m
m
m
m
m
m
m
m
M
m
m
m
m
m
m
m
Journalistiek en Philantrepfe.
IÉ
-Ü
s
A
i
1
n
MIJN STEM IN DE LOOPGRAVEN VAN DE TSAO ALTSJALiN i E.
Op den tweeden tot en met den zei
den dag der maand September in den
jare negentienhonderd en zeven van d<
Christelijke Jaartelling, dus a mundo
servato, d.i. van af de Redding der
Wereld hadden wij geschreven volgens
de Joodsche Tijdrekening, dus a mundo
ere at o, d. i. van de Schepping der \V<
veld, dan hadden we moeten zeggen
Ao. 5667, 2628 van de maand Eloel,
welk woord van Assyrischen huize
„oogst?' zoude betcekencn ten opge-
imelden datum dan is het komen te
gebeuren, dat alle medicijnineesiers der
wereld, zonder uitsluiting vau v
ook, die zich in liet bijzonder bezig hiel
den met de beoefening van de kenni:
der zielsziekten of van het velerlei ze-
nuwlijdèn dat alle geleerden, die belang
stelden in dc wetenschap der geestelijke
verrichtingen ofte wel psychologie; dat
■allen, wien een goede verpleging der
geesteszieken ter harte ging, opgeroe
pen waren lot een bijeenkomst in onze
hoofdstad. In de officiëele taal, toen de
Fransche, heette hetIer Congrès In
ternational de Psychiatrie, de Neurolo
gie, de Psychologie et de l'Assistance
des Aliénés. Het was een bijeenkomst tot
beoefening van die velerlei wetenschap
en tevens een Feest van Vreugde der
Kennis. Dat aan zoo'n convent eenige
kosten verbonden zouden zijn, dat te
vermoeden lag voor de hand. Maar de
leden van de Nedcrlandsche Vcreeai-
ging voor Psychiatrie en Neurologie,
welke dit alle; zorgzaam had voorbereid,
keken toch lichtelijk sip, toen na al die
geleerdheid en al die vreugde, kort na
ommekomst daarvan, op zich gevoelden
verrichten een kleine aderlating of de-
pletie, zooals de medicijnmannen dit in
hun bargoensch j>legen te noemen, en
welke daarin bestond, dat hunne gewone
contributie met vijfenzeventig zegge
en schrijve vijfenzeventig rijksgul
dens voor dat jaar verhoogd was.
'Maar toch, het geheel was prijswaardig
geweest. Het Verslag nadert bedenke
lijk de duizend pagina's. En dan die ein-.
delooze praepa rati even. We zijn met pro
jecten overstroomd geworden. We zijn
bijna! gestikt in de Commissies. Daar
waren Présidents d'lionneur, daar was
een Comiié-général d'organisation, een
Secrétriat géaéial, een Comité de l'cx-
position, een Bureau des fètes et des
logis, een Comité de patronage Necr-
landais, daar waren Comités de propa-
gande intenationaux, Délégués des gou-
icrncments, Délégués de diverses so-
ciétés, een Comité de dames pour la
xéception, een Liste des adhérents, een
Programma des divertissements en
een Programma des travaux met zijn
Rapports.
Zooals in het bovenstaande reeds aan
geduid is, was er ook een tentoonstel
ling. Daar waren ook tc zien voortbreng
selen van den arbeid verricht door gees
teszieken in de verschillende ïnrichtin-gen
«1 Nederland. In Santpoort had op mijn
verzoek een der zieken een welkomst
groet gecalligrafeerd. Daar deze tot
■menschen van allerlei taal moest spre
ken, was deze in het Latijn gesteld.
Naar mijn ontworj» was zij door onzen
ibekenden Latinist, Professor Hartman,
te Leiden, in deze zoetvloeiende taal sier-
ilijk overgezet. Die groet (de vertaling is
er nu door mij ingelascht) luidde aldus:
Viris doctis, qui e variis regionibus
Amstelodamum confluxerunt, ut per
•dies M. Sept. II—VII A.D. MCMVII de
rebus ad "psychriatriant, neurologiam,
psychologiam, mente laboratïum cura-
tionem deliberaient.
Aan de geleerden, die uil verschillen
de landen naar Amsterdam zijn samen
gestroomd om van 27 Sept. 1907
over onderwerpen behoorende tot de
psychiatrie, de neurologie, de psycho
logie en de verpleging der geesteszie
ken te beraadslagen
baecce inscriptio, ab aegro, qui nunc
in nosocomio „Meerenberg" curatur,
arteficiose exornata optima quaeque oinï-
wenscht dit opschrift, dat door een
der zieken van „Mcerenberg" kunstvol
vervaardigd is, het allerbeste toe.
Prosit communis eorum labor discipli-
nis arribusque, de quibus agetur.
Moge de gemeenschappelijke arbeid
strekken tot bevordering der weten
schappen, welke behandeld zullen wor
den.
Ipsi quam artissimis amicitiac vinculis
inter-se connectantur.
Mogen <le deelnemers door hechte
vriendschapsbanden verbonden worden.
Hollandiae eiusque urbis primariae
gratam servent memoriani.
Mogen zij een aangename herinnering
«an Nederland en zijn hoofdstad bewa
ren.
üomum revers! lacti alacresque sua
qtiisque instaurent studia.
Mogen zij, naar huis teruggekeerd,
met vernieuwden ijver zich op hun we-
tcnschappelijken arbeid toeleggen.
Op den dag der opening is Hare Ma
jesteit Zelve gekomen met den Prins
der Nederlanden. En ik, die ook zitting
in het Bestuur van een der secties had,
heb het voorrecht gehad een paar stoe
lenrijen achter de vorstelijke personen te
zitten. Hoe levendig werd toen weer mij
znijn jongenstijd, toen ik mijn schooljaren
in Den Haag doorbracht en dagelijks
hoflucht inademde. Hoevelen der Oran-
je's heb ik nog gezienl En telken jare,
als het „Staten-Kamer" was een lo
kale straatterminologie voor de opening
van het Parlement heb ik op den hard-
steenen band van het trottoir in de Hoog
straat vlak vooraan gestaan om te zien:
„De Koning". In gedachten ging mij
weer voorbij Willem dc Derde en leven
dig herinnerde ik mij het vreemde ge
voel, toen de Koning, die niet alleen
.voortdurend groette maar ook de wach
tende men3chen fixeerde, bok mij in de
oogen zag. En nu zat daar twee stoelen
rijen vóór mij zijn Kind en Opvolgster
en werd in Haar tegenwoordigheid ons
congres geopend.
Van een kleine 'gebeurtenis in ver
band met dit congres moge ik nu ver
tellen. De welwillende lezer en de nog
welwillendere lezeres mogen mij niet
wat belangstelling beloonen en die niet
alleen laten bestaan in de lichte dcpletie
zie de uitlegging van dit woord hier
boven welke ik aan de administratie
van dit blad zal verrichten.
Tot verrijking dan der kermis van dc
congressisten waren ook bezoeken ge
organiseerd aan de verschillende in
lichtingen voor geesteszieken ten on-
•zent. En zoo kwamen er ook een der
tigtal uit de meest verschillende landen
naar Santpoort. En mij was de taak op-1
gelegd om dat dertigtal in de drie mo
derne talen in te lichten, te onderhou
den en verder tc geleiden en aan een
eenvoudig noenmaal te voederen. Een
spannende ontspanning! Tot twee der
Heeren ging mijn hart in het bijzonder
uit. Do een was een Serviër, de ander
een Bulgaar. De Serviër was Dr. Wo-
jislav M. Subotitsch, Médccin en chef
de l'hospice des aliénés de Belgrado, of
met zijn Duitschcn titel. Primarius an
der Kóniglich Serbischen Irrenanstalt in
Belgrad, Secrétaire de la Croix Rouge.
In de laatst genoemde qualiteit was hij
met vele buitenlandsche officiëele auto
riteiten in aanraking geweest en zoo was
hij ook in het bezit van een achtbaar aan
tal ridderorden, waarvan hij er echter
bij zijn bezoek geen droeg. Hij was een
man van dc wereld, groot van gestalte,
energieke verschijning. Zijn geneeskun
dige opvoeding had hij geheel in Wcenen
ontvangen toenmaals bestond daartoe
in Servië nog geen gelegenheid en
hij vond het lang niet onaardig
„ein Wiener Jungen" gehouden te wor
den. Als ik een lady geweest was, zoude
ik mij een beetje uit de koude gehou
den hebben, omdat het Eugelschc werk
woord „to Kill" zoo buitengewoon snel
vervoegd kan worden en een iruensch,
als lady, aan den voltooid verleden tijd
van den lijdenden vorm toe is, voor men
er weet van heeft. Na zijn thuiskomst
zond hij mij zijn portret. Het was keu
rig uitgevoerd en. als ik de Servische let
ters had kunnen lezen, dan zoude ik den
fotograaf aan eventueele bezoekers van
,,de witte stad aan de Donau" aanbeve
len. Ja, zoo was hü. In de sierlijke
militaire uniform komt hij geheel tot
zijn recht. De energieke kop riet u
eenigszins uitdagend aan. De borst is
met ridderorden rijkelijk bedekt. De
groote epauletten verbroeden de reeds
breede schouders. De linkerhand omvat
krachtig het gevest van liet zwaard.
Rechts, op tafel, ligt de muts van zwar.
sohapenbont met de groote witte pluim.
Het is hier als in het oude gezel
schapsspelletje ,,Wer ihn gesehen liat,
Der ihn gekannt hat, Wer ihn gekat) m
hat. Der ihu gesehen hat". In het lich
tere gedeelte van de foto staat met vaste
hand geschreven „Herrn -Director G.
C. van Walsem, Zur freuudlicheu lsrin-
neruag Primarius Dr. Woj. M. Subo
titsch, Major. 7/20/X, Belgrad, Ser-
bien". Wij hebben nog herhaaldelijk met
Nieuwjaar gelukwenschen geivisseld en
hij heeft mooie postzegels voor mijn
kinderen gestuurd. Het laatst heb ik
hem ontmoet in een boek. Aan liet der
de deel van herprachtwerk van Bresier
Heil- und Pflcgeansialten für Psychiscli-
kranke, dal in 1914 verschenen is bij
Marhold in Halle. Daaraan hebben we
samen medegewerkt. Op het congres
beeft hij een voordracht gehouden over
de Servische wetgeving betreffende het
krankzinnigenuezen en over de vraag,
of het gebruik van de hypnose in straf
zaken als hulpmiddel ia cioeilijkhcdcu
toelaatbaar was. Op aandrang der auto-
'ten had hij zelf er eens gebruik van
gemaakt trouwens zonder eenig suc-
bij de behandeling van het pro
ces naar aanleiding van den aanslag op
Koning Milan in 1899. Dat dit geschie
den zoude, was ook een wensch vaa
Koning Alexander en, toen hij zijn rap
port had ingediend, werd dit onmiddel-
lijk den Koning per telefoon overge
bracht. Na den dood van Alexander was
hij in een deel van de Pers daarover las
tig gevallen. In den grooten oorlog heb
ik gehoord van zware ziekte, waardoor
hij aangetast is geworden, en van groote
diensten door hem aan zijn Vaderland
bewezen.
Een lieel ander type was de Bulgaar.
Dr. Danadjiclf, Médecin en chef de la
Section psychialrique de l'höpital
„Alexandre", Sophia. Een tengere cn
blonde figuur het kort geknipt baardje,
hield hij zich ojj den achtergrond. Hij
liep slecht en hij bleef daardoor bij den
ondgang ccnigszins achter. Toen ik
dit bemerkt had, heb ik mij naast hem
geplaatst cn mijn leiderschap van uit d*
achterhoede uitgeoefend. Hii liet mij
blijken dat deze kleine gevoeligheid hem
dankbaar stemde. Hij nas uiterst vrien
delijk en gemoedelijk. Zoo nam hij mijn
arm en fluisterde mü in „Halten wir
doch fllr ganz Bulgarien uur einc An-
stalt wie diese". Het hart van den war
men vaderlander klonk in deze woorden
door. Later heb ik ook nog met hem
gecorrespondeerd en hij heeft mij ge
zonden een collectie prentbriefkaarten
van Kindschappen in zijn land naar sohil-
derijen van Bulgaarsche schilders.
Intussohcn leefde de lijd voort. Op
mijn negenenveertigsten verjaardag, 11
October 1912, was dc eerste Balkan
oorlog uitgebroken. Op den 24sten Oc
tober was de roemrijke overwinning der
Bulgaren bij Kirk-Kilisse. Op 29 en 30
October werd deze gevolgd door de zege
bij Loele Boergas. Intusschen was door
de Serviërs de slag bij Koemanovo ge
wonnen. Maar daarmede was de stoon-
loop der verbondenen dan ook eeniger-
mate tot stand gekomen. De groote
Turksche vestingen als Adianopcl cn
Skoetari vielen ccist in het voorjaar van
'13. De Turksche troepen waren na de
groote nederlagen teruggetrokken op
een linie, die maar enkeie uren van
Constantinopel verwijderd is en die toen
als Tsadaltsjalinie (de naam wordt zeer
verschillend gespeld) vermaard is ge
worden. Over wat in die dagen in mij
omging zond ik een briefkaart aan mijn
vriend in Sophia. Als alle Bulgaren zoo
zachtmoedig waren als hij, dan was er
van een definitief gunstigen afloop van
het geding in die richting niets dan
goeds te verwachten. Xk wenschte hom
dus geluk en sprak dc hoop uit, dat een
nieuw Bulgarije, die beschavingsidealen
zoude verwezenlijken, welke ik als voor
hem begeerlijk bij hem meende opge
merkt te hebben. Niet lang daarna ont
leg ik een krant toegezonden uit So
phia. Nu heb ik aan zoo'n Bulgaarsche
krant bitter weinig omdat ik zelfs dc
lettertypen niet kan ontcijferen, laat
taan den zin begrijpen. Ik zag, dat er
eel gedichten in waren en een kaart vaa
de bovengenoemde linie en in de ad
vertenties ontdekte ik aan de afbeeldin
gen, dai een handelaar in vulkachels en
een slager hun geluk door de reclame
beproefden. Een gedeelte was echter
blauw omlijnd cn uit het feit, dat mijn
am en dc naam Santpoort met ge
wone letters waren gedrukt, kon ik mijn
briefkaart herkennen. Ook vermocht 'k
de noodigc inspanning het opschrift
als een vertaling van het „Lieber Kol
lege" tc herkennen. De inhoud was av
ïatussohen uit het geheugen geraakt en
eerst secundair is deze tni.i uit een ver
taling weer bekend geworden. Toen
heb ik ook gehoord, dat de mij gezonden
krant een hoofdorgaan in de hoofdstad
van Bulgarije was en dat ongetwijfeld
d^zc in de loopgraven der Tsadaltsja
linie gelezen is. Ik vermoed, dat menig
Bulgaarsch soldaat er met eenige. be
langstelling kennis van genomen heeft,
als was hij dan ook niet direk; voor hem
bestemd geweest. En door al de
lende, die om die linie heen w:iheeft
een lugubere humor zich niet laten te
rughouden om daar zelfs stof voor hem
te vinden. Toen toch in het Turksche
leger veel typhus en cholera en dysen
terie was cn goedmoedige hygiënisten
den raad gaven alles zooveel mogelijk
tc koken véor het gebruik, toen, zegt
men, hebben de fatalistische Tukken aan
dien goeden raad geen gevolg willen
geven, als grond voor hun houding
aangevende, dat dit onnoodig was, om
dat daar tooh al „d*« boel gaar was"m
G. C, VAN WALSEMJ
Op verzoek van den schrijver is het
honorarium van Tien Gulden gezonden
aan Zuster. A. A. Breda Kleynenberg.
als bijdrage in de bestrijding der
kosten van de gedenking in Sarepta-
Bethesda van het 40-jarig bestaan
van de Christelijke Vereenigiug tot
verpleging van lijders aan vallende
ziektej
BamruSrisk
DarorodaeteurS. W. VAN DARTE
LEN, Rooseveldtstraat 70, Haarlem.
AUo correspondentie, deze rubriek be
treffende, gelieve men te zenden naar
bovengenoemd adres.
Oplossingen der vraagstukken uit deze
ibrick worden gaarne ingewacht tot
uiterlijk Maandag 6 Maart n,s.
„Wit speelt en wint" geldt voor idle
vraagstukken-
DAMM^N.
Dc Wedstrijd om het Kampioenschap van
Haarlem en Omstreken.
H. 'O. TeuniB86 behaalt den tlteL
Zoon Is wq onzen lezers reeds meldden,
ia de heer H. Cf. Teunisse er in geslaagd
don titel van Kampioen van Haarlem en
Omstreken 1922 to behalen.
a oen apaunenden strijd van vijf
maanden Is dan eindelijk dc beslissing
gevallen 1
Do nieuwe Hnarlemseho kampioen werd
ia Mei 1918 op 21 jarigen leeftijd lid van
do „Haarleinsche Damclub
Reeds spoodig maakte hjj, dank zij den
geregeldeu omgang met de sterke spelers
in deze Vereeniging, goede vorderingen,
zoodat hij nog in liettwlfde jaar aan het
negende bord van het tweede tiental in
bondscompetitie uitkwam.
In den ouderlingen wedstrijd 1916- '17
van de „Hoarlcinsehe Damclub" be
reikte h\j de derde plaats in het tweede
tiental.
Van toen af aan g'ng de heer Teunisse
n serieuze studie maken van de theorie
van hot ilanispel en begon goed getraind
don onderlingen wedstrijd 1917-'18
oen poging te wagen een plaats in liet
eerste tiental der „Haarlemsohe Dam
club" to veroveren. Hierin slaagde hij
schitterend, de vyfdo plaats werd toen
lor hem behaald.
In den winter van 1917 zien wjj -tl
;er T. voor dc eerste maal modediugcu
in den wedstrijd om het Kampioenschap
van Haarlem ou Omstreken. Hierin bo-
zolto hij vau de aoht deelnemer? do viordo
plaats.
De stand van de vior eerste plaatsen
was toen:
i i s s
1. J. W. au Dartelen 8 4 1 0 12
2. P. .1. van Dartelen 8 4 2 2 10
3. W. C. J. Polman 8 3 4 1 10
4. H. G. Teunisse B 4 1 3 9
In dezen wedstrijd won dc heer T. toen
van n zwaarsten concurrent uit don
laatsten wedstrijd, den heer P. .T. van
Dartelen.
Langzaam maar zeker zien wjj vorder
>n heer T. naar boven komen.
In den onderliugen wedstrijd .'91S-'J9
in do „llaarlemsche Damclub" ontging
im het kampioenschap eerst in do laat
0 party tegen den heer P. J. van Dar-
leu, zoodat hjj zich met dan 2den prjjs
tevreden moest stellen.
De Kampioenswedstrijd van Haarlem
1 Omstreken 1918-'19 was minder sne-
ceavol.
Toen bezette de heer T. de 7de plaats
in do 14 deelnemers met 14 van do 28
to bot-aloii punten.
fin d. ze wedstrijd beasaUï do heet'
P. J. van Dartelen het kampioenschap
et 21 punten, do heer J. VV. ven Dar
tel ic don 2den prjjs niét 20 punteuk
den onderlingen wedijtrjjd 101.0-'20
ile „llnarlomsehe Damclubkwam
hü goljjk met den heer P. J. Eypo mot 47
punten op <lo tweede plaats aan. achter
heer P. J. van Dartelen, welko toen
mot 48 punten hot kampioen.-olu.p be
haalde.
De kampioenswedstrijd van Haarlem
1919-'20 was voor den nieuwen kampioen
een mooi succes.
Hjj plaatste zich toen No. 3 van de ."4
deelnemers.
Do stand vau de drie hoogstaanlcoaic-n-
den was toen:
2
T e
1. .T. W. van Dartelen 13 4 0 22
2. P. v.-m Dartelen 13 19 1 2 21
3. H. G. Teunisse 12 8 2 19
dezen wodstrjjd speelde hjj tegen
Ook in den onderlingen wedslrjjd vrin
de „II. D.1920-'21 behaalde hi 1 de 3de
plaats achter de Heeren van Dartelen.
1 thans, in den KaïnpioouswSdstrjjd
van Haarlem 1921-'22, bereikte de hoer
T. oindolijk het ideaal van olken Haar-
lomseJie» damspeler, het Kampioenschap
van Haarlem, zjj het dan ook eerst na ccn
uiterst i uriigcu strjjd en zelfs nog na
3t «polen van een herkarop.
EeUlon hobbon de Haarlcinscho dam
mers een spaunender en vinniger strjjd
medegemaakt en eiudeljjk is er dan ge
broken met do traditie dat het Kamjiio-
schap van Haarlem in handen kwam v
één der heeren van Dartelen, v.-elkc titel
vjjf jareu achtereen door hen afvrisseleud
werd behaald.
Wij, die den nieuwen kampioen in z'n
goüeeien dammorsloopbaan gevolgd heb
ben, hebben kunnen constatoeren op wolk
peil z'n spol in verhouding tot de sterkste
Haarleiiihi lie spelers staat.
Hjj is een speler van het gom.- ..Mees
ter Vos", doch niet op dezelfde uoogte.
Keu grondige studie van z'n partij-u
heeft Ons .doen hljjken dat ":i kracht
hoofdzakelijk schuilt in een ui te:
positiespel.
Vooral do opening wordt doóf hém zeer
sterk gespeeld.
Weldoordacht on uiterst Boli-ic speelt
hjj dit spelgedeelte r-n, iu tegenstelling
met z'n concurrent uit den lautston wed
strijd, den heer P. 3. van Dartelen, welke
zich bjj voorkeur iu levendige eu combi-
iiatïerjjke standen begeeft, waagt bij niete
ea bouwt stellingen op, waarop elfcea
aanval sehjjnt dood te loopeu.
Een zekeren en strategischen opbouw
van zijn stellingen vinden wjj in bijna
ai z'n partjjen terug.
Bjj voorkeur speelt bjj klassieke par
tijen, waarin alle sporen van avontuur of
riskantheid ontbreken.
Weliswaar is het winnen met oen der
gelijk systeem tegen sterke spelers uitere'
moeilijk, doch verlies is hiermede echter
vrjjwel uitgesloten.
Hierbij komt nog dat de beer f. do ca
paciteiten bezit welke aan 0011 goeden
wedstrjjdspeler gesteld wordon, n.l.: go-
duld, geen blunders maken en een uiterst
Éjjn positiegevoel.
Dit verklaart dan ook voldoende het
feit, dat alle zwakkere tegonstauders in
den laats ten wedstrijd van hom verloren.
Dat echter met zijn spelsysteem tegen
dc sterkere spelers moeiljjk te winnen is,
v.illen wjj met onderstaand overzicht
even aautoonen.
De resultaten welke do vjjf hoogstaan-
komenden tegen elkander boh&alden zijn:
1 2 3 4 5 pnfc.
1. P. J. v. Dartelen 2 12 2 7
2. J. W. v. Dartelen 0 12 2 5
3. H. G. Teunisse 11 0 13
4. S. M. Mons 0 0 2 2 4
5. H. T. Luif 0 0 10—1
Het middenspel echter spoelt de heer T.
niet zéé sterk als de opening en het uil
voorkomen dat hjj zjja studie voor
namelijk in deze richting dient voort te
zetten.
In vele partyen zagen wjj hot <ior«M
m een goed gespeelde opening i:i het
middenspel vrijwel verloren gaan.
Het eindspel wordt door hem voldoende
begrepen en juist iu die standen waarin
hot berekenen van den juistcn r"*
wel geheel op het positiegevoel
gewezen, gaf hjj bljjken ook dit gedeelte
goed te beheorschen.
Wjj zouden den heer T, willeu am radon
dit jaar mede te dingen in den Moester-
wcdstrjjd. Hordoor zal zjjn spel aan veel
zijdigheid winnen en juist dozo goede
oefening mot de sterkste spelers uit ons
land zal hem zoker nog in storklc doen
toenemen.
PROBLEMATIEK.
Probleem No. 425.
Auteur: H. T. L1T1F, Haarlem.
(Eerste Publicatie.)
ZWART
houding aannemen, wer' Oostlftuil on
het Gemeentehuis te mi l-:i later 11a
ilo marechaussee kazerne to Fluster wol
gebracht, waar hjj werd verhoord.
Hij ontkende en bleef outkenneb. Y.rel
gaf hjj too, Vrijdagavond op pad te zijn
geweest en een viertal personen te heb
ben ontmoet, maar hjj kwaui toen van
Winschoten, zoo had hjj verklaard.
Woensdagmiddag is Oostland naar de
plaats gebracht, waar het ljjk was ge
vonden en waar de vier mannen verklaar
den, hem gezien te hebben. Hjj bleof ech
ter ontkennen, met den moord iets uit-
-tsande to hebben.
Intusschen bljjvon de bewjjzen tegen
-jin zeer bezwarend. Do verklaringen der
bewuste personen zjjn zeer beslist cn ook
zjju in zjjn kleeren bloedvlekken ge
den Oostland zoide, dat die van
neusbloeding afkomstig waren.
Woensdagmiddag is te Becrta let
slachtoffer Froerk Woltjer begraven, na
dat Dinsdagmiddag hot soctioonderzoek
had plaats gehad. Na dut onderzoek, dat
heeft uitgowozon dat Woltjer oen geweld-
dadigen dood is gestorven, is het ljjk go-
lcist en do kist -orzogeld, waardoor geen
confrontatie niet den vormoedolni-on
moordenaar Oostland, dio kort daarna
gearrestoord werd, moor non plaats
hebben.
Hier en daar, aan don wog, gaven de
inwoners van Becrta bljjk van deelneming
Op het korkhof eehtor niet de gebruike
lijke schare nieuwsgierigen, do-'h slechts
zy, die den overledene van nabij kenden,
^.^aad vau piëteit, iiic Beerta tot eer
Men seint aan het Hhld.:
Jan Oostland bekende ucn vpperwacht
Seesturn^. F'n!,temold8 ,1°B ">°orJ op
Freerk Woltjer te Beerta te kobben ge
pleegd. s
OORZAKEN.... Het
Hbld. verhaalt't Gebeurde Woensdag
middag omstreeks vjjf uur te Amster
dam. Een handkarbestuurder reed me:
zijn Kar de brug tegenover het Victoria-
hotel af cn het Damrak op. Hij scheen
een beetje te suffen, week althans niet
goed uit en zag niets van do teekens,
welke een verkeersagent gaf. En zoo ge
schiedde het, dat de kar midden op de
tramrails stond, vlak voor een tram,
welke inderhaasj moest st-oppen.
Pe verkeersagent maakte, tien man van
i
i i i
i
m
m
i i
i
1 11
J
r
i i
i in
Dl ia
i J_IQ
i i i
J
1 Oi 1
IM/
47
00
WIT
Stand iu cjjfers: zwart 7 6chuvou op:
9, 11, 12, .18, 27, 28 en 40.
Wit 7 scUyvcn opt 29, 34, 37, 39, 42, 45
en 47.
(Eerste Publicatie.)
2WABT
I 3 4 6
"1 IfSI
1
1 I
m i ia
i i i
m
m
Oi O
1 Dl
öf
1 1 O
i ii i i i ii
u
ii i i i i ii
WIT
Stand in cjjfors: zwart .12 schijven op:
10, 12, 13, 14, 15, 18, 19, 20, 23, 25 011 28
Wit 12 schijven op: 24, 27, 28, 30, 32,
33, 34, 35, 33, 39 en 45.
De autenrsoplossingen vau do vr°hle-
en Nos, 419-421 zjjn:
No. 419. Wit 26-21, 49-43, 37-32, 32:1,
1:15.
No. 420. Wit 44-40, 34-30, 43-30, 32-28,
37:10, 10-4 en wint.
No. 421. Wit 33-28, 35-30, 38:27. -17-42,
30-25, 25:3, 3:45 en vrint.
Deze vraagstukken werden goed opge
lost door do heeren W. vau Daalen, W. J.
A. Matla, II. G. en W. J. Teunisse, P.
Molloma, Pb. F. Ameiung, C. J. van Wjjk,
S. ISf- Mons, H. Boks, J. tfiegorist on H.
T. Luif allen te Haarlem; P. vnn Amers
foort, P. J- Eype en A. Slinger alle:
Schoten on A. H. v. ii. Geest, te Li.-sc
^BnenSanil
DE MOORD TE BEERTA.
Omtrent don moord ie Beerta goeft de
„Winschoter Courant" ouder meer iie vol
gende bijzonderheden:
Oostland, die dezer •Ivgou werd gear
resteerd, verdacht len moord to bobben
gepleegd, sehjjnt zich tot Dinsdngmorgen
elders to bobben schuil gehouden 01: toon
in zjjn woning te zjjn teruggekeerd. In den
namiddag vertelden zijn kinderen
buren, dat vader weer thuis was, waarop
deze do bereden politie waarschuwdon,
die steeds wacht hield iu de won ng van
don vermoorden Woltjer.
Bjj do binnenkomst der politiemannen,
ging de echtgenoote van den verdachte
naar buiten. Zjj zeide, dat haar man niet
thuis was eu vroeg of uien hem :i« nog
niet gevonden had. De politie-mannen He
ten zich echter niet oin don tuin leiden,
gingen verder zoeken en vonden Oostland
iu do bedstede, lljj werd gesommeerd,-
mee tc gaan. Het bleek, dat zijn sokken
nat wifren waaruit mag worden af;
leid, dat hij nog niet 200 beel lang geled
buitenshuis had vertoefd.
Onder grooten toeloop van de Boerst
ingezetoneu, dio een 'aineljj'k dreigende
,<?e handkar een standje over de ivijz*
waarop deze het verkeer in dc war stuur-,
de. 's Maiis sufferighcid bleek nu op
eens verdwenen en hij diende den agenf
van repliek met een stroom van liefelijke
woorden. Het is nu eenmaal verboden
een ambtenaar in functie te beleedigea
en zoo zag de handkarbestuurder zich
verzocht maar eens mee te gaan naar
het politicbureau.
Daarin bleek de man ai heel weini*
lust te hebben ca hjj verzette zich kracht
dadig. Daar het als gezegd, ongeveer
vijf uur was, was het juist de tijd, dat
de havenarbeid was geëindigd. Dienten
gevolge kreeg dc opposant spoedig hulp,
zoodat de verkeersagent in het nauw
dreigde te komen. Maar hij kon een
signaal geven en een detachement ruk
te uit de Warnioesstraat aan en begon
den strijd.
Dit alles speelde zich af op het tram
spoor, zoodat de wagens weldra een filo
begonnen ie vormen.
Een jeugdig bootwerker richtto zich
tot den bestuurder van de voorste tram,
met den uitroep 1 „Rijd er maar over
heen". En uit de verdere uitlatingen van
den jongeling bleek, dat hij speciaal et
op doelde, dat eenige agenten door do
tram zouden worden vermorzeld.
Nu dacht wel niemand, dat de wagen
bestuurder aan den vricndelijken wenk
gevolg zou geven, maar dat nam niet
weg, dat dc jonge bootwerker had op
geruid.
De politie had inmiddeh den strijd,-
welke zonder bloedvergieten afliep, ge
wonnen cn de hanakarman cn de boot
werkers v.erden onder krachtig geleide
het politiebureau gebracht. De
tranu konden weer gaan rijden.
Laatste Dagen
Witte Week
Gr. E-fioui&is*. hKNIeuwsln*
S©§iaakê"ybrl@k
Oplossingen, Wagon anz., 4e xenden aan dan Schaak-
redaoteut* van Haarlem's Dagblad, Gr. Hou4s4r. 93, Haarlem,
PROBLEEtVi No. ?20*).
fm
M
>èhM
w
Mat iu twee zetten.
Stand der stukken
Wlti Kd8, Ta7, Th7.
Zwart: Kd8, Pd6,
Ken eenvoudig probleem uit d« Middeleeuwen, ontleend aan ,,Th«
ionus Socius Manuscript", Magea, 1266.
Ook aan dit probleem kunnen dus beginners hun krachten beproeven.
Parêij No. 128.
Gespeeld in den vierkamp te Triberg,
12 December 1921.
Wit: Zwart i
A. Rubinstein B. Bogoljubow
(Szczucxyn) (Berlijn)
GEWSI6ESD DAfiig-GAMBiET
d2—d4 1 d7d5
Pgl13 2 e7—e6
c2—c4 3 c7—cS
e2-e8 4 Pg8-f6
Pblc8 5 Pb8-d7
Lfl—d8 8 Lf8-d6
0-0 7 0-0
e8—e4 8 d5Xe*
Pc3xe4 9 Pf6ge4
Ld3xe4 10 cG-cö! l)
Lel—e3 11 Dd8—c7
Til-al 12 h7—h6
Tal—cl 18 Tf8—d8
Ddl—o2 14 Pd7—f6
d4Xc5 15 Ld6xc 5
Le4~bl 16 b7—bh
Le3Xc5 17 Dc7xc5
PI8—eö 18 LcS—b7
'J b2-h8 19 Td8-d4
Tel—dl 30 Ta8—d8
Tdlxd4 91 TdSxdi
Teldl 29 Td-iXdlf
DeSxdl 23 g7-g6
Ddl - d8f 24 Kg8-g7
Dd8xf6f? 26 Kg7xf6
Pe5-cl7f «6 K(6-g5!
Pd7Xc5 27 b6xc5
1-2—f8 28 b6—h6l
Kgl—f2 £9 h5-h4
Kf2—e3 80 f7-f6-
Lbl—d5 31 a7—a5
a2—;i3 82 Kg5-f6
Ld3—e2 38 g6-g6
LeS-fl 34 Kf6-e5
Lfl—e2 36 Lb7 - c8
Le2—dl 36 Lc6-e8
b2—b3 37 Le8—gö
Ke3-d3 38 Lg6—e8
Kd3—c3 39 Le8c6
Ldl—e2 40 Ke5—f41
b8—b4 41 Kf4-g8
bl—b5 42 Lc6—b7
f8—f4 43 gó—g4
hSXgl 44 fóXg4
Opgegeven.
1) Deze, <ioor mij gevonden, zei be-
teekent een verbetering van 't zwar
te spel. Hij grijpt het witte centrum
aan on verstoort de rustige ontwik
keling en opstelling der witte figuren
Feitelijk j^oft deze zet gelijk spel.
2) Om Looper e3 iri zijn werking
to beperken.
3) Zwart lieoft nu dc moeilijkheden
van de opening overwonnen.
4) Op 16. Le3 x c5 volgt 16.
Dc7xc5; 17. Tel—dl, Lc8—cÉff; 18.
Lei x 1/7, Ta8-b8; 19. Ltb7—nG,
Dc5aö en Zwaai wint don pion
terug, met goed Bpel.
5) De aangewezen zet was «ris
seinen Teldl, om Zwiart niet in liet
bezit te laten van de driijn.
G> Op 01.Dc5 Xd4? zou
volgen 28. Pe5-f7, Kg8xf7; 23.
De2 -< oGf, Kf7—f8; 24. De6—e71
en 25. De7xb7.
7 rxt manoeuvre leidt tot een voor
Wat ongunstig eindspel Echter
geeft 24. Ddl—eü evenmin gelijk
spel; na 24.Dcöd4 staat
Zwart iets beter.
8) Elegant, maar sleclit. Met 25.
Dd8—bS iiad Wat noe kunnen probce-
ren gelijk spel te krijgen.
9> Ook na 28. g2g3 komt Wit in
het nadeel, wegens 28.
U.7-f3:; 29. Kglfl. Kg5f6;
30. Kfl—el, KfG—«35; 31. Ket—<12,
Ke5d4.
10) Dit eindspel demonstreert dui
delijk de onmacht van den „kwaden
Looper" (citaat uit een séance van
roeiester Réti).
11) Wit wiil een vrij-pion op den
Dame-Vleugel forceeren.
12) Na 40. bö—b4. a5 XL4f; 41.
a3 X b4, c5Xb4f; 42. Kc3X 1>4,
iKeöd4 wint Zwart doof e6e5— c4.
(In hoofdzaak aant. van den zwart»
i speler).
Spiosstag Probioem Na. 125
Stand dor stukken
Wit: KaS. Df4, Tc6, Td2, Lgl, Lg6,
Pg6, b3, e4.
Zwart: Kd4, De2, Tf», Pd8, Pd8, c4,
06, f8.
L LgO—(7
De2—dl2. LglXHf.
Dei—e3 2. Df4—d2f.
De2Xe42. Df4Xa4f.
Dc2 anders; 2. Pg5Xf3f.
Pd8 cv2. PgöXeBf.
c4c33. b2xc3f.
e6—e6; 5L Tc6xc»|-
Goed opgelost door:
Jac. J. Bert—F. Frankowilz—11. J.
LenauitsN. N. cm B. A. Snelle-
man. idlen te Haarlem; K. Siege-
rist, S a n t po o r t; H. W. v. Dort
en Joh v. Teuncobroek. beiden te
Gehot en; J. A. Stals, te Veleer-
oord; i4m. F. Peelen. te Zand-
V oo V t.
Correspondentie.
1! a r 1 e m. P. F. 1. KaSaS
faalt na 1.c6eó.
li t recht Dr. A. G. O. Uw ver
zoek heb ik aan den componist over
gebracht.
