Spitsbergen
Zonderlinge
HuweiuksvoUi'BKKlngen
Romantiek in den Burgerlijken Stand
^VJ^MeLsiÈL-n
Milioenenspecuiaties
Spoken
Een weinig bekend land! Weinig be
kend wel te verstaan, bij de Nederlan-
ders van dezen rijd. want als wij de ge
schiedenis van dit koele stuk aarde na
gaan. blijkt dat in vroeger eeuwen de
Hollanders er wel degelijk bclangsti
ling voor hadden.
Om te beginnen werd Spitsbergen door
Hollanders bet eerst bezocht en wel in
15% Do Nederlandse!» vlag werd ge-
heschen en het land voor Nederland in
bezit genomen. Voorloopig echter tracht
ten de Hollanders geen voordeel uit de/.e
Inbezitneming te trekken. In 1614 kwamen
de Engelschen cn plantten er hun vlag
Tii 5 jaar later wisten Eugclschett en
.lollanders het op eene tc Londen ge
houden Conferentie eens te worden over
hun respectievelijke aanspraken. Onze
roorouders bepaalden zich tot dc Noord-
Westelijke hoek en de Noordkust, ter
wijl de Engelschen zich aan de baaien
ran de Westelijke kust vestigden. Maar
weinige jaren later trokken zoowel En
gelschen als Hollundcrs zich weer uit
Spitsbergen terug, als gevolg van den
ondergang der walvlschvangst.
De volgende bezoekers waren Russi
sche jagers. Hoewel zij gedurende een
eeuw van 1750 tot 1850 de cenigc be
volking van Spitsbergen vormden, deed
Rusland nooit stappen om het land te
annexecren. Maar ook als jachtterrein
verloor Spitsbergen zijn belang, zooals
het vroeger ten opzichte van de wal-
rischvangst en vlsschcrij had gedaan.
Weer volgde een periode van verwaar
lozing. Eerst dertig jaar geleden werd
men zich In Europa bewust van de rijk
dommen aan mineralen, die in dit land
yerborgen lagen en die met groote win
sten geëxploiteerd zouden kunnen wor
den.
De steenkolenvoorraden trokken het
eerst den aandacht. Daarna ontdekte men
prachtig marmer eu Ijzererts in groote
hoeveelheid cn van buitengewoon hooi
percentage.
Twee eeuwen lang had geen enkele
.cgeering rechten op liet bezit van Spits
bergen laten gelden, nu echter mocht het
zich plotseling in de belangstelling van
verscheidene Europceschc landen
heugen. De Noord-Wcstehjke hoek be
hoorde ongetwijfeld aan de Hollanders.
De rest hoofdzakelijk aan dc Engelschen.
Dc Zweden echter hebben zich liet eerst
met energie op dc exploitatie van hun
deel toegelegd. Hun bedrijvigheid ging in
de richting van steenkoolwinning. Het
Zwecdsche kamp is goed gebouwd en
»oed voorzien van eenvoudige benoo-
digdheden- Onder dc bevolking zijn ook
vele vrouwen en kinderen. Een veesta
pel wordt gehouden en zonder bezwaar
kuunen schapen, varkens en koelen ge
teeld worden, behalve in den winter. Dan
moeten zij zorgvuldig in stallen verzorgd
worden.
Vroeger werd Spithergen steeds in den
winter verlaten, behalve ongeregelde be
zoeken van visschers ot jagers, maar
tegenwoordig blijft de ongeveer 1800
personen tellende bevolking er ook ge
durende het koude jaargetijde.
Hoewel voorloopig alleen de exploi
tatie van steenkool ter hand is genomen,
zijn cr geweldige voorraden ijzer uit den
grond te halen, waarvan het gehalte in
ertsvorm nog hooger is dan van dc be
roemde ertslagen in het Noorden van
Zweden. Andere ontdekte mineralen zijn
o.a. - koper, asbest, petroleum, phosfo.
grafiet, lood. zilver eu goud. Verder zijn
!r niet minder dan veertig verschillende
«nonen. marmer aangetrolfeu. - waarvan
velen bijzonder mooi zijn en zeer goed
gepolijst kunnen worden. Guano is ook
in groote hoeveelheid voorradig.
Een Amerikaanse!» maatschappij heeft
zicu ook inet de steenkoolwinning op
spitsbergen bezig gehouden, maar zij is
iu 1916 in Noorsche handen overgegaan,
waarbij de koopers een buitengewoon
voordeelige zaak gemaakt hebben. Ovc-
rigens bevinden zich 14 van dc door
geologen in Spitsbergen ontdekte 18
steenkoolveldcn zich op Engelsch ge
iled.
net ijzererts is geheel onder üritschc
controle. In West Spitsbergen liggen mil-
lioenen ton zeer rijke erts iu een berg
groep die verscheidene mijlen lang. zich
ongeveer 70Ü meter boven den zeespie-
lel verheit. Wellicht is dit liet rijkste
ozerertsgebied der wereld. Wij vermeld
den reeds het hooge gehalte van deze
erts. Het bevat 64.44 pCt. Ijzerc, tegen
35 pCt. in Engelsehe. 50 pGt- iu Spaan-
sciie en 63 pet. in de beroemde üellivarc
Zweedsche erts.
Over de geograiischc ligging cn
steluncid van Spitsbergen nog liet- na
volgende:
liet ligt 400 mijl van het Noordelijk
puilt van Noorwegen en ongeveer 600
mijl van den Noordpool verwijderd. De
oppervlakte is ongeveer zoo groot als
Ierland. Er bestaat nog geen geregelde
stoomvaartdienst naar dit rijke koude
land. De ondernemende num. die er zijn
geluk wil beproeven moet dus zijn eigen
reisgelegenheid maken. Spitsbergen
in uc gesci.icvicnis beurtelings tot Noord-
AmeriKa en Europa gerekend. Het be
staat uit drie groote ciiantleii: eigenlijk
oi West Spitsbergen, Noord-Uostland en
baje-eiiaiiu. i:ene door woeste stormen
geieisteiae zee, omspoelt deze eilanden-
gioep. uie in oen 2onier door losse ijs-
sciiotscn omgeven cn gedurende den
winter uoor vast ijsmassa s omsloten
Alleen langs ue W estkust is dc zee go-
uurcuüc nagenoeg liet geheclc jaar vrij
van ijs. De eiianuen zijn hoog, vcrrijzei
iuet steile kusten uit ue zee en zijn met
een uia.se ijslaag bedekt, liet klimaat
er ruw en guur. maar vergeleken met de
Anicrikuanscue poolstreken, als gevolg
van uen goiistrouni,. nog zacht te noe
men. ue gcmiudelde temperatuur is 8 gr.
C. vorst, in Maart, de koudste maand
«raak ue temperatuur tot 2d giaden vorst
zit lager, m Juli. de warmste maand,
blyit ue thermometer toch nog steeds
cenigc graueii Celsius onder nel nul
punt aanwijzen. De plantengroei ls er
zeer scnraal. daar de grond er slechts
ïeuiirenue enkele zomerweken vrij
-ncuiw en ijs is. Buouicii zijn er vrijwel
niet, sleCnts enkele laagolijvendc wilgen-
soorten. lot ue zoogdieren op het land
beuooren er het rcnuier, de ijsbeer, do
bruine oeer en de blauwvos, op de kus
ten tieeit men veel walrussen cn robben
cn aan de Westzijde walvjsschen. Ver
vier treit men er vele soorten vogels en
insecten aan.
Behalve de groote, reeds genoemde
eilanden, benooren ook nog een groot
aantal kleinere tot den Spitsbergen-
groep. Zeven naamlooze eilanden ten
Noorden, Prince Charles, Foreland ten
Westen, de Waaigateilandcn en de Dul-
zcndcilanden (geen honderd In aantal)
ten Zuiden uok het Bereneiland wordt lot
iezen groep gerekend.
Nordenskjold heeft In 1878 ontdekt, dat
Spitsbergen door cciic onderzeese!» heu
velreeks met Europa verbonden is, wes
halve men dat land als een voortzetting
van Skandiuavlo en dus als behoorende
tot ons werelddeel moet beschouwen.
In den aanvang zeiden wij reeds dat
Spitsbergen door Hollanders werd ont
dekt Het waren Heemskerk. Bareudtzen
cn dc Rijp. die hiermede Holland's roem
op zeevaarlgebied vergrootten. De tocht
van deze drie heiden cu hunne overwin
tering op Nova Zombla. zijn door den
dichter Tollens onsterfelijk gemaakt. Eu
van Heemskerk, behalve poolvaardcr cn
ontdekkingsreiziger ook beroemd vloot
voogd iu dienst der Zeven Provinci,.;
heetl de dichter P. C. Hoofd gezongen:
Heemskerk, die dwars door 't ijs cn
't ijzer daide strecven
Liet d'eer aan 't Juut. hier 't lijf, voor
Gibraltar het leven.
Windsted. een kleine siitd In de Anieri-
kaauschc staat Connecticut, was niet
lang geleden het tooncel van ecu der
vreemdste huwelijksceremoniën iu dc
toch reeds zoo merkwaardige reeks, die
in do jongere geschiedenis wordt ge
memoreerd. Voor de voltrekking van het
huwelijk werd ecu debat gevoerd over
..den gehuwden staat" door drie ge
trouwde en drie ongetrouwde debattan-
ten. Vijthonderd tneiisclteu betaalden een
gulden voor het voorrecht, dit zonder
linge voorspel bij te mogen wonen. Daar
bruid noelt bruigom op hun plannen te
rugkwamen. moeten wij aannemen, dat
de pro-huwelijk debaters liet meest over
tuigend hadden gesproken.
George btanicr, een beroemde ioods
op do Amerikaauschc White Hor.so
stroomversnellingen, trouwde tip avon
tuurlijke wijze, want het ceremonieel
werd verricht in een boot op liet oogeti-
blik dat deze door het snelste gedeelte
vau de stroomversnelling vloog, l'oeu
de woorden: „!k verklaar u man cu
vrouw" werden uitgesproken, maakte liet
water zulk een ontzaggelijk geweld, dat
ue hoofdpersonen niets konden ver
staan.
Een andere merkwaardige bruiloft was
die tusscuen een zekeren George Fair-
mail en Miss AlbcrtJ Mitchell, tilo ver
eend werden in een zwembassin in den
grootcn New-Yorkschcn ariaéscliouw-
burg, het Hippodrome, liet bruidspaar
daalde neer in den tank in een duikers-
klok met zooveel gasten als iu deze enge
ruimte konden worden ondergebracht.
Toen het huwelijk voltrokken was, doken
de gasten onder de klok door en zwom
men naar de oppervlakte, het bruidspaar
werd naar boven gcheselieu en kwam
geheel droog weer op den heganen
grond.
In Engeland is het gebeurd, dat ecu
bruidspaar do kerk naderde, juist op
het oogcnbllk, dat een brand iu het ge
bouw losbrak. Het gelukkige paar wilde
zich echter door zulk een kleinigheid
niet in zijn voornemens laten storen en
onder eene begeleiding van sissende
waterstralen, millioenon vliegende von
ken cn wolken rook, werden zij in den
echt vereenigd.
Een New-Yorksche ingenieur, die zijn
bruid het eerst op ecu rolscjiaptsenbaan
had ontmoet, gaf toe aan haar eenlgs-
zins zonderlingen wcnscli, dat dc huwe
lijksvoltrekking op rolschaatsen zou
plaats hebben. Aleer dan eens is ecu hu
welijksplechtigheid tijdens vuiic voorstel
ling op het tooncel voltrokken.
Van, al deze zonderlinge .trouwplech
tigheden, gebeuren er vele in dienst der
reclame. Een jongedame In Cleveland
trouwde zelfs in een wiiikclctalage, zoo
dat iedereen die toevallig passeerde, de.
plechtigheid kon volgen. Zij vond in Lon
den navolging bij een bruidspaar dat in
de étalage van een meubelzaak het
trouwdincr hield. Bij dergelijke verhalen
staat ons nuchter Hollandsch verstand
stiL
Niet minder excentriek, maar toch
smakelijker was liet idee van het En
gelsehe bruidspaar dat op liet arbeids
veld van den bruigom de huwelijksreis
wilde maken. Het arbeidsveld was In dit
geval een steenkolenmijn.
Iu een Canadeesch kamp werd onlangs
een cowboy-huwelijk gevierd. Na liet
ceremonieel renden bruidspaar cn talrijke
cowboy-vrienden onder wild geschreeuw
cn liet afschieten van pistolen naar liet
spoorwegstation. Dit is dc incest rumoe
rige bruiloft in de annalen der geschie
denis.
Lord Reading, do onderkoning van
Britsch-Iudië was nog long advocaat toen
hij in liet huwelijk trad. De huwelijksreis
was naar Spanje. Dit klonk verkwistend
voor een arm, jong advocaat. Maar Lord
Feading, of zooals hij toen heette Rnfus
Isaacs, was een zakenman en luier bleek,
dat hij een opdracht had gekregen, iu
Madrid tc pleiten. Dat kunnen wij Hol
landers ons beter indenken.
den hl den schaduw gesteld door den
thans overleden iiiulti-millionair Jay
Gould, die iu wilde Wall-Street specu
laties eens iu vijf minuten tijd bijna tien
millioen iu zijn zak stak. En door „Com
modore" Vanderbilt toen deze 12 mil
lioen winst maakte uit een enkele spe
culatie in Harlem (een door Holkindsche
kolonisators naar onze stad vernoem
de New-Yorksche voorstad) Railway
Stock.
De speculatieve loopbaan van James
R. Kcene vormt wellicht liet gcluksre-
cord in Amerika. Deze geluksvogel
maakte met enkele speculaties zeer kort
na elkaar whisten van 3\'i, 10. 18, 5. 7
cn 6 millioen gulden. Toen hij dit ge
daan had, ging hij zitten uitblazen.
Iedereen doet in dergelijke perioden
van wilde speculatie aan dc g-kwoedu
mee. Arme klerken, kantoorjongens, die
een maand yoorschot vragen en dan met
eeuige collega's een syndicaatje stichten,
typistes, portiers allen worden zij mee
gesleept, allen speculeeren zij voor zich
zelf, voor familieleden, voor vrienden cn
kennissen. Onnoodig te zeggen, dat zij
helden zijn wanneer het goed gaat cn
alle schuld krijgen bovenop eigen ellen
de, wanneer het misloopt. Want dc waar
heid blijft onveranderd beslaan, waar
de een wint, moet do andere verliezen.
Wie moet anders den winst van den ge
lukkige betalen?
Een van de ir.eest verleidelijke kracht
proeven voor een groot-sjieculant, Is tc
trachten eer. z.g. „corner" In liet ccn of
ander product te maken. Dat wil zeggen
te trachten, om den geheelen handel iu
dat speciale product te beheorschen.
Wanneer hem dit gelukt, kan dc specu
lant zonder te overdrijven, zijn eigen
winst bepalen. Maar bet lukt, ongeluk
kig voor den speculant, maar gelukkig
voor de rest van het geheelc mensch-
dom, bijna nooit. Want, als zulk ecu op
zet eens slaagt, kau de speculant zon
der dat iemand hem dit kou beletten,
eenvoudig, wanneer liet artikel bijv.
graan was, naar eigen genoegen den
broodprijs voor de geheele wereld vast
stellen. Het gelukt dus gelukkig bijna
nooit, maar toch blijkt de verleiding om
liet te beproeven telkens weer te mach
tig. Ecnige jaren geleden probeerde
Joseph Leiter tc Chicago een „corner"
iu graan tc forceeren. Het gevolg was.
dat hij in een uur tüds 4 millioen gulden
verloor en toen eenige dagen later de
toestand weer normaal was, had hij een
verlies te boeken van de kleinigheid van
I 24 millioen gulden. Lyon Co. bcprool-
den hun geluk en verloren in zes rnaan-
den tijd een even groot bedrag, de spe
culanten Mackay en Flood moesten 60
millioen guldens betalen toen htm poging
schipbreuk had geleden.
James A. Patten was ven der wclnl-
gen die met winst een „co nor" wist tc
maken, In mais. Slechts zen dag wist hij
zich staande tc houd. maar toch lang
genoeg om 5 millioen rijker te worden.
- f*
Dc mail, die dankbaar is, wanneer hij
gedurende een lang, arbeidzaam leven
enkele duizenden guldens voor den wer-
kcloozen ouden dag kau overhouden,
mag wel gapen van verbazing wanneer
hij hoort, dat er aan do overzijde van
den Atlanlischen Oceaan mannen zijn,
die in enkele uren hun kapitaal met een
millioen of meer hebben zien toenemen,
ofverminderen. Dergelijke verhalen
zijn veel uit de Vereenigue Staten over
gewaaid. Niet allen zijn waar, velen zijn
overdreven, maar sommige zijn niet an
ders dan sobere feiten. Een zekere heer
Theodore Price wist van een paniek op
de New-Yorksche eifocteubeurs gebruik
te maken, door in min, tijds ruim een
millioen gulden tc verdienen. Toen ging
hij koffiedrinken, kwam terug op dc
Beurs, won er nog een millioen bij eu
fuifde zichzcli op een dineetje. Geheel
New-York sprak ervan, maar niet lang,
want dergelijke gebeurtenissen kouten
wel meer iu liet land der onbegrensde
mogelijkheden voor. De millionair Har-
riman, wiens naam sinds do krach van
1907 op onze Amsterdamse!» Beurs,
gecit al tc prettigen klank heelt in Ne
derland, speculeerde zicli in enkele mi
nuten bijna 5 millioen rijker, eene presta
tie die zijn collega's William Rockefeller,
James Stillinan cu anderen, liern trou
wens hebben nagedaan, Do zucht tot
ipcciilceren van den chef kon haar uit
werking niet missen op liet personeel
an dc HarrLman-kantorcn, Een Icrsche
boQdschapIoopcr althans slaagde erin, in
een enkele speculatie meer dan honderd
duizend grilden te verdienen.
En zelfs^eze geweldige winsten wor
Gctrouwd: Th» van Zanten en J. F.
Berger.
Zoo stond het in de courant op ccn
prachtigen avond in Juli onder dc ru
briek: Burgerlijke Stand. En niemand,
die niet tot do ingewijden behoorde,
vond dit huwelijk romantischer dan dc
talrijke andere, die dienzelfden avond
op dezelfde iakonicke wijze wereldkun
dig werden gemaakt. Maar de enkele
Ingewijden! Zij hadden u een enthou
siast verhaal kunnon doen van wal voor
deze beide jongen mcnschcn aan die
simpele bekendmaking was voorafge
gaan. En u hadt de schouders ougc-
loovig opgehaald en den verteller in
stilte van overdrijving beschuldigd.
Maar als dit al juist was hij had toch
zeker geen reden om er nog wat bij tc
fantasee'rén, waut li(er volgt de ge
schiedenis zooats zij gebeurd is, zooals
zij in het vreemdelingenboek van het
vliegkamp te Oycrkcrk staat gememo
reerd en in de harten van dc hoofdper
sonen gegrift.
Tine van Zanten was com Ilcvc bru
nette van twee-cn-twinlig lentes, dol op
dansen, tennissen eu, daar was zij een
modorn meisje voor, vliegen. Haar be
wondering voor liet inenschelijk ver
nuft, dat erin geslaagd was, de lucht te
veroveren, was reeds van zeer vroegen
datum. Onder haar kostbaarste bezit
tingen rekende zij cc/i prentbriefkaart,
waarop een man in wollen trui, rijbroek,
beenkappen en valhelm in onverschillig-
elegante houding tegen den schroef van
eene vliegmachine stond geleund.
Dwars door den rijbroek stond met for-
sclic halen de naam Jules Verstracteii.
niet gedrukt, maar geschreven met
InkL Als zij deze kaart nog eens iu de
hand nam, kwam in haar herinnering
terug een zomermiddag op een weiland
buiten dc stad, een vliegtuig van ontel
bare latten en latjes en stukken doek.
klcino ballonnetjes die de sterkte van
den wind moesten aangeven, uren
wachten, omdat het nog niet bladstil
was geworden. Totdat tenslotte het ou-
gcioofelijke. het wondere ging gebeuren.
En Tine had met haar groote blauwe
kijkers onafgebroken gestaard, naar liet
teere samenstel van doek en lallen, dat
daar op geringe hoogte met daverend
lawaai door de lucht suisde. Een heel
klein beetje bang was zij wel voor den
onverschrokken man, die daar zijn le
ven waagde en eerst na de geslaagde
landing verdween dc angstige trek van
liaar aardig gezichtje. En toen de spee
ches waren afgestoken, de kransen wa
ren uitgereikt, dc eerewijn had gevloeid,
toen rende zij met honderd anderen naar
den hangar waar de onverschrokken
avlateur, een cigarette in den mond.
lachend zijne handleekening zette op dc
briefkaarten met zijn eigen beeltenis, die i
bom met tientallen werden toegestoken.
En toen zij later den langen weg naar
huis terugliep, de briefkaart In haar
hand. maakte zij liet moest trotsche
oogenblik door van haar jonge Icvca.
Later had zij Olieslagers zien vliegen
cn Kuier. Chantcloup, die de eerste
was van de „looping the loop" cn Wijn
malen cn Védrlnes. De „Elta" was voor
haar bekroning geweest van het maar
net gehaalde einddiploma van dc H.B.5.
Het kon nu wat lijden bij haar ouders
en bijna dagelijks liet fine zich over liet
IJ varen naar het luclitiestijn, dat daar
aan de overzijde gevierd werd. Maar
op een punt waren vader en moeder
onvermurwbaar, zij mocht niet mee
vliegen. Geldsvegsmijtcrij noemden zij
dat en bovendien veel te gevaarlijk.
Maar 'fine kreeg eenige compensatie,
doordat een neef haar in kennis bracht
niet een jong vliegerofiicier, die haar op
zijn beurt aan zijn toestel voorstelde cn
het een en ander vertelde van den motor
cn de handgrepen,, waarmede deze cn
de andere onderdeden bcheerscht wer
den.
toen dc Elta géslóten werd, verveel
de Tine zich al gauw' eu wist haar
ouders te bewegen Jiaar naar Parijs In
laten gaan om liaar kennis vau "de rrim-
sclie taal, waarin zij zou gaan sludeeroii,
te vergrooten. Een jaar zou zij cr blij
ven, zoo was het afgesproken, maar
toen de twaalf maanden verwonderlijk
snel, veel sneller dan vroeger op school,
waren omgevlogen wist zij nog maan
den lang haar vertrek uit te stellen, tot
tenslotte alle excuses gebruikt waren eu
vader een brief schreef, die aan duide
lijkheid niets te wenschen overliet, 't oen
was het ondeugende plan in haar opge
komen. Zij had den laatsten tijd nogal
zuinig geleefd, hopende nog een paar
weken te winnen met het verzoek, om
te mogen bluven tot haar Fransch geld
op was. maar nu dit door den strengen
brief van vader mislukt was. viel dit
plannetje in het water. Eerst was het
als onbereikbaar ideaal bij haar opgeko
men, alleen maar om over te droomen.
Maar toen had zij zïcli afgevraagd:
waarom eigenlijk niet? Waarom zou zij
niet naar Amsterdam vliegen met den
Excelsior-luchtdienst? Zij had al ver
scheidene Hollanders gesproken, die het
ook gedaan hadden. En die cr verrukt
over waren. Gevaar? Och kom. het
eenige gevaar, waaraan zij dacht, was
het oordeel van vader als hij het hoorde,
/.ij kon het natuurlijk niet verborgen
houden, maar dan zou het immers af
gebeurd zijn. Zij zouden cr om lachen.
En als zij geen gevoel voor humor had
den, welnu, zij had het ervoor over.
Het was prachtig helder stil weer toen
zij, tocli wel cenigszins verlegen, hel
vliegterrein buiten Parijs opwandelde,
waar de vliegtuigen vau den Excelsior
luchtdienst landden. Daar stond het toe
stel, rank en fraai van lijn, inaar toch
een indruk van stevigheid gevende, die
vertrouwen wekte. Zij lachte stil In zlch-
toen zij dacht aan liet latjcsstebcl
van i .mr vroegere» hifi Vcrstracten-
Daar was zij voor geen goud in meege
gaan. Maar deze groote vogel, wiens1
motor reeds tot het vertrek gereed Iu
dc heldere lucht gonsde,, boezemde haar
geen vrees in. Kalm liet zij zich In een
loeren, met bont govoerden mantel hel
pen. werkte eenige weerbarstige lokken
onder den nauwsluitenden valhelm cn
liep het trapje op naar de de cabine. De
F ransel» piloot tikte ter begroeting even
tegen zijn voorhoofd, toen zette zij zich
in een der gemakkelijke stoelen eu stelde
zicii voor aan liaar eenige medepasagier,
eene dame, vau bij de veertig schatte zij
terloops, die haar al heel gauw- vertelde,
dat zij dc luchtreis recus voor den vier
den keer maakte. Zij behoelile iu liet
geheel niet bang te zijn, het was veiliger
dan dc ircincu, die tegenwoordig zoo
veel ongelukken kregen, line was vol
strekt niet bang en toen tien minuten
later liet vertreksein werd gegeven en
dc reusachtige vogel zich statig eu toch
snel van dcu grond losmaakte, voelde zij
slechts een groote blijdschap, dat de
wcnscli van jarcii thans in vervulling
was gegaan.
Zij keek aandachtig naar den breeden,
onbewcgclijken rug van den avlateur en
zag dat hij Ue cigarct nog steeds tusschen
dc lippen had. Met kalme zekerheid ha.
teerde hij de liefbooinen, die liet toca.l
deden stijgen en van richting verande
ren. Toen boog zij zicli voorzichtig ter
zijde en keek door het raam van de
cabine naar de aarde, die diep beneden
haar 3cncon voort te snellen, terwijl zij
stilstonden. De wereldstad was nog
ilauwtjes zichtbaar recht onder hen
kronkelde ais een zilveren lint een rivier,
daar passeerden zij boven een groote
spoorbrug, die het product van een Mc-
canodoos geleek. Toen vlogen zij boven
hot verwoeste gebied, dat dc roem eu
tevens dc ellende van liet Frausche volk
symboliseert. Zij zag, dat ook de be
stuurder zieti terzijde boog en een
oogenblik in de diepte keek, maar zij
wist niet dal hij dit elke reis deed, als
ceu stille eerbetuiging aan zijn kamera
den, die daar jaren geleden huil bloed
voor hot vaderland hadden ten oller ge
bracht.
Kiseling draaide dc piloot zich om.
Zijne lippen bewogen, maar zij hoorde
zijne woorden niat'dqpr het ratelen van
den motor. Toen zij met ecu grappig
gebaar van niet-bcgrüpcii de schouder
ophaalde, glimlachte hij en wees met
zijn vinger recht vooruit, terwijl bij een
bcuenkdijk gezicht trok. Tine vólgde de
richting van zijn hand cn zag in dc verre
lucht ceu wolk. die toen zij bleef kij
ken, snel iu omvang toenam. Nu be
greep zij zijne ongerustheid en (naakte
er haar medereizigster op attent, die
door haar aandacht voor tiet schouw
spel dat de aarde op deze hoogte bood,
liet gebarenspel niet had gevolgd- Thans
keek zij echter ingespannen naar de
naderende voorteekenen van het onweer
eu wendde zich verschrikt tot 'fine, die
troost zocht in den glimlach waarvan
dc avlateur zijn gebaar had doen ver
gezeld gaan.
Zoo staarden zu gouureiulc oenlgcn
fijt! allen recht vooruit en zagen hoe de
wolken zich steeds meer samenpakten
cn liet blauw geheel uit den eerst smet-
teloozcn hemel verdween. Toen vielen
do cersto druppels ratelend als kiezel-
steenen op do cabine vau liet vliegtuig.
Het was nu ook gaan. waaien en het
toestel schommelde af cu toe met korte,
nijdige nikken. Voorin zat dc piloot,
onbewegelijk, een toonbeeld van manne
lijke kracht; Nog eenmaal draaide hij
snel het hoofd om en «ij zagen even
zijn geruststellenden glimlach. Tot plot-
suliiiK liet -vrceselijkc gebeurde, oen blik
semstraal; die hen voor een oogenblik
geheel verblindde, onmiddellijk gevolgd
door eciHieftigen, knetterenden donder
slag. Het volgend oogenblik kreeg TJiic
de sensatie, dat het toestel steigerde als
een verschrikt paard en zij haalde dé
hand weg. die zij met een onwillekeurigc
bcweging voor de óogen had gelegd. Vol
ontzetting staarde zij naar liet schouw
spel vlak voor haar- De bestuurder lag
half weggezakt in zijn stoel, het hoofo
voorover op de borst, schijnbaar leven
loos. Eenige seconden lang bleef zij on
bewegelijk. verstijfd van schrik, toen
klom zij vastberaden over dc leuning
van dc bestuurdersplaats. Zij legde haar
koele hand op het voorhoofd van den
aviateur, sloeg hem op de handen,
schudde het roerlooze lichaam. Maar het
bleef onbewee^ijk en zij begreep dat zij
zcli handelen moest als zij haar leven
cn dat van haar medcreizigster wilde
redden. Snel schoof zij het lichaam van
den bestuurder in de nevenzitplaats eu
zette zich fn zijn stoel. De op de Elta
door den vriend vau liaar neef opgedane
kennis moest haar nu tc hulp komen.
Zij dacht-cr nog niet aan, dat zij niet
veilig zou -zijn, voor liet toestel weer in
rust was op dc veilige aarde. Dc eisch
vim het oogenblik was om zwevende te
blijven. Een omstandigheid was hfiar
gunstig, tiet onweer bedaarde nu weer
oven snel als het opgekomen was en na
een tijdje brak de zon weer door. Maar
Tine wist hij niet op to vrooüiken en
dc dame, die reeds haar vierde reis
maakte was op haar stoel flauwge
vallen.
De leider van den Excclsior-lucht-
diorist liep met zenuwachtige passen door
zijn kantoor op het vliegkamp Overkerk.
Bij liet venster bleef hij telkens staan en
tuurde ringespannen naar den Zuidelij
ken hemel, llotsehng ratelde de leic-
fconbcl cn hij liep haastig naar het toe
stel. Toen zei hij drlitig-zenuwacljtig:
Hallo!., hallo!., is dat Brussel?.,
hallo!., ja juffrouw., hallo, ben jij dat
de Cock?., hè? ja, zeg. is vier al ge
passeerd?.. wat zeg je?., een uur ge
leden ongeveer?., wat?., slingerde nog
al. o Ja, misschien nog een beetje win
derig boven, na dat onweer.nee. Iifj ls
nog niet aangekomen., wat?., hallo!.,
hallo!
Nijdig wierp hij deu hoorn weer neer
op den haalt, rukte zijn hoed van dc kap
stok cn rende naar beneden.
Bij de deur botste hij haast tegen
Jacques Berger op, den Jongen rijken
sportsman, die voor zijn plezier vloog en
iu zijn toestel, dat in een hangar van
do „Excelsior" een onderdak had ge
kregen, dc stoutmoedigste toeren uit
haalde. HIJ was juist van een tochtje te
ruggekeerd. „Fred, kerel," zei hij, „waar
blljit vier, had die niet lang binnen moe
ten zijn?"
„Natuurlijk" liijdlgdc de ander kortaf.
„Een uur geleden boven Brussel. Begrijp
er niets van."
Jacques Berger dacht een oogenblik
na. i'oen: „ik ga licni zoeken" zei hij
ou rondo weg. Tien minuten later snor
de hij op zijn kleine snelle toestel met
zijn niccaricr.-n de luclit in.
Nog steeds, was Tine nieosteres van
het bcooze samenstel van aluminium eu
i bout dat hissclicn haar eu ccn vrcesc-
lijkcn dood stond. Dc Franse!» piloot
lag nog roerloos in zijn zetel, "fine had
geen tijd meer zich met hem tc bemoei
en, zij had al haar energie noodig om
het vliegtuig in evenwicht te houden. Zij
had er geen Hauw idee van waar zij zich
bevonden, heel diep beneden onder
scheidde zij flauwtjes een stad. maar
het kon evengoed Luik als Breda zijn.
Brussel had zij nog herkend aan het
machtige Paleis van justitie, maar nu
was zij de kluts geiiecl kwijt-
Plotseling staarde zij ingespannen
naar den horizon, zag zij daar niet cca
ander vliegtuig naderen? Het gaf haar
even ccn gevoel van blijdschap, inaar
liet volgende oogenblik verzekerde zij
zichzelf reeds, dat haar geen hulp kon
geboden worden, iiitusschen wachtte zij
met'belangstelling af, wat de ander zou
doen. Hij naderde snel, vloog nu op en
kele Jionderde meters aistand lungs haar
draaide rond cn kwam aan de andere
zijde langs, nu veel dichterbij. Toen zag-
zij dat een der inzittenden zijn kijker
liet zakken eu met een vlaggetje wuifde,
als om liaar moed toe tc wenschon. Een
paar minuten later snorden dc toestel
len weer langs elkaar, op nauwelijks
vijftig meters afstand. De vreemde
aviateur had nu een dik touw in dc hand,
dat hij haar toonde. Toen gooide hij liet
uit zijn toestel, het aan een uiteinde vast
houdende en wees vervolgens met uitge
strekte hand naar liaar. Met haar snelle-
intuïtie begreep zij onmiddellijk zijne be
doeling. ZIJ moest ceu touw uitwerpen,
zij wist nog wel niet inet welk doel,
maar zette er zich toe met koortsach-
tigcu haast- Een dik lang kabeltouw
vond zij en na dit stevig in do cabiuc
bevestigd te hebben, wierp zij liet an
dere uiteinde over boord. Toon het an
dere toestel weer langs haar snorde,-,
werd daar weer het vlaggetje gezwaaid,
en zij wist, dat zij goed begrepen had. Zij
hield nu haar toestel iu rechte lijn cu
wachtte op den ander, dien zij ir do
verte zag zwenken. Een oogenblik la
ter ging het toestel liaar met groote
snelheid achterna. Het was nu op bijnx
gelijke, hoogte en haar hart stond stil bij
de gedachte van eene botsing. Steeds
dichter, en dichter naderde bet cn nu zag
zij dat een man op dcu bovensten vleu
gel was gekropen. Zij huiverde. Zou bij
bet touw trachten te grijpen. out in
haar toestel te komen.' /.ij had
wel gelezen dat dergelijke waag
stukken in Amerika worden uit
gehaald, maar het zelf meemaken..
Het andere toestel was nu vlakbij, zij
zag hoe de man op den vleugel zich op
richtte. toen was het andere vliegtuig
als een wervelwind onder het hare door
geschoten en de man zat er nog op.
Weer zwenkte het in een grooten boog
en eeuige minuten later vervolgde lie'
haar weer. Dichter cu dichter bij, vlak
onder haar nu, toen voelde zij ectt schok
cn al haar moed bijeenrapende keek zij
over den rand van de cabine. Daar aan
bet touw slingerde de man, die nu sue.
naar boven begon tc klimmen. Eenige
oogenbjikken later verscheen zijn tiooid
boven den rand cn mot een vlugge be
weging werkte hij zich in het toestel.
Verbaasd keek hij naar het roerlooze
lichaam van dcu avlateur, toen naar
Tine, die zich duizelig voelde worden cn
met een smeekend gebaar haar arm
naar hem uitstrekte. Hij pakte haar
snel beet, tilde haar voorzichtig over do
leuning van den bestuurdersstoel cn
deed toen met vaste hand het (nestel
dalen. Nog vijl minuten cn nummer vier
van den Excelsior-luchtdienst stofid', on
bewegelijk iu een weiland.
Dc rest is spoedig verteld. De Frau
sche avateur bleek slechts bewusteloos
te zijn. Hij had tijdens den oorlog aan,
wat de Engelschen shcll-shock noemen,
geleden en de plotselinge gewelidgc don
derslag had hem het bewustzijn doen
verliezen.
Het weiland, waarin zij geland waren,
bleek vlak bij Maastricht te liggen cn
zoo konden spe uiig twee telegrammen
verstuurd worden die in het vliegkamp
te Overkerk en liet gezin van Zanten
dc rust deden wederkeeren.
Toen Tine's ouders liet verhaal van
den avontuurlijken tocht hoorden ver
gaten zij door hun tranen van blijdschap
over Tine's behouden terugkeer cn mis
schien ook wel door de aanwezigheid
van Jacques Berger: om hun allesz.ns
gerechtvaardigde boosheid te luchten.
En zoo geviel liet, dat op dien prach
tigen avond in Juli de courant onder de
rubriek; Burgerlijke Stand vermeldde:
Getrouwd: Tine van Zanten cn J. F.
Berger.
Dc getuigen waren op uitdrukkelijk
verzoek van de bruid Fred van Meren,
leider van het vliegkamp te Overkerk eu
ccn Fransclt aviateur. En onder de
bruidsmeisjes was er een van bij dc
veertig.
P. W- P.
Eciilgcn lijd geleden reeds schreven
wij in Haarlem's Dagblad onder dit
hoofd een verzameling spookverhalen uit
Engelsehe bron ueer. Ook wat lilor volgt
is geheel van dc overzijde der Noordzee
aikomstig. Het is een merkwaardig ver
schijnsel dat in liet Vereeuigde Konink
rijk iedere maand meer over spoken cn-
aanverwante geheimzinnige ijselijkheden
wordt geschreven dan in de rest van
Europa in 25 jaar. Geen volk zoo bij-
gcloovig als het Engelsehe. het vaste ge
loof in de kra'cht van talrijke zooge
naamd geluk en ongeluk aanbrengende
voorwerpen en gebeurtenissen, ls hier
voor reeds bewijs genoeg. Ecu merk
waardig volk, energiek als geen ander,
kinderlijk, van vrij beperkte thcorctlscho
ontwikkeling.... Maar wij dwalen,van
ons onderwerp af. üver spokeu zouden
wij liet hebben, en niet spook schepen zul
len wij beginnen. Het verhaal van „Dc
Vliegende Hollander" kunnen wij als vol
doende bekend voorbijgaan: maar dii
romantische spookschip bij uitnemend
heid heeft zijn collega's.
Op een goeden nacht, zoo vertellen
oude visschers'die daar nog leven, wer--
den in ceu baal voor een kleine vis-
schèrsplaats In Cornwall kleine lichtjes
op zee waargenomen. Hoewel het weer
zeer kalm was, vreesde men dat een
schip in nood verkeerde, do redding
boot werd naar buiten gebracht en ver
trok iu de richting van de lichtseinen.
Maar telkens wanneer de boot de plok
bereikte waar men de lichten meende to
hebben waargenomen, waren deze naar
elders verplaatst cn hierdoor ontstond
een langdurigo jacht tot dc reddingboot
tenslotte een schip bereikte, waarvan
