HAARLEM'S DAGBLAD
De Demonstratie van
te Utreent.
Stadsnieuws
Onze Lacbhoek
Letteren en Knnst
Villapark te Bennebroek.
VERITY Cs.
BAANDAG 14 AUGUSTUS 192e TWEEDE BiJLD
De vergadering.
Zondag Lad Lil de groote zaal e» m
den tuin van „Tivoli" te Utrecht de
*roote vergadering en demonstratie
van Spoorwegpersoneel plaats, waar'
toe Let geheele personeel door de Ne-
derlandscLo Vereen iging van bpooi-
eu Tramwegpersoneel was opgeroe
pen. Van heiadte en ver, uit alle hoe
ken van ons land waren de leden van
de N. V.. velen met Lun vrouwen,
(men doelde ons mede, dat ook leden
van andere organisaties, met name
van St.-Raphael en den B. A. N. 3-,
aanwezig waren) in propvolle treinen
naar Let oude Utrecht gevoerd1, bij
duizenden.
De vergadering stond onder leiding
van den Leer P. Moltmaker, algemeen
voorzitter van de N. V. Verder had
den aan de bestuurstafel plaats geno
men de hoofdbestuursleden, de heer
Edo Vimmen„onze internationale
secretaris", zeide de oud-hoofdlbo-
stuurder Van den Berg en de afge
vaardigden van den Centralen Bond
van P. T. T.-pereoneel, de heeren J.
H. van der Jagt, II. L. Boos, C. II.
"Westrik, C. Stoffels en Meerman».
De zaal en do gaanderijen waren
stampvol, ook het podium waar de
banieren van do vaweihSjlende afdee-
lingen der N.V. prijkten, was dicht
met demonstranten bezet. En nog
konden allen in de zaal geen plaats
vindeneen deel moest in den turn
blijven, waar do heeren Joustra en
Van Braambeek het woord' voerden.
Tc ongeveer kwartier over een
öpendo de vooratter de bijeenkomst
en deeldo mede, dat niet te lang ver
gaderd zou wordenhoofdzaak was
op dozen dag d'e demonstratie op
straat.
Voorts deelde spr. mede, dat mie
■grammen van instemming waren in
gekomen; uit Haarlem van het
dienstdoend plersoneal van die
Haarlemscdio VVacbtgoederenluOite,
georganiseerd in verschillende bon
den van den heer Oudegeest uit
Würaburg, van het hoofdbestuur van
het ontslagen spoorwegpersoneel
1903 en een brief van den Centr.
Bond van P. T. T.-personeel, waarin
medegedeeld werd, dat de Bond zich
op de vergadering zou doen vertegen-
Woordigon.
In de zaal werd het woord gevoerd
door do heeren Moltmaker en
(Nathans, het eerst door den heer
Moltmaker.
Spr. begon met te zeggen, dat het
■verleden jaar -goed gezien was van de
N. V., toen zij zeide, dat tegenover de
dreigende versleohtingen van de ar
beidsvoorwaarden van het spoorweg
personeel front gemaakt moest wor
den. De N.V. heeft getracht, het ge
heele personeel in beweging te bren
gen, andera komt dit op een hellend
vlak. Het scherpst afwijzend tegen
over d°, verslecht ragen heeft altijd de
■N. V. gestaan. En het zou heel wat
beter zijn dat ook de andere organisa
ties, (in 't bijzonder noemde apr. bt.-
Raphaél en den P. C. B.) óók front
maakten, in plaats viui te zeggen., dal
het met het spoorwegpersoneel nog
niet zoo erg gesteld is.
De voorspelling van de N. V., dat
er een groot aantal kameraden op
straat zou komen, is nu bewaarheid.
Wij zitten daar, zeide Bpr., nu mid
den in. Pogingen om deze menscheu
op wachtgeld te doen stellen zijn af
gestuit op onwil van de regeering. De
ontslagenen worden nu, dank zij het
feit, dat vele leden van de N. V.
offers hebben willen brengen door
méér contributie te betalen, gesteund
door do N. V. Reodn is f 12000 aan de
betrokkenen uitgekeerd.
Er zou veel meer bereikt zijn als
het geheele personeel één aaneen
gesloten front had gevormd. Maar
door onwil van do andere organisa
ties is dit niet mogelijk, geweest.
De N. V. heeft nu de uitnoodiging
voor de vergadering van Vrijdag a.s.,
waar de idee van samenwerking,
ook met het Rijkspersoneel, zal bespro
ken worden, aauvaard en zal daar
haar denkbeelden ontvouwen. De heer
Moltmaker beeprak daarna de loons
verlaging van 't werkplaatepersoneel
die is ingevoerd tegen den wil van
dat personeel en tegen het advies van
den fxionraad in. Spr. neeint het de
regeering kwalijk, dat zij aankwam
met haaa- besluit, n* 5 Juliden da
tum waarop de verkiezingen voor de
Tweede Kamer plaats hadden.
Wij hebben, vervolgde spr-, niet
al te veel vertrouwen, dat het tot sa
menwerking zal komen, maar in ieder
gevalaan o n s zal liet niet liggen.
Wii zijn voor samenwerking van het
geheele pcmoneel op royale 'basis.
Uit een brief, door den Raad van
Commissarissen (welke Raad in
hoofdzaak beslaat uit hoofdambtena
ren van de Departementen) aan de
ministers van Financiën en van Wa
terstaat geschreven, blijkt, dat men
vier dingen zal trachten to bereikon,
die voor het personeel funeste gevol
gen zullen hebbenle. een belang
rijke woddeverlaging van het gansclie
personeel. 2e. Verlaging van het loon
van het werkplaatsperaoneel tot het
peil van do loon en der anbeiidters i"
'do particuliere industrie (dus tot een
nóg lager peil, dan waarop zij nu
reeds zijn-.gebracht). 3e. een nieuwe
classificatie van de standplaateen,
waarbij vele pdaateen tot de groep
„kleine standplaatsen" zullen .wor
den gebracht; hetgeeai pok al weer
verlagin g beteokent; 4e. N iet-in voe
ring van de door d'e N.V. voorgestelde
pensioens- bepalingen.
Wij hebben, aldus sp. verder, tij
den van treurige loonen en ontzettend
lange arbeidstijden gekend en de
N. V. heeft altijd naai- verbetering
gestreefd en ook groote verbeterin
gen in do arbeidsvoorwaarden be
reikt. Wij kunnen dan ook vaststel
len, dat wij tliaus als vakvereenigmg
geeu reden hebben om een actie tot
verbetering te voeren. Maai- wel le
gen verslecht in g. Men
Uenke toch dat de veiligheid van liet
publiek, dat het gansdre economische
leven in handen ligt van het spoor
wegpersoneel. Van dit standpunt go-
zieu zijn de loonen toch waarlijk met
te hoog. Men luistere toch naur de
woorden van hen, die de bedrijfstoe-
stundeu kc-nnen. Welk een inspannen-
den arbeid verrichten de spoorweg-
mannen niet, nacht en dag, ook op
Zon- en feestdagen!
Op de laatste conferentie, die van
25 Juli. heeft de directie gezegd: het
spoorwegbedrijf maakt ernstige tij
den door," er. zijn enorme tekorten; wij
moeten dus maatregelen voorberei
den om wijziging in de arbeidsvoor
waarden te brengen. Daar zou wel
strijd over ontstaan, zeide de directie
en zij sprak den wensch uit, dat die
strijd waardig zal worden gevoerd.
Maar wij strijden altijd waar en
waardig, riep de heer Moltmaker uit.
Wij voei-en nooit strijd tegen perso
nen. De dü-ectie kan er pp rekenen:
van onzen kant zal de strijd waar en
waardig worden gevoerd. Daarvan
hebben wij reeds getuigd in de direc
tiekamer, toen wij verklaarden dat
w ij niet de verantwoorde!ijkhcid wil
den aanvaarden voor eventueele ge
volgen der aangekondigde maatrege
len. Ook hebben wij tot de directie ge
zegd: tracht maar hij en met de re
geering middelen te viucfen om uw te
korten te dekken. Maar dien aant
wil men blijkbaar niet uit; nu de cri
sis er is, wil men maar liever plotse
ling aan het personeel een deel van
do gunstige arbeidsvoorwaarden ont
nemen, waarin het zich nog maar zoo
korten tijd verheugt.
Het la daarom, rlat hot plan tot het
houden van dozo demonstratie, die
spr. schitterend geslaagd noemde, is
opgevat. Duidelijk is nu uit de bijzon
der groote opkomst gebleken, dat liet
personeel in verzet is gekomen. Hier
mede kan het hoofdbestuur rekening
houden. Wij weten nog niet, zeide
spr., welke beslissing er, naar tc ho
pen is in samenwerking met anderen,
zal genomen worden, maar wij roepen
allen op, plaatselijk zooveel mogelijk
de handen uit de mouwen te sieuen
en wij vragen den leden der organi
saties hun hoofdbesturen „aan te pak
ken", als deze lakscli en lauw moch
ten zijn. Wanneer wij voor eventuecle
feiten zouden worden geplaatst moe
ten wij in staat zijn hun, die een aan
val op ons zouden willen doen, eer
bied af te dwingen door onze energie
en door ons groot aantal.
Spr. eindigde zijn luid toegejuichte
rede met een: „lloog de Nederland
sche Vereniging, de strijdorganisa
tie voor het gansche spoorwegperso
neel!"
Hierna sprak de lieer Nathans,
cretaris van de N. V.
Deze begon met te herinneren aan
de verschil lende phasen, die het or-
ganisatieleven der spoorwegmannen
hoeft doorleefd. Ma 1903 was de orga
nisatie uit elkaar geslagen, men dun
de er niet over spreken, althans niet,
zeide apr.i in onze rijen. Daarop
volgde de periode van de groepsverte-
gemvoordiging. En daarop volgue
weer de groei van de organisatie; tei-
kens breedere kringen van t perso
neel werden in de N. V. georgani
seerd en zeker zou de directie niet
thans (al zou zij het wel gaarne w i 1-
1 e n doen) een dienstorder uitvaardi
gen, waarhij het personeel afgeraden
werd, zich hij de N. V. aan to slui
ten.
Met dien groei van do organisatie
hield de verbetering der arbeidsi oor-
waarden gelijken tred. Dit bewijst
hoe juist de tactiek der N. V. altijd
geweest is: aan te sturen op macht,
om recht te verkrijgen.
In den ïaaisien tijd, zoo ging «e
heer Nathans verder, heeft men te
veel gedacht: de hoofdbesturen zullen
de zaken wel voor ons in orde bren
gen. Maar dit is nu veranderd. Er
wordt begrepen, ook buiten onze rijen
datdoledeninet de best u-
ren het gestelde doel moeten trach
ten te bereiken. Wij zijn daartoe
vastbesloten. Briefjes van hoofdbe
sturen helpen nu niet meer. Het per
soneel zelf zal hloeten optreden tegen
de reactie en zijn volle gewicfit' in de
schaal moeten loggen. Al het gepraat
en geschrijf over de verlaging van
de loonen der werkplaatsen heeft niets
geholpen. Er moet gehandeld worden,
samengewerkt. Maar als deze Samen
werking bestaat in „samen een brief
je schrijven", dan heeft spr., ook
hiervan, niet veel verwachting. Sa
menwerking zou uitstekend zijn,
maar dan op een behoorlijke basis.
Do N. V. stelt voor die samenwerking
geen enkele bijzondere oor waarde,
hij wil alleen gewone vakvereenigmgs
actie, maar, als die niet helpt: daad
werkelijk verzet. Wij zijn bereid, ver
volgde spr,, tegenover de andere or
ganisaties het verleden te laten rus
ten ter wille van het voeren van go
meenschappelijke actie voor het ge
heele bedreigde spoorwegpersoneel.
Alles hangt thans af van dat per
soneel zelf. Neg is er te weinig soli-
dairiteitsgovoel en te weinig opoffe
ringsgezindheid. Spr. deed een beroep
op de vrouwen om hun mannen, als
zij laksch zijn, op te wekken uit hun
lauwheid en op de jongeren, die do
slechte toestanden van vroeger niet
hebben gekend, als het ware kwamen
„in een opgemaakt bed" maar daar
om nu ook, verplicht zijn met dubbele
kruciit te strijden voor behoud der
zooveel hetere arbeidsvoorwaarden.
Er wordt een aanslag gepleegd op
het levenspeil van het peisonuel, ook
op onze kinderen, zeide spr. Begrijpt
dan, wat er op het spel staat en geeft
op ondubbelzinnige wijze te kennen,
dat ge u met alle mogelijke middelen
zult voretten tegen achteruitgang van
de arbeidsvoorwaarden! Do directie
wil de verslechteringen blijkbaar
groepsgewijze uitvoeren; wordt lilei-
aan toegegeven, dan raakt hot perso
neel op een hellend vlak, dan staat
ons stoffelijk en moreel nadeel te
wachten eai zullen wij komen in de
achterhoede van de strijdende arbei
dersklasse. Daartegen moet gewaakt
worn en. (Luid applaus).
Vervolgens sprak de beer J. H. van
der Jagl, voorzitter van den Centra
len Bond van P. T. T.personeel een
kort woord.
Hij bracht dank aan den voorzitter
en aan de vergadering voor de vrien
delijke ontvangst van de afgevaardig
den van (ten Centralen Bond" van P.
'1'. T. personeel bereid. Wij komen, zei
spr., geen heleefdheidsvisile maken,
ifiaar wij zijn gekomen omdat wij dui
delijk beseffen dat datgene, wat bet
spoorwegpersoneel drukt, ook bet ge
heele Rijkspersoneel te wachten staat.
Nog deze week is de wachtgeldrege
ling door de regeering op een schan
delijke manier behandeld. Wij moeten
elkander steunen in den zwaren strijd
die ons wacht; er moet één compacte
massa van overheidspersoneel worden
gevormd. Spr. eindigde met den
weuisch uit te spreken, dat het geluk
ken zal, het spoorweg- en het rijks
personeel bijeen te brengen om sa
men te gaan in den strijd tegen de
reactie. (Luid applaus).
De volgende motie werd hierna met
algemeene stemmen en onder langdu
rig applaus en gejuich aangenomen:
„De massavergadering van spoor
wegpersoneel, bijeengeroepen door de
Nederlandsche Verceniging van Spoor-
en Tramwegpersoneel op 13 Augustus
1922 te Utrecht,
gehoord de besprekingen omtrent
het streven van Directie en Raad vau
Commissarissen, naar verlaging der
komsten van bet personeel,
van meening, dat de tekorten, welke
het spoorwegbedrijf oplevert, geheel
buiten toedoen van het personeel zijn
en worden veroorzaakt,
protesteert tegen elke poging tot op
heffing of vermindering dezer tekorten
door verslechtering der arbeidsvoor
waarden en het niet-invoeren van dt
Teeds toegezegde Verbeteringen
inzake de pensioenen,
verwacht, dat op den grondslag van
daadwerkelijk ver.z.e.t alllo
ganisaties van spoorwegpersoneel
onderlinge samenwerking zich zullen
verzetten tegen do in voorbereiding
zijnde verslechtingen en de reeds in
gevoerde verlaging der loonen van het
personeel in uurloon cn de verlenging
der diensttijden,
keurt onvoorwaardelijk goed de
dezen door het Hoofdbestuur der Ned,
Vereen, gevolgde tactiek
en roept het geheele personeel op,
door massale aansluiting bij de Ned.
Vereen, de voorwaarden te scheppen
tot het keeren van de boven-omschre-
veu verslechtingen."
De heer Molunaker dankte (vervol-
gens den heer Van dor Jagt voor de
door liem gesproken woorden cn de af
gevaardigden voor hun komst en her
innerde aan de poststaking v
waardoor de regecring cr toe gebracht
Is, met de verlangens van liet postper-
soneel rekening te houden. Spr, drukte
ook den wensch uit, dat men Vrijdag
tot overeenkomst zal geraken.- Samen
werking is dringend noodzakelijk, want
er loopen geruchten, dat de oplossing
van de kabinetskwestie d&arom zoo
lang duurt, omdat dc heer Colijn het
noodig vindt, dat er 100 millioen (som
migen zeggen zelfs 200 millioen I) op
de Staatsbegrooting wordt, bezuinigd.
Die bezuiniging zal men niet trachten
bereiken ten koste van (leger cn
vloot: d i e zijn noodig om de „petro-
leumbelangen" te beschermen, meende
maar ten koste 'van de loonen
van spoorwegpersoneel en ambtenaren.
Alles zal dus moeten gedaan worden,
iet verzet zoo sterk mogelijk te
doen zijn. Men zal rekening met ons
houden, naarmate wij sterker zijn en
daarom, besloot sj>r.: versterkt de or
ganisatie de Nederlandsche Vereeui-
ging!
Luid applaus volgdo weer op deze
woorden:
Toen word, to ongoveor drie uur. de
vergadering gesloten ou maaktea de aan-,
wozigen zich gorood voor den
optocht.
Het was oen lange stoet, die onder een
aanhoudenden motrogen, met do banieren
verschillende afdeolingen der N. V.
met doeken met propagandistisch0 op
schriften, door Utrecht's straten trok.
Zóó groot was het aantal deelnemers
(wij hoorden hot getal tienduizend noe
men!) dat hot voorbijtrekken van den op-
Doclit vijf en twintig minuten duurde.
Niettegenstaande hot ongunstige woer,
was do stemming dor demonstranten zeer
geestdriftig; al zingende wandelde -men
voort, onder groote belangstelling van
het Utreehtsche publiek.
Niet minder dan vijf muziekkorpsen
zorgden, dat „de gang er in bleef".
Voorop reed, op oen wagen, getrokken
door twee paarden, oen locomotief: de
„N. V.", dragendo het opschrift: „Naar
grooter eenheid en solidariteit", daarop
volgden het vaandel en de loden van het
hoofdbestuur, dan de af deeling Utrecht
en de andere afdeolingen in aiphabeti-
seiha volgorde, elk mot baar banier.
In het midden van den optoeht reed
nog een auto, die het opschrift droeg:
„Spoor- eu tramwogpersonoel helpt mode
do macht te vormen om uw recht to doen
eerbiedigen.
De stoot trok door do Nachtegaalstraat
lar de Maliebaan en het Oorsprongpark,
toen weer terug paar do Maliebaan
vervolgens ftaar het Vreeburg, waar, toen
om vier uur allo deelnemers op het groote
plein gosehaard stonden, de heer Moltma-
ker mot een kort, geestdriftig woord den
stoot ontbond. Door do demonstranten
werd een luid en driewerf herhaald hoc-
f voor do Nedorlandscihe Veroenaging
itgebraoht.
Hiermede wasVde goedgeslaagde demon
stratie, waarbij politie to paard en to
voet op uitstekondo wijze voor do orde
zorgde, geëindigd.
üilnoodiging voor de vergadering van
a.s. Vrjjdag aangenomen, vajw Raphael en
den P. C. B. was Zaterdag nog geen ant
woord ingekomen< maar het bestuurslid
van don B. A. N. S. dat wjj spraken
wachtte toch wel, dat ook deze heide or
ganisaties zioh op do vergadering van
Vrjjdag zullen doen vertegenwoordigen.
Ons doel is, zeide hij, de organisaties tot
elkaar to brengen. Wij zjjn wel eens moor
bemiddelend opgetreden en wjj hebben
den indruk, dat ook met do RaphaoJisten
wel lo werken valt en dat do leden van
Bt. Raphael over 't algemeen verder wil-
Ion gaan dan hun besturen.
De P. O. B.
Een bestuurslid van den P. C. B. mach
tigde ona te verklaren dat ook de P.
B. zoo scherp mogelijk afwijzend zal
staan tegenover de werktijdverlenging.
Ben definitief besluit was nog niet ge
nomen; waarschijnlijk zal do P. C. B. deze
week vergaderen. Ook dit bestuurslid
achtto samenwerking van zooveel moge
lijk organisaties den weg, waarlangs het
best a°lio ka" gevoerd worden onder de
tegenwoordige omstandigheden.
VABLA. ENSEMBLE. Men schrijft
onsi Vrijdagavond had d« jaarlijksche bij
enkomst plaats van bovengenoemd En
semble tor bespreking van do plannen
voor het a.s. winterseizoen. Besloten werd
hot karaktor van de oabaretavonden ge
heel in overeenstemming te brengen mei
do buitenlnudsoho bogrippoa hieromtrent,
waardoor een reorganisatie valt to ver
wachten van het tot hoden gebodene. Mot
de dagelykscho leiding werden belast: de
heeren J. T. O. Groen als voorzitter, W.
B. Engelenbeig ala administrateur, P. H.
Meyer als conférencier en J. F. W. Stork
ala
GEGUND. Aan do firma W. J.
Knape en J. Dros Jr., te Haarlem is op
gedragen hot stucaidoorswerk van de
nieuwe R.-K. School te Driehuizen (gem.
Veteen).
TENTOONSTELLING SCHOEN- ÊN
LEDERINDUSTRIE I11 den Die
rentuin te Den Haag zal hedein,
Maandag, een tentoonstelling van
schoen- en lederindustrie worden ge
houden. Het museum van Kunstnij
verheid te Haarlem zond een schitte
rende, internationale collectie van
voetbedekkli.ngenwaaronder Chinees
sche, Hindoestaaisclic, Turkeche, Am-
•bomieesche en Perzische schoenen.
SPOORWE GPERSONEEL.
Do B. A. N.
Vanwego do B, A. N. S. werd ons mee
gedeeld, dttt dozo organisatie Ijjnreeürt
staat tegfeiiover do door de directie ii
haar jougste circulaire aangekondigd!
werktjjdv crlenging voor de stationsamb
tenaren.
Wjj kucuon, althans onze zegsman, niet
zoo maar zonder meer gewonnen geven
wat wjj met zooveel moeite veroverd
hebben.
De afld. Haarlem zal de«e week ovor
dozo quaestio oen bestuursvergadering
houden en ook worden nog nadore berich
ten van liCfc hoofdbestuur verwacht.
Onzo zegsman had goedo hoop dat door
samenwerking wol iets te bereiken zou
zjjn. Zooals bekend is, heeft de N. V. do
Dus jo hebt j» betrekking bjj Meyel
1 Co. opgegeven?
Ja, do wjjzc waarop do firma
behandelde beviel mjj niet!
Wat hebben ze je dan gedaan?
Mijn naam van do salarislijst ge
schrapt!
Een doktor vroeg aan eoa honderd,ja<
rige: Waaraan schrijft u het wel toe. dat
u zoo'n hoogen leeftijd bereikt hebt?"
„Dat komt doordat ik een heclon tijd
geledon geboren werd, dokter," luidde
het antwoord van den oude.
SARAH BERNHARDT. Sarah Bern
hardt gaat oen grooto tournee door Zwit
serland maken en is bozig voor hot a.s.
seizoen twee rollen in te studeeron, die ze
creëercn zal. Het oene stuk is vau
Maurice Rostand, Daarin moet ze de
Spbynx van de moeetijn spelen; in ho
Sasoha Guitry Eva.
UlTBKCIDIHSéPWtBWCtectK
zijn plannen v.
Bennebroek. Men zendt ons daarover do
volgende medodeelingen:
Een aanwinst voor Bennebroek kan hot
plan voor oen nieuw villapark genoemd
worden, waarvan hierbij oen schetskaart
je wordt afgedrukt. Grenzende aan den 1
viersprong, waar de Hec-renweg gekruist
wordt door do laan van Bennebroek naar
Vogelenzang, heeft het aan de Oostzijde
verbinding met Haarlem en Leiden nu i
nog met do stoomtram. Hot eloctrifica-
tio-proeoB, dat steeds verder doordringt,
hooft don stoom reeds verdrongen tot
den zwemvijver van hot wandelpark Groe-
nendanl. Dit eindpunt is na ecu aange
naam wandelingetje langs het typische
kerkjo van Bennebroek spoedig bereikt,
zoodat men ook nu reeds bij gunstig wo-
der hot rammelend en stootend fitoom-
hifcjo ontberen kan. Aan do westzijde
zorgt de nieuw geprojecteerde brug
over de Leidseho vaart voor een
verbinding me^ het station Vogelenzang,
hetwelk dan in circa vijf minuten to bo-
reikon is. Hot station Vogelenzang geeft,
•olgenS do huidi|go dienstregeling, zo-
venmaal por dag verbinding met Haar
lem, vice-versa. Het traject Leidon
Haarlem, heeft eens een natuurliovend
buitenlander verzekerd, is onv'ergelijke-
Ipk voor de mooie Hoüan&sclie wollconef-
focton. Hior zjjn zo inderdaad schitte
rend.
Voor liefhebbers van watersport, hetzij
zeil- of motorsport, geeft de Leidscho
'aart langs do Hillegommorbeek verbin-
ling mot do ringvaart, het Eager- on
Brasemermeer en Warmond het rendez-
van alle zoet-water-enthousiasten.
Do twaalf meter breodo vaart, welke het
terrein doorsnijdt, geeft aan de liefheb
bers tovens gelegenheid hun vaartuigen
ondor hun onmiddellijk bereik ouder dak
to brengen.
Ook voor liefhobbers van do hengel
sport is er hier en in do naaste omgeving
nog menig vischjo te verschalken. Wer
den er immers in de eerste helft van do
vorigo eeuw niet door do Leidscho muzen
zonen tochtcu gedaan naar de vermaande
-uitspanning „DeOude Geleerde Man" om
daar hun, van streek gestudeerde, magen
te restaureeren met blanke waterbaars
en Rjjusclieu wynf Nog steeds handhaaft
de Oudo Geloerdo Mau een Teputatlo als
aangenamo lommerrijke pleisterplaats,
waar aun <Jen vermoeiden wandelaar, den
verhitten sportliefhebber, door de tegen
woordige exploitante, een aangename on
vriondelijke tegemoetkoming aan zija cu-
linairo eischeu ten deel valt.
Hot park wordt doorsneden door con
iiniooion ruimen weg, die langs Vogelen-
villapark te zang eon betere verbinding geeft mei
Noordwijk. Deze route, langs don
der begroeide binnenduinen en aange
name bosschages, over Noordwykerkout,
is oon van de meest aangenamo en af
wisselende per fiets of auto. Ligt het
vriendelijke Noordwijk aan Zee op deze
wyze gemakkelijk binnen het bereik van
de aanstaande bewoners, het drukkere
Zandvoort is ook langs aangenamo paden
te bereiken, de statige Bokalaan achter
hot station Vogelenzang, vervolgens do
onlangs verbreed© aohterweg om ten
slotte, naar keaze, langs de oude Zand-
voort/scho laan of langs de welverzorgde
wegen van don doftigon Aerdenhout en
hot vriendelijke Bentveld het strand-te
naderen. Het terrein is dus gelegen in de
nabijheid van de zee, echter juist ver ge
noeg er van verwijderd om de zeelucht te
temperen door de boschlucht. Het voor-
jaar geeft ^'er n08 4e eigenaardige be
koring der kleurenpracht van do blocmn
bollenvelden.
Juist dozo cultuur doet in deze streek
vóór dat men in de stajj ,^riihlijigs-
don winter zooveel korter duren. Lang
ahuungheeft, ontplooit zich hier do bloei
meuwereld en geeft do natuur de steed»»
vervulde belofte van herleving.
Op het torrein van 10 H.A. kunnen vol
gens het plan, zonder schade of gevnaï:
voor te groote beknoptheid, vier honderd
zes en dertig woningen gebouwd worden,
waarbjj rekening is gehouden met *oya-
len wegenaanleg, ter breedte van 15 Me
ter en voldoeud6 plantsoenbeplantliig. Bjj
het ontwerpen der wegen is hc^ strakke
eu het stijve van lange, rechte einden
vermeden, terwijl toch ook weor het an
dere uiterste, ecu doolhof, ontgaan is. De
bedoeling is, hier landhuisjes tc bouwen
van een huurwaarde vaa drie honderd
'ierlionder,! vijftig guldcn por jaar,
zoodat hier voor eigenbouwers een dank-
banr void ter ontplooiing hunner onergte
open ligt. Hot plan, dat aan do goedkeu
ring van Burgemeester on Wcthoudera
van de Gomeente Bennebroek zal worden
onderworpen, heeft onzes inziens een
bezwaar. Do ontworpen verbindingsweg
over de geprojecteerde brug tegenover
hot station Vogelenzang, komt nu uit
recht op den Heorenweg. naast de villa
Qtintro Bras. Daar blijkens de schets, do
tuin dezer behuizing reeds in bezit is
der onderneming, zou het logischor zijn,
dat do woning van Dr. van .'Valst, nu cea
sta in den weg, geheel verdween. Daar
mede toch zoa een directe aansluiting
aan don viersprong vorkregen worden
Een leeljjke hoek zou verdwijnen eu de
veiligheid voor hcj. verkeer zou beier go
waarborgd zyn.
Feuilleton
uit het EngelscJi
van FRED. M. WHITE.
(Geautoriseerde vertaling),
41)
In den index stond o.a.:
„Brieven, geschreven aan den lieer
Langley".
Rust kon dus deze brieven vinden,
zonder dat het noodig was, dat bij
het geheel boek doorkeek. Haast haa
hij niet, want het was reeds nacht, en
er bestond dus niet veel kans meer,
dat iemand liem zou komen storen.
Hij ging op een stapel boeken zitten
en begon eehigo der brieven to lezen.
Terwijl hij dit deed kreeg zijn gelaat
een grimmige uitdrukking.
Wel, wel! mompelde hij,
Croot moet zich wel veilig gevoeld
hebben, dat hij deze brieven niet ver
nietigd heeft. Hij moet er wel vast
van overtuigd zijn geweest, dat do
Majoor ongeneeslijk was. Hij heeft
hem indertijd ongetwijfeld voor vol
slagen idioot gehouden, anders had
hij nooit zoo'durven handelen.
Eindelijk stond Geoffrey op en bo-
con de andere boeken weer notjes op
te stapelen. Het boek, dat hij mee
naar huis wilde nemen, legde hij op
zijde. Hij had juist zijn jas weer
aangetrokken, die hij aan een haak
in do oude, ongebruikte keuken had
opgehangen, en wilde het, licht uit
draaien toen iets op den keukenvloer
zijn aandacht trok. Hij boog zich er
overheon en zag, dat het een groote
Meen was, van de soort, waarmee
oude putten wol eens bedekt worden.
Het gelukte hem, zonder moeite, den
steen op tc lichten. Toen hij hem wat
op zijde geschoven had, zag hij een
steencn trap, dio vermoedelijk naar
een kelder of een onderaardsche
gang voerde.
O, zoo, zei Rust bij zichzelf,
zou ik misschien nog een tweede ont
dekking gedaan hebben? Wat een
scliiitfiOrertKle 'bergplaats voor smok-*
kelaara of dieven. Ik geloof, dat ik
goed doe, meteen beneden ook maar
eens poolshoogte te nemen.
Met behulp van een doosje waslu
cifers ging hij de trap af, liep door
oen lange, ouderaardscho gang en
kwam in een gewelf, dat naar zijn
berekening, onder liet oude gebouw
moest, zijn, dat op Grombiels Wharf
stond.
Iedere lucifer, 'die uitgebrand was,
stak hij in zijn zak, opdat er geen
spoor van zijn bezoek zou kunnen ge
vonden worden.
Eindelijk bereikte hij het bassin,
i bootje dreef. Hij keerde het een eerlijke zaak betrof, was zijn
daarop weer naar het gewelfde ver
trek terug en zag daar een groote
partij kisten en balen liggen, te za-
rnen wel een honderd stukJs.
Natuurlijk allemaal gestolen goe
deren! riep Rust uit. Ik belfbef niet
te vragen, hoe die hier gekomen rijn!
Wat zal Ellis opkijken, als ik het
hem vertel. Hij moot bepaald hier
ook eens heengaan en zijn vriend
Lock meenemen. Als ik het van een
ander gehoord had, zou ik het nau
welijks geloofd heBben. Die schurken
zijn slim, dat moet ik zeggen. Geen
wonder, dat de politie er niet achter
is kunnen komen, waar de gestolen
goederen toch bleven.
Rust klom langzaam on in gedach
ten verzonken dö steencn trap weer
op, sloot het luik, raapte het copie-
boelc op en draaide liet, licht uit. Even
later stond hij weer op straat-, liet
hoofd vervuld van velo dingen.
HOOFDSTUK XXIV.
Het vinden van 'de bewijs-
stukke n.
Montagu Gordon was er niet de
man naar. om te treuzelen, als hij iets
onderhanden had, waar geld meo ge
maakt kon worden. De vijfhonderd
oond die hem beloofd waren, kon hij
best gebruiken. Speculceren. zoolang
lust eu zijn leven, en als hij zoo'n
aardig kapitaaltje liad om mee ïe be
ginnen, zou hij dat zeker binnen kor
ten tijd weten to vertiendubbelen. Hij
verzuimde nooit, naur de Beurs te
gaan on stelde zich daar van alles
op de hoogte. Van mijnmaatschap-
pijen had hij heel veel verstand.
Hét kostte lliem niet veel moeite,
zich geheel op do hoogte te stellen
van de Broken Points. Roods na twee
dagen was hij te weten gekomen, dat
de mijn aan do Beurs geïntroduceerd
was door een werkelijken mijnonder
zoeker, dio de mijn ontdekt liad. Hij
had. als alle pioniers, met veel te
genwerking to kampen gehad en na
dat hij maandenlang met de zaak
doende was geweest, had lüj er ge
noeg van gekregen en dc concessie
voor een nominale som aan (.'root
verkocht. IITj was daarop naar Ame
rika (teruggekeerd, verontwaardigd
over do wijze, waarop de Engelsche
zakenmenscheii hem behandeld had
den.
Croot zelf had in liet begin nauwe
lijks geloofd, dat de mijn van groote
waarde was. Hij lioopto echter, dat
als hij maar genoeg reclame maakte,
er toch nog aardig wat mee te verdie
nen zou zijn. Te zamen met een sluwe,
docli niet al to best bekend staanden
opzichter van maatschappijen, en die
alles van dergelijke ondernemingen
af wist, richtte hij de Broken Poinv
Company op. Hij liet een schitterend
prospectus drukken en voorspelde den
eventueelen aandeelhouders een gou
den toekomst. Hij was van plan, dui
zend obligaties uit te geven tegen
honderd pond het stuk en een liali
millioen aaudeelen van een pond
ieder. Hij liad aardig wat succes,
want het was juist in een tijd, dat
liet publiek nog al tuk op mijnaandee
len was. Langzamerhand echter be
gonnen er slechte geruchten omtrent
de Broken Point-mijn de ronde te
doen. De aandeden kelderden en de
maatschappij ging failliet. Zulke din
gen gebeuren er ietleren dag, en er
werd dus ook niet bijzonder veel aan
dacht aan de zaak geschonken.
Toen de boel geliquideerd was, hoor
de Croot bij toeval, dat de mijn niet
waardeloos was^ doch integendeel al
les, waf. men maar wensclien kon. I'
kocht de inventaris voor een prikje
op, en evOn later werd do Kamaloo
Copper Trust opgericht met een ge
heel nieuwen Raad van Commissaris
sen. Dit alles was Montagu Gordon
reeds binnen enkele uren te weten
gekomen. Eigenlijk gezegd, vond hij
liet een kranig stukje van Croot. Hij
begreep echter, dat er meer achter
moest steken. Rust had hem wel niet
alles verteld, maar toch genoeg los
gelaten. om hem te doen vermoeden,
dat Croot ten opzichte van jl.ie mij
nen ook nog iels had uitgehaald, dat
strafbaar voor de wet was. Toen liij
den volgenden dag Rust ontmoette,
vertelde hij hom, wat hij van de Ka
maloo Copper Trust te weten was ge
komen.
Dat heb je handig opgeknapt, zei
Geoffrey. Ik had niet gedacht, dat
je mij zoo gauw alle gegevens bof rei
lende deze zaak zou kunnen verschaf
fen.
Wou je Croot gaan vervolgen!
vroeg Gordon. Als je 't mij vroeg,
zou ik het, je niet raden. Wat hij ge
daan heeft is niet strafbaar voor d<
wet.
Dat weet ik, zei Rust droogjes,
maar er is nog een kleine kwestie
in verband met de Broken Points, dio
voor liet oogenblik alleen mij en een
kennis van me bekend is, iemand, die
indertijd heel veel geld met de Broken
Points verloor.
Bedoel je soms Majoor Langley
vroeg Gordon.
Ja, dien bedoel ik, maar hoe weet
jij dat. als ik het vragen mag?
Wol, de man, die dc meeste aari-
deelen bezat, was Majoor Langley van
het. Moat House te Cray. Hii zaj dus
ook wel heel wat obligaties gcliaA
hebben.
(Wordt vervolgd). -
A
