Rubriek van den Arbeid,
S9e Jaargang No. 11BOO
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
MAANDAG Ï7 MAART 1322
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen inden omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f3.571/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afionderlijke nummers fü.15. Geft-
iustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/»franco per post f0.65. Post Giro 38810.
Uitgavo der N.V. Lourens Coator, Dlreolauf-Hoofdrodaotour J. C. PEEREBOOAft, Telciooo 3082
91JKANTOOR voor Sentpoort, Velsen, Velaeroord, Wljkeroog, IJmuiden,
ADVERTENTIES: Van 1—5 regels f 1.75Iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. BIJ
abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifetulvera-adverteutièn van Vraag en aanbod van 1t regels CO Cta
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; bulten bet Arrondissement dubbele prijs.
Directie oo Administratie Crootc Houtstraat 03. Teletoonnrs. Redactie 600 en Administratie 784
Beverwijk enz. DRIEHUIZBRKBRKWEO 2, VELSEN, TELEFOON 3S21
BIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
H o d e a
MAANDAG 26 M A ART.
Sc.houwburc: Janeweg: Soirée ten
bate van Kinderkeukens Roode Kruis,
„FreuJeken", 8 uur.
Oud.-Holl. Verwuft. Strijkorkest.
Bioscoopvoorstellingen.
DINSDAG, 27 MAART,
Stadsschouwburg Wilsonsplein
De Haghespelers, „De dienstknecht in
bet huis", 8 uur.
Gem. ConcertzaalBuitengweoon
concert der Haarl. Orkest Vereemging,
8 uur.
Brinkmann, N.V. Mij. De Eendracht,
Algem. Vergadering van Aandeelhou
ders, 8.30 uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest
Luxor-tlieater, Groole Houtstraat
139, bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtctr&sA;
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala-theater, Kleine Houtstraat 7* 1
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
AAN DE ABONNé'S TE BEVER
WIJK EN IJMUIDEN.
Dagblad geschiedde tot nu toe door
tusschenkomst van agenten, voor
IJmuiden Sinjewei's Bookhamdel,
voor Beverwijk do Boekhandel C
Dingier.
Na de vestiging van ons B ij k a n-
toor voor Velsen, IJmui-
den en Beverwijk, Drie-
hudzerkerkweg 2, Velsen,
werd de behartiging onzer belangen
in Velsen, Velscroord, Wijkeroog
en Santpoort reeds aan dat bijkan
toor opgedragen. Per 1 A pr i 1
1 9 2 2 zullen ook de agentschappen
IJmuiden en Beverwijk daarheen
overgaan.
Klachten over bezorging als ander
zins kunnen schriftelijk en monde-
Kmg worden opgegeven, ook per
telefoon no. 3521, Velsen.
DE ADMINISTRATIE.
Over de grenzen.
DE CSISIS IK DE ENGELSCHE POLITIEK. DE DUITSCHE
Het rommelt nog steeds in de BrRsche
binnenlandsehe politiek en nog steeds
weet men niet precies, wat ex zal gaan
gebeuren. Lloyd George, die, terwijl wjj
dit schrjjven nog te Crieciolh in Walee
vertoeft, waar hij zjjn tjjd schjjnt door te
brengen met aardappel-pooten en school
kinderen over niet-politieke onderwerpen
toespreken, maar die dezer dagen weer in
het etrjjdperk zal terugkéeren, heeft nu
hot denkbeeld van het uitlokken van een
vertrouwensvotum in do coalitie laten
varen cn daarvoor in de plaats gesteld
een motie v an het parlement, ten gunste
van de conferentie te Genua. Dit zal wel
*Üui omdat hy bnng is, dat bjj de eereto
motie, zou kunnen bljjlcea, hoe zjjn aan-1
hang in de volksvertegenwoordiging is
verzwakt. Het is ongetwijfeld voorzichti
ger om den toestand te poilen, door Ge
nua tot het zwaartepunt te manen, maar
zal men uit don uitslag van dit votum
niet even goed kunnen afleiden, hoe de
conlitio er voorstaatf Intusschen heeft de
xegeoriug na een reeks van nederlagen in
tusscliuntydaehe verkiezingen, plotseling
temidden van de actie der laatste weken,
weer oen tweetal overwinningen behaald,
nl. to Inverness in Schotland en te Cam
bridge. Daaruit bljjkt dat er toch nog wol
terdege ruggograat in de regeringspartij
sit. Er wordt dan ook niet aan getwijfeld
dat de premier thans nog wel een meer
derheid zou krjjgen. Maar een steeds af
brokkelende meerderheid, door de ondor-
lingo verdeeldheid in de tweekoppige vol
gelinge cliap van den heer Lloyd George.
Het meest waarschijnlijke wordt op dit
oogoublik geacht: de val van Lloyd Geor
ge onmiddellijk na do conferentie te Ge-
n«a, mot als gevolgde vorming van een
conservatieve regeering. Lloyd George is
namelijk een coalitie-man zoolang dit ln
zijn- belang is; in werkelijkheid zou hij
volgens de vrijwel algemecne overtuiging
Biets lievor dan terugkeeren tot zijn oude
VTienden, do liberalen. En daarin wordt hjj
natuurlijk de tegenstander van de conser
vatieven, de Tories, die een conservatieve
rogeering wenschen zonder meer en die
genoeg hebben van de Lloyd Georgische
samenwerking met de liberalen, waarin
op .lea duur de liberale overheersching
tien.
Als mogelijke opvolgers van Lloyd
George woedsa vooral genoemd Sir Ar
thur Batfour, de kranige 74-jarige oud-
premier, die zulk goed werk deed in
Washington. Zijn ouderdom zit hem ech
ter nogal in den weg. Lord Derby is jon
ger en bovendien tscn zeer krachtig tn
hoogstaand figuur. De tegenpartij van
deze conservatieven heeft als wellicht
moest op den voorgTond tredende figuur
Lord Robert Cecil, de groote ijver aar oor
do Volk-nbondsidee. ltjj zou vertegen
woordiger kunnen zijn van een coalitie
tnesch >a de arbeiders en de liberalen,
maar deze partij-groopeering is niet zoo
eenvoudig klaar to spelen. Wat cr ook van
komen moge, de toestand is op -lit oogen-
blik nog voikomon onzeker. Men wacht
op een verklaring van Lloyd George, voor-
ïoopig kan er nog slechte sprake zijn van
oen parlementaire crisis, niet van een ka
binetscrisis. Als Lloyd Gcorgo het ge
schokte vertrouwen wil herstellen, moet
hjj dit doen door zjjn optreden te Genua
en gemakkelijk lijkt dit zeker niet.
Onder allo conferenties, die de lnatsto
dagen gehouden zijn, nog voortduren of
voorboroid worden, is die van de Com-
ïnissio van Herstel wel een dor belang-
ryleste. Zij had van do vorgaderde geal
lieerde ministère van Financiën opdracht
gekregen, rapport uit te brengen over Je
betalingscapaciteiten uit te brongon van
Duitsclilana in 1922. En hot resultaat
is, dat do besluiten van Cannes vryvvel
zjjn gehandhaafd. De Oommissie raadt
Duitsehland aan do ds belastingen maar
weer to vorhoogen en nieuwe belastingen
in to voeren, om aan de gestelde eisch. n
te voldoon. De kans is dus lang niet uit
gesloten, dat w(j binnenaort in Duitseh
land oen zelfden partijstrijd krijgen, als
wij een paar maanden geleden zagen, met
do belastiugontwerpen en wollicht het
hoofd van den Rijkskanselier als inzet.
Zelfs werdon onmiddellijk na het bekend
worden van do besluiten der Commissie
van Herstel reeds geruchten verspreid
over oen aftreden van Dr. Wirth mnar
deze geruchten bleken van allen grond te
zijn ontbloot. De oudo tegenstelling tos-
seken de Franscbe en Duitsche standpun
ten is weer onverzwakt voor den dag ge
komen. Berlijn zegt: het is onmogelijk, wjj
kunnen het niet en Parijs antwoordt: gek
heid, je kunt wel, maar je wilt niet. Dat
het met geringe moeite zal kosten om in
Duitsehland zelf een meerderheid te vin
den, die de nieuwe belaatingontwerpen
zooals die door do Commissie van Herstel
z\jn omlijnd, goedkeurt, is intusschen
wel zeker
De financioele conferentie to Parjjs
heeft de gcheole Duitsche schuld bepaald
op 110 milliard goudmarkeu, in plaats van
het vroegere bedrag van 132 milliard. Van
deze 110, zouden er (15 kunnen worden
kwijtgescholden, wanneer de intergeal-
leorde schulden ouderling worden geannu
leerd. Uier treedt dus duidelijk het zwaar
tepunt van de schadovergoedingskwestie
op-deu voorgrond. Dit plan is natuurlijk
heel ffaai, lioowol bjjv. oen mau als Key-
hceft becijferd, dat Duitsehland niet
r dan 11 milliard zal kunnen opbren
gen, terwijl Nitti, do Italiaanscho ox-pre-
dio voel optimistischer is, in zyn on
langs verechonen boek hot maximum schat
op 20 milliard. Dat is dus nog heel wat
andere dan 45 milliard. Maar de onder
linge kwijtschelding van schuldon door
do geallieerden iigt op een meer ;lan win
derig hoekje. Do Veroenigdo Staten heb-
zelfs al ronduit verklaard, dat zy er
aan denken hun schuldenaars oen en
kelen dollar te schenken. En als da Ver
oenigdo Staten iiiot meodoaii, komt er na
tuurlijk van de gelieele kwijtschelding
niets, want Engeland b.v. zal niét bereid
zyn do Fransclie schuld te anuuleeren
wanneer het zelf Amerika'b schuldenaar
moet blijven. En wanneer deze onderlinge
kwijtschelding mislukt, zal Frankrijk zich
eigen financieel behoud met hand en
tand moeten blijven verzetten tegen een
toogeven aan de Duitsche smeekbeden om
verlaging van de eisclien.
De positie van de Veroenigdo Staten als
middenstuk waar alios tegenwoordig om
druuit, wordt hierdoor nog wel duidelijk
ui het licht gesteldè Waar tenslotte den
uitweg uit dezen „vioieuson cirkel" zal
gevonden worden, iB vooralsnog oen raad
sel, op dit oogoublik ljjkt liet waarschijn
lijkst dat do Vereenigdo Staten tenslotte
do Europeesche verzoeken om annuleering
der schulden geheel of g edeeltelyk zal
inwilligen, op voorwaarde van beperking
der militaire en maritieme uitgaven die
den Amerikanen nog steeds een doorn in
het oog is.
P. W. P.
Stadsnieuws
liet ïoonee!
DE WEDSTRIJD VAN CREMER.
II
De eerete twee vereenigineen M u -
tua Amioitiaen Ado hebben
het de iurv niet hun beslissine onge
twijfeld bijzonder moeilijk gemaakt.
In kwaliteit stond de opvoering van
de Hagenaars zeer dicht bij die van de
Rotterdammers. Nad'at ik beide ver-
eenigingen heb gezien, geloof ik zeifs
met zekerheid te kunnen zeggen, dat
de tweede prijewinster, Ado, ale ge
heel beter en veelzijdiger krachten
heeft dan Mutua Amicitia. Tooh lijkt
het mij billijk dat in dezen wedstrijd
de Roterdamsche Vereeniging den eer
sten priis verkreeg. Zij had dit voor
namelijk aan de voortreffelijke regie
van mevrouw TartaudKlein en aan
do keuze van het stuk te danken. Nu
is het wel opmerkelijk dat „Onder
één dak qua toonoelstuk, ver be
neden Shaw's werk moet worden ge
steld. En toch heeft Mutua Amicitia
aan de keuae van dit zeer grove, ant.i-
patrieke, tendentieuze stuk zijn eer
sten priis te danken. De Rotterdam
mers konden dit stuk volkomen aan.
Zij beschikten over die krachten om
Fabricius' werk over de gekeele linie
voortreffelijk te bezetten,, zij stonden
eeen oogenblik voor moeilijkheden,
het werk was voor hen om het nu
maar eens zeer populair uit te druk
ken ..opgelegd pandoer 1" Hierdoor
werd nu en dan door deze spelers het
volmaakte bereikt! Ik vergat bij Mu
tual Amioitia jiverhaaldelijk, dat >er
d'illettanten op het tooneel stonden.
Tot in de kleinste finesses waren re
gie en spel verzorgd en men kreeg
qua snel een werkelijk artistiek
geheel!
Ado had het zich met de keuze
van mevrouw Warren's Bedrijf veel
moeiliiker gemaakt. Bij dit stuk was
het zelfs uitgesloten, dat men met ge
routineerd dilettantisme iets zou be
reiken hier werd van het begin af
aan veel meer gevraagd. Shaw ver
langt van zijn spelers intelligentie,
fijn begrip en vooral in dit stuk
een groote dtosis uitbeeldingsverino
gen- Rollen als mevrouw Warren,
Vivie, Crofts en frank, eisohen met
meer of minder dan a r t is t e 11. Het
is bewonderenswaardig, wat Ado in
dit zeer zware stuk heeft bereikt. Er
waren tooneelen, die kortweg voor
tref f e 1 ij k genoemd kunnen wor
den. bii het heéle derde bedrijf had ik
geen oogenblik zelfs het idee liefheb
bers op de planken te zien en ik bon
er wel zeker van, dut in het heel©
land geen enkele dil©Wantenvereeni-
ging in staat zou zijn zulk een opvoe
ring te geven.
Van Ado werd dus oneindig veel
meer geëischt dan van Mutua Amici-
tia. Een jury heeft echter alleen het
resultaat te beoordeelen en dan
dient erkend, dat Mutua Armenia 111
„Onder één dak" nog meer bereikte
©an Ado in „Mevrouw Warren's Be-
druf". -Bii „Onder één dak'' kwam
men nu en dan tot het v o'i maak te,
kon men zelfs bij meerdere topnoeleir
zeggendit is door beroepespeiere
met te verbeteren! Bij mevrouw War
rens Bedrijf bewoiuieroe ik voortdu
rend, wat er door de spelen» op het
tooneel w erd gepresteero, maar m het
samenspel zag ik meer zwakkere mo
menten dan bij Mutua Amicitia en
s-©ah.is zegden kwam, als bii ue voor-
steciing van „Onder een Dak'' de ge
dachte bij xmj op „Dit zou zelfs door
knappe beroepsspelers niest veroeierd
Kunnen women 1"
D© regie van „Onder één dak" was
voortreffelijk. Het is wei heel zeker,
dat het in de eerste piaats aan de lei
ding van mevrouw lurLaud te danken
is, dat met deze ongetwijfeld heel goe-
oe krachten zulk een artistiek guiieel
werd bereikt. Geen oog en mik lieten
de spelers elkander los, heel den
avond gingen ai-en op in het geheel
en zoo gaven zij voortdurend uitmun
tend samenspel te zien. Mutua Amici
tia was een werkelijk ensemble,
ik denk hierbij bijvoorbeeld aan het
tooneeltje van de „verloting" van
den vader. Hoe teelden toen allen me
de», wat gaven alle spelers ieder in
het eigen karakter toen oen prach
tig g e n e e iE11 het moment van don
broedertwist, gial een staaltje van »a-
"inenepele zooai6 wij maar heel zelden
op het tooneel te zien krijgen. Alles
leefde toen op hei tooneel, men
dacht zelfs niet meer aan komediespe
len. Aan de kleinste finesses had de
regie bedacht. Zoo bijvoorbeeld in de
kteeding! Hoe goed was het gezien,
de kleeding van Lena wat minder
boersch te maken dan die van Antje,
de stoof. Eet is de bandjes aan het front
van Waiter waren niet vergoten. Mijn
eenige opmerking zou zijn, dat van
onze fantasie wel wat voel gevergd
werd om in het spiegeltje in het fond
een raampje te zien en dat het vuur in
een haard wei wat al te „electrisch"
aandeed.
Niet alleen in het samenspel, ook
individueel gaven do leden van Mu
tua Amicitia m Onder éen Dak iets
zeer bijzonders. Trouwens, een zoo
nauwsluitend, bijna volmaakt samen
spel zou zonder juiste typeering en
goed spel niet mogelijk zijn geweest.
De heer Voget, die als do „Vader"
den personeelen prijs behaalde, lykt
mij een zeer sterk karakterspeler te
zijn. Zoowel in lypeering, uitspraak,
grime, als spel gaf hjj onverbeterlijk
dezen stuggen, koppigen boer! Zyn
koude, harde stem, als hij tegen Dora
sprak, zijn stekende fclllc liaat-
oogen, zijn hcele, van stille vijand
schap sprekende houding, het .verd
te zamen werkelijk een creatie. Hou
technisch knap cn uitstekend volge
houden was ook zijn spel met den
verlamden linkerarm. En in zyn
overgang aan het slot, als hij einde
lijk tot Dora komt, gaf hij een staal
tje van zeer knappe 'ooneelspee«-
kunst, waardoor hij ons deze figuur
bijna wist te doen aanvaarden.
Onmiddellijk daarop volgde dc heer
C. Renses als Jan, do smid. Deze rol
stelt veel minder booge eischen dan
van den vader. Eigenlijk is Jan niei
veel meer dan een „type", maar hij
werd ons dan ook vrijwel volmaakt
gegeven. Hoe voortreffelijk wist de
heer Renses zonder eenige opze'tclijlc-
heid zijn „moppen" te plaatsen on
hoe kostelyk waren zijn danspasjes in
IIIEn als hij gevoelig moest zyn,
was hij het natuurlijk en waar in zijn
sober, s'il spel.
Antje en Lena do dames Ren
ses en Heil gaven ieder in haar gen
re eveneens uitmuntend spel. Ook do-
ze vrouwen in Fabricius' stuk eischen
allerminst Sarah Bernhard's, maai
meer geven dan het beste kan de
grootste actrice niet en hier werd
werkelijk het beste gegeven. Antje
was op en top de boerenvrouw, dio
verzuurd is door een kommervol bo
s'aan hoe prachtig wist zij ook te
luisteren en Lena gaf het
snibbige, venijnige zelfs tot in do
'oppen van haar prikkelende vin
gers weer, zonder één oogoublik ln
chargeeren te vervallen. De heer van
Irsen wist de figuur van den uitge
streken, huicheiachtigen onderwijzer
een misteekening van den schrij
ver zooveel mogelijk 'e redden door
haar zoo sober mogelijk to houden
Dat hij ons desondanks ergerde doo:
grove opzettelijkheid is de schuld van
Fabricius nie' van den speler.
De heer T. Clemens bracht voor de
rol van Walter van nature blijkbna;
veel mee. o.a. zijn ietwat schorre
stem, dio voor dezen keuterboer ui'
stekend paste. In I was hij nog niet
gehoel op dreef, maar in de laa'ste
twee bedrijven trof mij zijn spel door
warmte en ingehouden kracht.
Dora mevrouw S'ruyvenberg
iB een knappe dilettante, maar in do
rol van Dora vond ik haar, vergole
ken bij de anderen, de zwakste. Zij
was niet volkomen het type van het
vrouwtje, dat zich voor haar huwelijk
vergeten had en dat me' de omgeving
der keuterboeren contrasteerde. Haar
gebaren waren eer te „boersch" dan
te „s'adsch". In het derde bed rij
wist zij echter in he' tooneel met den
vader door gevoelig, natuurlijk Bpel
te ontroeren.
Als geheel was het een opvoering,
dio mij ondanks veel ergernis over
he' opzettelijk en grove stuk door
het spel werkelijk genot heef' ver
Bchaft. Hoe zelden kan ik dit var
een dilettanten-voorstelling zoo ge
heel van harte getuigen
Maar mei evenveel reen' kan ik dit
van Ado zeggenIk kende Ado als
een uitmuntende dile'tanten-vereeni
ging. Had zij indertijd v*n mijn
Masalliance niet een eerie sublieme
opvoeringen gegeven S Toch was ik
in angst en beven voor de opvoering
van Mevrouw Warren's Bedrijf 1
Mésalliance is een stuk, dat gerou
tineerde dile'tanten geen moeilijkhe
den in den weg legt, maar hoe heel
anders is het met Shaw's tooneef
werk gesteldElke figuur vraagt eer
acteur of een actriceZijn er moei
lijker rollen denkbaar dan mevrouw
Warren, Vivie en Crofts
Hoevee' actrices had ik reeds ho
peloos me' de rol van Vivie zien wor
s'elen. En zie, het moest een dilettan
te zijn, die dit gecompliceerde vrou
wenkarakter he' meest nabij kwam
Aan de Vivie van fnevrouw Rina
Bruigom kon ik gelooven. Zij vas
resoluut, ferm en 'och niet geheei
zonder een zweempje romantiek. Nog
nooit had ik met Vivie eecig medelij
den gehad. Al'ijd stootte zy mij ai
door haar ongevoelige hardheid! Alle
Vivies, die ik zag, waren rekenmachi
nes Vivie van mevrouw Bruigom was
sen m e n s c h
O, er waren 0ogenblikken, dat zij
ln haar spel nog meer had kunnen
berefukem. ln do grooto momenten
ooi loot zij nu on dan dioor gebrek
aan zeggingskracht even te kort. Zoo
(liet zij lm huar vraag; „Wlc is u?
Wat is u?" aan Ihaar moedor ml et vol
komen de diepe betedkenis van deze
woorden, welke toet bekende tooneel
Inleiden», gevoelen. Ook aan het slot
van deze scene wist zij in de zünnen:
„Ik geloof, dat Ik het nu zal zijn, die
niet kan slapen!" en „Wij zullen
wat frissche,. lucht inlaten!" niet het
accent te geven, dat daar verlangd
wiord. Maar overigens, walk een
knappe, Intelligente, doorvoelde crea
tie hebben wij van van deze dilettante
die in haar spel z»eer dikwijls aan
mevrouw Tartaud deed denken
gekregen! In vele momenten ging zij
boven allen uit! Voortreffelijk was
haar houding, toen zij Crofts aJwees
en in het vierde bedrijf was haar
sped voor oen dilettante iets liee-l bij
zondere. Hoe prachtig zei ze bijvoor
beeld den zin: „Spreek mij nooit
over jonge liefde en over de schoon
heid en de romantiek, vooral als zij
van Brussel komt!"
Daarnaast kregen wij een in vele
opzichten uitstekende Kitty Warren
vuin mevrouw Kuipers. Uiterlijk was
zij geheel en; al de vrouw van het
abjecte beroep, misschien zelfs nog
meer dan suidertijd mevr. Kerekbo-
ven-Joncfeers. Jammer was hel, dat
zij het g-roote tooneel in II met ge
heel aan kon. Misschien ook gelukte
het te Haarlem minder goed. Zeker
Is het, dat de vereischte warmte en
de g!oed hier ontbraken en deze
liootfd'-ecènd door gebrek aan nuan
ceering aanmerkelijk beneden het ge
heel bleef. Vermoedelijk stond mevr.
Kuipers ln dit tooneei ook niet ge
noeg boven haar tekst es kon zij
zich daardoor niet geheel en al
geven. In III bewees zij tenminste,
dat zij voldoende temperamemt bezit.
Haar slot-scope met Vivie werd één
van de beste tooneelen, die wij op
dein wedstrijd hebben gezien.
Een geheel gave en scherpe creatie
gaf de hoer Haf feit van Ds. Gardner.
Met Vivie was de heer Haffeat van
Ado wel het beste. Welk een knap
karakterspeler is toch deze dilettant!
Steeds weer aJs ik hom zie, maakt
hij vaai zijtn nol iets, dat vólkomen
„af" is.
In den lieer Sorbi Frank heeft
de Haag&che voreeniging een jeune
premier, dia alle dnettamien-Agezei-
schappen haar zullen benijden. Zijn
8j>»il is zeer vlug en los en hij gaf liet
l'uchtiluirtig charmiaerende tegen
over Vivio en het onbeschaamd-vrij
postig© tegenover zijn vader heel
knap weer. Zijn gezicht vond ik
echter wat te bewegelijk. Mimisch
was 'liet niet altijd even mcoi, wat
te sterker - uitkwam, doordat zijin
oog on t; veel waren „aangecet".
Crofts ia wefl een van de moeilijkste
rollen uit het stuk. De heer Th. Bouw
meester speelde ongetwijfeld in ae
goede richting, maar een sterke,
imponeeronde creatie werd het mijns
inziens toch niet. Daarvoor was zijn
spel niet sierk en niet gepronon
ceerd genoog. Toch was het voor een
dtleittant hoogst verdienstelijk, zelfs
merkwaardig. Als een zeer mooi mo
ment noem ilc van hem zijn stum
tegenover Frank, toen deze hem met
do buks dreigde. Trouwens dat heele
tooneel weird door allen bijzonder
kinap gespeeld.
Pread was wed de zwakste van
zes. De heer Zittereteiu was de eenige
waarin men voortdurend den dilet
tant herkende. En de aouffleur, dte
het zelfs noodig vond éénmaal een
hoorbo.ro zucht naar het tooneel te
blazon, toon dlle niet tijdig uit de
boezem van Kitty Warren wilde ont
snappen.
Vocxrstellingen, alB die van Ondec
éécn Dak on Mevrouw Warren's Be-,
drijf zullen wij niet spoedig vtu»
dilettanten weer zien! Cromer beeft
redeai Mutua Amicitia en Ado denk
baar te zijn. Over de ander© vier ver-
eenigingen ln mijn slotartikel.
(Slot volgt). J. B. SCHUIL
HET CONGRES VAN HET N. A S.
Op den eersten congresdag van hot Na
tionaal Arbeidssecretariaat kwam in be
spreking do ontworp-beginsol verklaring.
Deze luidde als volgt:
Uitgaande van dc erkenning, dat ie ka
pitalistische juan'.si'happy berust op klas-
se-overhcorsching, wolko rich m voortdu
rende scherper vormen op economisch en
pobtiek gebied openbaart, plaatst de On
ai'hanke-lyko Vakbeweging rich onvoor
waardelijk op hot standpunt van den klas-
8estryd en wil zy op dien grondslag zjj'n
de zelfstandige van allo politieke partijen
en godsdienstige richtingen onafhanke
lijke, op vrijwillige samenwerking berus
tende economische klasse organisatie, van
al de hoofd- en handenarbeiders(Gters),
wolko zich aaneen wonsohou te sluiten en
te strijden voor do opheffing van ac- ka
pitalistische productiewijze en rich ten
doel stellen, als economische organisatie,
te stryden voor verwezcnlyking der voor
waarden voor een klassol ooze maatschap
py berustende op het gomeenschappeJijl:
bezit van grond en productiemiddelen en
waarin de regeling der productie en dis
tributie coodzakelyk in hoofdzaak moet
berusten bjj de bcdrjjfegewyze georgani
seerde hoofd- en haudeu&rbeiders(8ters).
Te dien einde stelt de Onafhankelijke
Vakbeweging zich tot taak to werken aan
do directe, evenals aan de toekomstige be
langen der arbeidersklasse, door te ver
breiden het iuzicht, dat de huidige pre
ductiewjjze door eon socialistische moet
worden vervangen, aan de socialistische
scholing en organisatorische machtsvor
ming, ten ejnde doze socialistische produc
tiewijze te kunnen vorwezenlykou, als
mede te strijden voor de meest gunstige
arboids- on lovonavoorwacirdon zoolang het
kapitalistisch stolsel nog bestaat.
Erkonnondo voorts, dat do bestaande
klaeeonverschillon niet berusten op gods
dienstige of jiolitioke mconingsverschillen
doch wortelen in do bestaaudo kapitalisti
sche bezitsvorhouilingon, wil de Ou.afhnn-
kdyke Vakbowoging al do arboiderafstors)
orgiuiisceron, ongeacht hun godsdienstige
of politieke mocniugsvorschillon, als zyutïe
dit de voorwaarde, waarop con wezenlyko
klasse-eenheid mogolyk is.
dat door sociale wetgeving, wettelijke
regeling van in edezeggingschap in de be
dryfsiegoliug, aandeel in de winst c.d.
door do arbeiders het wezen d»-r kapitalis
tische maatschapjiy niet wordt veranderd
en mitsdien uitbuiting van do arbeiders
klasse bljjft bestaan, verklaart de Onaf
hankelijke Vakbeweging van al deze, bin
nen het raam der kapitalistische maat
schappij t© treffen maatregelen niets te
verwachten, maar, dat alleen door de eco
nomisch 0 directe actie der arbeiders, ge
richt op do vernietiging der econo
mische politieke macht van 't kapitalisme
met als dool de bovoetiging van den socia
listische» samenlevingsvorm, in hoofdzaak
steunend op al de bedryfsgewyz? georga
niseerde hoofd- cn hainlen»rbcider«<stcrs),
hunne bevrijding mogelyk is. Uit dozen
hoofde wil zy nis zelfstandige econ,
6che klasse-orgnninutio eveneens voeren
den politieke» stryd, doch uitsluitend
met buiten parlementaire middelen als
agitatie, demonstratie, boycot, staking
enzoovoort.
Op grond van bovenstaande overwegin
gen verklaart de Onafhankelijke Vakbe
weging eveneens van nl de binnen hot
raam der kapitalistische maatschappij to
verwozODlyken social isatieplanncn, geen
heil te verwachten, volstrekt afzijdig te
staan van elkon vorm van staatssocialisme
en wil zjj slechts deelnemen aan die plan
nen, waarby uitsluiting van particuliere
winstmakerij, controlo van de arbeiderBor-
ganisntics bjj dc productie en distribute
cn strengo beperking of uitsluiting der
bureaucratie, op don voorgrond »ti
welke de vernietiging van den kapitalis-
tischen maat ohappyvorm en vestiging
van eon socialistischen samenlevingsi orm
kunnen vorhaaston.
Nadat ecriigo ingediende amendementen
waren verworpen werd hot ontwerp met
200 stoinmon voor, 22 togon en 12 blan»«>
aangenomen.
Van hi«r en daar.
De staking bij dc afzonderlijk© ge
organiseerde abrikaJiten te Eindhoven
©11 Valkenswaard duurt nog onveran
derd voort. I)© slakingsjjopl«n, die bij
de verschil lende fabrielwu en wonin
gen der werkgevers zijn uitgezet, zul
len nu ook 's nachts functioneeren.
Tot dusver hebben zch geen inciden
ten voorgeel aam. Inmiddels worden
onderhandelingen voortgezet.
DE STAK1NC IN HET HOUT
BEDRIJF.
Men meldt uit Mlddelhur aan Het
Volk:
IX» arbeiders, werkzaam in den hout
handel van de N. V. v. li. firma Al
berts en Co., hebben op een gecombi
neerde vergadering lx«lotc<n, met in
gang vnji a.s. Maandag in staking t©
gaan tegen d® voorgetelde loonsver
laging. Deze arbeiders zijn deels
cbiistolijk, deels federatief georgani
seerd.
De ütrechtsche Verc-eniging var?
Houthandelaren besloot hare ver'
den ingaande 1 .April a.s. te
Dit in verband met het uitgebroken
conflict naar aanleiding error voer
gestelde loonsverlaging.
WERKTIJD BESLUIT VOOR WIN
KELS.
Naar d© Slagers Ct. ian het raL
nisterie van Arbeid verneemt, kunnen
alle geruchten, omtrent den duturn,
waarop het werktijdenbesluit vooi
winkels in werking treedt, als volko
uit de lucht gegrepen beschouwd
worden.
HET VEENBEDRIJF.
Men schrijft uit Belüngwolde aas
Heit Volk dat de dooi' dc wcrkgovcri
aangeioden loonregeling voor lid
veenbedrijf neerkomt op oen loon; er
laging -.-an pl.m. 3ö tot 45 pCt. 1)(
oote verveners widen nog meer '.er
fasT'
VACANTIETOESLAC VAN
CEMEENTE-PERSONEEL.
In verband met het in de Jongst*
raadsvergadering van Utrecht geno
men besluit tot handhaving van den
Ivacajitietocslag van het gexneentepvr-
6oneel op de gem©entel>egrooling (wel
ke post door Ged. Stalen niet werd
goedgekeurd), zal de Middenstands-
unie aldaar daartegen bij de Kroon in
beroep gaan-
Uit de Pers
Naar aanleiding van het ingediend*
wetsontwerp van minister Aalberse
memoreert de heer Sorrarins ln „de
R.-K. Vakbeweging" hoe het met do
wetgeving omtrent den arbeidsduur
in de verschillende landen van Euro-
a gesteld is. Hij schrijft diui verder:
„De zaak staat zoo, dat in geheel Euro-
1 en buiten Europa is de toestand niet
gunstiger, de wetgeving in znko arbeids
tijd niet verder gaat dan do conventie van
Washington d.w.z. S uur per dng cn 18,
per week, mot do mogelijkheid vua.
vryen Zaterdagmiddag door langor weri
ken op de andere dagen.
Minister Aalberse heeft na by bet
nieuwe wetsontwerp tot wyziging van do
Arbeidswet den voorsprong ilien do Nedur-
landsche arbeiders hadden, laten vervallen
Ook voor Nederland zal volgens dit
wetsvoorstel de 4S-urigo arboidiwcck
gelden.
Men kan met hem van meeoing ver
schillen over de noodzakelijkheid van dien
maatregel.
Men kan zjjn inotivccring bestryden.
Maar men moet toch rekening honden
met het feit. dat ia dc andere lnaden .al
gemeen de 48-urige arbeidsweek ia In
gevoerd en wet uitzondering dan van Po
len, dat niet tot de belangrijkste industrie
staten behoort, geen land het Noderlaud-
sche voorbeeld, dat in zich zuiverder ea
juister was, heeft govoigd.
Ook de sociaal-democratische ministère
rij" niet met Nederland meogegaan.
En als „Het Volk" in zyn bekenden
styl spreokt van „de opheffing van d»-n
aebturendag" en zegt dat „rent.tic troef"
is, als „Het Volk" schryft, dat „nl het
water van de zee niet (zal) konnea afwas-
sehen, dat de arbeidsdag met een half uur
verlengd wordt, de achturen dag ia cea
S 1,'2-urendag wordt omgezet", dan ver
telt het feiteljjk, dat in de landen, wour
zyn vrienden de leiding hebben in dc ar
beidswetgeving er geen acht-urendog :a
en nooit geweest is.
Maar „Het Volk" beeft al Jnni-koorte,
en kan dus niet heeiemnnl ernstig geno
men worden.
Wjj moeten echter de zakon nuchter be
zien en dan moet men bjj het bostudecien
van de nieuwe wetewjjziging rekeniug
houden niet de feiten die vrjj boven n.m-
Ü6 volledige achturendag, zooals du Ar
beidswet van 1919 dien had omschreven,
met een arboidesduur van ten hoogste 8
uren per dag en een vryen Zaterdagmid
dag is een verovering, die de internatio
naal georganiseerde arbeidersmassa's nog
niet hebben kunnen maken en die waur-
schjjnlyk nog harden stryd zal kosten."
Varia.
De landarbeiders die zich hobbon opge
geven om in Noord Frnnkrjjk aan hel
werk te gaan, zullen in hoofdzaak arbeid
vinden in dc beetwortel- cn aardappel-
campagne in de districten, dio rcasortooren
onder de immigratieburcaux to Trcigncs
en Touxcoigu.
Aan de yzcrgiotery' der firma Bec
king en Bongcrs te Ulft, zal voortaan
slechte 4 dageu per week worden gewerkt.
Tengevolge van hot afloopen v.an
eenige groote orders voor <lo lovcrantio
van vliegtuigen door N.V. Nodorlaudscho
Vliegtuigenfabriek „Fokkor" aan cox
vyftigtal arbeiders ontslag aangezegd.
De Frie8che patroons en gezellen, al
len georganiseerd, zjjn het over de loonre
geling niet eens kuunen worden, zoodal
heden, Maandag, te Heercnveen het tun-
merbedryf stopgezet wordt.
