Haarlem's Dagblad | 1922 | 5 juli 1922 | pagina 2

De Groote Verkiezingsdag

Burgeiyke Stand

HAARLEM.

Ondertrouwd!5 JuliH. A. Ivoe-
ieveld en M .J. Zwarter; W. v. d..
Werff eu C. Smits, H. S. Hartina i en
J. C. A. Op de Bteek, J- J. IJk-el ei
J. C. Klei). H. C. v. d. Steeg en G.
Kok. G Blister en 1'. N. Kool. J. A.
Luiiteai en G. II. M. Groeneveld.

Getrouwd JuliM. W. v. d-
ZeJm on if. J- van Nieuwmegen1'.
v. d. Brook on M. T. de Bie, J. Hog©
nes en A. J. M. (Bewaarder, J. Spit
horst en G Bosman, P. Willemae en
C. J. v. Vloten., P. T. IJkel en M. C.
M- Snoeke. J. M. Ligtbart en M. A.
HoekstraD. de Jong en P. T. H.
Deen. D. J. J. v. d. Gövel en S. M. v.
a. K. v. d- Kooi en J. de

Kruijff.

Bevallen: 4 Juli A. Scheitller-
|y. d. Muatakker, d.4 J uli, A. Kuiper-
Prins, (I.; 4 Juli, F. M. Bak-Schaap,
z,5 Juili J. J. Bor-Kuijper, n; 4 Juli,
G. A. H. Lucas-ThaAij, d.; 3 Juli, M.
A. Steoman-Hoseck, z.

OVERLEDEN: 1 Ju.li: J. D. Kbaasse,
06 juar, Tweed© Zuidpolderstraat. 2
Juli II. E. SteenmotsPeters, 81 jaar,
Aelbeilsbergstraat3 Juli G., 7 da
gen, dochter van J. Roggeveen. 5 Ju
li: C. J., 3 jaar, zoon van H .C. Hart
man, Hooiniarkt.

üBmBBBÖ Ninws

HET PROGES-GROSSMANNIn
liet moord-procea Grossman»» te Ber
lijn werden tie medische deskundigen
gehoord over de vraag, of de plaatsing
van den beklaagde in een krankzinni
gengesticht ter observatie gewonscht
was. Een dei-gelijk verzoek kan slechts
door een medicus warden gedaan. Bij
liet voor-onderzoek is een dergelijk ver
zoek gedaan. Heft resultaat- van het
persoonlijk onderzoek en hot uren
lang gadeslaan van den beklaagde
was toen, dat Grossmaiin volkomen
normaal was. Ook gisteren zeiden de
deskundigen van meening te zijn, dat
de overbrenging naar een krankzinni
gengesticht niet noodzakelijk was.
Slechts één der deskundige voerde ver
schillende redenen aan. waarom hem
dit wel gowenscht scheen. De recht
bank ging hierop echter niet in.

EEN BOMAANSLAG TEGEN HET
„VOLKSHAUS"' TE MuXCHEN.
Naar uit Munchen wordt gemeld,
het Munohener „Volksdans" door een
bomaanslag ernstig beschadigd. De
kom was blijkbaar in het closet neer
gelegd. De schade wordt op 100.000
mark geschat. Menschenlevens zijn
niet te betreuren. Van welke zijde de
aanslag is op touw gezet i ie eft men tot
nu toe niet kunnen ontdekken.

DE TOESTAND IN OPPER-SILEZlë

Bij de sclüotpartijen in Petersdon
zijn Zondag een machinist van een
trein, een slotenmaker en een arbei
der zwaar gewond en eeoi arbeider
gedood. Een lijkstoet werd door
Fran salie soldaten beschoten, waar
bij de lijkwagen en de kist zwaar be
schadigd werden. Op den weg naar
Laband werden de lijken gevonden
van twee conducteurs. Zij zijn ver
moedelijk door de Frwnsclien dood
geschoten.

BIJZONDERHEDEN OVER DEN
AANSLAC OP HARDEN.

Aan het Handelsblad wordt geseind:
eHt diejigaand onderzoek van de Ber-
lijnsche crimineel© politie heeft reeds
meer licht gebracht in den aanslag
op Maximiliaan Hardan. Aan dezen
aanslag lieeft behalve de gearresteer
de landbouWbeanibte Weichert, gebo
ren 3 April 1900, de gewezen luite
nant en tegenwoordige koopman Wal
ter Ankeroann, geboren 21 April 1893,
deelgenomen. De laatste heeft met een
Knuppel Harden op het hoofd gesla
gen, terwijl Weichert op den uitkijk
stond. Het is reeds gebleken, dat de
beide daders bij den aanslag niet uit
eigen initiatief hebben gehandeld,
imaar door een achter hen staande ge
heime organisatie daartoe waren
gewezen. Nadere bij zonderheden kun
nen voorloop ig niet worden medege
deeld, teneinde den gang van het on
derzoek niet te bemoeilijken^ Het
schijnt echter boven aJIen twijfel
heven te zijn, dat de beide daders tot
de "organisatie C. behoor en. Ankemann
is voortvluchtig, maar vertoeft., zooals
uit het onderzoek gebleken is, nog te
Berlijn Op zijn arrestatie heeft de
hoofdcommissaris van politie een be
looning gesteld van 10,000 markt.

Dr. HEINRÏCËTDELBRuCK.

Dr. Heiurieh Delbriick, president
van het Dui'sche Reichsgericht,
overleden.

Koersen tot hedenmiddag 12 uur

(Modegedeald door de Nationale

Bankvoreenigipg te Haarlem)

Woensdag

Biljetten van

Marken (rood)0.B71/,0.65

Marken (groen)0.57L/i0.65

Kronen0.010.02

Francs (Fransch)... 21.20—91.50

Francs (Belgisch).20.00—20.40

Pond Sterling11.477,-11.55

Dollars3.627, 2.

Cheques

Berlijn

Wee oen

Parijs

Brussel

Londen

New-York (Cable)

Amerik. Bankpapier.

0.577,— 0.637,
0.01— 0.01'/,
21.20-21.50
20.00—20.40
11.48-11.52
2.587,— 2.597,

Amsterdamscbe Bears

HOLLANDSCHE HANDELSBANK.
Openingskoersen van 5 Juli 1922.
6 Ned. 1922 99 7/8, 5 Nederl.
'19 93 1/2, 5 Nederland 88.

Deli Bat. 225, Deli Mij. 188, Seueiu-
bnh 265.

Amst. Rubber 51 1/2, Ned. Rubber
35.

Gew. Dordt 422, Gec. Holl. Olie
121 1/4, Kon. Petrol. 446, Orion 24.

Marine 19. Holl. Llo.vd 10, Kc-n.
Root 40, Nwe Boot 39, Pake'va art

Ccntr. Leather 3D, S'udebaker 131
Oigais 73 1/2, Seeds' 103 1/2, Eric
15 1/2, Rails 24 1/4, Unions 149.

Kol. Bank 114, Ind. Bank 84 1/4,
Gort. Handel 115 1/2, Gew. Cult.
140, Actions 115, II. V. A. 315, Java
Cult. 290, Insuliude Olio 2 3/8, Comp.
Argent. 30, Philips 220, Poerwored-

Eigen Telegrammen ran
Haarlem's Dagblad

BOTTOMLEY'S BEROEP VER
WORPEN.

LONDEN (V.D.) Hot Hof van Beroep
'oor criminodle zaken verwierp het
beroep van Horatio Bottoinley tegen
zijn vonnis wegens frauduleuze han
delingen met gelden, waarvoor wa»
ingétëekeaid op de Victory Bond Club
en dergelijke instellingen, welke hij
had opgericht.

Zijn bc-roop togen zijn slaaf, weid
eveneens verworpen, an BüUomley.
is dus veroordeeld de 7 jaar dwang
arbeid te verrichten, waartoe hij
was veroordeeld.

EEN NALATENSCHAP.

LONDEN (V.D.l De nalatenschap
van wijlen Henry Wills, een der di
recteuren van do Imperial Tobacco
Company bedraagt, voor zoovor thans
kan worden nagegaan 2 3/4 millioen
Pond Sterling. Waarschijnlijk, zal
deze som nog veel grootcr zijn, als
zijn bezit is te gelde gemaakt. De
successierechten op zijn nalatenschap
zullen volgens de huidige schatting
meer dan 1 1/4 millioen bedragen.
Het testament bepaalt, dat ongeveer
1 1/2 millioen zal moeten worden be
steed voor liefdadige doeleinden.

DE TWEEDE DADER.

BERLIJN (N. T. A. draadloos). Of
ficial staat thans vast, dat de tweede
persoon die mede den aanslag op Har
den pleegde, is de gewezen luitenant
Walthei Ankerschmidt thans koop
man. op wiens arrestatie een hooge
belooning is gesteld.

Vast staat, dat beide daders den
aanslag niet uit eigen beweging de
den doch dat deze door een achter
hen staande geheime organisatie is
beraamd.

DE DEMONSTRATIES IN
D UITSCH LAND.

HAMBURG. (V.D.) De socialisti
sche demonstraties tot bescherming
der republiek op Dinsdagmiddag zijn
in het algemeen overal in het Rijk, in
zonderheid in Hamburg, rustig ver-
•loopen.

Slechts in enkele groote steden, als
Maagdienlburg, Frankfurt a/M, Kdb)
en Zittau hebban meer of min ernsti
ge incidenten plaats gelhad.

In Frankfurt ontstonden in dB Kai-
serstrasze ongeregeldheden, toen een
onbekende onder de menigte een los
schot loste. Uit de boveiwerdic pir-- - .i
van verscheidene huizen iu gen: c-
straat werd op de posten der -i
heidspolitie een aantal scherpe schoten
gebist, die echter niemand troffen.
Hot gelukte de politie in korten tijd de
orde weder te herstellen.

KEULEN (V.D.) Bij den l>om en
het hoofdstation kwam het tot ern
stige botsingen tussohen de staatspoli-
tile eenerziida en dis demonstranten
anderzijds. De Eugelsche politieman
schappen werden door de demonstran
ten met stcenen c-n flesscheu bewor-
pon. Daarop verscheen een sterke En
gelsche militaire polilie-patroniHd
wier manschappen van de vuurwape
nen gebruik moeiten maken en met de
blanke sabel op de demonstranten
chargecren. Talrijke personen werden
in hechtenis genomen.

DE ORGANISATIE C.

HAMBURG. (V.D.) De Hamburg
sohe poiitieoverheid heeft 25 perso
nen die tot de organisatie C tehooren,
gearresteerd- en voor het gereoht ge
leid

ERNSTIC VLIEGONGELUK.

HAMBURG (V.D.) Een post- en
passagiersvliegtuig uit Berlijn is 1
K.M, voor Hamburg neergestort en
aan eon (boom blijven hangen. De be
stuurd or werd gedood de beide passa
giem. de bekende filmactrioe Fer-
nandra en een Beriijnsdh koopman
werden zwaar gewond.

BESCHULDIGINGEN TEGEN
POINGARé.

PARIJS (V.D.) Tijdens de Kamerzit
ting verweet do jonge Communisti
sohe vollcsveitegenwoo-iigo'- Vailia-jt
C-uTusier aan Poincaré geglimlacht te
hebben op een kerkhof van oud-
s'rijders. alsmede Parijs verlaten te
hebben in 1914 en aldus de verant
woordelijkheid voor den oorlog te dra
gen met de andere persour-n

De interpellan' word l ot de orde ge
roepen. Poïncaré verklaarde, dat er
van dien glimlach, noch van .die
vlucht iets waar is, daar de regeoring
I ai'ijs verliet op aandri agon van he'
1 ecercommando.

Pcincaré verklaarde tevens dat de
Kamer niet mee verlof zal gaan, alvo
rens de debatten over de oorlogsver
antwoordelijkheid beëindigd lc hebben.

LUITENANT KRULL VRIJGELATEN.

HAMBURG, (V.D.) De op verzoek der
Rijksoverheid gearrostoerde vroegere lui
tenant KruU ia uit de hechten ia ontslagen.

VREDESDEMONSTRATIES.

BERLIJN. (V.D.) Naar uit Washington
bericht wordt, besloot de Centrale Com
missie der Amerikaausche Vredesvereeni
ging iu alle staten op 29 en 30 Juli de
monstratie tegen <len oorlog tc propa-
geereu ter herinnerinu aan het uitbreken
van d1"1 wereldoorlog.

Laatste berichten

Kantongerecht

KANTONGERECHT.

Melkvoval&cbing.

V.anochteud had zich oen bejaarde
melkhandel a&r 8. uit Halfwog te verant
woorden wegens het in voorraad hebben
van melk met water vcrvalseht.

De knoeht, als getuige gehoord, be
weerde dut h(j wel do melk met water
had aangemengd moar niot op bevel van
zjjn buns.

Het O.M. oordeelde bekl. strafschuldig.

vorderde tegen hom f 400 boete of 100
dagen hechleum

J. S. uit Haarlemmerliode, die ook we
gens mcikvervalscliiug terecht stond,
hoorde legen zich eieelion G dagen hech
tenis

Vervolg Stadsnieuws

De eerste dag dat de vrouwen te Haarlem aan den
stembusstrijd deelnamen.

Dat was een gezicht om nooit te
ergeten

Drie aan drie kwamen ze, met haar
begeleidsters aanloopen, de oude
vrouwtjes uit een inrichting hier,
de meesten zwijgend en de ge
zichten in opperste zenuwspanning,
.jtumigen ook nog wel onverschillig
doend en zelfbewust ronkijkend. De
beste plunje aan. als op een feestdag

Toen ze eenmaal in het stembureau
waren, moesten de brillen voor den
dag komen, dat is te begrijpen l Hè,
hé, zao'n érge nieuwigheid ook op je
ouden dagEn zoo kwamen zo don
eindelijk te staan vóór de tafel, waar
achter het stem/bureau zetelde' Met be-
■ende hand werden de oproepingabil-
ietten overgereiktvriendelijk en wel
willend werden de oudjes behandeld.

„Is het zoö in de haak?" vroeg een
vrouwtje met een angstig rimpelge
zichtje aan een der leden van het bu
reau. die zoo iuiet haar oprocpingslal-
iet in ontvangst genoinon had. (Blijk*
baarf had ze niet veel vertrouwen in
dat geheimzinnige vel papier!)

..Of het zoo in de haak is!" was
het antwoord. „Maai- nu moet u nog
stemmen 1 Moet, u daar in hot hokje
gaan

't Bleek. dat de oude juffrouw ëf
niet goed zien kon öf op het g-wich
tige ©ogenblik, hoe dapper ze ook wan
binnengestapt, toch haar .tramon-
tane" was kwijtgeraaktin ieder ge-
vail. ze moest geholpen worden.

Een ander kon alles best zelf, zooals
ze met trots zei. Resoluut ging zo naar
het hokje, gebruikte het roode po'lood,
liet- haar biljet in de gleuf van de bus
glijden en ging toen wat op zij staan
(zij moes* nog op de vriendinnen wach
ten) met een gezicht van: „Nou, wat
is daar nu aan? Moet daar nu zoo'n
drukte van gemaakt worden

„Da's voor het eers'- van ze leve 1"
zei een ander oudje, blijkbaar opge
lucht.

Bij de oude mannen uit hetzelfde ge
sticht was- óók wel spanning, ofschoon
die toch zeker wel al eens nicer ge
stemd hadden. Eén \.n« er. die beslis'
met zijn „vriend" in hetzelfde
wou. Maar daar hij zicii zelf kon hel
pen, mocht dat natuurlijk niet. Dan
wilde hij toch in he'zelfde hokje n a
zijn vriend, liever dan in een van de
audere leege hokjes te gaan!

Toen alles aigeloopen was verlieten
de oudjes weer in optocht het bureau.
En toeu stonden de monden niet stil
De spanning was gebroken

Ja-, 't was vandaag een gewichtige,
een historische dag. Historisch, omdat
llare Majesteit de Trouw thans voor
be' eers' door het geheele land haar
stemplicht vervuld heef'-. Alleen op
enkele plaatsen haddon de vrouwen al
eens meer het actief kiesrecht uitge
oefend. Onze Reizende Redacteur heeft
in ons blad beschreven, hoe het daar
bij verleden jaar te Amsterdam toe
ging. En ook te Maastricht hebben
de vrouwen al eens ges'emcL

Hoe de rnan stemt, och, dat mag
bekend verondersteld worden, (al wordt
wel gezegd, en niet grond, dat de man
zooveel meer politieke ervaring heeft, er
zijn toch ook nog heel wat mannen die
„biljetten van onwaarde" in dc bus
doen) maai hoe de vrouw stemt, daar
hebben wij nu eens bijzonder op gelet.

De „stemwijze" van vele vrouwen ver
schilt in niets van de manier, waarop de
mannen stemmen en in hoofdzaak hob-
bca wij hier het oog op de ontwikkel
de vrouwen, maar er zijn ook heel wat
vrouwen, die op dc bureaux blijk ga
ven „er nog eigenlijk niets van tc snap
pen".

Een paar staaltjes.

Een struische jonge vrouw komt een
bureau binnenstappen en krijgt haar
biljet. Ze vouwt het open, houdt het
ondersteboven voor zich en vraagt den
voorzitter

„Wat moet ik nou?"

„Zoekt u er maar een uit!" is het
antwoord. „En maakt u het witte puntje
voor zijn naam dan maar rood!"

De juffrouw gaat naar het hokje cn
„stemt". Laat ons hopen, da ze ook
goed gestemd heeft!

Twee burgerjuffrouwen, elk mét een
boodschappcnmandjc.

Ze krijgen elk een biljet, leggen het in
haar mandjes en wachten. De voorzitter
brengt haar aan 't verstand, dat zc nu
verder zelf handelend moeten optreden.
Ze vouwen de biljetten open en blijven
weer onbeholpen staan. Worden dan
naar de hokjes verwezen en willen sa
men in één hokje. Mag niet. El k in een
hokje dan! Da cene komt weer terug
en zegt dat ze haar bril vergeten heeft.
Ze krijgt een bril van een der aanwezige
andere stemmers. Dan staan dc juffrou
wen een tamelijk geruimen tijd met
het potlood te werken. Laat ons weer
hopen met goed resultaat

Een dame komt stemmen, krijgt
haar biljet en gaat het in een hokje
heel ernstig staan bestuderen. Wij
dachten, cat er geen eind aankwam
Maar eindelijk neemt ze dan toeli het
potlood ter hand. Daarna wil ze het
opengevouwen aan den president ge-
veil.

Haar buurvrouw, in h'-t andere hok
je. wil, na gestemd te hebben, met het
biljet in de hand het stemlokaal ver
laten Z© wordt natuurlijk teruggeroe
pen 1

Onze eindindruk van het éérste
stemmen door vrouwen is: naast
vc-al kordate beslistheid en „weten-hoc-
het-hoort" ook zeer veel „sohutterig-
heid" en zenuwachtige onlbeholpeai-
heid.

Nog dit

Een echtpaar. „Wacht", zegt de man,
,'k zal m'n vrouw ©ven zeggen, hoe
ze stemmen moet

Nee. neeprotesteert de voorzit
ter. „dat mag niet!"

„O. mag dat niet 1'

Man en vrouw dus naast elkaar in
ersohillendo hakjes. Dan klinkt spoe
dig do stem van de vrouw „Geef mij
oven je potlood!"

Weer moet de voorzitter er haar op
wijzen, dat in elk hokje een rood pot
lood aanwezig is 1

Ja, de leden van de stembureaus
moesten vandaag wel terdege uit huil
">?en zien en hadden geen gemakkc-
ijke taak!

Vele vrouwen moesten niet alleen op
de één of andere manier troludnan

worden, maar sommige waren ook
brutaal en weerbarstig.

Op het stembureau aan het Klein
Heiligland kwamen twee vrouwen, die
'blijkbaar zusters waren. Nadat zij haar
stemkaart hadden ontvangen, wilden
zij beiden van één stemhokje gebruik
maken. De voorzitter maakte er haal
bij herhaling opmerkzaam op, dat dit
niet was toegestaan. Tooh wilden zij
niet gehoorzamen, maar bleven, met
het geopende stembiljet in de hand
met elkaar fluisteren. Tenslotte greep
de voorzitter een barer bij den arm &n
trok liaar het hokje uit.

Op hetzelfde bureau kwam een
vrouw, die haar oproep' ngekaart aan
den voorzitter overhandigde cn luidi
uitriep„Asjeblieft, ik ben geweest,
hoor!" Hierna wilde zij zich verwijde
ren. De voorzitter beduidde haar even
wel, dat zij met het stembiljet nog
even naar een der hokjes moest gaan.
.O", antwoordde zij lachend, „dat
wil ik óók nog wel even doen, hoor!"
Zij ging met eenige sprongen naar het
hokje o.n kwam dadelijk met liet geslo
ten gebleven stembiljet bij don voor
zitter terug en riep „Nou is het toch
zeker goed. hè - Ajusiea!"

Ook onder de mannen zijn er, die
hun biljet van onwaarde maken. Een
kiezer liet het geopende sterubn jet
aan de leden van het stembureau zien;
het bleek, dat hij mot moedwil alle
blokjes van een partij had dioht gepot-
lood

Dp het stembureau aan de Boter-
murict moesten ook veol vrouwen ge
holpen woruen. Het kwam Ju er vaak,
voor, ciat vrouwen eikaar wilden hel
pen. Een vrouw was reeds op een
dergelijke manier geholpen en wilde
liet biljet in de steimbm werpen, toen
één der andere kiezers, die dezi over
treding gezien had, den voorzitter
waarschuwde. Deze verklaarde het al
dus ingevulde biljet voor ongemig en
overhandigde haar een ander, dat zij
daarop alleen moest invullen.

Een kiezeves g.u in haar verbou
wereerdheid inplaats van de oproe-
pingskaart, een rec'amekaart aan den
voorzitter.

In het tweede stembureau in dozo
school kwam ©en man met twee op
roep I ngskaarten

„Kijk es, meneer hier hel) ik ook
een kaart van me moeder, maar die
kan niet lcomme; zij is al 82 jaar en
kindsch!"

„Dan zullen we er maar „ziek" op
zetten", antwoordde de voorzitter„dal
komt dan wel terecht."

Toep een echtpaar het stembiljet ont
vangen had, ging de man met het ge
opende biljet vlak achter zijn vrouw

„Dat mag niet, meneer!", waarschuw
de de voorzitter„u mag niet met z'n
tweeën in het hokje."

„Wat zullen we nou eten!" riep de
man ten hoogste verontwaardigd. „Ik
sta toch niet i n het hokje

„U mag daar toch niet met z'n tweeën
staan," antwoordde de voorzitter.

„Nou{ goed, dan zal ik hier- wel
gaan staan!" riep de man met een zeer
boos gezicht en deed drie vervaarlijke
siaiipen in pen andere richting.

Na zijn plicht vervuld te hebben,
smeet hij, nog altijd met een verontwaar
digd gezicht, het biljet in de bus en gaf
er bovendien nog een harden slag op.

Hier kwam ook een juffrouw, die
niet goad zien kon en geen bril had.
Iemand in het bureau teemde haai- toen
zijn bril, waarmee zij geholpen was.
Met een verheugd gezicht maakte zij
toen haar liokje dicht.

In het stembureau No. 18 ging het
zeer gemoedelijk toe. Als een echtpaar
bij elkaar in het hokje wilde gaan staan,
zei dc voorzitter: „Anders stel ik me
nooit in kwesties tusscheu man en
rouw, maar nu moet ik wel tusschen-
beiden komen. U moogt thans niet bij
elkaar staan!"

Dit gemoedelijk toespraakje miste zijn
uitwerking niet.

.Vlies ging hier kalm.

Er is over he' algemeen vroeg ge
stemd. Heden om 12 uur waren er ver
schillende bureaux vsar reeds meer
dan de helft van het aantal kiezers
hun plicht vervuld hadden. In een der
bureaux op het Leidsche plein waren
om half 'waalf reeds meer dan 45U
van do 800 kiezers opgekomen. In 3
uur dus ongeveer 6ü De stembus
bleef 'oen nog 5 1/2 uur open voor de
overige 40 Daar zou het dus iu den
middag met druk meer zijn

Om 12 uur kwamen vele werklieden
stemmen, teen was het, vooral op de
bureaux in de arbeiderswijken, heel
druk.

Een lezer schrijft ons nog ovea- de
drukte:

„Te oordeelen naar den toeloop van
kiezers reeds direct bij de opening
van de stembus is de animo er dit
maal in

Reeds om 8 uur stonden de kiezers
in een dichte file te wachten op hun
beurt.

De vrouwelijke kiezer was minstens
even sterk vertegenwoordigd als de
mannelijke. In dc 20 jaren dat ik nu
kiezer ben, heb ik nog nimmer zoo'n
anloop in het vroege ochtenduur
gezien.

De kiezeressen maken niet den in
druk van zwaarmoedigheid. Blijk
baar beschouwen zij den nieuwen
rt- afsburgeressen-pliclit van den vroo-
lijken kant.

Het kiezerspubliek is er heel wat
flleuriger op geworden, nu de stijve
mannen-kleeding wordt afgewisseld
door de kleurige toiletten der vrou
wen".

Tot zoover deze belangstellende le
zer.

Zooals bekend is, hadden verschil
lende partijen inliehtingenbureaux in
de stad: de Roomseh Katholieken in
Si Havo in de Smedestraat. de Vrij
heidsbond op de Groote Markt en de
S. I). A. P. in do Centrale op het
Spaarne.

Tan deze bureaux uit werden auto's
r.ar verschillende adressen gezon
den om zieken en zwakken, of men-
schen die slecht tor been zijn, te ha
len en naaf de stembureaus te rij
den. Ook werden in deze „centrales"
tenminste bij de Roomseh-Kutholieken
de S. D. A. P. strooibiljetten ver

strekt, die eiken kiezer bij het binnen
komen van de stembureaus in de hand
wei-den gedrukt, soms nog met een
mondelinge aanbeveling ea- bij

Beide laatstgenoemde partijen ver
goedden ook geheel of gedeeltelijk do
reiskosten van liep die van huiten
kwamen of buiten de stad moesten
stemmen eu die kosten niet of zeer j
moeilijk zei! konden dragen.

Voor dé S. D. A. P. waren door de
geheele stad belangeloos 150 personen
aan 't werk, r-aar men ons mededeel
de.

Door ©en fout op een oproepiugs-
kaart liep een lid onzer redactie, die
zijn stemplicht wilde vervullen, van
morgen een verkeerd stembureau bin-
nen.

Volgens zjju kaart moest hij zjja: Nas-
saulaan 37rooil, terwyl zj)a bureau was:
Nassaulaan 37zwart. lloel veel kiezeres-
en kiozers zullen door deze fout eerst
bjj het vorkeorde adres /.(ja aangeland!

KRABBELS.

Bij sommige stembureaux staat een
groot bord, tot opwekking om te
etc mme u op Mr. Bomans, met de me-
dedeeling er bij: „vraagt inliehtbi-
bij do R.K. Propagandisten, ken
baar aan hun geel-wit insigne.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.

p SANAPERIM y

s&bem tabletten bsbh^v

Tal van mannen kwamen samen
met hun vrouwen stemmen. Blijkbaar
gevoelden zij dan toch wel iets van de
merkwaardigheid van dat oogenblik.
Toen een echtpaar uit een stembu-
ltwam, zei de man alleen maar:
„ziezoo!" Er was evenwel een glacis
in zijn oogen, die aan dat simpele
woord groote beteqkenis gaf.

„Ik was van morgen," vertelde ons
oen kiezer, de eenige man in het sleui-
lakaai. Er waren twintig vrouwen".
Een propagandiste van den Vrijheids
bond vertelde iets dergelijks: „toen
ik vanmorgen met inijn man ltwam
stemmen, waren en vijf mannen in het
stemlokaal met zeven en veertig vrou
wen".

het heeft wauwe/n gestroomd.
Het is voor haar nog nieuw, zij zijn
in de laatste weken van aïïe kanten
toegesproken en onderricht: zij voelen
het oogenblik als een moment in haar
leven. Mogen zij er nooit met teleur
stelling aan terugdenken!

Over het algemeen stemmen de
vrouwen flink, zonder schroom, met
besliste bewegingen. Iets te gedeci
deerd soms, maar dan kan een likje
ver legen lieid daarvoor wed de oor
zaak zijn geweest. „Merkwaardig",
zei ons een vrouw, „was het om te
zien, met welk een zwier en waardig
heid zelfs oude vrouwtjes haar bil
jet aannamen, op liet hokje loestap-
ten en daarna haar stem deponeer
den in de bus.

Het kornis alio élement ontbreekt
niet.

Een juffrouw reikt haar oproeping
aan den voorzitter over, krijgt een
Stembiljet en vraagt: „Wat moet ik
daarmee doeni"

„Stemmen", zegt de voorzitter.
„Waart"

„Daar m dal hok".

,,ln een hok? Lk beai geen beest!"
m hetzelfde bureau komt een jon
ge vrouw haai- stemplicht vervullen,
't Gaat niet vlot, maai- ze slaagt toch
eindelijk. Ais 'l zware werk achter
den rug is, komt zo naar de tafel
hei stembureau cn vraagt scliuch-
„Kan ik uu mijn reiskosten krij
gen? ik kom van Bennabroek

Voor ©en stembureau staan twee
vrouwelijke propagandisten tegenover
elkaar, beiden biljetjes uitreikende, de
tx5iio van de S. D. A. P., ue andere
met de geël-witte strik der R.-K.
Staatspartij. Tegenvcetsters dus,
maar ze verdragen eikaar goed, la
chen soms samen eens wat. Die van
de S. D. A. P. is niet eens een Haai-
leinsche, is als hulptroep gerequi-
reerd. Als wij binnengaan, geven ze
allebei hun brieTjtfiSï roepen daarbij:
„den goeie stemmen, hoor!"

Te Heemstede heeft een vader ge
stemd in het lokaal waar u dochter
lid van hot stembureau was. Dat ziin
van die eigenaardige oogenblikken.
Voor beiden allicht. Maar voor den
vader zeker!

„Moet ik al die papieren metce
men?" vraagt een schuchtere juf
frouw, de laatste papieren pogingen
van de propagandisten meenemende.

De nuchtere toeschouwer vraagt
zich af, of nu, na al die voorbereiding,
in het lokaal zelf een kiezeres nog van
gedachten /.il \erandcren of een keus
doen. Dan kan ze in haar verbijste
ring misschien Klaas Driehuis van
de Kapaillepartij aanteekenen en hel
pen dus alle papiertjes niet meer.

Als een bijzonderheid werd ons mode
gedeeld dat oen ingezetene voor z(jn drie
jarig zoontje een oproopingsKatirj. ont
ving, aio mot den naam en de voornamen,
ook liet nuiiinior op do kiezerslijst van
den driejarige bevatte.

Op het Stadhuis «loud rich het geval
■oor, dat een vrouw, die niet lezen en
schrijven kon, kwam stemmen. Haar man
au haar hdpea. muur het stemburc-au
irbood dat, omdat, óit alleen geoorloofd
in geval vaa lichamelijke hulpbehoo-
indheid en de toestand van den analpha-
boiit niet als zoodanig wordt opgevat.

Op datzelfde bureau klopte een kiezc-
s aan don zijwand van het stemhokje
zei toen zich tot het stembureau wen
dend: „er werd niet opengedaan!"

ril andere juffrouw zag den richel in
het .stemhokje voor de stembus aan en
wou daar haar biljet in wringen.

„Stommen ëc mannen flink?" vroegen
nan eon dor voorzitters.

„Zo doen niot dommer, dan de vrou'-
vn," zei ilo voorzitter.

Er werd in een stembureau ge
klaagd over onduidelijk getypte
nummers op de Gproepingskaart.

In oen ander bureau vond men het
gemakkelijker, de namen op de lijs
ten links getypt te hebben, dan
rechts.

Eigenaardig was liet, dat in som
mige stembureaux de groote stroom
die tussdhen 12 en 1 verwacht wérd,
uitbleef. Wel was hel 's morgens in
menig bureau druk.

Een dame die ging stemmen zei:
„ik voel mc als iemand, die naar den
tandarts gaat."

Toen zij er uitkwam zei ze: „de
operatic is nogal pijnloos aige
loopen."

„Bij mijn huisbezoeken zei on»
eau vrouwelijke propagandiste, „is
mij liet me&st voorgekomenj dat <la
vrouwen die ik bezocht, klaagden
over den 8-urigon arbeidsdag,„Waar
om moet ik achttien uur werken cn
mijn man acht,?" vroegen ze.

Vroeg ar stond er een agent v.in
poitic bij alle stembureaux, om de
orde 'e handhaven als t' noodig was.

Nu was dat, bij 52 bureaux, onmo
gelijk. Elke vijf of zes bureaux wer
den» door een wielrijder besurveil-
leerd.

OE UITSLAG.

Zooals we roods eerder mededeelden,
orden hedenavond de uitslagen in dc
im 50 Haarle.--.echo stembureaux zoo
veel mogelijk gereed gemankt. De stcm-
mentolltirjj zal natuurlijk vele uren in be
slag nomen. Als do stembureaux de uit
slagen officieel vastgesteld hebben,
worden de processouvc-rbaal iugclcvord bij
hot hooÊdstcmbureau op het. Stadhuis.
Daar wordt alios verwerkt. Het is eveu-
wol zeker, dat hedenavond nog gocn de
finitieve uitslag van de Huariomschc bu
reaux opgemaakt zal kunnen worden.
Deze uitslag zal Donderdagmorgen dooi
ccn bulletin der Haarlemsche dagbladen
bekend gemaakt worden. Daarvoor heb
ben do drie bladen oen veikiozingsilieiist
ingericht.

Het hooüdstoiubureau in den Kies
kring Haarlem vergadert Donderdag don
goh ooien dag in het Raadhuis. Do uitsla
gen van de verschillende bureaux in don
Ideekring ongeveer 150 zullen dan
kunnen komen eu geleidelijk verwerkt
worden. De totaaluitslag vau don Kies
kring zal dan ook eerst, Vrijdagmor
gen per bulletin bokend gemaakt worden.
Dien morgen komt vermoedelijk ook do
uitslag van de andero kieskringen.

ERNSTIC ONGELUK.

Dinsdagavond omstreeks acht uur is
op den rijksweg bu Halfweg, ter hoogte
van het kruitmagazijn, op het gebied
van voormalig Sloten, een ernstig onge
luk gebeurd.

Een drietal fietsers, komende uit de
richting van het Haarlemmerplein, reden
links van den weg. In tegenovergesteld':
richting reed een paard en wagen,
eveneens links van den straatweg. Do
fietsers wilden rechts uitwijken, toen
een particulere auto uit 'de richting
Haarlem cn rechts houdende, kwam op
zetten. Een der wielrijders kwam ie
vallen en weid door de auto ernstig aan
het hoofd verwond. Zijn kameraden ken»
den hem slechts bij zijn bijnaam, wisten
enkel dat hij woont in dc Kinkcr- of
Bilderdijkbuurt, andere inlichtingen kon
den zij niet geven.

Hun verongelukte kameraad is naar
een der Amsterdamsche gasthuizen over
gebracht, zijn toestand is hoogst beden
kelijk.

JUBILEUM K, H. KT.RKHOFF-

Dinsdagmiddog werd den heer Kcrck
koff na do Rechtbankzitting door den
President den heer van der Muelen, ge-
complimenteer^ en hom eeu envelop mot
inhoud aangeboden. Vervolgons kwamen
de doken T:'Ji de Orde van Advocaten,
Jhr. Mr. F. W. van S/,yrwn en dc rand
van dicipliue bestnando uit 10 advocaten
en procureurs, den jubilaris geluk won-
sehen van de Zangveroeaiging „Polyhym
nia", waarvan de heer Kerkhoff direc
teur is geweest, ontving hjj nog een mooi
bloemstuk. De Harmonie „de Eendracht"
uit Volfeu, telegrafeerde, kortom do bl(j-
ken van belangstelling, dio de hoer Kerk
hoff in den loop van den dag ontving,
gaven blyk van sympathie on waardee
ring voor wat hjj in zjjn 30-jarigen loop
baan, zoowel tor griffie als voor de mu
zikale wereld. Ten huize van den jubila
ris kw&iscn do felicitaties (zelfs uit het
bmtenlned) b(j 10 tallen in.

ARBEID VOOR OEROEN.

Men schrijft ons

Dezer dagen is te Haarlem onder voor»
zitter chap vau den heer M. D. Lau-
kester een druk bezochte protestvergade
ring gehouden, bijeengeroepen door dea
Nederiandschen Bond van Schoenma
kerspatroons en Schoenwinkelier5vcree-
nigingen.

Vertegenwoordigd waren ruim 3000 le
den van genoemden bond, alsmede de
Ned. Bond van Chr. Schoenmakerspa
troons, de Ned. Bond va nRijwielhande
laren en Rijwielherstellers, de Ned.
Bond van Meubelmakers, Behangers en
Stoffeerders, en de heer Winter, lid van
den Midden stands raad enz.

Als sprekers t.rarlen op de heeren A-
Wallc, Leeuwarden, en W. Donker Pzn.,
Rotterdam, die het euvel van het maken
voor derden van Overheidspersoneel
scherp becritiseerden.

Door de vergadering is onderstaande
motie aangenomen, welke na dc verkie
zingen aan de Regccring zal worden ge
zonden, die dan he bewind voert. Aan
het bestuur is opgedragen zich te ver
staan met alle vakorganisaties om een
gezamenlijke actie te voeren.

„De protestvergadering, gehoord de
besprekingen, van oordeel, dat dc posi
tie van de Rijks-, Provincie- en Ge
meente-Ambtenaren niet toestaat, dat h:j
in eenig opzicht optrede als concurrent
van den llandeldrijvcnden cn Arbeiden
den Middenstand van oordeel, dat door
eze beperking op geenerlei wijze zijn
persoonlijke vrijheid wordt aangetast
verzoekt de regecring voor zoover als
het onder hare Dejjartemenlen ressor
teert. door handhaving of bepalen van
een absoluut verbod, den ambtenaar te
verbieden, het verrichten van arbeid voor
derden of het drijven van eenige handel
of nering inbegrepen het intrekken
van eventueel verleende vergunningen
en een aanschrijving van geheele strek
king- te richten tot de Commissarissen
der Koningin eu tol de Burgemeesters
van de gemeenten des Rijks, opdat het
euvel vau deloyale concurrentie van amb
tenaren, die :a bevoorrechte positie,
eventueele risico's kunnen vcrwaarloo-
zen in nering, handel en bedrijf, dat
den Middenstandsraad in ergerlijke mate
bemoeilijkt althans van Rijks-, Pro
vincie- cn Gemeentewege niet meer
worde gcsanctionncerd cn neautoriseerd»