HAARLEM'S DAGBLAD
Velser Brieven.
Van onzen reizenden Redacteur
De Malaise en het tegen
woordige Tooneei.
Öaarisiow
VRIJDAG 8 -UNI 1922 VWt-LE BLAD
Onweersstemming. Nog geen
verbetering van den Brederode-
weg. Ook nog geen keurings"
verordening. Drukkerstarief-
interpellatie.
Eenige dagen geleden zat ik in de
fcram, en met mij nog wa' andere pas
gagiera. De dames hadden het over
zenuwachtigheid en kwamen ieder voor
zich, alsmede gezamenlijk, tot de
conclusie da1 hun mannen lang nie1
zoo zenuwachtig waren als zij zelf.
Toen i- daar Dinsdagavond aan dacht,
kwam ik meteen tot de conclusie, dat
Egeen echtgenoote van eon der raads-
den bij kan geweest zijn, de stem
ming i de raadsvergadering was nog
zl geagiteerd. Er keerschte een on-
weersatmosfeer,die bij de geringste
aanleiding tot een catastrofe nad lom
pen leiden. Zelfs het college van B.
en W. ontkwam er niet aan.
Van de belangrijkste punten op de
agenda zijn er eenigo verhuisd naar
een volgende vergadering. Eerst was
er de verbetering van den Brederode-
weg en den Duinweg.Waren de kosten
niet zoo hoog, dan was er wel een
meerderheid voor verbetring te krij
gen geweest- nu staakten de stemmen
over het voorstel, om met de uitvoe
ring wat le wachten.
Over de noodzaak van verbetering
was de raad het vrijwel eens, geen
mensch die ook maar u»et eenig recht
zou kunnen beweren da1 de toestand
bestendigd moet blijven. Maar het
•weegt altijd een beetje, wanneer, zoo
als in dit geval, de weg over den rand
van de gemeente loopt en op die ma
pier maar weinigen van de ingezete
nen dagelijks den last er van ondervin
den. Da' de zaak bovendien niet in
de commissie voor openbare werken
geweest was, bleek ook een factor van
belang te zijn voor do aanhouding van
het stuk. Do heer Tusenius beweerde
dat er wegen in de gemeente zijn die
er veel erger uitzien dan de Bredero-
deweg, hij had gerust kunnen zeggen,
dat bijna geen enkele weg goed is.
Wanneer de gemeeenteportemonnaie
wat beter gevuld was, zou bet een eer
ste zorg zijn alle wegen na te zien
en het xjjk eens aan te porren ook zqn
.wegen betqr te onderbonden.
De verlaging van den gaspriis ging
er ongehinderd door, waarschijniqk
wel onder den invloed van de ter tafel
Eggende balans, die een nog al flinke
wins'- aanwees. Wanneer kan er een
verlaging van den waterprijs tegemoet
gezien wordenDaar is ook winst ge-
gemaakt.
De verordening op het keuren van
vlee-cb enz. ging de wegverbetermg
gezelschap houden. Er was geen reke
ning gehouden met de mogelijkheid
van bet keuren van ben-oren vleesch.
Ambtenarij kwam er ook nog bij te
pas. De heer Schilling, die het in den
regel nog al raak weet te zeggen, vond
dat een nmbtenaar niet iemand moet
zijn met een reglement in do hand,
om vooral niet buiten zijn boekje te
gaan. De heer Tusenius, die een aau-
yraag had ingediend voor de vennoot
schap waarvan hij directeur is. meen
de ook dat de wet wel de mogelijkheid
open last om in koelruimten «e keu
ren. Formeel was het waar dat de
inrichting eerst had mooten zijn ge
keurd, maar dan wa3 misschien een
belangrijke partij vleesch bedorven. De
spoed dis er noodig was kon niet ver-
kinderen, dat de raad meegmg met de
bezwaren van de heeren Schilling en
■Tusenius en het stuk aanhield, om
eerst eens te zien of er geen betere
regeling mogelijk is. De heer Vermeu
len, die ook een belangrijke pleitrede
hield voor aanhouding, was zeer 'er
Bnede toen hij opmerkte dat wanneer
er andere koelruimten komen, zq ook
de gelegenheid moeten hebben in eigen
huis te laten keuren, het kan niet an
ders dan voordeelig zijn voor de ge
meente, de keurloonen blijven dan
ken verordening regelende de in-
Btructies voor hot personeel van den
keuringsdienst kon niet worden opge
maakt, omdat nog niet bekend is ot
samengewerkt kan worden met andere
gemeenten. Van die samenwerking
zal voorloopig wel niet veel komen.
Beverwijk heeft indertijd besloten te
onderzoeken naar de mogelijkheid om
samen met Wijk aan Zee en Duin on
'Heemskerk een afzonderlijken keu
ringsdienst in te stellen. Men moet
over 't algemeen, in Beverwijk met
veel van velsen hebben.
Ik heb nooit gewe'en dal er over net
tarief van den Bond van Boekdrukke
rijen zooveel te zeggen viel in een
raadsvergadering. De heer Mollevau
ger, die de kohieren voor den hootde-
lijken omslag, dienst 1020— 21, drukte,
diende een rekening in die volgens B.
en W. een beetje tc gepeperd was. Ke-
sultaat was een vraag aan het bureau
van pasgenoemden bond, om eens na
te rekenen of de nota in orde was. De
beslissing viel niet in het voordeel van
den heer Mollevanger uit en die ging
zijn licht eens ergens anders ops'eken,
nl. bij de organisaties. Deze waren
van meening dat het goede tarief wel
toegepast was, cn nu vond de heer
Mollevanger gelegenheid eCn tommis
sie van onderzoek te vragen. Duar kan
niets tegen zijn, wanneer beide par
tijen dan maar in de uitspraak berus
ten. Er kan «reen strijd over wezen oi'
de juiste berekening is gevolgd de
mogelijkheid bestaat wel dat de goede
manier van berekening wai; ruim is
toegepast.
De wethouder Dimmebier was mijns
inziens de slechtste verdediger die
gdkozen had kunnen worden voor de
voordracht voor Directeur van Open
bare Wenken, zijn betoog was wiatt
zwak. En dat moest wel, niet oandat
hij niet de geschiktste woorden weet
te kiezen, maar omdat hijzellf al ver
klaard had, oorspronkelijk er een
andere meenlng op na te houden
Iemand die van leer verandert kan
in de pasaangenomene niet dadelijk
als professor optreden.
Daar edn directeur van openbar^
werken een zekere richting vertegen
woordigt. in welk» de gemeente haar
ontwikkeling wil zoeken, betoogde
de heer Vermeulen, was het beter ge
weest de stemming over de personen
niet vast te koppelen aan de stem
ming over de richtingen. Dat ie zeer
zeker waar, want al prezen de raads
leden om het hardst de verdienste
van de voorgedragenen, gezamenlijk
on afzonderlijk, men k#n toch ln een
geval al3 dit nooit personen uit het
oog verliezen. Directeuren' van Open
bare Werk on kunnen in den Velser
grond geen wortel schieten, zeide de
heer Tusenius, wij willen voor den
heer Brnder, den benoemde, hopen
dat Velsen voor hem een vruchtbare
bodem mag zijn.
De interpellatie van den heer Tu
senius over het verkeer op den Bre-
derodeweg vorderde niet al te veel
tijd, waaruit blijkt dat er niet veel
bestrijders waren. De politie, zei de
heer Tusenius, mist ervaring als
verkeerspolitie en stopt het juist op.
Het hoofdbezwaar van interpoli ant
was, dat motorrijders moesten af
stappen om hun karretje even ver
der te duwen. Nu is het voortduwen
van een zware motorfiets in mul
zand geien aangenaam werk, vooral
niet voor oen motorrijder, die gewend
is vanzelf te gaan. Het is zoo iets
als ecu boer met een ezel op zijn kar.
Voortaan mogen ze blijven zitten, de
wrielrijdere kunnen dan het eindje
wel loopen.
De rondvraag leverde ook wat vra
gen om wegverbetering op, even zoo
veel bewijzen van de straks geuite
bewering dat er aan het heele we
genstelsel in de gemeents nog wat te
verbeteren valt
VELSENAAR.
(Nieuwe reeksj
No. 84
Ons tooneei in nood: Oorzaak der malaise. De bioscoop. Het
schouwburgbezoek, ondanks don bioscoop, grooter dan vroeger. Zijn de toe
gangsprijzen te duur? Met een veria ging der p. ijzen vermeerdert men niet
blijvend bet schouwburgbezoek. De twee-guldensvoorstelUngen. Een
verlaging der prijzen zal geen redding brengen.
Rechtszaken
OPENLIJKE CEWELDPLEC1NC.
Wij lezen in het Hibld.
Op 28 APi'd bh vervoerden de twee
ge/broeders Dollé, tijdens de staking
ln het houtbedrijf te Amsterdam, een
wagen met hout, dat naar het IJveer
moest. Onder het Westelijk viaduct bij
De Ruyterkade kwam een aantal
stakers opdagen. Zij gingen aan den
wagen hangen en duwden hem voort
in tegenovergestelde richting. Vervol
gens reden zij den wagen in net water
van het IJ.
Beklaagd van dit gezamenlijk met
andere, onbekend gebleven personen
gepleegde geweld tegen goederen,
stond een 28-jarig werkman voor de
Vierde Kamer der Rechtbank te Am
sterdam terecht.
Beklaagde ontkende. De eerste getui
te herkende met de meeste stelligheid
ion beklaagde als een der personen,
die zich aan de geweldpleging hadden
schuldig gemaakt De andere getuige
was niet zoo positief, maar verklaarde,
dat beklaagde gedreigd heeft, den wa
gen in liet water te zullen rijden.
Het O.M., mi'. Massink, meende dat
er wel andere middelen zijn om work-
willigen af te houden van den arbeid,
dan het, instituut van gezamenlijke ge
weldpleging, dat gelegen is in het pos
ten en het control eer en. vajn posten.
Spreker deelde mede, dat de beklaag
de twaalf dagen preventief heeft geze
ten, doch dat de Tweede Kamer hem
uit de voorloopige hechtenis ontslagen
heeft. Spreker heeft dat jammer ge
vonden, omdat het niet aangaat, dat
de vrijheid van arbeid op deze wijze
wordt bedreigd en ook omdat mate-
rieele schade is aangericht. Hoewel de
staking thans is opgelost, acht spreker
eern ernstige waarschuwing noodig.
De eiech strekte tot veroordeeling tot
zes weken gevangenisstraf.
In eenige bladen las ik deze weck een
oproeping tot steun voor de N.V,
ïooueelvereeniging". Het slot van deze
oproeping luidde ongeveer Giften kun
nen worden gezonden aan het adres van
den heer Herman Heyermans. Deze zin
spreekt boekdeelen.
Herman Ileermans is niet de eenige.
Een paar maanden te voren is in Den
Haag een commissie opgericht tot steun
van De Haghespelers een commissie
Amsterdam vroeg om geld voor Louis
de Vries en zijn gezelschap. Zoover ii
het dus in Nederland gekomen met het
tooneei, dat letterlijk om geld gebedeld
moet worden, wil men blijven bestaan.
Louis de Vries moest zijn gezelschap
midden in' het seizoen nit gebrek aan
geldmiddelen ontslaan, bij de Haghe
spelers liepen de beste krachten weg,
omdat de directie de vastgestelde gages
niet kon uitbetalen en bij de Toonecl-
vereeniging bleven de arristen doorspe
len, ook bij gedeeltelijke uitbetaling, om
dat zij wisten nergens anders onderdak
te zullen vinden.
Nooit is de toestand bij ons tooneei
zoo treurig geweest als tegenwoordig.
Is dit uitsluitend aan de algemeene ma
laise te wijten? Ik geloof van niet. Na
tuurlijk beeft de slechte economische
toestand het tooneei vooral in het
begin van het seizoen zoer veel kwaad
gedaan. Het is nu eenmaal een feit, dat
een Nederlander in tijden van mindere
welvaart allereerst op de kunst meent te
moeten bezuinigen. Dat zijn de uitga
ven, waarop immers in de eerste plaats
„bespaard" kan worden, zoo redeneert
men algemeen en men vraagt zioh daar
bij niet af, of de kunstenaars en de
kunst misschien hierdoor zullen sterven.
Vooral in 'hei begin van bet seizoen
heeft de malaise haar invloed laten gel
den. De schrik zal er toen bij het pu
blick bet meest in en bezuinigen was bij
zeer vele families het „parool". Maar
het is een bekende Nederlandsche uit
spraak, dat „alles went". Ook een
laise-toestand! Langzamerhand raakt
men zelfs ook daaraan gewoon en gaan
de koorden der beurzen weer los, omdat
men heel goed voelt, dat men toch niet
geheel zonder gees tel ijk voedsel kan.
Na de vette jaren, die zich afspie
gelden in een vrij druk schouwburgbe
zoek, was dat magere jaar voor alle
directies ook voor die, welke nog
haar verplichtingen konden voldoen,
;en groote tegenslag. Maar dc tegen
woordige ellende zou niet onoverkome
lijk zijn, als de malaise de eenige oor
zaak was. Dat is zij volgens mij echter
nietl Laat ik in deze artikelen daarom
eenige van die oorzaken mogen bespre
ken; waardoor het tegenwoordig too
neei in het moeras is geraakt cn er
vrees ik ook niet moer spoedig uit
zal komen.
De bioscoop? De meesten van
nuju lezers zuilen aan haar waarschijn
lijk onmiddellijk in dc allereerste jriaats
denken. Ongetwijfeld is de bioscoop eeu
eer giootc concurrent van het tegen
woordige tooneei. Men behoeft op Za
terdagen en Zondagen de bordjes met
.uitverkocht" maar voor onze bioscoop-
beaters te zien hangen, om te begrij
pen, hoeveel publiek, dat anders naar de
schouwburgen zou kunnen gaan,
deze theaters trekken. Ik schrijft hier op-
zeteiijk „zou kunnen gaan", want het
blijft ce groote vraag, of al dat pu
blick wanneer dc bioscoop niet be
stond ook de schouwburgen van bet
Wilsonsplein of den Jansweg zou be
zoeken. Het is toch een opmerkelijk feit,
dat in den tijd, toen er nog geen bios
copen waren en de menschen dus niet
voor 20 a 25 cents een filmvoorstel
ling konden gaan zien, het schouwburg
bezoek in Haarlem veel minder was dan
thans. Ik neem bij deze beschouwingen
Haarlem als voorbeeld, omdat, rwat
voor Haarlem geldt in hoofdzaak ook
vrij wel voor andere sleden opgaat. Het
schouwburgbezoek is in de laatste jaren
ondanks de bioscoop aanmerkelijk
gestegen. Bepaalde cijfers heb ik niet
tot mijn beschikking, maar wanneer
nen het aantal schouwburgbezoekers
an de laatste jaren vergeleek met de
getallen van vroegere jaren, toen er nog
geen Stadsschouwburg in Haarlem be
tond, zou men tot verrassendo resul
taten komen. Er heeft zich in deze jaren
een geheel nieuw „uitgaanspubliek"
gevormd. De menschen gaan veel meer
uit dan vroeger, wat in de eerste plaats
komt door de veranderde levensvoor
waarden van een groot deel van ons
publiek. De bioscoop absorbeert hier
van misschien wel meer dan 75 de
rest, die overblijft, is altijd nog meer
dan er in vroegere jaren schouwburg-
waarts trokken.
De voorzitter van het Nederlandsch
Tooneelverbond, Jbr. A. W. G.
Riemsdijk, heeft er terecht in zijn ope
ningsrede van de algemeene vergade
ring dit jaar op gewezen, dat de trou
we en enthousiaste bezoekers nooit
goede schouwburgbezoekers zijn
weestl Wanneer al deze bioscoopgangers
plots naar de tooneelvoorstellingen gin
gen, dan zouden de muren van onze
schouwburgen springen. Neen, de bios
coop is de eenige oorzaak niet, al is
zij dan ook een zeer gevaarlijke con
current!
„De te dure prijzen 1" meende de voor
zitter van het Tooneelverbond.
Zoo op het eerste gezicht zou men ge
neigd zijn den heer Van Riemsdijk ge
lijk te geven, maar als men de zaak wat
dieper beschouwt en vooral als men re
kening houdt met de schouwburgprak-
tijk, dan is er alle reden aan de ge
grondheid van deze klacht over de te
dure prijzen te twijfelen. Do kwestie van
de schouwburgprijzen lijkt mij zoo be
langrijk, dat ik haar hier wat uitvoeri
ger wil bespreken, ook, omdat ik van
verschillende zijden herhaaldelijk
klacht over de duurte heb gehoord,
neem bij deze beschouwing weer onzen
eigen schouwburg tot voorbeeld, omdat
wij. Haarlemmers, daarmee toch het
meest te maken hebben.
Zou door een algemeene en belang
rijke verlaging der toegangsprijzen het
schouwburgbezoek zóó veel stijgen,
dat de zaken méér of even rendabel
zouden worden? Want hierop komt
het natuurlijk aan. Wij moe'en bij een
beschouwing der prijzen de kunst even
op zij schuiven om enkel het zake-
1 ij k e, het commercie ele te
zien. Wanneer de directies de tegen
woordige prijzen bijvoorbeeld 'ot de
helft verlagen, moeten zij, om dezelf
de financieele resultaten te bereiken,
gemiddeld tweemaal meerbe-
zoekers trekken. En wil men
wat 'och het dool is méér ontvan-
Sen, dan zal di' getal dus nog grooter
ienen te zijn. Niemand nu, cue met
het tooneei goed op de hoogte is, zal
dat durven verwachten. Natuurlijk
zouden door de kgere prijzen voor
al in het begin wel meer menschen
er toe komen naar dc komedie te
gaan, maai' zoodra men aan die prij
zen gefrend was, zou het schouwburg
bezoek vooral in die steden waar ie
doren avond gespeeld wordt al heel
spoedig weer ongeveer op hetzelfde,
oude mveau komen te s'-aan.
Er zijn zeker wel enkelen, die zich
door de dure prijzen laten weerhouden
om naar 't theater te gaan, maar men
inoet dat aantal vooral niet overschat
'en. De werkelijke schouwburgliefheb
bers gaan toch! Zq zullen alleen om
de dure prijzen misschien met een la
geren rang dan vroeger genoegen ne
men. Maar waar het in dezen op aan
komt, is, dat men door een groote
verlaging der prijzen het schouwburg
bezoek nooi'blijvendbelang
rijkzal vermeerderen, om-
da' het publiek nu eeu maal niet naar
den schouwburg gaat, om de goed
koope prijzenDit heeft de praktijk c.
jaar weer aangetoond
Ik kan deze s'elling ook met bewijzen
onmiddelijk staven. De volksvoorstel
lingen, die tegen 1/3 van de gewone
prijzen wonden gegeven, waren in het
begin van 't seizoen geheel uitver
kocht. Het publiek profiteerde van de
;oedkoope prijzen. Maax wa' zien wij
•ij de laatste volksvoorstelling' Dat
de zaal nog niet voor 1/3 gevuld is.
dat zij dus even slecht bezocht is als
een gewone voorstelling en nog wel bij
jn opvoering van een stuk als Z.B.B.
..H.. een blijspel, dat tot de successen
in He' Schouw tooneei kan worden
gerekend en voor het eerst op een
volksvoorstelling werd gegeven.
De pogingen, die men aoet om het
publiek in belangrijke ma'e door po
pulaire prijzen naar den schouwburg
t trekken, falen bijna altijd. He' pu
bliek gaa' niet om de prijzen, het gaat
om de su k k e n naar de komedie.
Wil men weer en bewijs? "Wij hebben
he' in het laatst van het seizoen op
nieuw gezien. „Als je maar 'n Verle
den hebtging in den slechts'en »ijd
van het jaar 7 maal achtereen voor
totaal uitverkochte zalen. En geen
van die 5000 bezoekers heeft om de te
Wat er voor gevraagd werd.
De voorzi"er van het Tooneelver
bond heeft in zijn rede ook gewezen
op het succes van de „twee guldens
voorstellingen" van de Haanemsche
afdeeling. Deze voorstellingen waren
dit jaar en succes, zeer zeker.' Maar
in het vorige jaar, «oen er 6 voorstel
lingen méér zij" gegeven, moest door
de garanten &OO gulden worden bijbe
taaldl En hoe zou het resultaat zijn
fewees', als er eens 10 van zulke goed
cope voorstellingen instede van 6 wa
ren gegeven Niemand zou daarvan
het risico hebben durven dragen, ook
al had men den krin^ der leden aan
merkelijk uitgebreid.
- e te dure prijzen zijn de oorzaak
van het onvoldoende schouwburgbe
zoek niet. Als dit zoo was, dan zouden
als bij de operavoorstellingen
parterre, amphitheater en galerij altijd
stampvol moeten zijnIn dat geval
toch zou bewezen worden dat de prij
zen in het algemeen te hoog zijn. B
de opvoeringen van do Na'. Opera was
onze schouwburg voor de goedkoope-
re rangn altijd te klein en bleek bet
dus, dat de hooge prijzen op de duur
dere rangen velen op die avonden
terughielden naar den schouwburg te
gaan.
Bij de gewone tooneelvoors'ellinge»
is dit slechts heel zelden het geval
Eerst dan, wanneer ik de lagere ran
gen telkens uitverkocht zag en de
duurdere leeg. zou ik de tooneeldiree-
ties durven adviseeren de prijzen to
laten zakken. Dan pas zou bewezen
zijn, dat er behoefte aan was. Nu fa-
ter niet.
Waarom de prijzen m. i. niet
naar beneden kunnen en over de ver
dere oorzaken van de malaise in 0112e
'ooneelwereld in een volgend artikel.
(Word» vervolgd).
De Tweede Kamarverkiezlagen
DE „LIBERALE" CANDIDATEN.
Verschenen is een vlugschrift „De li
berale lijst", door Mr. S. van Houten,
Het begint met eenige biografische aan-
tcekeningen over de candidaten der lijst.
Dan volgt een mededeeling inzake de
verdeeling der mandaten. Wij ontleenen
daaraan het volgende
Het hoofd der lijst (No. 1, Mr. S.
Houten) neemt in dezen een andere
plaats in als andere hoofden van lijsten,
die op gelijke wijze als hij het initiatief
hebben genomen om aan de kiezers, die
met het tegenwoordig regeeringsbeleid
ontevreden waren en ongezind om op
eenige uit parlementaire kringen te ver
wachten lijs: te stemmen, gelegenheid te
geven van hun gevoelen door hun
doen blijken. Zij die zioh bij dezen
aansloten doen wel in de eerste plaats
als hun gangmakers dienst.
Daarentegen is no. 1 van deze lijst
ce drager van bet liberale vaandel,
waaronder zij, die zich bij hem aanslo
ten, zich scharen.
Aan de kiezers wordt volle en vrije
gelegenheid gegeven rich in het alge
meen door keuze van no. 1 daaronder te
scharen of uit no. 29 van hun voor
keur te doen blijken.
Aan dc vergelijking in 110. 10 der
Staatkundige Brieven van mijne positie
met die van Van Beresteyn tegenover de
medestanders is door een korte mede
deeling iu de pers bij menigeen blijk
baar hel denkbeeld gewekt, als zoude ik
mij na de verkiezing aan de zaak ont
trekken. indien ik geen mandaat aan
nam. Niets is minder juist. Wij blijven
gezamenlijk onze krachten wijden aan
de reconstructie der liberale partij en
aan het overwicht der liberale begin
selen in staatshuishouding en wetge
ving. Ieder naar de male zijner krach
ten. Ik persoonlijk in de eerste plaats
door het ontwerpen eener betere kies
wet. Voor het onderzoek van alle de
tails der wetsontwerpen en de aanwij
zing waar bezuinigd kan worden zijn
anderen beter geschikt. De kiezers zelU
mogen uit de medestanders 2g uit
zoeken, wie zij daarvoor her meest ge
schikt achten. De kieswet geeft den weg
aan, hierbij de meerderheid der kiezers
en niet de volgorde op de lijst als be
slissend aan tc nemeE.
Verder wordt cc-n nadere toelichting
op het programma gegeven, besproken
de verhouding tot den Vrijheidsbond en
worden eenige opmerkingen gemaakt
over het programmapunt inzake herzie
ning der kieswet.. Tenslotte worden alle
mtevredeneu opgewekt om trouw ter
itembus te komen.
Wij staan aldus Mr. Van Hou
ten iu het bankroet der sociale poli
tiek van dc laatste jaren en als gij niet
aakt, voor het bankroet van onze gc-
hcele Staatsinrichting.
Die ongelukkige toestand is ontstaan
door de zwakheid van Ruys de Beeren-
brouck tegenover Nolens, waartegen
zich de nieuw-Katholieke partij verheft
en door de zwakheid van Dresselhuys
tegenover Troelstra, waartegen de
onze en menig andere opkomen.
Nolens en Troelstra denken daaren
tegen reeds aan een combinatie van
rechtstreeksche machtsuitoefening, gc-
'steund door allen die zij m de gelegen-
icio gesteia neooen op Rosten van acn
blaat, d. 1. van anderen, meer loon te
ontvangen dan de waarde van hu.i arbeid
rechtvaardigt in menig geval zelfs op
luieren kelastingschuldigcn t*
Die allen komen natuurlijk met hu*
vrouwen ter stembus.
Indien hun tegenstanders niet desge*
lijks doen, daalt het cijfer, dat aaa*
spraak geeft op een zetel en vermeerde*
ren zij dus de zetels en de macht van
NolensTroelstra.
Like wegblijver brengt een halve stem
uit ten gunste van den tegenstander^
DE NIEUWE KATHOLIEKE PARTIJ.
Eenige R.-K. bladen maken ec-n en
kele opmerking naar aanleiding van do
verklaring gedaan door den Aartsbis
schop van Utrecht op den Katholieken
dag te Nijmegen.
De Maasbode schrijft in haat
nummer van Donderdagavond
„Begrijpelijkerwijze ziet geheel Ka
tholiek Nederland na de jongste verkla
ring van het Doorluchtig Episcopaat met
spanning uit naar de houding, welks
door de voormannen der N. K. P. zal
irden aaugenomen, al heeft het reden
te verwachten, dat die houding geen an
dere zal zijn dan van te voren is aan*
gekondigd voor het geval er van een
„verbod der bisschoppen" sprake zou
zijn. Wij voor ons weigeren althans aaa
te nemen, dat voor prinripieele Katho
lieken, waartoe zij zich immers reke
nen. dc dringend uitgesproken
WENSCH van het Episcoaat nic! gelijk
zou staan met een gebod.
Intusschen is over <ie door de N. K. P.
aan te nemen gedragslijn nog niets po
sitiefs mede te deelen; op onze infor
maties naar dezen en genen kant kregen
wij slechts aarzelende cn ontwijkendo
antwoorden. Het eenige wat voor het
oogenblik schijn: vast te staan is, dat
dezer dagen een bijeenkomst van het
bestuur der nieuwe partij zal plaats
hebben, waarop dit nader zijn houding
zal bepalen.
Reeds dit lijkt ons een hoopvol tec-
ken. Mogen wijs beraad en Roomsclie
1 offermoed van die bijeenkomst de zege
wegdragen; dan mag de Katholieke
Staatspartij eerlang haar „Te Deum"
aanheffen voor de wel laat maar nog niet
tè laat herstelde eenheid."
De Tijd merkt op
Nu het Doorluchtig Episcopaat dn een
vorm, die ook de afgescheidenen niet
kan kwetsen, de verklaring heeft uitge
sproken, welke de groote meerderheid
der Nederlandsche Katholieken uit het
hart is gegrepen, behooren alle kinde
ren der Nederlandsche Katholieke Kerk
den diepen zin van de geuite hoop op het
bewaren der eenheid te verstaan. Het
oordeel, dat het „tot een afscheiding
nooit had mogen komen", en dat allo
Katholieken thans „op de officieel© lijs
ten der Katholieke Staatspartij hun stern
zullen uitbrengen", moge aan aHcn twij
fel can einde maken en met den eerbied
en den ernst worden ontvangen, passend
bij de gehoorzame aanvaarding van de
leiding dergenen, die over ons gesteld
zijn, om over onze hoogste belangen te
waken.
De Residentiebode laat zich
als volgt uit:
Willen de voorstanders der N. K. P*
prijs blijven stellen op den eerenaatn
van Katholieken van de daad, dan ma
ken zij zoo spoedig mogelijk hun werk
ongedaan en trekken alle candidaten zich
terug.
Er is geen twijfel meer, of de stich
ting eener Nieuwe Katholieke Partij ge
oorloofd of gewenscht is; nu de Aarts
bisschop gezegd heeft, dat deze stich
ting niet had mogen geschieden, is de
zaak uit, onherroepelijk.
Roma locuta, causa finita.
EEN „LIBERALE PARTIJ".
Men meldt aan het Haagsche Corr.-
Bureau, dat te Amsterdam wondt opge
richt een liberale partij. Er heeft zich
bereids een comité gevormd, cat zich in
verbinding heeft gesteld met het comi
té-Van Houten ter verkiezing van libe
rale Kamerleden in de Tweede Kamer.
SPREEKBEURT MR. S. VAN
HOUTEN.
Het comité-Van Houten voor verkie
zing van liberale Kamerleden heeft tegen
Woensdag 15 Juni te Den Haag een
ergadering uitgeschreven, waarin do
85-jarige Staatsman Mr. S. van Houten
eD mej. mr. E. C. van Dorp zullen spre
ken.
Stadsnieuws
HET EERSTE-KAMERLID DR. J.
KRAUS.
Het lid van do Eerste Kamer, de
hoer Kraus, heeft zoo meldt Het
Vad., a on de Provinciale Staten van
Noord-Holland kennis gegeven, dat
hij niet voor een herbenoeming iu
aanmerking wenscht t& komen.
PERSONALIA.
Aan het Ckr. Lyceum te Arnhent
is tegen 1 September benoemd, tol
leeraar in het Framch de heer J. C.
Vcrsluys, te Velsen, thans leeraar
aan de Chr. H. B. S: met 5-Jarigen
cursus te Amsterdam.
Feuilleton
(Uit het Eugelseh.)
van
E. R. PUNSHON.
(Geautoriseerde vertaling).
6)
Je meant het goed, Bealby, zei
Harold, maar het ia nutteloos, go-
loof mij. Jj verknoeit je tijd maar
■voor niets.
Het kan zijn, maar het kaïn ook
niet zoo zijn en in ieder geval heb ik
in mijn leven ui zoo veel tijd ver
knoeid, dal een beetje meer of min
der er niet op aan komt. Maar beloof
me dat je, zoolang ik in Dun slow ben
geen dwaze streken uithaalt en geen
passage voor Australië neemt, voor
je iets naders van mij vernomen hebt.
Dat beloof ik je.
Ik houd je aan j© .woord. Denk
'daaraan, zei Maurice.
Heel goed, antwoordde Harold.
Ik zal je van Glasgow uit bericht
«enden, beloofde Maurice, en daar
na zal ik je schrijven, zoodra ik te
Dun slow ben.
Het was hetzelfde, wat Phyllis be
loofd bad, toen zij naar haar oom toe-
ging en Harold dacht er weer aan,
hoe hij na die eene kaart uit Glasgow
geen enkel woordje meer van haar
gehooid had. Maurice zou echter wel
beter woord houden. Hij zou hem niet
zooals Phyllis, in don steek laten.
Zij verlieten samen de tea-rgom en
toen zij afscheid namen, zei Mau
rice:
Weet je, dat de Fultons weg zijn?
Weg? Waarheen?
Dat schijnt niemand te weten,
antwoordde Maujjce. Ik ging er
heen, om te hooren, of mevrouw Ful
ton al iets van Phyllis gehoord had
on bemerkte toen, dat er andere men
schen woonden. De Fultons waren ui
meer don een week geleden vertrok
ken. Alles was, naar ik begreep, nog
al overhaast in zijn werk gegaan. De
groothandelaar Markham, aan wie»
ze veel geld schuldig waren, had de
zaak overgenomen.
Ik zou wei eens willen weten, I
waarheen ze vertrokken zijn, zei Ha-
rold. Misschien ontmoet je ze wei
te Dunslow.
- Denk je, dat ze er heen zijn ge
gaan, om te trachten, iets van den
rijken oom los te krijgen? vroeg Mau
rice glimlachend. Wel, misschien
heb je goed geraden.
Hij herhaalde nogmaals zijn bo-
lofte van te zullen schrijven en ver
liet Harold toen.
Deze ging daarop naar hui*, yast
besloten, zijn woord gestaald te doen
eu geen passage te nemen, voor hij
iets van Maurice gehoord had.
I De dagen, die nu volgdt®, waren
niet bepaald aangenaam te noemen,
I waait lui gevoelde zich diep ongeluk-
ltig, terwijl zijn familie wanhopig
was bij de gedachte, dat hij van plan
was te emigreeren. Zijn moeder voor
al (leed liet veel verdriet, en op zeke
ren dag vond hij liaur bezig mei het
sciirijven van een brief aan Phyllis.
Hij liet haar echter beloven, dut zij
hem niet verzenden zou.
Phyllis is nu rijk, zei hij, en
ik ben niet van plan, haar aan haar
woord te houden.
Het geld verandert do menschen,
dat is zeker, zei zijn moeder zuch
tend.
Maar Phyllis niet, daclit hij en
hij was er zelf verbaasd over, dat
hij daar opeens zoo vast van over
tuigd was, terwijl hij toch eenige da
gen geleden er nog door zijn wan
trouwen toe gebracht was, zijn be
trekking" op te geven en het plan ge
vormd had, eerstdaags naar Austra
lië te vertrekken.
Wat is het leven toch dikwijls
ingewikkeld, dacht hij.
De briefkaart, die Maurice beloofd
had uit Glasgow te zenden, kwam op
tijd aan, maar zij werd niet dror een
brief uit Dunslow gevolgd. De ccne j
dag na den andere verstreek, en ei 1
Kwam geen enkel bericht \ap hem.
Harold, die hoe langer hoe o-.^erus-
ter werd, zou hem zeker geschreven
hebben, als hij maar geweten had,
waar Maurice gelogeerd was.
Weer verstreek er «sen dag en nog
een, maar er kwam taal noen tieken.
1 lletzedde wat met Phyllis gebeurd
was, gebeurde nu weer.
Harold ging naar een paar vrien
den van Maurice toe, om aan hen te
vragen, of zij ook iets wisteai, maar
er was hun niets anders bekend, dan
dat Maurice een uitstapje naar Schot
land maakte, beloofd had te zullen
schrijven, doch niets van zich had
laten hooren.
.•Vis hij Maurice niet zijn w'prd ge
geven had, dat hij in Engeland blij
ven zou, totdat hij nader bericht van
hem had, zou hij zeker zoo gauw nio
gelijk naar Australië vertrokken zijn.
Hij werd bleek en mager en kon niet
slapen, hoewel hij zijn best deed, om
door lange wandelingen zich te ver
moeien.
Toen hij op zekeren avond 1 an een
van die eenzame tochten terugkwam,
vond hij Fred Fulton voor zijn huis
op hem loopen wachten.
Ik ben hier al uren, zei deze.
Je moeder heeft me gevraagd, om
binnen te komen, maar Ik bad be
hoefte aan buitenlucht
Ga dan nu maar met me mee]
naar binnen, zei llarold, terwijl hij
zich verwonderd afvroeg, wat Fulton
van hem wilde.
Hij openue de deur en ging Fulton
voor naar de eetkamer, waar een
eenvoudig avondeten klaar stond.
Het was reeds laat, «1 iedereen wa*
naar bed gegaan.
Fulton ging in een duisteren heek
zitten en Harold, dte dien dag veer
tig mijl gewandeld en nog niet veel
voedsel gehad had, begon to eten.
Van uit zijn hoek bleef Fultpi eeni
ge oogenblikken zwijgend naar hem
zitten kijken, toen zei hij opeens:
Ik wou je over Clara sproken.
Clara? Mevrouw Fulton? Is er
iets met haar gebeurd? vroeg Harold.
Je weet toch, dat we don winkel
niet. meer hebben? vroeg Fulton.
Markhum heeft de zaak van je
overgenomen, niet waar?
Ja, zo hebben me «schandelijk
behandeld.
Ben Je gekomen, om me dat te
vertellen? vroeg llarold.
Neen, ik wou je over Clara spre
ken.
O ja, dat is waar tok.
Je hebt misschien wel gemerkt,
ging Fulton voort, dat ze erg boos
was over die geschiedenis van Phyl
lis en haar com. Het was geen won
der in aanmerking genomen, dat zij
'och het eenige kind was van den
ouderen broer.
Dat had met de zaak r.ieta te 1
maken, 'viel Harold hem op scherpen
toon ln de rede. Ik weet, dat zc af
schuwelijk jaloersch op i hyllis was,
als dot is, wat je bedoelt.
Ik za! je allee vertellen, ve» volg
de Fulton. Markham ii«u ons, zoo
als ik reeds zei, schandelijk behan
deld en we waren daarna iu een paar
011 gelukkige kamertje in Camden
Town terecht gekomen. Cl ara kon het
er niet uithouden en Zij vatte daarom
het plan op, naai- Dunslow toe te
gaun en te trachten Phyllis over te
halen, om aan meneer Macsariune te
vragen, Iets voor ons le doen. llij l»
rijk genoeg en Phyllis neeft ui )eu«r
gev al toch minder recht tp zijn geld
dan Clara. Daarom maakte mijn
vrouw het plan.
Om "te trachten Let geld van.
den ouden man te krijgen, en Phyllis
er uit te schuiven; maar ik btgrijp
niet, waarom je mij dat i.u komt ver
tellen.
Wel, 2le je, zei Fulto.i op zeimw-
achtlgen toon, Clara is r.aar
Dunslow vertrokken cn vo ,r iv heen
ging, beloofde ze mij, me van Glas
gow uit een kaart te zullen zenden
en me daarna te schrijven, zoodra zt
in Dunslow was aangekomen.
llarold keek hem ontsteld aan.
Ja, ga voert, zei hi| op geherpan toon.
De briefkaart uit Glasgow kreeg
lk wel. maar sedert heb ik niets van
mijn vrouw gehoord en beo bang, dat
