HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
Stadsnieuws
Onze Lachhoek
Letteren en Kunst
De Avonturen
van Barnaftas
VRIJDAG 6 JANUARI 1922 UESOE BLAD
Nieuwe raeksj
No. 58
Onze Bureaux van Auteursrechten
Wü, Nederlanders, die toch werke
lijk wel het onderscheid weten tus
schen het mijn en het dijn, hebben ja
ren lang: de wonderbaarlijkste begrip
pen omtrent het „geestelijk" eigendom
gehad. Op het gebied van den „geest"
kenden wij feitelijk geen bezit en tot
«óór kort werden de Nederlanders niet
ten onrechte door de buitenlanders
vrijbuiters en piraten gescholden. Maar
wij hebben ons gebeterd en na de aau-
sluiting bij de Berner Conventie heeft
ook Nederland op dit terrein zijn plaats
ingenomen in ae rij der „beschaafde
naties". Maar met die aansluiting wa
ren de wonderlijke begrippen omtrent
het „geestelijk bezit" bij ons volk nog
niet met één slag gewijzigd. De Ne
derlanders waren bet vrijbuiteren zco
gewoon, dat het jaren moest duren,
voordat men in ons land algemeen lot
de overtuiging kwam, dal ook de arbei
der van den geest rechten had op zijn
eigendom. Aan de bureaux van auteurs
rechten is de moeilijke taak geweest
ons volk op dit gebied te onderrichten.
Dat du niet altijd even gemakkelijk
was, hebben de bonderde processen-
verbaal bewezen, die zijn opgemaakt
wegens overtredingen van de wet op
het auteursrecht. Na 1916 zijn bijvoor
beeld niet minder dan 575 zaken van
het Bureau voor Muziekauteursrechteu
door het Kantongerecht berecht, waar
bij dus nog niet behooren de delicten,
die door de arrondL-sements-rcchlbank
xijn behandeld.
Zelfs nu nog 9 jaren na onze aan
sluiting bij «de Berner .Conventie
geven velen van onze landgenootcn
herhaaldelijk blijk niets te weten van
de bepalingen van de wet op het au
teursrecht, zelfs besturen van $erceni-
gingen niet, die door hun optreden in
het openbaar daarmee toch bekend be
hoorden te zijn. Hoe dikwijls heb ik
bijvoorbeeld dilettanten de stelling
liooren verkondigen, dal 2ij bij opvoe
ringen „in besloten kring" geen
auteursrecht behoeven te betalen „om
dat er geeu afzonderlijk entree gehe
ven wordt", terwijl art. 12 van de wel
toch duidelijk zegt „Onder een voor
dracht, opvoering of uitvoering of
voorstelling in het openbaar wordt
mede verstaan ééne in besloten
kring, welke tegen betaling toegan
kelijk is, ook al geschiedt die beta
ling door voldo
b u 11 e
n d e r
w ij z e. Wanneer zij dan al is het
ook soms door onwetendheid de
wet hebben overtreden, klagen zij nog
dikwijls steen en been, wanneer bun
hiervoor door het betreffende bureau
van auteursrechten een kleine boete
wordt opgelegd. Toch komt ook op dit
gebied „licht in de duisternis", dank
tij vocal het werk van de genoemde
bureaux, die de rechten van hun leden
vcrd.-d gen en hoog houden.
Ds buieaux van auteursrechten zijn
scheppingen, die een onmiddellijk ge
volg waren vau onze aansluiting bij
de Berner Conventie. Het spreekt wel
vanzelf, dat auteurs, componisten en
dichters onmogelijk in staat zijn zelve
controle uit te oefenen op de uitvoe
ringen van hun werken. Zij zijn dus
genoodzaakt dn over te laten aan an
deren, aan de bureaux, die hun be
langen zoowel de materieele als de
artistieke behartigen en voor de
handhaving van hun rechten zorg dra-
gen.
De bureaux van auteursrechten zijn
jn een land, dat het geestelijk eigen
dom wil beschermen, noodzakelijk
een ramp is het echter, zoowel voor de
componisten en schrijvers als voor de
uitvoerenden, dat wij van die bureaux
in ons land te veel hebben. Het is wel
bijna zeker, dat de wet op de auteurs
rechten veel minder reden tot ontevre
denheid en verzet in ons land zou heb
ben, wanneer wij maar één enkel bu
reau hadden gehadïnplaats van
meerdere, zooals nu.
De voornaamste bureaux, waarmee
vooral de muzick-uitvoerenden te ma
ken hebben, zijn in ons land het Bu
reau van de Société des auteurs, com
positeurs et éditeurs de musique, het
Bureau, dat in de wandeling doorgaans-
het Bureau Clignett wordt genoemd,
naar den heer Pedro Clignett, die er
het bestuur voert, en de B u m a, het
bureau van Muziekauteursrecht te Am
sterdam, kortheidshalve door het pu
bliek naar den directeur A. D. Loman,
het Bureau Loman gedoopt. Daarnaast
hebben wij nog het Bureau voor Au
teursrecht van dc Vereeniging voor let
terkundigen het bureau Reyding
dat de belangen behartigt van de le
den der vereeniging van letterkundi
gen, tot welke vereeniging bijna alle
Nederlandsche letterkundigen van naam
zijn aangesloten. Dit bureau kan ik
echter voorloopig buiten beschouwing
laten, omdat het uitsluitend letterkun
digen vertegenwoordigt en niet zoo
als de Société en de Buma compo
nisten en uitgevers van muziek.
De heer Loman, dc directeur van de
Buma, heeft mij omtrent het ontstaan
van een afzonderlijk Bureau van Mu-
ziekauteursrechten naast de So
ciété het volgende meegedeeld:
men in het buitenland voorzag,
dat Nederland zich zou aansluiten bij
de Berner Conventie, is een overeen
komst gemaakt tusschen de Société te
ï'arijs en de Uenossenschaft Deutscher
Tonsetser te Berlijn, de twee belang
rijkste lichamen op dit gebied, waarbij
werd bepaald, dat de 2 genootschap
pen niets betreffende Nederland zou
den besluiten zonder overleg. Op ini
tiatief-van den toonkunstenaar Jan van
Gilse den tegenwoordigen dirigent
van het Uireclitsch Stedelijk lOrkes#
werd toen in 1911 liet genootschap
van Nederlandsche componisten opge
richt. Dit genootschap zocht dadelijk
voeling met Paiijs en Berlijn. Maar wat
bleek toen? Dat Parijs reeds in het be
gin van deze eeuw de rechten voor Ne
derland had vergeven aan den heer
Lucien Poisat, te Brussel, tegelijk met
de rechten voor Belgié en Luxemburg.
De heer Loman verzekerde mij uitdruk
kelijk, dat kwade trouw van de société
absoluut was uilgesloten. Het was en
kel nonchalance geweest. Men was in
Parijs vergeten, dat in het contract met
den heer Poisat ook Nederland was op
genomen. Duitscbland heeft toen alle
moeite gedaan om dc fout van Parijs
goed te maken, maar de heer Poisat
later opgevolgd door den heer Rooman,
wilde geen afstand doen van zijn rech
ten op Nederland. Het gevolg is ge
weest het conflict, dat tot schade
van ons land nog nooit is opgelost
cn het optreden van 2 bureaux in Ne
derland, de Buma, die behalve vele Ne
derlandsche componisten ook voor het
grootste deel de Oostenrijkers en de
Duitschers en eenigc andere naties ver
tegenwoordigt en de sociétée die de
Fransche componisten representeert en
de musici van de landen ook o.a.
ettelijke Nederlandsche toondichters
die bij de Société zijn aangesloten.
Deze splitsing is ik zeide het
reeds voor ons land bepaald nood
lottig. Uitvoerende musici en het zijn
wel in de eerste plaats de zeer talrijke
„strijkjes", waarop ik nu het oog-
heb, ofschoon ook de grootere muziek-
vereenigingen van dezen toestand de
dupe zijn worden nu genood
zaakt met beide bureaux contracten
af te sluiten, willen zij althans onge
hinderd muziek maken. Het is immers
onmogelijk op den duur programma's
op te maken met uitsluiting van de
Duitsche en Oostenrijksche componis
ten en omgekeerd kunnen de strijkjes
evenmin het Fransche répertoire of
het Engelsche dai voor het grootste
deel eveneens aan dc Société vastzit
missen.
Het beslaan van <lc 2 bureaux geeft
tol allerlei moeilijkheden aanleiding eu
wat het ergste is, de uitvoerenden wor
den thans gedwongen veel meer
auteursrechten te betalen dan feitelijk
noodig is. Zoo heb ik persoonlijk hei
volgende ondervonden. Voor een pro
gramma van een licfdadighcidsconcert,
waarop voornamelijk Duitsche muziek
eu Nederlandsche dichters voorkwa
men, moest ik het volle auteursrecht
n.l. het hiervoor vastgestelde be
drag voor een avondconcert aan de
Buma betalen. Maar ook de Société
cischte en volkomen terecht het
volle bedrag, omdat op hei pro
gramma 2 Fransche liederen stonden
vermeld. Ik kon dus hel dubbele beta
len, terwijl ik bij het bestaan van één
bureau met één contributie weilick'
met eenige procenten verhoogd had
kunnen volstaan.
Het behoeft wel geen betoog, dat
voor de vel© vaste strijkjes en de
kesten deze dubbele contributie
groot finantieel bezwaar ie. Maar ook
voor de meest belanghebbenden,
componisten, ie dit gemis aan eenheid
een belangrijk nadeed. Door 2 bu
reaux wordt thans liet controleerende
en het administratieve werk verricht,
dat bij een goede regeling door één
bureau had kunnen geschieden. Deze
bosten, die teneilotte op de vertegen
woordigde componisten moeten wor
den verhaald, worden hierdoor tot on
geveer het dubbele opgevoerd en de
netto ontvangsten worden aanmerke
lijk geringer. Kon samensmelting
van de 2 bureaiux zou dam ook in het
belang van aliltem. zoowel van com
ponisten, executanten en het publiek
zijn en het ie zoer te betreuren,
dat de pogingen, die hiervoor in 1920
bp de conferentie van 'de organisaties
van muziekauteurareohtem in Soheve-
ningen zijn gedaan, moesten misluk
ken. Bij wde de 6chuld van deze mis
lukking ligt, laat ik in dit artikel in
het midden. Ik constateer alleen het
feit, dat de 2 bureaux in scherpe en
niet altijd vriendschappelijke concur-
rentie in de toekomst naast elkander
zullen blijven bestaan lot nadeel van
de comipomsten en de uitvoerende
inucisi in Nederland.
Het zal velen van mijne lezers waar
schijiilijk imtereeseeren, hoe de verre
kening van de auteursrechten bij de
bureaux geschiedt. De meeste vereent-
giiigen van de grootste zangver-
eenigingen tot de kelinsto strijkjes toe
sluiten doorgaans contracten met
de bureaux, waardoor het hun vrij
6taat alle werken uit te voeren, die
door de bureaux worden geëxploi
teerd. De tarieven voor deze contrac
ten zijn afhankelijk van de grootte
der vereeniging of de besetting aer
orkesten, van net aantal malen, dat
gespeeld wordt en ook dikwijls vau
de grootte van liet etablissement en
de gemeente, waar de orkesten ot
sf-ijkjes hun uitvoeringen geven.
Maandelijks of wekelijks bij de so
ciété can do 3 ma and an moeten ae
programma's, met vermelding vao
de componisten der gespeelde stuk
ken, wotrden ingediend. Hoe groot dit
aantal te „verwerken" programma's
blijkt wel uit de cijleis, die de
hoeren Loman en Gliignett mij gaven.
In 1920 waren, bij de Buitten 34.000
programma's van heel Nederland bin
nen gekomen, en in de laatste 3 maan
den worden door den heer VligneU
voor N.-H ollandeneen deel
Z u i d-H 0 1 1 a n d alleen
3300 bundels programma's om
vangen. De société zendt de program
ma's op naar Parijs waar haar lioof j-
administratie is gevestigd en waai
dus wordt uitgemaakt, hoeveel aan
ieder componist toekomt, terwijl op
de Buma iteae berekening op liet eigen
bureau geschiedt. De heer Lomau
zoo vriendelijk mij het heelt
systeem uit te leggen, dat zeer inge
nieus is en took zoo eenvoudig, aal
elke componist persoonlijk het kan
oonbroleeren. Dike componist heeft
eu kaart men werkt op de Buma
geheel met het kaartensysteem die
111 200 hokjes is verdeeld. In diie hos-
jes wordt 11a elk concert, waarop de
componist i6 gespeeld, het aantal pun
ten ingevuld, waarop de uitvoering
litm recht geeft. Zoo spreek hot van
zelf,, dat het voor de uitbetaling een
groot onderscheid maakt, ol een werk
uoor het orkest van het concertge
bouw of door een strijkje van 2 viol
len en een bas wordt gesnaak. Aan
het einde van het jaar wordt bere
kend, hoeve! 11a aftrek der onkosten
de netto-winst is en de geldswaarde
elk punt vastgesteld, waarop '-en
ieder componist hot bedrag wordt
Uitbetaald, dat hem blijkens het to
taal aantal verkregen punten toe
komt.
Ik heb van deze gelegenheid gebruik
gemaakt den heer Loman eens te vra
gen, hoe het met de belangstelling
voor de Hollandsche muziek, in Nedei-
land en in het buitenland ie gesteld.
Bij de Buma zijn de meeste Neder-1
landscbe componisten van ernstige
muziek aangesloten, ofschoon ook <le
société er meerderen ondear haai- le
den telt, zooals Hubert Cuvpero,
Heuckeroth en mevr. Lambrechts
Vos De heer Loiuun deelde mij mede,
«lat cle aan de Nedcrlamtecbe compo
nisten uitbetaalde bedragen in «1e
laatste jaren a an toooi en, dai al meer
en meer Holland&ciiie muziek in Ne
derland wordt gemaakt. Vooral door
kootvereenigingen en in mannenzar.g-
veraenigingen wordn veel Hollanci-
scliê werken gegeven. In 1914 werd
door de Buma aan Nederlandsen©
componisten uitbetaald 862 gulden,
in 1915 1128, in 1917 3097 en in
1320 5573. Zeer zeker wijzen deze
cijfers op een verblijdenden vooruit-!
gang, maai- wanneer ik zie, dat door
onze componisten waaronder kun
stenaars als Wagenaar, Van Gilse,
Van Aanrooy, Catli. van Rennes cn
Julius Röntgen totaal in 1 jaar
f 5573 voor hun composities is ont
vangen, dan moet ik zeggen, dat het
na de betaling van dezen geestelij
ken arbeid nog maar droevig gesteld
is. In het buitenland zoo vertelde
mij öe heer Lomau worden compo
nisten maar heel weinig gespeeld. De
Piet Hein Rhapsodie wordt nog
buiten onze grenzen gegeven en ook
de composities van Calh. van Rennes
en Julius Röntgen gaan m het buiten
land vrij geregeld, maar daar blijft
het dan ook bij.
Als in alle kunst verdienen ook do
componisten van vermaak-muziek
veel meer dan de serieuse toonkunste
naars. Zoo vertelde mij de heer Clig
nett, die behalve agent van de „So
cieté", ook agent is va de société des
auteurs et des compositeurs dramati-
ques, des Gens de Lettrs en van de
Ëdifo het internationaal genoot
schap van de uitgave van phonographi-
sche platen dat hij in Nederland dit
jaar alleen had uitbetaald aan compo
nisten en... liedjesrankers. zal ik maar
noemen 18.000 guldeu en dat enkel voor
zegeltjes opgramaphoon
platen! Twee van onzo bekende
„humoristen" Ontvingen dit jaar 'al
len 6430 en 3330 voor hun aandeel
aan de grammophoonplaten, dat is dus
ruim 3000 meer dau Röntgen, Wage
naar, Cath. van Rennes en alle bij de
Buma aangesloten Hollandsche com
ponisten te zamen. Ook de heer Lo
man zei me, dat de componisten van
„der Bummelpetrus" en Wiener Wal-
zer vel meer uitbetaald kregen dan
de „ernstige" componisten. Het is wel
bedroevend, maar het ligt geheel in
onzen tijd, waarin boksers 100 maal
meer „gewaardeerd" worden dan com
ponisten, schrijvers of dichters.
Dit artikel zou te lang worden, als
ik hier nog meer over de Buma en de
société ging schrijveu. Laat ik daar
om nog iets meedeelen over het bu
reau „Reyding", dat de belangen van
de Nederlandsche letterkundigen be
hartigt. De heer Reyding beklaagde
zich terecht er over, dat de Neder
landsche auteurs niet voldoende het
belang van het bureau begrijpen. Ro
manschrijvers hebben de bureaux uit
den aard der zaak minder noodig dan
componisten en tooneelschrijvcrszij
kunnen htm zaken met dc uitgevers
ook zonder het "bureau afdoen. Vele
Nederlandsche auteurs behandelen de
„lucratieve" zaken dan ook geheel
buiten het bureau om, wat zeer jpm-
mer is, omdat het Bureau hierdoor
slechts met groote moeite kan be
staan en financieel niet sterk genoeg
is om naar buiten eenige kracht van
boteekenis uit te oefenen. Het Bureau
Reyding" behartigt voornamelijk de
belangen van de tooneelschrijvers en
doet dat ik ondervond hot persoon
lijk bij herhaling op uitstekende
Dilettantenvereenigingen moeten
wijze.
voor de opvoering van een tooneelstuk
aan het Bureau een van te voren vast
gestelde som betalen, welke soms af
hankelijk is van de grootte der zaal,
waar de opvoering plaats heeft- De
schouwburgen zijn door het Bureau
namelijk in 4 klassen verdeeld. Zoo be
hooren in Haarlem tot de 1ste klasse
de Stadsschouwburg, de schouwburg
aan den Jansweg, de Vereeniging en
de Kroon, tot de 2e Idas het Bronge
bouw en tot de -3de de St. Bavo eu de
Kleine Vereeniging. In hoe eenvoudi
ger zaal men dus spoelt, zooveel te
lager is het tarief. Beroepsgezelschap
pen betalen geen van te voren vastge
steld bedrag, maar dragen doorgaans
oen zeker percentage meestal 5 tot
10 pet. van de bruto ontvangst voor
auteursrechten af.
De heer Reyding vertelde mij, dat
nergens in Nederland zoo veel kome
die wordt gespeeld als in Noord-Hoi-
land ten Noorden van het Noordzec-
uaal. „Daar zijn de mencshen bezeten
van theaterkoorts" zei de heer Rey
ding. Het is verleden jaar
voorgekomen, dat een vereeniging
uit Noord-Holland, in haar zucht cm
het niuwste snufje te spelen, stenogra
fisch den tekst van ,,De Kribbebijter"
in het Grand Theatre tc Amsterdam
had laten opnemen. Maar voordat zij
het stuk onder een anderen titel
wilden laten speln, waren zij reeds
verraden... door een concurrent uit een
naburig clorp, die het aan hot bureau
had aangebracht.
In Frankrijk heeft de société het
recht om ook van klassieken 1 pet.
auteursrecht te heffen. Toen in het
firoccs, dat hierover indertijd in het
and van Molière werd gevoerd, aan
dn advocaat der Société Poincarë
den la t eren president der Republiek
gevraagd werd, met welk recht de
Société auteursrechten «lurfde te hef
fen van werken van Molière, gaf Poin-
caré dit merkwaardige antwoord
„Zonder recht! Alleen om de achter
kleinkinderen van Molière in staat te
stellen iü het Bois de Boulogne op bot
tines in plaats van op klompen te la
ten loopen I"
De Fransche rechter toonde zooveel
gevoel voor het recht van den geest,
dat het de Société in het gelijk stelde.
3. B. SOHUIL.
Muziek
Liefdadigheids-Kunstavond.
Kleine Gem. Concertzaal
Deze avond was ingericht door het
Sub-comité, afd. Haarlem, voor steun
aan de hongerige bevolking van Rus
land, en werd gegeven door de dames
Jacoba Repelaer van Dricl, alt-zamgc-
,res, Nanicy Stoop, begeleidster, en de
bekende dichteres Henriötte Rol'and
Holst, die eene rede lii-ertd en ook uit
haar werk voorlas.
Spreekster begon met haar spijt te
betuigen dat- ze door hare woorden de
Smtienie sfeer, zoo pas te voor door de
antiziek tot stand gebracht, moest
Verbreken. Die vrees bleek echteronge-
giond, want niettegenstaande de stem
Van Hanriëtte Roland Holst weinig of
geen muzikaal timbre bezit, boewei
,zij niet eens de spraak technisch vol
komen beheerscht, ioch is het muziek
als zij spreekt, en zachte, innig ont
roerende muziek ook. De zied eener op
rechte, diepvoelende kunstenares?©
kleurt hare stille woorden, en dt
emotie deelt zij daardoor aan het pu
bliek van zen mee. Mevr. Hoiaml
illoj&t bouwde hare rede op twee ge
dachten van Dostojefaki „allen zijn
ivoor allen schuldig", en „indien gij
wiit kunt gij de hei in den hemei ver
anderen". Het geheel was een
kreet, neem een smeekbede om liefde
eaainhoorigfceid ten opzichte van
het hongerende Rusland.
De dichteres las voor uit haar
laatstverschenen boek „De Vrouwen
in Rusmwid", uit liet tooneelstuk „Het
Offer" en tot eiot twee lyrische ge
dichten vol gemoedswarmte.
De zangeres Jacoba Repelaer van
■Dried gaf eerst eene bezielde executie
van het „Dignare Dom ine" uit
Hundet'6 „Te Deum". Haar heerlijk
altgeluid, dat we ook alreeds een paar
anaal op een concert in de Groote Kerk
mochten bewonderen, eigent zich
voortreffelijk in deze gedragen en beij
zie.de muziek, waarvan hel effect
giootendeels afhangt van het warme
timbre van het orgaan. Ben aria van
Bach, uit de Cantate no. 20, werd door
de zangeres met diepe bezonkenheid
en vo maakte bebeersching weergege
ven. Voor twee liederen van Strauss
moest iKd van nature dikke en flu
weel! ge orgiën, tusschenbei lichter
en dunner van klank gemaakt worden,
en dat lukte doorgaans heel goed.
iBetcr althans dan bij de drie liederen
uit de kinderkamer van Mussorgski,
die door devoordraagster zalf vertaald
in 't HoKandsch gezongen werden. In
deze eigenaardige prozaliederen
komt het er meer op aan om te zeggen
de gewenschte kdanklntonatie weer
tte geven, dam te zingen, t Was te
merken dat de zangeres zulks volko
men begreep en zich inspande om die
klaniKusie te bereiken, maar des on
danks lioarden wij niet het ijle, kin
derlijke timbre, dat slechts door een
lichtere stern kan nabij gekomen wor
den. Maar het goede begrip en de
zuivere intentie maakten dc drie Kin-
derkamer-leideren toch zeer geniet
baar.
De begeleidster, Nancy Stoop, is
eene gedegen pianiste met veel muzi
kale intuïtie en accomodatie-vermogen
Haar spel vormde met dem zang een
uitstekend geheel.
Tijdens Ac pa.uie werdén loten voor
de 1 i e f d ad'ig lieid s-tombol a verkocht.
De opkomst van het publiek was be
vredigend.
JOS. DE KLERK.
DE WERKLOOSHEID TE
HAARLEM.
Men schrijft ons van arbeiderszijde
Daar de, heerscliende werkloosheid
met hare toeneming en bestrijding, wel
één van de voornaamste vraagpunten
is voor onze economische samenleving,
is het van groot belang eens na te
gaan hoe de stand van zaken hier ter
stede is. Met vrij groote zekerheid kan
girzegd worden, dat de toestand, in
vergelijking met andere plaatsen, hier
vrij gunstig genoemd mag worden.
Bij de Gem. Arbeidsbeurs waren in
de laatste week van het vorig jaar
pl.rn. jioo werkzoekenden ingeschre
ven, waarbij evenwel rekening gehou
den moet worden dat daaronde rzijn die
in Schoten en het stadskwartier van
Haarlerumerliede wonen, en tevens dai
onder dit aantal ook zij vallen die on
dersteuning ontvangen van het Burg.
Armbestuur.
Voor Haarlem zal echter het aantal
serieuze arbeiders, m. a. w. zij die dooi
de hcerschende malaise werkloos zijn
geworden, op 800 geschat moeten wor
den.
En al werd hierboven reeds gezegd,
dat dit in vergelijking met andere plaat
sen, niet ongunstig genoemd mag wor
den, een feit is, dat dit aantal arbei
ders dat rond moet komen van de uit
keering der werkloozenkas of onder
steuning van liet Armbestuur, met den
dag toeneemt. Voornamelijk is dit het
geval bij dc fabrieksarbeiders, grond
werkers, kictiniakers, meubelmakers,
schilders en transportarbeiders, terwijl
de sigarenmakers voor 95 werkloos
zijn.
Daarbij komt, dat het ïich laat aan
zien, dat de verschillende groepen,
werkzaam m de bouwbedrijven, ook
heel spoedig met nog grootere werk
loosheid te tnptii zullen krijgen.
Di: alles wijst er dus op, dat men
ook in Haarlem en Omstreken alles
behalve gespaard zal blijven van deze
crisisverschijnselen.
llu iets over de uitkeeringen welke
verstrekt worden aan ben die zich in
hunne vakorganisatie verzekerd heb
ben tegen werkloosheid. Eigenlijk kan
hierovei nog maar weinig medegedeeld
worden, daar weinig organisaties op
heden weten of hare werklooz eleden
voor uitkecring in aanmerking komen
en hoeveel dagen cn welk bedrag zij
dan zuilen ontvangen. Dit is zeer zekei
te betreuren, daar deze mcnschen, die
toch al in een zeer benarden toestand
verkeeren, nu nog gekweld worden
door de onzekerheid, ot zij a.s. Zater
dag nog iets zullen thuis brengen.
Evenwel is nu reeds bekend, dat het
aantal dagen en bedrag .oor velen
sterk verminderd zal worden.
Het is wenschelijk om de gevolgen
Een beginneling.
Dame (met schaatsen) tot heer die In de
tram xijn plaats aan haar wil afstaan: „O,
nee. doet u geeni moeite. Ik kom van da
ijsbaan en heb bijna den geheelen morgen
gezeten.
VrieDd imit de volgende straat): „Hallo,
Smit, dat is goed, dat je me weer eens
komt bezoeken. Ik hoor dat je oen soon
hebt gekregen."
Smit: „Wat zeg jet Kun je dat op dezen
afstand al hoorenf'
Dc kollner: „Nee daine, ik heb geen
hersens, maar zoudt u een schapenhart wil»
len hebben!"
De dame: „Dat klinkt als een aanzoek."
hiervan met een klein voorbeeld te
verduidelijken.
Bij de bouwvakarbeidersorganisatie
het aantal dagen waarop uitkeering
al worden verstrekt, met de helft
verminderd en gebracht op 34 dagen.
Er valt niet aan te twijfelen, of velen
zullen deze 34 dagen spoedig hebben
doorgemaakt en dan nog geen kijk op
werk hebben. Het gezin, dat dan al
reeds zes weken van een lage uitkee
ring heeft moeten rond komen, is na
tuurlijk totaal uitgeput en zal zich
noodwendig tot hel Armbestuur moetea
richten.
Dat deze gang voor hou, die zieh verw.
kerd hebben, een zeer zware gang is, be»
hoeft zeker niet nader betoogd to worden.
De ondersteuning welke verstrekt wordt
is in vergelijking met a micro plaatsen
laag te noemen en voor vcloa zou het een
uitkomst zjjn, als Haarlem, ondanka de
bezuiniging, niet het hinkende paard aa-
'olgde, doch uit de achterste gelederen
iaar voren trachtte te komen.
Wat «1e bestrijding der werkloosheid
aangaat, mogen wij verheugd zjjn over
het werk der bemiddeling, dat door i.'en
Dienst der Werkloosheidsbestrijding er-:
richt wordt.'
Door do betrokken ambtenaren wordt
steeds gepoogd het contact tusschen werk
gevers en de Beurs voor gooi tc verzeke-
danrnevens wordt door dc afdceling
«len Dienst gezocht naar behoorlijke -
regelingen, waardoor een werkloosheid tot
:n minimum wordt teruggebracht.
Evenwel zjjn de werklooze arbeiders er
niet best over te spreken, dat in Haarlem
niet eveneens gepoogd wordt als in zoo
vele andere plaatsen de werkloosheid met
werkverschaffing te verzachten.
Zjjn er op de lijst van nog uit tc voe-
u werken niet eenige, waaraan tor be
strijding der werkloosheid, nu r< eds tie-
gonncn kan worden!
Zou door wegenverbetering, sportterrein
of Parknaitleg in de-verschiliendc wijken,
vooral de nieuwe, niet aan een aantal ar
beiders werk verschaft kannen wordenT
In zeer veel plaatsen wordt deze weg
in bestrijding reeds met goed succes be-
amleld. Daardoor wordt voldaan aan den
wensch der betrokken arbeiders, welke
niet vragen 0111 uitkeering, doch 0111 werk
B. on W. en de heer Vader, wolko al
les «loon om verbetering inzake de werk
loosheid aan to brengen, zouden do kroon
op huu werk zetten wanneer zjj mot kracht
vraagpunt der werkverschaffing zou
den aanpakken en oplossen.
C. WIELSMA. f De bekende Frie-
sche dichter en schrijver C. Wielsma,
Grouw, is in 78-jarigen ouderdom
overleden. Van 1904 tot 1913 was hij
voorzitter der Fricsche -Maatschappij
van Taal cn Letterkunde.
MIS ALPHONS D1EPENBROCK.
Naar dc Zuid Willemsvaart meldt, zal
op een der Zondagen van Januari ia
de groote St. Servaaskerk te Maas
tricht, tijdens de Hoogmis de mis van
A. Diepenbrock worden uitgevoerd door
het Dicpcnbrock-koor, bestaande uit 96
zangers onder leiding van den heer Bf
Fransscn. De heer Beckers, organ.st
van do St. Servaaskerk, zal dc orgcl-
paitij vcor zijn rekening nemen.
E VINGERAFDRUKKEN VAN
LEONARDO DA V1NCI. Het is
een oude kunsthistorische kwestie,
meldt het „HbJd.", of de Madonna
delle Roccie van Leonardo da Vinei uit
het Louvre en dezelfde voorstelling uit
de National-Gallery beiden werken van
de nmeestcr zouden zijn. De echtheid
van het Parijsche stuk shtaat boven
verdenking; bij liet Londenschc werd
wel eens aan atelierwerk gebracht. De
vindingrijke Engelschen hebben een
originelen in^al gehad om het auteur
schap van de Madonna vast tc stellen*
Gelijk bekend is had Leonardo, even
als Titiaan, de gewoonte om zijn vin
ger te leggen op de nog niet droge
plekken van zijn schilderij. Men heeft
nu, volgens het bij de politie gebrui
kelijke systeem, deze vingerafdiukken
op de beide schilderijen onderzocht cn
bevonden «iat ze van denzclfden per
soon afkomstig waren. Ook de Lon
denschc Madonna is dus twijfelloos
echt.
Feuilleton
naar het Engelsch vaat
JEFFERY FABNOL
(geautoriseerde vertaling, nadruk
6treng verboden).
20)
..Kattenbak! roept het opgewonden
heertje verontwaardigd uit, „ik durf
mijn bagage nooit achterin te laten
staan!"
„Waarom laat u het dan niet hce-
leinaal staan, meneer en blijft er zui
vers bij of-.
„Onzin!" roep: liet mannetje boos.
„Ik zog je dat dit dingen van waar
de zijn. Weet je wie Lit ben?"
„Ol uw es zou er. bij Jsenne gaan /.it-
te, achterin
„Weet je wie ik beu?"
„Instappen allemaal instappen
voor London!"' i-oej)t do postiljon die
net aankomt loopen.
„Valter!" ro-pt de pokdalige uil.
„Wat is er Joe?"
„Het vellies van dien lieer in de
bak. Valter, en oppassen is <lc bood-
scJiap.''
„Jawel, Joel" en terwijl hij bet zei-
du nam de postiljon liet valies v.ji het
tegenstribbelende meneertje in zijn
eeno en de hoedendoos in zijn amdcre
band en verdween dadelijk weeu-.
Daarop klom hot opgewonden manne
tje, booze en rooder in het gezicht
dan ooit, naar boven, steeds luide pro
testerend, jnuai- dit alles scheen to
taal g'ocn indruk te maken op den
pokdalige, die de leidsels in hanuen
neemt, zijn voeten tegen de plank zet
cn een veelhetcc-konendcu knipoo0 aan
Barnabas geeft die naast hem rit, ae
koetsier begird een liedje le zingen eu
lioudt af en toe op om de stalknechts
nog iets toe te roeren.
„Span „de bics wooral goed in,
Saml"
„Kalm, kalon aan. Hou 23e in bo
dwang, Dick".
„Instappen. allemaal instappen
.voor Londen!" roept de postiljon en
klimt achterin.
„Alles in orde daar?" roept die pok
dalige koetsier.
„In orde, Joe", is liet antwoord.
„Vooruit dan los!" roept de pok
dalige.
Do stalknechts springen achteruit
en de vier trillende paarden sprin
gen naai- voren, er vliegen tal.ooze
vonken uit hun hoeven; de diligence
zet zich in beweging en rijdt weg,
to midden van veel gezwaai van hoe
den en zakdoeken en Barnabas, die
ivoor hel laatst nog eene can zich been
lujictj ziet dat dc „witte Leeuw" hum
weer aanstaart, even vragend en
nieuwsgierig als altijd.
„Groot of klein.' Blond of donker?
Zal ze u ecu volgenden koer weer
een kus geven? Zou ae het prettig
vinden om u weer terug te zien?"
Daarop raakt Barnabas dadelijk
verdiept in zijn gedachten.
„Ik wou dat ik hot wist!" zei bij
teg-.n zichznV.
HOOFDSTUK XXV.
H-ot verhaal van d c 11 k 0 e t.
sier.
Lang voordat dc lichten van de
„Witte Leeuw" achter hen verdwe
nen waren, blaast de postiljon plot
seling een fanfare op den. hoorn, die
overal vrooiijk weerklinkt, de men
seden naar hun open deuren doet
loopen en naar de romen, om nog
even de diligence voor Londen to
zien voor zo in den nacht verdwijnt;
en terwijl de toV«n dor muziek er
nog oven. blijven uungein, ligt Teuter
den al weer achter ben en rijden zij
langs den grooteii weg naar buiten
loe. Het land ziet er vreemd uit
bekend en toch lioelenuial nieuw; een
droombeeld waarin elfen en kabou
ters dansen in hot licht van de 011
d erg aan de maan; waar heggen en
boomen monster? worden die in el
kaar gedoken liggen, gereed om te
springen, of hun knoestige armen ou
te lichten om te slaan, terwijl in het
duister van de bosschen- onbekende
gevaren dreigen.
Maar de pokdalige die dit alles van
onder den rand van zijn hoed heeft
bekeken steekt alleen zijn kin nog
dieper in aai das, getft «en klein
tikje aan een van de voorste paar
den, en zegt, terwijl hij Barnabas met
zijn uilenoogen aankijkt: ,,'n mooie
avond 1" Maar nu buigt het opgewon
den heertje zicli voorover en klopt
den koetsier op zijn schouder.
„Koetsier", zegt hij, „vertel me
eens wanneer u verwacht dat we bij
„den Burg", in Londen aankomen
„Met uwe's permissie, meneer", ant
woordt de pokdalige, terwijl hij zijn
hoed nog wat verder over zijn linker
oog trekt, „met uwe's verlof, dat ver
wacht ik heelemaal nletl"
„Hé wat'? Wat? U -verwacht niet
dat, we
„Want ik hen d'r een, mieneer, die
nooit niks "niemendal verwacht en
nooit niks niemendal teleurgesteld
ben: „maar wind en weer dienen
de «olie we bij de Kroon In South-
warih zijn om een uur of vijf".
„Zoo!" zegt het drukke heertje. „En
hoe staat het met mijn valies? Is het
daar veilig?"
„Veilig -- o, zo:, voilig alsof het
bij de Bank stond behalve natuur
lijk :is we angebouwe worden'
_AamrahoiidPn? Anmire.hMuien koet
der? Dedoelt u
„O, aangenouden door Blauwe Jan
van Brockley of Vliegende Tobras
van Tottenham, of
„Wat zegt u? Zijn er heusch struik-
roovers op dezen weg?"
„Hoovers?" antwoordt de pokdalige
terwijl hij weer tegen Barnanas knip
oogt „en of het krioelt er hier
van",
„Lieve hemel", roept het opgewon
den heertje met een heel andere stem
uit, „maar u is toch zeker gewa
pend?"
„Gewapend?" herhaalt de pokdali
ge, met een dlejjziimiger gezicht dan
ooit „gewapend, meneer, nou, na
tuurlijk de postiljon heeft een paar
pistolen ln de kaUebak".
„Dat doet me plezier", zegt het
drukke mannetje, veel plezier.
„Maai1", vervolgt de pokdalige
hoofdschuddend „erg zuiver schiet
Jo© nou juist omen t niet, hij ken er
niet veel van, want. hij is blind aan
z'rf linkeroog, ziet uw en
„He - - blind zegt u, Wind?" roept
het hoertje uit,
..Alleonig maar in z'n linkeroog",
knikt «Ie pokdalige geruststellend,
„het ander is net oven goed als het
uwe of liet mijne, als-ie tenminste
iiie« vorkouwe if".
„Maar maar dat is een -chan-
ilnul: raast het mannetje, „een postil
ion ox* («n blind ootrl Oiurehooril- Ik
zal er over ia de krant schrijven.
Maar u u is toch zeker ook wel ga
wapend?"
„Gewapend? Waarachtig, meneer,
ik heb een donderbus hior onder in n
bankje, heelemaal geladen mot kogels
maar je keu er niet meer schieten".
„Niet mee -- Wat zegt u? Niet mee
schieten-"
„Nee meneer; heelemaal niet en
da' kon je ook bezwaarlijk verwachten
want er zit geen trekker an".
„Maar lieve help, wat doet u mei
zoo'n nutteloos ding?"
„Niets dan gewoonte, meneer!" Ziet.
u, ik heb dat ding nou al vijfentwin
tig jaar bij me, co mijn vader nam
het ook altijd ine© vroeger. MTi va-
dei was nergens bang voor, meneer,
en hij was zoo'n knappe koetsier,
om zuo tc zegge met 'n zweep in z'n
mond geboren nee, ik bedoel in z'n
vuist, en hij was de flinkste,..'
„Maar wat.heeft uw voder er mee
te maken?" riep liet zenuwachtige
mannetje uit. „En hoe moet het nu
met mijn valies?"
„Uwe'e velhes, meneer? daar
benne we dadelijk aan toe", en weer
knipoogde de pokdalige tegen Barna
bas. „M'n vader, meneer", vervolgde
hij, „mij vader bestuurde de diligen
ce van Dartford, cn er is hooft een
beter koetsier geweest, nergens „Knap
pe Klaas" noemden ze hem maar
«•.•aaroio knan. dat weet ik niet. want
