Haarlem's Dagblad | 1922 | 21 april 1922 | pagina 7

Velser Brieven.

Vrouwenkiesrecht

HAARLEM'S DAGBLAD

VRU-Ali 21'APRIL 1922

DER E 8LAD

Verdeeling
hold. Een strijd om gren-
jan, Crediteuren legen
wil'en dank. Jubileum.

Br rijn plaatöeii waai* altijd wat te
babbeten te. <w«r Jan of over Peter.

of KJazaen. Merkwaardiger
wijze is dat in de kleinste plaatsjes
bet ergste. Naar dezen maatstaf gere
kend u onze gemeente groot, er zijn
bijzonder weinig onderwerpen die
-tob jn de algemeens belangstel ting
kunnen verheugen. In den aanstaan
den verkiezingstijd zullen wel weer de
politieke meanings verschillen hoogtij
vieren, ze doen dat nu ale eenigpzins,
maar daarna geloof ik dat het verve
lend zal worden van stilte.

Ala er wat is, waar nog over ge
sproken wordt dan is het de staking
B-r. het HoogoverbedriifHei raat er
echter zoo kalm toe, dal er zoo goed
jjs niets te zegoen valt. Wel vergade
ren de stakeirs zoo nu en dan en ook
de directie van het bedrijf in Den
Haag za' wel aan het overleggen zijn.
maar kalm, kalm, kalm blijft alle».

De striid te heel eigenaardig. In ons
blad is het al meermalen gezegd, de
verdeeling der gemeente in vier stuk
ken doet zoo nu en dam haar invloed
ten kwade gelden. Wat is IJmuiden,
wat is Veisen en wat is Santpoort? Bn
waar hoort Velseroort bij Om nog
maar niet eens van k'einere snippers
als DriebuisJan-Gijfcenvaart
Breesaap en Wijberoog te spreken.

Het zal niet heel lang meer dtumen,
dat Vel se mor d aan IJmuiden is vast
gegroeid als de pas overleden S&amee-
ichc tweelingen. Waar zal men dian
de grens trekken om ruzie te voorko
men? De verdeeling. zooals die nu
bestaat deugt misschien nog voor de
Haarlemmermeer of de Wieringor-
waard, voor Velsen is zij uit den tijd.
Waarvoor is een h.uisnwnmering noo
dig die onderscheid maakt tussehen
den Stationsweg in Veiseroord en dien
in Velsen De post heeft er geen be
lang bij. Integendeel, die bezorgt, van
Velsen uit de brieven tot aan den
Hoogeberg. Op den Rijksstraatweg
moet men opletten of de huizen in
wijk 0. H, J of El liggen. Waarom
kan d'le nummering niet doorloopen
van Santpoort af tot Völsen too? In
Santpoort, en IJmuiden is een En-
Bokedéatraat, Santpoort en Velsen
hebben een Noorder- en Zuidierdorp-
Vtraat. Dorpeoh genoeg dus. De ver-
teeling der gemeente werkt verdeeld-
neid in de hand.

Alleen de laatst aangelegde stralen

S'in goed genummerd. Een voorbeeld.

a Wiikerstraatweg heeft even en on
even nummers door elkaar, aan beide
Biiden en zonder e enige regelmaat.
INo. 1 is bii de pont, 2G2 in het mid
den en 124 aan het eind hij den over
weg naar Beverwijk. Een vneenuM'mg
jsoekt zich suf, wanneer hij alleen op
let nummer af moet gaan,, Overn,tim
meren is hier de boodschap. Doodwe
gen zijn er twee in de gemeente
(hoeveel zajn er wel in het heelc
land?) De vreemdste nummering be-
staat in Santpoort. Zeker omdat er
geon andere nummers meer waren
prijkt een hee>)e rii huizen met no. 38.

Voox- onderscheid is er een letter bij
gevoegd, van A tot M toe. Het is daar
wiik G, welke letter in den regel ook
opgenomen is, de nummers z:jn daar
om G 38 A, G 38 B, G 38 K enz. Nog
maals o vernummeren, en dan beter.

De gemeenadiapszin ontbreekt in
vele opzichten in onze gemeente.
IJmuiden gaat er prat op dat zij de
kurk is waar de gemeente op drijft,
Santpoort komt met het motief dat de
rijkste ingezetenen binnen hare land
palen gevestigd ziju, maar als straks
het hoogovenbednif vele arbeiders tot
zich trekt en deze met de arbeiders
aan de papierfabriek ep die Id die vis-
eoherii de hoofden bij elkaar steken,
doelen die de lakens uit. De tijd zal
't loeren. Om naar het beginpunt, de
staking, terug te keeren, ook daarvoor
is het noodig dat de gemeente niet
versnipperd blijft, maar één bepaling
gemaakt wordt, voor Velsenaan de
verschillende partijen is het om uit te
maken welke.

De toestand in het Vissoherijbedrijf
wijzigt zich alleen... ten kwade. Duit-
sobers bii hoopon aan de markt, lage
prijzen, daardoor lage besommingen
en viescherijmaaieoliappijen die er Qver
gaan denken om de schepen maar op
te leggen. Waar is 't eind Dezer da
gen ia er een vergadering van credi
teuren gehouden, daar is besloten,
dat men nog maar wat crediteur zou
blijvenDe kans om op den dpur
het geld binnen te krijgen vond men
beter dan door andere maatregelen de
afnemers en mehzolven financieel te
torpedeenen.

D© V. E. M. heeft wat nieuws be
dacht door met een automobiel de
visch regel recht aan de afnemers, in
dit geval de consumenten, te brengen.
De winsten van den tuasohenhantel ko
men zoo aan de gebruikers van het
artikel. Men heeft er al van all*» over
kunnen vernemen, aan den eenen kant
oorverdoovend lawaai van de hande
laren. vanwege veronderstelde ooncur-
rentie .elders Juichkreten van de con
sumenten die frissche visch van goede
kwaliteit kunnen krijgen yooj' weinig
centen. Nog meer van deze auto's als-
't u blieft.

Op het gebied van publieke vernie-
keJijkhedien zijn wij niet verwend. Be
halve in IJmuiden is er haast nergens
oen goede vergaderzaal, waar tevens
uitvoeringen gegeven kunnen worden.
De meeste zien er zoo weinig appetij-
teliik uit, dat het zitten er niet aange
naam is. Verbetering zal eerstdaags
komen in Santpoort, waar een nieu
we vergaderzaal getouwd wordt op
den hoek van den Hagel'ingerweg en
den Rijksstraatweg. Verder komt de
exploitatie van de ,,Bloemoord"-z,aal
in andere handen.

Meer verbeteringen nog. De tram-
dienst wordt uitgebreid, voor die lijn
Velsem-Alkmaar acilfs verdubbeld. Bo
vendien komt er op de lijn Schoten-
Santpoort een dienst die vier maai per
dag een extra verbinding gieeft. Nu ik
aan de tram bezig ben wil ik nog even
melding maken van een jubileum.

Wigchert jubileert. Wie kent
Wigchert. den oudsten conducteur der
stoomstram niet? Hij zal den tweeden
Moi het feit beleven, dat hii al vijf en

twintig laren velbanden is aan de
stoomtram Haarlem—Aikmaar. Ver
schillende directies heeft hij meege
maakt. van de Belgische af tot die van
de N'oord-Zuidhollandsche toe. Heit
wö heel wat zeggen, vijf en twintig
jaar te slingeren in de stoomtram en
dan nog mee te kunnen. Het is een
aanbeveling voor de tram of voor liet
uithoudingsvermogen van conducteur
Wigchert. Ik meen het bij 't laatstge
noemde te moeten zoeken.

en eereten keer dat ik van de
stoomtram gebruik moest maken wees
de as. jubilaris mij vriendelijk waar
ik wezen moest, latere keeren wist hij
vanzelf al mijn halte, ik hoefde niet
eens meer te vragen. Ik kon mij niet
anders vooretellen of hij moet al die
vijf-en-twintig jaren zoo geweest zijn.
Vriendelijkheid is geen ding. wat aan
geleerd wordt, en wanneer die op
iemands gezioht ltgt, zooais bij dezen
nestor der conducteurs (velen danken
hem hun opleiding), dan s dat een
weiTspiegeJing van zijn Lumenste
Een vriendelijk woord voor ieder, een
helpende hand vaar d:e r.o< dig is
evm he. fluitje e?n den m.> ,d en weer
verder. Zoo is zijn even voorko
u.md voor de passagiers ep correct
vor ziin dienst Hij heeft de koud'
van de winters getrotseerd in vaak on
verwarmde trams en de hitte en stof
van den zomer vonden ham ook op de
wagens. Het zware werk in den bol
lentiid. wanneer veel vrachtgoed
meegenomen moet worden, is hem
nooit teveel geweest. alleen plaagt
hem de rheumatiek wat. Die heeft
hem wel eens doen omzien naar een
plaatsje op de stade lijnen, tot nu toe
zonder resultaat.

Ook voor zijn collega's was hii al
tijd een beste maat. Zoo sterk voelde
hii de collegialiteit dat hij daarom In
dertijd er voor bedankte ahef te wor
den. Wanneer ik al zoo lang heen en
weer was gegaan, zou ik voor de ver
andering wel eens op en neer willen.
Wigchert denkt er andere over, hij wil
't nog graag een aantal jaren zoo vol
houden. Bii de vele wenschen die hem
op den tweedien Mei zullen bereiken
voeg ik bii voorbaat de mijne.

VEESENAAR.

(Geschiedkundig Overzicht).

Maar toen, naast het reeds be
staande passief kiesrecht, in 1919 in
behandeling was de invoering van bet
actief kiesrecht, nam Mevr. S'erck—
Proo1, bet (van haar standpunt be
schouwd) .opgedrongen" wordend
kiesrecht manmoedig in ontvangst
met- deze kloeke woorden, geschre
ven in „De Tijd", begin Mei

„Zoo ben ik thans in 1919 sterk voor
het geven van het kiesrecht aan de
vrouwen van Nederladniet, omdat
wij, vrouwen, het noodig hebben,
maar omdat do strijders voor do orde
in ons land ons noodig hebben, en
wij, vrouwen, nie's liever doen dan
daar helpen, waar een rechtvaardige
zaak in nood is."

Zullen de vrouwen van Nederland,
nu baai' het kiesrecht is geschonken
(of „opgedrongen" van dat recht al
gemeen gébruik maken?

De enthousiaste woorden van Mevr.
Sterck—Proot, hiervoren aangehaald,

zouden 'ot die meening kunnen doen
overhellen, eri ook is waar, dat, om
het vrouwenkiesrecht te verkrijgen,
duizendtallen daarvoor jarenlang ge
ijverd hebben, maar men bedenke
ook, da' daarnaast de tienduizenden
vrouwen zijn, die, bij de rustelooze
propaganda van de voorstandsters,
niettemin onverschillig zijn gebleven,
terwijl weer anderen, (en niet zoo
weinigeno.a. om prineipieele rede
nen van vrouwen kiesrecht niets wil
len weten.

Ten bewijze zou, in spijt van de
spontane toezegging van Mevr. Sterck
Proot, gewezen kunnen worden op
den omvang der anti-vrouwenkie-srecht
beweging in 1916ook geeft te deu
ken de houding van de Staatkundig
gereformeeide partij 1), (Ds. Ne
sten to Ierseke), die in haar orgaan
De Banier'- omstreeks Mei 1921
- dus toen nog geen sprake was van
mogelijke opheffing van den stem-
plicnt met beslistheid meldde, „da1
de partij jn 1922 zonder vrouwen ter
stembus zou optrekken

Voorts is genoegzaam hekend, dat
in de An'i-revolutionaire party de
meeningen omtrent het vrouwen kies
recht uiteenloopendat er in die
partij bestrijders en verdedigers van
dat kiesrecht worden aangetroffen:
wat laatstgenoemden betreft, evenwel
zóó, dat het niet dan noode aan
vaard 2) word1

Neemt men dan nog in aanmerking
dat bij de federatie van sociaal-anar
cbisten in overweging was, een breed
opgezette actie te voeren tegen den
stemdwang en het parlementarisme
en dientengevolge de kiezers dus
ook de vrouwelijke aan te raden
zich in 1922 van stemming te onthou
den, dan is do conclusie niet ge
waagcL dat tal van vrouwelijke kiezers
van haar stemrecht in weerwil van
den stemplicht, opzettelijk geen ge
bruik zullen maken.

Het meerendeel echter zal, naar
wij meenen, (al dan niet con am ore),
in 1922 W'èl aan de stembus verschij
nen, eu, eenmaal daar zijndo, oou el
een stem uitbrengen, dus net biljet
i :t oningevuld in de bus steken.

Hoe daaibij door de vrouwen zal
worden gestemd, en of b.v. van een;
ge voorkeur voor vrouwelijke candi
date» zal blijken, wie zal het zeg
gen 3)? In deze zal de tijd ons mis
schien iets wijzer maken

Tot slot /.ij aan kiezeressen, voor
zoover zij zich me1 bet haar toege
kende recht nog maar nie' kunnen
vereenigen, en daarom het voorno
men hebben om bij eene verkiezing
zich van stemmen te onthouden (ook
al komen zij ter stembus), aan dezul
ken zij dan toch voorgehouden, dat
elke stem r.egen die van den politieleen
tegenstander opweegtdat het zich
onthouden, van stemmen in het voor
deel is van de tegenpartijen dat
het bij do stembus gaat om de groote
vraagniet in de eerste plan's door
wien maar, en vooral, in welke
richting ons land, gewest of plaats
van inwoning zal worden bestuurd,
gedurende een reeks van jaren waar
mede dan ook weer ten nauwste sa
menhangt de toekomst van ons land,
ons volk, onze kindoren

Daarom, ook de gehuwde vrouw,
moeder van kinderen, die wellicht
het moeilijks' te bewegen is om van
haar stemrecht gebx-uik te maken,
zij vooral bedenke, dat één stem min
der, (juist de hare 1) oorzaaa kan
zijn dat de 'candidaat van hare gees
tesrichting niet wordt gekozen 1

i Ten besluite van dit geschiedkundig
overzicht van het vrouwen kiesrecht
moge hier nog herinnerd worden aan
het merkwaardig, van levenswijsheid
getuigend woord, op 3 November
1916 m de Tweede-Kamer gesproken
door Z.E. den Minister van Binnen-
landschft Zaken (den heer Gort van
der Linden) en luidende

„De vrouw zelf bepaalt ten slotte
de plaats, die zij in ae maatschappij
inneemt. Nieuwere denkbeelden fee
heerschen nieuwe gesteenten, en die
beweging die mc-n weet dikwijls
niet waar vandaan komt, is zóó
sterk, dat vele moeders niet in staat
zijn de.dochters terug te houden van
de beweging, die baar meesleept. In
dien men spreekt van de roeping der
vrouw, dan zou ik meonen, dat men
al te licht vergeet dat in den ruste
loozen stroom van den tijd ieder ge
slacht ook zijn eigen roeping heeft
•e vervullen. En wij ouderen, die
weldra onze plaats zulten moeten
inruimen, vergeten te licht, dat het
lich:, dat wij ontstoken hebben en
vnortdragen, weldra verbleekt voor
het sterkere licht van den nieuwen
tijd."

1) Niet te verwarren met de in Oc
tober 1921 opgerichte „Hervormde
(Gereformeerde) Staatspartij(voor
zifcter Ds. H. E. Gravemeijer te
Amsterdam).

2) Een krachtig betoog, om de vrou
wen van anti-revolutionairen huize
ter stembus te krijgen, wordt gele
verd door Mej. H. 8. S. Kuyper, in
haar geschrift: „Waar het om gaat",
proeve van politieke* voorlichting, in
1922 verschenen bij J. H. Kok te
Kampen.

3) Mevr. Th. Th(iel)W(ehrbein)
schreef in Juni 1921 in het „Maand
blad van de Ned. Vereen, van Staats
burgeressen", naar aanleiding van
den uitslag der Amsterdamsche raads
verkiezing

„Het is nu niet meer te looche
nen, dat de vrouwen in het algemeen
niet op hare eigen sexe stemmen en
het zal zeker verstandig zijn, daar
mee in he' vervolg rekening te hou
den... en het is dan ook te hopen
met het oog op de verkiezingen, die
ons nog te wachten staan, dat de vele
aarzelende vrouwen zich thans ge
drongen zullen voelen, om zich aan
'e sluiten bij de politieke partij,
waarbij zij krachtens hare geestes
richting behooren".

Desniettemin stelde de Algem. Ne-
dorlaudeche Vrouwen-organisatie haar
candidatenlijst definitief vast als
volgt: l. Nine Minnema, Zandvoort

C. B. Minderhout, Rotterdam3.
A. SchurerRutters, Amsterdam 4.
Tine Hozende al, Wormerveer. (Zie N.
Rett. Courant van 1 Maart 1922,
Avondblad D).

P. KALBFLEI8CH.

Stadsnieuws
Het Tooneel

Opstanding door Het Schouwtooncol.

Hot. lijkt m(j nog niet zoo onverstan
dig van Het Schouw tooneel om het nog
eone mot Opstanding te proboerec. Dit
door Henri Bataillo naar don bekenden ro
man van Toleloi bewerkte tooneelspel
heeft hot in <Jc vertooningen door Hot
Nedcrlandsch Tooneel altijd goed gedi
en ook gisteren bjj de première was

Onze Lecfofcock

Oude dame (tot landlooper): Ben
jij dezelfde man, wien ik verleden
week een maal eten gegeven heb?

Landlooper: Neen mevrouw»
sedert ik dat maal eten heb gehad»
ben ik dezelfde man niet meert

DIE KON 'T BETER
Oude heer: Uw zoon gooide met
een steen naar me
Vrouw: Raakte-ie u?

Oude heer: Gelukkig niet.

Vrouw: Nou wees u dan maar ge
rust. Dan was het mijn jongen niet.

Stadsschouwburg ondanks do i
rentie van Toonkunst vrjj aardig bezet.
Het stuk van Bataille heeft alle gebro
ken van dergelijke tooneclbowerkingcn.

Het is zeer fragmentarisch en het zon
zeker nooit die groote belangstelling en
dat succes hebben gehad, wanneer de ro
man niet zoo algemeen bekend en bemind
was geweest.

Voor Stine van der Goog was het een
heele opgaaf om na Rika Hopper, die in
Opstanding triomfen heeft gevierd, do
ran Maslowa te spelen. Des te moor
genoegen doet het my voor deze ernstige
actrice, dat ook voor haar de avond van
gisteren een groot succes is geworden. Ea
verdiend succes! Zjj gaf de verwordiug
later de opstanding van deze vrouw
met veel talent weer. Vooral :a het dorde
bedrjjf trof mevrouw van der Gaag mjj
door haar sterk, 'aangrijpend spel. Het
eerste weerrien van Xekln low word geen
„moment". Dit ging ons vrywel voorbjj.
Maar in haar uitbarsting van haat gaf
Stine van der Gnag iets zeer bijzonders.
Dat fel-rea!?stisch spel was van groote
dramatische kracht. In de 2 volgende be-
drjjvon was zij in waarheid de gelouterde
Maslowa, zooals wjj baar uit den roman
kennen. Voor Stine van der Gang is hot
sn mooie avond geworden.

Myin' speelde indertijd prius Nekludow
niet sterk melodramatische accenten,
Pierre Mols zocht het in de andere riek,
ting en hield de figuur zoo sober cn zoo
voornaam mogelijk. Deze opvatting is on
getwijfeld juister. Toch Ijjkt het mjj, dat
Mols nu en dan wel wat meer had mogen
geven. Niet in z(ju verhaal aun Nikherie
het tweede bedrjjf. Dat was bijzonder
goed en warm van toon. ManT in de ont
moeting in do gevangenis merkte ik wei-
lig van de ontroering die hem daar bij het
weerzien van de verwordene Maslowa
aangreep.

In Opstanding gaat het geheel om Mas
lowa en Nekludow. De andere figuren zijn
louter illustrntief. Voor de spelers zijn
deze types niet ondankbaar. Bjjna allen
krjjgen wat te „spelen" en het was duido-,
lijk, dat de moesten dit met blijkbare lief
de deden. Vooral van de gevangenisscène
was onder de bekwame regie van Adriaan
van der Horst veol werk gemaakt. Eu ook
werkelijk iots bereikt. In liet realisme
zjjn de Hollandore altijd op hun sterkst.
Dit bleek ook gisteren in het derde be
drijf.

Het slot deed to voel aan oen tableau-
vivant denken om grooten indruk te ma
ken. Ook hot decor werkte daar niot mode.
Toch vond ook dit laatste bedrijf warmen
bijval. Aan het slot moesten 8tine van
der Gaag en Pierre Mols herhaaldelijk
bet voetlicht komen om voor hot en
thousiast applaus van de dankbare zaal lo
danken.

J. B. SOHUIL.

r.UBRiSK VAN KOEL DK
52AKKER

EEN CLEMENCEAU-ANECDOTE.
De Frausclie staatsman Clemcnceau
te, na een langdurige rust- e» reis-

Eiriode, niettegenstaande zijn boogen
eftijd weer in hot publieke leven té-
ruggekeerd als leider van bet nieuwe
blad l'Echo National.

Onlaaigs werd hij uitgenoodigd op
een diner door do vrouw van een se
nator, die onder baai deugden ook
een buitengewone zuinigheid telde.
Do grijze diplomaat Lad oen flinke
eetlust, meegebracht, maai' helium
was de maaltijd eeaiigszlna sohaaraoh.
De hartelijkheid der gastvrouw het
echter niet* te wenschen over en toen
tij haar gast bij het vertrek vroeg, of
- hij spoedig nog eens bij haai' kwam di
neeren, antwoordde Clemcmceau zon
der aarzelen:

„Zeker, mevrouw, nu dadelijk als
a wilt".

DE DANSMETEK
Dansen is niet alleen eon tijdver-j
drijf, het ia ongetwijfeld tevens een1
degelijke oefening in uithoudingsver
mogen. Veten, die bewerendat. zij
niet in staat zijn een behoorlijke wan
deling te maken, dansen zonder blik
ken o' blozen kilometers af.

Een ZwitSereeil statisticus heeft be
cijferd dat do roxlroü-diuiscr onge
veer een mij! (1608 Meter) aflegt in
tien minuten. Mot de respectabele
snelheid van ongeveer 10 K.M. per
uur. De wals is bedaarder. Een wal
send paar doet twintig minuten over
de mijl, terwijl „oneateppen" onge
veer 18 minuten noodig hebben voor
denzeifdon afstond.

Een uithoudingsproef werd geno
men op een danspartij, die duurde
van 10 uur dos avonds tot vijf uur
den volgenden morgen, liet gemiddel
de aantal in dut tijdsverloop gemaak
te passen bedroef 56000, gelijkstaande
(net een afstand van ongeveer 48
K.M. Sommige der danseressen droe
gen dunne schoemtjes met hooge Fran
Bche hakken waarop zij isn deuzelfden
tijd nauwelijks de helft van den af
stand zouden kunnen wandelen

Het verdient dus aanbeveling voor
dames met hooge hakken om, wan
neer zij haast hebben-, bijv. om een
trein te halen, den afstand niet wan
delende af te leggen, maar fox-irot-
tend.

PAA8CHE1EREN
Lang niet alleen in ons laud is het
ei een Paasch-symbool. Integendeel,
er zijn landen, waar het Paascliei
vriendelijker en poëtischer behandeld
wordt dan in Nederland, waar het in
suiker en chocoladevorm al heel spoe
dig zijn graf vindt In grage kinder
monden.

In het noorden van Engeland wordt
4*ler jaar met P-aecheu een ei-rol
wed-etrijd gehouden, een overblijfsel
*rirt vroeger eeuwen, dat nog altijd
Snoote populariteit geniet.

Op tweeden Paaschdag kan men
duizenden meneohen zien die hard-ge-
kookte eieren geschilderd in alle lüeu-

ROEL DE RAKKER:

(Daily Sketch Honden)

Die is naar
den notaris,
jonsen.

Voor Ja.

ziin ven-tic

testament

Hii vermaakt
alles aan u
mama.

Op voorwaarde Waarom,
dat u binnen jongen
hef jaar
hertrouwt.

van heuvels en glooiingen afrol
len. Het idee is om zooveel mógelijk
van-de eieren van den tegenstander te
breken, terwijl deze naar beneden rol
len, de winnaar is natuurlijk hij.
wiens ei het langst onbeschadigd
blijft.

Een ander vreemd gebruik is
sommige deelen van Zwitserland
zwang, maar de oorsprong hiervan is
onbekend. Honderd eierc-n worden
verdeeld over een vlak stuk grond en
daarna met zand bedekt. Daarop dan
sen de jonge meisjes en jongelui van
het dorp or omheen eu er luisschen
door. Als een paar fortuinlijk genoeg
is een geheel e dans te beëindigen,
zonder een enkel ei te breken, verlo
ven zij ach

liet gebruik van het cadeau geven
van Paoscheieren is reeds ze-er oud
en zelfs wordt beweerd, dat in
oude C-rie.v:nland deze gewoonte
reeds bestond.

E enige jaren gi I 'den werd aan de
koningin van Spanje als blijk van
toewijding door oemige onderdanen
een wondert ijk Faaschei aangeboden.
Ret kostte bijna veertig-duizend gul
den, was versierd met bloemen van
fijn metaal en gevuld met de heer
lijkste lekkernijen en verscheidene
prachtige juweeten. Dit sprookieset
j was bovendien eleetrisch verlicht
In 1887 werd den toennialtgen Paus
j een ei van ivoor gezonden. Toen het
geopend was, zag men dat het een
gouden doosje met een zeer kostba-
i ren robijn oevatte.

I Tijdens den oorlog bestelde een
Amerikaansche raillionair bij een fir
ma te I.onden een Paaschei, dat den
geheelen uitzet cn alle juweelcn van
I zijn bruid kon bevatten. Toen hei
I klaar was, waren er zeven mannen
noodig om het naar het huis van den
excentrieken opdrachtgever te bren
gen.

HET VERSTOORDE EVENWICHT.

Een van de ernstige gevolgen van
den oorlog is bet in vele landen var-

stoorde evenwicht in het aantal man-
,nen en vrouwen. Excelsior, het Parij-
3che blad, geeft hiervan eenige cij
fers.

Op het eiland Ceylon zijn do vrou
wen numeriek sterk in de minder-
j beid; op iedere 1000 mannen wonen er
88$ vrouwen

In Britseh-Indiê heeft men in Juni
1921 bij volkstelling 153.817.461 vrou
wen en 161.338.9% mannen geteld.
Nog een land waar het mannelijk ge
.slacht talrijker is dan het vrouwe-
lijke. (100 en 98).

In 1911 constateerde men ook in den
Balkan een meerderheid van mannen,
met name in Bosnië en Herzegowina,
Bulgarije, Servië, Griekenland, Euro
peesch Turkije en Roemenië. Het klei-
I ne Luxemburg liad 8090 meer mannen
dan vrouwen. Maar vooral in de Nieu
we Wereld waren de mannen in de
meerderheid. In dc Vereenigde Staten
r-eii exces van 2.693.000, Argentinië
569.000, Cuba 58.000, Canada -137.000.

Toen kwamen de oorlogen de
Balkanoorlog en de wereldoorlog
en de rollen werden in vele landen
omgedraaid.

Wat de West-Europeesoh© Staten
betreft, hier werd de vrouwelijke
meerderheid, die in 1911 in mindere
mate reeds bestond, veel sterker ge
accentueerd. In. 191! waren in Enge
land i.323.0CO vrouwen meer, in 1921
was dit aantal gestegen tot bijna twee
millioen. Duitschfand heeft thans on
geveer 800 mannen, tegen 1000 vrou
wen, Frankrijk zelfs slechte 810 man
nen tegen 1000 vrouwen.

BRAND ONDE3R DE ZEE.
Het klink ongetwijfeld wonderbaar
lijk, maar toch is dit onlangs gebeurd
en twee duikers verloren er bijna hun
leven door.

Op de Amerikaanfcbe kust was een
schip gezonken en te eenige wijze om
het weer op het droge "te krijgen was
liet uitpompen van water door samen-
i geperste lucht.

Twee duikeas stopten allereerst alle
gaten en openingen met een geoliede
vezelstof. Toen hierna de lucht werd
ingepompt, bleek dat er nog een lek
was overgebleven, waardoor de lucht
weer ontsnapte. De duikers gingen
dus weer naar beneden on zocliten
met een kaare naar hel verborgen ge
bleven lek. Wanneer de vlam flik
kerde zou men hieruit do nabijheid
van het gat kunnen constateeren.
Toen geleurde het ongeluk. Dc vlam
etak de geoliede vezelstof in brand en
de twee mannen, in hun bewegingen j
belemmerd door hun zware duikei--
1 pakken, moesten voor hun reven vech-
i ten tegen de vlammen, liet kleinste
brandgaatje in hun kleeding zou iiun
dood tengevolge hebben gehad door
verstikking of later verdrinken, wan
neer zij buiten het schip konden ko
men.

Ten slotte slaagden zij er, meer
dood dan levend, in. de vlammen te
doe ven cn «ten uitgang te forceercn.

EXPLOSIES OP DE ZON j

Het vlak van de zon is niet aitijd
zoo helder als men bij beschouwing
met het bloo(e oog zou denken. Door
eon telescoop gezien, vertoonen zich
gewoonlijk een groot aantal donkere,
plokken. Soms zijn deze vlekken zoo j
groot, dat zij ook zonder de hulp vuu
eon instrument kunnen waaigorioiöcr.1
worden wanneer een voorbijtrekken-'
de lichte wolk de kracht van de zon- j
nestraJen een oogenblik vermindert.

Deze vlekken dan, worden teweeg
gebracht door buitengewoon sterke
explosies in de zon Ontzaggelijke
massa's gus worden door do zo») uitge
worpen, zij verspreiden zich em koelen
af, donkere plekken vormende in de
enorme hitte van de zon

De koudste zonnevlak heelt een tem
peratuur van ongeveer 30.000 graden,
wat niet alleen voldoende Ï6 om het
hardste staal te smelten, maar dit
zelfs tot gas te maken. Zonnevlekken
komen en gaan bij tu8Sche»)]>ooo-n.
iZij bereiken hun maximum grootte

I

telkens na 11 jaar. Dan nemen zij in
afmeting en aantal af gedurende 5%'
jaar, om dan weer veelvuldige? en
steeds grooter te worden

WATERLOO-STATi ON.

Onlangs is door de koningin van
Engeland ixeL nieuwe Waterloo-statidn
ie Londen plechtig geopend. Eenige
cijfers over dit enorme epoorweg-mid-
delpunt zijn interessant genoeg om ze
hieu' te vermelden.

Meer dan 186.000 pa^agiers gebrui
ken dagelijks Waterloo-station. Op ge
wone dagen vertrekken er 1150 trei
nen, op bijzondere dagen stijgt dit
aantal soms tot 1500. Er zijn 29 per
rons voor het vlotte verloop van dit
ndrukwekkende verkeer.

De arbeid aan bet nieuwe station
werd twintig jaar geleden aangevan
gen en zonder eenige onderbreking,
ook gedurende den oorlog, dag en
naohl voortgezet. Wat het werk zoo
omvangrijk maakte is voor een groot
dosl toe te schrijven aan bet feit, dat
het op moerasgrond staat. De totaal-
kosten waren 24 mil noem gulden. De
huizen van niet minder dan 1750 men-
eclxeat in de onmiddellijke nabijheid
moesten onteigend worden

Gedurende hel werk werden 5 mil-
Üocn treinen en 750 millioen paso?.-,
giers „behandeld" in het oude, op
dezelfde plaats gelegen station. Het
feit, dal in dien tijd tiet verkeer nooit
eenige stagnatie ondervond en geen
enkele passagier of arbeider ook zelfs
maar gewond werd, spreekt boekdee-
len voor de organisatie. Er zijn tun
nels gebouwd onder hot station ioi
een lengte van bijna 5 kilometer. Het
langste jMM-ron is 287 Motor lang cn
het glazen dak bevat 1 miHioom kilo
gram glas.

GORKI.

De lékende Russische schrijver
Maxim Gorki hoeft oen lijst gemaakt
van de beste wereldliteratuur, welke
hij door vertaling in het Russisch

zijn landgenooten dienstbaar wil
maken. De verhouding van de boeken
uit de verschillende landen is inte
ressant: België 1, Portugal 2, Ameri
ka 3, Spanje 6, Noorwegen 7, Dene
marken 8, Zweden 9, Engeland 14,
Italië 18, Duitschland 22 en Frankrirk
23.

Een Nederlandschen schrijver valt
dus niet de eer te beurt den bolsjewis
ten te mogen opvoeden.

KORAALRIFFEN,

De substantie die wij koraal noemen
is het huis dat een klein zeediertje,
te poliep, voor zichzelf bouwt. Dit
diertje lijkt veel op de zee-anemoon,
is alleen veel kleiner
Duizenden poliepen bouwen hun hui
zen zij aan zij op een rots. Na ver
loop van tijd groeit deze kokmie aoc
snel, dat de bouw kilometers lang
wordt.

In de warme zuidelijke zeeën bevin
den zich tallooze eilanden, geheel uit
koTaal bestaande. Zij staan voor bet
meerendeel m zeer dtep water. Er is
geen strand; van dc koraaJrotsen kan
men een steen recht naar beneden in
honderden vademen water gooien.

Hoe deze eilanden konden gebouwd
worden is nochtans een vraagstuk,
waar de wetenschap eeuwenlang bel
antwoord op schuldig moest blijven
De koraal-poliep kan niet op groott
diepte leven, dus de eilanden kunnen
niet van den bodem der zee af opge
bouwd zijn.

Darwin geloofde, dat in de lijden
toen de poliep voor het eerst ver
scheer. de rots slechts een klein eind
je onder water was. Door de .toene
mende zwaarte begon hij te zinken,
de poliepen werden gedood door den
waterdruk, maar hun huisjes bleven
bestaan cn volgende generaties bouw
den dichter aan de oppervlakte.

Het kleinste koraal-eiland Is liet
werk van een aantal poliej>en, dat
veie koeren grooter dan do men-
scbelijke bevolking der wereld.