oar Jr.. uitgereikt. Telzner had nlet
•minder dan 6 gouden medailles, waar
onder die van II. M. de Koninain,
al.j-mede den wisselpriie-De-Helomar
Plaviuette ij» ontvangt te neraen.
Naar de voorzitter mededeelde,
komtlï. M. de Koningin a.s. Woens-
<;,i<7 eon bezoek brengen aan de baan
van de IJsverceniging Groningen.
Dien dag wordt ou deze baan een
wedstrijd vcor be-.oepsriidera gehou
den waaraan de beste Fnesche en Gro
uibelle riic5ers zullen deelnemen.
Biljarten.
BlLJARTB. HAARL. BN OMSTR.
ONDER ONS—KORENBEURS.
In lokaal ..Ruimzicht" werd deze
wedstriid in kuise D. gesoeeld. De
Harlemmei-s. zoowel als de Prhotesna-
ren speelden slecht.
Korenbeurs waa evenwel ver in de
meerderheid en verloor slechts een
der partijen. De uitslag ie als volgt
Onder Ons60. 80. 20. 79. 57, is
296 caramboles,
Korenbeurs: 80. 50. 80, 80. 80, Is
370 en ramboten.
D. E. S.— VEREiEN. 1921.
In klasse D had bovengenoemden
wedstriid in lokaal Mono pool plaats.
Voreen 1921 speelde dezen avond bul-
n gewoon slecht en verloor alle pap
- n. i» s. maakte het totaal van
"Wil. 1921 158 caramboles.
1.. l£—BERG EN DAL ITÏ.—
i.ond bracht „Berg en Dal III"
ei.i 'L.:Jek aan D. O. K. III in cafë „Hel
Papen van Haarlemmermeer' te Heein-
Bte ie. D. O. K. *a» over het algemeen
sterker en won <ie eerste 4 partijen.
De uitslag was: D. O. K.80, 50, S0, 80,
75, totaal 335.
Borg en Dal 67, 47, 57, 55, 80 totaal 306.
Woensdagavond komt Berg en Dal I de
rev -c' :~i;-.trh spelen tegen D. O. HL L
DE WEDSTRIJD HOLLAND—BELGIS.
Zondagmiddag werden te Aznsiej-uam de
wedstrijden voortgezet. Het ging tuesolien
Douuuering en luyons. De crjiers waren
vo.gons „Da Cri.":
p^iuineriug0, 0, 7, 70, 1, 18, 2, 3, 48, 50,
33, 25, 1, 29, 0, 7, 17, 21, 0, 0, 63; 4; 0;
10, 23, 8, 91, 2, 50, 10, 17, totaal 600 in 31
betmor; hoogste serie 91; gemiddelde
19.5
.o:: ti. 5, 0, 4, 22, 3, 37, 3, 3 1, 17;
72 li, 0, 53, 2, 0, 5, 0. 0, 10, 5t>; j; 2; 4;
0. 12, 4, 2, 52, totaal 469 m 30 beurt sa; hoog
ste serie 63; gtmiddeldo 15.63.
Door deae overwinning werd het totaal
var. Holland 1614 togen 1443 voor België.
's Avonds had de laatste ontraoé'-ing tus
schen Boa en Seis plaats.
Bos, die van acquit speelt, mist en laat
de ballen in goede positie voor Seis lig
gen, die er 38 weet.uit te halen. Als beide
spelers vijfmaal aan beurt atjn geweeat,
hooft de Belg 63 punten t -gen de- Hol
lander 55. In de zevende beurt maakte
Bos een goede dertig, om in de aohts'e
beurt zijn score door klein spel hoog op
te voeren.
Op 85 komen de ballen uiteen te liggen
en bij een moeilijken oinspeelbal strandt
Bos op 88. De stand is dan 176 tegen 69
:iu het voordeel van den Hollander.
Seis loopt dan eohtcr goed in en weet
in drie beurten respectievelijk 45, 52 en 73
bijeen te brengen. Door het missen van
een gemakkelijkcn trokstoot, laat hij dan
'de ballen in goede positie achter. De
stand is dan 266 om 239 voor Bos.
Deze weet vam zijn 12e beurt gebruik te
maken door een vlug en fraai gespeelde
96 bijeen te brengen.
In zijn 15e beurt voegt hij er nog 55
aan toe. Dan verslapt zijn spel danig; 5
achtereenvolgende beurten leveren hem
Bleek is twee nullen en twee achten op, ge
volgd door een magereo drie.
Se-l9 weet zijn vorm in tusschen te bewo
on en als de 21e beurt zal beginnen is
!e =uad 434 voor B"s -.egen 332 voor den
Belg. Dam ontwikkelt de Nederlaadsche
kampioen een subliem spel en maakte m
drie beurten 42, 96 en 32, waarop Seis
met 15, 21 en 32 antwoordt. Bij de daarop
volgende 24e beurt, al# Bos er nog 6 te
spelen heef*, worden hem de zenuwen de
bass; na 4 stooten mist hij een gemakke
lijkcn bal. Sols weet de kans echter niet
te gebruiken, waarop Boa de partij uit
maakt. De cijfers zijn:
Bos: 0, 9, 6, 27, 13, 3. 30, 88, 32, 25, 3;
96. 18, 0, 55, 0, 0, 8, 8, 3, 42, 96; 32; 4; 2;
totnnl 600 in 25 beurten, gom. 24, hoogste
serie 96.
Pols: 38, 2. 14, 1, 8, 3, 3, 0, 46, 52, 73; 22;
20, 0, 12, 7, 44, 20, 0, 18, 15. 21, 32; 1; totaal
451 in 24 beurten, gom. 18.79, hoogste se-
rio 73.
Holland heeft dus dezen wedstrijd ge
wonnen met con voorsprong van 215 caram
boles (22141399) en daarmede revanche
cenomen voor de in België geleden neder.
lthlêtlet
WEDLOOl' TB 's-GRAVENHAGB.
De H. A. V. heelt Zondag haar eers'ci:
veldloop gehouden. De 11. A. V. had hel
volgende parcours uitgezet. Van de Ba
taaf door do Boschjes, via het duin ton cm
muur do Bolvödeie en van daar via do Wit
te Brug naar het punt van uitgang. Kr
waren een drietal categorieën van deelne
mer®, t-w. nieuwelingen en veteranen over
3 1/2 K.M. en N. A. U. leden over 5 K.M.
In het nummer nieuwelingen wis', de
Amsterdammer Van Nek zich eerst® te
plaatsen.
Do veteranen leverdon een feilen kamp,
welke in het voordcel ven Schatte ein
digt.
strijd tusschen de N. A. U.-leden
ging voornamelijk lusseken den Hagenaar
i\ de Boer en Brouwer von D. O. S. (Rot-
teïv-un). iiet 1/10 seconde voorsprong cas
seerde eerstgenoemde als No. 1 d«u fi
nish.
-\a afloop werden de pnjrea door kapt.
Schuroo, voorzitter der h'. A, U. uiige
reikt.
De volledige resultaten luiden:
Nieuwelingen, 3 1/2 K.M.Aantal in
schrijver» 13o; aan den start verschenen 82
deelnemers, wauivau er 76 ret parcours
volbrachten; 1. 0. van Nek (Amsterdam,
AUlleta) 13 inin. 28 3/5 sec.; LIJ. Uosi-
darn (Den Haag, Olyiupia), 13 junn. 40 1/5
sec-; 3. Cb. Poelvoordo (Dim Haag, Rade-
maker'a 8. V.); 4. G. J. Gordijn (Rotter
dam, D.U.S.); 5. B. C. van Mijon (Delil,
Sparta.
Veteranen, 3 1/2 K.M.aantal inschrij
vers 14; aan den start verschenen 9 deel
nemers die alle het parcours volbrachten:
1. A. Sohotte (Den Haag, Zwaluwen), 16
min. 17 2/5 sec.; 2. H. J. van do Wal
(Rotterdam), 16 min. 29 4/5 eec.; 3. W.
Wesdorp (Rotterdam, D.O.S.)
Klasso A (N.A.U.-leöea) 6 KM.: inge
schreven 15; gestart 9 deelnemers1.
de Boor (Den Haag, Togo), 13 min. 21 3/10
se?.; 2. C.L. Brouwer (Rotter-lam, D.O.S.),
13 min. 21 4/10 sec.; A J. Zecgcrs, (Amster
dam, A. V. A. C.), 13 min. 24 2/S sec.;
4. C. H. Krol (Den Haag, Zwaluwen); 6.
O. J v. <L Wel (Den Haag, V. en L.).
(DeCrt.)
IJit lis Umstrsiien
HALFWEG.
De in de Ned. lierv. Kerk' alhier
gehouden collecte ten bate vaji noodlij
dend Rue Lande heeft opgebracht de
som van f 32.40
HAARLEMMERMEER.
Install atie. De installatie
van de couwnisaie voor ai'beidebeniid-
deline en bestriidlns- van de werk
loosheid, zal plaats hebben in een
daartoe op Donderdag 8 DeoeniLsr
aan de ten Raadhulze te Hoofddorp te
houden bijeenkomst. In oe ver^ade-
rinc zu'len tevens ma?i- elen wor
den besproken tot het rijden van
de werkloosheid.
Tot leden van genoemde commissie
rijn zooveel mogelijk U-noemd de
voorzitters of secretarissen van de af
deel insen van bonden op land- en
tuinbouwgebied en voor bouwvak-
ariieiders en "xondwerkers.
Ook die voorzitter van de znidden-
standsveneeni sins, Haarlemmermeer'
is tot lid van deze commiseie be
noemd.
VELSEN. Rijkspostspaarbank. Aan
het postkantoor Velsen en de daaronder
ressort«erende hulppos'.kan toren werd ge
durende de maand November 1921 inge
legd 16161.45, terugbetaald 10.295.86.
Het laatste door dat kanmor uitgegeven
boekje draagt het nummer 7680.
VELSBN. Bevallen: E. E Relz—
Btcuu d. C. van HeijstHagen d. S. van
den Boedhvan Hamert d.
Gehuwd: R. L. B. Kesseler en M. Vil
ten, A. van Haron en A. J. Noordijk, H.
de Krijger en J. T. de Vries.
Overleden: F. Korf, 72 j-, wednr. lan
M. Neutjes.
Burgerlijke Stand
HAARLEMMERDIEDE EN
SPAARNWOUDE.
GetrouwdE. V. R°hrich en C. H.
Cornelis&e, wed. van D. F. J. van So
meren.
BevallenKL Flipse, geK Maas,
zoon.
Overleden Leendert J-acobus VaL
lenk'oed. oud 54 jaar, gehuwd met M.
H. Bijlevedd.
WIJK AAN ZEE EN DUIN On
dertrouwd: J. Hommes en B. Nijman.
Getrouwd: J. Pleeging en A P. B.
Slingerland.
Bevallen: M. Stroet-Apped, z.; J. C.
M. Elfering-Vesies, z.; K. E Med-
chers-Brouwer, levenl. kind.
Overijlen: D. de Reus 66 j. echtgen.
•van B. Bruijna.
INGEZONDEN MEDEDEELINGBN.
BROEREmWCEK
Slechts 8 Daten. COG Pantalon? van
prima EngeEnoho Stof, worden ver
kocht va nat 12. tot en mot 112.50
DUS ALLEEN NAAR DiAS. KLEINE
HOUTSTRAAT 87, b»j do Hontbrug.
oiaüsuieuws
muziek
N. V. Nationale Opera.
Opora-Conccrt. Gom. Con
certzaal.
Ik heb mij afgevraagd wat de directie
der Natioanle Opera er toe bracht hier
een opera-concert te komen geven. Het
is nu misgeloopen cr waren amper
een honderdtal menschen voor geko
men maar afgezien daarvan, gesteld
dat het concert veel bijval had genoten,
wat na doelmatige reclame en op een
gunstiger tijdstip wel mogelijk zou zijn,
dan zou het toch nog onlogisch wezen
dat het gezelschap in plaats van opera
uitvoeringen, -concerten kwam geven.
Waar we trouwens in Haarlem geen te
kort aan hebben. Goede opera-vertoo
ningen krijgen wij hier echter niet zoo
veel en daarom is 't te meer te betreu
ren dat ditmaal bij haar bezoek aan
onze stad, de Nationale Opera den
schouwburg met de concertzaal verwis
selde.
Over het concert valt anders veel
goeds te zeggen, en ware de kille leeg
heid der zaal, die de temperatuur er al
les behalve behaaglijk maakte, niet zoo
hinderlijk geweest om de gewenschte
atmosfeer te verkrijgen en het contact
tusschen podium en publiek, de uit
voering zou vast een zeer gunstige be
oordeeling verdiend hebben.
De heer Albert van Raalte had met
zijn orkest voor de gelegenheid speciaal
gestudeerd, niet enkel op repertoire-
stukken als de ouvertures van Mozart's
Tooverfluit en Wagner's Vliegende
Hollander, doch ook die van Willen»
Tell, van Rossini, en die van De Vrij
schutter, van Weber, onder handen ge
nomen, benevens de buiten het kader
der opera opgevatte ouverture-fantaisie
„Romeo et Juliette" van Tschaikows-
ky. Met dit laatste weik toonde Van
Raalte nog wat meer te zijn dan een
slagvaardige opera-dirigent, maar ook
deze zuivere concertmuziek meesterlijk
te kunnen leiden. Het orkest volgde
doorgaans gewillig zijn bezielende di
rectie, alleen het slot was weinig sta-
biela Be „Fieischüutz-ouverture" heeft
mij minder bevrediging geschonken, zij
ging tamelijk rommelig. Die van De
Tooverfluit en van den Hollander
daarentegen stonden op hoog peil, en
die van Willem Tell was een echt vuur
werk.
Lea Fuldauer zong bekoorlijk de Ro
zen-aria uit Mozart's Figaro, maar toch
ligt deze gedragen melodie haar niet
zoo gunstig als de lichte coloratuur-
muziek van „Les Dragons de Villars",
waaruit zij met schitterend bravour de
groote aria zong.
't Speet ons dat Maartje van der
MeerOffers geen grooter aandeel op
't programma had. De brillante stem
dezer uitstekende zangeres schitterde
maar even met de kleine Cavalleria-
aria. Maar hoe? Phenomenaal van
klank en ware expressie, vol drama
tische bewogenheid en toch in zuiver
bel canto.
De bas, Johan Iseke, die mij bjj de
laatste Thaïs-opvoering goed meegeval
len was, viel me nu in zeker opzicht
tegen. Deze zanger is wel eeh echte
bas, zjjn diepe noten zijn flink getiin-
breerd, maar in medium en hoogte
draagt de stem onvoldoende en men
zou zijn zingen temperamentvoller
wenschen. Zijn aria uit „Onegin", van
Tschaikowsky, werd versmacht onder
de orchestratie en die uit „La Juive"
ontbeerde het vurige maar oprechte fa
natisme die dezen wraakzang moet ken
merken.
De tenor Hendrik Drost zong de be
kende aria uit „La Bohème". Hij deed
er zijn voordcel inee, vooral aan 't slot
waar hij zijn krachtig zilveren geluid
in al zijn glans liet stralen. Uit Drost
groeit wel wat, als hij zich. maar leert
beheerscnen en zijn klacht niet verspilt
vóór het culminatiepunt.
JOS. DE KLERK.
Binnenland
BEZUimCINCSMOTIE.
De door Loeren Oud an Dressol-
fruya un tie avoiiUvortfudcrmg van
DoiiiKiidag j.l. uigeuieuiuio li tone van
ome, wo-'ne üinsuagruiudag a.s. in
imiiunuciiiig Loral, iuiüt a»s volgt:
Dó ivainer,
omeüneuu© de iiootizai-oajltheid
van oe ooor do regeeruig b-ijaeus tie
Loeuoatendê Nota tnj uo zitaaisbe-
jgrooiaig voor 11D2 ver.axigtk» versobo-
ring van tien aiaa'-suicnsi,
noodigt den minister uil:
ie. gocn. nieuwe vaeto ol lijdelijke
amolc-naarso6tre.::-..r.g Lij hei dep arte- i
ment van arbeid of eemgon daaronder
ressoi leerenden dienst tuit te vervullen
2e. in komende vacatures van per
soneel, waarvoor geen technische be
kwaamheid wordt vareitNciit, geen
personeel buiten liet ambtenaarskorpe
•vosi of tijdelijk aan te stellen, voor
de Kamer gelegenheid zal hebben ge
had, zich uit te sproken over regee-
riiiigsvoorstoilon naar aanleiding der
aangekondigde voorsteden der Beaui-
nigingscommLssie;
3e. ten aansien van vacatures van
technisch parsoneel zooveel mogelijk
overeenkomstig Ihet bovenstaande te
bandelen,
en gaat over tot de orde van den
dag.
MÖÖRbAANSLAG Èen zekere K.
fwoonaahtig te Tilburg, uiaar sedert
igeruimen tijd te Oosterlioui verblijf
houdende, keerde naar het „D. v.
meldt, dezer dagan uit de ge
vangenis terug.
Toen hij Donderdagmiddag met een
imeisje Johanna II. bij de kacheü in
een logementt aan den Tiiburgschen
Steenweg te Oosterhout zat te praten,
I.sprong hij eensklaps op, trok zijn
mes en stootte het wapen tot viermaal
itoo in den rug van zijn gezellin; hevig
'bloedend zakte de ongelukkige ineen.
De in allerijl ontboden geneesheer
vermoedde dat de ongon geraakt
.waren. Onder hevige pijnen werd het
slachtoffer naar het ziekenhuis veir-
'voerd. De drijfveer tot deze daad
.moet waarschijnlijk gezodht worden
'in Jalouzie.
De dader ls gearresteerd.
RIbuwb nltflam
KINDERBOEKEN.
Wat een beeldige klcuterboekjes heeït
de uitgever Meulenhoff do wereld inge
stuurd. De titel Bont Allerlei van deel I
is werkelijk goed gekozen. P. J. Cohen
de Vries geeft hier 4 verhaaltjes, die in
echt kinderlijken trant geschreven zijn.
tiet eerste: Een hartje van goud, doet
ons meeleven met de lieve, kleine Gina,
die op weg naar grootmoeders huisje
struikelt over het gladde pad, maar ge
lukkig door vriendelijke kabouters wordt
opgenomen. Ze bouwen zelfs een huisje
voor liaar, waarin ze zal moeten vertoe
ven, tot het pijnlijke voetje is genezen.
Dfe goede fee Geduld staat haar trouw
ter zij en als ze straks huiswaarts keert,
toovoren de kabouters haar huisje om ln
een poppenhuis. Het tweede verhaaltje:
Het rekenboek van Lientje van Vere,
vind ik minder boeiend. De plaatjes van
Lientje in zwemecstuum zijn bizouder
mooi geteekend door mevrouw Broeck-
man—Klinkhamer. Het derde verhaaltje
van Kaboutertje Bctei schap heeft een
zeer goede strekking. Het zieke Wlesje,
dat in haar eigoïsme alles van moeder
eisclit, wordt door den kleinen kabouter
in het poppenstoeltje flink op haar plaats
gezet Alleraardigst beschreven is het 4e
verhaaltje: Het tooverlnintje. Kleine
Toos, die zoo jaloersch Is op het mooie
tuintje van het oude vrouwtje. En het
oude vrouwtje is een toovervrouwtje.
Wanneer ze Toos oud en zich zelf jong
gemaakt heeft, mag Toos ln het tuintje.
Maar het schommelen maakt haar be
nauwd en het appelen plukken maakt
haar te moe. En dan stort ze traantjes
om haar verloren jeugd. Wanneer ze
iets doet, wat oude vrouwtjes doen, zal
ze weer kleine Toosje worden. Ze zet
zich neer op de bank en grijpt de brei
kous en ze keert terug tot haar vroo-
lijk kinderleven. Dit keurig fijn bewerkte
boek is voor onze kleintjes een heerlijk
geschenk.
Het 2de Kteaterboekle bevat de Rube-
zahl-Sproohjes. naverteld door Herman-
na. 'k Had voor dit twaalftal aardige
legenden liever een Hollandschen naam
bedacht, b.v. Sprookjes van den Reus
uit hot Reuzengebergte. Hennaniia Is
een goede kindervertelster. Heel boeiend
vertelt ze van de wonderen van den
Springwortel, die alleen tiert in den lust- 1
hof van den berggeest Rubezalil. De
verschillende personen, zooals Martlju I
de kruidenzoeker. Grootje en Baroertje.
Kleine Peter en Elsje, De Pruimcukoop-
man en Frans, zij leven voor ons. Wat
zit er een goede tenöenz in deze ver- j
haaltjes. En wat heeft rreddy Langeler
door zijn schitterende illustraties de
aarde van het boek verhoogd.
Het 3de Kleuterboekie bevat 3 aller-
aardigste vertellingen van P. J. Cohen
de Vries. Het eerste „de Pop voor de j
prinses", Is een verhaaite. waar onze i
kleine meisjes van smullen zullen. Broer-
tje Theo iiceit Roodvonk en nu moet
zusje Em naar tante Soiie, wat ze liec-
lemaai niet prettig vindt. De goedhar
tige dienstbode, de oude Slentje, troost
Em, als ze huilt om het verlaten thuis.
Door Sientjes liefde ontdooit ook tante
Sofie. En met Em kleedt ze een groote
pop allerprachtigst aan. Straks zal het i
een cadoau voor de prinses zijn. Wan
neer de pop klaar is, is Theo beter. Em 1
inag weer tnuis komen en zij is de gc-
waande prinses. De goede Sicn ver-
hoogt de vreugd door het mooie pop-
penkind In een dienstbodenpakje te ste- i
ken. Het tweede verhaal „De wonder- I
lijke avonturen van boer Jochcm" Is j
allerkoddigst. Boer Jochem beeit een
kabouter Ue deur uitgezet en moet uu 1
voor straf een eeuw lang slapen niet zijn
vrouw Flummetje. Als de honderd jaar
om zijn, ontwaken ze in een ganscli an
dere wereld met üetsen, auto's, grama-
foons en vliegmachines. Wat zullen de
kinderen vroolljk genieten van dit leuke
schetsje.
Ook het derde verhaal „van een jas"
is goed geschreven. Jan heeft nu eens
een nieuwe jas gekregen eu niet meer
een afdankertje van de broers. Op zeke
ren dag moet hij voetballen en de jas
wordt bij andere jassen, boeken en school-
tasschcn en een stoep gegooid. Toevallig
komen vader en moeder voorbij en zien
daar het nieuwe lvleedlngstuk, alsof 't
een oud vod was. De jas wordt meege
nomen. Hongerig komt Jan thuis. Hij
weet niet eens, dat hij zijn jas niet aan
heeft. „Eerst je jas en dan eten", zeg'
vader. Hij gaat naar school, naar 't veld.
ook naar de leege stoep, zclïs naar de
politie. Bedroefd komt hij thuis. Zak
geld, verjaarscadeaus zelfs zijn post-
zegel-album wil hij offeren. Dan komt de
jas voor den dag. Jan lacht door zijn
tranen been en me dunkt alle lezertjes
verheugen zich met hem. De Illustraties
van mevrouw Broeckman zijn heel goed,
alleen vindt lk Em niet altijd dezelfde en
de onderwijzer Van Dam is precies een
schooljongen. De gekleurde plaat van
Preddy'Langeler Is bizonder aardig.
W. B. Z.
NIEUWE BOEKEN.
De Dierenwereld in woord en beeld. -
Een honderdtal foto's uit Artis van d-n
«nappen dier/otograaf Aug. F. Vogt.
L'raciitstukkeu allemaaL Beschrijven ie
teket van den dierenfaanner bij uitnemend I
held E. Heimans. Gemoedelijke, onderhou- I
dende praatjes, dio ons in een kort bestek I
voel van de dieren leeren. Met des» ctnn
bmalle hebben do uitgevers Tan Holkema
en Wnrendorf te Amsterdam een kapitaal 1
boek tiet licht doen z:en, dat voor iedet I
dierenliefhebber wel buitengewoon aanLrek
keUjk moet zijn. Do foto's bealn-m alleen
geheel» bladzijden en dit wil wat zeggen,
wanneer men m aanmerking neczm, dat
hei formaat van dit boek 25 bij 34 e.M.
is. Als leesboek voor de Dierkunde op 1e
scholen zou het t» onvolledig zijn, maar
mot welk een belangstelling zouden do
scholieren anders de bijschriften van Hei-
mans in dit prachtig uitgevoerde werk
volgen.
Harmonische en Onharmonische Le
vens, door A. Klaver.
In uitgave S. L. van Looy is tenslotte
nog in eersten druk verschenen een aantal
philosophisohe studies van Dr. D. Bio-
rens do Haan onder den titel Vergezichten
EEN PROCES.
De Berlijnschc curiespi-1 v::i»
,.De Telegraaf" schrijft
Br wordt op bet oogenblik te Berlijn een
proces gevoerd over den dood van een betaal
meester bij een ,.H under tóch aft" voor bijzon
dere diensten. Naar alle waarschijnlijkheid is
de man door zijn collega's uit den weg ge-
rnimd. Nu is bet feit, dat de eene politieagent
den anderen vermoordt niet zoo schokkend
dat ik er lang over schrijven zon. Vel van
beiang zijn echter de bijzonderheden, die in
dit proces over de toestanden bij de Duitscb*
politie aan het licht zijn gekomen. Zij schijnen
ontleend aan een slechten colportage-roman.
Bedoelde „Hurdertschaft" of centurie voor bij
zondere diensten, met wier ontbinding men
acht dagen geleden begonnen is, was zooala
uit de getuigenverklaringen blijkt een politie-
afdeeling die voor eon groot gedeelte uit voor-
bestraften bestónd. Zij stond onder bevel van
een kapitein die de meest uitgebreide bevoegd
heden bad. Wie de gegeven bevelen niet na
kwam of wie over de interne aangelegenheden
«er atd. aan do'bmien wereld inlichtingen gat
was zijn leven niet zeker. Eeu „cereraad" uit
leden der centurie samengesteld sprak recht
De veroordeelde werd door zijn kameraden
Met gummiknuppels afgeranseld tot hij be
wusteloos neerviel. Eens kwam liet voor, dat
een der deliquenten driemaal achtereen met
knuppels bewerkt werd, telkens totdat hij het
bewustzijn verloren had. Tot een der man
schappen, wien dit spel te wreed werd zelde
de kapitein „wie niet zien kan dat iemand ge
slagen wordt, behoort niet in mijn afdeeling
thuis." Verscheidene manschappen sliepen
steeds met een revolver onder hun hoofdkus
sen, daar zij er op rekenden in den staap om
het leven te worden gebracht De „eereraad"
vatte zijn taak zoo op. dat hij de manschappen
verplichtte voor de rechtbank een valsche
eed af te leggen ten einde de geheimen der
centurie verborgen te honden.
Nu had men inderdaad allen grond om te
voorkomen dat in treeden kring bekend werd
voor welke „bijzondere diensten" de Hunder-
schaft gebruikt werd. Zij was een soort van
politieke polile, die overal haar spionnen had
on in het bijzonder voor de nationalistische
partijen werkte. Haar leden werden met. gum
miknuppels en pistolen gewapend naar
Duitsch-nationale vergaderingen gezonden om
idaar iedere ordeverstoring met geweld te ver
hinderen. Ook bezochten zij de bijeenkomsten,
der socialistische partijen maar met een ge
heel ander doel. Daar moesten zij kabaal ver
oorzaken en do demonstreerende arbeiders
met de politie-macht ln botsing brengen.
De omstandigheden. waaronder bovenge
noemde betaalmeester den dood vond, zijn ty
peerend voor de toestanden bij de centurie.
De man had alle voorbereidingen getroffen
voor een nitgaansdag. Zijn kleeren had hij
laten oppersen en de kantine boterhammen,
besteld. Terwijl hij op zijn brood wachtte, zou
hij. terwijl een van zijn collega's in zijn ka
mer was. zich een kogel in het hoofd hebben
gejaagd. Een arts werd bij het lijk geroepen
om zelfmoord te constateeren. De dokter ver
richtte den lijkschouw zoo zorgvuldig, dat hij
niet bemerkte, dat de kogel van achteren het
hoofd was binnengedrongen. Hij nam als
doodsoorzaak een schot in den mond aan Nu
had de betaalmeester herhaaldelijk aan zijn
vrouw te kennen, gegeven, dat hij vreesde uit
den weg te worden geruimd. Ook hij sliep
daarom steeds met een revolver onder zijn
hoofdkussen. De vrouw, die niet aan zelf
moord wilde gelooven wist te bewerken, dat
het lijk van den betaalmeester werd opgegra
ven en daarbij bleek bet, dat de dood het ge-<
volg was geweest van een schot in het achter
hoofd en dat de kogel naast het neusbeen
was blijven steken. De rechtbank heeft nu te
beslissen, of het mogelijk is dat iemand zelf
moord pleegt door zich met een revolver een.
kogel ln het achterhoofd te schieten en wel
op zoodanige wijze dat men de revolver op
eeuigen afstand van het hoofd houdt en dat
het projectiel in horizontale richting het hoofd
binnendringt Acht de rechtbank dat onmo
gelijk. dan is naar alle waarschijnlijkheid de
collega van den betaalmeester, die de moord
scène bijwoonde, de moordenaar. De verde
diging is er in geslaagd ais deskundige een
riangenmensch te vinden die het klaarspeelt
een revolver in de vereischte positie achter
Etjn hoofd te brengen en haar dan met den
duim afdrukt Maar wachten wij het vonntr
ran de Berlijnsche rechtbank af.
ELEC1R1SCHK DRUKKERIJ
LOURENS COSTBR
LEVERING VAN ALLE
PARTICULIER.
EN HANDELS-
DRUKWERK
Uit de Rechtspractijk.
Arbitrage.
Onlangs mochten wij te dezer plaotsè er op
wijzen, dat de Nederlandsche procesgang da
kwalificatie „langzaam maar zeker" verdient,
en dat weliswaar naar een vluggere rechtsbe-
deeling wordt gestreefd, doch dit snellere tempo
nog niet dadelijk, vandaag of morgen, is te ver
wachten. Edoch, reeds thans bestaat de moge
lijkheid om op volkomen legale wijze binnen
korten tijd een alleszins geldige berechting van
geschillen te erlangen met doorgaans de zeker
heid, dat men tot uitvoering van een dusdanig
gewezen vonnis kan overgaan. Behalve toch den
gewonen voor zijn leven benoemden rechtspre-
kenden magistraat, den beroepsrechter, kent
onze wet het instituut der rechtspraak door
scheidslieden, de arbitrage. Personen, die nim
mer eenig juridisch college hebben gevolgd, laat
staan ooit een examen in de rechtswetenschap
hebben afgelegd, mogen als rechter fungeeren
met de-zelfde bevoegdheden als die gestudeerde
heeren, dio stemmig in zwarte toga met witte
bef achter de groene tafel in het Paleis van
Justitie tronen.
Den oningewijde moet dit instituut wel heel
wonderlijk voorkomen en onwillekeurig zal hij
zich afvragen of deze soort jurisdictie wel als
deugdelijk en als Recht mag worden bestem
peld. En misschien zal hij al spoedig zijn mee
ning hebben gevormd en van dit juridisch
dilettantisme afkeerig zijn. In werkelijkheid
echter valt dit optreden van ongeschoolde rech
ters in het algemeen zeer mee en beperken
hunne beslissingen zich tot het gebied, waar
mede zij door hunnen dagelijkschen werkkring
bij uitstek zijn vertrouwd. De juistheid van
het spreekwoord: „Schoenmaker, blijf bij je
leest" is hun niet ontgaan en het is bijvoorbeeld
ondenkbaar, dal een expert der textielnijver
heid ge.-oepen zou worden om recht le doen in
«vn geschil tusschen twee importeurs van koffie
of thee. Integendeel, arbitrage is ingesteld
cm een berechting door vaklieden over ge
schillen in hunne branche of op een daaraan
grenzend terrein te erlangen. Deze geschillen
loopen toch voor het meerendeel niet over
streng-juridische vragen, doch betreffen ge
meenlijk kwesties van vaktechnischen aard, ter
beoordeeling waarvan bijzondere kennis der
eigenaardigheden van den onderwerpelijken
tak van handel of industrie wordt vereischt.
Ten aanzien van die vragen bezit de academisch
opgeleide rechter veelal niet meer dan een
leeken-opinie en zoude hij zich in een proces
toch veelal door ter zake kundigen moeten laten
voorlichten.
De wet veroorlooft scheidslieden te oordeel en
hetzij volgens de regelen, die bij een geding voor
den beroepsrechter moeten worden in acht ge
nomen, hetzij gelijk de officiëele term luidt
„als goede mannen naar billijkheid". Het laatste
procédé is algemeen gebruikelijk, zoodat arbiters
bij hunne beslissing van geschillen een groote
mate van bewegingsvrijheid genieten. Is de ge
wone rechter gebonden aan de strenge wetsbepa
lingen en aan de geldende opvattingen, die zich
ten aanzien van allerlei juridische onderwerpen
in de rechtspraak hebben gevormd, met den
scheidsman is het een ander geval. Zoo wordt
veelvuldig in een arbitraal geding een uiterst
billijke oplossing los van de wet verkregen, tot
welke solutie de voor zijn leven benoemde ma
gistraat niet of slechts door een vrijere en met
de behoeften van het handelsverkeer rekening
houdende interpretatie van een bepaling zou
kunnen komen. Die vrijheid van arbiters mag
echter niet tot juridische losbandigheid over
slaan en de wetgever heeft dan ook deze extra
vagantie weten te voorkomen door ook voor deze
rechtsbedeeling door leeken eenige regelen dwin
gend voor te schrijven.
Wij zullen den lezer niet met een dorre opsom
ming dezer regelen vermoeien. Het zij genoeg er
op te wijzen, dat arbiters bijvoorbeeld niets meer
of niets anders mogen toewijzen dan is geëisent.
Hebben scheidslieden dit verbod overtreden, dan
mag de veroordeelde partij den gewonen rechter
verzoeken dit arbitrale vonnis nietig te verklaren.
Van doze bevoegdheid om de genomen decisie
aan bet oordeel van aen gestudeerden rechter te
onderwerpen, wordt nog al eens gebruik ge
maakt en niet altijd op goeden grond. De door
scheidslieden gevonniste grijpt toch meermalen
gaarne naar dit laatste middel om te probeeren
aan de tenuitvoerlegging van bedoelde uitspraak
te ontkomen. Zoo behoeft het geen verwonde
ring te wekken, dat deze nietigheidsprocedures
vaak een bron van allerlei chicanes zijn en niet
steeds tot het door den eischer gewenschte doel,
buiten effect stelling der arbitrale beslissing,
leiden.
De berechting van geschillen door scheidslieden
kan bovendien, waar allerlei vormen en voor
schriften niet behoeven te worden in acht geno
men, heel spoedig afloopen en ook dat voordeel
is aan den opbloei van ueze soort van jurisdictie
in den laatsten tijd niet vreemd. Het moderne
bedrijfsleven is er immers niet door gebaat,
wanneer allerlei veelvuldig voorkomende geschil
len tijden lang op berechting moeten wachten.
Bij gewichtige principieele vragen moge het de
moeite loonen het op een langdurige procedure
te laten aankomen, in andere gevallen wenscht
men een spoediger en daardoor minder kostbare
afdoening van zaken.
Het ligt dan ook voor de hand, dat men in de
kringen van handel en nijverheid het groote be
lang der jurisdictie van scheidslieden heeft be
grepen en dat steeds meer kwesties aan derzelver
oordeel worden onderworpen. Hierbij moet men
nu nog onderscheiden: er bestaan op menig ge
bied vaste scheidsgerechten, die van alle moei
lijkheden tusschen twee of meer belanghebben
den bij een bepaalde branche kennis nemen, ter
wijl het daarnaast kan voorkomen, dat voor de
oplossing van een bepaalde vraag geen college
van arbiters klaar staat en partijen het eerst
onderling eens moeten worden over de personen,
naar wier oordeel zij zich zullen gedragen. In-
tusschen bedient men zich het meest van vaste
scheidsgerechten, die tegenwoordig als het ware
als paddestoelen uit den grond verrijzen. Om
eenige voorbeelden te noemen, in den graan-,
meel- en oliehandel, de metaal- en diamant
nijverheid alsmede in de typografische vakken
heeft men vaste leekenrecniDanKen, wier laak
een omvangrijke is. In de koopbrieven, polissen
en soortgelijke tot bewijs eener gesloten overeen
komst dienende documenten wordt veelal de be
slissing van eventueele geschillen door arbiters
uitdrukkelijk voorgeschreven, daarin gelijk
het heet de arbitrale clausule opgenomen.
Zoude nu een der partijen desondanks zich toch
tót den beroepsrechter wenden, dan mag deze
van den ingestelden eisch geen kennis nemen en
zal een niet-ontvankelijkverklaring het deel zijn
van hem, die zich tot een in dezen niet tot oor
deel en geroepen college heeft gericht.
Men meene nu niet, dat in de arbitrale recht
spraak alles „couleur de rose" is en dat zij boven,
de gewone jurisdictie de voorkeur verdient.
Tegen overdrijving naar eenigen kant moet wor
den gewaakt. Wij zeiden het reeds tevoren: waar,
speciaal vragen van recht, bijvoorbeeld uitleg
gingen van wetsbepalingen en overeenkomsten,
pariijen verdeeld houden, blijve het optreden'
van den rechter, die in zijn jonge jaren de univer
siteit heeft afgeloopen, regel. Daarnaast kan dé
scheidsman, bepaaldelijk in gevallen, waar een
bijzondere vakkennis wordt verlangd, den recht-
zoekenden eminente diensten bewijzen.
De rechtspraak door arbiters geeft aanleiding
tot allerlei beschouwingen en het zoude niet
moeilijk zijn daarmede ettelijke kolommen te
vullen. Voor heden willen wij echter met deze
opmerkingen volstaan, te meer waar gemelde
jurisdictie tegenwoordig zulk een nauw verband
houdt met allerlei onderdeelen der rechtsweten
schap, dat zij bij de behandeling van diverse
onderwerpen vanzelf weer ter sprake komt. Men
kan over de wenschelijkheid eener berechting
door leeken van meening verschillen, de rol, dié
zij in hel hedendaagsche bedrijfsleven speelt, is
geenszins die van een figurante.
