OM ONS HEEN
Stadsnieuws
Müïlsk
Binnenland
Uit dg Unstreta
Gemengd Nieuws
Brievenjut Parp
Verschijnt dagelijks, behalve op
Zon- en Feestdagen
DIKSDAO 24 JANUARI 1S22
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
(kom der geineeniej f3.571/»- I ranco per post door Nederland f3.371/,. Afzonderlijke nummers 10.15. Geil-
justreerd Zondagsblau, voor Haarlem eu omstreken f0.571/,franco per post f0.65. Post Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wljkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DRIEHUEZERKERKWEG 2, VELÖEN, TELEFOON 333
ADVERTENTIENVan 1—5 régels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per reset. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Tsvaaifstuivers-udveitentiën van -Vraag en aanhou van 14 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contantbuilen het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en AdministratieGroote Houtstraat 93. Telefoonnrs. Redactio 600 en Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLttD
Heden:
DINSDAG 24 JANUARI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
Concert Louis Zimmerman A. de
Vogel, 8 uur.
Schouwburg Janswee „de Jantjes",
8 uur.
Gem. ConcertzaalSymphonic-Or-
kest Euterpe", concert, 8 uur.
Kleiuc Gein. Ooncertzaal, Vereen.
Geloof en Weten schap'Lezing, 8
uur.
Protestantenbond, Vereen. „do
Middaghoogte", Lezing, 8 uur.
Oud-Holland, Verwuift, Strijkorkest,
Bioscoopvoorstellingen.
WOENSDAG, 25 JANUARI.
Stadsschouwburg Wilsonsplein:
Het Schouwtooneel„Polly Perkins",
3 uur.
Statenzaal, PrinsenhofGemeente
raadsvergadering, 1.30 uur.
Schouwburg Janswee ..De Jantjes"
8 uur.
Meisjes-H. B. S., Krocht Kinder
verzorging en Opvoeding. Lezing van
Mevrouw SterckProot, 8 uur.
Oud-Holland, Verwuift, Strijkorkest
Luxor-theater, Groote Houtstraet
139, bioscoop- en variétévoorstelling
s num. 2.30 uur en 's av. 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
bioscoopvoorstelling 'a namldd. 2,30
en 's avonds 8 uur.
CineinarPalace, Groote Houtstraat
bioscoopvoorstelling '9 namldd. 2,30
en 's avonds 8 uur.
Scala-theater, Kleine Houtstraat 77
bioscoopvoorstelling 'e namidd. 2,30
:ii 's avonds 8 uur.
No. 2997
Het plan Tesch.
Misschien is het vandaag niet de
beste dag, om iets te zeggen over een
p.an om onze duinen te bewaren, nu
«lo venijoig-iülle Oostenwind ons om
de ooren waait en wij wel gedwongen
stijn kou te lijden, omdat noch onze
keoding, noch onze woning op deze
temperatuur is ingericht. Of i s juist
daarom vandaag een herinnering aan
de duinen juist wei ter snede/ Ruiken
wij niet in gedachten de zilte zee en
de eigenaardige prikkelende geur van
Jilanten en bloemen, die juist groeien
Sn ons zandig heueveiand, zoo zelfs,
)uat we er een oogenb ik de vorstbloe-
jnen door vergeten, die maar niet weg
Willem van onze ruiten?
Laat ons dus deze ellendige winter
maanden; Januari, Februari in ge
dachten overspringen en ons voorstel
len, dat, we een wandeling maken in
jdie nooit volprezen duinen, op een
nachten, frisschen voorjaarsmorgen.
Onwillekeurig keeren we ons af van
de steonklompen van stad of dorp.
onverschillig of ze villa, landhuis of
burgerwoning boeten en staren over
do heuvelen en hun prachtige kleuren
naar de zee, die wij niet kunnen hoo
ken, maar wol ruiken.
En dan, wanneer we ons een oogen-
blik omwenden, treft het ons op eens,
hoe smal de duinstrook al gewórden
is. De bewoonde wereld dringt op, zij
staat op het punt liet wecrlooze land
schap te verst oenen. Met groote stap
pen nadert zij. Tien jaar geleden
dook zij pas op aan den horizon, van
gaar tot jaar kwam zij dichter bij,
schoof de heuvelen weg, en haar
eteenmassaas er voor in de plaats: 'als
wij niet oppassen, dan gaat dat ver-
slindingstproces verder. „Over dertig
Jaren," zoo schreef Dr Tesch in een
artikel in het tijdschrift ,.de Levende
Natuur", „zal onze duinzoom niets
anders meer zijn, dan een aaneen
schakeling van villaparken met land
huizen en landhuisjes, van openbare
wandelterreinen, blokken midden-
■Rlmiuswoningeiien andere woningen"
•Dertig jaar Dr Tesch is in dit op-
ticht waarlijk nog een optimist. Nu
bet duin door d© spa van den bouwer
eenmaal aangevreten is, gaat de hon
gerigheid m voortdurend sneller
tempo voort. Ik vrees, te moeten af
dingen op deze dertig jaar.Als Europa
weer eem beetje in zijn fatsoen geko
men en de malaise voorhij gegaan zal
zijn, misschien vijl en twintig of
twintig. Laat ons in de naaste omge-
Nting van onze eigen stad rondzien en
♦pmerken, hoe ontzaglijk veel. natuur
schoon eenvoudig en minder simpcJ,
onder den baksteen werd verpletterd
en dan uitrekenen, hoe weineg jaren
er noodig zullen zijn, om onze duinen
af te platten tot straten en pleinenl
Dc naam van Dr. Tesch werd hier
/enoemd .Hij is ingenieur en direc
teur van eten G-eologischen Dienst in
(Nederland. Men lean hem en zijn bu
reau vinden in het kapitale gebouw
aan 't Spaarne, tegenover Tey'era Mu
seum, waar vroeger de secretaris van
dc Holl. Maats, van Wetenschappen
huisde en de Maatschappij haar ver
gaderkamer» had. Niemand heeft cr
evenwel nog plezier in, om in zoo'11
oud-modiisch gebouw met kolossale
kamers en als nasleep daarvan een
uitgebreid personeel, te blijven wo
nen dus heeft de Geologisohe Dienst
er bezit van genomen, onder de ver
plichting alleen, dat hij eens per jaar
de bovenverdieping ontruimt voor
vergaderingen van de Maatscbanuij.
Zoo wordt het gebouw nuttig ge
bruikt voor de taak van den Geologi-
echen Dienst, die o.a. besta-t in 'bo
demonderzoek, dus ook -adviezen om
trent mijnbouw kundige zaken en op
dit ooeenblik voorn.' het opnieuw in
kaart brengen van den geheel en bo
dem van Nederland.
Dus kwam Dr. Tesch natuurlijk ook
herhaalde malen in het duin en dio
bezoeken brachten hem tot de uiting
bovengenoemd, die nog meer een
noodkreet, dan een verzuchting ia.
Natuurlijk richt hij zich in het artikel
ïp ..de Levende Natuur" voorname
lijk tot hen, die met hem in het bij
zonder de neiluur-historisohe weten-
uohap beoefenen „een groot deel
het menschdom", zoo schrijft hij,
..is tevreden met een omgeving van
(buitenhuizen met tuinen en tuintjes,
van wandelparken, openbare en niet-
opcnibare speel- op sportterreinen, van
rii- en straatwegen, voorgeschreven
wandelpaden, enz., enz. Maar er is
ook nog een ander deel van het
menschdom...." En dat zijn da-n d'e
menschen van natuur-historiscli© nei
gingen en onderzoekingen, die het on
gerepte doiin behoudeai willen. „Een
natuurmonument", schrijft Dr. Tesch,
„van den allereersten rang, van zeer
bijzondere waarde voor wetenschap
en studie en bovenal van zeer bijzon
dere schoonheid." Hiermee is geen
woord teveel gezegd*. Wie In Zwitser
land. in Tirol, in Beieren heeft ge
reisd. weet wel, dat het NederlaJid-
sche duinUncVJ-n.T» bij die streken in
majesteit niet haJen kan, maar in be
koorlijkheid daar zeker niet voor
onderdoet.
Toch moeten wij ons niet bepalen
tot de leden van natuur-h istorische
vereenigingen en evenmin tot onder
zoekers en geleerden wanneer er een
ennatiige poging gedaan inoet worden,
om het duinlandschap te redden van
de dreigende versteening en ongerept
te 'bewaren voor de nakomelingschap.
Dit moet worden een zaak van alge-,
meen belang. Amdere komen de be-
noodigde gelden nooit bij e'kaar
en er is een groot kapitaal mee ge
moeid. Toen ik onlangs 011 een middag
het genoegen had van een gesprek met
l>r. Tesch over dezie zaak, heb ik hem
gevraagd„hoe wil u het plan ver
wezenlijken, hoeveel duinterrein zou
u wenschen te koopen en wat is oen
gemiddelde prijs voor (tuingrond
Het antwoord was: ik zou wenebhen,
dat «roder d'e leiding van de vereeaii-
ging voor Natuurmonumenten bij
voorbeeld in Noord-Holland twee
maal vijfhonderd hectaren werden
aangekocht, hier in de buurt en in de
streek van Gastricum, dan nog vijf
honderd op Walcheren en op Schou
wen...."
„Dus samen tweeduizend' hectaren.
En de prijs?"
.Scliat ik op duizend gulden per
hectare."
Ziedaar dus een onderneming van
twee millloen gulden. Eln d'at In dezen
liiid! Maar wie heeft ooit gehoord, dat
wanneer ©en plan van zoo grooten om-
vomg werd geopperd, datzelfde be
zwaar piet werd aangevoerd. In dezen
tijd Deze lijd sohijn-t altijd wel
s-lcolit te ziin geweest, die achter ons
ligt was boter en, die komen moet aal
best zijn!
Het ka.n gaan met groote en kleine
bedragen. Het lidmaatschap van de
vereenigin? voor Natuurmonumenten
is een goed- middel om de Laatste te
verkrijgen licht zal er voor do eer
ste een beroep worden gedaan op de
openbare kassen. De vorm van een
leening tot eon laag percentage, on
der rente-garantie van de boven
staande verconigin.g, schijnt aanbeve
lenswaardig. Misschien is ook in ver
wijderde streken wel duïngrond tot
heelwat legeren prijs te koop, niet
qjle duinen liggen dicht bii groote cen
tra, maar ook bij de laatste moeten
terreinen gekocht worden, omdat juist
daar de menschen er dc meeste be
hoefte aan hebben. Op dit oogenblik
stellen velen zich nog niet tuinen, tuin
tjes en wandelparken tevreden, zegt
Dr. Tesch. Ja, omdat het achterland
van de open duinen nog bestaat. Maar
wanneer dit geheel bebouwd was,
zouden wij 0119 te laat (beklagen.
In Haarlem bestaat nu het plan om
een kleine tentoonstelling te houden
van wat op onze duinen en haar flora
betrekking heeft. Die zal in onze
Tiidingzaal plaats vinden. Daarna zal
een uitgebreide expositie volgen in het
gebouw van den Geologisch en Dienst.
Al (bij voorbaat vestigen wij daar de
aandacht op. Hier is een groot belang
niet aJlecn voor natuur-historlci, maar
voor iedereen. Later kan het netelige
vraagstuk van den toegang voor ieder
een geregeld worden het groote pu-
Ibtiek gedraagt zich helaas in <ïe na
tuur maar al te vaak als een kwa
jongen. Het zal beter moeten leeren.
Maar twee miUioen aJJeen voor een
kleine groep natuurliefhebbers, die al
weer met hekjes en staketsels werken,
neen, die komen niet meer bii elkaar.
Het behoud van mooie duiiigroepen
moet een Nederlandsoh belang wor
den.
Voor de bouwers blijft er nog
ruimte genoeg over.
J. C. P.
HOE STAAT T MET
de werkloosheid te
Haarlem?
In vergelijking met andere p.aatsen
staat -het er met de werkloosheid liier
niet bcpaaid ongunstig voor, maar
Joch breidt zij zich uit. Er zijn meer
wenkloozen dan ver.-eden jaar op
dezen tijd. 60 timmerlieden zijn op 't
oogenb, ik werkloos,80 sigarenmakers,
80 grondwerkers en 30 opperlieden.
Dit is op de 1700 hou vakarbeiders
nog niet onrustbarend, maar toch ta
melijk veel.
In de sigarenindustrie is de werk
loosheid thans bijna even erg als
verleden jaar. In de metaalnijverheid
begint zich ook meer werkloosheid
to ontwikkelen.
Een eigenaardig feit is het, dat er
stucadoors te weinig zijn. Door be
middeling van de intercommunale
arbeidsbemiddeling heeft men ze uit
andere plaatsen, zelfs uit Limburg
moeten laten komen
Enkele noodlijdende werld 00 zen-
kassen (daaronder zijn de metaal-
bewerkerskas en die van d© sigaren
makers) krijgen extra-steun van Rijk
en gemeente.
De commissie tot verleoning van
steun aan de uitgetrokken sigarenman
kers steunt nog.
Gemengd Koor „Onder Ona"
Feestconcert. Gem. Concertzaal
„Onder Ons" vierdo Maandag zijn twin
tigjarig bestaan. Ieder aio in dc zangers-
wereld eenigszins bekend is besoft dat die
feestviering in de eerste plaats gold den
directeur Henri Pielage, jio do vereeni-
ging stichtte, er al die jaren het wel en
wee van meemaakte, en, zooals de woord
voerder dor leden zeido, ook do eenige is,
die van den aanvang tot nu toe op zijn
post gebleven is. Aan „Onder Ons" heeft
Pielage steeds met voorkeur zyn krach-
ter gewyd, en 't is zyn rochtmatige trots
d.-.t hij er tal van lauweren meo v.on, en
er zjjii naam als koordirigent in het land
mee gevestigd heeft. En niet aiieen geves
tigd maar ook geducht was steeds die
naam onder de concurrenten op «le we«l-
strjjden, want wanr Pielngo met O. O.
kwam, kon men verzckeril zyn dat er mooi
en vooral muzikaal werk /.nu gehoord
worden, zoodat hij als candidaat voor den
eersten prfjfl in aanmerking kwam. Het
is natuurlijk altijd niet moegeloopon, maar
dit )6 zeker dat Pielago nooit met half
werk op do planken kwam; zoolang ik
de verrichtingen van 0.0 vuig dat is
nu ruim zeven jaar hob ik nooit kun
nen eonstateoren dat er slecht of middel
matig werk geleverd word, steeds was al
les in details verzorgd eu bovenal gaf het
een nrtistieken indruk om hot muzikale
élan dat de directeur van zijn leden ver
kreeg.
Op Uit feestconcert werd ook weer on-
vervalscht- la Pielage gezougou, vol gloed
en zuivere uitdrukking, vol begrip en
muzikaliteit.
Wat een ryke klankkleur werd aange
zeild om het mooie koorwerk van Alphous
Vranken „Koren" to vertolken! Hoe
bliera klonk dat vrouwenkoortjo: „Gulden
tuin"! En wat een diepo uitdrukking
werd er gelegd in het prachtige werk van
Loots „In Speculo"! Maar 't heerlijkst
ui was toch nog het niot overtroffen
stuk van Loots „Lentedauw"; het sterk-
bezette vrouwen- en mannenkoor smolt
hier tot de teerste tinton meen, dirci
tcur en koor bereikten hiermee het cal-
inatiepunt van het koorprogrami
Hot mannenkoor „Philip Loots", dat
cewerkte, was door do gncpljjders mer-
kelyt gedund, jammer genoeg aan den
tecorvleugel. Die omstandigheid i
declig aan het klankgeheel, maar toch lie
ten de prestaties nog gu.ioeg te garieten
om een zuiver beeld van dc uitgevoerde
composities to krijgen, want ook met «lit
,'useinbie. he&ft Pielage mot vrucht ge
werkt en er zyn artistiek cachot opgelegd.
Het sobere, maar mooie koortje „Chris
stervende" van Hendrik Aniïriessen
werd met uitstekendo voor«lracht weerge
geven en 't was slechts bovenbedoeld te
l'ort aan eerste tenoren wf.t hot belette
bliem te heeten Hetzelfde met „Mijn
Ilof" van Loots. „Ouzo Duinen" bleer on
der de remmende omstandigheden tame
lijk gedrukt en mat, maar heerlijk was do
'nterprctatie van „Psalm 137" van Koes
ke: 't kan zyn dat ze niet precies do op-
iatting van den componist weergeeft,
maar ze is er niet minder mooi om.
Het solistisch gedeelte werd vervuld
door de gereputeerde harpiste Rosa Spier,
't Is wel iets zeldzaams dit gouden tokkel-
instrument als solo to hooien en daarom
dubbel interessant wanneer een kunstena-j
resse als Rosa Spier do snaren lokkelt.
Haar optredon gaf gelegenheid om ken
nis to maken met een paar zcor belang
rijke oorspronkelijke composities voor harp
van Picrné en van öaiul 8aöns, die van
den laatsten met veel kleurcuvcrscheiden-
lieid aanbrengende harmonioke tonen. Met
prachtige beheersekiiig dor spoeltechmek
bracht do artiste deze werkon ten ge-
hoorc, evenals „Lo Ruiweau" van Te-
descbi en een zeer interessante bewer
king van Smetana's eerste «leel uit den
sjnipkonisclieo cyclus „My Vlast", een
geestige paraphrase op een llongaarsch
olksliodje, dat my sterk herinnert aan
het 17e eeuwsch Nedcrlandsch volksliedje
„lk zag Cecilia komen1en «lat, naar PI.
van Duyse opmerkt, in den volkszang van
verschillende landen voorkomt; uoclithaiis
over Hongarije spréékt hy niet, alhoewel
de familietrek duidelijk is. Deze bewer
king voor harp is een echt virtuozenstuk
maar blijft toch in allen doelen fyn en ge
trouw in het vertolken «lor hoofdgcda« hte.
Het succes der harpiste wae uitbundig
en ook zy toonde zich gul met toegiftjes.
Do beer Piolago werd door leden van
„Onder Ons" on „Pliilip Loots" toege
sproken en mot ltranscn en bloemen ge
huldigd.
't Was voor hom en voor zjjn koor ecu
gedenkwaardige avond.
JOS. DE KLERK.
CR E NSW IJZI Cl N G.
De canóiciaoisteiine voor leden
van de oommiseie uit de ingezetenen
die het ontwerp van wet tot wijziging
van de grens der gemeente zal hebben
te beoordeel en. die Maandag plaats
had. werden alleen de volgend© dames
en he eren gesteld.
District I. P. de Boer, mevrouw M.
F. Boss—Smith, AUi; Fikkert, W. G.
H .Jacobs, Th. S. J. Janaen Hzn., J,
de Kadt, W. Kloeke. E. Stam.
District IIG, v. d. Bogaard, Joha
d© Breuk. E. H. Dak, P. Dijte, EL Fi
Krelage. H. H. Morison, P. de Booy,
A. d'e Vries—Sieverts.
District TilK. v. d. Berg, J. J.
Brinkmali A. v Driel, E. W. Goed
hart, H. J. L. Klein Schiphorst, W.
C. L. Robber», H. d© Ruiter, H.
Snoeks. A. Spierdijk.
Deze canatideten werden dus geko-
aen. Het is zeker toe te juichen, dat
ook dezen keer, dank zij de samenwer
king tusschen de onderscheidene par
tijen. geen stemming behoeft nlaefs te
hebben. Tie gemeente wordt daardoor
voor belangrijke kosten gevrijwaard.
Ben woord van hulde map wel wor
den gebracht aan hem, düe het initia
tief nam. om de partijen tot het ple
gen van overleg in dezen saam te roe
pen.
HET COLLECTIEF CONTRACT IN DE
MEUBELINDUSTRIE.
Na bespreking in de nfdeelingen van
do samenwerkende bonden is thans het
ontwerp-contract door do hoofdbesturen
der moderne en christelyko organisaties
definitief vastgesteld, zoo nioldt Het Volk.
Het is byna golyk nan hot ontwerp-con
tract van verledon jaar. De punten, waar
in wordt afgeweken van de bestaande
overeenkomst, zjjn de volgende:
I. De bestaande loonon worden alle met
5 pet. verhoogd;
II. Oe ongeschoolde arbeiders worden
als groep in de nieuwo overeenkomst op
genomen en hun loon oveneens by eoutrac-
tneolo-o vereen komst geregeld;
III. De indeeling der gemeen te groepen
geregeld als in 't ontwerp-contract 1921
IV. Uitbreiding der vacantie tot zes
dagon per jaar:
V. Het artikel betreffende mtkeering
bjj verzuim en ziekte in uitgebreid nis in
het ontwerp-contract 1921;
VI. Geëiscbt wordt medezeggenschap bjj
het vaststellen der stukloonon;
VII. Waarborgen worden gevraagd voor
hot naleven van hot contract door werk
gevers, die als lid dor gecontracteerde
werkgevers, die als lid der gecontractueer-
de patroonsvereenigiug bedanken;
VUL instelling van een s.'heidsgereent,
terwyl ten slotte vervallen zyn: de loon
regeling der kerkwerkers en de regeling
omtrent gedwongen verzuim op R -K.
feestdagen.
DE PRODUCTIE DER L1MBURG-
SCHE MIJNEN Uit Heerlen wordt
aan de Tel. gemeld: Uit de bekend
geworden cijfeirs van d© productie der
Limburgsche kolenmijnen over 't afge-
loopen jaar, blijkt, dat in 1921 voor
Jitt eerst de totale proiductie de vier
mi'llioen ton overschreden heeft.
TERUGKEER BIJ DE VLOOT.
Naar het Haagsdie Corresponden
tiebureau verneemt, wordt overwogen
om voor eervol ontslagen subalterne
zeeofficieren de gedegenheid open te
stellen om wederom in hun vroegeren
rang in dienst te treden.
In aanmerking komem zij, die de
marine na 1 Januari 1919 hebben ver
laten en die dc vereischte bekwaam
heid en geschiktheid bezitten.
Belanghebbenden zouden zich. om
inlichtingen tot het Departemen van
Marine kunnen wenden.
EEN ONTAARDE MOEDER. Het
13-jnrig dochtertje van vrouw B„ to Mid
delburg, dat in Novombcr in verwaarloos
den toestand met bowjjzen van ernstige
mishandeling uit do ouderlijke woning
werd verwyderd, hoeft thans hersteld het
gasthuis verlaten, Do moeder zit nog
steeds in voorarrest, eu zal eerlang
de rechtbank te Middelburg moeten
scbjjnen.
Toen de mannen na 't sluiten van den
vrede weer vrjj kwamen, werden vele
vrouwon uit hun betrekkingen ontslagen,
want de vrouw was ineens weer een
minderwaardige arbeidskracht, 't Is waar
zegt opr., dat volo halve en onrijpe vrou
welijke werkkrachten, die men 111 de oor
logsjoren had moc-t-m aannemen. «Je vrou
wen in discredict bobben gebracht. Maa:
ook oniJer do mannen heeft men goede en
met-goede werkkrachten! Aau do enquête,
ingesteld door het Handelsblad, omtrent
geschiktheid en het uithoudingsvermo
gen van de vrouwelijke ambtenaren, kent
spr. geen waardo toe. Zy is overtuigd, dat
vele vrouwen oen grootcr uithoud! ïgsver-
mogen toonen dan vele mannen. Vele bo-
rocpcu kunnen evengoed door viamicn a la
door vrouwen uitgeoefend worden.
Spreekster wekt dan ook op, 't oog open
to houden, waar or gevaar dreigt voer
achteruitzetting der vrouw. Ju .lit verband
trekt de spr. dan ook krachtig te volde
tegen verschillende passages uL 't werk:
„Ue werkende vronw", van Mevr. Bou-
dier-Bakker. De tydra zyu griükkig voor
bij, dat de meisjes na 't rentes hanmu
ouders, in kommervols omstandigheden
achterbleven. Ze kunnen nu zichzelf
helpen.
In haar vorder betoog hc-eft spr. -"t over
z.g.n. beschermende wetten voor <jc
vrouw, die indefJaad zeer belemmeren!
werken voor do zoo zeer gewcnschte ge
lijkstelling voor inun eu vrouw.
Met oen opwekking tot aansluiting by
de organisatie, ton einde als vrouw ta
kunnen werkon voor do vrouw, en niet als
gangmoakster voor de mannenpartijen, be
sluit deze spr. haar rêue.
Daarna kreog Ninio Minneraa uit Zand-
oort 't woord, die de noodzakelijkheid
bepleitte van een afzonderlijke vrouwen-
orgauisutie, cn wol omdat lo. .Ie vrouw
een ontzagiyke a«Jitcrhtand heeft in te ba-
n 2o. de vrouw een absoluut ander
wezen is dan de man, hetgeen zich open-
in de belangstelling cn de keuze van
het beroep. Uitvoerig ichtte spr. beide
punten toe.
Dit groote verschil in psycho moot. in
do volksvertegenwoordiging tot uiring
komen. By do behandeling van 5t jirogram-
ma der Vr. Organisatie onderwierp spr.
bet Burgerlyk Wetboek, do huwelijkswet
ten en Kinder wétten aan een iccr -eherpo
critiok. Verschillende dingen uit 't Burg.
Wetboek noemde spr. jwiiandelyrt achter
lijk on kleiiieercnd voor ct«j vronw. Ook
andere partijen, zei spr. hebben herziean.g
dor huwelykswetten op li an programma
I, maar we moeten goed letten op hot
nummer, dat er voor stoat. By on3 staat
het no. J.
Na nog uitvoerig gesproken te hebben
over 't werk der vrouw by onderwys en
opvoeding, het reciassoeringswerk, be-ni-
niging, volkshuisvesting enz. eu het \v. rk-
aaudecl, «lat de vrouwen-organisatie
u reeds gehad heeft on nog hebben
kan, besloot ook dozo spr. haar ia kouri-
gon stijl nitgeaprokou redo, met een krach
tige opwekking tot aansluiting by do
"rouwenorgauisatio.
Wogens ziekte was Tula Smorenberg di
Vista verhinderd, aanwezig te zyn. Daar
door moesten we de liodjes, welke door «le
zangeres iu Hindoesch costnmn gezongen
eu worden, jammer genoeg missen.
BLOEMEN DAAL.
ALGEMEENE VROUWEN
ORGANISATIE.
De heerschcndo grieji en de felle koude
van Maandagavond, waren twee oorzaken
dat do vergadering van do ofdcoling Haar
lem en omstreken van de Algomeeuo Vrou
wenorganisatie gisteravond ui hotel Vree
burg gehouden, zeer weinig bezoek had.
Mevrouw A. SchwioT-Rutters, «lo tersio
spreekster, begon mot te vertellen, dat 't
doel der vrouwenorganisatie is, een eigen
candidaat in de Tweede Kamer te brengen
ten einde gedaan to krijgen, dat de spe
cifiek vrouwelijke belangen daar beter
.behartigd zullen wordeD.
Langen tyd was de positie van de wer
kende vrouwen, aldus spr., allertreurigst.
Ook nu is 't met do gelijkheid in arbeids
voorwaarden voor man en vrouw, nog
treurig gesteld. Do vrouw, wier werk
kracht vroeger voor minderwaardig gold
in do oogen van den werkgever, heoft haro
positie in do maatschappij moeten ver
overen. 't Gevolg was, ren groote ach
terstand in salaricoring by den man
't Was de oorlog, mot als gevolg, dat
vole vrouwen in «le plaats «lor ma
kwamen, die daarin verbetering bracht.
ONWETTIGE HUWELIJKEN.
Emi eireiiaamifr feit doet zich, dus
w©rut uit Montreal aan de Daily
T©'." geseind', voor ln de provincie
Quebec, waai- ontdekt is, «lai een dui
zendtal huwelijken, aldaar in de laat
ste halve oeuw voltrokken, feitelijK
onwtetig eiijn. Onder de Quebec-wet
zijn bureerlijke huwelijken ongeoor
loofd. Het voltrekken dei- huwelij
ken ia geheel overgelaten aan de gee.v
teliiken der verschillende gezindten,
d:e dbarvoor van de provinciale regec-
rine registers wrijgen welke zii heb-
Uwn jn te vullen en bij het einde des
jaar» voor nieuwe moeten inwisselen.
Nu is onlangs ontdekt, dat volgens
een nooit ingetrok.'ien wet van 1829
al.een geestelijk©», die Britsche 011-
cfcrdanen zijn, zulke reaistera mogen
hebben. Maar in <ie laafste eeuw pijn
tal van geestelijke uit Amerika,
Frak rijk en elders in Quebec gekomen
hebben zich daar gevestigd, registers
gekregen en huwelijken voltrokken,
die nu naar de leter der wet ongeld'ig
zijn.
De zaak kwam j.l. Dond-ardag aan
de orde teen de ambtenaar van Quc-
ixs. di© de registers uitgeeft, weigerde
er ean te geven aan den Unitarier-
g>?estelijke te Montreal, op grond, d3t
<k?z© gee uBrithsc, doch Arnerikaanscli
onderdaan is. Ih> «juaestie is gebracht
«onder dé aandacht der provinciale ro
se: ring, die ean <le volksvertegen
woordiging nu een wet zal voorleggen
om de gnrezen moeilijkheden uit den
weg te ruimen.
EEIN VREReElLTJK ONGtELU
TE GIBRALTAIt.
Yrüdagoohlend is o-p don weg. die
van Gibraltar naar Algeciras leidt,
••en ontzettend ongrfuk gebeurd. Dr.
TjOvpII Mee» vroegerdbktcr bii d© ma-
rifte. die ziin praktijk uitoefent te Al
gecira», keende in den ochtend om
twee uur van ecu bal te Gibraltar mnr
hui» terug. Hij zat met een Spaan-
fchen knaap ncaef den Spaanschen
chauffeur. A«jhteri raten mevr. Sos»
en mei. MuJloy. Bii den spoonv«>-
Overgang te L*» Barrios liep opeens
een trospcntirebi op den auto. De
chauffeur en knaap en mevr. Ros»
worden op de plaats gedood. De beide
beemen van den dokter werdén ver
splinterd en mei Mulloy ksecg oen
naar gebroken riblon teiden werden
in enietigen toestand naar het zieken
huis te Gibraltar gdbracht. Het go-
beurde heeft te Gibmlt.tr diepen in-
1 In ili ocniajlrL
Particuliere Correspondenlie vin
Haarlem's Hagiiiad.
Parijs, JanuarL
Alles wat goed en braaf is zij gedankt!
we hebben weer een „zaakje", eca „af
faire". Het is eigenlijk al een oude, maar
hij kan best voor nieuw doorgaan, nu do
„affaire" Landru vergeten raakt. Het ia
„affaire Ernest Vilgrain".
Wat zou dit heerlijke land, dit brave
volk zyn zonder „affaire".
'n Tijd lang zeiden we, als we erg boog
waren: Landru 1
Nu gaan we zeggen: Vilgrain en het zal
nog dreigender, nog verachtelijker klinken,
want het lijkt zoo vee! op „leelijk" op
„vilain".
De Fransche spreektaal is doorspekt
met namen, die dan als bijwoord, bijvoege-
lijk naamwoord of werkwoord gaan dienst
doen.
Zóó, dat een vreemdeling er geen snars
meer van begrijpt.
Ne me fattes pas de dcsclianels, hcinl
Weet ge wat dat zeggen wil 1 Haak geen
gevaarlijke capriolen, hoor I Zoo zit ons
nog het avontuur in het geheugen van pre
sident Deschanel, die uit een trein viel. En
nu gaan we elkaar binnenkort voor „Vil
grain" uitschelden. Tot nu toe, want zoo
als we al zeiden, de affaire is niet splinter»
nieuw, lachten we alleen maar wat scham
per als we langs een beetje bouwvallig
huis liepen en zeiden: „Voila un baracq
Vilgrain." Maar uu we het naadje van de
kous weten is het uit met de ««cherts en we
gaan breed uit zeggen en gewichtig peinzen
over de a f 1 a i r e.
De oud-onderstaatssecretaris van weder
opbouw, Ernest Vilgrain, is dan te Nancy
in hechtenis genomen door dc militaire
autoriteiten.
Gemuoiliseerd den eersten dag van den
oorlog, kwatn de reserve luitenant van het.
269o een paar dagen na dien, in een
luxueuse auto naar zijn buitengoed in de
omstreken van To al terug. Tegen den 20n
Augustus 1914 beweert bij in het bosch
van Faux te zijn aangevallen door een on
bekenden motorrijder, die twee schoter
met een revolver op hem geiost zou heb
ben, waardoor bij, Vilgrain, aan de hand
werd verwond.
Zijn verwonding was maar heel licht
en dit werd bevestigd door de doktoren
Weiss en Parisol, die hem onderzochten.
Tevergeeis zocht de politic het terrein
van het „misdrijf" afnoch een motor
rijder, noch eenig spoor werd ontdekt.
De lezingen, welke Vilgrain hier eu daar
over den aanslag gaf, kiopton allerminst
en dit wekte argwaau op. Ondcrtusschen
deed iedereen zijn plichten aan het front,
uitgezonderd de onder-stnatss«;cretnris, die
zich nimmer meer bij zyn regiment meld
de, en zich ver hield van de vuurlinie
Men stuurde er een bekenden speurder,
Beyie op af. En ziet cd kijkt, wat vindt
Beyle? Eeu broekEen bewijsstuk. Hel
was de broek, die de onder-secretaris ge
dragen had op dien Augustusmiddag, toen
hij in het woud moest zijn aangevallen.
Wat vond Bcylo voor bijzonders aan dit
broiric?
Een vlekje. En toen hij zijn speurneus
op dat vlekje had geduwd toen snoof
hij. 'Een Beyle snoof nog eens en rook:
kruit.
En Beyle zei tegen den machtigen be
windsman, dat hij maar eens mee moest
komen naar het bureau. De broek werd
meegedragen.
Oogenblibkelijk werden andere experts
aangesteld om den onschuld van Vilgrain
aan te toonen. IJverig penden deze braven
cle vellen vol.
Het drama aan de Marne voltrok zich. 1
De volgeschreven bladen papier werden
naar den rapporteur, kapitein Tropet ge
stuurd. Maar deze, lang niet overtuigd cn
do meening toegedaan, dat de lafaard, die
zich zelf trachtte te verminken om zóó aan
de gevaren van den oorlog te ontkomen, ge
straft diende te worden, besloot het heel®
zaakje naar den krijgsraad te zenden. Tot
dat het dien beereu gelegen zou komen^
Vilgreir to booreu, bield Tropet den on
der-staatssecretaris in arrest. De advcca-
teu Forgest en Gutton konden protestecren
wat ze wilden, kapitein Tropet bleef «n de
zen op zijn stuk staan. En generaal PenetK
commauuaut van bet 20ste corps gaf der
kapitein groot gelijk.
Gndertusscheu waren weer eenige hon
derdduizenden gesneuveld in den strijd om
Frankrijk aan do Franschen te laten.
De krijgsraad vergaderde on Vilgrain
Jachtte Beyle uit. Hij werd onschuldig ver
klaard aan het hem ten laste geleade.
Gelukkig was niet de laat-de Fianscbman
gesneuveld, maar de corlog was uit.
Vilgrain lachte. Geen front zien, voor
martelaar poseeren nil een mooi baan
tje aan 't ministerie, 't kon niet beter. En
zoo werd deze burger: onder-staatssecreta
ris, minister van wederopbouw. In die func
tie benadeelde hij het arme land do«ir
zijn onkunde nog veor e©n;ge milliarden.
Maar dat doet er minder toe
En nu komt Ernest Vilgrain 1
toch weer op het beklaagdeu-bankje. Men
h«-cft nog een ander appeltje met hem te
schillen, liet is met omdat men er toch aan
twijfelt of hij zich zeli heeft trachten le
verminken om aan den dienst te ontkomen,
ir.aar zooals de order heetbeschuldigdj
vóór den vijand zijn post te hebben verlu
ien. En i>it 't- ooji©abiik zit Vujtrain ut
