Brieven uit Zwitserland.
Binnsnlanü
40e Jaargang No. 12008
Verschijnt dage'iiks, behalve op Zon- en Feestdagen
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1922
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) 13.57'/,. Franco per post door Nederland 13.87'/,. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.57'/,; franco per post 10.66. Poet Giro 38810.
J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur
ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels 11.75; iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. BIJ
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 14 regels 60 Cts
pei plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contantbuiten bet Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Telefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, WIJkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DRIEHLIIZERKERKWEG 2, VEL8EN, TELEFOON 3521
DIT NUMMER. BESTAAT XJIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
H e d c n 1
DONDERDAG 3 AUGUSTUS.
Stadsschouwburg. Opera Italiana:
»,Kgoletto", 8 uur
Brongebouw. Ledenconcert der Haar-
lemsclie Orkestvereeniging, 8 uur.
Oud-Holland, Vorwulft, Strijkorkest.
Tea-room Luxor Theater, Groots Hout
straat: 's middags 3.305.30 en 's avonds
810.30 Concert.
Kunsthandel F. H. Smit. Groote Hout
straat 6g Tentoonstelling van werken
door Gerard van Vliet, io6 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
BloemendaaL Avondconcert
in Hotel-Restaurant „Rusthoek", 8
uur.
VRIJDAG 4 AUGUSTUS,
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest.
Tea room Luxor Theater, Groote Hout
straat: 's middags 3.305.30 en 'a avonds
310.30 Concert.
Kunsthandel F. H. Smit, Groote
Houtstraat 69 Tentoonstelling van
werken door Gerard van Vliet, 106
'Luxor-theater, Grooto Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Oinema-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala theater, 1... Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Luzern.
Beste Oom en Tante,
Om het Vierwaldetu ttermeer zweeft
He herinnering aan de nationale hel
den van Zwitserland. H"tel Winkel-
ried doet denken aan den vermaarden
Arnold voti Winkelried, die zijn partij
In den slag bij Sötttpach de overwui-
mine wist te bezorgen, door zooveel
mogelijk lansen van zijn tegenstanders
te grijpen en op zijn borst te ver
eenigen hij viel natuurlijk onder
de steken, maar had meteen verwar
ring gebracht in de gelederen, waar-
Tan zijn vrienden gebruik maakten,
hm daardoor heen te breken en hun
vijanden te verslaan. Gelukkige
Kid toen persoonlijke dapper
heid en persoonlijke opoffe
ring nog beteekenia hadden en
de mensch in den oorlog niet door een
onzichtbare® viïand met een onzicht
baar kanon werd neergeschoten. Uit
mijn sehooltiid herinner ik me nog een
schrift met een plaatje over deze ge
beurtenis. waaronder te lezen stond
Arnold von Winkelried zertrcimt dep
Adel» Ordmung uiid öffnet dien Seinen
ein Gasse. (verbreekt de slagorde van
den adel en opent zijn vrienden een
doorgang).
Een van de bootstations aan het
meer heet ..das Iiütli'en is eon herin
nering aan het eedgenootschap, dat in
lang vervlogen eeuwen don strijd op-
riam togen den erfvijand, den Oosten
rijker. Met vuren op de bergen ga
ven "zij elkaar signalen, die de over-
boersoliors niet begrepen en maakten
afspraken voor bijeenkomsten in voor
ieder ander ontoegankelijk© plaatsen,
alleen bereikbaar langs paidten die
overigens de berggeit alleen betreden
dorst.
Dien strijd hebben zij gewonnen zoo
als de Nederlanders hun oorlog tegen
Spanje en al behoort Willem Toll niet
tot het driemanschap, dat den eersten
stoot gaf tot het verzot, hij is toch de
nationale held bij uitnemendheid.
Het bootetatiori TellsPlatteis
ie plaats, waar de vreemdelingen af-
-ptappen, om langs den icfiaohilisem
;Weg onder de rotsen, de AxcnStnasse
naar Fluelen en vandaar naar TeLls
-itand'beeld te Altdorf te gaan. Vlak
tai den steiger staat eon vierkant ge
bouwtje, dat altijd stijf gesloten blijft,
tnaar voorzien is van tralies, waardoor
de bezoeker de verschillende perioden
van Tells levensgeschiedenis kan zien.
Op de markt te Ailtoorf weigort hij
den hoed van Gessier, den Oosten rij k-
schen landvoogd die daarvoor op ©en
paal is gehangen, te groeten. De tiran
veroordeelt hem dan, om een bewijs
van zijn kunstvaardigheid in het schie
ter. te gevenhij zal een appel van
het hoofd van ziin zoontje schieten.
Teil volbrengt het kunststuk, maar
Gessier heeft opgemerkt, dat hij een
tweeden pijl uit zijn koker nam en
vraagt, waarvoor die moest dienen.
„Voor jou, als ik mijn zoontje getrof
feu had." is het fiere antwoord.
Hij wordt gevangen genomen, maar
weet te ontsnappen, wanneer hij op
eon stormachtigen dag. tijden® een on
weer, door de Oostenrijkers over het
meer wordt o-ebracht em zij vreezen te
Bullen vergaan. De schilder hoeft hem
afgebeeld, terwijl hij aan land springt
en het bootje met den voet in het meer
terug stoot. Jammer, dat deze schil
derijen lang niet fraai zajn, maar de
bedoeling is er niet minder om en de
Zwiteer vereert zijn nationalcn held en
wil zeker den sceptischen historicus
niet gelooven, döe beweert, dat Teil
een mythische figuur is, di© in leven
den lijve nooit bestond. Heibben zijn
collega's dat ook niet gezegd van onze
helden in Nederland Van Jan van
Schaffelaar, die in BarneveJd van den
toren sprang, om rijn mannen van
wapenen het leven te redden en van
ALbrecht Beijling, die, nadat hij van
zijn vijand vergunning had gekregen
om zijn gezin vaarwel te aeegen, eer
lijk volgens het gegeven woord terug
keerde om zich lovend te laten begi ,i-
Doze materialistische wereld, beste
tante, wil van zulke edelmoedigheid
niet® meer weten en houdt die alleen
voor romantische vertelsel®. Zij heeft
mij moch van Schaffedaar, noch Beij
ling, noch Teil ontnomen op den
mooicn, zonnigen dag, toen ik langs
de Axerstrasoe naar Fluelen wandel
de. Eerst moet c-r wai geklauterd
worden, d© beiooning daarna is des te
•rooter, want prachtig is het uitzicht
over het meer inet zijn kring van ber
gen, van de rotsen af, die soms lood
recht afdalen in het blauwe water.
Links rijzen de hooge berggevaarten
langs mij op. waarvan de opeengesta
peld© lagen doen zien, hoeveel eeuwen
wel over hem heen moeten zijn ge
gaan. En opeens kom ik onder hot
deel van don weg, dat uitgehouwen ia
in de rotsen, als reusachtige jr&men,
het uitzicht gevend op het meer in de
diepte.
De wandeling is een paar uur lang,
maar voor vermoeidheid behoedt de
mooie omgeving. En in Fluelen wacht,
op het h°telterras de onvermijdelijke
kollnerin met haai- menu voor hot
wanne middagmaal. Hier is het einde
van het meer. Een electrisch tramme
tje staat klaar, om de vreemdelingen
m een kwartiertje naar Altdorf te
brengen. Niet ócu. die zich aan de be
devaart naai- T-elJs standbeeld ont
trekt.
Wij zijn in dien wagen met Eiigel-
schen, Amerikanen Franschen al
leen de Duitscher, vroeger een ijverig
toerist, ontbreekt. Hoe zou hij met
zijn armzalige mark de reis- en vtr-
L Igifkogten in Zwjteersrhe frajnkétn
bestrijden I
Daar staat het heele gezelschap op
de markt van Altdorf en staart met
eerbied naar liet kloek© standbeeld,
waarop Teil, stoere bergbewoner, is
afgebeeld, mot zijn zoontje naaet zich,
de zware boog op don schouder. De
Zwitser, zoo grifte de beeldhouwer in
het voetstuk, zal Willem Teil niet ver
geten. zoolang deze bergen op vaste
voeten staan. En a/s 't ware tot ver
sterking van di© belofte zien wij de
toppen van de bergenwaartegen
Altdorf is aangeleund. Langzamer
hand verspreidt zich 't gezelschap, de
oen koopt prentkaarten en andere
souvenirs, de andtir, op 't ecluid af
gaande spoort ©en fabriek je op, waar
van de drijfkracht wordt bezorgd door
het van de bergen nceilbruisend wa
ter, een derde leest het aanplakbiljet
over tooreelvoorstellingen, die de be
woners hier geven van gewijde gebeur
tenissen. Dan keeren ze in groepjes
op de markt terug en zijn weldra weer
in Fine!en, waar de boot klaar ligt,
die he.i in een paar uur naar Luzoni
brengt.
's Morgens heb ik op de boot oen
jongen Duitscher gezien met een
leege rechtermouw tegen de jas ge
speld, 's middags is er een jonge
Amerikaan van omstreeks denzei'
den leeftijd, die met. ccn rccht-
schon kunstarm het verhes van
den levenden rechterarm tracht te
vervangenziedaar wel het ware
beeld van den oorlogoverwinnaar
en overwonnene beiden beschadigd.
's Avonds- na tafel vertelt do ober-
kcllner, een tengere jonge man, hoe
hij tijdens den oorlog gediend heeft
in het Zwitsersche leger. Een
zwaarder dienst, dan ooit een Xe
derlandscbi- rekruut durfde droomen
met volle bepakking te voet de bor
gen op en af. 't Gemakkelijkst waB
het nog in den winter, als de man
schappen die de kunst van op sneeuw
schoenen loopen verstonden, in kor
ten tijd zelfs van hooge bergen als de
Pilatus in 't dal waren afgedaald.
En op het terras voor het meer
kijk ik weer naar de breedc massa
van den Pilatus, die tot bestijging
schijnt uit t© noodigen met eleetn-
sche lichten. Maar do anderen blij
ven niet achter: het silhouet van de
lift op den Bürgenstock wordt in don
donker afgeteekend met electrisch
licht en daar plotseling schijnt op
den Stauserhorn een zoeklicht, dat,
draaiend naar alle kanten, nu hier
dan daar den berg en het meer fan
tastisch bestraalt. Ook in do stad zelf
is de illuminatie weer aangestoken
aan het feestgebouw, waar nog altijd
de zangers hun mooiste klanken laten
hooren, aan 't station en aan de oude,
overdekte houten brug, over het wa
ter, die als verbinding van do twee
oevers naast de moderne brug wel
niet veel beteekenis meer heeft,
maar een merkwaardige herinnering
is uit vroegere eeuwen, die wij er niet
graag zouden
Ik heb in Luzern iets ontdekt voor
tante, die immers zoo klaagt over den
lastigen cn onpractischen éénmans-
wagen van de Ceintuurbaan welnu,
die is hier ook en hij werkt prachtig.
Tegen de lagere bergen om Luzern
zijn kleine bergs poortjes gelegd, om
aan de menschen het klimmen
te besparenkabelbaantjes, niet
meer dan een minuut of wat lang. Er
gaat maar één man mee, die kaart
jes verkoopt en uitkijkt, dat er geen
hindernissen op de baan komen, te
besturen valt er niets, omdat ile wa
gentjes door waterkracht op een neer
worden geheschen of gelaten. Alleen
draait hij bij aankomst een rem vast.
Ziedaar de ideale éénmanswagen.
Voor de Jansstraat, of de Groot®
Houtstraat zie ik er geen heil m.
Maar wat dunkt u, oom, van een herg
spoortje tegen den Blinkert opt
Vannacht, toen ik even wakker
werd, hoorde ik buiten een geluid,
alsof er om het meer heen gelachen
werd. Men zegt., dat het de bergen
zijn, die in de stilte van den nacht
lachen, omdat zij overdag door berg
spoortjes en k-eutcraars met hogpn
kerde schoenen zoo gekriebeld wor
den.
Hartelijke groetei van uw neef,
SEBASTIAAN NIETSDOEN"LP.
KRABBELS
POKKEE TE LOjNDEN.
Fokker bevindt zaoh momenteel tc Lon
den. Daarmede beeookt bij de derde der
drie groote mogend-beien, die in den oor
log zyn vliegtuigen in Btttteohen dienst
hebben bestreden. Fokker was te Londen
op zjjn doorreis naar Nederland van de
Verecnigde Staten waar hij oen fabriek
van vorkeers-aeroplaDes zal stichten. In
het volgond voorjaar zat hij diun als oen
der hoofdpersonen betrokken zjjii bij een
grooto uitbreiding van hot Aiuorikoan-
sc-ho luchtverkeer:,net. Hiervoor zal Fok
ker grooto eendokkore bouwen voor acht
of tion passagiers benevene een kleiner
type.
Men zal zich herinneren, dat Fokker'b
stand op do lnohtviuirttientoonstolling to
Parijs, hot vorig jaar gehouden, in de
Fransehe hoofdstad aanleiding tot voel
geschrijf gaf. De Franschen waren be-
grijpeljjkorwps niet erg gesticht over de
aanwezigheid van een der vliegtuigen
(ook al was dit voor verkeoredooleiuden
ingericht) die in den oorlog zulk ren ver
woeden strijd togen hen gevoerd hebbeD.
Van verschillende zijden werj toen dit
Fran-sobo standpunt gc-laakt, maar oen
artikel over Fokker's bezoek aan Londen
in eou der jboudoueolic dagbladen toont
aan, dat ook de Kngelschen do rooonte
vijandigheid van de Fokkcrtoestelkm nog
niet vergeten zijn. Woordelijk vertaald
zegt het blad:
„Wat hecft de regeering te zeggen over
hot bezoek aan dit land (Engeland) van
den heer Anthony Poffer, den tic roomden
Hollaudsoheii luóhtvaart-expert De heer
Fokker maakt geen geheim van het dool
van z\jn bezoek, maar het Engelsche pu
bliek heeft de verzekering uoodig, dat
do rog vering overtuigd is, dait het resul
taat niet schadelijk zal zijn voor Brit-
sche belangen. Ons volk (het Engelsche)
heet niet vergeten, dut de heer Fokker
gedurende den oorlog den Duitschers
aeroplanes heeft goloverd, die zijn naain
droegen.
In een zoker stadium van den oorlog
maakten de F-okker toeetellen zelfs, dat
Duitecflilaud do lucht bohcerschto en ons
logor, do legers van onzo bondgenooten,
zooweJ als burgers in do aomos der lucht
aanvallen, hebben hiervoor geboet."
Verder publiceer f het bkul oen inter
view met den hccr Fokker, waarin vra
gen werden gesteld van typreeh Eugelsch-
journalistioke on beech eideoheid. Zoo in
formeerde men ïutur hot fortuin van den
heer Fokker, waarop onze oud-stadgenoot
volgens hot blad antwoordde:
„Ik weet niet of ik milliormair ben of
niet on wat moer zegt, hot kim iu\j niet
schiften. Ik stel overal belang in, behalve
im gold. Als »k maar kan doorgaan mot
het bouiwn van begtuigen, ben sk te
vreden."
Op de meer zakelijke vragen antwoord
de de heer Fokker hot volgende:
„Ik bouwde myu eerste vliegtuig toon
ik twintig jaar oud was. Ik moest daar
voor paar Dortschland gaan, omdat Ne
derland te klein wae en mjjn arbeid daar
niet gevraagd werd. Maar gedurende den
goheolem oorlog hob ik rajjn Holland-
eohen moed en persoonlijkheid behouden."
„Ik ben oen der weinige constructeur»
die met hun eigen toestellen vliogon. Er
heb gedurende den oorlog dag en nacht
gewerkt en ik werk aog steeds dag en
nacht, omdat ik daarvan houd. Wanneer
men dat niet doet, kan men geon si
verwachten."
Het blad logt er tenslotte dien nadruk
op, dait de heer Fokker een filmcamera
bij rich heeft, waarmede hij korte films,
maakt van alle technische bijzonderheden,
die hem in de Engelsche vliegtuigen m-
terossecren. Zoodoende kan hy allo con
st ructree op rijn gemak bcstudccren.
Stadsnieuws
MILLiGNAIR.
Onze vennootschap :s dan eindelijk
millionair geworden. En wie het ntc;
gelooven wil, die kan het met eigen
oogea gaan zien aan ons bureau Groc.c
Houtstraat 93, waar de tien biljetten elk
van honderdduizend, vóór een van de
ramen hangen.
„Maar," zoo zal men zeggen, „hiljj
ten van honderdduizend gulden bestaan
in ons land niet." Hebben wij dan van gul
dens gesproken? Biljetten van Honderd
duizend roebels zijn het en hun ge
zamenlijke waarde in Nederlandsch geld
is drie gulden; voor dat bedrag hebben
wjj ze een dag te voren op het Damrak
te Amsterdam gekocht en dat was nog
een hooge koers, want het miliioen is
al voor f2.75 te krijgen geweest.
De tekst in het Nederlandsch vertaald
luidt als volgt
Honderdduizend Roebels.
Verzekeringsbewijs van de Russische
Socialistische federatieve Sovjet-
Republiek.
100.000 Roebels.
Gegarandeerd door het geheele bezit van
de republiek. Namaak wordt volgens de
wet gestrafte
De Volkscommissaris
van FinanciiSn De Kamer "1
As een Rus, na tien jaar schijndood
te zijn geweest, plotseling een milhoen
roebels cadeau kreeg en in zijn vreugde
daarvan eens plezierig uit wou gaan, dan
zou hij gewaar wenden dat hij er niet
eens een plaats op den eersten rang in
een bioscoop te Moskou voor zou kun-
;n krijgen.
En wanneer een Haarlemmer het in
zijn hoofd mocht krijgen om onze tien
biljetten, dezen middag van het raam
weg te graaien en er mee naar de Ita-
liaansche opera te gaan (hij zij gewaar
schuwd, want de opzichter van onze
Tijdingzaal draagt voor zulke gebeurte-
en een achterlaadkanon in den zak,
dat hij met groot talent hanteert) als dat
gebeuren mocht, zou de heer Van Gas
teren hem met zijn meest dramatische
1 zeggen .incneer ik mag volgens
mijn instructie, als gemeente-ambtenaar
alleen betaling aanvaarden in de muut
in ons eigen land."
Zelfs de fiscus neemt dit miliioen roe
bel niet aan. En dat is merkwaardig,
want die neemt alles.
Ons millionairschap is dus maar een
denkbeeldig bezit. Het zou ons. wan
neer wij er ons in verheugden, kunnen
vergaan als den slapenden schoenlajiper,
die door grappenmakers naar 't hertoge
lijk paleis gebracht werd en daar tot
zijn verbazing hoorde, dal hij hertog
as de stakker genoot van zijn waar
digheid één dag lang, vond zichzelf teen
ia de oude plunje op de plaats
terug, waar hij gevonden was en be
schouwde het gebeurde de rest van ziin
leven als een schoone droom.
Voor ons zou de millionairsdroom nog
veel korter duren, want als wij per trein
Rusland gingen om van ons mil
iioen goede sier te maken, zouden wij
"iet wegens de spoorkosten niet veel
cider dan Utrecht brengen en daarmee
de Ncderlandschc waarde -..in ons roebel-
mrlhoen hebben opgesoupeerd.
Nu en dan komt het voor, dat ons
gevraagd wordt om platen of photo's
de Tijdingzaal, die voor den ver
zoeker een bijzondere waarde hebben.
Soms voldoen wij daaraan, ook wel eeus
niet. Bij voorbaat verklaren wij, dat ver
zoeken om een honderdduizendroebel-
biljet niet zullen worden ingewilligd. Wij
zullen het miliioen zorgvuldig achter
dc dikke deuren van onze brandkast be
waren en afwachten wat ervan terecht
komt. Het lot van dame Thérèse uit het
verhaal van ErckmannChatran lokt
as niet aan.
Arme Tliérèse! Zij was alleen achter
gebleven, haar man was dood en een
van de weinige herinneringen die zij
bezat was een blikken doos vol vergeelde
papieren, „eigendomsbewijzen", zei ze,
„uit den tijd, toen haar mans familie
onder Lodewijk XVI van adel en rijk
was." De menschen in 't dorj) glim
lachten wat om 't oudje cn wezen ter
sluiks op hun voorhoofd. De meesten
kouden ook niet te best lezen. Maar op
dag kwam toevallig de deurwaarder
op bezoek cn toen ze weer over haar pa
pieren begon keek bij ze eens in en
roeg of hij ze voor een paar weken
nee mocht nemen. Hij zou zien, of er
nog wat in kon zitten. En dame
Thérèse vond bet wel goed, maar nooit
heeft ze haar trommel met papieren te
ruggezien. Wel ging er later een ge
rucht door 't dorp. dat iemand den deur-
aarder lang nadat hij voorgoed ver
trokken was, in ccn staatsiekoets als een
groot heer door Parijs had zien rijden.
Arme Thérèse!
En zoo zou het mogelijk wezen, dat
naderhand, als onze tien biljetten ver
geeld zijn als haar papieren, een groote
Rus met een xwaren baard cn een dikke
pelsjas aan, kwam zeggen, dat de roebel
weer een kwartje waard was of meer (ja.
waarom niet meer?) en wij er dus 111
Nederlandsch geld een dikke ton gouds
voor terug kregen. As dat ooit gebeurt,
dan gaan we er, het wordt hierbij plech
tig beloofd, geen goede sier van znakec,
maar dc som 'gebruiken tot uitbreiding
van onz© onderneming. Wellicht (al
dat ooit gebeurt), zijn we dan. als dame
Thérèse tandeloos geworden 1
Maar op dit oogcnblik [hangt dan
toch een miliioen voor ons raam cn kij
ken de voorbijgangers hun oogen uu
naar dit bewijs dei vergankelijkheid
van bezit cn welvaart. Maar men bcgnjpe
ons goed; wij raden niemand aau om
voorbeeld te volgen cn ook roebels t«
gaan koopen. Dat ze spoedig niets meer
waard zullen zijn, is waarschijnlijker,
dan dat ze stijgen.
ltlJWIEJ. VERNIELD Woens
dag liep ©ön man op de brug bij de
Amslerdamsche Poort met een rij wie
aan de liamd, toen hij plotseling n
links uitweek, juist op het oogenblik
dat een auto in oen matige vaart na
derde. Br omstond een met meer te
vermijden botsing, waarbij het rijwiel
geheel vernield werd. Hoewel de
schuld geheel bij den rijwielbezitter
lag, gaf dc autobestuurder hem toch
een geldelijke vergoeding.
BOTSING TUSSC11EN AUTO EN
TRAM Op den hoek van hel Ver
wulft en do Koningstraat had Woens
dag een aanrijding plaats tusechen
e©n auto. die tc hard reed, eti een
-tramwagen. De laatste werd bescha
digd. Tegen den auto-bestuurder zal
proces-verbaal worden opgemaaki.
LICHAAMSOEFENINGEN M. O-
HAARLEM, 2 Aug. Geslaagd de
iEe-eren Ph. Joc. Boni, te Iers©!©; W.
de Baan, te Scheveningen; R.Verwcrs,
en H. W. B. Ulehake, te Haarlem;
L. L. van Roon. te "s-Gravenhage.
NEDERLANDSCH ONDERWIJZERS
GENOOTSCHAP.
oensdag werd dc algemeene verga
dering van het X. O. G. voortgezet. Ze
werd voorafgegaan door een huishoude
lijke vergadering.
De openbare bijeenkomst vervolgde de
behandeling van het door he: hoofdbe
stuur voorgestelde program. Punten 6, 7
en 8 weiden onveranderd aangenomen.
De punten 9 en 10 werden goedgekeurd
de verkorte redactie van de afd. Ro:-
terdaui met een aanvulling voorgesteld
het eerste gedeelte van het amende
ment van de afd. Amsterdam.
Bij punt 11 meende de heer Schook,
dat bij de overneming door 't Rijk vaa
de geheele zorg voor 't L. O. niet alleen
de gemeentebesturen, doch ook de
schoolbesturen moesten wegvallen. Dit
werd ondersteund door de vergadering'.
Daarna werd het punt aangenomen, zoo
als het voorgesteld was door het hoofd
bestuur.
Punt 12 „een proportioneel school
geld", werd door verschillende afge
vaardigden besproken. Een deel der ver
gadering meende, dat het onderwijs kos
teloos moest zijn. Een voorstel om in het
programma op te nemen dat het N. O.
trijdt voor kosteloos onderwijs, werd
groote meerderheid aangenomen.
De Tcdactie van dn punt werd aan 't
hoofdbestuur opgedragen.
Punt 13, „Opheffing der standen
school" werd zonder discussie goedge
keurd.
Do volgende motie word nog aan
genomen-.
De aJgem vergadering van het X-
O. G., op 1 en 2 Augustus te Amster
dam;
kennis genomen van het wetsvoor
stel tot gedeeltelijke herziejjmg dor
Laeer Onderwijswet,
constateert-,
1. dat verschillende der voorgestel
de wijzigingen met name die, be
treffende bet opvoeren van het aantal
leerlingen per onderwijzer en het ver
bod tot liet aanstellen van surnume-
raire leerkrachten, zullen leiden tot
vors'echtering van liet onderwijs;
2. dat de wijziging inzake de wacht
gelden zoowei do materieel© ais ae
rechtspositie der op wachtgeld gestel
de onderwijzers in hooge mat© ver
zwakt;
sjireékt haar scherpe afkeuring uit
over uit voorstel, dat bij aanneming
tl© volksopvoeding en de volksontwik
keling ten zeerste zal benadeelén,
en draagt het hoofdbestuur op, bij
de Tweede Kamer er met klem op aan
te dringen de voorgestelde wijzigin
gen te verwerpen.
En ten slotte bij acclamatie deze
motie:
De algemeene verogderintr van het
N. 0. G., gehouden te Amsterdam,
kennis genomen hebbende van d©
wijziging van art 40 van het bezoldi
gingsbesluit.
overwegende, dat door «tez© wijzi
ging slechts gcwaarlwirgd zijn de' 1
Juli genoten jaarwedden,
overwegende, dat dus niet gewaar
borgd zijn de period ie kg en ander®
verhoogingen voor de op 1 Juli in
dienst zijnde onderwijzers,
overwegende, dat evenmin gewaar
borgd zijn de s:ilarissen der na 1 Julf
1922 onder dc ihans geldende salaris
regeling in dienst treende onderwij
zers.
vim oordeel, uat een terugnemen
van de vooruitzichten, waaronder een
betrekking wordt bekleed of rs aan
vaard, een ergerlijke sciiending van
het gegeven woord zou zijn en hel
vertrouwen der ambtenaren op Re-
geeringstoezeggingen, geheel zou doen
vei'd wijnen,
nogmaals constateerende, dat de sa
larissen der onderwijzers niet uitdruk
ken ©en behoorlijke» vaurdcoring van
het onderwijzersambt en dat vermin
dering van salaris of inhouding eener
toegezegde verhooging, de onderwij
zers opnieuw in groote zorgen zullen
brengen,
draagt het hoofdbestuur op, mei
kracht te blijven ageeren tegen even
tueel© maatregelen tot verniinderme
der onderwij/' isialarisscn en de in
houding van in uitzicht gestelde ver
hoogingen.
en besluit deze motie ut kennis te
brengen van Regeering en Volksver-
tegci 1 woord iging
Hierna werd de vergadering geslo
ten.
HET 300-JARIG BESTAAN VAX DE
PURMeR. In verband met de op
31 Aug. 12 Sopt. te houden feesten
in d© Purmer deelt men aan het N.
v. d. D. mede, dat dc medewerking
tot het doen slagen van het feest ai
Ier verwachting overtreft.
Voor de te houden landbouwten
toonstelling zijn bijna 11)50 nummers
ingeschreven. De optocht zal uit ruim
80 nummers bestaan, met 400 perso
nen. Als historisch gedeelte zal wor
den voorgesteld liet te-zoek vau Prins
Willem V aan de Purmer op 21 Jult*
1773. In het allegorisch© gedeelte zul
len een 25-tal voorstellingen voorko
liet concours-liippL ue op 2 Sept
zal uit twee nummers bestaan, nJ.
voor landbouw-tuigpaarden en eet
open klasse.
Dos avonds zal er buitengewoon
mooi© electriscke verlichting de
toren wordt schitterend verlicht.
Het omité ondervindt van alle kau-
ten \eel medewerking.
SCHRIFTELIJKE VRAGEN.
Door hel te-: .-re-Kamerlid, ue hcci
Van Emnaeu Zijn aan acu Min. tuil
Waterstaat viagen gedaan,betreffende
intrekking van uc machtiging tot afwij
krug van ccinge voort .111 uieai van
art. 12 van het Algemeen Keglemem
vau Vervoer op de spoorwegen.
Omstreeks half Juni'ji. werd door
een provinciaal dagblad bericht, dat
ïngetrokbeE was de machtiging, aan
de sjxxjrwêgniaatichappij'.u in 1917
v. jaren verleend, om af te wijken
van eenige voorschriften van art. 12
van het algemeen reg ©ment op het
vervoer.
1. Indien dit bericht juist is, strekt
do intrekking van de maohtjgmg zicli
dan uit over alle bepalingen van art.
12, resp. over elke afwijking van het
algemeen reglement?
2. Over welke bepalingen eventueel
nog niet?
3. Is de minister niet van oordeel,
dat dergelijke beschikkingen i. het
publiek gebruik van openbare midde
len van vervoer officieel gepubli
ceerd moeten worden?
POLITIEPERSONEEL. Woens
dag is te Utrecht het op Juni ver
daagde congres van den Algemeenen
boud vtui politiepersoneel in Neder
land voortgezet. De heer Koenot,
bondsvoorzitter, sprak m zijn ope
ningswoord o m. zijn teteursteinng uit
over den afloop van d© verkiezingen.
Er werd een commissie benoemd om
bet reglement betreffende de rechtspo
eitie der bezoldigde bestuurders te
herzien en in verband daarmee aan
het eerstvolgend congres voorstellen
te doen.
D. W. STORK. De heer D. W.
Stork, te Hengelo, viert vai daag.
Donderdag, zijn gouden jubileum als
industrieel.
ONDERWIJS AAN SCHIPPERS
KINDEREN.
Aan boord van het instructie-vaar
tuig Prins Hendrik, van het Onder
wijsfonds van de Nedeiiaiidsche ver
eemgiiiir van trezagvoerders bij de bin
nenvaart. heeft Woensdut'. terwijl hun
vaartuig var. Utrecht naar Dordrecht
voer. od aanstichting van het te
stuur van hei Ouderw ijsfonds een con
fere ulit plaats- gehad van dit bestuur
m :t de besturen van de R. K. Federa
tie van onderwijzers, de Vereeniging
van Christelijke onderwijzers, de Ver
eeniging van hoofden van scholen CJ)
de Uiue van Christelijke onderwijzers.
Bericht vau verhinderme was ingeko
men van den Bond van onderwijzers
en liol Xo rerlondech onderwijzers
genootschap. Ook dr. A. van Yoort-
huvsen, inspecteur voj»r het buiten
gewoon onderwijs, nam aan de con
ferentie deel.
De heer G. de Jong, voorzitter van
bet Onderwijzersfond» van de Neder
landsch© vereeniging van gezagvoer
ders bij de binnenvaart hield een in
leiding over de plannen van het On
derwijsfonds om 't onder de b©3taanda
onderwiisw-etteu mogelijk te maken,
onderwijs aan schipperskinderen tc
geven. Dr. A. van Voorthuysc-n zegde
zijn volle medewerking met de plannen
