geld bij hun Bank, ontvan
gen chèque-boeken, in het kort alles is
er ingericht als op een gewone Bank.
Natuurlijk staat een deskundige, een
onderwijzer, het bestuur van de Bank
ter zijde. Op deze manier leeren zij reeds
op school het Bankwezen en Bankbedrijf
practisch kennen.
En zoo is het met alle andere vakken.
Ik kan geen beter voorbeeld geven van
den practischen zin der Amerikanen bij
hun onderwijs dan door u een beschrij
ving te geven v. het landbouw-onder-
itcht op de gewone high-schools. Het
onderwijs wordt over 4 jaren verdeeld.
Het eerste jaar krijgen de leerlingen on
derricht in de hoenderfokkerij, het twee
de is bestemd voor den eigenlijken land
bouw, het derde voor de veeteelt en het
vierde voor het besturen van het ge-
lieelc bedrijf. Dit alles, *.vat ik u nu ver
tol, gebeurt dus niet op een speciale
landbouwschool, maar op oen heel ge-
wono middelbare school, als hier in
Holland dc I'I. B. S. Men gaat bij dat
onderwijs als volgt te werk. Bij het be
gin van het eerste jaar kiest de leer
ling de soort boenders uil, die hij wil
.fokken". Wanneer zijn vader genoeg
gekl heeft, dan betaalt de vader hetis
de jongen echter onbemiddeld, dan
gaat de landbouw-onderwijzer met hem
de Bank en vraagt geld ter leen
wat hij ook steeds krijgt voor den
leerling, die hoenderfokken voor zijn
„project" gekozen heeft. De jongen is
onder toezicht natuurlijk van den
onderwijzer geheel verantwoordelijk
zijn hoenders. Hij moet zeaf het
hok bouwen, zelf voor het voer zorgen,
de eieren verkoopen, in het kort, hij
aan het hoofd van een klein boen-
derbedrijf. Aan het einde van het jaar
verkoopt hij zijn hoenders, of houd:
ze als hij dit wenscht ook voor
het tweede jaai aan. In dat tweede jaar
wordt voor hem door zijn vader of een
buurman, of, als hij geen financieele
hulp kan krijgen, door bemiddeling
van de Bank, 1 of 2 H.A. grond gehuurd.
De leerling komt dan dus in het bic-
drijf. Hij iciest geraden natuurlijk
weer door zijn onder wij-zei -het pro
duct uit, dat hij er op wil verbouwen en
is verder weer geheel verantwoordelijk
voor zijn land. Hij koopt den vereisch-
ten kunstmest, huurt een ploeg en paar
den, zoo noodig werkkrachten wat
hij zelf betalen moet en bebouwt zoo
zijn H.A. grond. Het gebeurt dikwijls,
dat jongens in 1 jaar 200 a 400 Dollars
profijt van hun lapje grond trekken.
Precies op dezelfde manier g-aal het
met zijn opleiding in dc veeteelt. Hij
koopt weer gesteund desnoods door
de BaDk een koe of ecDige varkens
en blijft er zich een jaar aan wijden.
Na dezen leergang -.aa 3 jaar weet hij
nu bij ondervinding, wat hem het m»
t aantrekthoenders fokken, landbouw
I of veeteelt. Dikwijls gebeurt het. dat
do leerling alle drie aanhoudt en dan
b.gint in het vierde jaar de eigenlijke
bedrijfsopleiding. Ik weet van jongens
van 16 jaar, die na dc school tc hebben
afgcloopen, bet beele bedrijf van hun
vader overnamen, omdat deze moest er
kennen, dat de zoon er evenveel of meer
verstand van had dan hij zelf. Zoo ke
ien de leerlingen verantwoordelijkheid
en zelfstandigheid en knjgen zij prac
tischen zin.
Natuurlijk gaat het theoretische on
derwijs steeds parallel met de practijk.
Er wordt op de high-schools hetzelfde
soort onderwijs gegeven als in Holland
crp de H. B. S., maar de leerlingen zijn
vrij in de keuze der vakken, die zij wil
len volgen. De hoofden der jongens
worden niet volgepompt met allerlei
overbodige geleerdheid, waaraan zij la
ter toch niets hebben. Men houdt in
Amerika bij het onderwijs allereerst re
kening met de practijk van het werke
lijke leven. Wat de jongens en meisjes
wezenlijk moeten weten, dat leeren zij.
Het overige wordt als onnoodige bal
last over hoofd gegooid. Het onderwijs
op de high-schools in Amerika nader:
werkelijk mijn ideaal.
Om nog eens op het landbouw-onder-
wijs terug te komen. Eén landbouw-
onderwijzer is speciaal met het toezicht
op de bedrijven der jongens belast. Hij
tmbtcnaar en is den geheelen
dag ter beschikking van de school. Va-
cantie heeft hij misschien niet meer
dan 2 weken per jaar. Hij bezoekt gere
geld de bedrijven der jongens. Per mo
torfiets rijdt hij ze af, ziet wat er ge
daan moet worden, geeft advies en houdt
bet kort het oppertoezicht. Er zijn
bepaalde „velddagen", waarop alle
landbouwleerlïngen met den onderwijzer
Daar buiten trekken. Zij gaan dan bijv.
naai een boomgaard, die slecht gesnoeid
is. Hun wordt eerst gewezen, waaraan
dc fout ligt, daarna verbeteren zij het
en zoo werken zij ten nutte van den eige
naar van den boomgaard en van zich
zelf. De omgeving van de stad is dus
feitelijk de „klaskamer" van de school.
Op dezelfde wijze als met het iaad-
bouwonaerricht, ga at het ook met de
practische opleiding voor andere be
roepen. De electricneit leeren de leer
lingen in de practijk in de klas-kamer
van de school, vanwaar het beele elec-
trische bedrijf voor de school uitgaat.
De meisjes worden cp de gewone high-
school opgeleid voor het huishouden en
behoeven daartoe dus niet als hier in
Holland een afzonderlijke huishoud
school te bezoeken. Een meisje krijgt
bijv. de opdracht om voor het eten te
zorgen, een ander om alles voor :e be
reiden voor het ontbijt, een de/de om
haar zusjes en broertjes te verplegen.
Zij moeten daartoe de noodige inkoopen
doen, het eten 'bereiden, boekhouden,
kleeren naaien en verstellen, enfin zij
leeren alles, wat voor het huishouden
noodig is. Voor het onderwijs in zieken
verpleging en lichamelijke verzorging
zijn er bedden op school met groo'e aan-
gekleede peppen. De Cornwell Univer
sity is zelfs zóó ver gegaan een echis
baby aan te nemen om den leerlingen
dc kinderopvoeding in de praktijk ie
leeren."
In mijn slotartikel hoop ik medï te
deelen, wat de heer Van Gass ons ver
der over het „vocational" onderwijs in
Amerika vertelde en hoe zijn meening
is ever het onderwijs in Nederland.
J. B. SCHUIL.
(Slot volgt.)
mogelijk 'Op. Eon kunst eraan van de
wol, waarmee de dae bewerkt is en
ge liabt een alleraardigst stelletje
voor het iis, dal, hebben de weerpro-
eten het hii hei reohtc eind, ons bij
den komenden strengen winter niet
in den steek zal laten.
E. E. PEEREBOOM.
Rubriek voor Vrouwen.
WOL IN DEN WINTER.
Do Parijsclto mode on
wol. Ondorblou9es en
onderlijfjes. Antfcr wol-
Ion ondergoed.Hot huls-
Jakje. Daa on muts.
Al schrijven de Parijsche mode
bladen nooit over de wollen onder-
ltleeren, omdat de diroge atmosfeer
daar en de geringe koude 's winters
het oimoodiir maken, toch is het voor
ons lang niet onontbeerlijk. Het
blijkt trouwens wel heelemaal uit die
Erotische tijdschriften, dat er weinig
warm wollen goed gedragen wordt, al
zijn de bontkragen dan ook soms zoo
hoog dat er tusschen den hoedrand en
het bont alleen maar een paar oogen
en een neusje zichtbaar zijn.
Als wii in het gelukkige bezit zijn
van een bontmantel, en in onze wo
ning centrale verwarming hebben,
dan zijn de wollen kleeren niet zoo
nodzakelijk, maar hoe weinigen zijn
er tenslotte die zich een dergelijke
weelde kunnen permitteeren, en bo
vendien ziin zij wel altijd zeker er
van. dat ook bij de kenniseen waar zij
komen, het huis centraal verwarmd
is?
Sommige overdreven mode-navolg
sters verheelden za-" dat de tegen
woordige mode geen wol ais onder
goed meer toelaat. Het corsetlooze fi
guur moet zoo soepel mogelijk zijn.
en atle eat ra onUergoed ïb daarom uit
den booze. Nu is het waar, dat het
vrouwtje, dat zich voor den winter
lekker wartn inpakt, wel wat dikker
zat lijken dan 111 den zomer, wanneer
zij dunner gekiced is. Maar daartegen
over staat het feu, dat haar vriendin,
die vóór aJes modern wil zijn, er
koud en kleumig uitziet met hei dun
ne ondergoed het japonnetje met de
korte mouwen. En a's is zij overigens
nog zoo smaakvol gekleed, het efi-eot
wordt door een rood neusje, en „kip
penvel" op haar armen geheel bedor
ven.
Als ona daarom de keus wordt ge
laten tusschen lange en korte mou
wen, dan is het toch veel aangename 1
voor de draagster om lange ie nemen.
Bij avonuiaponnen is het natuurniK
wat anders: hiermee bhjtt men
meestal in de verwarmde kamer en
dan is er met zooveel kans op kouoe
dan overdag.
Een zeer practisch artikel voor den
winter is de wollen onderblouse
tie ze heeft lange mouwen, en is dus
heerlijk warm onder dun goeu met
lange mouwen. Bij korte mouwen is
het natuur!ijk beter om een wollen
onderlijfje met de kleine mouwtjes te
nemen. Alleen is hiervan meestal de
halsuitsnijding hog al nauw, zoodat
dót we' eens bezwaar oplevert. Wil ofi
draagster nu toch 00!: wel zoo nu
en dan eens een onderlijfje met lange
mouwen dragen, dan kan zij er de
lange inouwon los bijkoopen. Deze
hebben een ltapje van boven en wor
den met veiligheidsspeldjes of druk-
knoooen aan het lijfje bevestigd.
Natuurlijk is het Jaeger-ondergoed
ook uitstekend tegen da koudehet is
zeer warm en soepel en er zijn heel
wat inenochen die er niet meer buiten
zouden kunnen.
Toch heeft het, omdat het van zulke
zware wol is gemaakt (de wohen on-
deri»louses zijn luchtig gebreid) het
nadeel dat het voor sommigen, die
nogal vatbaar zijn, wel wat al tc veel
afsluit, en dan 13 menige verkoudheid
ti iervan het gevolg.
Zooals van alle katoenen ondergoed
zijn er van bet wollen ooi: de combi
nations, die 6oms zoo aangeprezen
worden, om een keurig figuur te hou
den. Het is natuurlijk waar, dat zoo'n
kleedingsiuk aaneen onberispelijk
afkleedt, zooals hot heet, maar
het is toch niet zoo verwarmend als
wanneer liet uit twee deelen bestond.
In dit laatste geval komt er name
lijk onder het middel een dubbele
feag. een voordeel dat lang niet denk
beeldig is.
En vooral met de l mode, nu
wii de bescherming tegen de koude
van het corset mrieen is zoo'n dubbele
laag zoo verwarmend.
Iedere vrouw, die dit jaar natuur
lijk haar zomersroe-' wat langer dan
gewoonlijk gedragen heeft, zal wel
gemerkt hebben, hoe koud 's avonds
in de kille herfstlucht, haar voeten
werden, zoodat het tot haar knieën
zelfs optrok. Hieruit blijkt hoeveel
het eer eelt of men een voile boven
rokte draagt Eu )k* is daarom ook
een feit, dat de wollen onderrok in
deu winter zoo'n heerlijke bescher
ming is tegen koude voeten. Do direc
toire-pantalon sluit al uitstekend
daarvoor af, maar de wollen rok
maakt de knieën warm en daarmee
ook dê voeten. Zc'.fs al steken zij in
dunne-kousen en open schoentjes.
Een zeer practische dracht voor dc
huisvrouw in de morgenuren, is het
gebreide over jakje. Wanneer zij de
wa-sch moet doen, waarbij zij stil
staat, of met ander werk in huis kan
het veel waard zijn om een gemakke
lijk jakje te dragen, dat weer uitge
trokken wordt, zoodra zij in de warm
te komt. In veel winkels worden zij
dan ook al verkoc1-* maar wij kun
nen ze ook heel goed zelf maken. Als
zulke wollen artikelen maar wat los
gebreid worden, doen de maten van
óe personen voor wie ze gatnaakt
worden, er weinig toe. Van de wol
len onderblouses bestaat ook maai
en enkele maat, die voor iedereen
voldoenoe is.
Bri dat wollen bovengoed mogen
w ce dassen niet vergeten, die op
het f ogenblik van een geweldigen
omvang zijn. Al nemen zij, wanneer
ze wijd-uitgedragen worden, wel wat
van het figuur weg toch is het niet
geraden ze strak om den hals te trek
ken, want daarvoor zijn ze veel tc dik.
Hiervan is ook nog een aardig Sin
terklaas-cadeautje te maken men
koopt er zoogenaamd blanket-cloth"
voor, dfett wel te smal zal zijn, maar
de naad in het midden kan door het
op te werken patroon worden gemas
keerd, en maait hier met dikke tap-
pisseriewol een rechtlijnig patroon 00
bijvoorbeeld van blokken of I. re ede
streepen. Eet mag desnoods wel op-,
vallend van kleur zijn. als liet maar
gedragen wordt bij een eenvoudig
manteleostuum en een eenvoudigen
hoed.
En hierbij koopsn we dan nog eon
extra lap van het goed, en maken,
naar den hol van een ouden heed,
een muts in den vorm van een gewo
ne iiemuis met ruimen bo;, maar in-
plaats van den rand naar Luiten om
te vormen, rollen we dien zoo dicht
De Wasbingtonscba cenferentie
Do voorstel Ion van Amorlka Inzake de
vlcoipeporklng zijn sympathiek ontvan
gen. Engeland wil ze aanvaarden,
Japan heeft ook weinig bedenkingen.
De speciale correspondent van de „Ti
mes" te Washington meldt, dat onder de
gedelegeerden, evenals onder het Ameri
kaansche publiek algenieetie bewonde
ring heerscht over de wijze, waarop
Amerika zijn voorstellen aan de confe
rentie heeft geformuleerd. De openbare
meening is op dit punt eenstemmig.
Men vraagt zich af, of de eerste Ame
rikaansche gedelegeerde Hughes na zijn
ingediende voorstellen van Zaterdag een
even merkwaardige oplossing voor de
problemen van den Stillen Oceaan zal
voorstellen, maar men erkent, dat of
schoon de ontwapeningskwestie haar
complicaties heeft, zij eenvoudig is ver
geleken bij de verwikkelingen van de
kwestie van het Verre Oosten.
Zooals reeds bleek uit de verklaring
van Kato, zou Japan wellicht bereid
zijn, de beperking der bewapening te
bespreken, onafhankelijk van politieke
kwesties. Deze bereidwilligheid wordt
echter niet beschouwd als practisch uit
voerbaar beide kwesties zijn van na
ture van elkaar afhankelijk en onaf
scheidelijk en zijn reeds door Hughes te
zamen gevoegd in ziin Zaterdag gehou
den rede.
Verder meldt de correspondent Al-
gemeene belangstelling heerscht in Ame
rika aangaande de ODtvangst van de
Amerilcaansche voorstellen in de hinden,
die vertegenwoordigd zijn op de confe
rentie. Men gevoelde verrassing en vol
doening bij het vernemen van de bui
tengewoon gunstige ontvangst, die hei
Amerikaansche plan in Europa ten deel
is gevallen.
Zekere slecht ingelichte leringen van
de Amerikaansche openbare meening
schenen een zekere verwarring onder de
Britsche gedelegeerden en in de Brit-
sche openbare meenrng te verwachten.
De correspondent meldt echter ais een
feit, dat de Amerikaansche regeering
sinds maanden heeft geweten, dat de
Britsche regeering bereid is, het begin
sel van gelijkheid in vlootsierkte rr.; de
Ver. Staten te aanvaarden alsook dc
vaststelling van de sterkte van slagkrui
sers en slagschepen als kr-chtsnoer voor
de verschillende vloten.
Wat de houding van Japan betref-,
wordt nog geseind
Ter gelegenheid van een ontvangst
van journalisten verklaarde baron Kato, I
het hoofd van de Japanschc delegatie
..Het program van Hughes lean niet na
laten rot een overeenkomst te leiden."
De algemeene opinie in de verschil
lende buitenlandsche delegaties is hoop
vol. Een goed ingelicht diplomaat ver
klaarde, dat men in de J.npansche de,e-
gatie na de samenkomst tusschen Kato
en Balfour reeds tot een overeenstem
ming was gekomen.
Een ander telegram verzekert, dat dc
Japanners meenen, dat hun vlootsierkte
70% van de Britsche zou moeten zijn
in plaats van de voorgestelde 60 S3.
Dit slaat blijkbaar op het voorstel
nopens het vervangen van verouderde
schepen, welke over tien jaar zou mogen
plaats hebben. Deze vervanging zou vol
gens het plan van Hughes beperkt moe
ten worden tot het volgende maximum
500.000 ton voor de Ver. Staten, 500.000
ton voor Groot-Brittannië en 300.000 ton
voor Japan.
De „Evening News" zegt, dat alle
gedelegeerden op de Washingtonsclie
conferentie de voorstellen in principe
schijnen te hebben aanvaard. Echter
leveren de besprekingen der detailpun-
.gelegenheid voor discussie
Dc Britsche vlootexperis
zijn ieeds bezitg met het onder-
van deze details en voordat dit ge
ëindigd is, kan men geen officieel ant-
.:l namens de Briu.i:L„ reg ering ver
wachten.
Het Engelsche kabinet zal waarschijn
lijk de voorstellen in behandeling nemen
en natuurlijk zal ten slotte de ratifica
tie der cventueele overeenkomst door
het parlement moeten geschieden.
Officieel wordt uit Washington mede
gedeeld, dat Balfour, dc leider der Brit
sche delegatie, in dc heden. Dinsdag,
te houden zitting der conferentie, zal
jferklaren, de Amerikaansche voorstel
len tot beperking van de bewapenin
gen ter zee in beginsel tc aanvaarden.
Balfour zal over deze quaestie heden
een rede houden. Eenigc wijzigingen
zuilen evenwel worden voorgesteld.
Groot-Britannic zal een vermindering
voorstellen in de voorgestelde tonnage
voor ontierzeeers. Volgens dit amende
ment zou deze tonnage Jager kunnen
zijn can de 90.000 ton ia het Amerikaan»
scae voorstel genoemd. Ook wordt ver
wacht, dat Bailout1 voorstellen zal doen
met betrekking tot de classificatie van
hchte kruiser» en de behoefte vaa Groot-
Bnttannic aan deze schepen zal uiteen
zetten voor het patrouillecren op dc
handelsroutes.
De conferentiezaal.
De Waskiagtonsche corrïsi-'-rndant
van de „Daily Telegraph geeft een
beschrijving van de confe-i x>t:'.:cife4
en de gtoepecnng der gedel.'gee-.Jea).
J)e tafel is Htó voot lang cn vedekt
met groen baai. Huglu-s, de president
der conferentie, zit in het midden.
Oninidtiehijk aan tie rechte 1 zijde der
Amenkaansche gedelegeerden ziltea
die va nGroot-Britanniv en de Domi
nions, aan de rechterzijde der Britten
de Ernnschen. Onmiddellijk :>un de
'.mkerzijat der AjiicriKat.tn zitten de
Italianen, en aan de linkerzjido i er
Italianen de Japanners. Hiermede
zijn het Zuidelijk en Nc-oj-der ij.; mde
der tafel bezet en mei door tweo en-
twintig gedelegeerden, van de vijf
"oomaamste mogendheden.
Aan het opeai einde van ec-n tafri
die eest U-vorm heeft, en aan kit Here
tafels die verbinding hvbben uioi liet
inde van de groote tafel, ziltn. de
gedelegeerden van N'ederlanl, IiHgië,
Portugal en China en in rijen fia.-.'en
gerangschikt rondom de dr-e •tjJen
van de tafel de technische adv*tours.
De balcons in de zaal zijn gereserveerd
voor diplomaten, ambtenaren, leden
van dcnSenaot en het Represiu tm ;en
Juris. Aan het noorde'ijl: en znidé'.ljk
ind der zaal zitten de jou1": rtm.
BRITSCHE PERSSTEMMEN.
Allo Britsche bladen ontvangen
Hitches' voorstellen svinoathlek. uit
gezonderd dc ,.7>ailv Herald", die
zegt. dat liet niet een plan is tot ont-
wapeninc. maar hardliaving van die
bewapening op een koopje.
De „Times" schrijft Hu'-hoo'
schema êisebt als alle echema'B voor
crootó politiek, rijp beraad door re-
ceerincen, wier veiligheid cn hei-an-
gep er hel sterkst b'-> z.dn betrokken.
Zij zullen met vreugde z-er zware of
fer? 'brengen. Het voorgestelde offer
aal liet einddoel duidelijk h^-'nde-
zen.
De ..Daily Express" beschrijft de
voorstellen als kloek en ontstellend
en zegt. drt, ofschoon de voorstellen
vol gevaren ziin, het nochtans een
stoute politiek is: de ccnige. welke
het verder kan brengen dan mme
aspiraties.
De ..Morningpost" is eveneens van
meening aat de nlrnnen een zorgvul
dig onderzoek eisohen. ITet blad bod
het beter gevonden, in dien Amerika
gewacht had. totdat a'gemeene over
eenstemming was bereikt.
De Daily News" begroet het pkvn
hartelijk en drin-t er op aan dat het
pad dat te Verrei-los is gwuM. nu ge
volgd wal worden.
Percy Scott aan 't woord.
De Engelsche admiraal, sir Percy
Scott, bekend door zijn jarenlange
campagne tegen bet bouwen van nieuwe
slagschepen, heeft in een interview in de
„Evening News" critiek uitgeoefend op
hrt Amerikaansche ontwapeningsvoor.
stel, en dit zoo meldt de correspon
dent van „Dc Telegraaf" op zijn ge
wone onomwonden wijze gedaan.
Volgens hein komt het voorstel van
Hughes neet op het voJgende Ztulen
wij slagschepen bouwen of niet? Kun
nen de drie naties, Groot-Brittanaie. de
Vereenigde Staten en Japan, niet gedu
rende tien jaar ophouden met het weg
gooien v2n duizenden millioencu pon
den om groote schepen te consrrueeren,
e niet het minste nut zullen hebben?
De admiraal zegt, dat de vlootpolitiek
van het bouv.en van slagschepen een po
litiek van gekken is, want de omstandig
heden. waarin een oorlog tei zee en ia
de lucht moet worden gevoerd, ziin .otaal
veranderd.
Admiraal Scoit stemt niet in met de
woorden van Hughes. v.aar deze sprezkt
over opofferingen. Ge>cn enkele natie,
zegt hij, brengt offers door slagschepen
slagkruisers van haar vlootprogram
te schrappen. Het cenige wat zij doen is
bezuinigen. Zij hebben het proces van
geld verspillen voor groote en kostbare
wapens, die niet de minste gevechis-
w rardc hdbben, opgeschort. Jaren lang
heb ik gevraagd „Wat is het nut van
slagschepen?" Het eenige antwoord, dat
ik ontvangen heb, was van een adel
borst, die zeidc ^.They are no dan»m
use at all".
Detijdcn zijn voorbij, aldus admiraal
Stolt, waarin een land eenigc grocte
schepen kon uitzenden om een lasttgea
nabuur tot gehoorzaamheid te dwingen.
Tegenwoordig kunnen dergelijke sche
pen niet voldoende vliegtuigen oiedene-
mea om de aanvallen der viiegt.ugca
van het andere land af te slaan. Ia de
tegenwoordige omstandigheden zouden
Feuilleton
r \v
ELI J NE DEI EG i
ROMAN
JAM HOLT.
4ü)
„Helaas, A:.: üji ik mag niet spre
ken. O neen, vat Uit niet op alsof ik
u niet zou vertrouwen, gij hebt mijn
zuster gered, gij en uw vrienden hebt
alles gedaan, uw leven gewaagd om
rn.jn broer te redden, schoon hij uw
hulp niet waard was. Maar toch on
danks aales, ik mag u niet de ver
klaringen geven, die u verlangt".
„Maai- wat wilt ge dan'.'" vroeg de
Tournel, ,<Ji Cava is nog vj-jj, de
meeste der Broeders zijn het ook. Zij
zullen hun misdaden voortzetten en
indien gij niet spreekt, zal men u me-
deplichtg houden aan die misdaden.
Gij weel toch dut men nu reeds meent
dat gij met di Cava dien morgen naar
het kautoor van den vermoorden ban
kier gereden zijt".
„Ik weet het", antwoordde zij treu
rig. „maar acht gij mij daarom in
staat ook maar in eenig opzicht mee
verantwoordelijk te zijn voor dien
moord".
„Neen" riep d« Tournel, ,ik niet,
jiijii vrienden o.-;: met. Maar
ihj vervolgde dut zin met. II ij wil
de opmerken, dat hei bezoek dat zij
nu weer had willen brengen aan
Rouan, die hoogstwaarschijnlijk me
deplichtig was aan dien moord, haar
loon tegenover iudor in oen kwaad
daglicht zou stelleu. Maar liij hield
uie opmerking voor zicit.
„Ik kan wel denkon, wij gij zeggen
wilt, ik vorder tc veel van uw ver
trouwen, terwijl ik zelf goen vertrou
wen schenken wil. Helaas, ik kan niet
anders Hoe gaarne ik zou willen, ik
kan over het gehoim dat mij dwingt
niet spreken".
Zij waren voortgewimdald en nu bij
een drukken boulevard gelsomen. De
'journel wilde haar vorder b'.g*
den, doch zij verzocht item dit niet te
doen. Hij wilde haar de belofte afjjer-
sen, dat zrj zich met hem in verbin
ding zou stelten, maar zij weigerde
die toezegging te doen. Hij wilde haar
nog inlichtingen vragen, doch zij zei-
de hc-m niets meer te kunnen mede
deel en.
En toen zij in een taxi wegreed,
zag de graaf haax eenigen tijd na;
heel weinig voldaan over zijn avon
tuur, doch gestaald in zijn voorne
men om den zwaren sluier op te lich
ten vau het geheim, dat deze vrouw
meit vreeseltjko misdadigers deed le
ven, deel deed uitmaken van een ge
heim genootschap, terwijl zij toch
vriendschap koesterde voor de ver
woed© vijanden er van-
Do Tournet ging nogmaals terug
•want hij wilde zijl) oorspronkelijk
plan den detective na te gaan uog niet
opgeven. Maar hij begreep wei, dat
Juj de Kans iiep wans ie laat t© ko
men. Want hot was natuurlijk heel
3ood mogelijk, dat Turner niet lon
ger op de kamer van Rouan goblo-
ven was. Hij wachtte eerst nog een
iialf uur buiten, ging toen infonmee-
ren bij den porti ©r en moest werke
lijk tot zijn spijt vernemen, dat de
detective was heengegaan.
Hem bleef toeai niets anders over
dan voor dion nacht van verdere on
dernemingen af t© zien.
Maar lang dacht inj na oxer zijn
ontmoeting met öignora Cltinrina.
En het smartte hem zeer, dat, zij niet
t© bewegen was geweest hem volledig
haui- vertrouwen te schenken.
Hv moest achter dit allee een ge
heim schuilen, dat geheim moest op
gelost worden.
VIII,
Zooals de politie-inspecteur reeds
gezegd had, den volgenden morgen
stonden de couranten vol over de
ontvluchting van de Broeders» Uit de
bijzonderheden, die de bladen reeds
konden geven, bleek, dat op ©ven han
dige als brutale wijze daarbij tc werk
was gegaan.
De gevangenen hadden hulp van
uiiicü moeten hebben, want het was
eeu van ben ge.ukt cl© deur van zijn
©y te forceeren, wat hij niet gekund
zou hebben zonder o»cr de noodrgc
gereedschappen te beschikken, 'ioen
nad li.j den bewaker, die in <iè gevan
genis surveilleerde, neergeslagen en
uad zijn makkers ba.riju. Te zamen
Hadden de schurken daarop nog twee
cipiers, die beneden dc wacht had
den, overvallen en bonden zich van
de sleutels meester- gemaakt en zoo
do gevangenis verlaten.
De andere gewingenen, die nog in
het gebouw verbleven, hadden zij niet
in vrijheid geholpen, dooli deze rustig
ir) hun cellen gelaten en zoo waren
alle Broeders weer vrij behalve en
kelen, die naar Jiet ziekenhuis ver
voerd waren, wijl zij zwaar gewond
lit verschillende bladen werd mis
prijzend over de autoriteiten geepro-
ken, die geen bijzondere voorzorgs
maatregelen genomen h&ddcn, wetend
dat men met zeer gevaarlijke tut ge-
slejjen misdadigers te doen had, die
at zoo dikwijls toonden, dat men ta
melijk machteloos tegenover hen was.
En de meeste couranten bonden de
politie op het hart, nu toch vooral
toe te zien, dat ook nog met de ge
wonde gevangenen ontkwamen. Het
w-as thans van meer belang dan ooit,
dal ook deze niet ontsnapten.
Nibblington, die met do Lbrar de
quaeetie besprak, m©.-r.dc dat deze
goeue raadgevingen zeker overbodig
waxen. Natuurlijk zou de politie
Uians wel rneer dan gewone voor
zorgsmaatregelen neuten cn niet het
geringste risico willen loojien, dot
ook de paar boeven, die zij nog in
imar macht had, zich vrij maakten.
„Nu zèi de Linar, „het kan geen
kwaad, dat er nog eens op gewezen
wordt. Uit don aard der zaak wor
den zwaarzioke gevangenen minder
scherp bewaakt en daar kon wel eens
gebruik van gemaakt worden. Zoo
lang men nog een paar van die schur
ken in handen heeft bestaat de kans,
dat men er een aan hot spreken
krijgt".
„Zij zullen hun makkers met licht
verraden".
„Neen, dat geloof ik ook niet, maar
er kun toch gemakkelijk een zwakke
broeder tusschen zijn. En het was
wel waard hen persoonlijke straffe
loosheid te be.ovvti, iiutien z.j spre
ken willen. Dieven zijn al wel vaker
met dreven gevangen."
„Nu, met: zal «cze thans wel in de
gaten houden en de Broeders kunnen
zoo slim zijn als z© willen, het zal
ben zeker niet gelukken ook de an
deren te bervijden. Dat zal di Cava
ook wel begrijpen of hij moet meenen,
dat de politie uit een verzameling
craote botterikken bestaat."
„Tic begrijp eigenlijk ntet, dat hij
niet beproefd heeft tegelijk de ande
ren ook te verlossen, voor de politie
gealarmeerd was. Nu rs z'n kans ver-
Keken'
„Dat bewijst alweer, dat ook deze
koning der schurken geen volmaakt
werk Kan leverenmeende Niblumg-
ton.
Maar onzo vrienden oordeelden
voorbarig, want toen zij eenigc uren
later ter afgesproken p.aatse den de
tective ontmoeitcai, zeu deze:
„Het is waarlijk ontzettend over
welke macht deze ellendelingen be
schikken. En hoe zij met de uiterste
gewetenloosheid handelen".
„Wat it) or nu weer'?" vroeg do ld-
ar, want hij b&greep dadelijk dot de
detective iefe nieuws vernomen had.
„Wel", zei deze, „nu zijn zij al
len buiten het bereik van de politie".
„Allen? Maax de gewonden d;in?"
vroeg <fe Linar.
„Zij ook", luidde het antwoord.
„Maar da'. »s toch onmogelijk", riep
Nibbimgloti, „neen dat weiger ik te
gvJooven, het kan niet waar zijn. Do
schurken heb)jen toch niet met kin
deren te doen?"
„Neen, maar zij luuidelen met zoo
groote vastberadenheid, met zoo dui-
velsrhe gvslepenhcid en met too
schrikkelijke ge *-e ten loosheid, dat de
Parijsche jiolitie daar niet tegen op
gewassen ia".
(Wordt vervolgd).
