ttlHLEVS OnSBLÜ
Brieven uit Berlijn
Ouitanigndsch Overzicht
Onze Lachhoek
De ^4¥oniuren
van Barnabas
TWEEDE BLAD
Donderdag 9 Haart 1922
(Van onzen correspondent.)
WONINCNOOD.
Oorzaken van het woning
gebrek hoe men aan
een woning komt kol
derwoningen en onge
dierte.
Berlijn, 5 AI aart 1922.
Als we hier in de Holiandscac bladen
leien over den woningnood in het vader
land en over de daarmee gepaard gaan
de verschijnselen, als daar zijn regec-
rings- en gemeentehulp bij huizenbouw,
hooge loonen voor bouwvakarbeiders en
woeker met hur^-n voor lecgo en gemeu
bileerde woningen, dan kunnen wo aan
het vergelijken trekken, want dit inter
nationale oorlogsverschijnsel is ook hier
een voelbaar euvel, waaronder duizen
den lijden. Maar die vergelijking valt
dan met ten gunste van onzo tegen
woordige woonplaats uit.
Terwijl er namelijk in Holland althans
het mogelijke wordt gedaan, om hei
kwaad te bestrijden, geschiedt er hier
zoo goed als niets. Het Duitsche rijk, de
staten en de gemeenten zijn allen te
arm, om zelf de hand aan den ploeg te,
kunnen slaan. En het eenige, dat men
tot dusver heeft kunnen doen, is geweest,
20rg te dragen, dat niet de huurprijzen
de springvloedbeweging van alle andere
prijzen hebben meegemaakt. Voor be
staande woningen, wel te verstaan. Er
zou heelemaal niets meer zijn aange
bouwd, indien niet voor nieuw gebouw
de woningen de eigenaars volledige vrij
heid' hadden om te verhuren aan wieu
en tegen welken prijs zij verkiezen. An
ders spreken „YVohnungsamt" en
„Mictsemigungsamt" in alle huur-, ves-
tigings- en verhuisaangelegenheden een
woordje mee, vaak tegen elkaar in, maar
li nieuwe gebouwen of nieuwe verdie
pingen op bestaande, hebben ze niets
tc vertellen. En toch wordt er zoo goed
als niet bijgebouwd.
Voor we daar echter op ingaan, willen
■we eerst iets over de oorzaken van den
woningnood zeggen, 'die hier ten deele
van de internationaal bekende afwijken,
ten deele in versterkte mate optreden.
Een van de hoofdoorzaken is wel de
verschuiving van welstand gedurende
den oorlogstijd geweest. De koortsachti
ge inspanning van het geheele volk leid
de tot een groote onverschilligheid no
pens de kosten van welk artikel ook, na
tuurlijk in het bijzonder van oorlogs
materiaal. Daai het grootste deel der
krachtige mannelijke bevolking aan hel
front of in de etappegebieden als mili
tair aan het productieproces onttrokken
was, vond ieder werk en daar het werk
ten koste van eiken prijs moest worden
verricht, werden hooge loonen betaald,
waarbij kwam, dat vrouwen en kinderen
vaak meer verdienden, dan vroeger de
man voor het geheele gezin en toen de
prijzen voor alle levensbehoeften nog
niet zóó hoog waren gestegen. Parallel
met deze toeneming der welvarendheid
in arbeidersgezinnen, liep echter weldra
zich verrijken van den handeldrijven-
den middenstand. Dit had tot gevolg,
dat b.v. een slagersknecht, dia in
19161917 een 1000 mark per week
•rade, geen zin meer had, om in een
woning van twee kamers en keuken te
blijven, dat een bankwerkster, die met
haar kinderen van een fabriek, waar
misschien haar man vóór den oorlog
had gewerkt, het inkomen van een refe
rendaris thuis bracht, geen kostgangers
of jongelui meer wilde houden, die alleen
overnachtten, vaak met drie of vier man
in een kamertje, dat een klein kruide
niertje, bakkertje of aardappelenhande
laar, die een voor die tijden aardig ver
mogen had saamgebracht met den ver
koop van gerantsoeneerde levensmidde
len van onder de toonbank, een groote
ren winkel in een betere buurt ging
zoeken en geen donkere achterkamers
op dc binnenplaats achter den winkel
wilde bewonen, maar deze als magazijn
inrichtte en een frisschc woning aan
de straat betrok.
We zouden kolommen kunnen vullen
ski voorbeelden, die we zelf hebben
sicegemaakt. In het huis, waarin we
wonen, is beneden een vischwinkel. De
zaken gingen in 1914 zoo slecht, dat
de eigenaar, na eenige vergeefsche po-
g.ngen om de zaak te verkoopen, kort
na het uitbreken van den oorlog failliet
werd verklaard. Een accoord werd ge-
fcloien en hij zette de zaak voort met het
gevolg, dat we plotseling verrast Wer
den met een meubelwagen voor de deur,
welks inhoud naar den kelder werd ge
bracht: sierlijke, witte meubeltjes, prach
tige Perzische tapijten, een Louis XVI-
salon. Weidia kwam er weer een meubel
wagen en spoedig nog een, de laatste,
om den inhoud van den kelder naar eer
villa drie uur buiten Berlijn te breiigeu,
De winkel was slechts een paar uur pet
dag open, omdat er haast geen visch
werd aangevoerd, maar de verdienste
was voldoende om den faillieten visch-
winkelier in nog geen drie jaar tot ccn
welgesteld villabewoner te maken,
buren niet mochten weten, dat de witte
menbeltjes van het dochtertje en do ta
pijten en dc Louis XVI-salon niet al
lang in de Bexlijnsche woning hadden
gestaan. We willen met dit voorbeeld vol
staan pour revenir a nos moutoas.
Een verdere reden voor den woning
nood is de toeloop van vreemdelingen
na de revolutie. Er hebben steeds een
heele boel Russen in Berlijn gewoond,
maar het aantal Russische, Poolsche ca
Galicïschc immigranten, die allen in de
hoofdstad van het Duitsche rijk wilden
wonen, overtreft zelfs dat van de Duit-
schers, die uit gevangenschap terug
keerden, waren uitgewezen of uil de af
gestane gebieden waren uitgeweken of
gevlucht. Het loopt in de honderdduizen
den! Is het niet eigenaardig, dat ondanks
het feit, dat een groot gedeelte van de
Russische arbeiders nu niet bepaald op
hoog peil van beschaving staat, er
hier twee Russische dagbladen kunnen
bestaan?
En ten slotte hebben we de centrali
satie en de groei van de officiecle bu
reaux. In den oorlogstijd hadden we de
Z. E. G., de centrale inkoopmaatschap-
pij, en ambtelijke of half-ambtelijke
„Stellen" voor alles en nog wal, vetten
huiden, meel en vodden, visch en
peulvruchten enz. enz. enz. Langzamer
hand zijn die opgedoekt en niemand, die
geen baantje aan had, heeft cr ccn
traan om gelaten, maar andere bureaux
hebben de plaatsen ingenomen, legio
woningen moesten voor de commissies
der Entente, naast vele heele hotels en
hotelverdiepingen worden ontruimd, het
aantal vreemde legaties werd veel
grooter dan voor den oorlog en boe min
der welvarend de naties zijn, hoe meer
personeel ze aan hun gezantschappen
schijnen noodig te heibben. De kroon
spant Rusland, ondanks het feit, dat men
een dikke driehonderd marken van
cent 'roebelmillionnair is. Een groot
aantal heele huizen is leeg gemaakt voor
niet-officieele vertegenwoordigers van
de Sovjetregeering, die zich daar toe
rusten voor den nieuwen ihandel me:
Duitschland en voor mogelijke andere
dingen.
Er wonen thans minder menschen te
Berlijn, dan in 1914. maar er is een ge
brek in plaats van een overvloed aan
woningen en er wordt niet gebouwd we
gens de duurte der grondstoffen. Ter
wijl in Holland de bouwvakarbeiders dc
best betaalde zijn, heerscht onder hen
hier de meeste werkloosheid, die alleen
door die van arbeiders in het meubel-
transportbedrijf wordt geëvenaard. Een
verhuiswagen is tegenwoordig te Ber
lijn een rariteit, die meer wordt aange
gaapt, dan een olifant op straat.
Natuurlijk is de duurte van de bouw
materialen dc voornaamste reden voor
het haast volkomen stilliggen van (hui
zenbouw. Alleen zeer vermogende men
schen kunnen zich een huis laten bou
wen of, hetgeen hier echter veel minder
zwang is, dan in Holland, deelnemen
n een coöperatieven 'bouw. En onder-
tussohen heerscht er een ellende onder
de tienduizenden woningzoekenden, die
onbeschrijflijk is. Een leegstaande wo
ning, als er zoo'n curiositeit bestond,
men niet kunnen betrekken, daar
Ihet „Wohnungsamt" er onmiddellijk be
slag op zou leggen. Ook bij verhuizing
leegkomende woongelegenheden onder
gaan dit lot en hot gevolg is gowees-,
dat er weer een kaasje kwam voor de
verhuurkantoren, die heelemaal niets
meer te doen hadden. Er is een geheel
nieuw bedrijf ontstaan bemiddeling bij
woningruil. Hoo dat gaat kan het (bost
een actueel voorbeeld blijken, dat
zonder overdrijving hier moge worden
verteld tot aangename verpoozing en
nuttige uitspanning.
Wij waren laatst in functie als ge
tuige bij het huwelijk van een bevelende
dame, wier echtgenoot leeraar aan het
gymnasium te Kottlbus is. Hij woont
daar op kamers, zij had hier een kleine
woning van twee kamers, keuken en
badkamer. Bij de jongelui zou de schoon
moeder der dame komen inwonen....
zoodra ze een oigen woning te KotDbus
zouden hebben gevonden. Ondanks goe
de connecties gelukte het niet, de kleine
Berlijnsche woning plus de woning van
de oude dame van vier kamers te Emme
rik tegen een behoorlijke of onbehoor
lijke woning in Koubus te ruilen. Maar
er werden bemiddelingsbureaus in den
arm genomen, de connecties nog eens
aangeschreven en thans beslaat er een
de jongelui reeds met blijde hope en ons
met sceptische belangstelling vervullen
de mogelijkheid, dat de Berlijnsche
ning kan worden geruild voor een groo-
jtere woning te Halle a. d. Saaie en dat
er in Kottbus een woning vrij kamt, als
daarvoor in de plaats wordt gegeven een
woning te Dresden. Verder is er iemand
in Dresden, die wel naar Leipzig
willen trekken, als hij de beschikking
over de woning te Emmerik kan krij
gen, zoodat, zeggen onze vrienden, de
zaak zoo goed als gezond is, want ze
hoeven nu nog alleen maar iemand te
vinden, die de bewuste woning in Halle
'wil ruxlon voor een :n Leipzig, simple
conmie bonjohr.
Misschien geven we hier ccn goede
wenk voor landgenooten, die zoo'n ruil-
bedrijf willen beginnen of iclf een wo
ning zoeken. Zé hebben niet het nadeel
de gemeentelijke woningdiensten,
want in "het onderhavige gevai moet de
toestemming tot ruil, die hier een op
rechte „ketiingiuil" is, door niet min
der dan zes „Wohnungsümtet" worden
verleend*
Geen wonder, dat het publiek op alle
mogelijko manieren probeert, om deze
ambtelijke bureaux bij den neus te
nemen.
Een geliefkoosd middel was het om-
koopen van een ambtenaar van den -wo-
ningdienst, maar sedert er een paar zijn
ingevlogen, is men daar eerlijker ge
worden. Het was anders voor deze,
evenals alle menschen in puWicken
dienst 6lecht betaalde heeren, een groote
rleiding. Er worden sommen van 30 k
1.000 mark genoemd, die aan zulke
ambtenaren zouden zijn betaald. De od-
spirant-huurder, die langs andere sluip
wegen zich tbans van een woning tracht
voorzien, heeft echter met geen ge
ringere bedragen te rekenen, want moei
lijk wordt het we! gemaakt. Thans gaat
men zoogenaamd bij menschen inwonen,
een tamelijk gangbare weg. De verschil
lende officieele bureaux geven toestem
ming en als dat ccn poosje heeft ge
duurd, waarbij dc delinquent dikwijls
werkelijk met zijn gezin in onderhuur in
de begeerde woning trekt, maar even
vaak na gedane afspraak en betaling
van een deel der afgesproken som zijn
aanstaande woning niet meer ziet, vraagt
men toestemming tot overneming van
dc huur. Of wel men huurt zoogenaamd
gemeubileerd een woning, waarvan dc
eigenaar dan „op reis" of „naar zijn
landhuis in Thüringcn" gaat. Hij laat
een stoel en een bezem in de „gemeubi
leerde" woning achter en de onderhuur
der heeft «en vrij huis. Do woningdienst
daar echter ook al achter en de
slachtoffers, die onverbiddelijk uit hun
woning worden gezet, hebben een aar
dig sommetje^ verloren. De gemeenste
manier hierbij' is de z.g.n. onderhuur
met overneming van een deel der meu
bels. Is in de vorige gevallen er welis
waar een risico aan het zaakje verbon
den, men heeft tooh waar voor zijn geld
gekregen en een betrekkelijk veilig be
zit van de woning. De eigenlijke huurder
is geen afzetter in dc gewone beteekenis
van het woord de heele manipulatie ge
schiedt vaak uit eigen nood en hij staai
iets werkelijks af, ontvangt daarvoor
den marktprijs. In de laatstgenoemde ge
vallen echter blijft de verhuurder in de
niet-overgenomen kamers wonen, ver
koopt gewoonlijk de meubels der andere
voor een woekerprijs en heeft behalve de
hooge huur, die hij er meestal weet uit
te slaan, nog altijd de mogelijkheid, om
op zijn slachtoffer te chicaneeren. Er
bestaan op dit gebied heusche grossiers,
die heele huizen op deze wijze verhuren,
huizen met tien en meer woningen. De
.VorwSrts" heeft daarover vroeger al
eens een book je opengedaan en van
ondernemers verteld, die zoo een 50-tal
woningen exploiteerden. Dat was toen de
markt nog vrij was, thans moeten de
ondernemers 'natuurlijk stroomanneru
hebben, hetgeen do geschiedenis aan
merkelijk duurder maakt. En toch i.s dit
alles nog allen maar voor tamelijk ge
goede menschen te bereiken. Evenals de
nieuwe dakwoningen,
Die krijg je op de volgende manier.
Een bouwondernemer, gewoonlijk de
huisbaas, maakt bekend, dat hij onder
het dak van zijn huis een paar woningen
wil bouwen. Onmiddellijk komen gega
digden opdagen en nu begint de handel.
Hoeveel kamers wenscht mijnheer? Hoe
veel heeft mijnbeer er voor over? De
handel wordt naturlijk niot dadelijk af-
gesloted, want een andere mijnheer en
een derde en vierde heeft dezelfdo vra
gen te 'beantwoorden en dan begint het
opnieuw. U kunt de woning niet krijgen,
want een ander heeft zoo en zooveel meer
geboden* Je doev er dan nog een paar
lapjes van duizend bij en zoo bestaat
er dan kans, dat je zonder gemeentelijke
woningdienst een huis krijgt voor een
tamelijk schappelijken huurprijs. Dat is,
als je 50.000 mark of meer a fond perdu
hebt gestort. Bijdrage in do bouwkosten
heet dat, maar aandeel in het buis heb
je natuurlijk niet, alleen het voordeel be
trekkelijk goedkoop te wonen en altijd
nog voordceligci af tc zijn, dan door zelf
te bouwen. Bij uitzondering kun je zoo'n
woning ook huren zonder aandeel in de
verbouwingskosten, maar dan moet rente
■an dit nict-gestorte aandeel plus amorti
satie in vorm van hoogeie huur worden
betaald.
De groote massa der woningzoeken
den, die geen verdiepingen op huizen
kunnen helpen zetten en die niet ge
meubileerde woningen kunnen huren, zit
ten in door den woningdienst vrijge
maakte noodwoningen onder daken of in
kelders, in barakken en kazernes, onder
omstandigheden die met alle cischen
van hygiene en mensahwaardig bestaan
spotten. Dat zijn er tienduizenden. Ve
len van hen vinden waarschijnlijk
vloo een allerliefst huisdier, sedert zij
de ontdekking hebben gedaan, dat een
rechtgeaarde Berlijnsche wandluis ach
heelemaal niet stoort aan de bepaling der
encyclopaedic, dat de wandluizen in de
eerste warme voorjaarsdagen te voor
schijn komen* Licht en lucht fceb Je
boven in de huizen, maar als daarmee
gejjaard ga au dat je i'ëgen en sneeuw,
benevens de buiten heerschc.nde tempe
ratuur ook uit dc eerste hand hebt, dan
denkt menigeen, dat zijn lotgenoot in
afgekeurdea kelder er toch wel
beter aan toe zal zijn. Deze lotgenoot
ergaat echter van vocht en vraagt bij
zichzelf, of nou daarboven ook zooveel
kakkerlakken zouden zijn en denkt, dat
het toch wel leuk moet wezen, om weer
een zonnestraal in je „woning" 'e
schijnen. Onlangs is een oude man
gestorven, die een plaatsje op de lijst
van allerdringendste gevallen van wo
ningvoorziening had gekregen en in
December dan ook een woning had. Hij
was lijdende aan tuberculose en is daar
aan dan ook te gronde gegaan. Hij was
hoogleeraar in St. Petersburg geweest
3 1919 hierheen gekomen. Tot De
cember 1921 leefde hij in een kelder
woning. Een weduwe en :wee kinderen
treurden er om, dat vader niet twee l
Ijaar eerder frissche vertrekken heeft
kunnen krijgen. Misschien' was het dan
nog mogelijk geweest, om hem van de
ontberingen der gevangenschap op
kweeken.
Dit is een zeer onvroolijk einde van
een niet erg opwekkenden brief, maar
het geval is er een uit duizenden en
het heele kapittel is niet vreugdewek
kend. Eerst een algemeen herstel zal
ook aan deze nooden een etDde maken.
Maar voor dien zullen nog wel enkele
duizenden in" kelder- en dakwoningen,
barakken en kazernes van Groot-Ber-
lij'n hebben verleerd zich te krabben als
eea wandluis prikt en andere of dezelf
de duizenden zullen zijn gestorven we
gens gebrek aan frissche lucht, zinde
lijkheid en levensvreugde in gelegde
.voningea".-
En bijna eiken dag wordt er een nieuw
verkooplokaal voor likeuren, eea nieuw
wijnrestaurant, cabaret of cinema ge
opend.
H. BL. KOELENSMID*
VERDERE VOORBEREIDINCENVOOR DEZE CONFERENTIE.
IN IERLAND BLIJFT HET RUMOERIC.
DE FINANCIEELE El SCHEN VAN AMERIKA.
Genua
blijft troef.
Niettegenstaande de langdurige
voorbereiding in Europa wordt bet
welslagen der conferentie weer be
dreigd.
Reuter seint namelijk:
Do Vereemigde Staten hebben de uit-
noodiging om deel te nemen aan de
conferentie van Genua afgewezen.
Als de Vereemgde Staten, zien afrij -
üig houden beveenenen de besluiten
van de Europeescue mogenuheuen
niet veel, vooral waar abe qualities
ustrilteu aan net geld en Amerika
de grootste sehulueLciier is.
Ciiamberlaiai deerne in bet Lager
huis ineue, dat bij, aangezien cje sa
menstelling van de Britsche delegatie
voor <le conferentie van Genua nog
niet bepaald is, niet in staat was, om
definitief mede te deelen, of vertegen
woordigers dar arbeiuei s organisaties
zuilen worden uitgenoodigü om er
deel van uit to maken, maar dat ver
tegenwoordigers 'van commercieele en
financieele bedongen reeds zijn ge
raadpleegd om materiaal bijeen te
brengen voor de conferentie. Hij zei-
do verder vernomen te liebben, dat 't
Internationaal Arbeidsbureau heeft
voorgesteld, zes vertegenwoordigers
naar Genua te zenden.
Lloyd George
is weer wat beten-. De premier presi
deerde een kabinetszitting, welke in
Downingstreet werd gehouden ter be
sproking van enkede aangelegenheden,
welke moeten worden geregeld vóór
dat hij met vacantia naai- Wales
gaat.
Do „Evening Stand ai d" zegt, dat
do premier besloten heeft, tijdens zijn
vacantia alle regeeaingsaangelegen-
hedan tei- zijde te laten en zich alleen
met. de meest dringende te bemoeien.
Hij boopt, zich te kunnen voorberei
den voor de zware taak t© Genua, en
te dieai einde zullen do gegevens der
experts hem worden toegezonden.
Do flnancloolc conferentie
to Parijs.
Naar do „Chicago Tribune" (Parij-
scho editie) meldt, zal Roland W.
Boyden, de Amerikaansche gedele-
geerdo voor de schadevergoeding, als
niet-officiee! „wasnneraer" de confe
rentie der geallieerde ministers van
financiën te Parijs bijwonen. Hij
heeft de uitnoodiging daartoe aange
nomen op grond van het fedt dat deze-
conferentie slechts een voortzetting is
van de bijeenkomst der ministers op
13 Augustus 1.1., welke bij namens o-
Amerikaansche regeerLng heeft bijge
woond. Hij zal worden vergezeld door
kolonel Henry Hodges, algemeen se
cretaaïs dbr Amerikaanscbe schade-
'ergoedingsdelegatie.
De in de conferentie te behandelen
quaes tie, waarbij Amerika het mees.
betrokken is, is die der betaling van.
de kosten der geallieerde legers ii.
Duitschland. De Vei-. Staten hebben
rekening, welke tot 200 millioen
dollar is opgeloopen voor de kosten
van het leger aan den Rijn. Krac;
tens het verdrag van Berlijn is
Araerikaansche regeeriiig gemacuti-.
dit bedrag van Duitschland te vorde
ren, doch de geallieerden hebben vol
gens het verdrag van Versailles de
voorkeur op alle Duitsche activa,
zoodat er oius een regeling moet
.worden getroffen.
Bij de beraadslagingen in de hoofd
commissie van den Duitschen Rijksdag
heeft de minister van Buitenlandschc Za
ken, dr. Rathenau, nog een tweede rede
voering gehouden, waarin hij een evcn-
tueele omvorming van
do overeenkomst van
Wiesbaden
besprak. Hij wees op de groote betecke-
van de overeenkomst van Wiesbaden
politiek oogpunt. Deze overeenkomst,
zeide hij, is een richtsnoer geweest voor
de door ons in het afgeloopen jaar ge
voerde schadevergoedingspolitiek. De
regeering is voornemens, om indien het
ook maar ecnigszins mogelijk blijkt, le
veringen in natura te doen en daarom
zal zij, indien Frankrijk den wensch
hiertoe te kennen mocht geven, zich
gaarne bereid verklaren om wijzigingen
dien geest in genoemde overeenkomst
aan te brengen.
Voorts zeide de minister, dat de
Duitsche regeering accoord gaat met den
eisch tot betaling van de 720 millioen
goudmark, ofschoon het moet worden be
twijfeld, of het land dit bedrag zal kun
nen opbrengen.
Niemand kan vooruit zien, hoe de
ontwikkeling van het land zal loopen,
niemand ikan voorspellen, tot welk een
bedrag de betalingscapaciteit van het
land zal reiken. Er bestaat echter geen
twijfel of de weg van het onvervulbare
het beter vervulbare en van daar
naar het goed vervulbare bestaat uit
etappen. Indien Duitschland bij de Ber
lijnsche besprekingen met de vertegen
woordigers van de Commissie van Her
tel zou hebben geweigerd, in te gaan
op den eisch tot betaling van bovenge
noemde 720 millioen goudmark, zouden
deze besprekingen op niets zijn uiigcloo-
pen,
In Ierland
De „Daily Chronicle" meldt, dat
de toestand te Limerick ernstig blijft
'at men vreest, dat de opstand
het deel van he' republikeinscne
leger, dat zich voor de republiek uit
sprak, zich za) uitbreiden naar Cork
en andere steden van het Zuiden cn
Westen van Ierland. De voorloopigo
regeering heeft tien compagnieën uit
Dublin uitgezonden naar een onbe
kende bestemming; men gelooft, dat
zij naar Limerick zijn gegaan.
De twee groepen van het republi-
keinsche leger zijn overeengekomen,
zich tegenover elkaar rustig te. hou
den. De minister van verdediging
van den vrijstaat is [e Limerick aaa-
gekomen om meer officieele bespre
kingen te houden,
blijft hot nog altfjd maar gisten.
Sprekende over den toestand in Ierland
verklaarde lord Birkenhead in het Hoo-
gerhuis, dat er allo reden was, om to ge-
looven, dat de openbare meening in Ier
land langzamerhand de voorloopigo re
geering ging steunen, en dat deze nei
ging nog vergroot werd door do onwot-
tige actie van do weerspaunigo afdeelin-
gen van het Iersehe republikeinseho logr-r,
Het gezag der voorloopigo regeering, zei
de spreker verder, wordt in het grootste
deol van Znid-Ieiland erkend, doch er zjjn
twee of drie districten, die absoluut af
vallig zjjn.
De voorloopigo regeering heeft echter
voldoende levenskracht, "besloot spreker,
om binnenkort krachtig geacht te worden,
met de rebellen daar af te rekenen.
Dinsdagnacht zjjn te Limerick 1000
aangekomen van het legc-r van den Icr-
sehen vrijstaat. Dit aantal is belangrijk
hooger, dan dat van de opstandige ofdeo-
ling van het „Iersehe republikeinseho le
ger1', dat verschillende gebouwen
stad bezet houdt. Er worden alle
regelen getroffen om een conflict te ver
mijden. Men vertrouwt, dat de situatie op
bevredigende wjjze zal worden of gelost.
De bekende generaal Max ilontge-
s, die er na deu oorlog zich op heeft
'oegelegd de diplomatieke documea
ten te bestndeeren, die betrekking
bebbc-n op het uitbreken van den oor
log en die met Kauisky en een paar
anderen de Duitsche documenten
heeft gerangschikt en gepubliceerd,
schrijft nu in het ..JBeri. Tagebl."
een artikel, waarin hij uiteenzet, ho©
net praatje van het Fransche bom-
menwerpen boven Neurenberg in d«
wereld is gekomen. De generale staf
te Berlijn had den 2en Augustus het
bericht ontvangen: „Het 3e Beici-
sche legercorps meldt; Vliegers we-
pen bij Neurenberg bommen!" Do
commandant van dit corps bad op
rijn beurt dit bericht ontvangen
telefonisch van de spoorwegdirec
tie Neurenberg. En daarna, onder
voorboboudi dit naar Berlijn gerap
porteerd. Hij liet een onderzoek u-
stellen, dat geen positief of negatief
resultaat bad, waarop hij Berlijn ver
wittigde „zekerheid nog niet te ver-
krijgen". De schuld dat deze zeer
voorzichtig opgesteld rapporten aan
gedikt werden tot feiten, ligt bij den
officier van den staf t© Berlijn, die
de telefonische berichten aannam en
"net voobehoud wegliet. Zijn ergerlij
ke lichtvaardigheid beeft het kwaad
veroorzaakt.
Doch tegenover deze fout aan Duit
sche zijde constateert genoraai
DIPLOMATIEK.
'Aan een diner zei een gast lot dei
eastheer
..Ik moet zessen: dte wijn is uit
stekend
Later merkte zijn vrouw op„Uoe
kon ie nu zessen, dat die wijn bij
Muller uitstekend wasl 't Leek wel
azijn I"
„Ja, inaar" antwoordde de man»
,.lk lteb ook niet gezegd die wijn is
uitstekond. Ik zei alleen ik moet
ze es en, dat die wijn uitstekend
is!"
Gewelddaden zjjn tot dusver nog niet
gepleegd, afgezien vaa de arrestatie va(
een officier, die later weer in vrjjbctf
werd gesteld.
Verspreid nieuws
Montgclas uit de documenten, daf, de
Franscher», voor zij do oorlogsverkla
ring hadden gekregen, bij herhaling
zich hadden schuldig gemaakt aan
het nie1 respecteeren van de grenzen
door infanterie- en cavaleriepa'rouil-
les in den Elzas, door vliegers boven
Wezel en door dc poging een spoor
wegtunnel in de lucht te laten vlie
gen. En zonderling genoeg werden <ra
telegrammen, waarin de Dujtsche re-
f-eering haar ambassadeur te Parijr
ast gaf zich Iperover te beklagen bij
do Fransche regeering, te Parijs zoo
verminkt ontvangen, dat een ontcijfe
ring onmogelijk bleek.
Generaal Montgelas constateert
.Tengevolge van de verminking van
alle cijfertelegrammen van den mor-
gen van den 3en Augustus af, was hel
normale diplomatieko verkeer tus-
schen Duitschland en Frankrijk vet-
broken. De schuld hieraan ligt niefl
bij Duitschland."
De Italiaanschc „Stampa" heeft uit
Constantinopel bericht ontvangen over
de vreeselijke toestanden, welk© 1©
Odessa heerschen. V<rtkens de verkla
ringen van Amerikaanscho officieren^
die Odessa hebben bezocht, moet do
toestand aldaar zoo vxecsclijik zijn, dat
zich ex moeilijk een juist beeld van
kan vormen. Dagelijks sterven er dooi
honger en typhus twee- tot drieduizend
personen. Daar de stad bovendien geen
waterleiding bezit, wordt met den hun*
del in drinkwater enorm gewoekerd*
Voor een emmer drinkwater wordt op het
oogenblik 20.000 roebel gevraagd.
Overdag concentreert het leven in d©
stad zich voornamelijk op de Tal kor.;-.-»,
do markt, waar men tegen fantastisch©
prijzen allerlei tweedehands voorwerpen
verkoopt. Iemand, die in zijn woning
nog dingen heeft, die geschikt zijn om
e verkoopen, kan het leven nog rekken,
iy cie njets meer heeft, moet van hon
ger omkomen. Niemand ontvangt meer
eenig loon, ofschoon allen moeten wer
ken. Men ontvangt het algemeen rant
soen, tc weten vijftien gram brood en wat
brouwsel, waarin allerlei vreemde groen-
n drijven.
De nachten in deze ongelukkige sUd
rijn verschrikkelijk. In dc straten klin
ken de jammerklachten van de bonge-
renden, die op straat liggen tc sterven
cn bijna bedolven worden onder dc li
chamen van typhuslijders, die men uit
huizen gooit voordat zij reeds zijn
gestorven*
Feuilleton
naar het Engeisch van
JEFFERY FARNOL
(gcoutomeerde vertaling, nadruk
streng verboden).
71)
„Martin, ik heb liaast", zei Bar
nabas, „laat dadelijk de Schrik za
delen «m geef me een paar laarzen
met sporai vlug wat!"
Zonsier tijd te verknoeien met
noodeloos gepraat zette de oude
knecht de staljongens aan het werk;
hijzelf bracht Barnabas een paar rij
laarzen en Melp hein om ze aan te
trekken. Toen dot Klaar was gooide
Bumabas de muts tai jas van Peteitbv
uit en keek om zich hoon of cr niets
anders tc vinden was dat hij aan kon
trekken.
„Als 11 een jas zoekt meneer, er
luingt er hier nog een die u bij do
race hebt gedragen, meneer," zcfi
Martin. „Die is boven op mijn kamer
Hij is wel wat gescheurd, maar.
„Het is goed, geef me die maar,"
knikte Baan al-as. „Maar maak voort,
Marliinl
Toen de oude knecht met den roo-
den jas terug was en hem Barnabas
had aangetrokken, weid de Sclirik
net naar buiten gebracht en begon
dadelijk to snuiven en te steigeren
en met zijn hoeven te stampen, ter
wijl de staljongens tevergeefs tracht
ten hem te kalmeerea.
„Hij is een beetje wild, meneer!"
zei Martin, terwijl hij met glinste
rend© oogen naar het paard keek. „Wc
hebben iiem geregeld laten loopen!
Maar het aou goed voor hem zijn als
hij ©ens een flinken langen tocht kou
maken".
„Nu, dat genoegen zal ik hem dan
Verschaffen, Martin".
„Ja, meneer", knikte de oude maa
toen Barnabas de stijgbeugels nakeek,
„bet was een heel verstandige zet van.
u om hem te koopen er is geen en
kel paard in Londen of ergens an
dere op de wereld, voor zoover ik weet
dat hem evenaardt. Hij heeft een race
voor u gewonnen en op schitterende
wijze, en bovendien, meneer
„Vanavond moet hij weer een race
voor me winnen", zei Barnabas en
sprong in het zadel. „En dit zal een
veel zwaardere en moeilijker race
worden dan hij ook heeft meegemaakt
of zal meemaken, hoop ik, Martin.
Hoo laat is het eigcmlijk?"
„Bijna half negen, meneer".
„Zoo lant al!" zei Barnabas, die de
wenkbrauwen 'ronsle en de voeten in
den stijgbeugel zette. „Laat iemand
hem nog even vasthouden! Martin,
heb jo een paar pistolen voor me?"
i „Pistolen? Wel zeker meneer, maar...
„Wil je ze mij leenen?"
j Dadelijk werden tie pistolen ge-
1 bracht, ze zagen cr wel een beetje on-
I handig, maar toch stevig uit.
I „Zozijn güladon, meneer!" zei Mar-
I tin, terwijl hij ze overhandigde.
I „Mooi zoo", zei Bftrnabas. Hij slop-
te er in iedcren zak een en greep toen
de teugels.
„Komt u vanavond niet meer terug,
meneer?"
„Vanavond niel, Martin!"-
„Goeden avond, meneer".
„Goeden avond Martin".
„Is u klaar, inonoer?"
„Ja, Martin".
„Los laten dan!"
Gehoorzaam sprongen de staljon
gons opzij en lieten den Schrik los,
die snoof, steigerde en de open deur
uitrende, onmiddellijk rechts om sloeg
en de straat uit daverde.
E11 zoo begon de Sclirik aan zijn
tweede race, die een zware en moei
lijke race zou worden, want hij had
nu geen viervoetige tegenstander,
geen mededinger van vloesch cn blco l
en zenuwen, maar hij meest om het
hardst rijden met dc meedoogenlooze
wijzers van Natty Bell's groote zilve
ren horloge.
HOOFDSTUK LXX.
Een nachtelijke tocht.
Barnabas galoppeerde over de West
minster brug, door het drukke ver
keer, langs diligences en wagens, zon
der op dc kret&n van koetsiers en
voerlieden en de verontwaardigde uit
roepen tan de voetgangers te letten
j en toch oplettend en klaar om als het
1 noodig was, onmiddellijk zijn seliijn-
baar roekelooze vaart te kunnen stui
ten.
Naarmate de drukte verminderde
Liep bet groote zwarte paard harder
en draafde zoo langs den Kent-weg,
den heuvel op bij New Cross en er
weer af, en door Lewisham heen naar
hc-t platteland toe.
Nu was de weg vrijwel verlaten, al
leen hier en daar reed nog een sjees
of een paar marktwagens en Barna
bas die wist dat hij nog ee;n langen
weg voor zich had, en dat de wijzers
van Natty Bell's horloge geen genade
kenden, liet de teugels vieren, waarop
d© Schrik vol vreugde hinnikte, den
kop ophief en zoo snel bij maar kon
voortgaloppeerde. Lenden verdween
steeds meet- en meer in dc duisternis
achter hem.
Barnabas zat haast dubbel gebogen
in het zadel; zijn scherpe oogen keken
strak naar den weg voor hen. die
aan weerskanten afgezet was met een
heg en boo men die als spoken opkwa
men in het duister, en weer verdwe
nen. Sneller c-n sneller reed het groo
te zwarte paard, de schemerige weg
onder hem, de sterrenlucht boven als
een prachtig baldakijn waaraan mii-
Iioenen sterren schuierden die een
zaciiten glans verspreidden in den
heeien zomernacht, die doodstil was;
er was geen zuchtje wind en alle ge
luiden die men in de verte hoorde,
klonken helder en duidelijk boven het
rliytmischö stampen tier hoeven van
den „Schrik" uit. Na een poosje zug
Bamabas uit de duisternis voor hem
lichten opdoemen die steeds talrijker
en duidelijker werden: het was het
dorp Bromley, hij reed door een lan
ge geplaveide straat waar de men
schen zich omdraaiden om hem na te
kijken en naar hem te wijzen cn te
gen hem te roeepn, terwijl hij hen
voorbij vloog en Bromley lag ach
ter hem en hij reed weer op den open
weg waar heggen, schuren en boomen
van uit de duisternis op hem toe
schenen te springen en in het donker
achter hem verdwenen.
Steeds verder holde h«-t groote
zwarte paard, langs heerlijk geuren
de hooibergen en dampige plassen,
langs kleine stroompjes die murmel
den onder de boomen, langs herber
gen waaruit laclien en zingen klonk
en al die geluiden gingen ten slotte
weer verloren in het donderende ge
luid van die onvermoeid galopperen
de boeven, langs eenzame hutjes waar
t»n zwak licht brandde, langs heuvel
en dal, langs weiden en zandvlakten,
langs donker© bosechen waar do lucht
koel on zoet en vochtig was, de lange
helling vun den Poil-lieuie! op, en
weer naar beneden tot 111 liet dal. Na
een poos zag Bamabas in do verte
weer lichtjes, waarvan het scheen dat
ze bij elkaar midden in de lucht hin
gen cn met den blik strak op die klomp
van lichtjes gevestigd, reed hij da-»
langen, steile» heuvel op die naar het
oude stadje Seveno.ak.-j leidde.
Aan het eind van liet stadje sloeg
hij even rechtsaf, reed de binnen-
pluats vun de herberg „Het Kasteel"'
op, bestelde bier, cn Wo-f, terwijl hij
dot uitdronk, staan kijken naar de
stalknechts die de Schrik borstelden
en hem «jen klein beetje water gaven.
En toen sprong hij ba het zadel en
sloeg den weg in naar Tonbridge.
Hij htsrinnerde zich nu dat d© streek
hier zeer heuvelachtig was cn daar
om hield hij zijn vaart wat in en ter
wijl hij zoo voort reed viel het liem
op hoe stil liet wris en lioe donker
het werd. Hij keek eens naar de lucht
en zag ©en groot© zwarte wolk dio
steeds grootor word cn van het oosten
naar hei westen ging en dc sterren
bedekte.
Toen hij «lie wolk zag sloeg d©
angst hem plotseling om het hart. hij
rilde bij de gedachte, dat hij mis»
