HAARLEM'S DAGBLAD
Velser Brieven.
KetGehiifle&nisoiSGhip
PONi,a 1 PECEM3ER 19£1 - °_ff DE BLAD
Koe een nijpend woning-
geibrek in V elaen. In
1922 een tekort van 311
stuks. Ben nieuwe
kerk.
Hoe staat bet met den woningnood
Dat is een vraag die belangstelling
beeïft. niet alleen van particulieren,
maar ook van de overheid.
Ben tweede vraa«. dlie met de eerste
verband houdt is: wat wordt er go-
daan om in den woningnood te voor
zien
Omdat deze dingen mii speciaal
voor Velgen interesseerden, ben ik
miin licht eens gaan opsteken bij
eenigen die het weten kunnen. Hun
ineen in g vindt u hier onder weergege
ven.
De woningnood is in Veisen nog
iltiicl van heteekenis, cvBüial» over.'!
tn ons land. Dat het hier vooral niet
nrn 'er is dan in andere plaatsen,
nv.it bewezen doordat de regeering
i.. ise.il nog steun verleent bij
huiswnoouw, terwijl die in veel ande
re gemeenten niet meer te krijgen ia
Onder Velren versta ik niet speciaal
ons dom .:c geheeld gomeeme
Veisen, Santpoort, Jan Gijaenvaart,
Veiseroord. IJmuicen eü Wijkcroog
>.ten ive nu eans een tientul jaren
;e; t.gaan. In 1910 bestond van
lieuw LTmuiósn, ten Zui'en van den
tpoorweg, nog niets, In 1912 vinden
we daar de eerste huizen. De grootere
jomplexon arbeiderswoningen, resul
taten van het. aire ven der woning-
bouwveree.iliginen, zijn eerst ri de
laatste jaren. Wc vinden ze in Sanl-
pooi-t, Veiseroord en Wijkeroog. Br
is dus nog al wat gepresteerd.
Een ieder ,ivtal dat alle normale
gemeenten vrn b..:r tot jaar een aan
tal nieuwe woningen minde hebben
voor hiri'-reiniwden, nieuwgeveptig-
den en ook voor het vervangen van
woningen die at'gebreken worden of
niet meer -temet zijn om a.ls wo
ning cn"°nsi te doen. Ook nog voor
onbewoonbaar verklaarde wo
ningen. In dat opzicht is er nog heel
wat te vervangen, ook in Veisen.
i'ot 1914, mtoeclni-en ook nog in
1915, ging alles vrijwel nownael. "Wie
een wonin« wilde huren, vond altijd
wel wat. km wie niet tevreden was,
riinv. tenminste warn-ear Idj over de
noodige contanten -liewbikte, zalf acii
het bouwen. Je wist, precies waar je
aan toe w as. ie kon bouwen tegen
een priis die je ze>f paste.
Dan begint plotseling gebrek aan
materialen te ontstaan. Over ze© kon
niets aangevoerd worden. Bovendien
waren verschillende arbeidskrachten
aan allerlei bedrijven onttrokken, ook
aan dan v/onicribouw. De 1 •uzenmi-
sèrc deed haar intrede. Eai die duurt,
nog voort. FaTicyprnzon waren het
gevolg. Bon huis, gebouwd in 1912
voor f 2500, "brarK bii volgende ver
koelingen f 4500, f 11500 en f 12500
on. En zoo voort, 't Was niet eons
een groot huis. Gewoccn modelsuite,
ga,ng. on keuken benaden, hoven een
«roote en twee kleine kamers. Tuin
tje met schuurtje
Dat die soort huizen nu al weer ge
leverd kunnen woraen voor smis a ze
ven duizend gulden is een tee ken van
vooruitgang. Het begint er op te lii-
ken uat we in goed© ricuting gaan.
VV anneer het woningvraagstuk
geheel zal ziin opgeuost i& nu nok
moeilijk te zeggen. Ik zal eenige cij
fers weergeven, ontleen© aan een rap
port aam het gemeentebestuur, ze zijn
uus wei te vertrouwen. In de laatste
jaren zijn door wonüigbouwyeae&ni-
gingen geleverd ongeveer 700 wo
ningen, verspreid over de grkeele ge
meente. Met riiks&teim werden ge
bouwd plusminus 200 stuks. In totaal
dus 900.
Op 1U November 1921 bestond hier
in de gemeente nog 'n tekort van 457.
Door huwelijken enz. zai dat bij den
aanvang van 1522 waarschijnlijk 4S2
bedragen. In 1822 wordt, in verban©
met vroegere (/©«evens een bivsouw
van 240 woningen noodzakelijk ge
acht .samen 122. Van dit getal moe
ten afgetrokken 111 huizen van wo-
ningiuouvwereenigingcn en 163 met
rijksstcun, die in 1922 gereed komen,
rest 448. Voor 87 en 50 woningen is
een bouwvoorschot aangevraagd, die
zuilen ook wel in het volgend jaar
worden afgeleverd. Het tekort voor
1922 wordt tilzoo gec-ckat op 311 wo
ningen.
Was de oorlog niet tussohenbeide
«ekom.cn, don was IJmuiden allang
één et uk geweeot' met Veiseroord. Nu
liggen er nog groote stukken bouw
grond beschikbaar-. Voor de 311 is
er in alle geval ruimte genoog, de
woningbouw verecaiigln «en kunnen
nog voort. Het is te hopen dat dit
oo,ï gauw gezegd kan worden van de
eigenbouwers. De priizeii van stee-
nen, hout, ijaar, cement enz., alles
wat ca* voor huizen nooaig is, zakken
al wat. Misschien «aan ze. met. een
jaar zoover naar beneden, dat het bai
daling van de loonen mogelijk zal
blijken weer aan de firma Jan cn
Alleman t,e leveren. Dan schieten we
hea-d op. Voor hel oogenblik is behel
pen nog de boodschap.
Bij de groote gebouwen die in
nieuw IJmuidon en Veiseroord in de
laatste jaren gebouwd zijn, kamt er
nu weer eon. De Chr. Geref. Gemeen
te heeft terrein a-"-"kocht op den
boel: van de Corn, Drabbelstraat en
de IIadleydwarsstraat. Daar zal wor
den gebouwd eon kerk met beneden
220 cn ou de galerij 92 zitplaatsen.
Samen 312. In een vorig nummer
vond men afgebeeld den voorgevel
aan de Corn. Drebb el straat. Archi
tecten z:in de hoepen Meijrexi on Ten
Broeke te TJmuiden- Het bouwen
kost ongeveer f 19000 en is na aanbe
steding opgedragen aan de firma
Oudshoorn te Beverwijk.
VEL-SENAAR.
VitiGADEKiRC YAH DSM BAASLE3S83ÏH SÏBEESIEBAAB
crvolv djscue&Se punt 3.)
De heer G e r r i t s z maakt de op
merking of 'l wel een raadsbesluit is
©m. 't tekort op de Begiooting van
ig.o uit de opbrengst van het gasbe
drijf van 1921 te dekken. Indien niet,
dan kan men overwegen dat tekort ui!
anuere middelen te dekken.
ua andere vraag is kan de gas-
prijS onnaag' en wel binnen korten lijd?
Op die vraag antwoordt spr. in bevcs-
tpgenden zin. in de eerste plaats om
dat de Duitsclic scuatkistgiljencn kun
nen worden verdisconteerd en in Ue
tweede plaats omdat de raming op de
begrooting van igze wat ruiiu is ge-
sie.J.
,,.i aanleiding daarvan coucludceri
spi. dat het vorstel der soc.-dern. raads
fractie om den gaspiijs met drie cents
te verlagen, piaciisch uitvoerbaar is en
dai er dan nog genoeg winst wordt be
haald.
Ue heer Van Liemt zegt dat de
leoen van tie gascommissic den indruit
kregen, dal de directeur de commissie
inlichtte volkomen te goeder uouw eu
dai de cijfers, die dc commissie werden
verstrekt, niet de waarheid overeen
komen. D, meenirg van spr. is dai
nu nog niet tot een gasprijsvcrlaging
kan worden overgegaan, lichter, daar
'i geld.t een zuiver financieels quaestie.
had spr. gaarne ook een advies van de
financieele commissie zien overgelegd.
rij vernam dal de financieele corn-
mrssie niet over de zaak is geraad
pleegd. Toch was dit gewenscht, om
dat dient te worden uagegaan of over
de maand December het gasbedrijf nog
verplicht is Jt 5.000 aan de gemeente
te geven.
De heer Heerkens Thijsse
zet uiteen dat dc winst die noodig i
te behalen om de tekorten te dekken
van 1920, maakt dat over de maand De
cember de gaspiijs niet kan worden
vciiaagd. li. ca W. mecaen dat bij de
nieuwe licgrooting, wanneer het tei
jd weggewerkt, het best over de zaak
van den gasprijs kan worden geoor
deeld.
Lie lveer Peper betoogt dat z. i. de
gascommissie niet alleen op incdedec-
lingen van den Directeur had moeien
afgaan.
dc neer 15 0 m a n s deelt mede dat
door hem aan Ged. blaten was toege
zegd, in twee jaar een bzdrae van
ton in te halen en dat Lied. e,Laten
uaanua aan den read schreven, del. de
jjegroJliig van 1920 zou vvordon goed-
geiceiUL, mits binnen twee jaar 8
ton werd kigsriiaaid ©n uit de bedrij
ven een meerdere opbrengst werd
gehaald. Dit is nu wal niet oen rae-ds-
©eaiuit, maar D. en W. anhvaarèu-en
otLzwijgcaid de wenken ven Ged.
Staven. De leden van d©n re-el zijn
Oia cei-lijko .m&nrehen d,ie wen
ken van lied. Staten getoonden,
Öpr. z2-«t vervior dat de Duitsche
Bcaai^btuiliettei;, naar aen hem. i©
ookend,, sinds cc'n maand zullen
worden uitbetaald. Daardoor is het
bati« srnlao van hot easbeiariif met 1
ton kunnen worden vermeerderd. Op
den dienst von 1S20 zal deze f lÜU.OOl)
als h".ti« saldo Jcunnen warden bii.«e-
scltreven.
Hiermede eindi-
over dit voordel.
de debatten
PUNT
.'borstel van B. en W. inzake aan
koop van liet perceel Nassauplein 2,
welk perceel in huur is bij de ver-
eeniging „Instituut Oxanje-Nassau".
Aangenomen.
RONDVRAAG.
De heer &lin«enberg deelt
mede, dat het geschil tusschen die
hum-commissie en den eigenaar van
hel perceel aan het Klein Heiligland
bijgelegd en dat door B. en W. aan
de directie der Haarl. Brood- en
Meelfalbriek is aangezegd, dat voor
20 Januari het perceel gereed moet
ziin. Inmiddels is met de verbouwing
van liet perceel voortgang gemaakt.
De lieer Poene zet uiteen, dat
het de verschil heeft berust op
een onjuiste opvatting van - -ehrij-
ven v,n Je liuureomrnissie.
De he©r Bruch uit den wenscb.
dat in den raad voortaan alléén zaken
zullen wor.-Vn V-ande'd. die raken
het gemeonl.eb&long.
De heer Ponne zegt, dat het hier
gold oen onttrekking van e«n r,er-
ceel e.an de bewoning eeolgtt-Or,
hem io h«t belsn« van de vo'k^hnis-
vesting de zaak in dien raad is ge
bracht.
De heer Boes zegt, dat het verkeer
bij den Scbotefbmg w-^arlijk wordt
en ve-.1 igt di.-tr de aandicht op.
De heet- Groenend? al deelt
mede dat hem is geb'°k©n dat na
men© den min. vin Abb. is medecre-
deeld dai door 't P-'ik geen steun meer
zal ver'eend worden voor '-m bouw
van vclkswanir'Tin voor dit iaar en
dal voor het volgende jaar maar voor
•10 worn'ngvTi een voorschot zal wor
den verleend. Wat wil'en B. en W.
in deze doen.
De heer S 1 i n e n b er ant
woordt dat B. en W. meen en. dot al
les moet worden -"'lam om te bevor
deren, dat u-sh stil uiten die reeds
zijn genomen eon uitvoer-V- kunnen
krii'-i-ftn en dat dierw 1?ngaaiidi© b:- den
minister aandren« sal worden uitge
oefend. Sur. heeft hoon dei die 00-
«in«en niet zondier succes zullen
ziin.
De hew Reinalda geeft in ovor
weging om inzak© den wonngbouw
tot de Kamer te adro<5©3irein.
Dc heer S 1 i n e n b e r ant
woordt dat B. en W. dit denkbeeld
zullen overwegen.
De lieer Klein herïnnort er aan,
dat de raad indwt:'d besloot gasnen-
niugen in te voeren en informeert of
b ijhet ledi«en van da rmrntmeters ook
vreemd geld is in ontvansr-t «encmon.
De beer Heerkens Th"ssen
deelt mede, dat in de maand April ei-
mede begonnen is om geen and?Te
voorwerpen dan «aspennin^en in den
meter te wemen. Het hielp echter
niet. In Juni werden gevonden 1422
andere voorwernen, in Juli 2148, in
Augustus 3918 en In October 4946.
Daarna is overgegaan 4 101 per
sonen tot E.fsnii.din« vatn dien «asme-
ter, bii eeniren is na bifbetalin« van
«elden de «asmeler weder aangeslo
ten.
Naar de meaning van spr. zondig
den een-ren zwaar: er weren er, die
46 en 188 twee en half-cemtstukken
in den muntmeter wiemen, die K-" de
lichting werden gevonden.
Clementie werd toegepast en indien
men meldt aan de «e©fabriek, d'-t
omdat men «een «aspanntngfvn bid,
er 2 1/2 ct.-sjf,ukken in den meter
werden gedaan, d?in wordt daarmede
rekening gehouden.
Dc heer Klein maakt de onmer-
kin« dat de «asoanningen niet ge-
m-kkeUik ziin te krügen.
D'oarna wordt do vergadtring ge
sloten.
Kei onoerheud der
vi ©otUesku ml 1 gjen
De aandacht was Dinsdag te Wash
ington geconcentreerd op de bijeen
komst van de commissie van vlooo-
deskundigen, daar het gedamd wac.
dat de deskumdig-en nagenoeg gereed
waren met liet onderzoek van de fei
ten en cijfers, wcAe den greiKls.ag
vormen van Hughes' voorstellen, uit
stel van de bijeenkomst veroorzaakt©
verrassing. Het verluidt, dat het ver
zoek tot uitstel afkomstig was van Ja
pan in verband met Kaï-o's mededee-
ling over de zeventig procent tn.l.da*
de Japansche delegatie van dezen
oisoli afzag.
Karatrig's pian.
Reulea-s correspondent vsrnoomt dat
IT.i.rding gelooft dat na de regel in;
hetreffc.iido het Verre Losten en ue hu
wapenmgskwestio een ©rnstige p©
g ij/ig z-a.'i worden god aan om een <-e-
gt'.ing io verkrijgen over da toekom
stige bijeeiakomsien van d. nzalfdeu
aard. Men ge.oc.it algemeen u..t in
dien dit denkbeeld wordt aanvt ara,
oan volgende internationale conferen
tie het vraagstuk der financiën deir gc-
heele wereld zal behondeian.
Viuiani ever Harding's
plannen.
Met betrekking lot de aau presid-ut
Ilardicg toegcscurevcu badoehag, om
eea verconiging van naties op te rich
ten door het van lijd tor tijd bijeenroe
pen van conferenties, beeft Vivïani
„Of de wereld op de eene wijze tot
een geheel wordt verecnigd, of op dc
andere, is van heel weinig belanget
bestaat daarvoor trouwens geen spe
ciaal protocol. Ik weet niet of deze con
ferenties en de Volkenbond het door
hen nagestreefde doel zullen kunnen
vereenigen. Alleen voor de wiskundi
gen is het waar, dat evenwijdige lijnen
elkaar niet ontmoeten. Doch deze beide
richtingen zullen elkaar in verschil
lende opzichten ontmoeten. Ik ben tr
zeker van, dat wij bij alle groote vraag
stukken zullen samenwerken. Amerika
heeft reeds zijn goedkeuring gehecht
aan het internationale hof van arbi-
txage, welks uitspraken anders minder
kracht zouden hebben gehad."
Ingelicht omtrent do woorden, die
hem worden toegesofrrevem op de laat
ste zitting der- conferentie te Washing
ten betreffende de ontwapening der
landmacht, heeft Brfand het volgen
de telegram gewonden aan Bonne-
vay: ,,Dr ie geen vaar woord in de
uitlating, die de „Daily Te'egm/plh"
en „II Tempo" me in den mond leg
gen. Bij de discussies tier oom missie
voor d© bewapening gnng het sk-ece
zeer hoffelijk toe; geen enkle woord
van g-esc£vil is er gevallen tusschen
Schonzer ©n mij. Het diner, dat de
Italiaansclh-e delegatie me aanboord
op mijn Iaaleten avond te Washington
droeg den stempel van groote htfrte-
lijk.''
DE CEALLSEERDE SCHULDEN.
Men seint uit Washington aan do
„Gh'icago Tribune", dat de Staatsse
cretaris van Financiën formeel heeft
ontikond, dat do Amerikaansche regee
ring bezig was met het overwegen van
een voorstel om den Geallieerden een
vermindering van hun schulden aau
de Vereenigde Staten met vijftig pro
cent, of eon ander pene ent age, toe te
staan.
DE DUITSCHE SCHADE-
VERGOEDÏ54C.
De betonde economist sar George
Parish, heeft er in een red» in do Nur
tional Liberal Club te Londen den na
druk op gelegd, dat Duitsdhland niet
in staat is zelfs de verlaagde betalin
gen te doem, welke to Spa zijn ©ver-
ecngekcmien. Indien Duitsahland er
iidet in slaagde to betalen, zoo vrocji
spr., zou men dan verzocht worden
het iRuhrgeibied te bezettan? Die weg
zou oriet mteeai leiden tot vemrietig.ng
van Duitse.;land, maar- ook van Bri
tannic en de geheel e wereld. Duitsch-
land zou, indrien zijn markten hersteld
werden, honderd millioan pond jaar
lijks kunnen betalen, op voorwaarde,
dat het we©r werd opgenomen in den
kring der naties en dat zijn woord
vertrouwd werd. De eenige manier om
iets uit Buitschiand to krijgen is niet
door geweld, maar door aanvaarding
van zijn beloften «n vertrouwen te
stellen in zijn eer. De g&lieele kwestie
moest volgens Sir Georgo worden
voorgelegd aan een wereldconferentie
van- barikiers en financieele deskundi
gen, bijeengeroepen door den Volken
bond.
De „Financial Times" meldt, naur
men uit Londen seint, o.a. dat
Rathenau waarschijnlijk ook een on
derhoud zal hebben met Lloyd Geor
ge. De keel© financieele wereld ste.t
volgens bet b'.ad buitengewoon groot
belang in de zaak, daar de algemee
ns indruk bestaal, dat de tijd geko
men is voor een werkelijke rege/ung
van de kwestie der schadevergoeding,
de huidige onzekere toestand drukt
geheel Europa terneer en moet om de
een of aindere wijze definitief worden
opgelost.
Het denkbeeld van een moratorium
van drie jaar voor Duitschlaud, ge
opperd door sir John Bradibuinr, ge-
durend© hetwelk de leveringen in na
ture zouden doorgaan en Duitscbland
zijn financiën zou reorganisesren,
zijn begrooting in evenwicht zou bren
gen dn do uitgifte van papiergeld zou
stopzetten, vindt volgens de „Fin.
Times" in zaken- en financiecD krin
gen een groote mate van instemming.
SYr.TP-MISCI-ÏE
TOENADERINC.
Rathenau en zijn secretaris dr. Si
mon hebben te Londen een onderhond
gehad met Sir Robert Kindersly, ceu
welbekend bankier alhier, en h adden
ver-der een conferentie met Sir Rt>-
Bellijn en Sur John Bradbury, uen
j eersten Britsóhón gedelegeerce bij de
c&mmis&ie van herstel te Pairijs. Vot-|
ge its sonitr.igo bladen zou hierbij de
jkv.estie van oan moratorium voer de
IUuitso.r© sohuiden zijn besproken. Dai
1' wil zoggen, nat het vraagstuk vw.-
loopig nog blijft bij het ministerie
van financiën en nog get-11 puin uit
maakt van de buiteniandeca© politiek,
UIT RUSLAND.
De opstand der KaTellêrs.
Uit Helsingfois wordt geseindDe
Karclistische strijdkrachten hebben
beslissenden aanval op Repola voorbe
reid, waar 200 man Sovjet-troepen ge-
staiionDcerd 2ijn. Uit Porajervcs
vlucht het roode garnizoen.
De Kurman Bolsjewisten zijn geheel
geïsoleerd, sinds het ijs de scheepvaart
met Archangel verhindert.
In Olemetz concenireercn de Bolsje
wisten hun troepen.
De Russische geldmiddelen.
Volgens een bericht uit Moskou
maakt een decreet van dc financieele
commissie de aangekondigde Russische
fiuauciecle hervorming bekend op don
metaalgrondslag. Een roebel der nieu
we biljetten komt met 10.000 roebel dei
huidige papierwaarde avereen cn zal
een wettig betaalmiddel zijn in het ge-
geheele Russische Rijk van begin
DE DUURTE IN DUITSCHLAUD.
Het Rijkskabinet beëindigde onder
deelneming van het Pruisische kabinet
zijn beiaadslagiingcn over den door
de duurte geschapen toestand. Ter
versterking der voorschriften tot be
strijding van den woeker werd een voor
stel ingediend, dat het publiceeren vau
alle veroordceiingen wegens sluikhan
del en prijsopdrijving door de pers be
paalt.
Ter verbetering der meeiverzorging
zijn 400 millioea mark beschikbaar ge-
steid, en wel in de eerste plaats voor
die gemeenien, waar de meeiverzorging
bijzonder noodlijdend is.
UIT ROEMANlö. Dinsdag werd te
Boekarest het Roemeensohe parlement
niet een troonrede van den. koning ue-
oporid. Do koning wees op de voortduren
de fiarlelijko betrekkingen met de geal
DE MOORD OP ERZBERGER.
Uit Dresden wordt gemeld: De eem-
gen tijd geleden gear resteerde zonder
ling, die zich voor Tilessen uitgaf,
heeft thans bekend, dat hij niet ue
moordenaar van Erzberger is. De
man beweert thans Tilesen te heeten
en vertelt een zeer romantisch en uiter
mate ongel0of^waardig verhaal, voi-
gms hetwelk zijn vader hem op zijn
sterfbed had doeoi beloven, het on
recht dat de Keurische fatmilie Thie-
sen hem had aangedaan niet met
kwaad, doca met god te vergelden en
zioh te zullen aanmelden ais de moor
denaar van Erzbcrger. Natuurlijk 8e-
1-ooft de politie dit niet.
Van een b u i-terh land? ch e politie-
autariterit is bericht ontvangen, dat
de zoogenaamd© Tillesen waarschiju-
lijik eau bekend afperser uit Westfa-
lesn is.
DE DOOD VAN KITCHENER.
De vertooning in Londen van de
film getiteld„Het verraad, ge-
nleegd aan Lord Kitchener", heeft
het meeningsversohil aangaand© de
wijze ven ziin dood opnieuw doen
herleren. I11 d-e film wordt de dood
van Kitchener door het zinken van
den kruiser „Haancc' ire", die hom
naar Rusland zou brengen, afgeschil
derd aJs te wijten aaai inlichtingen,
verkregen door een DuitscEé vrouwe
lijke BDion vaai een Eiigelschen offi-
ciei- en verstrekt aan de Duitsehe re-
«eermg. Daar vele proteeten zich
helbben doen hooren tegen de film.
voornamelijk od vrond dat haar ver
ba©1 niet on feiten was gegrond, heeft
da gemeenteraad van Londen de
film verboden.
Het departement van oorlog geeft
thans de volrende verklaring uit
„Het departement von Oorlog is
niet in het bezit van esniv bewijs of
eenige aanwijzing, dat het zinken
van de „Hampshire" te wijten wa©
aan inlichtin«©n, aan d'e Duiteche re-
«eering verstrekt, het zij door een
vrouw Beckor, of door een ander
persoon. Hef. departement hoeft be
richten ontvanren, dat deze vrouw
er zich te Berlijn op beroemd heeft,
dat zij 10.090 mark van de Duiteche
re re erinht/I ontvrtnren11a deze te
hcibb&u ingelicht oin'i-rt het aan-
ri.snnde vertrek ven Kitchener naar
Rusland en dat zij deze in'ichtinren
had ontvangen terwh'l rii in Londen
vortoedfe van een Britsoh.cn officier,
eon vriend von hasr echtgenoot. Fr
is «een rectificatie van haar vevkla-
•inren ontvenre-n, doch met beeliet-
oid Iren wouden me-Legedee'c?, dot
■vi- verhasJ, dat &:i de-n dood van
'itohener heeft, tewiwrrehrecht, re-
0el onjuist ie. Ou 8 Mei 1916 niet
vinder rhn 4 weken, voordat de
..Hampshire" naar Rusland vertrok
cn km ren l:itk voordat eenre rege
ling omtrent de reis ven Kif-V'visr
tvas eemecikt werd Elise Becker
tot 2 roaondcai ^->v--.jc-,nr'?r.t-rsf vn
uitwïirb're veroordeeld. Het feit, d?i
zij 11a 8 Mei 1916 niet meer vrü in
Londen vertoefde, doet haar verbaal
teniet. De oficiee'e verslagen van het
zinken van de „Hanreriiire'' hc-bton
drit steeds man c-an mijn toegeschre
ven.
PORTUCAL EN DE MOGEND»
HEDEN.
De „Times" verneemt, dat de toe
stand in Portugal zoo slecht is, dat
de kwestie van buitenkan "sche inmen
ging cn het stellen van Portugal on
der een mandaat thans ernstig door
de mogendheden wordt overwogen.
Naai- men meent, zijn Frankriik en
Italië en Spanje voor een dergelijke
oplossing van de crisis,
D© „Times" verneemt van een wel
ingelicht persoon, die zooeven uit Lis
sabon is teruggekeerd, dat de toe
stand in Portugal op het oogenblik
zeer ernsiig is. Er bestaat gevaar
voor een bolsjewist is olie revolutie.
De Russische grenslanden Letland,
Wit-Rusland. Oekrajine, Koeban en
Georgië, hebben een vrijen bond en-
sticht van Oost-E-uropeesche vol
ken. Het doel van dit verbond is,
de gemeenschappelijke verdediging
van de euuvereiniieit en de onafhan
kelijkheid der leden van dezen bood.
DE STRIJD IN DE OEKRAÏNE.
„Oekrainska Tribuna" meldt
Troepen Oekrajiensohe opstando-
liingen rukken allerwege met groote
snelheid op. De Bolsjewilri trekken
een groue kr"----.maciit a»meii ©m
Kief te verdedigen, dat reoub van alle
kanten is ingesloten. Bij de voor
steden wordt eon beslissende s'ag ge
leverd. Het Oekrajiensche zuiderie-
ger. onder bevel van generaal Goe-
lenko, heeft de rechtervleugel V3n het
roode leger verslagen on is nu begon
nen met den algemeen en aanval van
de Bolsjewistische krijgsmacht bij
Odessa.
Uit officieele Bolsjewistische bron
heeft men bericht ontvang-- dat de
Bolsjewiki 300 Oekrajienoche inwo
ners van Pro&koerof hebben vermoord
en dat zij. alvorens Kam ends en Vin-
nitzn te ontruimen, 217 gijzJ.iars me
devoerden. die allen gedood zijn.
DE IERSCHE QUAESTIE.
Volgens h&ricflit- zau de verk-larlng,
waartoe Lloyd George en Craig zijn
overeengekomen betreffen do aan
staanden Dinsdag" betrekking ben-
ben op den eed vam trouw der Sinn
Fcriners aan de Kroon. Naar beri-cht
wordt, zou de Enge Ache regeering
thans van Sinn Fein de verzekering
hdbbon g-tikregen. dat er geen moeilijk
heid zou zijn voor dien eed van trouw
zoodra er een regeling ia tot stand
gekomen. Daarentegen verlangen de
L Istermannen, dat de Sinn Ferincrs
getrouwheid zu'iien zweren, voordat
er verdere onderhandelingen plaats
vinden. D'iit zou dus de groote moei-
lij-ldhcid in de kwestie zijn, waaro.er
de Sittn Feiners nu tc Dublin beraad
slagen.
Het Ulster-ministerie is gemachtigd
om ongeveer 6000 bijzondere politie
agenten aan te werven om leven en
eigendom in Noord-Ierlaud te fcesohtr-
men.
DE „TEMPS" OVER DE VERHOU
DING TUSSCHEN FRANKRIJK
EN ENGELAND.
De Temps" trekt uit het bezoek
van Raithen-au aan Londen dadcT'ic
na het vertrek van ©tinnes de conclu
sie, dat sommige Engelschcn ten min
ste er wel van willen wektn om te
onderhandelen met de industrieel en.
Het blad vindlt dat zeer natuurlijk en
theeft de overtutgring, dat hoe meer üe
Engelse-hen de Doitsabe crisis zullen
bestudeei-en, hoe meer zij zu.len be
merken, dat er gToote gemeenschap-
r>elike belangen bestaan van Enge
land en Frankrijk.
Het blad verwondert zich daarom,
dat de Britsclie regeerin-g steeds z n
gesohïllen met Frankrijk breed un
meet, zooals gebeurde in de beide
jongste nota's van Reutei-, en zoo i-n
m&dedeeling der „Daily Mail'' be
treffende het moratorium ten gunste
un Duiteohland.
Aangaande de overeenkcenst met
Angora merkt de „Tem.ps" op, dat de
tegenwoordigheid van een Engelsclu-n
generaal te Konst-antinopeIvan '-en
Ertgcisch eskader in de Dardameüetn
en van de „Concord" voor Messina,
evenals het bezoek van Goenaris te
Londen de Turken er niet aam kun
nen laten twijfelen, of Engeland ver
langt den a'getnecnou vrede. Van den
onderen kant zaJ geen Britsche reg?o-
ring ooit kunnen meenon, dat Fraaix-
rijik nog voor ombepaalden t:id zo!
voortgaan troepen en geld zoek
bireiigYiu in Turkije. Goe'n Franscim
regeerin-g zou dit kmincn toestaan.
In e k geval wacfnt de Fransclic ie-
geering met levendige bölangiïtalling
op een voorstel vam Curzon r.n ?ii
wensdht oprecht daarin een grondslag
te vinden voor een aannemelijken vre
de voor de beide tegenstamdeis. l»o-
treffvude de Oostersohe kwestie n-ecmt
Frankrijk due een afwachtende hou
ding aan.
Zoo is het eveneens met de kwesti«
der schadeloosstellingen. Hierbij doel
de „Temps" evenwel opmerken, dal
hel niet voldoende zou z jm 0111 de be-
Feuilleton
OORSPP.O.MvE! „ja.-. DE EGT IV E-
RUMAN
dooi' WILLIAM HOLT.
60)
„Urn, daai-ran bon ik ook over
tuigd".
„Goed, ik wil die overtuiging vol
strekt niet bestrijden, w-a-nf ik h&u
geen bewijzen voor haar schuld. Maar
ik hOiihau) wat ik vroeger gezegd
heb, haar houding komt mij zeer ver
dacht voor En ik ben heeleon-aal niet
van plan mijn onderzoek to laten be
ïnvloeden door mijn sympathie voor
die alleszins m-zikwaardi-ge vrouw".
„Maa u zu.t toch toeguveoi n vci-
gict :.f. heLbon. Wij meenden dat sig-
noru Cfcianina hier vei'be-.rir cn nu
blijkt het dezo ongelukkige vrouw gt-
wecst tc zijn",
„Mijnbeer do Linar, ik ben nog
overtuigd, dat werkelijk siguoru
Chiarin- hier verbleef. De inlLihtin-
gen van mijn helper waren van dien
aard, dat ik niet anders griOcvwi
kan. De vrouw, i'io wij hier dood v:-:-
den is. kcIoo' ik, niemand and eis d.vn
de oude huishoudster of meid. Dit
was niet haar kamer, zij had een ku-
mor hierboven".
I „Wat! U neen, maar dat valt toen
moeilijk to gelooven".
„Nu, wij zul.cn zien", antwoordde
Turner. „En ik hoop ook spoed-ig ieto
I van mtjii helper to vernemen, wam
hij .0 zoo plotseling verdwenen, dar
ik niet anders aaünemcm kan, d-an dut,
hu den man die hier vertoefde en die
met dc signora weder vertrokkcai is,
achmuu is gegaan. Hij zou anders
het landhuis zeker zijn blijven bewu-
kcii, zooals hem gezegd is".
Eonigeii tijd iater kwam de genees-
heer van hel dorp, door den velcl-
wö-clnrr gewaarschuwd. Hij conSwt-
teerde daociijk, dat dc vrouw wuc
ovciicdon, z.j moest al eemge aren
dood zijn. Ja lnj achtte het waar-
sciiijiLijk, dat zij reeds vroeg in den
avc-jid v&e gestorven.
„Vergiftigd, volgens u?" vroeg d©
burgemeester,
„Vci-giltigd Dat zou ik zoo dade
lijk niit durven beweren", antwoord
de de man van de wetenschap, „ik 1
heb iiunr slechts vluchtig ondei-zocht,
maar liet lijkt mij even goed mogelijk
dat hier van een hartverlamming
spraku is. Om hierop echter met ze-
kerheid Ie nul .voerden, zal een lijk-
opering moeten plaats vinden. De
justitie zo 1als ze meent, dat hiervoor
termen aanwezig zijn, daartoe iuöi-I
geil vroeg wel last geven. Er vollen
geen uiierlijke teetkenen waar tc ne-
ïucn, dut zij een gewelddadige» dood
zou gestorven z:jn. Uit weet ik wei,
als de'bewoners van dit huis zel f xnij
gewaarschuwd hadden en veile.d dat
ciezo vrouw platseling \v-a6 ineenge
zakt, da-u zou ik den dood door hart-
vcciannning hebben geconstateerd.
Maar de vsrdachte oniETtandigheid,
dat zij alleen bier ge.ouden werd,
tcwijl ue andere bewoners gev.ucht
schijnen, doet .natuurlijk vermoeden
koesteren, dat hier misdaad in het
spel is.
iVLen dcoriiep 1102 eens hel geheelc
huis. Woamhij nia.fs -hijiryidsTs ontdekt
werd on kon toen niet i^.ter oesluiten
dan heen te gaan, want tr Was wer
kelijk voor ae <iag aanbrak niets te
doen. De veldwachter zou het huis
bowakon. De heepen besloten geaa
menliik terug te wandelen en onder
weg bespraken zij, wat er toch wei
g&beurd zou zijn. Allen waren liet er
over eens, dat over doze geschiedenis
een geheimzinnig waas hing.
Toen de burgemeester en do doktor
van de anderen afscheid genomen
hadb'in, Tugaveai de anderen zricli
naai- hun logies.
Turner zei dat hij slapen ging.
want ongetw'ifeld zou - ïuotgen
een drukken dog wachten en liii gaf
aan d:-.i voornemen govolg. Maar dc
drie êdellïedien wisten, dat zij toch
c-iii siaao niet zouoen kunnen vatten
na de einotioneole onldekkiii'- die er
«erèan was ©n zij hieven bijeen, ou
den Io den raad van den detective,
rust te nemen.
lvicn zij met hun drieën nog bijeen
waren, stak de graaf de Tournel zijn
misnoegen niet onaer stoelen of bin
ken. maar zei duidelijk, dat hij Tur
ner absoluut met vertrouwde.
„Hij ma? dan duizendmaal een be
kwaam detective heeten riep hij
uit, ,,i!c wilde cat wij nooit besloten
halen met hem samen ie weikm. Ik
begriip niet, hoe de man nog niet toe
geven wil, dat hij «olieel op een
dwaal spoor geweest is. Waarom zijn
wii hierheen gegaan? Het was, om
dat hii meomd-e, dat signora Chia.rina
hier gevangen «ouonoen werd. Fit
nu blijkt, dat hier van een geheel
vreemde vrouw sprake geweest is."
„Wel", antwoordde de Linar be-
d-aohtzaam, ge moet hem niet te
spoedde veroordeelen. Ik geloof, dat
hii toch wel zijn reden hoeft 0111 hard
nekkig v;;st te houden aan zijn eerste
verondei-iteliing. ïïii eehnnt groot
vertrouwen te stellen in ziin helper.
Die is verdwonen, tegelijk niet de
andere bewoners van het landhuis.
En het ligt dus vcor de hand te «eloo
ven, dat die jonge m-r-n de vluchtelin
gen gevolgd is. Hii zal zeker zoo
spoedig hij daartoe kans ziet. van zich
laten hooren. Wij moeten dus in ieder
geval wachten, wat bij te melden heeft".
Nióblington knikte, maar dc Tournel
haalde dc schouders op.
„liet zal wel niet veel zijn," riep hij.
i „tiet lijkt mij niet veel bijzonders wat
I Turner tot nog toe geleverd heeft te za-
man met dien jongen man".
„Ge zijt onbillijk tegenover hem",
meende de Linar, „maar laten wc er niet
over spreken, we worden het hierover
toch niet eens",
j De slernming tusschen de drie vrien
den v/as niet bijzonder opgewekt. Zij
voelden zich niet zoo volkomen eensge
zind als liet bij vorige gelegenheden was
geweest. De Tournel begreep niet. hoe
de Linar toch wel groote waarde scheen
te hechten aan liet werk van den detec
tive tien hij van het begin af had ge-
wantrouwd. Maar misschien was hij juist
omdat hij zelf voelde eenigszi.is onbillijk
I tc ziin hierover erg ontstemd.
Men ging ten slotte toch maar slapen,
i begrijpend, dat bet beter was het voor-
beeld van den detective te volgen,
I De drie, die zoo laat opgebleven wa-
I ren sliepen eon gat in den dag. Wel
was luin voornemen geweest weer vroeg
uit dc veeren tc zijn, doch de natuur heelt
ook haar rechten cn zij waren doodvcr-
j jnoeid geweest.
Turner, die vroeger was opgestaan, zei
den waard hen maar te laten slapen.
Trouwens zij kenden niet beter doen,
men moest immers toch wachten tot dc
1 heereu vau de rechtbank kwamen. Eu zoo 1
lieel vroeg konden die er niet zijn. Tur-
ner zelf wachtte ongeduldig op eenig
I toeken van zijn helper, hij - had de vaste
overtuiging, dat deze van zich zou laten
hooren.
I Maar midden op den dag was er vau
den jongen man nog niets te bemerken
geweest en toen om ongeveer twaalf uur
dc onderzoeksrechter in het landhuis zelf
zijn ondervragingen begon, moest hij
zich tevreden stellen met de onvolledige
inlichtingen welke degenen hem konden
verstrekken, die het lijk gevonden had
den.
Allereerst werd de detective verhoord.
Hij vertelde, dat hij eerst het lijk op den
grond had zien liggen.
I „Waarom drong 11 hier binnen?", werd
hem gevraagd.
„Omdat de graaf de Tourncl tcvcr-
geels getracht- had de dame, die wij
meenden dat bier verblijf hield voor het
raam tc doen verschijnen".
„Verwonderde u dat zoo?"
„Neen, dat verwonderde mij -eigenlijk
heelemaal niet. In haar omstandigheden
zou liet toch zeer onvoorzichtig ge
weest zijn zich voor een verlic.it raa-.n
te vertoonan, Zij Icon niet weten of het
vriend of vijand was. die daar buiten po
gingen deed baar opmerkzaamheid te
trekken".
(Wordt vervolgd).
