OM ONS HEEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1821
\BONNEMENT£N per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeeale) 13.671/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers IU.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,; franco per post 10.65. Post Giro 38810.
•Jiiflave der Nl.tf. Lourons Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOWS, Telefoon 3082
BZ^^ANTOQB_voor^8antpoort,JVel8en,_VeilacTOord, Wiikeroog, lJmialde5u, Beverwlik^enz.DRElSHlUBlZESRKE^^WCG^a, JVEILSE^^TELBFQOIV 3S2J
ADVERTENT5EWVan 15 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabal. Twaalfstuïvers-advertentiên van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Cts.
pei plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
i Administratie: Greote Houtstraat 93.
Teleioonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Agenda
Heden:
VRIJDAG, 25 NOVEMBER.
Stadsscho uwb u rg, Wilsonsplein-.
Het Scaouwtooueel„Sprotje", 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Abonnements
concert Carl Flescb en Carl Fried-
bcrg, 8 uur.
Concertzaal -der gemeente Haarlem
Uitvoering Nieuw Haarlem's Kinder
koor, 8 uur.
Gebouw van den Protestantenbond
Haarlemsche Loge der Theosofische
Vereenigingopenbare voordracht, 8.15
Oud-Holland, Verwulft: Strijkorkest,
Bioscoop voo rstel1 in gen.
ZATERDAG, 26 NOVEMBER.
SturtsscMunwburg, Wi sonspleLn
Het Hofstadtooneel„Eenzaam", 8
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest,
J.usor-theater, Oroote Houtstraat
139, biosooop- en variétévoorstelling,
's nam. 2.30 en 's avonds 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
bioscoopvoorstelling 'e namidd. 2.30
en 's avonds 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat,
bioscoopvoorstelling 's namidd. 2.30
en 's avonds 8 uur.
Scala-theater, Kleine Houtstraat 77
bioscoopvoorstelling 'b namidd. 2.30
en 's avonds 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg,
bioscoopvoorstelling 'g namidd. 2.30
en 's avonds 8 uur.
Het Wetsontwerp tot Grensregeling.
Zoo is dan eindelijk het wetsont
werp betreffende do uitbreiding van
Haarlems grondgebied verschenen.
Zooa's blijkt uit ons vorige nummer,
zullen, wanneer d« Staten-Generaai
het ontwerp goedkeurt, gedeelten van
de gemecuitem Blo emend aai, Heem
stede, Haar lemmerlied e en Spaarn-
woude en Spaarndam, de geiheele
gemeente Schoten bij Haarlem wor
den gevoegd en het overblijvende ge
deelte vau Spaarndam bij de gemeen
te e'seri.
CXnae lezers zullen daarin niet veel
gevonden heibben, dat zij nog niet
wisten. Tijdens dein loop van de on
derhandelingen en overwegingen was
al publiek geworden, dat van den
wen-seb ai) 1.L' ar em om nagenoeg
geheel Bloemen daal to annexeeren,
zoo goed als niets zou worden ver
wezenlijkt, dat daartegenover het zoo
genaamde oude dorp Soiroten en een
gedeelte van Spaarndam bij Haarlem
jouden worden gevoegd. Deze wijzi-
,ingon uitgezond-ard is het wotsom-
verp gelijk aan het plan, dat wij in
mis 1,umaner van 22 Februari 1917
hebben afgedruïu.
Wanneer daaruit werd afgeleid,
dat over twee maanden de nu hangen
de grensregeling vijf jaar bestaat, zou
men zich zeer vergissen. Nadat de
voorafgaande plannen tot grensveraii-
dering in 1803 waren afgestuit op een
weigering van Haarlem zelf, nam de
Iluarlemeohe gemeenteraad op 29
Juli 1914 een besluit, om uitbreiding
van grondgebied opnieruw aan de orde
te - ,"cn en den volganoien oa? rieftt-
ten B. en W. in dien geest een schrij
ven tot Gedeputeerde Staten. Langer
dan ««ei ja-ar is cie zaak dus weer
a: bangig.
■pr is in dien tijd ontzaglijk veel ge-
6coreven en gepraat. Ons archief be
zit er kolommen druks over. Beloo-
gon van ons zelf over de rechtvaar
digheid, wenschelijkheid en noodzake
lijkheid van de uitbreiding van Haar
lem, lerweer van de gsmeouteo Heem
stede en Bloemend aal, officieel en
particulier in versohilkinden vorm on,
merkwaardig genoeg, maar één 6tuk
van .het gemeentebestuur van Haar
lem, van 16 September 1919, waarin
de bezwaren van de aangrenzends ge
meenten werden bestreden en weer
legd. Het bleök dus, dat Haarlem zijn
belangen iu de handcin van Ged. Sta
ten veilig achtte, dat wil zeggen
meende ts mogen rekenen op een
breede opvatting door dit college
helaas, ten onrechte. Nieuwe verkie
zingen brachten in Ged. Staten nieu
we irienscben on het is een publiek
geheim, dat eea> van de nieuwe man
nen, nog wel een lid der S. D, A. F.
welke uartii anaev., de voorkeur weef
aan een groot geheel en met kleino
gemeenten allerminst pleegt te dwee-
pen. den doorslag gaf, toen ter 6prakfe
kwam 11) hoeverre Bloemendaal bij de
annexatie zou zijn betrokken. Ue
kans voor Bloemendaal koerde. Was
aanvankelijk, 1100 wel met 1: enige
vreemde uitzonderingen, het voorne
men, geheel Bloeinendual in de uit
breiding te omvatten, ten slotte kwam
de nieuwe meerderheid van God. Sta
ten 'a^rop kra" ':>ei>wilde zioii
stukje van don Zijlwcg, zonder betee
ken is en een ander brokje, op onze
kaart aangeteekond, dat geen naam
mag hebben Bloeroendaal blijft zoo
goed als ongeschonden. Toen dit
nieuws op Donderdag 18 Maart 1920
door om'ge ine .it:-:- Las Backer m cie
/R^odsvergiade ri n p werd meege-
o-"Ta. gesohie A dat met er-
klnarbare blijdschap; wol zei de de
?--ir .ver er MJ. dr.t Ji en W. dirigent
zouden blijven, maar dit was blijk-1
baar een phrase. Men was maar al te
verheugd, er zoo goedkoop af te ko-j
men en na dien tijd is dan ook het
verweer van Bloemendaal, met offi
cieels verweerschriften, vergaderin-1
gon van Bloem en daals Bloei en sluit-
zegels gestaakt.
Minder succes heeft het verzet van i
Heemstede gehad. Do uitvoerige be-
toogen van deze gemeente hebben do
harten van Gedeputeerden blijkbaar
niet kunnen ontroeren. Misschien is j
dot. jammer, want dan zou nog dui
delijker gebleken zijn, hoe gebrekkig!
bet nu voorgelegde wetsontwerp wei i
is. En daarmee laat ik voor ditmaal j
de voorgeschiedenis rusten, om tem
en ander te zeggen van wat daarover
nu nog te verwachten is. 1
Tn -te nljiaLo rln li nvor da far- I
maliteileu, die, nu de zaak In het sta
dium is gekomen, binnenkort moeten
worden vervuld. Volgens art. 131
der gemeentewet, wordt in elk der
betrokken gemeenten het wets
ontwerp voorgelegd aan het oordeel
van dgn Raad en van een
door de kiezers voor den Raad
te kiezen commissie uit de ingeze
tenen, waarin de burgemeester voor
zit. Het aantal der ingezetenen is 25
in gemeenten boven de 35.000 zie
len, 7 in gemeenten beneden 6001,
13 in gemeenten van 600120.000,
19 in gemeenten vam 20.001 tol-
35.000.
B. en W .'bepalen den dag der ver
kiezing en dieu van d.e stemming, zoo
deze noodig is. Het gevoelen -van
den Baad en dat van de commissie
worden schrifteliik aan Gedeputeer
de Stalen uitgebracht en door dezen,
met hun advies aan het Departement
waai Btiinenla-ndscbe Zaken gron
den.
Wat de geineanton Bloemend-aal
en Heemstede aan Ged. Staten zullen
loten weten, is niet twijfelachtig: zij
zullen hun verzet natuurlijk tot het
ui terete volhouden. Schoten wil
niet liever dan volledige annexatie,
van Haariemmiexliede en Spaarn-
woude is geen ernstig verzet te wach
ten, daar ean eigen plan tot uitbrei
ding door een vorig gemeentebestuur
ontworpen, op den achtergrond is ge
raakt. In dit opzicht kan de naaste
toekomst ons geen verrassingen meer
ibrengen. Belangrijk is alleen de
vraaghoe „de dubbele Raad" in
Haarlem zich uitspreken zal. Is de
stad nog wel gesteld op het verminkte
plan tot grensvuo-anidiering? In een
vorig artikel heb ik er op gewezen),
dat na het aanhangig maken van de
zaak de omstandigheden zeer veran
derd zijnde oorlog is gekomen met
zijn naeleen van financiee'-e bezwa
ren, de belastingen zijn zoo hoog ee
stegen, dal bezuiniging aan alle kan
ten noodt? is. De Raad en de com
missie uit de burgerij zullen dus voor
deze vragen gesteld worden zal de
grenswijziging, zooals die nu )n het
wetsontwerp is belichaamd, de ge
meente Haarlem op kosten jagen,
die niet door nieuwe haten zullen
worden gedekt ja. Ligt daarin
dan een aanleiding om liever van de
gelieve grensvorenderine af te zien 1
Br valt niet aar. to twijfelen, dat
het antwoord op de eerste vrar.<* be
vestigend zal moeten zijn. De aan
hechting van Schoten, Spaarndam,
Haariemmerliede zal ongetwijfeld,
vooral in de eerste jaren, veel exj.ra
uitgaven vorderen ein betrekkelijk
wcin.g baten geven althans ze
ker een na-deeli? saldo inleveren. Ven
het gedeelte ZijKveg te Overveen is
in verhouding meer te verwachten
eai het financieel gunstigste deel vor
men natuurlijk de parken van Heem
stede evenwel zal juist door de
twee laatste gemeenten een groote
schadeloosstelling worden verlangd,
zoodot ook hier in geen geval van zui
vere vrinst kan worden gesproken.
Maar wanneer liet antwoord op de
eerste vraag is gegiiv-n, komt dat op
de tweede, veel moeilijker: moet de
financieele schade Haarlem van de
annexatie weerhouden of wel de
grenswijziging niettemin voortgang
bobbenHiermee hangt (het werd
in een voi-ig artikel betoogd) de aan
leg van een los- en overlaad'haven ten
nauwste samen, die op haar beurt
weer verband houdt met den toekom-
stigem bloei van de stad.
Het verdient opmerking, dat of
schoon het wetsontwerp wel degelijk
gewaagt van schadeloosstellingen,
die de gemeenten aan elkander zullen
moeten uitkeeren, (artt. 14 en vlgg.)
goonerlei opgaven van de hoegroot
heid daarvan worden gepubliceerd.
Toch zijn Gazo opgaven reeds lang
geleden door Gedeput. Staten
aan de vei-sohillen de gemeen
tebesturen gevraagd en we kunnen
ons wel voorstellen, dat, zij een gepe
perde rekening hebben ingediend.
Volgens art. 15 bestaat die seliade-
loosstelln - ter beoordeeli.rig van Ged-
Staten hetzij in de betaling jaarlijks
van een af loopend bedrag, hetzii ge
heel of gedeeltelijk ter vervanging
daarvan, van een bedrag ineens.
Natuurlijk wordt b': de bepaling van
die sohadeloossteUinc. Ve berekend
wordt naar den toesta nd op 31 Dee
1922. in het bijzonder gelet op het
geldelijk nadeel, dat de verkleinde
gemeente lijdt, eensdeels in hare in
komsten door verminderde opbreng; t
van belastingen, inkomsten uit bedrij
ven en goederen en uitkeering krach
tens de wet van 24 Mei 1897 (uitkee-
ring van het Riik per ingezetene) an
derdeels door de uitvoering van wer
ken noodzakelijk geworden in hare
bedrijven, door de verkleining van
haar gebied. Daartegenover wordt re
kening gehouden met het bedrag,
waarmee de gemeente, tengevolge
van de verkleining, haie uitgavin
zal kunnen beperken.
Hoeveel verschil van in0icht er
liggen kan binnen dit raam kunnen
wij ons gemakkelijk voorstellen. Over
het. bedrag kan dan ook schriftelijk
en mondeling onder leiding van
Ged. Staten van gedachten worden
gewisseld. Van de beslissing van Ged.
Staten is beroep bij de Kroon.
Wij zien dus den toestand op dit
oogenblik zoo
aan den eenen kant de stad, voor
wie de grenswijziging tengevolge van
de verminkincr barer oorspronkelijke
wenscben veel minder aanlokke
lijkheid heeft, dan zeven ïaar mie-
den
aan den anderen kant twee ge
meenten, de zich tot het uiterste zul
len blijven verzetten en drie andere,
die de annexatie wensehsn er geen
ernstig bezwaar tegen hebben.
Men moet zich niet voorstellen,
dat de vertegenwoordigers van Haar
lem, nu het zoover gekomen is, niet.
meer zouden kunnen afzien van de
gr ensv er an derin g.
Dat is in 1906 óók wel -ebeurd,
toen Gedeputeerde Staten nó» lcari-
ger waren geweest dan nu (weliswaar
vroeg Haarlem toen niet, meer) en de
dubbele Raad vpn Haarlem tenslotte
in het wetsontwerp veen voordeel
meer zag.
Wij zullen spoedig zien hoe-de
toestand zich ontwikkelt..
J. C. P.
StaflSBleuws
Het Tooneei
Vrijheid, drama van
Herbert Kranz, door
Het Schouwtooneel.
Wanneer het doek opgaat, is het
donker in de zaal. Dan plotseling
gaat het licht op en zien wij, in een
gevangeniscel een indrukwekkende
menschengroep. Links tirie soldaten
het effene bruin, rechts drie matro
zen in hun donker uniform en daar
tusschen, in het midden, een vrouw.
Dicht staan zij op elkander gedron
gen over hun gezichten ligt de ge-
exalteerde geestdriftmet hun naar
voren gestrekte armen, de lichamen
strak-gesparinenstaan zij daar als
een gebeeldhouwde groep de extase
Daarvoor in het middeneen som
bere, ernstige figuur, die, zooals hij
ap.arneer zit, stom en toch veelzeg
gend. doet denken aan Le Pensour
van Rodin. Uit één der monden
klinkt zacht er. vol verlangen het
woord: „Vrijheid!" Door de ande
ren wordt het overgenomen „het
klinkt sterker totdat het aanzwelt tot
één geestdriftigon, extatische?) kreet
Zn wachten op hun verlossing, de
gevangen opstandelingen 1 Zij mee-
nen hun bevrijders de trappen te
hoóren bestijgen, zij hooren de stap
pen naderen op de gang, dan zijn de
mannen voor de deur! Een oogen
blik van opperste spanning.... de
mannen gaan voorbijhet was niet
de bevrijdinghet is nog alleen maar
de dood, die hun wacht. Dan valt de
geestdrift van hen af, lost de groep
zich op, er blijven slechts rampzalige
menschenfiguren over. AH een de den
ker is zichzelf gelijk geblevenin
zijn sombere houding zit hij roerloos
daar neer I
Zoo is de inzet van het drama
V r ij h e i d. En het eerste Looiieel
geeft reeds dadelijk aan, wat het ex
pressionisme wil. Het wil en nu
haal ik nog eens aan wat Herhert
Kranz in zijn voordracht heeft ge
zegd geen werkelijkheid ge
ven. maar streeft door middel van de
spelers naar een geconcentreerde))
vorm, naar een extract als 't ware
waar bij alles in die kleinste ruimte
tot het meest wezenlijke wordt be
perkt. Onwerkelijke menschop in
een onwerkelijke wereld, waarin al
les onwerkelijk wordt en de hande
ling soms tot een extatisch tempo
wordt opgevoerd. Een extatische
kunst dus. waarin -'e dichter alles, «e
menschen. de wereld en de handeling
met bewustheid onwerke-
I ij k weergeeft, opdat wij te sterker
de d i e p e r e, of ik zou ook kunnen
zeggen de lióógcre werkelijkheid
tot on9 zullen voelen komen. De ex
pressionisten willen in de eerste
plaats geven en dat zijn weer woor
den van Herbert Kranz zelf de
v r ijm akingvandeziel. Nooit
zal men sterker gevoelen, wat Kranz
hiermee heeft bedoeld dan door het
zien er het luistere- naar zijn drama
V r ij hei d. Want hot gaat in dal
drama niet om den uiteriijken
racnsch zooals wij hem door
het naturalistisch drama kennen
of om karakterteekenLng of v«votolo
gic, het gaat om de gedachte en
de i e 11
„Dit drama is revolutionnair
hoorde ik na afloop zeggen. Ik zou
willen antwoorden ia en neon I Re-
volutlonncir, zooals Hauptmaim s
Die W eiber of Do Opstande
lingen van Henriëtte Roland
Holst is het werk van Herbert Kranz
immers niet. Kranr geeft niet zooals
Hauptmann on mevrouw Roland
De verloving van Prinses Marie van Engeland.
Uit Londen kwam gisteren het
nings. prinses Marv, zich heeft
Prinses Mary is het derde kind ven
geboren op 25 April 1897. 7.ij is
Lord Lascelles, zoon van den graaf
is dus thans 39 jaar oud. Hij
oorlog en werd driemaal gewond,
oud-oom een fortuin van bijna 30
den toonen buitengewone ingeno
Zie verder bilzonderheden elders
bericht dat de eenige dochter der ko-
verloofd met Lord Lascelles.
het koninklijk^ echtpaar en werd
dus than s 24 jaar oud.
Hare wood .werd in 1882 geboren en
onderscheidde zich gedurende dien
Kortgeleden erfde hij van een
raillioen gulden. De Engelsche bla-
menheid met dit engagement,
in dit nummer.
Holst deden den opstand, bti gaat
veel verder en laten wij dit vooral
niet vergeten veel hóóger. Hij wil
niet dte u i t e r 1 ij k e vrijheid, die
revolutie brengt, hij wil het betere,
het hoogere, de waarachtige v r ij
m a kin g van de ziel! Wanneer
lie opstandagen in hun angst voor den
dood en hun verlangen om te leven
één oogenblik hun ideaal hebben ver
geten, ais het dierlijke in hen boven
h> gekomen en hen dreigt te vernieti
gen, dan begint in de vierde acte _dc
denker die door Kranz mijns
inziens ten onrechte die anarchist
wordt genoemd te spreken en
vraagt hij hun „Is dat de vrijheid '1"
Dit is in het drama een subliem ge
deelte. Man voor man overtuigt hij
hun van den dieperen zin der vrij
heid. zooals Dij die verstaat en als ten
leste ook de meeste hartstochtelijke,
de meest dierlijke zijn ziel van het
lichaam heeft vrijgemaakt, dan staan
zij allen hand in hand in stille extase
wachtend op den dood. Zij zijn in
waarheid bevrijd, omdat bun de die
pere zin van het leven geopenbaard
is. Zij wetep, dat de tijd niets is, ver
geleken bij de eeuwigheid. Zelden, ja
misschien nooit heeft het tooneei
een zoo machtigen en diepen indruk
op mij gemaakt als in die 'aatste acte
van Kranz' werk
Ik aal niet trachten hier den in
houd van Vrijheid uitvoerig weer te
gewen. Dit zou trouwens geen zin
hebben, omdat het mijn lezers niet
nader tot de schoonheid van het 6ra:
ma zou brengen. Kranz zelf heeft het
in zijn voordracht te Amsterdam te-
rechtgezegdwanneer men een
sprookje beroert en uitlegt, valt het
meestal in Bcherven voor ons op den
grond. Door Kranz' werk gaat de
adem van onzen tijd. Vrijheid is ge-
Iboren In de groote dagen, die -as ach
ter ons liggen. Het is geschreven met
het hartebloed van een man, die
diep geleden heeft door alles, wat hij
in den oorlog heeft gezien.Om ó'.it dra
ma. geheel te verstaan, moeten wij ons
verplaatsen in de gedachten van een
jonge, dichterlijke ziel, di" al het lij
den van den oorlog heeft meege
maakt en de revolutie in Duitechland
als het aanbreken van den nieuwen
dag heeft begroet.. Wanneer de jonge
oppasser weigert dezen gevangenen
den sleutel der vrijheid te geven, dfcm
zegt de „soldaat" „Hij is niet ge
weest waar wij zijn geweest. Hii heeft
niet gezien wat wij hebben gezien
Ook wij zijn niet geweest waar zij zijn
geweest, ook wij hebben niet ceel en,
wat zij hebben gezienOm het revo-
lutionnaire sentiment in Vrijheid te
begrijpen, mogen wij nooit vergeten,
dat de groote oorlog ons feitelijk
voorbij is gegaan. Ook daarom
buiten bet geheel nieuwe van deze
expressionistische kunstuiting
is de kennismaking met Vrijheid,
het eerste tooneelstuk, dat werkelijk
de sporen van den oorlog en ziin tijd
draagt, voor ons zoo belangrijk en
zij)) wij Het Schouwtooneel dankbaar,
dat het ons deze opvoering heeft ge
bracht.
Onder regie van den schrijver heb
ben de leden van Het Schouwtooneel
zichze'.ve overtroffen. Zii hebben al
len zich Mijkihaar aan dit werk gege
ven met heel hun ziel. Zij ziin boven
zich zelve uitgestegen en er is een ge
heel verkregen van zóó oroote
krocht en zoo volmaakte eenheid,
nis ik bij ons toch werkelijk uitste
kend gezelschap niet mogelijk had
gedacht. In dit expressionistische
drama is een bespreking van het spel
der spelers afzonderlijk eigenlijk niet
op haar plaatszi' vormden te samen
eon groep en als geheel mcr-t men ze
(beoordeelen. Van het begin tot het
eind blijven alle acht op het tooneei.
De komst van den officier in I en
van de drie onnassers in II geeft het
eenige contact met de buitenwereld.
Overigens zien wij voortdurend en uit
sluitend deze 8 gevangenen. Meni
geen oogenblik viel het spel lang,
WOrd hel V-
tige extatische hoogte-punten en zeer
mooie; groepeeringen ook, vooral
wanneer de groenen en niet de „men
schep" tegenover elkander stonden.
Het was verrassend te zien, hoe onze
artisten zich dadelijk in deze nieuwe
speel wij®} hadden ingewerkt eai
Herbert Kranz moet wel een voor
treffelijk regisseur zijn, dat hii dit re
sultaat heeft kunnen bereiken. Als
wii personen wilden noemen dan zou
het allereerst Jan Museh zij'n, die van
den anarchist ie te sulbliems heeft ge
maakt. Prachtig, ontroerend, bijna
apostolisch klonk zijn stem. toen hij
eindelijk in liet vierde bedrijf aan
ving te spreken. "Voortreffelijk was
ook Fritz Bouwmeester in zijn
uitbarstingen van hartstocht en iets
hooi moois gaf Co Pa'foort als de
soldaat. Met welk een weekheid en
zeldzame innigheid zei Balfoort tel
kens zijn tekst. Nog nooit heb ik Bal-
foort zoo mooi gezien. Hij gaf wer
kelijk. wat de Duitschers noemen
„des Seelische des MersoLieri
Och, allen waren zij bijna even
goed, mevrouw Van <*er Horst ont
roerend vooral In haar stille spel. Ko
van Dijk. Care! Riikem, Balledux,
Van Vliet, Périn, Parser A*. Vries,
zii hebben met elkander een voortref
felijk geheel gegeven. Dat deze bij
zondere voorstelling 't nulbliek heeft
geënthousiasmeerd en aan het slot
tot een geestdriftige ovatie aan
leiding gaf. heb ik gisteren reeds go-
schreven.
Of het expressionisme een toe
komst heeft, of dit extatisch spel ook
op den duur denzelfden grooten in
druk op ons zal blijven maken, zou
ik niet onmiddellijk bevestigend dur
ven beantwoorden. Vrijheid met zijn
krachtig ï-ytbme, zijn "c-concentreer-
den bouw en rijn sterke oedachle-
efeer, leent zich voortreffelijk voor
deze kunstuiting. Ein dan. m-m ver
pote niet, dat het de eerste maal is.
dat wij met deze nieuwe tooneeïkruist
kennis maakten. Voor ons, die opge
groeid zijn met het oude tooneei
het zii nu en dan in een meer verfijn
den en veranderenden vorm was
dit expressionisme een openba
ring! De opvoering had de groote
bekoring van het nieuwe. Hoe het zal
rijp als ook dit nieuwe oud is? De ex
pressionisten «o-Tenwii staan nog
maar aan de noort! Tk ben in ieder
geval dankbaar voor bet genot, dat
mij het expressionisme "Woensdag
heeft geschonken. Tk dank er een der
meest interessante toneelavonden aan.
J. B. SCHUIL.
Ditgaan
VRIJHEID. De eerste opvoering van
het expressionist icch drruna Vrijheid door
de N. V. liet Schonvvtoonepl, direoMo
Ailr. vntn der Horst en Jan Musch, heeft
een zoo onverwacht en overweldigend
succes gehad, dat do directie in overleg
met het bestuur van den schouwburg,
besloten heeft do aangekondigde opt
ving van Z. B. Bè IT. H. op Zondag 27
dezer te doem vcrvongen door een reprise
van Vrijheid.
PERSONALIA.
Voor liet «xatnen vrije- en ordeoefe-
ningên i3 geslaagd mej". .1. C. Xir U Bloe
mendaal.
MANDOLINKr.r.lTB ...EXCELSIOR".
Twoo jaar geleden heeft de Haarlemsche
on gein an nen-yeret-nkrin g een afdeei mg
opgericht die innndolinemuziek wilde
•puin beocfouen.
Do olob werd ..Excelsior' geheeien en
vond in den heer Joh. Vergay uit Scholen
een goeden directeur.
Als iedere bcginncdo muziekverecni
ging had ook Bxelsior steeds met veie
moeiten to kampen, maar is er tcchh in
geslaafd zich staande te houden en te
ontwikkelen.
Ter eero van l:ct twee-jarig beslaan
dan, was Donderdagavond in het Vvr-
<x'nifinsgebotrw in de Tango Margcre-
thnstra.it een herdenkii-^savoid geor»»ani
soord, w.inmnn versebiüondo krachten
hun medewerking verkenden,
j Een keurig in pon gezet programma be-
De bijeenkomst werd geopend door dea
vice-voorxitter der Haarlemsche J. M. Ver
eenigng, den heer H. v. d. Watexen, daar
de eigenlijke voorzitter, de lieer de Graaf
reeds gedurende lamgen tijd aau het ziek»
bed gekluisterd is.
Door de vele aanwezigen werd daarna
Psalm 150: 1 en 2 gezongen.
Voor de kleuren van den Wereldbond,
(liet rood-wit-blauw-geel, was in vaantjes
op den muur gemaakt), op het podium,
liet eerst de jubileeremde vereeniging
eenige nummertjes mandolin.-muziek boo
ren, waaruit bleek dat ze den laats ten tijd
hard is vooruitgegaann. Vooral het „Tre
molo" van Th. Hitter was zoer goed van
Mejuffrouw J. Ames had een goeden
altstem, maar de hoogere toonaarden de
door' haar gekozen zangnummers, klon
ken soms geforceerd en niet zuiver. Ove
rigens had mej, Ames een groot succes
Vooral ,.de Kaboutertjes'' in de fcwetóe
helf van den avond had een goede >er-
tolking door haar.
Ook het tsriikje van mevrouw Luï,
heeft medeceholpen om dezen feestavond
goed vam stapel te doem loopen.
2e gaven van Mozart „Serenade, Bine
kleine Nachtmusik".
Na de ranze was alleen de heer W.
Smit ons nog vreemd, die „do Sprake van
Boathrvs" verhaalde.
Een paar mstide1 inea hielpen de stem
ming schennen. BervoodUr, zooals de
..■hiroke ven Beatrvs" veVhaald mort wor-
ïTte'de rte v-^nafd.
di'
7ün
erha-''
ind hielp
-neden 'udrnk te «s-henpen. schoon hem
dit wonder wel eelnkle. Men moet. e°n
eraote VOordrae1>tVenrpl« en -lomrt bezit
kunnen m'd-en met
md».
V-toonde
VOOT dom voor-dracht.
Het vioolstpMo vsrri mevrouw Luï. mej.
Ames en ETn«lsior 1 v-ten verder om hem-
ten no" muziek hooTen.
fis. Veen sprak een slotwoord.
N.a gezamenlijk zingen ging men uit
een.
ONDERSCHEIDING. Met genoegen
deelen wij mede, dal aan den lieer J. II.
Sauveur, consulair agent van Frn-nknjk
alhier, het ridderkruis van hel Legioen
van Eer is verleend.
Deze ouderscheiding is welverdiend.
Men kan zonder overdrijving zegen, dat
de heer Sauvur zijn leven heeft gewijd
aan do Fransc-he zaak: als leer aar, als
conferencier, als stichter van afdeelingen
der Alilanoe franyaise, als agent consu
laire van Frankrijk.
Allen die sympathie gevoelen voor
Fr&rikrijk (en dat zijn er ia Haarlem en
omstreken zeer velen) zullen van dcae on
derscheiding mt-l groote ingenomenheid
No. 1. Een heerenhuis, erf c
Haarlem aan den Wagenweg 6
q.q. f 22800.
No. 2 Een heerenhuis met
en achtertuin te Heemstede aan
zijde van de Westerhoutstraat r
gehouden f 20.000.
No. 5. En heerenhutB en erf met groo
ten tuin le Haarlem aan de Frans Hals
straat no. R Opgeoliuden f 10475.
i. 16. Gp-
BiansnlaBEi
BRUTALE AANRANDING. De
heer B., wonende op het Spui te 's-Gri-
venhage, is Donderdagavond toen hij
met zijn vrouw wandelde, aangevallen
cp de Bierkade aldaar, door vier man
nen die hem zijn portefeuille trachtten
te ontfutselen. Zij mishandtldcn dea
heer_B. daarbij en een der aanranders
vernielde bovendien zijn jas en colber
Hij sneed n.l. met een mes de stof stuk
om de portefeuille machtig te kunnen
wordenop het hulpgeroep van de
vrouw kwamen van verschillende kan
ten menschcn aanloopen, waarop de
vier br-even het hazenpad kozen.
BEGRAFENIS PRGt DR. WEFERS
BETTiNCK.
Op de alffeineene begraafplaats te
Utrecht beeft Woensdag de teraarde
bestelling plaats gehad van het stof
felijk overschot vs.ti den oud-hoo?-
Iceraar dr. H. Wefers Bettinck. On
der de aanwezigen werden opge
merkt mr. dr. F. A. C. Graaf van
Lijnden van Sondenburg. voorzitter
van het college van curatoren dei
Rijksuniversiteit te Utrecht, mr. J.
P. Fockema, Andreae, burgemeester
van Utrecht, tal ven hoogleeraren,
doctoren en apothekers en verschil
lende andere autoriteiten, voorts de
Senaat van het Utrechtsch Studeai
tenkorpa on het Ijeetuur der Utrech-
sche Yrouwelijike Studentcnvereeni
ping. Op verlangen van den overle
dene werd aan de groeve niet gespro
ken. De. P. Veen van Utrecht las een
van de meert, geliefde .Evangelische
cezangen van den overledene voor.
De oudste zoon dankte voor de )»-
toonde deelneming
ONTWERP-LANOBOUWARBEIDS.
WET.
De Nederl. Tuinbouwraad houdt
Maandag 19 Dcc. a.s. te Utrecht een
buitengewone algem. vergadering, be
treffende het vóór-cniwerp „Laacbouv.-
irbeidswct".
BEDWELMD. Tc Ooltgensplaat
bevonden zich 5 personen in de auto
garage van den heer Akkerman, waar
een motor stond te draaien. Door de
vele afgewerkte gassen werden 4 hun
ner, de chauffeur, twee dienstmeisjes
en een vierjarig kind van den heer A„
tctdal bedwelmd. Met inspanning van
al zijn krachten wist de vijfde persoon,
dc heer L. van de Vlugt, de bcwusteloo-
zen builen dc garage te slecpen, hoew'
hij zelf ook gedeeltelijk bedwelmd wai.
De inmiddels gewaarschuwde genen;-
heer wist dc levensgeesten weer oj) te
