Jonrnalistiek en PMIantropie.
Reddingen per
Vliegtuig
Een tochtje naar
tberaminergau
Esn sledetocbt in Siherie
Van de iveie reizen, die ik in den
loop der jaien heb moeten maken,
tonden ook veie dingen te verlenen
tijm, toinoür daar ik verscheidene lan
den heb bezocht, die zoo in de vacan-
tio-uitstapjes van mijne laiidgenooien
xnot opgenomen worden. Niet altijd
waren de ti ansportmiudelt», waarvan
ik op die reizen kon gebruikmaken
zoo comfortabel, als wij 111 eigen land
eui de naburige gtaten gewend zijn.
De aiedetoclit van veertien dagen die
ik veischeidon jaren voor den oorlog
door Siberiè maakte, is hier een voor-
eixud van en het is van dezen tocht
dat ik den lezers het een en ander wil
vertellen.
Het was in Januari 15K)8 dat ik met
een viertal helpers de reis aanvaard-
do naar Aziatisch Rusland ou» daar
de eers'e werkzaamheden te leiden
met werktuigen, bestemd voor de goud
winning in ae iinier de Zeja eoi Brtan-
ta. JLiaj de spoorreis van Amsterdam,
via Berlijn en Warschau naar Mos
kou zal ik niet stilstaan. In die ge
lukkige voor-ooriogscbe dagen ge-
beurde er niets vermeldenswaardigs
op dit lasige Ibnajectj tegenwoordig
zullen over een zelfde reis waar
schijnlijk boekdoelen zijn te selirij-
In iMoskou stapten wij over op den
Trane-Siberischion spoorweg, die ons
acht dagen lang tot 'verblijf en trans
port zou strekken. In dien tijd legden
wij een afstand van 5107 Werls al
(l Wcrts is pl.m. 1038 Meter). De trein
was comfortabel ingericht niet ecu's te
«n tweede klasse wagens, te zamen
ivijf, restauratiewagen, keukenwagen,
bagagewagens en een bibliotheek met
boeken in het Russisch on de drie
moderne talen, mooie, breed© wagens
war en liet met coupés voor 4 personen,
die- daar tevens een goed nachtver
blijf kregen, twee aan tweo boven el
kaar. liet was koud, althans buiten,
in de wagens was de temperatuur be
nauwd en warm en tewrijt de trem
met eene gemiddelde snelheid van 3o
tot 40 Weits per uur voortsukkelde
verlangden wij telkens weer naar het
volgende station dat ons de gelegen-
heiu zou gaven de boenen weer cons te
strekken en tegelijkertijd <le longen
mot frissdie lucnt !.6ó gr. Fallrenlieit
vorst) te vullen.
Tc IrkoelsK stapten wij over op het
volgende Trans-Siberische traject. De
tocut rond om liet Barkal-iueer is
hier vermeldenswaard. Vroeger reden
de treinen in den winter over het ijs,
's zomers w erd de -g-heele trein per
boot overgezet, maar na den Rus-
sisch-Japanschen oorlog heeft mtai in
gezien, dat een lijn om liet meer ze
kerder en doelmatiger was. In die lijn
bevinden zioli niet minder don 47 tun
nels.
Na nog eens overgestapt te zijn op
een zijlijntje kwamen w,ij eindelijk te
Strelensk aan, een flink dorp en uit-
gangsplants van onzen sledetoc.ht. On
middellijk na aankomst gingen wij
aan liet werk orn onze voorbereidin
gen te treffen. Proviand voor 3 weken
werd ingeslagen, zwart on wit brood,
soep, vleesch, pnminnen (e.n soort
vleeschballetjes onige.en met d> eg) al
les in bevroren toestand, veldbedden,
dekens, lakens, pe.zen, koffie, thee,
voret en '6 groote sleden. Verdci schaf
ten wij ons kniehooge vilten laarzen
aan, die een dikte hadden van 1314
millimeter en geheel uit één stuk ver
waardigd waren, liet merkwaardige
was dat deze hanzen voor 1 Roebel
per pond verkocht werden. De prijs
van 'iiRoebel per paar geeft een
idee van de zwaarte van dit schoeisel,
dat de koude volkoimn afsluit.
Tot een goed begrip van liet vol
gende moc-t ik hier even vermelden,
dat «Ie sleden door paarden worden
getrokken, drie '.toika) of twee per
slede, afhankelijk van het to trekken
gewicht. Postpaarden verrichten de
zen arbeid en wanneer men, zooals
in ons geval met een vrij groot gezel
schap js, kan men deze paarden hu
ren zonder met de postskden mede te
gaan, zooals voor 1 of 2 personen mo
gelijk is. Des zomers wordt de post
vcr>oerd per boot, des winters per sle
de over de bevroren waterwegen, ter
wijl de route inor en dam- voer het
afsnijden van bochten over land gaat.
Ir» de periode tusschen zomer en win
ter, wanneer de rivieren reeds onbe
vaarbaar zijn en de sneeuw nog niet
overvloedig genoeg gevallen is, orn
ltet sledeverkeer mogelijk te maken,
ligt de postverbinding en daarmede
arte verkeer gedurende vier of vijf
weken stil. Langs de geheele route
vinden de postsledon z g. posthuizen,
waar een kozak de functie van poet-
meester vervult, de sleden van ver-
sclie paarden worden voorzien en de
reizigers logies voor den nacht kun
nen krijgen.
het ix.^11, van onzen tocht was voor
spoedig. Wij kregen voor onze drie
sleden acht paarden en het eerste sta
tion was spoedig bereikt. Het lag 24
weiis van h'êt beginpunt verwijderd.
Hen dagboek dat ik nog van don tocht
heb, maakt de vermelding van deze
bijzonderheden mogelijk. Bij het eer
ste station kwam ook de eerste moei
lijkheid. Onze koetsier ging niet ver-
dor door. Daar zaten wij dus zonder
postpaarden met eene reis van 933
Worts nog voor den boeg Als aardige
bijzonderiieid moet ik liter nog inlns-
schen dat onze trouweioozc koetsier
den geheeleu tocht, op de koek die onze
bevroren soep was, gezien liad, zon
der dat zijne lichaamswarmte er ook
maar de minste uitwerking op had
gehad. De> temperatuur was 4550
gr. Fahrenheit beneden het vriespunt.
Wij staagden er tenslotte in met den
postmeester een contract te sluiten,
waarbij hij zich verbond ons in zes
dagen 350 werts ver te brengen. Hij
wist 8 paarden te vinden en wij gin
gen onmiddellijk op weg. Den gohee-
len nacht sleedden wij door en het
behoeft nauwelijks betoog, dat er op
onze open sleden van slapen weinig
kwam. Soms was het nu en ook ver
der od onzen tocht zoo koud', dat het
absoluut noodzakelijk was O" een der
stations te blijven om weer wat op
streek te bomen. Overigens was het
uithoudingsvermogen van de paar
den. die zwaar werk te verrichten
hadden, natuurlijk ook beperkt. Zoo
groot was de inspanning die het trek
ken hun kostte ,dat de paarden voort
durend' hevig transpireerden en door
de heftige kou bevroor het zweet on
middellijk op hun lichamen. Daarom
moest minstens iedere twintig minu
ten gestopt worden, om den kozakbe-
stuurder gelegenheid te geven den
dieren met een soort takken bezempje
het ijs om bek en oogen en later van
Dooten en buik wee te nemen.
Bij aankomst aan de posthuizen ble
ven de paarden eerst eenigen tijd
staan om af te koelen. Vervolgens
werden zij, na van ijs bevrijd te zijn
in de rivier gedrenkt., dan weer in de
open lucht gevoederd en vervolgens
gedurende het geheele verblijf buiten-
gelaten, ook 's nachts. Het vee, dat
op het gezicht niet te onderscheiden
is van onze vaderlandscbe koeien,
verblijft trouwens ook zomer en win
ter. dag en nacht in de open lucht.
Maar de mensclien, slechter bestand I
tegen kou. maken het zich zoo ge
makkelijk, als dat in zulk een posthuis
mogelijk is. De veldbedden worden
klaargezet, een „stuk" soep wordt
met een bijl van den voorraad afge
hakt. brood, vleesch of andere voe
dingsmiddelen worden in den oven
ontdooid en daarna verorberd Soms
bood het posthuis nauwelijks ruimte
voor onze 5 bedden, maar voor over
bevolking is weinig kans om den een-
voudigen reden, dat het aantal trans-
portpaarden zoo beperkt is. Wasch-
pelegenheïd was nergens dit was voor
onze Hollandsche begrippen minder
frisch, maar wij moesten er wel in
berusten.
Na ze© dagen waren wij inderdaad'
in Pelrovskaia en hier sloot ik een
nieuw contract voor de volgende 210
werts. Wii verlieten nu de rivier
Schil ka f300500 Meter breed) en
zetten onzen tocht voort over den
Amur (breedte 400700 Meter). Deze
etappe verliep niet zonder strubbe
lingen. Verscheidene malen vroegen
onze koetsiers om van hun contract
ontslagen te worden, wat ik echter
telkens weigerde en tenslotte brachten
zij ons toch, met veel ellende dtior
hun voor het werk te zwakke paar
den, den gecontracteerd en afstand.
Hierna ging het zee- voorspoedig.
Wii kregen weer popi*-nrden en leg
den op den eersten dag in dit gelukki
ge bezit niet minder dan 67 werts af,
ibij een temperatuur van 60 gr.
Fahrenheit onder nul. VerrrieMimg
verdient nog dat wij enkele kameel-
karavanen tegenkwamen, een zelfs
Bestaande uit 36 van deze dieren. Men
zou „het schip der woestijn" nauwe
lijks in deze streken verwachten,
maar zij worden of werden da-ar gere
geld gebruikt voor het vervoer over
groote afstanden van handelsartike
len.
Zonder verdere stagnatie bereikten
wij tenslotte Zejaklad, het einde van
onzen grooten tocht, die precies twee
weken had geduurd. Hier konden wij
on9 oindeliik eens grondig opknappen
on wat afwisseling in ons voedsel
brengen. Wii bevonden ons nu weer
in een meer bewoonde streek en na
drie dagen verbliif te Zeiaklad gingen
wij langs nauwere wegen die kleinere
sleden noodzakelijk maakten, naar
het einddoel van onze lange reis.
Groote gevaren hebben wij op on
zen tocht niet meegemaakt, hoewel
toch hel gevaar niet denkbeeldig was.
want de mogelijkheid bestaat immer,
dat men wolven ontmoet. De verschil
lende koetsiei-s waren dan ook met
geweren gewapend en wij elk voor
zien van een flinke revolver.
Bij het langstrekken van sommige
dorpen, werden wij door den kozak
gewaarschuwd op onze hoede tc zijn,
want sommige bewoners konden ons
wel eens op een avontuurtje onthalen
dloor te trachten zich van onze pro
viand meester te maken, of erger.
TH. W. KREEK.
Op verzoek van den heer Kreek,
zonden wij lieden de tien gulden aan
den heer Dr. A. A. G. Land met ver
zoek tot uitbetaling aan het Nanscn-
oomité tot steun aan hongerend Rus-
Land REDACTIE.
Er zijn Nurksen, die ontevreden zijn
over de vorderingen die gemaakt wor
den in de vliegtuigtechniek. Daar zijn
liet Nurksen voor, maar zij hebben onge-
lijk. Niet alleen heeft de vliegmachine-
industrie vooral tijdens en door den oor
log geweldige vorderingen gemaakt,
maar bovendien kan niet gevergd wor
den dat een industrie, die laten wij zeg
gen in ernst pas ruim tien jaar werkt,
plotseling alle moeilijkheden waarnaar
eeuwen lang zonder eenig succes is ge
zocht, zal hebben opgelost. Als over
honderd Jaar tijd oude tantes hun nicht
jes en oude ooms hun neven buiten dc
stad per vliegtuig gaan bezoeken, kun
nen wij de handen ineenslaan over het
technisch genie dat deze wonderen heeft
gewrocht.
En in afwachting daarvan kan het zijn
nut hebben om eenige voorbeelden te
noemen van de hier weinig bekende dien
sten, die door vliegtuigen zijn bewezen.
Wij kunnen het waarlijk niet helpen, dat
het niecrcndcd hiervan ook al weer uit
de Verecuigde Staten komt. In Nebraska
werd eenigen tijd geleden een chirurg
dringend verzocht een operatie te komen
doen In een klein dorpje op eenige tien
tallen kilometers afstand van zijn stand
plaats. Eenige dagen tevoren echter had
een wolkbreuk de rivieren onbevaarbaar
gemaakt en alle bruggen weggeslagen.
Geen scheepskapitein wilde zijn leven
wagon om den dokter over den rivier te
brengen. Toen bedacht de chirurg dat in
de buurt zich een vliegkamp bevond. Hij
haastte zich erheen en wist een der avla-
teurs te bewegen hem naar den zieke te
brengen, die zijn hulp zoozeer noodighad.
Binnen zeer korten tijd was de dokter
op zijne bestemming, de operatie vond
plaats, de patient was gered.
In de badplaats Miami (Florida) stal
n neger, die tot het personeel van een
hotel behoorde, een zeer kostbaar dia
manten broche. Onmiddellijk werden de
tectives in den arm genomen. Zij ont
dekten dat de dief op een schip, dat
eenige dagen tevoren was vertrokken,
gevlucht was. Door hevigen storm
was het nog slechts weinig ge-
voiderd en na een half uur daalden de
politiemannen met een hydroplane naast
het schip. De neger werd gearresteerd
met het kleinood in zijn zak, op dc hy
droplane overgebracht en een goed uur
na het vertrek van de vliegtuig ter ver
volging zat hij tusschen de vier enge
uren van een cel.
Een aviateur, die eenigen tijd geleden
over een staat van Amerika vloog, ont
dekte plotseling tot zijne ontzetting dat
ver beneden hem een spoorbrug door het
onstuimige water van een rivier gedeel
telijk was weggeslagen. Tezelfdertijd zag
hij aan den horizon een express-trein
aankomen, die over dezen brug moest
passeeren. Hij haastte zich te landen,
waarschuwde de wachter van een sig-
naalhulsje, de trein werd gestopt cn
honderden nieiischenleveus waren gered.
Een wedren, die de meest avontuur
lijke Amerlkaansche seriefilm eer zou
hebben aangedaan, vond onlangs in
ernst In Duitschland plaats. De deelne
mers waren drie vliegtuigen cn een ex
press-trein. In den trein zaten smokke
laars die een poging deden cn al aardig
op weg waren om twintig miilioen mark
over dc Duitsche grens naar Zwitserland
tc smokkelen. Een zeer voordeeligc
transactie maar tegen de wet. In de
vliegtuigen zaten detectives- De trein had
een grooten voorsprong toen de achter
volging aanving, maar hij werd toch
nog voor dc grens ingehaald en de smok
kelaars werden gearresteerd.
De beroemde Fransche aviateur Jules
Vedrlncs, Inmiddels helaas als slacht
offer van zijn beroep gevallen, stelde
zich onmiddellijk na den oorlog caridi-
daat voor de Fransche Kamer. Zijn
district was Limoux, zeer uitgestrekt en
dus moeilijk te „bewerken". Maar Vé-
drines wist hier raad op. Hij bezocht zijn
kiezers per vliegmachine en aangezien
zijn verkiezingsleus was de zaak van
militaire aviatiek te bevorderen, maakte
hij ook hierdoor nog meer indruk.
Aeroplanes zijn reeds dikwijls, ook in
ons land, voor reclame doeleinden gebe
zigd. Het gebruik van een kleine vloot
van vliegtuigen voor het uitwerpen van
strooibiljetten, die het Engelsche volk
moesten anirneeren tot het koopen van
oorlogslcciiing, was aanleiding tot een
niet onvermakelijk incident. Een van deze
biljetten viel op een kerkhof en een
nieuwsgierig voorbijganger raapte het
op. Hij zag dat het de volgende aanma
ning bevatte:
„Wordt wakker en koopt oorlogslee-
ning."
Maar ook de capaciteit van een vlieg
tuig heeft haar grenzen. Het kan de doo-
den niet doen ontwaken.
VISSCHERIJBENOODICDHEDEN.
De onderwijzer wijdde uil over de
deugden van „geduld" en met eene plot
selinge ingeving, vond hij het onder
werp, dat haar bedoeling zou kunnen
verduidelijken. Hij teekende op het bord
een visschcnden kleinen jongen en zei
„Zie jullie dien jongen? Hij is aan
het visschen, Nou, deze jongen moet niet
ongeduldig zijn. Hij moet bereid ziin
uren te zitten, te wachten en e ho
pen. Met andere woorden, hij moet ge
duld hebben."
Na een verdere bespreking van hel
onderwerp, vroeg hij
„Kan een van jullie mij nu vei'tellen,
wat je het eerst noodig hebt, wanneer
je gaat visschen?"
En de kinderen antwoordden in koor r
„Woimen 1"
RUIME BETALINC.
Als honden niet uit den weg wcnschen
gaan, kan zelfs de voorzichtigste auto
bestuurder er weieens een overrijden.
In dit geval stoorde de hond zich niet
in het minst aan het signaal, maar bleef
onbeweeglijk midden op den weg liggen
tot dc wielen over hem heen gegaan
waren. De automobilist bracht nijdig zijn
wagen tot stilstand.
„Dat was mijn hond," merkte cea
oude boer op, die buiten het hek van
zijn boerderij stond, op.
„Het spijt mij werkelijkl" zei de auto
mobilist. „Maar wat kon ik er aan doenT
U hoorde toch dat ik toeterde?"
„Ja, dat is zoo," antwoordde dc boer;
„Maar dat verandert de zaak niet, de
hond is dood."
De bestuurder haalde een biljet van
tien gulden te voorschijn.
„Is dat voldoende?" vroeg hij.
„O, ja," antwoordde de boer, terwijl
hij het geld in zijn zak stak, „leemer om
dat de hond ai dood was, voor u over
hem he.tn reedt."
EUCEN D'ALBERT..
De bekende Djiitsche componist van
de ook in ons land opgevoerde opera's
„Laagland" en „De Doodc Oogen"
Eugen d' Albert trouwde jaren geleden,
zelf reeds weduwnaar met de weduwe
Teresa Careno. Beidon hadden bij hun
huwelijk reeds eenige kinderen en in
den loop der jaren werd het gezin nog
vermeerderd. De componist bewoonde
met dit uitgebreide gezin een zeer groot
huis en de echtgenooten (ook Teresa is
een pianiste met talent) studeerden, om
het zoo eens uit te drukken ieder op ccn
vleugel in ccn vleugel van hun huls. Op
een kwaden dag nu kwam Teresa plot
seling de studeerkamer van haar man
binnenloopen met den uitroep: „Kom
inij eens helpen, Eugen, jou kinderen cn
mijne kinderen vechten met onze kin
deren.
Meer dan de helft der dag- en week
bladen ter wereld wordt gedrukt in de
Engelsche taal.
Op het weinig bezochte Rennell-
eiland in den Grooten Oceaan worden
als eenig ruilmiddel de tanden van
„vliegende honden" gebruikt. Het ei
land is omgeven met muren van koraal»
Onlangs werd een inbreker in een En
gelsche stad ontdekt door den glans vao
zijn radium-wijzerplaat.
Ongeveer de helft van alle diamanten
r wereld zijn in het bezit van Ameri
kanen.
In Ceylon staat, een boom, die als de
oudste ter wereld beschouwd wordt. Hij
is 22 eeuwen oud.
In Japan leven geen wilde dieren ea
bijna geen giftige slangen.
Het eerste modeblad werd in de i6do
eeuw in Frankfort uitgegeven het was
geschreven in hét Latijn.
De tong van een giraffe heeft eca
gemiddelde lengte van ongeveer 6o cen
timeter.
ROEL DE RAKKER
(Daily Sketch, Londen.)
:\ee, mama
maar u hebt
verbeten 't
touwtje door
te knippen.
Een Nederlander, die in dit najaar voor
zaken te Augsburg zijn inoest, schrijft:
Augsburg is een stad in Beieren, waar
aan niet veel bijzonders te zien valt. Er
zijn enkele mooie gebouwen, dc stad is
:ts grootcr dan Utrecht, ik hoorde er ccn
ïuziekkorps, waartegen de Haarlcmsche
Jrkcstvcrceniging cn de directeur Ger-
liarz persoonlijk liet konden opnemen
neen, als je in Ncurenburg uitgestapt
bent om de prachtige oude gevels tc
bewonderen, heeft Augsburg weinig aan
trekkelijks meer. Twee dingen moet ik
uitzonderen: het iiotel Drei Mohren en
het restaurant dus griine Haus, Drei
Mohren is een woonhuis geweest, dat wil
zeggen een soort paleisje van een der
Fuggers, de vermaarde koopmansfamilie
uit de zeventiende eeuw, die handel dre
ven met alle landen en wier schepen alle
zeeën bevoeren. Om zijn gezin had de
man zoo'n groot huis (negentig kanic
teker niet noodig, maar hij moet veel
gasten gehad en, zooals in vroeger tijd
wel meer voorkwam, een soort van open
tafel gehouden hebben.
Keurig zijn de receptiezalen en histo
risch hebben zij deze beteekenis, dat al
lerlei hooge personages, koningen, kei
zers, cn zelfs iemand als Goethe er een
bezoek gebracht hebben. In een van die
vertrekken staat bij den oudcrwctschcn
haard te lezen, dat hier een van de Fug
gers een schuldbekentenis verscheurde
van een Duitschen vorst en de snippers
In het vuur gooide de som zal wel niet
gering zijn geweest, (want hooge perso
nen lecnen veelal hooge bedragen) zoo
dat wij veilig mogen aannemen, dat de
edele schenker (of scheurder) een man
yan groot fortuin moet zijn geweest.
Een groot gedeelte van de kamers zijn
om een binnenplaats heen gebouwd, die
ruimte genoeg oplevert voor een groot
grasveld, dat door een springende fon
tein frlscli gehouden wordt. Blijkbaar
Jiccft men, toen liet gebouw tot hotel
werd Ingericht, met dia binnenplaats geen
raad geweten cn er daarom maar ccn
glazen dak ingelegd, om de ruimte die
daardoor ontstond voor eetzaal te ge
bruiken.
De hotelgast moet er eerst aan wen
nen, om in zoo'n hoogen hal, oin een
grasveld heen, te ontbijten of te middag
malen; daarna is het aangenaam cn
frisch, ofschoon juist de maaltijden de
stedeste kant van drei Mohren niet wa
ren. Het hotel zelf, met breede gangen en
stroomend warm en koud water, was
modern en een gcnoegelijk verblijf.
Logeergasten die op dc hoogte waren,
gebruikten hunne maaltijden, dan ook
niet in 't hotel", maar In das grünc I lans.
Veel groens was er niet aan te zien. De
entree beloofde niet veel: ccn lage gang,
waaraan niets sierlijks was te zien. Bo
ven werd het aardiger: eetzalen van
lage verdieping, dus intiem, op oud-
Duitsche wijs ingericiit en wat in ccn
restaurant toch zeker 't voornaamste is,
ccn voortreffelijke kok, en een kastelein,
die eerbied had voor zijn bedrijf en met
groot respect sprak over zijn eigen wij
nen, alsof ze niet totaal buiten zijn hulp
en toedoen waren gegroeid en gegist. Als
hij aan de tafel kwam, wat niet letterlijk
moet worden opgevat, omdat hij door
den dikken buik dien hij voor zich uit
droeg er een eind vandaan moest blij
ven, dan stond zijn anders zoo joviaal
gezicht in een ernstige» plooi. Men
maakt in Beieren geen grapjes over wij
nen of bier. Een geheel-onthouder zou
zich hier dood ergeren. Er zijn trouwens
meer streken in Duitschland, waar een
eeredienst van den wijn bestaat. Een van
mijn vrienden, die reden had om zijn
Duitschen hotelhouder niet te ontstem
men, placht wel, na gewichtige beraad
slagingen een fijne flcscli tc bestellen,
maar dacht er niet aan, om hem uit te
drinken: zoodat de waard den rug had
gekeerd, goten zijn vrouw cn hij stilletjes
hun glas in den tuiii uit. „Der Wöinteii-
fel" noemen zij den hotelhouder ge
lukkig voor hein heeft hij dat nooit ge
weten.
Ik moet erkennen, dat dc waard uit
het groene huis reden had, om op zijn
wijnen trotsch te zijn: er was een Pfalzcr
wijn bij, van het Rijnwijn-type, die fijner
was en beter smaakte, dan de beste Rijn
wijn, dien ik ooit aangetroffen had. Op
onze vraag, waarom die in Nederland niet
bekend was, kwam ten antwoord dat de
opbrengst maar schaars was en liet
transport dezen uiterst tccrcn wijn niet
beter maakt. Of dat de eenige redenen
zijn, weet ik niet, maar, als ik ooit weer
den voet in Augsburg zet, ga ik zeker
in „das grüne Haus" proeven, of deze
Pfalzer zijn heerlijken smaak nog niet
verloren heeft.
Als je vertrok, stonden de kastelein,
zijn vrouw en hun helpers, te buigen als
knipmessen, een soort van beleefdheid,
die ons nuchteren Hollanders maar slecht
aanstaat. Als ze gemeend Is, dan noe
men wij ze onderdanig en dus overdre
ven en is ze maar geveinsd, nu dan is liet
nog onaangenamer.
Men had ons een autotocht voor een
gcheelen dag aangeboden en die gele
genheid mochten wij niet verzuimen.
Vooraf had ik een oogenblik den dokter
noodig, ik had een wondje aan den voet
gekregen en zag tegen complicaties op.
die zelfs uit een onnoozel blcssuurtjc ge
makkelijk kunnen ontstaan en vooral op
reis buitengewoon hinderlijk zijn. Tot
dat oogenblik hadden wij van de gevol
gen van den oorlog in Augsburg weinig
gezien. Je komt als vreemdeling niet In
de huizen van de menschcn. alleen maar
In hotels, restaurants en schouwburgen,
waar de tekortkomingen uit oorlogstijd
wel zooveel mogelijk worden weggo-
verfd. Het had onze aandacht wel ge
trokken. dat er zoo goed als geen auto's
in de stad te zien waren, blijkbaar werd
deze weelde den Beieren te machtig.
Maar toen ik in de wachtkamer van
den dokter zat en vooral, toen hij mij in
zijn ontvangkamer noodigdc, zag ik de
armoede: On de verscholen meubelen,
op dc armelijke gordijnen, niet het minst
op de versleten gekleede jas. die hij
droeg en waarmee geen Hollandsche me
dicus patiënten had durven ontvangen.
En ook hier kwam de tragiek van liet
valuta-verschil duidelijk aan den dag.
„Hoeveel ben ik u schuldig?" „Tien
mark". In die dagen veertig cents Ne-
derlandsch. De apotheker, die later mijn
zalfje, verbandgaas en linnen leverde
rekende evenveel, maar met een schuwen
blik. alsof hij er niet zeker van was, hoe
dc vrcemeling dezen prijs opvatten zou.
Op den morgen van den toch was het
Drachtig weer. De auto was van ccn
Fransch merk, hetgeen buMcn Beieren In
den oorlogstijd en kort daarna wel niet
zal zijn voorgekomen, de chauffeur, een
typische Beier, groot en dik, met een
paar vuisten op het stuurwiel, om maar
liever op zij te gaan, wanneer hij uit
zijn humeur mocht wezen. Wij hadden
naar Obergatnergau een langen rit voor
dc borst, vier uur zouden er mee ge
moeid zijn. Mooi was dc weg aanvanke
lijk niet, vlak en zonder afwisseling, zoo
als wij die wel in onze polders kunnen,
maar dan met veel minder water iti het
landschap.
Soms kwamen wij door schilderach
tige dorpen, die er armoedig uitzagen;
eenmaal reden we een vrouw achterop,
die gekleed was in een ongelooflijke ver
zameling lompen. De chauffeur Wcgc-
mann had, wegens den langen duur van
den tocht, order om wat schnell zti fahren
cn deed dat dan ook, terwijl hij hoeken
van dorpsstraten inderdaad scherper
nam. dan wij in Nederland wensehelijk
zouden hebben gevonden. Maar wij wis
ten niet, wat het lijden kon. Op het heclc
traject, hebben wij geen halt dozijn auto's
ontmoet, er was dus minder reden oin
voorzichtig te zijn.
Toen wij ongeveer halverwege wa
ren. kwamen dc bergen in "t gezicht,
maar voortdurend bleven wij in 't dal
rijden. Op een oogenblik werden wij ge-
noodlgd uit te stappen en een kerk te
bezichtigen die bij een groot klooster
behoorde; liet was een slank en inwen
dig mooi gebouw, die kapel van de gees
telijke orde, waaraan de geheele omge
ving toebehoorde. Toen ging het weer
verder, nu de hoogte op, maar in zachte
stijging de Franschman hield zich uit
stekend, nam de hoogten zonder merk
bare inspanning; dc breede rug van Wc-
gemann was ons een geruststelling, dat
wij het doel best zouden bereiken. Na
een half uurtje waren wij in Obcramtner-
gau aangekomen.
Een vriendelijk dorp, met veel prent
briefkaarten en houtsnijwerk, veel gele
genheid tot kamers liurcn en voor ander
logies, waar de Engelschen eii Amerika
nen, die er om de tien jaar met stroo-
men op bezoek kwamen, om de Passie
spelen bij tc wonen- Het heele dorp doet
daaraan mee als hoofd- of bijpersonen
of als iiguranten in de volksmenigte, die
op het tooneel optreedt. De volgende
voorstellingen zullen in 1922 zijn, de
dorpsbewoners laten er hun haar al voor
groeien om beter den indruk weer te ge
ven van personen uit het Heilige Land.
Wij wandelen wat in het dorpje rond,
brengen ccn bezoek aan den bazar, waar
je letterlijk alles koopen kunt, van thee
af tot petten toe, van alles wat daartus-
sclien ligt en gaan dan middagmalen.
Maar wc maken het niet lang, want cr
is nog meer te doen: we zullen naar het
slot Lindenhof gaan, een van de bouw
sels van den krankzinnigen Lodewijk.
En daar is vee] tijd voor noodig. Met
de auto zou het een klein toertje zijn,
maar een van de grillen die hooge hce-
ren of autoriteiten soms overvalt, ts oor
zaak dat de weg naar Lindenhof niet
voor auto's toegankelijk is. We moeten
liet dus met paard en rijtuig doen cn na
den snellen autorit van vier uur, ander
half uur achter twee zweetende paarden
zitten, die ten spijt van hun goeden wil
toch maar langzaam opschieten-
De omgeving is prachtig, liet gezicht
op dc bergen, met de begroeide dalen
meorinalcn verrukkelijk. Een merkwaar
digheid: op al deze toppen, zelfs op de
meest ontoegankelijke, is een groot kruis
geplant. Wij bereiken Lindenhof, staren
met verwondering naar de overlading in
het kleine slot en brengen een bezoek aan
dc zoogenaamde grot, waar de ongeluk
kige koning in een omgeving van carton
voor Lohengrin speelde cn in een bootje
op een kleinen vijver ronddreef. Als we
weer uit dezen kinderdroom naar buiten
komen, doet" het zien van het prachtige
park ons goed; geen wansmaak kan ten
slotte aan de natuur veel bederven. Die
groeit tegen alle krankzinnigheden in.
Maar do zon daalt en wij moeten nog
anderhalf uur terugrijden naar Oberam-
mergau, dan weer per auto naar Augs
burg. De lucht betrekt. Nu en dan vallen
eenige druppel». Als wij in Oberammer-
gau terug zijn, krijgt Wegemann haast.
Hij wil liefst vóórdat dc avond valt, weg
zijn uit liet bergland, maar kampt nog
mot een klein defect. Ten slotte zijn we
onderweg. Hij rijdt vlug, maar voorzich
tig en zoolang het nog mogelijk is, in het
laatste overblijfsel van het vergrauwende
daglicht. Eindelijk kan het niet langer, 't
is donker, dc lantarens worden aange
stoken. Merkwaardig is de weg van
hoogten en laagten, eens dalen wij een
helling van zeker vijftig graden ai, alleen
op de remmen, om onmiddellijk daarn?
een dergelijke steilte met inspanning met
alle motorkracht te beklimmen.
Dan komen we eindelijk op den vlak
ken weg. Er is geen straatverlichting, de
chauffeur moet den weg vinden op hel
schijnsel van zijn eigen lantarens. Het
begint wat te regenen, de kap wordt op
gezet, wij schuilen er onder weg. Buiten
is niets meer te zien. Hoe snel wij gaan,
kunnen we alleen nog hooren aan liet
ruischen van het gebladerte vaii dc hoo
rnen, dié wij vöotbijreniieiiroe, roe,
ruis, ruis, roe ruis, soms vliegen we
door een dorp, waar menschcn wande
len, fjt, den liock om, weer den land
weg langs, op eens springt een late wan
delaar weg naar den berm en Wegemann
schudt zijn hooidroe, roe, roe, ruis,
ruis, rennen wij de boomen voorbij op
eens zien we. dat een voerman hangt aan
dc koppen van 2iju paarden, die hij nau
welijks in bedwang kan houden, omdat
ze steigeren van angst voor onze nade
ring. "t Duurt maar één ondeelbaar
oogenblik, dan ziin we weer verweg; sjt,
weer om een hoek van een dorp, ecu
hooge vrouwestcm gilt ons iels achterna,
dan begint weer dc landweg met zijn
eiiidolooze boomen, roe, roe, doen onze
.vielen, ruis, ruis, suizen de boomen
altijd maar weer wegen cn weer boo
men. Roe, roe, ruis, ruis. het schijnt tel
kens wel sneller te gaan. Wegemann,
donkere iiguur achter de lichtende lan
tarens, is als de reus, die 't monster in
toom houdt, dat op hol ges'agcn schijnt.
Heb ik een oogenblik gedommeld? Het
is mogelijk. In dc verte dagen dc lichten
op van de "stad. Dc chauffeur houdt wat
in, maar hoeveel vaart wij toch nog heb
ben merken we op, bij liet voorbijgaan
van ccn andere auto, die ons vijf minuten
zijn stof heeft laten slikken. Hij zet weer
wat aan, we denderen verder, den bui
tenkant van de stad in, langzamer een
paar straten door, houden plotseling op
vóór de hoofddeur van „drie Mohren".
Dan stappen we uit, wat stijf van den
langen rit.
„Sic haben gut gefahren, schnell, abet
vorzüglich."
Wegemann grinnikt gcnoegelijk.
„Guten Abend".
Wij gaan het hotel binnen.
