HAARLEM'S DAGBLAD BEURSOVERZICHT ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1922 TWEEDS BLAD LOOME MARKTSTEMMING IN VERBAND MET DB TURKS OHE KWESTIE, DE LEVENDIGHEID IN DE OUE-TNDUSTBIH. RUBBBRWAARDEN BETER, SUIKER LUSTELOOS, JUBGENS LAGER. 22—29 Sept. 1922. De beurs heel't. in de afgeloopen week, in nagenoeg alle afdeelingen, een i terughoudende stemming aan den dag 'sg<l. Do onmiddellijke oorzaak van dezo liwacktende houding moet in de eerste plaats gezocht worden in den onzekoren toestand in Klein-Azië en op den Balkan, Men hoopt weliswaar dat ten slotte de geschillen op vreedzame wijze rollen worden opgelost, doch zoolang nog goei definitieve regeling getroffen is, ziet men in het gewapend tegenover elkander BtaaD van de Tnrksche en Engelsche itrijdkruchten oen bedreiging van den vrede op den Balkan, die maar al to ge makkelijk kan worden verstoord en tot ernstige complicaties aanleiding kan ge ven. Onder deze omstandigheden blijft men zich van het aangaan van engage menten van eenigen omvang ter beurzo onthouden, te meer daar do daling van den frane en het Pond Sterling aaawjj- ringen geven dat men in de handelswe- «lil over den afloop van hot conflict niet leer gerust is. Ook blijkt uit do plaats geluid hebbende krachtige rijzing in Zuid vruchten en andere Oostersche producten, o.a. Tozijnen en krenten, dat mon in de be trokken kringen met een eventueolcn gunstigen afloop ernstig rekening houdt. Niettemin is het algemeen aspect ter beurze niet zoodanig dat men hieruit de gevolgtrekking moet maken dat een ge wapend conflict aanstaande is, integen deel, nit de tot nu toe aangenomon hou ding van Kemal Pasja, put men de hoop dat hot gelukken zal langs diplomatiokon •weg de geschillen te regelen. Nu aller aandacht op het nabije Oosten is gev tigd trekken do andere vraagstukken, die den laatsten tijd de marktstemming be- hcerschten nagenoeg geen belangstelling meer en zijn de berichten hierover zeer schaarsch geworden. Nu de kwestie der ichatkistpromessen naar genoegen van beide partijen geregeld is en men dus kon verwachten de eerstkomende maanden van onaangename verrassingen verschoond te blijven, trok de in do laatste dagen in getreden daling der Mark zeer dfi aan dacht, daar hiervoor geen geldigo motie ven konden worden aangevoerd. Moge lijk heeft de. uit den laatsten bankstaat Jlijkeade vermeerdering der biljettencir- tulatio met ongeveer 20 milliard, zoDdcr dat hiertegen de goudvoorraad toenam, den stoot tot do nieuwe daling gegeven. "Van een stabilisatie der Mark, waarop 4icn onder den indruk der betrekkelijke standvastigheid der laatste weken, ge hoopt had, zal vooiloopig wel geen sprake kunnen zijn. Dit onderwerp zal hozon- flien eerst ernstig ter hand kunnen wor den genomen, nadat op de a.s. confereu- lïe zal gebleken zijn of, en in hoeverre ie schadeloosstelling zal worden vermin derd cn er uitzicht bestaat op een nau Daitschland te verstrekken groote locning. Daar dit onderwerp in nauw verband Jtaut tot de aan Amerika terug te beta len goldsommen is het interessant do nieo- liug to vernemen vun een dor leden van fle Am. Commissie voor do fundeering van do schulden der geallieerden aan do Ver. Staten, Burton, die in een redo te Lou den verklaarde, dat alvorens Amerika rich met de zaken in Europa zal gaan be- aoeien, eerst het vergoedingen-vraagstuk eal moeten worden opgelost en wellicht le verdragen zullen moeten worden go- wijzigd. Zoodra dan de tijd rijp wa9, zou sen uienwe conferentio te Washington kunnen worden bijeengeroepen om don ecouoinischen toestand to overwegen, doch van een kwijtschelding der schul den zal, naar do mecning van den heer Burton, geen sprake kunnen zjjn. Daartoe is de belastingdruk in de Unie te groot, terwijl men aldaar, waar de toeneming der nationale schuld, vergeleken bij do toestanden vóór den oorlog, veel grooter is geweest dan dis der landen van Europa die thans bij de Ver. Staten in het krijt staan, bevreesd is dat do vrijkomende bodragen zonden worden besteed aan litnire en maritieme toerustingen. Hieruit blijkt dus dat op Amoiika, waarop men den lautsten tijd z(ja hoop gevestigd had om nit hot financieel mooras te geraken, niet valt to rekenen indien in Europa geen radicale maatregelen genomen wor den. Voor het herstel der economische toestanden in Europa is het dus zeer te hopen dat de staatslieden, die hierover to beslissen hebben, zullen inzien dat nu spoedig oen definitieve» en afdoende rege ling getroffen dient to worden. Stond zooals gezegd, in de afgeloopen week, do markt geheel onder den invloed der berichten over de toestanden in hot nabjje Oosten, niettemin valt als bijzon derheid te constateeron, dat de stroom van berichten over do olie-sitnatie met onvermindorde kracht blyft aanhouden, hetgeen het hier en daar uitgesproken vermoedon dat groote machten aan het werk zjjn om de aandeden der voornaam ste wereld-concerns te mauipuleereu, wel eenigen grond van waarschijnlijkheid geeft Behalve do berichten over den koortsach- tigen ijver welke aan den dag wordt ge legd om do exploitatie der Russische olie velden weder ter hand te nemen, werden deze week cijfers gegeven over verschil lende groote maatschappijen, waaruit bleek dat do winsten over het eerste half jaar grooter zijn geweest dan die over het overeenkomstige halfjaar van 1921. Zoo werd bericht dat de Atlantic Refi ning over het eerste halfjaar een winst boekte van 2.950.000 dollar tegen een verlies van 8.114.201 dollar, waaronder vier en een half millioen afschrijvingen in de overeenkomstige periode in 1921. De Tidewater oil behaalde in bedoelde periode een winst van 2.0S1.734 dollar te gen een verlies van 1.4-13.492 dollar. Van Cosden en Co., omtrent welke Mjj. geruch ten van overname door de Koninklijke circuleeren, verwacht men een verdub beling der winst, terwijl men ook van do Koninklijke Shell-groep belangrijk be tere resnltaton verwacht. Do Sinclair oil behaalde zelfs een winst van 17.029.591 dollar tegen 2.327.478 dollar, cijfers die optimistische houding waarvan do olieafdeeling ter beurze deu laatsten tijd blijk gaf wel eenigszins motiveoron. Do lagere prijs van olie te Londen wordt ver klaard door de inindero distributiekostou die don laatsten tijd door do prijsdaling van verschillende artikelen op het pro duct drukken. De houding van Koninklijke was ia dp afgeloopen week afwisselend hooger en lager, al naarmate New Vork willig of flanw gestemd was. Ten slotte kwam de koers na eenige fluctuaties op 443 1/2 te recht, tegen 453 3/4 do vorige week. In instemming hiermede varieerden ook Geconsolideerde die 12G tegen 127 1/2 noteeren. Behalve do meerdere gevoelig heid van dit fonds voor do gebeurtenis- op den Balkan, had ook de terugloo- pondo Loi-ltoers, tengovolgo van den te- envallondeu graanoogst, een teleurstel lenden invloed op den koers. Orions no teeren 36 3/-1 tegen 37. In Russische olie- waarden viel eveneens eenige vi^slappiug aar te nemen. Pref. Schibaieff liepen in 3S tot 33 terng. Van Rubbervvaarden valt eenige meer dere levendigheid te vermelden, die voor bijgaand tot hoogere koorsen leidde, op grond van do prijsverbetering van het product, wclko weder het gevolg is van irwachting dat op een of andere ma- tot productiebeperking zal worden overgegaan. Aand. Amsterdam Rubber liepen vau 7G3/4 tot SO op, om daarna weder tot 78 1/2 te reagecrcn. Oost Java Bubber noteeren 1251/2 tegen 1271/2, Serbadjadi 203 tegen 195. In echeepvaartaandeelen had oenTgë op- [loving plaats, na&r bericht wordt op grond van de mogelijkheid van verbete ring der vraehtenmarkt doordat in Enge land scheepsruimte met het oog op de gebeurtenissen in Turkije wordt vnstge"- honden. Aand. Holl. Am. lijn waren voor bijgaand gevraagd op do verwachting dat wegens het gebrek aan werkkrachten in de Unie, do immigratie van werklieden niet meer zal worden bemoeilijkt. Zij no teeren ten slotte 110 tegen 110 7/8. Aand. Kon. Holl. Lloyd werden van 113/4 tot 14 opgezet, waarbij als motief gold dat do coupons dor obligatieleningen taald worden, terwijl ooi geruchten een spoedige afwikkeling der Tubantia- schndevergoeding circuleerden 'Nederl. Scheepvaart Unie noteeren 851/4 tegen 85 1/2. Kon. Boot 49 14 tegen 49, Rotterd. Lloyd 115 3/4 togen 110 3/4. Mij Neder land 120 tegen 116 3/4. Do variaties in Tabaksaandeelen waren zeer onbeduidend. Tegenover dc derde koopkracht van Duitschlanj wordt de qeerdere kooplust van Amerika voren geschoven, terwijl men de krachtige bezuinigingsmaatregelen, waaronder ook het «luiten van ondernemingen met lioo- gen kostprijs en minderwaardig product behoort, als motieven aanvoort (lie betere kocrsappreciatie van do voornaam ste tabaksaandeelen zouden moeten recht vaardigen. Aand. Deli Bat. Mij. noteeren 2391/2 tegen 244, Deli Mij. 182 tegenn 1S41/2, Bene:-balt 288 tegen 274. In Cultuurwaarden kon in don loop der week, op een betere noteering welke voor Cubasniker uit N. York gemeld werd, iets meerdeTe levendigheid wor den geconstateerd. De prijsverbetering maakte echter in Amerika weder spoedig con nieuwe teruggang plaats, welke beweging door do aandeelen hier ter beurze getrouwelijk werd gevolgd. Op den laatsten dag waren de aandeelen weder vast gestemd op den hoogeren Cuba-sui- ker-prijs. Aand. Vorstenlanden noteeren ten slotte 144 1/4 tegen 143 7/8, Java Cul tuur 2S5 tegen 2S6, Poerworodjo 58 3/4 tegen 60 1/2. Voor Mijnbouwaandeelen was de be langstelling zeer gering en koersvariaties an eenige beteekenis kwamen in deze afdeeling niet voor. Van binnenlandsche industrieele aan deelen trokken Jurgenswaardcn de mees te belangstelling. In het feit dat de Mark den laatsten tijd geen verdere teruggang ortooade, meende men het begin te zien an het tijdstip, dat deze Mij. uit haar Markenfondsen weder eenige winst zou kunnen touchceren en geholpen door in nauw gebrachte baissiers kon do koers van 38 1/4 tot 46 verbeteren. Na de opnieuw ingetreden daling der Mark zakten ook de koersen van Jurgens-waar- den weder snel in, waardoor do ged. aand. op 39 terecht kwamen, terwij! ook de di verse preferentie nr.a.'.eclcn gevoelige koersverliezen onderg'agen. Aand. Gouda sen kwamen van 57 tot 70 tl/4 op, om daarna in sympathie met Jurgena weder tot 611/2 te reageeren. Aand. Nod. Gntta Percha konden op het gunstige jaarver slag van 20 tot 30 3/4 opkomen. Voor Am. industricc'.e aandeelen was de stemming in navolging van N. York •erdeeld, met ten slotte lagere koersen op grond van het passeeren dor dividend betaling door de Pittsburg Coal, welke aandeelen van 71 3/S tot 60 1/8 terngvie- len. Coman Steels noteeren ten slotte 107 1/4 tegenn 109, Studebakcr 1311/4 tegen 131, Am Smelting 62 7/16 tegen 64 1/2. Geld op prolongatie was, mot hot oog op de a.s. kwartaal behoeften oploopend noteert ten slotte 31/2 pet. Kluft on Van Diérmen! Wie ziet graag dea forschen, maar altijd eerlijken Van der Kluft aan het werk en welke roodbroek-entbousiast houdt niet zijn hart ast, als Van Diermen met zjjn geweld:ge kogels Angenents doel belaagt» Maar ook Haarlem heeft gelukkig haar spelers, die men gaarne op het veld ziet verschijnen, Om te beginnen al Willy An- genent, die vóór hij naar Indië vertrekt, het aantal tegen-goals voor Haarlem zoo veel mogelijk tracht te verkleinen. Verder Martien Houtkooper, Bieshaar, Van Dooien, om er nog maar een paar te noemen. Weliswaar hebben de roodbrocken het Zondag in Utrecht 1 eel ijk tegen U. V. V. laten liggen, doch dit was de eerste koer, dat zij in de competitie spoelden. Er zijn hier al een paar voorbarigon, die beworen dat Haarlem een zwaar seizoen zal door maken en zelfs op do nominatie voor de gradatie staat! Daar gelooven we niets van! Een club, die zich opmaakt, om haar 25-jarig eerste- klasseschap te vieren, en nog eeD groot aantal leden bezit, zal zich stellig wel kunnen handhaven. Hoewei dan ook misschien Velen aan een overwinning voor Blauw-Wit den ken, gelooven wij juist het tegendeel. We •oorspellen een 10 of 21 victorie voor Haarlem. H. gaat naar haar vrienden in Rotterdam. Want dat zijn do Fejjenoord- spelers. Er bestaat een hechte vriendschap tusschen de leden van de Racing en die van de elub van dea Dordtschen Straat weg. Hoewel het hier dus geen goo:- en smijtpartij zal worden, zullen de tocschou- rors zeer zeker van een warmen strijd gc- lieten. Het gaat er immers om, zooveel mogelgk*punten to verzamelen, teneinde do eerste klasse te blijven. Op hot oogenblik, dat dit geschreven wordt, is ons de samenstelling van het blauw zwarte elftal nog niet bekend, maar on getwijfeld zal het wel ongewijzigd zjjn. Mede met het feit voor oogen, dat de Ra cing nog steeds ongeslagen is, zal zij er ook morgen alles op zetten om het aantal verloren wedstrijden op nul te handha- We voorspellen dus een overwinning voor R. C. H. Sparta speelt haar tweeden wedstrijd op eigen terrein en doet dit zeer zeker, aangemoedigd door het succes van do vo- •:go week tegen de ..groote Haagsche", met veol enthousiasme. Thans is een an dere Haagsche club de tegenpartij, H. B. 8., die we als veel sterker beschouwen. Of do zwartjes het evenwel tegen het herboren Sparta zullen kunnen bolwer ken, zijn we zoo vr\j betwijfelen. De twee puntjes zullen dan ook wel op Span gen blijven. Iu gedachten zien we Bok de Korver op de tribune weer glunderen! Den Haag twee wedstrijden. De voornaamste is natuurlijk H. V. V.U. V. V. Hoewel de Utrechtenaren Zondag een fraaie overwinning op Haarlem heb ben behaald, zal het hun morgen stel lig niot gelukken, den Leeuw van Was- aar te verslaan. We twijfelen dan ook geen oogenblik aan een overwinning voor H. V. V. Don uitslag voorspellen van wedstrijd QuickV. O. C. is een mindefc gemakke lijk werk. Hot meest denken we aan een geljjk spel, omdat wo beide elnbs even stork (of zwak) achten. In Amsterdam gaan de Ajasieden na tuurlijk weer triomfen vieren. Zij spe len weer als van ouds een stevig en aan trekkelijk spel, waartegen vele tegonstan- niet opgewassen zullen blijken te wo- We vermooden zoo; dat ook D. F. 0. op het Ajax-terrein geeu reden tot juichou zal hebben. H. F. C. speelt eveneens haar eersten thuis-wedstrijd in dit seizoen en wel tegen Excelsior. Er ïb zeker wel niemand, die niet een overwinning voor onze blauw- Het programma voor Zondag, (witten voorspelt. Men zegt algemeen, dat Morgen krijgen we dan den eersten j n. F. C. in de Overgangsklasse geeu ge- üportaraatje thuiswedstrijd vau Haarlem en nog wel een die klinkt als ecu klok! Het Amster- damsche Blauw Wit, dat twee Zondagen achtereen zulk ecu zonderlingen wedstrijd spoe.de van Ajax werd mot 40 ver loren en van Feijenoord met 72 ge- onnen komt op bezoek. Dat voorspelt natuurlek een druk be zoek aan den Schoterv.eg. zooals gewoon lijk wanneer een Amsterdamschc club oen isite komt brengen, en vooral wanneer die zulke „keieu" meebrengt als Van der lakkeljjk werk zal hebben én dat ge looven wij óók, maar Jaar staat tegenover dut do „Good Old" twoo kanBen heeft om weer in de eerste klasso to komen. Over de drie dogradatiekausen spreken en denken we niet eens'; Ook niet voor onze wakkere Stormvo gels, die nu al twee wedstrijden gespoeld en evenveel gewonnen hebben. Zjj moeten morgen O. D. S. bezoeken en keeren go- wis twee puntjes rijker terug. In de tweede klasse A behaalt E. D. O. thuis een overwinning op Q. S. Zandvoort in Zaandam op Z. V. V. Het bezoek, dat Schoten aar. Hollaudia floorn moet brengen, zal, vreezen we, wel een nederlaag voor Schoten betee- kenen. Resumeorendo voorspellen we dus de volgende resultaten: Haar!om—Blauw Wit: Haarlem. Feijenoord—R. O. H.: R. O. H. SpartaH. B. S.: Sparta. H. V. V.—U. V. V.: H. V. V. Quick—V. O. C.: gelijk. Ajax—D. F. C.: .Ajax. H. F. C.—Excelsior: H. F. O. O. D. 8.Stormvogels: Stormvogels. E. D. O.—Q. S. C.: E. D. O. Z V. V.Zand voort: Zandvoort. HollandiaSchoten: Holl&ndia. Stadsnieuws Voer den Palltierechtar De bioscoop. Een bakkersknecht je te Zandvoort had zijn patroon bestolen. Gelden, door hem bij klanten geïnd tot ean bedrae van niet minder den f 120, waren door hem niet afgedragen. Door een toeval was het uitgeko men. De patroon had de gewoonte in het klanter-boek. indien de rekeningen betaald waren door de betaalde bedra gen drie schrappen te zetten. Op een goeden dag in het klanten- boek bladerende zag de patroon, dat od sommige plaatsen niet stonden drie ebhrappen, maar dat er een was ge plaatst. Dit kwam hem verdacht voor. De politie werd In de zaak gemengd en een onderzoek werd ingesteld. Daarbij kwam aan het licht, dat het knechtje dat een loon van f 16 had cn daarvan f 5 per week aan zakgeld ont ving, de honderdtwintig gulden had opgemaakt, door met kameraden naar do bioscoop te gaan en hen in cafe's te tracteeren. Vooral de bioscoop trok en zoo'n avondje naar de bioscoop gaan kostte hem wel drie gulde^i. Vrijdagochtend diende de zaak voor den politierechter Beklaagde was niet verechenen. Zijn patroon deelde mede dat de vader van den bekl. al- Les had terugbetaald en verzocht den bekl. een voorwaardelijke' straf op te leggen. De politierechter wilde eerst den bekl. hoorei) en gebruik maken van een nieuwe bepaling In het wetboek van strafrecht, die de bevoegdheid geeft om den beklaagde- voor den rechter te leiden. En de verdere be handeling van de zaak werd tot des middags verdaagd. In de pauze een veldwachter er op uit naar de woning van den vader van den bekl. Daar bleek, dat bekl. thuis er niets van had gezegd, dat Vrijdag zijn zaak voorkwam. De vader nam op zich zijn zoon, die nu te Heemste de werkt. vandaar te gar.n halen 's Middags waren vader en zoon in de rechtszaal present. Bekl. stond daar maar voor zich uit te staren en gaf taal noch teeken op de vragen, die de politierechter met groote eemoedeliikheid hem deed; al leen nu en dan een knikje. Waarom ben je van ochtend niet gekomen? aldue de politierechter. Schaamde je ieIn je eigen belang wonoebte ik je nog eens te hoorei». Ben je naar de bioscoop gegaan en heb ie cigaretten gekooht. Hoe ben je er toe gekomen, om dat geld ie toe te eigenen Beklaagde antwoordt niell De politierechter doet weer een paar vragen, maar buk!, knikt alleen. Er is mets uit hem te krijgen. De politierechterJongen, wat ben je toch stil. Heeft je vader het geld vergoed Bekl. knikt. Nu wordt de vader gehoord. Deze deelt mede. dat om het geld te kun nen betalen door hem geld van de hulpbank is gehaald. Politierechter: Je deed'1 zeker al les wat ie kon om den jongen te red den. in do hoop dal hij dan niet ge straft zal worden? 1 De vader knikt. Hij deelt dan mede. dat zijn zooi nu te Heemstede in betrekking i» Hoeveel geld hi? daar echter verdient wist de vader niet. De zoon deelt mede. dat hij nu f 1$, per week vea-dient. Alles draagt hi thuis af, maar daarvan ontvangt hif dan zakgeld. Uit den vader is verder ook nick veel te krijgen. De politierechte a raagt hem of zijn zoon hem het gdd* zal terugbetalen. De vader zegt dal hij daarmede zal gaan beginnen. De polltie-réchterU doet het b«5 uw zoon zoo min mogelijk zakgeld geven. TJ moet het niet voelen, maai hij. U moet mij daarin helpen. Maar u ziet mij er zwak uit. U weet niet eens uw zoon verdient Op de vragen van den politie-rcch- ter deelt dan de vader mede, dat hij thuis zeven kinderen heeft. Wat doet u voor den koet' infor meert de politierechter aan den va der. Och ik scharrel zog wat om aall den kost te komen, is het antwoord. De politierechterIk heb den in druk, dat het bij u een losse boel is' De vader deelt nog mede dat hij het geld van de Hulpbank togen een rente van 3 1/2 pet. ontving en dat hij het In 40 weken moet afbetalen. Politierechter- Kan u er nu niet achterheen zitten, dat uw zoon niet meer naar de bioscoop gaat 1 Die bios coop. dat is voor bem het kwaad De vaderHij gaat nu niet meer zooveel naar de bioscoop als vroeger. Het O. M. tot den bekl.Zeg mij nu eens eerlijk, waar is dat geld ge* bleven Bekl.Ik had vier kameraden en tracteerde hen dan noe- Wij dronken spuitwater. Het O.M. nu lieg je mn voor. Bekl. ook limonade a ronken wip Zoo'n avond naar de bioscoop gaan kostte mij drie gulden. -r Maar hoeveel moeite ook het O. M- doet. meer is niet uit den bekl. te kriigen. Hij «taart maar voor zien ^PolitierechterSta nu toch niet zoo te turen en zeg eens wat. Het O. M.Maar met dat naar de bioscoop gaan kon je toch niet die f 120 opmaken? Bekl-Dc was reeds om 1 b - uur vrij en had dan van des ochtends 7 uur af gewerkt. Hst O.M.Dat is nu t geluk van c*n half twee vrij te zijn. Verder blijkt, dat bekl. van def 1G. die hij te Zandvoort verdiend f b oer week zakgeld ontving. PolitierechterDat is tooh geen manier van opvoeding om aan een iongen zoovee! zakgeld te geven. Het O. M. nam dan zijn requisitoir. Het zeide daarin dat z.i ie te verwach ten. dat van den vader weuug kracht zal uitgaan om zijn zoon op 't rechte pad te houden. Hij is een braaf werk man, maar in hem wordt gemist ieder vaderlijk optreden, om nu nog mcar te zwijgen van eenig paedagogisch ta lent. Van het ouderlijk huis is geen s.eun te wachten om den bekl. op bet goede nad te houden. De verhouding lus* echen vader en zoon is weinig intiem. De vader wist niet eens dat de zoon heden moest terecht staan. Het O.M. requireerde dan dat bekl. zal worden veroordeeld tot een voor- waardeliilkci .gevangenisstraf voor den tiid van 6 maanden met oen proeftijd van 3 jaar en onder voor waarde dat bekl. rich zal stellen on der toezicht van Pro Juven- tute en in 1 jaar niet naar een bios coop of een café zal gaan. De politierechter velde in dieu rin vonnis. lot den bekl. zegt de politierechter: ..Houd' je nu maar aan de voorwaar den. je opgelegd. Dit i6 het eenigo middel om je op het goedo pad te hou den. Je vader moet dat ook goed be grijpen. Je komt er nu goed af. Maar past dan nu verder ook goed op. Ik druk je vooral op het hart te luisteren naar wat de heer Hylkema ie zal zeggea. Met deze. eoed gemeende verma ning. kon de beklaagde eaanl Haarlemmer Halletjes EEN ZATERDAGAVOND PRAATJE. Er is eens een man geweest, die den volgenden dag een roman zou schrij ven. Hij wist al precies, wat er in zou staan, maar zag tegen het werk van het schrijven op. Daarom stelde hij tot den volgenden dag uit om er aan te beginnen. Aldus gingen de maan den voorbij en de jaren en op den dag. toen hij stierf, beklaagde hij zich er bitter over, dat hij den volgenden dag geen gelegenheid zou hebben aan zijn roman te beginnen. Of de menschheid daar veel aan ver loren heeft, kan wol niemand met ze kerheid zeggen. Dit staat vast, dat de meesten van ons min oi meer op dien man lijken. Moeilijkheden stel len wo maar heb liefst tot den volgen den dag uit, al weten we ook dat de dndelijke afhandeling ons groote zelf voldoening en duB opgewektheid geven zou. Naast deze neiging tot uitstellen, komt die tot afschuiven. Ik wil wel fonduit verklaron, dat wanneer er een onplezierig werkje op mo afkomt, mijn eerste gedachte is om na te gaan of sen ander niet eerder in de termen valt om het uit te voeren. Let goed op die tnooie uitdrukking: „in de termen vallen", want dat iB een term, waar iedereen op zijn beurt plezier van kan bolcven. Particuliere personen kunnen zich in den regel van die twee noodlottige neigingenuitstellen en afschuiven niet losmaken. Maar nog veel knapper zijn daarin de openbare besturen. Die hebben daarvoor zelfs bepaalde uit drukkingen, die om beurten, al naar gelang van omstandigheden, gebruikt .wórden. „Tot ons leedwezeu kunnen wij u niet inlichten", is een eenvoudi ge uitdrukking; deftiger i« het om te zeggen „wij kunnen geen termen vin den, om aan uw verzoek te voldoen", maar de allersier'ijlcste is„het ligt niet op onzen weg om-..." cn dan kan ingevuld worden, wat men wil. Het ligt niet op_ onzen weg. Veelbotceke nond en nietszeggend. Je kunt hot nooit tegenspreken en moet. de afwij zing dus wel slikken. Hoe zou je tot zno'n onenbaar bestuur kunnen zeg gen ,,'t ligt wel wis en waarlijk op nvr weg!" Als het bestuur Jan zegt: „bewijs me dat", dan ben je daar niet toe in staat. Hoe wil je discussiee ren over een nietszeggend begrip, als zoo'n weg is? De uitdrukking liet mij intusschen uiel met rust. Dus ben ik naar onzen teekenaar gegaan en heb gezegd; „mijnheer Wcsseling zou u voor mij dien weg misschien eens kunnen teo- kenen i" De heer Wesseling greep daarop met de eene hand naar zijn pijp, streek met de andere door zijn lok kenpraebt en zei toen na oen oogenblik peinzen„dat zal wel gaanEn zie hier nu do weg, waarvan alle open bare besturen u verzekeren dat er wat hun aangaat, niets op ligt- Nu wordt, gelijk altijd het voordeel van illustraties is, de zaak opeens veel duidelijker. Als or nu vandaag of morgen iemand mij wat komt vra gen, "d.it ik niet doen wil, dan ant woord ik rustig: „dat ligt niet op mijn weg" en wanneer bij dan zegt, een beetje netelig misschien„wat is dat voor een weg?" dan zeg ik weer: „man, weet je dat niet? die weg staat in Haarlem's Dagblad vau 30 Septem ber". In een van de groote bladen komt een verhaal voor, zoo treffend, dat het bepaald oen misdaad zou wezen, dat aan onze lezers te onthouden. Het betreft een neger en negers zijn, se dert een van hen, dan vermaarden Carpenticr tegen den grond bokste, bijzonder actueel. Jammer genoeg moet ik er bij voegen, dnt deze neger verkleurde. Boodoo Bado was zwart gebo ren. Op zekeren morgen werd hij wakker en merkte, dat zijn romp en beenen witte plekken ver toonden. Maanden verliepen, en Boodoo Badoo werd bleeker en bleoker, totdat hij, nu een paar dagen geleden, zoo wit van huid was als de beste Kaukasiër- Xudat men zich verdiept bad in gissingen over dezen „verschoten neger, hebben medici zich de zaak aangetrokken, en deze verklaren nu dat van do ouders van den neger Bodoo Bnuoo althans één blank moet geweest zijn. Dan is 't verkleuren van hun telg iets, wat iu de geschiedenis der neger- menschheid nog wel zijn precedent heeft gehad. Dit verhaal is uit de „Chicago Tri bune" en daar wij weten, dat alles wat in Amerikaansche bladen staat alle maal precies waar is, verwed ik mijn laatste, nog onbetaalde belastingbil jet er onder (met mijn hoofd ben ik voorzichtig) dat het letterlijk waar is. Om evenwel bij onzen collega niet achter te blijven, deel ik hierbij een ander verhaal mcc, dat nog veel waar- der is, dan 't relaas uit de Chicago Tribune. Namelijk van een blanke, die zwart werd. Hij had geen vreemden naam, zoo- als de neger, maar heette eenvoudig Cornelis, in do wandeling niet eens Kees, maar Keesie, omdat hij nog maar een kleine jongen was van twaalf jaar. 't Gebeurde dan, dat Kee- sies vader op reis was, eepjieel natuur lijk geval, want dat was zijn vaders vak, en dat zijn moeder voor een dag of wat te gast ging bij haar ouders, zoodat Keesie alleen thuis bleef bij de dienstbode, Billegonda, kortweg geheeten Uil, die niet het minste ge zag over den bengel had. Nog geen dag was Hil met haar pu pil alleen, of ze zei: „die jongen wordt zwart". En ze had gelijk. Den volgenden dag zei ze het weer. met nog grooter verbazing en nog tcrech ter, want hij werd steeds zwarter. Dat ging zoo den derden dag voort. Het werd bijna onrustbarend en wanneer H.il zich met getroost had met de ze kerheid, dat de moedei den volgenden dag terug zou keeren, dan zou ze toen al dadelijk om den directeur van de GinienwasEcherij hebben gestuurd. Lverwel, Hil kende haar eigen sekse sl'cht Als die eenmaal uit geeren is, knoopt ze er nog een dagje aan en dat dagje kan dan oen week zijn. De vrouwen hebben gelijk- Wat beteekencn onze menschelijko tijdsbe palingen? 't Zijn immers niets an ders, dan een aantal ronden van de klok, tegenover het heelal betsekont con week even weinig als een dag. In tusschen, Keesjes moeder maakte het heel schappelijk met haar aangeknoop te dagje, want het werden maar drie dagen; weliswaar stond Hil in dien tijd doodsangsten uit, daar Keesie to taal vernegerde. Zijn gezicht werd zwart, zijn handen werden zwarter en zijn hals het zwartst de rest kon Hil alleen vermoeden, maar ze dacht er het ergste van. De buurt liep uit, om Keesies vernegering te aan schouwen en raadde ernstig de slaap- stor aan. Die zou in dit geval alleen hulp kunnen bieden. Hil zou dezen raad zeker nebben op gevolgd, wanneer ze maar de overtui ging had gehad, dat ze da centen voor de slaapster van Keesies moeder te rug zou krijgen. Er zijn dagen, die eeuwen duren. Drie ecuweu later kwam dus Keesies moeder thuis, met den trein van twaalf uur tien. De slaapster, die voor 't gemak in de buurt woonde, keek al stiekem onder haar gordijntje door, of er haast bezoek kwam het tarief voor dit buitengewoon geval had ze al op een rijksdaalder bepaald en als ze bij geval meteen de toekomst van 't jonge negertje uit de lijnen van zijn hand zou moeten voorspellen, op drie gulden vijftig. Maar zij kende Keesies moeder niet. Die had energie genoeg, om in een geval van vernegering zelf op te treden. Toen zij Keesie aan schouwde, was haar eerste beweging een flinken draai om zijn ooren, ter wijl Hil bevend toekeek hoe het wel afloopen zou; daarna gelastte zij Hil een emmer heet water bij di water en vuurvrouw te gaan halen eu stopte daar zonder pardon liet heele Keesie, dat van de tranen die over zijn wan gen liepen op een gestreepte» neger was gaan lijken, in. Toen bewerkte zij hem met den boender en onder een geschreeuw, dat geen neger hem zou vorbeterd zou hebben, werd Keesie weer blank. Toon de slaapster ervan hoorde, sprak ze zuchtend va» de rnelesst haar vak- De buurt vond het geval overigens wat teleurstellend. Was dat nu alleB? 't Wa3 niet eens een ver negering, alleen maar vergroezoling van Keesie. En de menseheu zeiden het moeder na„had je daar niet voor kenne zorge, Hil?'' „Je mo t maar zeggenschap over zoo'n rakker heb ben", verdedigde zich Hil. Nu zal misschien iemand vragen. dat met de Haarlemmer Halle tjes to maken heeft. Wol, natuurlijk omdat het, echt waar. in Haarlem gebeurd is. In No. 9 van eon nieuwe straat, die zooals gewoonlijk met een onuii- spre^baren naam gedoopt is, zoo dat ik niemand met dien naam histig vallen wil. Natuurlijk vraagt niemand naar de moraal van dit verhaal voor den verbleekten neger. Toc|i wel? Kijk, dai valt me tegen. Wat volgt daar anders uit, dan dat de mama van den neger hem met koolteer weer tot zijn natuurlijke kleur moet zien te brengen. En is er geen teer in rijn negerdorp, dan zullen wanneer er maar één met een geheimzinnig ge zicht zegt: „nou, met dien verbleek ten Sambo weet ik het zoo net niet", de buren hem in drie dagen wel zwart gepraat hebben, zwart als roet; dat krijgen zo zelfs in de stre ken, waar alleen blanke mensclien wonen, wel gedaan. Met belangstelling heb ik gelezen, dai do tijdelijk voorzitter van den Ministerraad voortaan niet meer ..lij delijk" zal heeten. Dus definitief. Of liever ook dat niet. Maar „voorzitter" alleen. Dus dan toch definitief. Want als het de bedoeling niet was, er een andere beteekenis aan te geven, dan had Lil evengoed tijdelijk kunnon blijven heeton. Dit bericht heeft iets teleurstel lends. Juist die bijvoeging tijde lijk" had iets zeer bijzonders, iels wijsgcerigs. Alsof de voorzitter zeg gen wou: „alles is maai* tijdelijk, dus ook het voorzitterschap van den Mi nisterraad". Zelfs heb ik wol gehoopt dat het goede voorbeeld zou worden gevolgd door de gewone burgerij en dat er zou worden gesproken van lij delijk vice-president van den Baad van State en tijdelijk eerstaanwezend hoofdingenieur bij 's Rijles Water staat c-n tijdelijk generaal van htt zooYeelste legerkorps en tijdelijk re ferendaris bij do gemeente Haarlem en tijdelijk ihalletjesbakker van j Haarlem's Dagblad. Het zou alk- rnaal zooveel juister rijn geweest en zoo'n besten indruk gemaakt heb ben, wegens de nederigheid. En nu gebeurt juist het tegendeel. De voorzitter van den Ministerraad verwerpt het tijdelijke voor het defi nitieve, Want ofachoon zij beiden tij delijk zijn, is de hadetjesbakker de finiiievor, dan de voorzitter van dei Ministerraad, omdat de halletje» man Idie overigens verschoon ip raagt voor de stoute vergelijking) niets met de onzekerheden der poli tiek te maken heeft. Van Ministers gesproken. Jkze week kwara er een hoofdambten ïar op een Stadhuis. Een met een klank olie stem cn een sierlijk gebaar. Hij groette de aanwezigeai beleefd en vroeg, sonoor en vol aangeboren gratie: „Bodel Ik moet den wethouder X. spreken. Moet ik hier wezen? O» in de Eerste Kamer?" In het programma van een bceien- Le ridderfilm, die in Haarlem °eeo- en wordt, komt over deze ridders de mededeeling voor; „zij gaven l.et zuiverste van hun bloed om niemen dal, ora een idee, om den glimlach eener vrouw, om het genoegen van een heldendaad. Het zuiverste van hun bloed. Waar schijnlijk worden de roode bloedli chaampjes bedoeld, die zoo'n groote rol spelen in 's men sollen bloed. Maar wat deden zij dan met de wit te bloedlichaampjes'' Te Amsterdam heeft een Chinees' Li Wa Poe of Li Ba Sin, ik weet niet precies meer, een anlcren Cliinpes. Li Fa Ba of Li a Pi. dat weet ik ook niet heel zeker, vermoord. Hij is in voorloop;ge hechtenis ge zet en de rechtbank heeft hem dus ambtshalve een verdediger toego- oegd. Deze is wel met de opdracht ver eerd, maar niet ingenomen. Hij zegt dus tot een kring van confraters: „Waarom ben ik nu juist aangewe zen, terwijl we toch eon Chineeschen advocaat ip Amsterdam hebben!" „Een Chineeschen advocaat?" vra gen de confraters verwonderd. „Wie dan?" „Wel, Li o ni immors". Als Mr. Lioni, te P.loemendaal. dal grapje leost, lipop ik maar, dat hl> niet boos zal worden op FIDELIO.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1922 | | pagina 5