Buitenlandseh Overzicht
jsEsori ea Wedstrijden
Gemengd Nieuws
Pers-öïsrzlch!
DE OVEREENKOMST VAN WASH INGTON OVER De ZUIDZEe.
ZAL HET ENCEL80H-JAPAN 80HE VERDRAG APCESOHAFT
WORDEN?
HET HANDELdVERDRAG T USSCHEN DUIT80HLAND EN
RU8LAND.
OVER HET. DUITSCHE MORATORIUM»
LOUOHEUR TB LONDEN.
LUDENDORFF. AL8 GETUIGE IN HET KAP P-PRO O E8.
E IERSCHE QUAESTIE EN DE VALERA.
Do hoeren in Washington
eonfereeren nog steeds.
De New-York Times verzekert., dat
de vier voornaamst® punten der te
Stichten viervoudige overeenkomst
als volgt zijn. Het eerste regelt de
territoriale integriteit in het Zuid-
zeegebied en legt de verplichting
vast van elke mogendheid om het
gebied vivu een andere mogendheid
hi et aan te vallen. Het tweede zegt,
dat indien do levensbelangen van
«enigerlei mogendheid in de Zuidzee
worden bedreigd, deze mogendheid
de moreele verplichting heeft de an
derc mogendheden te raadplegen,
alvorens handelend op te tTeden. Het
derde zegt, dat ingeval van een ge
schil tusschen twee der contractee-
remle partijen, do andere twee ver
zocht zullen worden bemiddelend op
te treden, liet vierde punt voorziet
in de afschaffing van het Engelscn-
Japansche verdrag. Het blad voegt
hieraan toe, dat de overeenkomst
geen bepalingen bevat ten aanzien
van de bewapening of de Chineesche
■juaesties.
Volgens een officieus telegram uit
Tokio heeft de Japausche regeering
haar delegatie te Washington mede
gedeeld, dat- zij haar goedkeuring
hecht aan het beginsel van de voor
gestelde viervoudige overeenkomst
ten aanzien van ae Zuidzee, maar
niet als vervanging van het Engelsch-
Japansch verbond, hetwelk niet kan
worden opgezegd tot overeenstem
ming omtrent en verwezenlijking van
de- groote beginselen betreffende
.China is verkregen. Het telegram
voegt hieraan toe, dat Japan zich de
definitieve goedkeuring van do over
eenkomst moet voorbehouden van
wege do verschillende opvattingen
ten aanzien van de beteekenis der
overeenkomst.
Uit Parijs wordt gemeld:
Met groot gejuich kondigt de Fran
sche journalist die te Washington
verblijft, aan, dat het thans zeker is
dat op voorstel van Amerika, Frank
rijk zal worden uitgenoodigd om deel
uit te maken van het viervoudig ver
bond betreffende de Stille Zuidzee.
Die uitnoodiging wordt minder ge
motiveerd door de koloniën, die
Frankrijk daar bezit, dan wel door
de overweging, dat het belangrijke
bemiddelingsdiensten zou kunnen be
wijzen tusschen de beide groepen
van tegenstanders, die daar ten slot
te toch blijven bestaan. Andere cor
respondenten to Washington melden,
dat Engeland liever een drievoudig
verbond had gehad zonder Frankrijk,
mei welk land, naar Balfour gezegd
zou hebben, Engeland al aanleidin
gen genoeg tot wrijving had. Vroe
gere telegrammen uit Washington
hebben ons echter geleerd, wat voor
zichtig to zijn met uitingen, die al
dus aan daar aanwezige staatslie
den worden toegeschreven. Voldoen
de is, dat Amerika de aanwezigheid
van Frankrijk in het verbond schijnt
te hebben doorgedreven en dat En
geland zich daartegen niet, of niet
meer, schijnt te verzetten.
Admiraal Beattv, de Engelsche
vlootdeskundige, Kwam uit Wash
ington te Southampton aan. Hij zei-
de dat ten aanzien van de vlootover
eenkomst alle bexwareu van de zij
de van Brittannië waren wegge
ruimd en dc vriendschap tusschen
Amerika en Brittannië thans stevig
Was gevestigd.
Er is dezer dagen melding gemaaki
van hei sluiien vaa een ciedieiverdrag
tusschen de Russische legeering en de
;,Deutsch Osieuropaische Kreditbank"
in Elberfeld. Omirent de "bijzonderhe
den van dit verdrag wordt thans mede
gedeeld, dat de Russische handelsdele
gatie bij Duitsche firma's artikelen van
allerlei aard, ter waarde vaa yoorloopig
twee niillioen mark heeft besteld. In
dien Duitschland en Rusland met
elkaar in oorlog geraken, verder
Duitschland of Rusland geblokkeerd
Worden als de wederzijdsche vertegen
woordiging der beide landen wordt te
ruggeroepen of de betrekkingen tus
schen de beide landen formeel wor
den verbroken eindelijk indien dc Sov
jet-republiek haar geheele inkoopactic
in Duitschl'and staakt, kan de Russi
sche handels vertegenwoordiging on
middellijk het verdrag opzeggen. Zij is
echter in zulkeg cvallen verplicht, alle
reeds afgesloten leveringscontracten in
vollen omvang na te komen. Alle ge
schillen, die zich mochten voordoen,
worden door een opgooien van dc plan
nen, die men aan Lïpyd George toe-
sohrijft betreffende Rusland en hel.
teooncimisch kcrstcll, niet alleen
Duitschland, maar van heel Cciuraal-
Europa.
Dc „Humanuc" verwacht nicu van
deze en dergelijke besprekingen. Men
kan het nu misschien wel weer eens
worden over een formule, die tijdelijk
het scherpe antagonisme verzacht,
meent het blad, maar op den duur zijn
de belangen van beide landen toch
onverecnigbaar. Engeland, met
ernstige werkloosheid. Vvil het morato
rium doorzetten cn de mark omhoog
drijven om in Duitschland weer koop
krachtige afnemers voor zijn producten
te vinden. Frankrijk cischt onder den
druk van het blok, dat dc Kamermeer
derheid vormt, 'dat Duitschland prompt
rijn financiccic verplichtingen nakomt,
zelfs ai moe.-; Duitschland daardoc
giondc gaan. Welke regeling Louc!
nok meebrengt, die tegenstrijdige
langen laten zich op den duur toch
vereeuigen, meent het communist:
De andere Fransche bladen laten
integendeel zeer hoopvol uil, al geven
ze omtrent den uitslag van Louche
'ending wc] blük van cenigc angi
spanning.- Het sensatie-bericht van de
„Fall Mall Gazette", dat Duitschland
lijn moratorium al verkregen heeft,
wordt met felheid tegengesproken. Er
wordt gezegd dat Rathenau juist is te
kort geschoten in het bewijs dat
Duitschland den eerstvolgenden termijn
niet zou kunnen betalen.
Men verwacht in Fransche kringen
te Londen, dat zoowel van Engelsche
als van Fransche zijde wat zal "worden
toegegeven en dat Frankrijk iets zal
laten vallen inzak» de accoorden van
den lydea Augustas, Omtrent de hou
ding, die ten slotte op het stuk van het
moratorium zal worden aangenomen,
waagt echter niemand zich nog aan
voorspellingen.
Over het verblijf van
wordt uit Parijs geseind
Het verblijf van Loucheur te Londen
blijft het groote feit van den dag, en
aangezien er natuurlijk na pas éen dag
van onderhandelingen nog niets te zeg
gen valt, bepaalt men zich tot algo
meene beschouwingen. In de pers "wordt
gewezen op het buitengewone belang
voor de komende Fransch-Engelsche
betrekkingen ran deae zending van den
meest pracrischcn onder de Fransche
ministers, dien daarom de Engelschcn
het liefst zien. Loucheux's missie is cr
een van oogen ea ooreu openzetten
«enerzijds, en van het Voorbereiden van
toekomstige arrangementen anderzijds,
Daarom acht men het niet waarschijn
lijk dat de besprekingen zich uitslui
tend tot financieele quaesnes zullen be
palen, al blijven die hoofdzaak.
Het Ksgip-pnoces.
te Leipzig bereikte zijn noorftepunt
door de getuigenisverkhiriaig van
(generaal Ludendorff.
Daarover wordt gemeüd:
Onder algemecne spanning wordt
(Ludendorff voorgeroepen. Dij komt
Aoel plechtig naar voren, met ©en be
schreven papier in de hand. Zijn
(stean klinkt ernstig eai gedempt.
Hij begint met te zeggen, dat hij
voor zijn verklaringen moet uitwei
den. Beklaagde van Jago.v hoeft hij
vroeger niet gekend. Wangeaihehn «n
dr. Sekiele bezochten ham aan liet
front in verhand roet levensmiddelen
kwesties. Kapp leerde hij hi net
Oosten als een vurig patriot kennen.
Schnitzler kende hij als eon verstan
dig, maar phantastv.sch persen.
'Kapp verklaart thans met nadruK.
dat men rekening moethoudeii met de
sombere stemming in Juni etn Juli
1919, alsmede met de afscheiding der
oostelijke gebieden en de voor de
Duitsche eer smadelijke paragraf tui.
iDestijds was Kapp bij hem gekomen
en had hem gesproken over een af-
weer-actic van de Baltische troepen.
Ludendorff had met het oog op liet
bolsjewistische gevaar de ontbiadng
van de vrijcorpsen betreurd. Van de
Baltische actie kwam natuurlijk niets
maar Ludendorff stond met Kapp m
latie bij de oprichting dei- National*
ireeniging. Ludendorff publiceerde
daarop een tuiieenvetring van het do;
der Nationale Vereen ïging, zoon: 9
Kapp hem deze gezonden had. Dit
stuk bevaite slechts algemeone poïi
liekc- en patriottische kwesties. Lu
dendorff herhaalt dai hij met Kaop
steels n&ar middelen tegen hei boh-
jewistische gevaar he&ft gezocht. In
dien zin had hij zijn mcening reeds
in de kranten gepubliceerd.
Generaal Lüttwitz kendo hij uit den
oor. 03. Lutiwitz ijverde voer aöge-
meone doorvoering van de Grondwet.
Later ontstond bij hem misnoeg-?®
over het uitblijven van de varkiezin
gen voer een nieuwen rijksdag c-.'i
nieuwen rijksp resident. Over een
openlijk conflict van Lüttwitz met <le
Mjksregeering weet Ludendoiff niets
Ludendorff zag Lüttwitz eerst weer
na den Putsch op de rijkskanselari),
caar hij zich ter informatie heen bc-
ge venliad. Den 14en Maart werd
Ludendorff weer door Lüttwitz ont
boden. Men spreekt steeds vaai kabi
netszittingen, zegt Ludendorff. Ik
moet verklaren: iets menschelijk
jammer dan dit algemeen door efliltar
praton 'heb ik nog nooit meegemaakt.
.Ludendorff werd steeds weer in de
Wilheimstraase ontboden, aooge
Maaand in verpand met de algemeen.
6taking. De doellooze pesprekingen
ergerden hem echter zoo, dat hij her-
haaide malen voor den ailuop heen
ging. Niettemin was hij zeer verrust
geweest, toen Kapp hem den l-7e 11
Maart mededeelde, dat de rijkeweer
niet meer achter hem stand. Hij hnti,
de onderneming, tenminste m 'mili
tair opzicht, voor mislukt gehouden.
Nu votlgt het kruisverhoor. Liwlën-
dorff, wien verschillende vregen ge
eteld worden, of hij niet vroogor ree Is
Sets vain den Putsch gehoord had.
neeunt thans een vrijere houding aan.
.Hij staat met de handen in de broek
zakken voor de rechters en doet niet
ineer zijn best om zijn woorden pre
cies te formuleeren.
lür worden brieven ter sproke ge
bracht, die op Ludendorff betrekking
hebben.
^Ludendorff: Velen werkten n et mijn
naam die dartrtoe absoluut geen
recht hadden. Het politieke program
cvau actie van de Nationale Voreem.
ging was mij wellicht in het begin
van 1920 uiteengezet.
Dan geeft Ludendorff zondar moor
toe*, dat hij veie van dergelijke pro
grams heeft moeten aanhooren.
E.m» brief van den 'neer von Debitz,
die hem de® Putsch vooraf aan wilde
kondigen, heeft Ludendorff oogen
schijnlijk nooit ontvangen. In dezen
brief werd Ludendorff ver/orilt, rich
.van iedere relatie niet den Kapo-
Putsch, ook achter de schenren, te
onthouden, d&ar me® zondes zijn
naam niet er op loe zou kunnen gaan.
Ludendorff moest zich alzijdig boude»
•.van de artie tegen het polsjewistls ;n
[gewaar. Ludendorff bevestigt, dat men
(rich tot hem in ernst slochu* in ver
band met het bolsjewistisch gevaar
llieeft gewend.
Uit Lande® wordt gameid: De Vale
ra's verklaring, dat hij de aanne
ming van de met Engeland getroffen
overeenkomst niet kon aanbevelen,
kwiarn nauwelijks ala een verrassing,
terwijl man ar geen overmatige bet.ee-
is aan hecht. Do Valera's eenigs-
zins visionaire denkbeelden zijn den
■laatste® tijd naai' dea achtergrond
gedrongen dooi' de meer practisoh aan
gelegde Sinn Feinleidere, die de jong
ste onderhandelingen te Londen bui-
fteai hem om hebben gevoerd; terwnl
de twee ministers, die liem steunen,
betrekkelijk onbelangrijke figuren
zijn, die niet aan de onderhandelin
gen heilxben deelgenomen. Griffith, die
een van de onderteekenaars van de
overeenkomst is en liet niet met De
Valera eens is, staat bekend als de
ziel ven de strijdorganisatie van Sinn
Fein.
Griffith zegt in een hedenmorgen
door hem uitgegeven verklaring: Ik
geloof, dat de overeenkomst van Lon
den den grondslag zal leggen voor
vrede en vriendschap tusschen beide
volken. Datgene, wat ik geteekand
heb, zal ik gestand doen in het geloof
dat het eind van een conflict van
eeuwen aanstaande is.
Vijfduizend Ieren te Londen uit alle!
Wassen der samenleving, o.m. lord
Fitzalan, de onderkoning van Ierland
en verscheidene leden van de nationa
le Iersche fractie van het pariemem.
Woonden gisteravond in de koiin
draal van Westminster een plechtige®
dankdienst bij.
Over den indruk in Australië wordt
gemeld:
Het bekend worden van het
stand komen va® de overeenkomst
had in het Bondsjxü'Iement een uit
barsting van vreugde tot gbvolg. Na
dat Hughes, de premier, infdedseüng
had gedaan van een telegram van
Lloyd George, dot het heugelijk
we vervat hield, verhieven
Ïarlemcnieleden zich spontaan van
nn zeteis en hieven hoera's aa
lid van de Labourparty hief drie
hosra's aan voor dc Dail Eireanm,
:op verscheidene andere Labour-
lede® antwoordden. Livingstone, van
de Nationalisten, hief hel nationaal
tvofiksliöd aan, waarmede liet gehec-
le huis onmiddellijk instemde. Beslo
ten werd een telegram var» geluk-
wensah aan Lloyd George te zen
den.
Ook iai de parlementen van de af
zonderlijke staten werd het nieuws
door allo partijen mot vreugde ont
vangen.
V@rspp®id juieuws
HET DEFICIT VAN DUITSCH-
LAND.
In October is het overschot van den
invoer op den uitvoer tot meer dan
4 milliard papiere-i marken gestegen,
terwijl het in September ongeveer drie
en in Juni bijna 1 milliard bedroeg.- De
hoofdoorzaak v.-.n dit deficit 15 gelegen
in den dagelijks tocnementlcn invoer
van levens- en genotmiddelen, waarbij
zelfs de import van grondstoffen zeer
sterk achterstaat.
BUITENLANDSCII KAPITAAL IN
-SILEZIë. Uit Berlijn wordt gemeld:
Naar wij vernemen zijn de aandeelen
der „Deutsche Eisen A. G." in Opper-
Silezië door EngeLGi kapitaal opge
kocht, dat daardoor de controle over
den omzet van het Opper-Silezische
ijzer verkrijgt. In de „Kaïto'wizter
Bergbau A. G." trachten de Italianen
hun invloed te versterken. Königshiitte
en Laurahutte staan sterk onder Tsje-
chischcn iorioed. Ook de Franschen
koopen aan de Duitsche beurzen in
groote hoeveelheden de aandeden van
verschillende Opper-Silezische industri
eel© ondernemingen op*
DE CHEMISCHE OORLOG-
VOERINC.
Dö commiesie van advies der Ame-
rikaansche delegatie ter conferentie
to Washington heeft naar men ver
neemt, geadviseerd om over te gaan
tot volledige afschaffing van alle vor
men van de chemische oor'.ogsvoe-
HET DEFICIT VAN OUITSCR-
LAND.
Yolgens eon den Rijksdag toogez<
den verslag betreffende den fïnan-
cieslen toestand van het rij.-: over het
jaar 1901, bedraagt het ongedekte
deficit 16V& milliard mark.
DE TOESTAND IN RUSLAND.
Het internationale hulpcomité voor
Rusland heeft van Nansen een rap
port ontvangen, volgens hetwelk de
toestand in de streek van Saratof
nog hoogst ernstig is en steeds eirge-
wordt, daar de voorraden levensmid
delen steeds alamen. Nog enkele we-
koii geleden kwamen te Saratof 30
a 40 sterfgevallen per dag voor; dank
zij de actie der hulpcomités nam de
sterfte 'in liet tehuis voor .kinderen
vluichtelhiigieai oohter aanzienlijk
Te .fekatetrinosliif is de toestand
nog ernstiger. Indion niet -spoedig
hiiflp Icomt, wordt de toestand nood
lottig.
VERBETEN DAT HUGE
TROUWD WAS! Het Iiof te Ver
sailles iieeft verklaard dat een mijn
heer Deinaret, hoewel hij wettelijk
met twee vrouwen was getrouwd, toch
geen bigamist was. De 33-jarigo was
namelijk to on hij aijn tweede huwe
lijk sloot, ontoerekenbaar. I® de loop
graven had hij typhus gekregen en
daardoor scheen hij ziah in 1916, toen
hij op een andera vrouw vsrliefd raak
te, met meer te herinneren, dat hij
ook in 1913 getiouwd was. Toen liet
Hof bovengenoemde uitspraak deed,
viel de vrouw flauw.
STRANDING; Uit Jusu 'wordt ge
meld "Van de hier gestrande Rostock-
scbe .stoomboot ..Lisbcth" van Cork
tijn door de reddingsboot 6 personen
gered»
Het aantal vertaalde boekcu is dit jaar
weer groot. Dit kau niet uitsluitend lig
gen aan de omstandigheid, dat dc uit
gave van een vertaalde roinan goedkoo-
per is dan die van eon oorsjironkelijk
Nederlandsch. Er zijn yole iactoren,
waarmee bij een bcoordeeling van dit
verschijnsel rekening moet worden ge
houden. Daarover later wel eens uitvoe
riger.
Een der voornaamste redenen zal wel
zijn, dat de Noderlandor veel van import
houdt, en 111 casu in don buitcnlandschcn
roman vooral het vreemde zoekt....
Doch laat ik beginnen mot eenige van
de nieuwe- vertalingen te lntroduceeren.
Natuurlijk zijn er een paar Dostolefs- i
fcfs (u moet 't niet kwalijk nemen, als ik
later weer eens, op gezag van een ver
taler. Dostojewski met een w schrijf);
de nalatenschap van dien Russischen
romancier lijkt onuitputtelijk. Van van
Holkema en Warendorl, te Amsterdam,
ontvingen wij: ..Een veelbewogen leven",
vertaald door J. C. van Wageningcn,
.Oompje's Droom", vertaald door S.
van Praag. Aan beide hceron is de
overzetting, rechtstreeks uit het Rus
sisch, toevertrouwd. liet eerste draagt
terecht zijn titel van „een veelbewogen
jeugd"; "t vertelt van veel lichamelijk en
geestelijk lijden; „Oompje's droom"
weer een tragisch-komlsch verhaal van
een sufien invaliden prior, die bijna
heel mooi jong vrouwtje had gekregen,
wat belet wordt door de slimheid van
een jonge man. die haar toch ook niet
krijgt.
Als in de meeste boeken van den
schrijver komen er vele tneuschen
tooneele, van allerlei stand en karakter.
Om het verhaal goed te volgen, dient
men zeer aandachtig te lezen, en dan
merkt men. dat 't niet gaat om het
avontuur zeli, maar om de zedeschilde
ringen en karakterschetsen. Want Dos-
tojefski is de groote nienschenkenner en
doorgroitder, en uit zijne boeken, ge
schreven vele jaren geleden, onder an
dere maatschappelijke toestanden dan
kennen, leert men dat nienschen
overal en onder alle omstandigheden
door dezelfde gevoelens en hartstochten
worden beheerscht. Dat ls het. wat aan
zijn boeken blijvende waarde geeft.
Dezelfde uitgevers publiceeren „De
Groote Biecht", roman van Karin Mi-
chaelis, vertaald door Alice van Na-
huys.
Dit is, als alle werk van die Deensche
schrijfster, geen amusementslectuur, die
men aan ieder in handen kan geven.
Karin Michaels ontleedt met onverbidde
lijke openhartigheid het passleleveit der
vrouw. Zij windt er geen doekjes om en
schildert de meest kritische verhoudin
gen, in een wonderlijk mengsel van rea
liteit en romantiek. Zij laat ons ook In
dit nieuwe boek den hopeloozen strijd
zien van een vrouw, die door haar hart
stochten beheerscht wordt en haar liefde
verdeelt over drie mannen. Het ls een
noodlottig spel, waarvan zij zelvo ten
slotte dupe wordt; zc eindigt met zelf
moord.
Er is in dit verhaal wel veel opzette
lijkheid die soms den indruk verzwakt;
maar als psychologische analyse is het
boeiend voor naar den geest volwassen
Bij A. W. Bruna en Zoon, te Utrecht,
erscheen „Mevrouw Opterberg eti haar
jongens", door Rudoll Herzog. Dit is een
echte Duitsche roman, een familiege
schiedenis. levendig verhaald, met veel
afwisseling van licht cn donker. Me-
■rouw Opterberg is een liefhebbende,
erstandige moeder; de twee jongens
zijn haar eigen zoon en een pleegzoon,
die samen opgroeien als broeders.
Wij vinden in dit boek het Duitsche
familieleven van vóór den oorlog, en in
het tweede gedeelte de veranderingen,
door den oorlog gebracht, In toestanden
en ideeën. Het eindigt met het ver
trouwen op een herleving in dc toe
komst
Dit boek is blijkbaar geschreven, om
het Duitsche volk een hart onder den
riem te steken, troost te brengen iu zijn
-erneöering. De toon blijft ook 111 dat
gedeelte, waar over den oorlog gespro
ken wordt, opgewekt. Het eindigt met de
oorden
„O Duitschland, hoog in eere.
Houd vol! Houd vol bij stormgeloei!"
Een ander boek dat ook herinnert aan
de groote gebeurtenissen, is „Voorrecht",
door Michael Seldler, vertaald door me
vrouw G. van Uildriten, en uitgegeven
bij de N.V. Jacob van Campen te Am
sterdam. Er staat niet bij, uit welke taal
dit boek is overgebracht. Jammer; want
het is iu dit geval wel van veel belang
te weten of Michael Seidler dc naam van
een Duitscher is dan wel het pseudoniem
van een Engelschman. Met is geschreven
onder den invloed van oorlogspsychose,
maar 't maakt een groot verschil of 't
geestesgesteldheid was ten Westen of
ten Oosten van de Noordzee, 't Boek,
dat 't verval schildert van een Etigelsch
adelijk geslacht vóór den oorlog en de
opleving daarna, als een jonge man van
moderne opvatting landgoed en titel erft.
is grootendecls in den trant van de En
gelsche Society-roinans, die een bitter-!
spottende kritiek geven op het gehcclc
maatschappelijke leven, en vooral op dat
der lioogere standen. Het Idealisme en
dc liefdesverhalen zijn meer van Duit-
schen aard. Het is, ondanks het sarcasti
sche een onderhoudend bock, vlot ge
schreven cn goed vertaald.
Dezelfde Uitgevers-maatschappij geeft
een vertaling van „De blauwe vogel",
van Maeterlinck, bewerkt door mevrouw
G. M. van der Wissel-Herderschee. Dit
sprookjc-s-tooneelspel. waarin ook dieren
menschciijke eigenschappen, de nacht,
het vuur, liet water, het brood, de staker
als personen optreden, is reeds eenige
jaren oud en heeft bij schitterende opvoe
ringen in het buitenland veel succes ge
had. Het kan alleen in vertooning geheel
tot zijn recht komen; maar dc iectuur,
aangevuld door des lezers fantasie, geeit
er althans cenlgen indruk van. 't Zou, nu
de vertaling cr toch is. een mooi stuk
werk zijp. voor 't regie-talent van dr.
Roy aards!
A. W. Siitholfs U. Aft/'., te Leiden,
brengt een nieuwen roman vaa Hall
Caine: .De Stem van het Geweten". Dc
held van het boek is een jonge man uit
beschaaiden kring, die een misstap be-
hiervan is, dat liij, zijn schuld verber
gend, van leugen tot leugen komt, waar
van de vrouw zoowel als zijn familie, de
gevolgen ondervindt Ten slotte redt Item
een volledige bekentenis en herstel van
het kwaad. De stem van het geweten
heeft gesproken.
Het speelt weer op het eilaud Man,
het vreemde, afgezonderde plekje aarde,
dat wij door Hall Caine moeten hebben
leeren kennen.
Dit boek is, zoowel door qualiteit als
quantltelt (het telt over de 500 blz.) een
buitenkansje voor liefhebbers van een
ernstig romantles verhaal met uitvoerige
beschrijvingen en nauwkeurige karaktor-
teekening.
Dc Hollandia-Drukkerij, te Baarn. be
zorgde eeu tweeden druk van „Een mo
derne historie", uit het dagboek van een
rampzalige vrouw, vertaald door S.
Abas. De eerste druk verscheen in 1902,
met een inleidend woord van dr. H.
Pierson.
Dit kleine, aangrijpende boekje van
Victor Hugo Wickström schildert de
noodlottige gevolgen van een losbandig
leven voor onschuldige slachtoffers. Het
is een goede propaganda voor Rein Le
ven.
Bij de Arnhemsche U. AL Van Logham
Slateras en Visser verscheen: „Hoe bet
groeide", door Kant Hamson. Deze ro
man, van een der voornaamste Noorsche
schrijvers uitstekend vertaald door Mar-
garetha Meyboom, verdient bizondere
aandacht Hij beschrijit ons, hoe éen
man, in wien de kracht van den stoeren
menschelijken arbeid wordt gesymboli
seerd, op een eenzame plek in het hooge
Noorden zich een bestaan schept, alleen
door eigen vlijt en met een volharding,
die onvermoeid eiken tegenslag overwint
Rondom dien man ontwikkelt zicli dan
een wereldje in 't klein, dat in contact
komt met de groote wereld. Het goede
en het kwade doen beurtelings hun in
vloed gevoelen. Zoo zien wij in deze
geschiedenis, geschreven met groot ta
lent en vaste hand. als 't ware een spie
gelbeeld van het menschelijk bestaan,
individueel en als lid van het groote
geheel, 'n Zeer mooi werk.
H. v. STRATMEIJER.
BILJARTEN.
BILJARTBOND HAAjRL, e® OMSTR.
K A STANJ BBOOlM.VEREEN 1921.
Het is de® Haarlemmcre niet gelukt
het tegen Kastanjeboom in klasse D.
tot oen overwinning te brengen. In
tegendeel werd haaa- een zware ne
derlaag toegebracht. De uitslag' is:
Kastanje boom: SO R0 57 80 80 totaal
377.
Verem. 1921: 21 28 89 36 52, tötaal
217.
D O. K. I—BERG EN DAL I.
Woensdagavond brachten de J3en-
nobroakens een bezoek aan „Het Wa
pen van Haarlemmermeerte Heem
stede. Waa de eerste ontmoeting een
groote nederlaag voor de jeugdige D.
O. K., thana ging het goed gelijk op;
de "laatste partij bracht de overwin
ning aan D. O. K. Zij won 3 van de
5 pairtijen en behaalde in totaal 100,
75, 66, 100, 1C0 is 440. Berg en Dal
71, 100, 100, 82 67 is 420 punten, zoo
dat D. O. K. met 20 punten wint.
DE HANDDRUK. Een medicus
te New York, dr. Francisco Snachelli,
heeft als zijn meening uitgesproken,
dat handdrukken nadeAig zijn, de
menschen zenuwachtig maken en een
gevoel van onbehagelijkheid veroor
zaken en hij schrijft de. inzinking in
don gezondheidstoestand van presi
dent Wilson voor een groot deel toe
aan de tailooze banddrukken, die hij
als president volgens de heerschende
Aruerikaansche gebruiken heeft moe
ten geven. Dok de dood van wijlen
president Rooseveft is mede door die
verderfelijke gewoonte van handen
geven veroorzaaikt en Enrico Caruso
is er eveneens een slachtoffer van ge
weest.
Dc prins van Wales is er beter af
gekomen, maar na zijn beaoek aan
Canada moest hij toch dagen lang
zij® rechterhand in eon verband dra-
gén en zijn arm deed hem 200'n pijn,
dat hij dien haast niet meer bewegen
ken.
Bryan kent ook de nadeeïige gevol
ge® van het handen geven. Na het
uitspreken van een redevoering wordt
hij zoo opgewonden door het drukken
van tailooze hem toegestoken handen,
dat hij daarna uren slapeloos te bed
ligt.
De geleerde dokter geeft als reden
voor de nadeelige uitwerking van het
handen drukken aan, dat door het
schudden van. den rechterarm do ze
nuwen, die naar het rugg-emerg leiden
werden verwrongen en geschokt,
waardoor het gebeele zenuwstelsel
wordt aangedaan en hij hoopt daar
om hartgrondig, dat men verstandig
zul worden en breken met de ongezon
de gewoonte van het handen geven,
die vooral in de Vereenigd© Staten
zulk een omvang heeft aangenomen
en zoo sterk overdreven wordt, en dat
een andere minder nadeeligo manier
van begroeting burgerrecht zal krij
gen.
HET RAPPORT DER BEIU'.NI-
CIN CS.COMM ISSIE,
Naar aanleiding van het rapport der
Bezuinigingtccmmissie geeft het HbM.
een artikel waarin het voorbeelden aan
haalt van ambtenaren, die geen of
onvoldoenden arbeid nebben. Het blad
schrijft
Wij gebruiken hier eeen harde
woorden wijl het ze>er °oed moseliik
is. dat bij al die ambtenaren, die seen
werk hebben, de soede wil, de lust om
Héb éysfëSïh, de leiding neéft sehu'.d," di«
menschen verplicht hetzij onvoldoende werk
te leveren, wijl er geen voldoend© werk ia.
hetzij een andere en wellicht minder moot*
en onzokore loopbaan te kiezen. Eon persoon
lijk vorwljt aan ©enigen ondergeschikten?
ambtenaar zal niemand zien in de mededeel
lingon omtrent ambtenaren die t© weinig
werk aflevoron.
De commissie noemt voortdurend aide©-
lingon op, waar te veel menschen werkzaam
zijn. Nu staat voor ons één ding vast. Rn
wol, dat als de commissie zogt- het w««
kan met minder menschen gedaan worden,
hot werk zeker met heel veel minder men
schen gedaan kan worden. Eer een oommis-
sio, na eeu betrekkelijk korte studio van
wat in ©on departement gebeuren moet, zaj
durven zoggen: hot werk kan goed met b.v,"
tiou man verricht worden, moet zij wel hooi
zeker daarvan ziju, eon grooten veiligheids
coefficient liöbhen toegepast. Dan kau heb
werk waarschijnlijk wel niet zes of acht man
gedaan worden.
Nu lezo men eens wat de commissie zegt
over don raad van toezicht op do spoor
wegen Een college, dat geen Des I-u renden
arbeid verricht, niet© anders doet dan con-
Iroloorett! Van de vijf af deelingen, zegt do.
ooi»missie, kunnen er drie gemist worden,
- ingekrompen en bij een andere aideeling
gevoegd. En dan vindt men voortdurend
«innen als deze.
„Tegenover 30 ambtenaren, die rich go-
heel of gedeeltelijk bozig hielden met redï-
geerou van brieven en liet beoordeeleu van
regeiingon, stonden er 30, die niet of wei
nig anders verrichten dan eenvoudig regis-
t ra tie werk en het copieeren van stokken."
Bij de secretarie: „de commissie was van
oordeel, dat dit werk gevoegelijk door 4 in
Slaat© van 8 ambtenaren verricht kon vror
en.
„De bezetting van het teekenbureau
(welks werk in hoofdzaak beperkt blijft tot
het maken van copien, waarom niet- lang<
meehanischen wegt Waar Am niet in duple
ontvangen? Red.) met 6 ambtenaren werd,
niet door den omvang vaa het te verrichten
teokenwerk gerechtvaardigd
IVe afdeeling„Haar arbeid was van
goringen omvang en rechtvaardigde niet d<
bezetting met" 5 ambtenaren; 2 daarvan
kwamen haar-overbodig voor."
De geest, di® er lieersaht, blijkt uit dez<
toevoeging,,'Js werkzaam heden aan dez<t
afdeeling uaren reeds tijdens den oorlog
tterh verminderd. Dit had moeten leiden
tot inkrimping van personeel, hetgeen ech
ter niet is goorliied.'f
De afdeoling rollend materieel met drie
ambtenaren, kon worden opgeheven en ge
voegd bij stoomwezen. Deze dienst zou dail
kunnen worden uitgeoefend door 3 ingo>
niours on 2 andere ambtenaren. Er zijn in
dienst 4 ingenieurs en drie andere ambte
naren. Een personeel van 10 man kan du*
teruggebracht, worden tot 5 man 1 Do com
olusio is dan ook, dat het. personeel van den
gohooleu raad van toezicht en dienst van,
hot stoomwezen van 63 ambtenaren tot 43
kan worden teruggebracht, ongerekend da
bet paringen ten gevolge van vereenvoudig
ging van de wijze van afdoening van zaken
b\j het departement van Watentaat.
Wij hebben hier van één afdeeling slecht^
enkel® voorbeelden gegeven van ambtena
ren, die geregeld hun salaris inden, terwijl
er geen werk voor hen was, terwijl in som-
mi ga gevallen als bij de IVe afdeeling,
ie-ler wist dat er geon werk voor lion was
en niemand der verantwoordelijke leiders,
een poging deed om nan deze het woord'
moet er uit dagdieverij een einde té
maken.
Maar het verslag wemelt van geheel
anale,go voorbeelden. Een voorbeeld, thans
van de „directie van Economische Zaken",!
waarover schrijver dezer mede oor deel en
kan, zullen wij nog geven:
„Voort© vestigde de Commissie er de aan
dacht op, dat twee ambtenaren belast warm?
met. do samenstelling van het maandblad
„Economische Berichten". Zij verrichtten
echter geen eigenlijk redactie-werk. Hot kwam,
de Commissie voor, dat deze arbeid niet meer
dan één ambtenaar vereïseht."
Wij kennen het maandblad „Economische,
Berichten". En wij durven verklaren, dat
één redacteur die wèl al het redactiewerk:'
er bij verricht onmogelijk ©en maemd
lang halve werkdagen met het werk voor de
samenstelling van d&t maandblad kan
vullen. En wij geven verder beecheidenlijk-
als onze moening te kennen, dat deze ver
zameling van roods elders verschenen beriohv
tea on artikelen niet van genoeg belang is
om groote uitgaven te vrctïigen.
f Toch nóg éen voorbeeld: aan het departe
ment van landbouw, nijverheid en handeJ,
een gebouw met centrale verwarming en
eleotriscli licht, zijn voor bediening noodig
42 beambte® in vosten dienst «1 12 lo6sa
knechts. Geen bureauinenschen dus, maai'
knechts e® bodes. Een peloton van 54 mam.
Wat -trouwens de commissie zegt over ho#
misbruik, dat van het „bode-systeem" gö-
inoakb wordt, waarbij elke ambtenaar of
greepje ambtenaren en een groot dee{
dor ambtenaren doet slechts registreerenden,
catalogiseerendeu arbeidnaast stadsbele-
foon en huistelefoon, do beschikking over
een volwassen karei hebben om boodschap
pen te doe®. Do tijd van den jongste® aan
komenden ambtenaar is blijkbaar reeds te
kostbaar, dan dat deze gebruikt zou mogen
worden om een stapeltje paperassen naar
«vii andere afdeoling te brengen!
Tooh hebben die telefonisten het waarlijk
druk genoeg. 19e directie van economische
zaken telt 35 ambtenaren. Voor de bedie
ning rijn 7 beambten en 2 telefonisten noo-
dJg I
vVij liobbea hierboven sleohts zeer enkel©
voorbeelden genoemd van ambtenaren, di<
bij de tegenwoordig© wipe van werken over-,
bodlg rijn, wa*rvoor geen werk aanwen? is,
die mot" voorkennis en goedvinden va® hun
ruperiouren onvoldoenden arbeid leveren.
No$ voel ercur «a niet minder bedenkelijk
is do arlmfasvsffkwisting, die pleats vindt.
Do nutteloos» arbeid. En. helaas, men kan
nrét ander» «.aniiomon, iu menig geval bo-
want met voor'reemis en goedvinden van
de verantwoordelijke hoofdambtenaren, die
niet- wMutciwm med» te werken tot verminde
ring van b*t aiMjr.bsre belang 'au hun
deuarteenent doot «en regeling van de® ar-,
beid, ten geoolgf waarvan de beteefeenis
van hun afdeeling niet door een groot
aantal ambtenaren gedemonstreerd 10a
worden, v
L.COvlidulUt.1 „I ".fei 1 - -
gaat tegenover een jonge vrouw. Gevolg te werken we' aanwezig ia
