OM ONS HEEN
Brieven uit Berlijn
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJÜAG 11 AUGUSTUS 1922 TWKDEBtAB
No. 3076
Onze Politieverordening.
De heer vau den Berg heeft bij de
rondvraag van Woensdagmiddag in
den Raad de aandacht gvestigd op de
kooplui in bananen, die op dit oogen-
blik in Haarlem weer talrijk zijn (er
zijn pas heele scheepsladingen van
deze vrucht aangekomen) en die men
rustig hun negotie zou kunnen laten
doen, wanneer de koopers niet de
slechte gewoonte hadden, de schillen
op het trottoir to werpen. Onder de
moderne straatgevaren speelt de ba
naan een niet onbelangrijke rol. Wie
er vlug op stapt, glijdt er gemakkelijk
op uit en maakt dan een leelijke
tuimeling. D»fc iB geen theorie, maar
practijk, want menigeen heeft er een
'arm of been bij gebroken of andere
ernstige kwetsuren opgedaan, zoodat
de vraag van den heer van den Berg
om daarop door de politie to doen
letten, inderdaad reden van beBtaan
had.
Jammer genoeg, dat de goede be
doeling geen succes kan hebben,
want in de politieverordening komt
geen artikel voor, waarmee dit kwaad
kan worden tegengegaan. Art. 40 ver
biedt wel bet op straat gooien van
onreinheden of vuilnis (en bij het eer
ste worden in het bijzonder bloem
bollen genoemd) maar dat do kanton
rechter daarop iemand zou veroordee-
len, die schillen van bananen of si
naasappelen op straat -werpt, is vol
gens hen die er over kunnen oordeelen
nog lang niet zeker. Wat zijn onrein
heden, wat verstaat men onder vuil
nis 'f Volgens deze opvatting zou een
politieman dus alleen iemand kunnen
waarschuwen, geen proces-verbaal te
gen hem kunnen opmaken en ieder,
aie den vrijgevochten toon kent,
waarop menige Nederlander tot de
politie pleegt to spreken, begrijpt
wat daarvan het gevolg zou zijn. Hoon
of spot, zonder baat. Het kan wel
zijn, dat weldenkende menschen dit
een gevaarlijke mededeeling vinden
en liever gezien zouden hebben, dat
zo 'n mijn pen gebleven was er is
evenwel een bijzondere reden, waar
om ik gemeend heb, de machteloosheid
van do politie in dit opzicht eens
ronduit te moeten laten zien.
Die reden komt straks. Vooraf mag
wel eens gezegd worden, dat wij Ne
derlanders in het neergooien van al
lerlei dingen op straat een bijzonder
tuchteloos volk zijn. Hiervan behoeft
niet eens do opgeschoten jongen"
alleen, die anders van veel kwaad de
schuld krijgt (en niet heelemaal ten
onrechte) beticht te worden, wij doen
er allemaal min of meer aan meo en
ondergeteekende herinnert zich met
schaamte, dat hij wel geen schillen,
want hij eet geen vruchten op straat,
maar dan toch in elkaar gefrommelde
tramkaartjes op de keien heeft gewor
pen. Peccavi, ik heb berouw en hoop
hèt nooit weer te doeD, want wij
kunnen óns wel paaien met atavisme
dat wil zeggen met een overgeërfde
nfliffine iiit _den tijd toen er geen ge-
zijn huisafval uit de ramen op den
openbaren weg keilde, maar die pe
riode ligt eeuwen achter ons en is
dus wel uitgewerkt. Neen, liet is on-
verschillïgheid, slordigheid, onnaden
kendheid, die wij moeten afwennen,
wanneer we niet in 't buitenland met
een stevige reprimande wenschen te
worden beschaamd gemaakt.
Zooals aan een Haarlemsche dame
overkwam, die het mij zelf verteld
heeft, een statige verschijning voor
wie dus het geval, uaar men zien zal,
nog erger was. Het was in Dresden.
,;Ik had",- vertelde zij, „een tram
ritje gemaakt, stapte uit en gooide,
zooals wij dat gewoon zijn te doea,
niet waar, het tramkaartje op straat.
Onmiddellijk hoor ik achter mij een
gebiedende stem„bitte aufnehmen 1"
Ik keer mij om en zie een agent van
politie, die op het papiertje wijBt en
herhaalt: „bitte, aufnehmen 1" Ik
was als een kwaaie meid genood
zaakt te bukken en het tramkaartje
op te rapen. De man had gelijk, het
komt niet te pas, dat iedereen maar
op straat gooit, wat hij kwijt wil we
zen. Maar mij overkomt het niet
weer
Nu de reden, waarom ik ronduit
erken, dat de politie in diit opzioht
machteloos is. Artikel 40 aan te vul
len zoodat het ook slaat op schillen
vruchten, afval van' dieren (gar-
natenkoppen) en wat er zoo al moer
voor ongerechtigheden over d'e straat
zwei-ven, is een kleine kunst. De
reohtsgeleerde commissie zal daar wel
een behoorlijke redactie voor vinden.
Maar daarmee zijn we er nog niet.
De Haarlemsche politieverordening- is
-een ware lappendeken. Ofschoon zij
om d-e vijf jaar geheel behoort te wor
den na,ge-zien heeft de Raad al sinds
jaren altijd maar gedeeltelijk veran
deringen aangebracht en niet anders
dan het hoognoodige verbeterd of
nieuw ingevoegd. Zoo is de politiever
ordening nog erger dan een Lappende
ken, want die bestaat tenminste uit
één. stuk, al zijn het brokken van di
verse kleur en makelij, maar de ver
ordening bestaat uit een boekje, aan
gevuld met een heele verzameling los
se papieren, waar geen schepsel meer
een overzicht over heeft. Ook niet de
politieman, die haar tooh uitvoeren
most. Als een inwoner van Haarlem,
gelijk oen toren van deugdzaamheid',
naar het Stadhuis ging en zei„mijne
heeren, ik wenech eens precies te we
ten wat er in deze gemeente verboden
Is, wees zoo goed mij een volledige
politieverordening te geven", dan zou
hij, veronderstel ik, de ambtenaren in
groote verlegenheid brengen, w-ant
een volledige politieverordening met,
al haar veranderingen ©n veranderin
gen van veranderingen, Is zeldzaam.
En wanneer er al een op het Stad
huis te koop is, dan zou men zeker
een halven dag noodig hebben om uit
rekenen, wat al die losse papiertjes
aain legesgelden moeten kosten, waarna
de brave burger, eenmaal veilig met
zijn buit thuis gekomen, in de zwerm
den weg nauwelijks zou kunnen vin
den.
Het gemeentebestuur heeft dat be
zwaar we! gevoeld, allerlei amende
menten en nieuwe artikelen zijn opge
maakt en vergaard en een van de
ambtenaren op het Stadhuis is met
ijver en vlijt bezig daarvan een geheel
to maken, dat de Raad vaststellen en
~i»ti kan vereenigen.
Deze ambtenaar is daamiee al maan
den bezig ,ik wil volstrekt niet bewe
ren, dat hij er niet mee opschiet,
maar blijkbaar wordt er hem niet vol
doende tijd voor gegund. Waarom
krijgt deze ambtenaar niet veertien
dagen verlof om des noods in zijn
woning vrij van andere bezigheden,
die hem ophouden en van -de telefoon,
die hem kwelt en van de omgeving,
die hem onophoudelijk wat te vragen
heeft, de Haarlemsche politieverorde
ning rustig in elkaar te zetten? Het ie
toch een ongehoorde zaak, dat zulk
een belangrijke verordening niet
bruikbaar en bovendien in modernen
zin, niet bij is. Men kan leven naar
een wetboek, met naar een chaos. En
alterlei bepalingen, noodig door dé
veranderingen in onze maatschappij,
liggen op invoering te wachten.
DiLt laatste is inderdaad niet het
kleilnste bezwaar van den huldigen
toestand. Zie maar alleen naar de
eischen van het moderne verkeer. Er
zijn bijvoorbeeld verscheidene halte
plaatsen van trains, die slechts een
small en doorgang vrijlaten tussclien
den stilstaanden wagen en het veilige
trottoir auto's, motorfietsen en rij
wielen behooren te stoppen, wanneer
zij achter zoo'n tramwagen aanko
men die stilhoudt. Hoe noodig zoo'n
bepaling ls, kan ieder die zijn oogen
open heeft, opmerken op het Hout
plein, waar in- en uitstappende tram-
passagiers vaak als verschrikte kip
pen op de vlucht slaan, vooral voor
motorfietsen en auto's die in elk ge
val doorrijden, al zien zij, dat voor
zienigheid en orde stilstaan vor
deren.
Dit is één zaak van belang, een' an,
dero lils het tegengaan van het ver
voer van zware en hooge vrachten op
fielsen. De onmogelijkste dingen wor
den daarop vervoerd, alsof de fiets
een vrachtkar en niet alleen een in
strument voor personenvervoer was.
In dat opzicht geeft de handwagen
'aan het rijwiel weinig toe. Door
drakkei straten zien we beklagens
waardige mannen duwen achter hoog
opgestapelde handkarren; dio be
stuurders, in de onmogelijkheid om
over hun vracht heen te te kijken, tu
ren er nu eens linies, dan weer rechts
langs, in de hoop dat het goed af
loopt. Soms lukt dat, soons ook niet.
Er worden dag in, dag uit, door de
surveilleerende agenten tal van
aanrijdingen gerapporteerd, die ver
meden hadden kunnen worden, wan
neer de politieverordening op de
hoogte van den tijd was.
Dit zijn nu maar een paai1 staaltjes.
Natuuriijk zijn er tientallen verbete
ringen, wanneer de verordening
eenmaal onder 't mes genomen en in
het openbaar behandeld wordt. Maal
laat dat nu dan ook eens gebeuren!
Anders baten alle Machten en verdoe
ken van Raadsleden aan het dage-
lijksch bestuur niemendal en wat er
ger is, aanvulling van de politiever
ordening evenmin. Het is van de poli
tie niet te vergen, dat zij iederen dag
opnieuw in een doolhof den weg
zoekt, Haair taak is toch al moeilijk,
men moet die verlichten door de sa
menstelling van een overzichtelijk
stel voorschriften. Gebeurt dat niét,
dan gaat vanzelf de eerbied voor het
gezag bij het publiek verloren, de
handhavers van dat gezag raken er
onverschillig onder en er ontstaat ten
slotte een algemeene verslapping
waarvan de samenleving niets dan
verdriet en last ondervinden kan.
J. 0. P.
(van onzen correspondent.)
TJITEELIJKHEBEKT.
„ra«u3Kua als Berljjn is oen inge
wikkeld probloom, welks doorgronding
reeds daarom niet zoo eenvoudig is, om
dat liet 200 oneindig veel verschillende
zjjden heeft. Telkens vertoont zoo'n stad
zich anders, als een duizondvakkig kris
tal koert het ons telkens oen ander facet
toei waarbij wo opzettelijk niot het beeld
van oen gecompliceerd geslepen diamant
gebruiken. Verbeeld je, Berlijn te verge
lijken met oen edelgesteente!
Vroeger was dit anders, althans ten
deolc.
Wel was het conglomeraat van gemeen
ten in de zandwoestijn van do Mark
Brandenburg, dot Groot Berlyn heette
tegenwoordig groote 'gemeente vormt,
ook toen reeds bekend als het Asfalt-
Babol aan do Spree, wel wist men
wereld, waarin men zich niet verveelt, dat
Berlyn neg moer dan Parys het dorado
voor den pretmaker was, maar daarte
genover stond aan den oenen kant het
Berlyn, dat zyn bewoners niet zonder
trots Sproeathene noemde en aan den an
deren kant het „hoogo" Noorden en
verre" OostCD, samenhangend met het
Oentrum van de stad en daarmede vor
mend het hevig kloppend hart van het
njjvere Duits oho rjjk. Tegenover do Frie-
drichstrasse- en Kuriürstendamm mot hun
protserige pracht van woon- en winkel
paleizen, hun schreeuwerige schelheid vaa
in de duisternis der nachten laaiende
lichtreclames, hun tegen elkaar opbie
dende, altjjd overdadige en dikwijls vooze
of vunzige luie vau eet- en drinkhuizen,
hun opgeschroefd gedoe van beschilderde
nachtvlinders van beiderlei kunne, van
„Bodeanannemen „Provinzonkeln
tegenover heel dit leege leven van luie
of nam aak-luxe, van goud on klatergoud,
preeïosa on similifabrikaten stond de
tien-, neen honderdvoud talrijkere wereld
van werkers met hoofd on hart en hand,
van de menschen, diie dan tooh maar
Duitsdhland hebben gemaakt tot wat het
kort voor den oorlog was. het nijvere land
van rusteloozen arbeid, do geduchtste
concurrent op allo wereldmarkten. Ook
hier zyn andere facetten, we weten het,
niaar den indruk, dien men van dit laat
ste Berlijn kreeg, was toch do steeds hart
verheffende van een met alle krachten
omhoog strevend volk. En al ontbrak de
schittering, deze wereld kon men wèl
vergelijken mot een diamant
Ook dat is voorby.
Van het 0U(1° Berljjn is niet voel meer
overgebleven, dan het dikke zand, de
dunne theo en do overgeestigo menschen,
die Heino reeds bespotte.
Hoe is niet die stad van weelde veran
derd. De Friedrickstadt het om de Frie-
lrich- en Leipzigerstrasse gelegen com
plex van straten, moet men eerlijkheids
halve hier buiten beschouwing laten. Se
dert jaren is het ontsierd door don bouw
van den ondergrondsChen spoorweg, die
hot Noordien van Berlijn mot de andere
arbeiderswijk NoukëUn misschien tooh
nog wel eens zal verbinden en dit reeds
drie jaar had moeten doen. Maar ook het
andere luxe stadsgedeelte, het Westen,
veranderd.
En niet iB zjjn voordeel.
Op het oogen blik zyn er weer cen heele
boel vreemdelingon uit het walutasteike
buitenland, die marlxen-van-drie-oni-eea-
eant neem-maar-weg-vier bij schepels kun
nen verteren en dus in duro kleeren
fyn schoenwerk kunnen rondloopen, hun
vrouwen met sieraden behangen en de
peperdure namaai-Parysehe luxe-restani-
raties bevolken. De gedistingeerde bui
tenlanders en vooral de gedistingeerde
Duitsohers van vroeger ontbreken ech
ter, zelfs do uitgaander der vroegere
klasse.
Deze catogorio van buitenlanders wordt
of door do nawerkingen van de oorlogs
psychose vau een komen, of na een kort
bezoek van een blijven 'afgeschrikt, ter
wijl velen ook zonder er zelf een lcjjkje to
nemen, genoog hooren van anderen en
geen gevuar willen loopen, voor hun land-
genooten vau de andere categorie te wor
den gehouden of zich met hen to mooten
encanailleerön. Bn de gedistingeerde Duit-
schers hebben voor het grootste deel geen
gold meer, om een weeldeleventje in Bor-
lïrarn.clT.1- .1V-1 MitVlfcflvH1'!, cT"» uflP
sobers onder, heel veel, de meerderheid
zelfs, maar aan he^i demonstreert zich
de onwaarheid van het spreekwoord van
de kleeren. die den man maken. Ze loopen
opgeprikt in pakken volgens de laatste
mode en „Shimmy "-sehoenien op z'n al
lerbest met ob e rketln erélégan ti e doch
zien er gewoonlijk uit als een voor de
grap vorsch witgeschilderde modder
schuit.
En d^n dio tronies!
Eu do taal, die ze sprekonl Hetgeen
overigens ook al van de vreemdelingen
geldt.
Gostuums van Hoffman, gouden rin
gen en horlogekettingen, japonnen en
hoedon van Dreeoll of Johanna Marbach
en zelfs handselienen kunnen gewoonlijk
voor een eehigsaïns geoefend oog niot
verbergen, dat ze een specimen van het ge
slacht dor woekeraars en „Sohieher" in
alle voorkomende artikelen op een lid van
de ,/uppor ten" moeten doenlyken,Fonkel
nieuwe uitrustingen aan hoeden, pakken,
schoenen, mantels, costumes, parasols en
handschoenen impoueeren niemand moer
als jo plotseling de draagstor van do eene
helft tot den drager vau de andere holft
iwe acquisities hoort roepen, met
den vinger wijzend op oon onmiskenbaren
Duitschen intelleetAieel, die er natuur
lijk vrij sjofel uitziet dat hij den stuk-
paar mark moet geven om zich te
laten sokeren. Ja, voor „Jen" is het geen
kunst, om zich behoorlijk te kleeden en
te laten scheren, maar voor roentgen
kooMwenker, die ook nu nog niet meer
dan 6 a 8000 mark por maand verdient is
8 mark sekeergeld een heelo boel en de
aanschaffing vaa een gilette een onmo
gelijkheid. Je zou er haast toe komen, om
behalve voor „Quakerspyziging" te gaan
ijveren voor het verstrekken van gilettes
ia minvermogende intellectueelon, als je
Do menschen, die van oudslier gewend
zijn aan de weelde, zij zijn haast vo<n de
straat verdwenen om plaats te maliën
oen soort, welks kleinkinderen mis
schien zonder in he^ oog te vallen hun
rijkdom kunnen dragen voorzoover die
dan nog zal bestaan it takes three ge
nerations to make a gentleman en
lieden, die slechts toevallig en tij
delijk hier een gastspel van rijkaards
leunnen geven.
De/.o feiten hebben o.a. ook hun stem
pel op do openbare lokalen gedrukt. Hun
oude publiek hebben zjj voor een groot
gedeelte verloren en huin nieuwe gasten
hebben zelf aanleiding tot afzetterij ge
geven, tot een ongehoord opdrijven van
de prijzen, .die, zelfs omgerekend tegen
den koers van een halven cent voor de
mark, dikwijls hooger zyn, dan in eerste
klas etablissements in ons land. De nieu
we rijken en valutaprotsen betalen toch
alles. Op deze wijze zion we een botvio-
het „neppen" (afzetten) der gas
ten, die er toe heeft goleid, dat de liur-
furstondaJiun den bijnaam van „Neppslci
Piospdkt" heeft gekregen, een bijnaam,
die slaat op de afzettery (n op de soort
van menschen. dio de luxe restaurants
exploiteeren en bezoeken, grootendeels op
een schoen en een slof uil li&t Oosten ge
komen en hier door allerlei min of meer
duistere commercieele transacties ryk ge
worden lieden zonder eenige diepere be
schouwing.
En de solide oudere lokalen, die hel
drijven der prijzen niet mee hebben ge
maakt. kunnen ook do vroegere luxe niet
bewaren. Daar ziet men de verarming
de minder zindelijke en zorgvuldige be
diening. het sparen met verlichting en de
verwaarloozing van de lokaliteiten zelf,
terwijl enkele den strijd zelfs hebben op
gegeven. In het restaurant van Kem-
pinski, dat iedere bezoeker v&n Berlijn
kent, vindt men zelfs nu nog papieron
servetten voor de bezoekers; om peper
moet men extra vragen, over de tafeltjes
liggen wel linnen tafellakens, maar ze
worden bedekt me^ een aantal papieren
servetjes, om op do wasoh te sparen
op stillere dagen het begin van
week is geen employé op de W. C. v
heeren meer aanwezig, zoodat men niet
oens zyn handen kan wasschen, of men
moot zeep meebrengen en zich ai
zakdoek de handen afdrogen. Nu
i diefsi^^UIt."®1' ü®volfe' van veelvuldige
noodzakelijkheid, te sparëii "op "personeel.
Om dezelfde reden duurt het in dit vroe
gere restaurant h la minute ook zoo lang,
voor men een kellner te pakken krjjgt en
voordat de bestelde spijzen op tafel ko-
imen. Op kellners, afwasch perso n e el en
koks moet worden bezuinigd. Het ia nog
niot zoo heel lang gel ede n_ dat de be-
keudo eigenaar van een groot wijnrestau
rant, waar vroeger een vast publiek uit
den beschaafden Berlynsehen midden
stand gewoon was elkaar te ontmoeten,
zyn lokaal heeft gesloten met de boek
doelen aprekendo verklaring: De
solen, die ik altyd ais bezoekers heb go-
Onze Lacbhoek
W illy: Moeder, ik héb een splin
ter uit mijn hand gehaald met een
speld!
Moeder: Met een speldMaai*
jongen, ik heb je toch gezegd dat dat
gevaarlijk ial
Willy: Jawel, maar ik heb het
met een veiligheidsspeld gedaan!
Mevrouw: Mina, ik wil niet,
dat je je aanstaande in de keuken
ontvangt.
Mina: Dal dacht ik al mevrouw.
Ik had u juist willen vragen of wij
niet in den 6alon mochten zitten!
had en ook verder wil hebben, kunnen
do pryzon niet moer betalen, die ik voor
rendabel bodryf moet vragen cn de
menschen, die dat wel betalen kunnen vril
ik niet hebben. He^ groote wynhuis is
thans eén kantoorgebouw.
Wo zouden hiermede voort kunnen gaan
i meer da,n een bladzijde van „Haar
lem's Dagblad" kunnen vullen, telkens
in een nieuw facet van de wereld van
gcn'ot even hot licht latende vallen,
maar het is nie,t ons doel, een standaard
werk over het uiterlijk va® Berlyn in
dflgbladbriofvorm te publiceeren, doch
enkele verschijnselen xeleveerend den le-
schets te geven van deze stad en
niet meer.
Echter willen we ook een oogenblik
blijven staan by die andere en grootore
wereld, waarovor wo het in don aanvang
dit schrijven hadden eu die al even
zeer is veranderd, ook al niet in haar
oordeel.
Want vau den koortsaohtigen ijver,
waarmee eertyds hier werd gewerkt, is
niet veel moor te bespeuren. De meestal
niet kachtig georganiseerde workers met
het hoofd beulen zich veelal nog wel af,
;r zelfs dan vroeger, omdat voor hen
de „straggle for lifegestadig zwaarder is
geworden, de hecht georganiseerde vak
arbeiders daarentegen hebben wat be
ters te doen. Die harrewarren onderling
over politiek, hebben vergaderingen van
bedïyfsradon of personeelbijeenhomsten
natuurlijk in den werktyd en vin
den het ook als zo aan hc.t werk zyn niet
noodig. zich byzouder in te sponnen. Men
kan gaan kjjken waar men wil, overal
ziet men een geest van baast-je-langwwun,
veronachtzamen van zelfs in ar
beiderskringen altjjd gerespecteerde re
gelen van moraliteit. Zoo zyn in den laat-
sben tyd looneischen met ultimatief ka-
rakter onder verbreking van bestaande
collectieve arbeidsovereenkomsten aan de
orde van don dag en het valt niet te loo
chenen, dat hier de nog sterke commu
nistische invloed op de Berlynsohe art
b&iderakringen zich manifesteert.
Een sterk staaltje hebben we daarvan
by de onlangs afgeloopen staking in hot
krantenbedryf beleefd, waar eenvoudig
onder voorbijgaan van den gebruikelijken
weg der onderhandelingen een eisch werd
gesteld, do staking geproclameerd en in
een voor het geheele land uiterst span
nend tijdsgewricht de openbare meening
volkomen zonder voorlichting door de
pers, het publiek zonder eenige kennis
van de gebeurtenissen werd gelaten. Wat
in die dagen aan geruchten werd ver
spreid en geloofd spot eenvoudig met
elke beschrijving. Ons )8 een der grootste
werkgevers in dit bedrijf bekend, die
van een deel der arbeiders 's morgens
vroeg een schniftelyken eisch op zyn
ondë*rl/andèlingoii 3aa'roSut?'n°
worden gevoerd, dooh onmiddellijke in
williging voor 12 nur 's middags moest
plaats hebben. Terecht maakte hij in een
gesprek met ona de opmerking, dat 'n pa
troon hej eens moest wagen te zeggen,
dat hy over d'ezon of genen eisch niet
wenschte te onderhandelen. Binnen een
half uur zou zyn bedryf bobben stilge
staan. Een ander staaltje uit dezelfde
drokkery, dio vele dagbladen en tijd
schriften drukt en met een personeel vak
duizenden werkt. De eerste kranten ko-
mefl uit de pers en de drukkers zien daar
in uen artikel met een zinsnede die hun
LEERT ZWEMMEN!
Voor heil, die tusschen do regels
ïumnen lezen, moet liet vreeeelijlce on
geluk, dat Zondag j-1. te Zandvoort
plaats vond, weer een aansporing
zijn leert zwemmen Wij weten het
wel, er zijn nu in en om Haarlem
vier zweminriohtingen, waar wij
vroeeor met eeii tookonden, inderdaad
is het besef van cte nuttigheid, zoo
no» niet de noodzaak, van het zwem-
onderricht zeer verbreid, maar wij
zijn nosr lang niet, waar wij wezen
- moeten, nl. dat iedereen zonder uit
zondering, leert zwemmen. Ook do
ouderen. Waarom zou iemand, die heit
in zijn jongere jaren verzuimd heeft,
er nu niet no» mee beginnen? Wan
neer de slachtoffers van Zandvoort
de zwemkunst waren meester geweest,
zou liet tragisch ongeluk niet zijn ge
beurd
Men beweert wel eens, dat do we
reld onafgebroken in beschaving is
vooruitgegaan. Wij hebben wel eene
meer aan d© juistheid van deze uit
spraak getwijfeld en doen hot ook ten
opzichte van zwemmen. In het oude
Athene werd den ouders eenvoudig
voorgeschreven hun kinderen in do
eerste plaats te leeren of te doen lee-
ren lezen en zwemmen. En in Rome
was het al niet andere. De zwemkunst
was daar een gewichtige factor in de
opvoeding der jeugd. Cato de Qude
rustte nief, voor zijn zracui de enelsb
etrooraende en diepste rivieren kon
ovei-.-,7.-emraen. Augustus leerde hot
persoonlijk aan zijn drie kleinzoons
en keizer Caligula werd zelfs kort
voor zijn troonsbestijging becritisecrd',
omdat liij de kennis die iedere burger
noodig heeft, het zwemmen, niet ver
stond. Ja. er bestaat zelfs een Ro-
nieinsob gezegde, dat gebruikt werd,
om minachting voor de onwetendheid
en slechte opvoeding van iemand uit
te drukken Hij kan niet lezen en
niet zwemmen.".Dat wasvoor do Ro
meinen liet summum.
Teuslotte is het gewenscht, om de
kunst van een goed leermeester in een
veilig bassin te loeren. Want zwem
men moet nu eenmaal in het verradei--
liiko water zelf geleerd worden.
Dit brengt ons de anecdote in her
innering vnn den jongen man, die
jyoh te ver in een rivier waagde. Hij
verloor houvast onder de voeten en
kon slechts met groote moeite wor
den gered
Toen deed h!j de gelofte, dat hij
nooit meer in hot, water zou gaan,
voor hij behoorlijk kon zwemmen.
Een kruidender in een der voorsteden
van l/onden heeft de navolgende re
clame oTi rijn winkelfruit geplakt:
EEN KWESTIE VAN TIJD
(Daily Sketch, Londen).
Ja, Ferdinand, ik wacht op papa.
Hij is, zooals steeds, te laat.
Het is nu half zeven en ik sta hier al
van zes uur af te wachten.
En hoe laat zou je hem hier ont
moeten
VOOR DENGENE, DIE NIET
KAN ZIEN DAT WIJ ALLE CON
CURRENTIE VER VOORUIT
ZIJN IN PRIJZEN EN KWALI
TEIT, IS VIJF MINUTEN HIER
VANDAAN EEN BLINDENIN
STITUUT.
In een Duitsch blad vind'en wij als
oorspronkelijke betiteling van de
„tanks", die in den oorlog zulk een
groote rol hebben gespeeld
Sohützei i grabenver n i clitungs -auto-
mohdl,
Later echter, toen de kans keerde
en de tanks in de omgekeerde riokting
moesten rijden, had men blijk!baai-
geen tijd meer beschikbaar om roet
zulke buitensporige woorden te goo-
OVEiR ZEEWATER,
Waaruit bestaat de Oceaan? Jlet
meest voor de hand liggende ant
woord is natuurlijkwater, maar
daar is Jan» niet alles mee gezegd. De
wetenschap heeft niet minder d'an 30
verschil!oude chemische stoffen in zee
water ontdekt en wellicht zijn er nog
veel meer, die thans nog onbekend
zijn. Zout in dte eerste plaats, verder
magnesium, ook.... goud. Dit goud
komt echter in zulke kleine hoeveel
heden voor, dat men er nog nooit in
geslaagd is het volgens een loonend
systeem te verkrijgen. Tot nog toe ble
ken de productiekosten het 20-vou-
dige te bedragen van de opbrengst
van het zoo moeizaam verkregen
product.
De verhauid'ing' van vaste stoffen
tot vloeibare verschilt aanmerkelijk
in diverse zeeën. Li den Atlantiechen
Oceaan bevinden zich gemiddeld 8 1/2
•aste deelen op iedere hondoyi deelen
voter, in de Oostzee echter is de ver
houding 1/2 op 100.
Zonnestralen dringen niet tot op
grooter diepte dan ongeveer 85 Me
ter door, daaronder heerscht dus altijd
zelfs in het helderste water, volkomen
duisternis. De stralen echter, die foto
grafische platen beïnvloeden kunnen
voel verder doordringen en onderzoe
kingen hebben uitgewezen dat een fo-
toeraeiselie plaat in de meest gunstige
tografisohe plaat in de mee&t gunstige
bijna 500 meter kan worden belicht.
Water is een slechte warmtegelei
der en daardoor is de temperatuur
van het zeewater vaak veel hooger dan
die van land of luoht. In de Poolzee
is het water warmer dan de luoht, Ln
de tropen is het juist omgekeerd. Ter
hoogte van de n evenaar lier ei,kt. de
zee nooit hooger temperatuur dau
87 graden terwijl zij op het land scans
tot 130 en hooger stijgt.
VERGEETACHTIG.
Een goed' geheugen is een kostbaar
bezit. Menschen mot slechte geheu
gens doen goed een notietieboekje
steeds bij de hand te hebben.
Een zekere Karl Keavitch werd te
Milaan gearresteerd beschuldigd van
moord op acht familieleden, in eten
tijd van drie jaar. De beklaagde ver
klaarde, dat Hij zich deze misdaden
niet kou herinneren.
Een onlangs ontdekte nieuwe oa-eki-
dee-soon is gedoopt„Sopbrolaelio-
outbleys",
ls het niet gemakkelijker orn het
systeem van afkorting van meisjes
namen ook op bloemen te gaan toe
passen. Kuk of Poekie klinkt even
goed als de boven afgedrukte tongver
draaiing, die wellicht tot Soppie zou
kunnen worden gereduceerd.
AUTO-RENNEN.
Men - is in de kringen der auto-
enthousiasten doende met de poging
een Nederlandsche auto-renbaan te
stiohten. Inderdaad is ons land ir. de
zen tak van sport sleoht geëquipeerd.
De auto's rennen hier op den openba
ren weg. Of deze emolkeidsmaniakken
iniuescfacn, mocht het plan slagen, hun
tenten op de baan zullen opslaan
wii aohten het op zijn minst twijfel
achtig. Intusschen, misschien zouden
er eenige van deze gevaren vau onze
wegen verdwijnen cn dat zou iets ge
wonnen zijn.
Een der meest 'beroemde renbanen
is die van Brooklands gelegen bij het
dorp Weybridge in hei Engelscho
graafschap Surrey. Deze ronde baan is
van beton vervaardigd: cn bijna 4 1/2
K.M. lang. Ruim 3 K.M. is vlak, de
bochten nemen ongeveer 1300 Meter
in. BrooklandB werd oorepronkelijk
gebouwd voor een snelheid van 100
mijl per urn- (pl.m. 161 K.M Deze
snelheid werd in 1915 voor het eerst
bereikt, maar tegenwoordig bedraagt
het, recoxH 140 mijl (225 K-M
lïen vernuftige vinding stelt de jury
in staat, de tijden in record/pogingen
volkomen acouraat vast te stellen. De
wielen gaan bij begin en einde van
een wedstrijd over een kabel aan het
startpunt, die den tijd electrisch naar
de jury over seint.
Maar het is cn blijft een gevaarlij
ke sport. Slechte enkele dagen
geleden heeft de Engeteche renner
Gibson bij bet paseeeren van een te
genstander nog een noodlottige buite
ling gemaakt op deze zelfde Brook-
landsbaan.
TELEFOON.
Een paar weken geleden is de Ame-
rikaansohe uitvinder van de telefoon
Bell overleden, Ter eere zijner nage
dachtenis hebben op den dag zijner
begrafenis alle telefoons in Amerika
een minuut lang gezwegen. Een der
goliik bericht doet one beseffen hoe
ontzaggelijk het gebruik van de tele
foon in do wereld is. Bell zelf ver
klaarde kort voor zijn dood in een in
terview, dat hij een hekel aan het
„ding" had. Hij wilde er zelf geen in
zijn huis hebben. Overigens worden
de Amerikanen er ook wel eens wan
hopig over. Tetofoneercn daar is nog
heel wat aip> ra dan hier, door de
groote afstanden. De verbindingen zijn
schitterend en als wij onze Anieri-
lcaansche broeders mogen geloo een is
een aansluiting New-York— San
Francisco even spoedig bewiwl-.rtél-
llgd als een locaal gesprek in New-
York. Maai- als het in San Francisco
of S uur iu den avond is, ie het in
New-York 3 uur in den morgen. En
dat is een uur waarop zelfs de ijverig
ste zakenman niet gaarne opgebeld
wordt. De eenige troost van -den
New-Yorker ligt in do zoetheid dei-
wraak, want hij kan zijn Califorui-
sohe relatie met gelijke munt betalen.
Gelezen op een biljet aan den Over
toom te Amsterdam: /Voorkoming
van mot".
Als dieze deskundigen zich nu eens
wendden tot den Volkenbond, of. als
bun dit te ver weg is, tot. bet comité
Nooit meer oorlog! WeLHobt dat zij
gezamenlijk wat bereikic-n.
