HAARLEM'S DAGBLAD
Onze Klourwööstryd voor de kinderen
De uitslag
Uit te Omsti'Bkec
MaariËUiüiËf Mietjes
ZATERDAG 17 r.ECEMiiN.:
TWEEDE BLAD
Het was niet eenvoudig voor den teekenaar van Haarlem's Dagblad,
den Heer H. J. WESSELING, om de prijswinners vast te stellen uit de
vijfhonderddertien inzendingen voor onzen Kleurwedstrijd. Dit temeer
omdat talrijke inzendingen hem op het eerste gezicht gelijkwaardig
toeschenen en eerst een nauwkeurige ontleding in details eene zuivere
schifting mogelijk maakte.
Het overweldigend groote aantal deelnemers bewijst weer, dat het
kleuren een der meest geliefkoosde bezigheden van de kinderen blijft.
En dat is gelukkig, want zij kunnen hier veel van leeren.
Misschien zullen sommigen, die op een prijs gehoopt hadden,
teleurgesteld zijn, maar dat is niet anders. Wij danken hun voor hun
deelneming, een volgenden keer zijn zij wellicht onder de prijswinners.
De uilslag is als volgt:
Eerste prijs, Msccansdoos No. 2.
Jan Kemper, oud 13 jaar, Achterweg 13, Heemstede.
IweeSe prijs, Japanache Naaidoos,
Cornelia van Tilburg, oud 12 jaar, Schneevoogtstraat 11 zwart
Berd8 prijs, Tabon-Verfioos.
Jan Peeters, oud 14 jaar, Ripperdastraat 22 zwart
De troostprijzen zijn alle boeken, waarbij rekening is gehouden
met de leeftijden. Zij zijn behaald door:
Ella Spikman, oud 8 jaar, „Buitenlust", Ughele bij Apeldoorn.
Willy Herzog, oud 10 jaar, Kamperstraat 10.
Hendrik C. Barthel, oud 13 jaar, Spaansche Vaartstraat 57, Schoten.
Karei van Zalen, oud 7 jaar, Brouwersvaart 116.
Truus van Steen, oud 8 jaar, van Oorschotstraat 9.
B. Zeylemaker, oud 12 jaar, Hannenjansweg 35.
Hubertus Th. van Wei, oud 15 jaar, Zuidpolderstraat 82.
Henri van Grieken, oud 14 jaar, Vogelenz.weg 80, Vogelenzang.
J. A. Trijn, oud 10 jaar, Gen. de Wetstraat 24.
Hermina de Haan, oud 14 jaar, Pres. Steijnstraat 14, Schoten.
De prijzen zijn alle in den loop van dezen dag verzonden.
De bekroonde inzendingen zijn in de Tijdingzaal van „HAARLEM'S
DAGBLAD" tentoongesteld.
DU ITSCHLAND VERKLAART ONMACHTIG TE ZIJN OM DE TER
MIJNEN DER OORLOGSSCHA TTING TE BETALEN.
GEEN HULP VAN BUITENLAN DSCKF. GELDMANNEN VOOR
DUITSCHLAND.
LLOYD GEORGE VINDT DE EIS CHEN AAN DUITSCHLAND GE
STELD NIET TE ZWAAR.
DE RESULTATEN VAN WASHINGTON ZIJN HOOPGEVEND.
DE EERSTE KERSTBOODSCHAP.
Wij hcbbeö reeds gemeld, dat Duiiscb-
land
opschorting van de uitbeta
ling der oorlogsschatting
gevraagd beeft.
Do Dnitsclie rijkskanselier heeft
voor vertegemvordigers -van de pers
een uiteenzetting gegeven nopenB de
jongste Dnitsclie nota aan do com
missie van herstel. Hij zeide daar
bij o.a.
„Wij hebben met het verzenden
van deze nota slechts gedaan, waar
toe do commissie van. herstel ons
heeft gebracht. In onze besprekingen
met deze commissie en in besprekin-
geu, door ons met de afzonder lij !co
leden daarvan gevoerd, is Bteeds
weer tot ons gezegdWendt u tot do
groote geldgevers, dan zult gij vol
doende orediet kunnen verkrijgen om
aan uwo verplichtingen te kunnen
voldoen. Wij hebben dien raad op
gevolgd en ons officieel 011 officieus
tot ngeland gewend. Wij hebben het
antwoord van de Bank of England
thans ontvangen en de Duditsche re-
geering an zich thans dus met dit
antwoord tot de comlcmissie van her
stel wenden.
In het Engelsche antwoord is
voortdurend sprake van „liet vol
gend jaar". Van de gelden, die wij
voor de in de eerstvolgende maanden
verschuldigde betalingen noodig heb
ben, wordt hier dus niet gesproken.
Bij onze pogingen, credieten te be
komen, zijn wij voor een gesloten
deur gekomen. Voor dé eerste maal
is thans de geheele wereld in de
kwestie der Duitsche schadevergoe
ding betrokken.
De rijkskanselier verzocht. voortB
den aanwezigen, zich van iedere po
lemiek tegen Frankrijk en Engeland
te onthouden. Het is thans zaak de
geheele wereld onder hot oog te bren-
§en, zeide dr. Wirtk, dat de kwestie
er schadevergoeding de basis voor
do toekomstige financieelo politiek
der naties moet vormen. Het is van
het grootste belang, dat de kwestie
der schadevergoeding door de ge
heele wereld wordt begrepen. De En
gelsche regeering is thans voorne
mens, zich in haar eigen belang, met
dit probleem ernstig te gaan bezig
houden.
Het is van groote beteekenis, dat
dit vraagstuk door bet buitenland te
berde wordt gebracht. De Duitsche
nota brengt bot slechts formeel aan
de orde. De Commissie van Herstel
had tijdens haar verblijf te Berlijn
slechts de taak, de betaling van do
januari- en Fèbruari-termijnen te
waarborgen. Zij weigerde, over een
moratorium te spreken. Duitschland
verzoekt thans weer om een derge-1
lijke bespreking, doch thans aan do
geallieerden zelf. Formeel moet het
zich natuurlijk tot de Commissie van
Herstel richten.
Do Duitscho regeering ziet. met de
grootste spanning de bijeenkomst
van Lloyd George en Briand, tege
moet, en hopt, dat deze besprekin
gen zich ook zullen bezig houden
met den economisohen toestand,
waarin Duitschland verkeert.
Verschillende Duitsche bladen geven
korte beschouwingen over den toe
stand
Het „Berliner Tageblatt" schrijftDe
EDgelsche geldgevers weigeren de in
williging van een crediet en wel ook
een bankcrediet op korten termijn. De
huidige toestand is derhalve als volgt:
Duitschland is onder de betalingsvoor
waarden van het vredesverdrag van
Versailles cn h'et ultimatum van Londen
geen credïetwaardig land meer. Dit is
een nieuw bewijs van de vernietigende
uitweriring der Duitsche vervullingspo-
gingen, ais men bedenkt, dat voor min
der dan drie maanden Holland een cre
diet wilde verleenen.
De „Vorwarts" De beslissing gaat
er om, of Duitschland het voorgestel
de uitstel van betaling ingewilligd
krijgt. Zij kan er ook been leiden, dat
revisie van het Londensche financieele
dictaat in overweging wordt genomen.
Tenslotte kan het gevolg zijn, dat de
Entente tot dwangmaatregelen over
gaat, indien op 15 Januari a..s de dan
vervallen termijn niet betaald wordt.
De „KreuzzeitungSpoedig zal be
slist worden, of het Duitsche volk ver
der kan leven of niet. Wij moeten lij
delijk toezien, wat er van ons zal wor
den/
Uit Londen wordt gemeldLloyd
George heeft er (bij de ontvangst van
een deputatie uit de arbeidersbeweging)
ten aanzien van dc kwijtschelding der
ooriogsschulden op gewezen,, dat een
dergelijke kwijtschelding door één
mogendheid niet veel kon baten, doch
dat een conferentie nopens een alge-
meene regeling wenschelijk was. Hij
was bereid aan zulk een conferentie
deel te nemen en ook bereid deel te
nemen aaD een conferentie betreffende
Rusland, doch het was, meende hij,
niet gemakkelijk het vertrouwen in
Rusland van den handel te herstellen,
zoolang Rusland zijn tegenwoordige
houding handhaafde betreffende do
schulden en geen activa had aan te
bieden. Hij zou al deze onderwerpen de
volgende week met Briand bespreken
en zou gaarne eventueele voorstellen
dienaangaande van de arbeidersbewe
ging tegemoet zien.
Aan een later geseind woordelijk
verslag van de verklaringen van
Lloyd George ontleenen we nog:
De Engelsche premier, zeide dat
de geëischte schadevergoeding niet
moést 'dienen om de bedragen, 'die
de oorlog aan de geallieerden had
gekost, terug te krijgen, doch dat ze
alleen was bestemd voor het herstel
van de aangerichte schado ui oor de
zeide Lloyd George in zijn antwoord,
heeft tot op heden nog niets betaald
voor het herstel van liet verwoeste
land en heeft slechts een deel betaald
van de kosten der bezettingslegers.
Lloyd George zeide aan Duitsch
land geen overmatige eischen te
willen stellen. In Engeland wenscht
men, dat Europa tot normale toestan
den zal terugkoeren, doch Frankrijk
kan niet tot deze normale toestan
den terugkeeren, zoolang het schul
den moet maken voor het herstel van
de verwoeste gebieden. Lloyd Geor
ge verklaarde nog, zich niet aan de
critiek der Fransche openbare mee-
ning te kunnen blootstellen, door
zich voor kwijtschelding van de be
taling der Duitscho schadeloosstel
ling uit te spreken.
De kwestie van de kwijtschelding
van de geallieerde schulden is vrij
moeilijk. Engeland is 1000 millioen
pond schuldig, doch do geallieerden
zijn aan Engeland 2000 inillioen pond
schuldig. De premier zeide bereid to
zijn tot een conferentie om deze kwes
tie te bespreken, doch besloot hij
de kwijtschelding van de schul
den door slechts één mogendheid
zou weinig baten.
Hei wordt bevestigd, dat de vier
groote mogendheden het
te Washington
geworden zijn over de vlootbeper-
kïngen.
Amerika, Engeland en Japan heb
ben toegestemd in de respectieve
vlootsterkten 600.000, 6OO.O00 eD
300.000 ton.
Beuter verneemt, dat de in de oor
spronkelijke voorstellen genoemde
tormenmaat is verhoogd tot 625.000,
ten einde Amerika in staat te stel
len, de Colorado en de Washington
te behouden, Daarom zal Engeland
twee schepen van minder dan 40.000
ton bouwen, waarschijnlijk van de
Royal Sovereign-klasse. Ook Japans
tonnenmaat is met een evenredig cij
fer verhoogd.
Terwijl de Fransch-Iialiaausche on
derhandelingen de vlootverhouding der
drie groote mogendheden niet raken, is
de huidige overeenkomst afhankelijk
van een geschikte overeenkomst met
Frankrijk en Italië. Medegedeeld wordt
dat de maritieme overeenkomst, welke
de maritieme bases en versterkingen
omvat, waarschijnlijk in de viermogend-
heden-ovcreenkomst zal worden opge-
imen,
Iniusscben zal er geen voltallige zit
ting worden gehouden, alvorens bet
geheele onderwerp, me* inbegrip van
de quaestie der hulpschepen» is afge-
hai deld.
Reu meldt uit Washington du de
quaestie der onderzeeërs en de wijze
van de vervanging der eerste-klas sche
pen ter verdere bespreking is overgela-
aan de marine-commissie van vijf-
die dezer dagen voor het eerst
bijeenkomen zal/
Verder wordt ook verzekerd, dat
Japan en China het eens zijn gewor
den aangaande het bedrag van 53 mil
lioen gouden Marken als waarde van
den Shanioong-spoorwegj
De zesBoaiöerd afdealingeii van don
Engelsolien bond van Volkenbonds-
vereenigingen zullen tegen Kerstmis
een kaart onder haar leden ronddee-
len, waarop 0.1x1. eenKerstbood
schap van lord Grey staat geur uk t.
Lard Grey scihrjjft daarin, dat de
Volkenbond „het eenige middel is,
waardoor de mensfihheid de goede
verstandhouding tusschen do voiiken
kan doen toenemen en de onderlinge
naijver kan doen verdwijnen, welke
haat en oorlog doet ontstaan. De
Volkenbond zal slagen" aldus lord
GTey, „wanneer de openbare meening
keiu steunt. In andere landen zijn of j
worden vereonigingen gevormddie I
I dezen steun zullen verleenen. In ons
land arbeidt de bond van VoLkeiibonde
•vereenigiogen voor dat doel. Ais voor
zitter van dien bond, verzoek ik den
mannen en vrouwen van goeden wille,
titans toe te treden tot de nl/ondf en
zoodoende het lichaam te steunen, dot
den vrede wenscht te handhaven tus
schen do volken.
Het is eon practische viering van ihet
Kerstfeest."
Verspreid nieuws
E SCHULDVRAAG.
Ter onderzoek der schuldvraag konu
begin Januari 192a in hei Nobel-insti-
tuut ie Christiania een neutrale, onpar
tijdige commissie bijeen, om de verant
woordelijkheid voor den oorlog, "de oor
logvoering en het einde van den oorlog
onderzoeken. Achlcr de commissie
staan aaitsbisschoppen. bisschoppen,
oren, vroegere staafs-
©erstc-niinisicrs, bezit-
Nobelprijzcn, parlementariërs,
senatoren, generaals, courantenleiders,
schrijvers, financieele magnaten, hoofd
zakelijk uit de neutrale landen, maar
ook leeraren in het Volkenrecht en pro
fessoren in de geschiedenis uit de over
winnende Staten.- Noorwegen, Zweden
Nederland zijn bijzonder sterk ver
tegenwoordigd. Zwitserland en Spanje
bereiden de samenstelling der commis
sie voor. Argentinië en Chili hebben
hun bereidwilligheid tot medewerking
kenbaar gemaakt. De commissie zal
waarschijnlijk van Christiania naar
Den Haag overgaan en alle regeerin-
gen der in den oorlog betrokken lan
den tot opening der archieven en het
zenden van vertegenwoordigers uit-
noodigen. De commissie beschikt reeds
over omvangrijk materiaal, ook wat tot
heden niet is gepubliceerd.
E OPSTAND IN DE OEKRAÏNE.
Het Oeltr. Persbureau meldt: De val
.van Kief en Odessa wordt binnenkort
.verwacht. De toestand der bolsjewiki
volkomen onhoudbaar. In Odessa
jzijn straatgevechten begonnen tus-
ischc-n bolsjewiki en ue bevolking. Een
'idieel vaar het roode leger van Kief
[heeft zich aan de Oekrainers overge
geven
IJMUIDEN.
DE LOONACTIE IN HET VISSOHE-
RIJBEDRIJF TE IJMUIDEN. Ou
zo correspondent schrijft ons: De aan
kondiging van algeheel ontslag aan
alle in dienst zijnde werklieden
aan aile opvarenden van stoonur
Iers is niet beperkt gebleven tot de
door otns reeds genoemde drie groote
v :ss cher ij,maatschap pij enIn een
door de reedens gehouden algemeens
vergadering is met 178 stemmen
dc lbo vertegenwooroigde *che:
besloten dé bedrijven te stoppen en al
le stoomtrawlers op te leggen. Naar
men ons van reedefözijde mededeelde
was zulks niet he beschouwen, als een
repressaillemaatregel of wel uitslui
ting, doch alleen als een noodwendig
gevolg van de gaèchapen omstandig
heden. Indien toch de schepen met m
•aart gebracht kemden worden or
worden gehouden, dan met gevaar
voor oogen, dat de vangsten niet ge
lest zouden worden, dus terstond tot
bedor; zuilen overgaan, achtte men
midi-;
de f
thuis to houden tot de luübt
klaard. was. Dat mede de overige
werklieden' in do uevenbedriivèn
werkzaam en de opvarenden dér sche
pen omslag zou don k rij gen, vond men
vanzelf sprekend, te meer omdat de
uitkomsten van het stoomvisscherij-
bedrijf niet van dien aard zijn, dat
men anmoodige kosten mag
Bij onze informatie hoe men het duri-
do bestaan 0111 zoo luttel loonsverschil
een staking mogelijk te maken, werd
ons van reedenszijde medog-ideeld,
ff!ff '"T t-i*.
zaak had, dan het gom
het geeischle en het geboden losloon.
Wij vermeldden reeds, dat de ar bei
ders bereid waren liet verschil van
een gulden m garantieloon tot da
helft te verminderen, doch moeten
daar volledigheidshalve aan toevoe
gen, dat daarnevens de eieeh gesteld
was, dat dit bedrag zou betaald wor
den bij een besomming van ten hoog
ste drie duizend gulden. Aangezien
dus van alle besommingen beiieoer
dit bedrag vier en eai halve guide®
vast betaald zou moeten worden, on
geacht het meerder loon bij hoogere
besommingen 011 de readers vier gul
den loon bij twee duizend gulden be
somming hoogstens hadden toegezegd,
meenden de reedere, dat dit nieuwe
aanbod slechts jn het belang der ar
beiders kon zijn, aangezien het nice-
rendcel der besommingen beneden de
drie duizend gulden is. Het verschil
moet dus dieper zitten, dan een halve
gulden. Men deelde ons daaromtrent
mede, dat sedert maanden tusschen
hel bestuur der reeders en de hestu-
•en dar organisaties besprekingen en
briefwisselingen hadden plaats gehad
om tot een collectieve overeenkomst
geraken. Dat deze pogingen einde
lijk tot een zoo gunstig resultaat had-
den geleid, dat de besturen der orga
nisaties aan de recdersvereenigiug
een schrijven hadden gericht, waarin
dank gebracht werd voor do zeer te
gemoetkomende houding der reeders,
doch dat ter elfder ure de arbeiders
met andere em hoogere eischen waren
gekomen dan tusschen de besturen
•as -overeengekomen. De reeders ver
eniging meende' na zoodanige han
dwijze niet op verdere onderhande
lingen te moeten ingaan m verklaart
dit tevens, dot do ei6chen der arbei
ders niet de onverdeelde instemming
hunner beet uren hebben. Daarom zui
len do besturen 5n de met spoed legen
Vrijdagavond uitgeschreven vergade
ring alsnog tradhten een weg te vla
den om een conflict te voorkomen,
een conflict, dat, duizenden arbeiders
in de nevenbedrijven c-n opvarenden
der schepen werk- cm broodeloos zal
maken. In deze vergadering zal te
vens een beslissing genomen worden
over de waag van de redders wat de
houding der arbeiders zad zijn tegen
over de nog in zee zijnde schepen, die
in zee waren voor het ultimatum der
arbeiders bekend gemaakt werd en
binnen zuilen komen na 19 December,
den dag, waarop de staking zal aan-
vangen!
Inmiddels lieefi de hoer Rij keus,
burgemeester der gemeente Volseii',
wsavoajaSr IJmuiden ressorteert, met
beide partijen over den stand ven za
ken geconfereerd en zal Vrijdag eeil
nieuwe bespreking met de besturen
der organisaties plaats vrmden. Zeker
verwachten we, dat aan de adviezen
van den heer JRijkeais een gewiliig oor
verleend zal worden, want onze bur
gemeester heeft in den betrekkelijk
korten tijd van zijn ambtsvervulling
getoond een open oog tc hebben voor
de vissehérij'belaxigcn en een man,
wiens adviezen in a,i-beidersstongele
genheden steed-; met graagte weiden
iiigewcKun-en. Het zal dus van de ver
gadering van Vrijdagavond afhangen
of IJmuiden een nog donkerder- win
terseizoen tegemoet zal gaan
BLOEMEN DAAL. Teru-f te be
komen bij: Schipper, Donkere laar. 12a,
Bloemend aal, een huissleutel: E. A.
Veltman, Midden Duin e.-i Daalsche-
weg- 12. Bloemendaal, een vulpen,
merk „Waterman"Wcsséiicg, Zuidcr-
tuindorplaan 15, Overveen. eei: beurs
met inhoud; W. van den Aardweg,
Tuindorplaan C. Oveiveen, eer. zilveren
potloodhouder; A. Mctsciaar, Militaire-
weg 17, Overveen, een vilten 'hoed; Koo,
zeiij huize Duinrust, Overveen, een ko
ralen collier; aan het Bureau van Po
litie te Overveen, een ceintuur, een
kinderhandschocn, een cahier, een voet
balschoen, een zeemlederen hand
schoen, een kinderhandschoen.
Komen aanloopen bij H. Mecrdinl^
„Buiieatwrsi""', Bloemendaaischeweg,
een jonge hond.
EEV F L', 111J j vG A V CLN D P H A A f J E.
Waar is dc tijd, toen de bioscopen
'doorgeslagensuites waren mot de
wegloop 'Vaai do schuifdeuren er nog
in, zoodat wie ter achter zat om den
hoek moest kijken of een voormalige
winkel die niet gegaan was en de
spiegelruit behouden had? Paleizen
worden er gebouwd, Nederlanidsche
paleizen, OosterscJie paleizen, biosco-
pische paleizen (dit is als oeai ver-
grooteude en overtreffende trap be
doeld) en de meer dan alles overtref
fen do trap is liet. theater Tuschinski
in de Rcguliersbreestraat te Amster
dam.
Onder een paar fameus© torens stap
Je-een pracM-portiek binnen, met ver
koop-kiosken in dc t\v&3 hoeken. Dan
komt er ©en ruime vestibule en daar-
achtei ligt eon zaal mot zachte sofo.'s
cm andere zetels. En ook dit is liet
theater zelf nog altijd niet! Veel kleur,
veel licht, zachte tapijten, een betim
mering van (lof mahoniehout de
sterkste indruk is: wat moet dat een
geld gekost hebben]
Als wij ons toegamgsbiljet aan een
suppoost hébben getoond, schiet een
meisje toe, dat ons de plaatsen aan
wijst. Het is een vriendelijk meisje,
een opgewekt meisje, een huppelend
meisje, dat den indruk geeft alsof zij
~xe bezoekers van Tusehinski'a tliea-
rv ontvangt voor haar genoegen en
riet voor vuige belooniug, zooveel
;er week. In een oogwenk zit je, koopt
ion programma, wat je evengoed la-
ton kunt. (behalve voor de adver
teerders) en kijkt rond. Een ruime
zaal, met gaanderijen, loges en bal-
cons, inet een mooi oploopendon vloer
en een verlichting, ja een verlichting
om van te duizelen: direct en indi
rect. licht, rood, hlauw, groen, in de
plafonds, aan de halconranden, over
al, overal, waar je maai- kijkt met
(verbazing, totdat je oogien het niet
meer verdragen kunnen en je ze dicht
doet, om ten minste een paar minuten
van al dix> eleetrische, hypermoderne,
maar vooral bonte schijnsels af te we
zen.
Is het groote gordijn impressionis
tisch, expressionistisch, depressionis-
tïsch of wat is liet andei's? Wij heb
ben er van den beginne af in gezien
vier geheimzinnige, half doorgesneden
mannen, aan eiken kaait van de ope
ning, die op weg zijn naar een even
mystei'ieuse vaas in het midden.
De voorstelling begint en wij zitten
stil op de gemakkelijke zetels en kij
ken en lachen oin do officieel© goed
keuring van de Axnstordamsche bios
coop-commissie, die voor en na iedere
film op het doek wordt geprojecteerd
Lu haar geheel, compleet, met de ge
wichtige onderteekenmg van den secre
t&rfó Simon B. Stokvis er onder. Ha,
hoe deze stoSvfe over do geesten deï
Arusterdamsche burgerij waakt! Do.
beelden zijn goed, het goed bezette
orkest speelt verdienstelijk en het
goede van de vertooning is ook, dat
die overvloed van schitterende en ge
kleurd© lichten is ueergedraaid; de
thee die de kellner ons brengt, is goed
en het geheel geeft den indruk van
een deskundige, goed gedisciplineer
de leiding, die ook op de kleinighe
den let.
's Avonds begint de «erste voorstel
ling kwart over zeven en eindigt bij
half tien; daarna wordt het heele pro
gramma herhaald- Er 5s du.s keus
voor late ien vroege menschel), wij
hebben tot de eerste behoort en staan
dus te halfticn buiten en vinden het
Sopliiaplein met zijn, doodgewone lam
pen cn zijn tramrails hopeloos ordi
nair, omdat «i* geen tapijten liggen
en dc Munttoren niet met dof maho
nio beschoten is en de menschen to
gen ons aanbotsen, inplaats vau ons
met eleetrische lampjes beleefd naar
die Kalverstraat, die wij immers in
slaan moeten om'naa^ de E. S. M. te
komen voor te gaan.
Het. Theater Tusdiinski adverteert
in de Amsterdamsche bladen, dat liet
't (mooiste theater van de woreld ge
bouwd en dus 't recht heeft, om van
't publiek 'te verlangen, dat het dit
theater met een bezoek vereert.
Dit ben ik niet geheel in staat om
te beoordeel en, daar ik tot dusverre
nog geen bezoek lieb gebracht aa.11 alle
landen van de wereld, bijvoorbeeld
nog niet aan Australië cn Amerika
(Noord en Zuid) eui ook nog niet aan
Azië en Afrika em dan ook nog niet
aan verschillende landen van Europa:
Spanje eoi Rusland en Turkije, Grie
kenland, Tsjecho-Slowakijo m nog
enkele andere.
Of dus do heer Tuschinski het
recht heeft om te verlangen, dat, de
menschen komen kijken nu ja, het
recht, hiot rechtKomaan, wij
spreken tegenwoordig allemaal eons
een beetje gauw van onze rechten,
klaar merkwaardig is liet wel, om
het eens te gaan zien en dan ver
der to blijven bij dc Hanrlemsche
bioscopen, die hoewel eenvoudiger
van constructie even goede voorstellin
gen geven en meer medelijden hebben
met ouzo oogen, welke immers, zeg
gen dc geleerden, toch al inspanning
genoeg aam 't fel verlichte doek be
steden.
Den dag 11a ons uitstapje was er
kransavond bij ons aan huis. Natuur
lijk vertelden wij van onze ervaringen
bij Tuschinski. Er werd gewisseld
van indrukken en meemngen, totdat
Wouter, die natuurlijk weer een af
wijkende meening moest verkondi
gen, beweardie dat zoo'n filmvertoo-
ning toch eigenlijk weinig te bedui
den had. „Jo Leeei.", zei hij, „over
filmsterren, die honderdduizenden en
miliioenen verdienen; 'k geloof er niets
van. Allemaal bluf en reclame, om
de menschen te lokken".
„Maar Wouter", zeiden wij, „je
zult toch niet willen zeggen, dat spe
len voor de film geen kunst is?"
„Dat beweer ik juist wel", zied Wou
ter. „Tooueetspelen, dat is moeilijk.
Goed spreken, zoo dat de mensclien
kunnen gelooveii dat je bent wa.t je
voorstelt. Maar j.e alleen bewegen en
verder stommetje spelen, dat kan
iedereen". t
tv ij :liek©n ongeloovig maai- hij was
al weder voort gegaan. „Onlangs was
ik in de bioscoop en daar heb ik ge
zien den berrroemdon acteurrr Man-
fredo Gioliemi. Die stelde een graaf
voor. De graaf was altijd kwaad en
dan keek hij- zoo..." hierbij zette
Wouter een gezicht om kinderen mee
naar bed te jagen. „Dat duurde zoo
den lieelen avond door, behalve één
keer, loon moest hij lachen, omdat
zijn houd een vogel verscheurde, kijk
zoo daarbij grijnsde Wouter dui-
velscll aJs Mephisto in de opera. „Is
dat nu alles? Dat kan ik ook".
„Prachtig, prachtig", riep Hupstra
en klapte in zijn handen. „Luister
eens Wouter^ aJs 't in het renteniers-
vak niet mieer gaat, dan kun jij den
kost verdienen als filnxartist".
Wie was het, die daarop voorstel
de, om gezamenlijk een film in el
kaar te zetten en meteen maai' te spe
len? Naderhand hebben de drie da-
nies daarover verschil van gevoelen
gehad, omdat liet zoo'n succes was
geweest, maai' ik geloof, dat de goeie
tante Koos op het idee gekomen is.
Het kwam er dus op aan, eerst de
film in elkaar te zetten. Natuurlijk
moest er ©en deftig beer in voorko
men. „Een baron", zei iemand, „een
graaf", bood eeu ander op, ,,eeu her
tog", meende een derde. „Maar w.e
hebban in Nederland geen hertogen",
word daartegen ingebracht Men vond
dit algemeen een voordeel: zoo kon
ook niemand beoordeelen, of hij wel
naar waarheid werd voorgesteld. Daar
het een brave hertog moest wezen,
werd deze rol toevertrouwd aan Hop-
ma, die zooals men weel alle Noord-
hoilandsche polders op zijn duimpje
kent, dus tiets grondeigenaarachtigs
'Vui zióh lieolt en bovendien een goed
hartig man js.
Zijn zoon, de graaf, moest een door
trapte scheiin zijn.
„Dat moet jij wezen, Wouter!" lie
pen wij allen tegelijk. Neef Wouter
scheen aanvankelijk niet te weten, of
hij die eenparigheid als lof aan zijn
fiïmsp&elkun&t of als blaam voor zijn
persoon op zou vatten; hij besloot tot
net eerste en zette een gezicht, alsol
hij liet ons allemaal wel eens even
zou leeren.
Dan waren er twee groote vrouwen
rollen; de zuster vau den hertog, eeu
brave, .edele vrouw, maar om en bij
de vijftig. Dus werd deze rol aan tante
Koosje toebedeeld. Voor de tweede
vrouwenrol ging dat moeilijker. Die
was van een jong' meisje., een Lloe-
menverkoopsier, braaf en beeldschoon.
Wie zou dat zijn? Mijji vrouw, edel
moedig zug van de rol af, omdat zo
liet te druk bad met theeschenken.
Mevrouw Hupstra en mevrouw Hop-
ma bleven dus over. Blijkbaar trok
de rol van het beeldschoon meisje
haar beiden bijzonder aan. Eerst ke
ken ze elkaar aan, daarna ons, toen
keken wij mannen elkaar in de oogen
en zwegen. Nu pas werd het on3
duidelijk hoe Paris geleden moet heb
ben, toen hij den appel moest scheu
ken aan de schoonste onder drie
schooner).
„Als je sraag wilt.,.." zeiden de
dames lot elkaar en zwegen toen.
„Ik wil 't wel afstaan..." zeiden
ae daarna, weer op 't zelfde oogcnMik
en zwegén toen.
„Waarom zoggen jullie niets?"
vroeg mevrouw Hupstra ongeduldig-
„Ja, zéggen jelui ook eens wat,"
viel mevrouw Hopma bij.
Wii mannen, lafhartig als we zijn,
keken elkaar ua.n en zwegen. H«t go-
val was te moeilijk. Wie anders zou
ons uit het bezwaar gered, hebben,
dan tante Kousje? Die bad al twee pa
piertjes klaar gemaakt om te loten, op
't eene stond geschreven „het schoo-
ne jonge meisje", op hot andere
stond niets. Mievrouw Hopma trok om
zoo te zeggen den prijs, mevrouw
Hupstra zed met een lachje„ik gun
het, je graag, hooi-," en stelde zich te
vreden met de rol van de vrouw van
den rentmeester van den hertog, de
rentmeester zelf kon niet gespeeld
wordenomdat onzo eenige overge
schoten man, Hupstra. moest optre
den als Chinees en aan mij, a's gaste
heer de rol van regisseur was toever
trouwd. De rentmeester was dus op
reis.
Met gezamenlijke krachten werd nu
het film-scenario in elkaar gezet. Dc
edele hertog leefde gelukkig en tem
den op zijn buitenplaats bij Üéster-
beek. Behalve in de maand Septem
ber. Dan was hij onrustig en ge
jaagd, sloot, zich vaak op. at weinig of
niet en wilde niemand bij zich ont
vangen.
Er is namelijk een geheim in zijn
leven. Als wereldreiziger heeft hij een
tempel in China bezocht en daar in
een zwak oogeniblik een heilig voor-
worp gestolen. Men heeft hem den
dood aangezegd, uit te voeren in de
maand September. Hij zou niets lie
ver doen dan liet voorwerp terug ge
ven, maar wéét niet hoe en aan welk
adres. Bovendien is het voorwerp se
dert eenigen tijd verdwenen, spoor
loos zoek geraakt. De eerste acte ein
digt hiermee, dat het 10 September is
en dio hertog op een vroegen morgen
een Chinees door het park heeft zien
zweven. Hiii vermoedt, dat de wreker
nabij is.
Zijn zoon dc graaf is een -nood©
jonge man, die verliefd is op de
schoon© blcu-menverkoopster en diver
se pogingen doet, baar te schaken.
Hiermee ia het tweede bedrijf geheel
gevuld.
Eindelijk jn het derde bedrijf, komt
de ontknooping van dit dubbele dra
ma. Niet wetende, hoe irij andere het
meisje zal ontvoeren, probeert de jon
ge graaf het per vliegtuig, strijkt daar
mee neer op het Velperplcin tc Arn
hem, waar het beeldsohoone meisje
bloemen verkoopt, maakt van de ver
warring gebruik' om weer op tc stij
gen en baar mee te voeren naar het
vaderlijk kasteel, waar hij haar ver
bergt. in een geheim gewelf, waarvan
hij meent, dat niemand den toegang
kent. Maar zijn vader, de hertog,
heeft. daA veriWijf zelf laten maken om
er eventueel <!c Chineezen te ontvluch
ten nauwelijks is hei. meisje daar
aangekomen, of de hertog komt zich
er verbergen, de twee beloven elkaar
wederkeorig steun cn bijstand. Als
de snoodo jonge graaf het. meisje
voedsel komt brengen, woi-dt hij in de
geheime schuilplaats gevolgd door den
Chinees, die daar het gestolen beeld
vindt, dat de rentmeester heeft, wegge
nomen om zijn heer, dien hij haat, te
kwellen. Wel wi' de Chinees nu den
hertog doodcïi, maar laat zich verbid
den door dc blóeiüenverkoojister,
wier schoonheid hein treft.. Hertog en
Chinees verzoenen zich tegen bijbe
taling dooi- den hertog van een
kaartje tweede klasse van Oosterheek
naar China en een som voor reiskos
ten. De jonge graai" z.'il hem bij wijze
van boetedoening vergezellen (zijn
vader rekent er op. dat de zeelucht
hem goed zal doen) en het schoone
bloemenmeisje wordt aan haar ouders
on het Velperplein teruggegeven. De
vrouw van den rentmeester, die ti.j>
ceïte diienis afwezigheid zijn admi
nistratie ke urig had waargenomen,
krijgt vergiffenis voer den ontrouw
van haar man en het stuk eindigt met
een prachtig tuinfeest vóór het kas-
tee'. waaraan alle bewoners van Ü'os-
teibeck deelnemen.
De uitvoering van den film was in
derdaad talentvoL Hopma had drin
gend aan mijn vrouw gevraagd, om
het gebloemde tafelkleed te mogen
omslaan bovendien zette hij een slap
pen hoed op, versierd met een paa^
veeren, die ik uit ons kippenhok ge
haald had. „'k Heb wel nooit," zei
hij. een echten hertog gezien, maar
zóó stel ik mij hem toch ongeveer
wel voor.'"Hupstra had zdch prachtig
geel gemaakt, door zijn derde kopje
thee over zijn gezicht en zijn handen
te smeren. De beeldschoons Moernen-
verkoopster had de allermooiste spul
len van mijn vrouw, geleend en ac
teerde met nuffige gebaren, aie ik nu
juist niet vinden kon, dat bij een
(Oioeznenmeisje passen. Toen ik die op
merking maakte, word mij gevraagd,
of ik dan zooveel ventend' van bloe
menmeisjes had. O» die vraag paste
een voorzichtig stilzwijgen.
Wouter overtrof ziclizelf. Al de
'boosheid, die in een dozijn gówono
jonge graaf jes kon heerschen, was in
beni overgegaan. Hij keek zoo
scheel, dat ik op een oogeriblik bang
werd, dat zijn oogen, als de klok
sloeg, niet weor normaal zouden w il
len gaan staan. Tante Koos als zuster,
van den hertog, was uiterst verdien
stelijk, ze straalde van deugd cn wei
gerde standvastig het kroontje van
bordpapier, dat ik als re&sseur voor
haar geknipt had. Alleen de vrouw,
van den rentmeester waa niet voldaan.
Wat kan je, zei ze, van zoo'n rol ma
ken
't Waa bij middernacht, toen dc
kraiisgenooten vertrokken. Wouter
zal het aoemario nader uitwerken en
aan een filmfabriek te koop jirésen-
teeren. Als onze lezers dus over een
maand of drie ergens de opvoering
zien aangekondigd van den film
„Hertog Willem van den Berg of de
Scptember-gdbeurtenissen in het ge
heime onder uardsch© gewelf te Oos
terbeek". dan kunnen ze gerust naar
binnen gaan. Dat is onze film, wij
heibben hem ontworpen en het eerst
gespeeld.
FLDBLIO.
