HAARLEM'S DAGBLAD
UNITED TELEGRAPH
Uitgaan
VRtJBAG 6 OOTOBER 1922 DERDE BUD
dienst van de
rondom tsjanak-kalé.
(Psrtioullere eorre»pondenti«.)
Konstantinopel, Sept.
Tsianak... sedert jaren is in den
naam 't noodlot zeif verkl&nkt.Beurte-
Jimra was liet een dreiging, een cata
strophe, een onheil en een angstig ver
moeden. Dat ie het ook thans, nu
het feit, dat Kemal Pacha's legers op
Tsjanak-Kalé aanmarcheeren, de
aandacht van heel de wereld heeit ge
concentreerd op het kleine haven
etadie, dat voor geen mogendheid, die
aan oorlog doet, terra Incognita is. De
Engelschen wonen er nu, naar men
weet, maar tijdens den grooten oor
log. althans fiiudb Turkije er aan deel
nam. waren de Ehritschers er heer en
meester. In Tsjanak was de zetel van
bet Duitsche hoofdkwartier voor- de
Dardanelien, hier hielden de beide
Duitsche oorlogsschepen, de G®ben
en de Breslau het eerst stil, nadat zij
de Dardanelien waren binnengevaren,
hier dook de onderzeeër, die recht
streeks van Emden naar Stamboel
voer. voor het eerst op en hier zonken
in 1915 de Engelsche en Fra.neche
oorlogsschepen onder het Duitsche
geschut van Tsjanak.
Van oudsher ia liet land rondom
Tsjanak-KaJó altijd belangrijk oor
logsgebied geweest en zijn geschiede
nis gaal terug tot it. den tï:d der sa
gen. Hier zwom eens iederen nacht
Leander naar ziin Horo en de onder
het wateroppervlak verborgen rot
sen diie in vroeger tijden tal van sche
pen lieten vergaan deden de mooiste
sagen van waternlmlen en zeemeer
minnen ontstaan. Aan den Noordkant
ziin wijnbergen en tuinen zichtbaar,
die Artaxerxes eens aan Themistocles
schonk, opdat hij hem wijn vooa- fees
ten kon leveren en tusscheai den antie
ken Dardanos on den Aziatisch en en
den od den Europeeschen oever gele
gen Sestos dienden voor meer dan
2000 jaar de schipbruggen, die Xerxes
en Alexander de Groote op hun veld
tochten van Azië naar Europa en om
gekeerd sloegen.
Hier trok het leger der kruisridders
onder Barbarcesa naar het Heilige
Land en langs denzelBden weg kwa
men in 1357 de Turken naar Europa,
zelfs tot Weenen en het U van bolang
te constateeren, dat de weg- daarheen
hun ook tlwns niet el te moeilijk zou
vallen
Uit de geschiedenis is bekend, dat
bïi den oxertoch van de Osmani on
der Osman over de zeoëngten de eer
ste stad. die hun in handen viel, Gal-
lipoli wae, de hoofdstad van liet
schiereiland van denzelfden naam.
Eerst ongeveer honderd jaar later on
dernamen de Turken den aanval op
Komstantinoneh Den 29sten Mei 1453
drongen ze onder Mohammed II door
de poort van den' Heiligen Romanes
de Bijzantijnsclie keizerstad binnen
en reeds Mohammed erkende de be-
teckenls van de zeeëngten voor de
hoofdstad en hij liet aan het smalste
gedeelte de vestingen van Rilid-ui-
Balir (sluiting der zee) en Kalé-Sulta-
nié tegenwoordig Tsjanak Kalé (berg-
slot) genaamd, optrekken. Tweehon
derd jaar daarna voegde dc groot-vi
zier Achned Raprülü er nog twee ves
tingen aan toe Rum-Kal en Sedd-
zl-Babr. In 1770 erkende men in
Stamboel voor het eerst de beteekenis
van de intusschen zeer zorgeloos be
handelde vestingwerken, want het
bleek izeven Rusaischen oorlogssche
pen mogelijk, uit de MiddeHanclsche
Zee tot onder de kanonnen van Teja-
nuk Kalé door tc dringen en in 1807
versoheen zelfs een geheele Engelsche
vloot onder de muren van Stamboel.
Zoo kwam in 1809 een verdrag met
Engeland tot stand, dat de Dardanel
ien in de toekomst voor niet-Tuxkschfi
oorlogsschepen afsloot. Dit verdrag
werd in 1841 door het Dardanellen-
verdrag van de vijf groote mogendhe
den uitgebreid' en daarop volgden de
Parijsche zeeëngten-conventie van
1855, het Londensche protocol van
1871 en het Berlijnscke congres van
1878, die gezamenlijk dit recht van
Turkije bevestigden, zoodat slechts
met toestemming der Turken vreemde
oorlogsschepen de zeeëngten mochten
paeseeren. Dat gebeurde nog drie
maalde met Turkije samenwerkende
Enge'.scli-Fransehe vloot in den aan
vang van den Kmnoorlog, in 1878 ae
Enge'scbe schepen, die Stamboel te
gen Rusland en in November 1912,
verscheidene pantserkruisers der groo
ts mogendheden, die de Europeanen
in Stamboel zouden beschermen. Den
18en April 1912 .werd opnieuw een
versterking der Turkscbe Dand&nellen-
reohten iu de hand gewerkt. Want
dien dag drong een Itali&anscbe vloot-
afdeeling in verband met den dreigen
dten Tripol is-oorlog uit de Aegeïsche
Zee dc zeeënprteu binnen en ia den
nacht van 18 op 19 Juli van hetzelf
de jaar getukte het vijf Italiaansche
torpedobooten tot Tsjanak-Kalé op
te varen en vrijwel onbeschadigd te
rug te keeren.
De toegang werd dan ook door mij
nen afgesloten. Toen diesondanks Rus
land, Engeland en Frankrijk, zoodra
Turkije aan den wereldoorlog deel
nam pogingen deden de Russen
dio Zwarte Zee uit, de anderen via
Gallipoli door de Dardanelien en uit
de Trojaensche vlakte naar dc
hoofdstad van Turkije op te trekken,
werd Tsjanak-Kalé de hoofdzetel van
de Duitsche marine aan de zeeëngten.
Ofschoon de Dardanelien bij de mon
ding in de Aege>eohe Zee bijna zes
K.M. breed zijn, bedraagt deze in de
nabijheid van Tsjanak-Kalé bij Kaap
N'affara slechts 350 M. In de diepe en
beschermde golf van Tsjanak-Kalé la
ven in vredestijd vele honderden
schepen van verschillende nationali
teit, diie naar Stamboel voeren of er
vandaan kwamen en de Turksche zee-
'angteii-coiLtdde moesten passeeren.
De pottenbakera van Tsjanak-Kalé
boden de reizigers daar hun eigen
aardig gevormde, bont-beschilderde
maaksels aan. Sterk ontwikkelde zich
dc handel in de vroegere hoofdstad
van de Sandsjak der Dardanelien, die
tevens de ecnlge belangrijke plaat6 is
binnen het vermaarde land van Troje.
Van Tsjanak-Kalé uit ook gingen in
vredestijd steeds de gicote karavanen
vreemdelingen over TLifsarlife naar
Troje en de Turksche dichters bezin
gen de etad als de moeder en be
schermster van dc Hellespont in de
I tallooze gevechten om het bezit der
zeeëngten. Als ln bijna alle Turksche
havenstadjes berustte ook ook de
handel van Tsjanak-Kalé voorname
lijk bij Grieken en Armeniërs. Zij
werden dikwijls de bloedzuigers van
het omliggende lanfdi en er is menige
villa van Grieksche, Engelsche, Arne-
rlkaansche, Joodsche en Armenische
kooplieden als brandoffer gevallen van
de verbittering van het uitgebuite
volk. Wat er verder nog overbleef, 1»
in 1915 ten offer gevallen aan de gra
naten van 38 Engelsche en Franschc
oorlogsschepen, die destijds dte Dar
danelien poogden Mimen te varen.
Den 18en Maart 1915 voltrok zich
voor Tsjanak liet noodlot over de ge
allieerde vloot Zeven groote pantser-
schepen, ze3 torpedobooten, acht on
derzeeërs een torpedojager en zeven
transportschepen zonken dien dag na
de beschieting met Duitsche kanon
nen uit het Turksche fort. Zes dagen
later benoemde de Turksche legerlei
ding den Duitscher Sanders tot opper
bevelhebber van haar Gallipoli leger,
tot wellis meest geniale generaals
toentertijd reeds Kemal Pacha behoor
de. Gedurende den gansohen wereld
oorlog bleef hij in nauwe relatie met
de Duitscher», waarmede hii ook later
in Palestina en aan de Sin-ai schouder
aan schouder streed. Na de nederlaag
rnoest hij het ln Palestina gebleven
Duitsche oorlogsmateriaal verzame
len en aan de Bntc-nte afgeven. Maar
datzelfde oorlogstuig vormt tenslotte
nog dc ruffgegraat van zijn wapening
tegen de Entente en zoo heeft het lot
gewild, dat Tsjanak-Kalé komt het
tot strijd, bestreden zal worden met
dezelfde wapenen, waarmede het eens
tegen de Entente verdedigd werd
Buiten Tsjanak liggen, niet ver van
het fort Hamidié in massagraven,
nog de Duitsohe en Turksche gesneu
velden. Op de graven staan kruis- en
halve maan naast elkaar. Bij de ter
aardebestelling reikten Protestantsche
en Katholieke voorgangers eenerzijds
en Ttirksohe Hadeja's anderzijds, el
kaar die hand'.
Hetzelfde Tsjanak, de sleutel der
Dardanelien zal nu weer door de En-
gelschen tegen den opmarsch der Tur
ken verdedigd moeten worden. Het
bloed is vergeefs vergoten. Ondanks de
kruisen en halvemanen op het kerk
hofje bij Hanaldié dreigt weer in al
zijn felheid de strijd van Europeeërs
tegen Aziaten, van Christenen tegen
Mohammedanen
Stadsnieuws
UITBREIDING WERKLOOSHEIDS-
DIENST. Men deelt ons mede dat de
werkloosheid hier thans een grooter om
vang heeft bereikt dan oolii te voren.
Als gevolg hiervan zal het personeel aan
de Gem. Wcrklooshcidsdienst moeten
worden uitgebreid.
WERKL002EN IN DE KLEEDING-
INDUSTRIE. Aangezien het Hoofd
bestuur van den boiul van Arbeiders
in do Kleedingindustrie geen verde
ren steun van den minister meer kon
los krijgen, is aan <\e rechthebbenden
Zaterdag j.l. voor liet laatst een uil-
keering uit de bondskas verstrekt.
Door het Hoofdbestuur zijn dadelijk
de noodige maatregelen genomen, op
dat dc leden a.s. Zaterdag als „uitge-
trokkenen" verderen steun zullen
ontvangen.
HAARL. BESTUURDERSBOND.
Dor den II. B. B. wordt Maandagavond
een algemccne vergadering gehouden,
alwaar de werkloozenzorjr en alles wat
daarmee in verband staat, zal worden
besproken; alle bestuursleden en vcr-
PROF. MALINI.
Donderdagavond was er weer ee
ini" in onze stadl
Thans prof. Malini, uit Zwitserland.
In de bovenzaal van het gemeentelijk
concertgebouw, die tamelijk goed bezat
was, gaf hij een gastvoorstelling, dis,
laten we het maar dadelijk zeggen, aan
de verwachtingen heeft voldaan en deze
af en toe zelfs overtrof.
Prof. MaJini deelde mee, dat hij in
deze gemeente geen vergunning voor
séance van hypnose of magnetisme
had kunnen krijgen.
Ook was hem niet toegestaan, eenige
experimenten te gtebruilysn, omdat hij
dit te laat had aangevraagd, waardoor
de brandweer tijd had ontbroken, ze
eerst op brandgevaar te onderzoeken^
Hij zou er evenwel iets anders voor in
de plaats geven en hoopte, dat de aan
wezigen een aangenamen avond zouden
hebben.
Prof. Malini begon met eenige goo
cheltoeren met kaarten. Eenige jonge
mannen werden verzocht op het podium
te komen; tot groote verbazing van een
hunner haalde hij de kaarten uit diens
binnenzak. Vervolgens werd aan dezen
man verzocht, sterk aau een kaart te
denken en daarbij prof. Malini aan te
kijken. Zonder de minste aatzeling zei
deze, welke de bewuste kaarj geweest
was. „Dat komt," zei het medium tot
het publiek, „omdat mijn gedachten in
hem overgaan!"
liet publiek schaterlachte.
Dezelfde persoon stak een brandende
sigaar in den mond. Prof. Malini nam
de sigaar in de handen, verfrommelde
haar en haalde er de kaart harten-vier
uit. Ter vergoeding van de verfrommel
de sigaar maakte prof. Malini bij 's maus
neus een kiene beweging, waarna een
gave sigaar te voorschijn kwam, waar
mee de man zijn plaats weer innam.
Eenige dames in de zaal knoopten
een paar doeken aan eikaar; zonder dat
ook maar iemand iels bijzonders zag en
zonder dat hij de knoopeti aanraakte,
haalde hij de doeken van elkaar, alsof
ze los op elkander hadden gelegen.
Na nog eenige goocheltoeren met een
spel kaarten, ontpopte prof. Malini zien
als telepaath, waarvoor eenige heeren
de zaal zich welwillend beschikbaai
stelden. Toen Malini zich uit de zaal ver
wijderd had, werd de afspraak gemaakt,
dat hij uit de aanwezigen een bruid, brui
degom, schoonmoeder, schoonvader en
predikanten, waarvoor eenige personen
werden aangewezen, moest uitzoeken.
Geblinddoekt haalde Malini ze alle
vijf zonder de minste aarzeling er
Zoo verrichtte hij nog vele behendige
en onbegrijpelijke toeren, waarmee hij
luid applaus oogstte.
Na de pauze had Malini ook
succes met het nabootsen van dieren
geluiden, o.a. dat van een kanarie, nach
tegaal, een zwijn dat geslacht werd, het
hinniken van een paard, het kwaken
eenden enz.
Ook bleek hij uitstekend met twee
pinken in den mond tc kunnen fluiten.
Aan het slot van de voorstelling kreeg
Malini ccn uitbundig applaus voor zijl
waarlijk meesterlijke schaduwbeelden,
waarvan de gestoorde liefdesscène
de minste was.
Precies drie uur heeft prof. Malini,
die een prettigen indiuk maakte, de aa
wezigen aangenaam bezig gehouden.
Een woord van lof komt nog toe a
de dame, die zeer bescheiden iu een doa-
keren hoek van het podium, maar zeer
verdienstelijk, de verschillende toeren op
de piano begeleidde.
Zondagavond beloofde prof. Malini
weer terug te keeren. Dan zal hij gewis
een volle zaal hebben.
PERSONALIA.
Onze stadgenoot dc heer' P. J.
Vink slaagde te 's-Gravenhage voor zijn
als ïste-stuurman groote vaart.
EERSTE ABONNEMENTSCONCERT.
Op het eerste der door het Concertbu
reau Hans Augustin hier ter stede sedert
7 jaren georganiseerde Abonnementscon
certen, Donderdag 12 October in den
Schonwburg Jansweg wacht het muziek-
liovend publiek een eigenaardig genot
door het optreden van den beroemden
Finschen zanger ölli Buolahti met z(jn
prachtig 36-snarig instrument do Cantele.
Het programma bevat liederen van Meri-
fcanto, Suolahti en Volksliedoren uit Ka-
relie, van Alands-oilondon en uit Noord
en Zuid-Ifinland, verder werken voor Can
tele van Suolahti.
De kunstenaar komt juist terug van
in Concertreis door Spanje, waar hij o.a.
ook aan het Hof word uitgenoodigd „te
concerteeren.
CONTRóLE OVER DE WERK-
LOOZEN. De heer A, Mars, die hier
ter stede in functie was als hoofdbestuur
der van den Bond van Transportarbei
ders, is benoemd tot hoofdbestuurder
den Centralen Schippersbond en
redacteur van het orgaan der vereeni-
ging. Tevens was hij belast met de con
trole ovcer de weikloozcn van bij den
H. B. B. aangesloten organisaties. Deze
functie zal nu worden waargenomen
door den heer J. C. Selier, concierge
het gebouw „De Centrale".
LEERLINGENUITVOERING. Op
4 November zal de jaarlijksche uitvoe
ring van leerlingen van Mevrouw Sy-
brandiHalberstadt plaats hebben in
den Stadsschouwburg. Door dc leerlin
gen zullen ten gehoore gebracht worden
solo's met piano- en met fluit- en viool-
begeleiding De londerzangklassen zullen
verschillende speelliedjes uitvoeren en
eenige leerlingen der spreekles zullen
gedichten met ea zonder pianobegelei
ding voordragen.
HEROPENING ZAAK Dc brood-,
koek-, beschuit- en banketbakkerij
van den lieer J. Scholtens, die nu ai
jaren lang in deSpaarnwouderstraat
53 geveeugd is geweest, heeft een
groote uitbreiding ondergaan. De
aannemer Kroon van Dicst iieeft dit
klaar weten te spelen, zonder dat hea
bedrijf stop gezet werd.
Een gang en een stuk van een ka
mer is bij den winkel getrokken, zoo
dat, hoewel het front eender gebleven
is, een flinke diepte is verkregen. Er
is een fnssche tegelliekleeding aan
gebradit, terwijl ook het schilderwerk
in de puntjes is. Ook de bakkerij, die
vroeger uit verschillende kleine ver
trekjes bestond, is in eén groote ruim
te veranderd, waarin jiu een modier-
nt Brema heeuvaierovcn 6taat. Ter
gelegenheid van de heropening had
den vele vrienden een fraai bloem
stuk gezonden.
MISHANDELING. De rechtbank
te Den Haag veroordeelde S. A. v. d.
G., uit Haarlem, wegens mishandeling,
tot f 25 boete of 25 dagen hechtenis.
I Hierover sprau'en 'de arbeiders hun
verontwaardiging uil.
Met algemccne stemmen werd de
volgende motie aangenomen.
,.In vergadering, besprekende den
toestand in het bedrijf, besluit zich
ten sterkste te verzetten tegen ver
slechterde levensvoorwaarden hun
ner leden en draagt de Hoodbesturcn
op in dezen geest te handelen, ver
oordeelt tevens de brute houding
der patroons, die er niet tegen op
hebben gezien, hun arbeiders nog
maals een verslechtering op te
dringen,''
Den besturen geward het gerucht dat
er voor de uitgesloten sigarenmakers
gecollecteerd werd. Het publiek wordt
gewaarschuwd om niet hierop in ta
gaan, daar door dc organisaties nog
geen steunregeling op touw is gezet.
Ingezonden
Van ingezonden stukken, «plaatst oi
niet geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rnbriek stelt do
Redactie zich niet aansprakelijk.
E ACTIE IN DE SICAREN-
INOUSTRIE.
Men schrijft ons:
Donderdagmorgen waren de Ned.
Bond, Federatie, R. K. I3ond in verga
dering bijeen in „De Centrale" om
den toestond in het bedrijf te be
spreken.
Op deze vergadering bleek uit
bespreking, dat de patroons a.s. Za
terdag alle nog werkende leden uit
zullen sluiten indien de arbeiders or
ganisaties niet in principe loonsverla
ging willen aanvaarden.
PERSOONLIJKE VRIJHEID EN
GEMEENTEDWANG.
Als gedupeerde van het besluit van B.
1 W. van Haarlem, inzake „Tuinwijk-
Noord" vraag ik U beleefd eenige plaats
ruimte.
Ongeveer tweo jaar geleden zocht ik cea
woning en vou<3 eindelyk in Tuinwyk-
Noord een toekomstig onderdak. Op tee-
kecing koos ik een woning uit, die me
beviel en waarvan de huurprijs me con
venieerde.
Bjjna twee jaar wacht ik op dezo wo
ning, laag type, wonendo op kamers met
a! haar narigheid, duurte en onvryheid.
Thans, pLm. vier weken vóór ik het nuia
kan betrekken, zeggen B. en W.f D kunt
dit huis niet krijgen, U verdient te veel
naar onze meening, ga maar in een hoog
type wonen en betaal daarvoor per jaar
n paar honderd gulden meer aan buur
i belasting!
Of ik een kuis met tien kamers 1100.-
dïg heb, met mjjn vrouw en baby van
vier maanden, doet blykbaar nie'.s tor
zake. Gelukkig zal ik m tijden van nood,
,,'t Bevolutiespook" het hoofd weci
opsteekt, een regiment „Burgerwacht"
kunnen huisvesten om mijn kasteel to ver
dedigen!
Het door my gekozen huis, meer dan
groot genoeg voor ons tweeën en 1/20
mensch is naar mijn keuzo geschil Jerd.
Zaken van husshoudelyken aard zyu, of
worden op mijn bestelling aangebraent en
andere zijn in uitvoering.
Edelachtbare Heeren, wat moet ik nu
met dit alles doenf Zal uw college, dat
my het betrekken van dit laug verbeide
huis verbiedt, de gemaakte kosten vergoe
den of moet Symen die 66k maar be
talen*
Nooit zou ik lui geworden zyu van de
Ver. Tuinwijk Noord als deze bepaling
of regeling bi) mijn lid-worden bestaan
had.
Ik heb twee jaren lang geduldig ge
wacht, alle narigheid twevredeu en ver
genoegd gedragen, om in 't gericht van
een eigen Home, B. en W.'s weigering te
ontvangen, waarvoor ik uw College aller-
onderdanigst dankbaar ben.
B. en W. van Haarlon. heobez doze r»
geling doorgevoerd en willen mij dwingoi
in een groot huis te wonen. Ik dank et
voorl
Resultaat van Haarlemseho Woningptr
Iitiek en Volkshuisvesting is, dat ik (en
anderen) opnieuw gedwongon ben op ka
mers te blijven wonen.
Hoera, voor de nieuwe regeling, w»
gaan weer op zoek naar een andere wo
ning en betalen intusscber. rustig en ver
genoegd onze belasting.
Met vr. dank aan do Redactie,
Hoogachtend,
v. H.
GROOTE BANKBILJETTEN.
Wij beginnen er al aardig aan te
wennen tegenwoordig. De Sovjetrepu-
oliek drukt al sinds geruimen tijd bil
jetten van 100.000 Roebel, Oostenrijk is
bijna aan de 50.000 Kronen toe, Duitsch-
land heeft ook al voornemens in die rich
ting. Maar dergelijke biljetten hebben
helaas betrekkelijk weinig ruilwaarde.
En het record in dat opzicht staat ten
name van de Bank van Engeland, naar
„Excelsior" weet te vertellen. Tientallen
jaren geleden heeft de officieele Engel
sche bankinstelling eens twee biljetten
van 30.000 pond sterling elk gedrukt. Die
vertegenwoordigden dus een waarde
van ieder 360.000 gulden.
En het merkwaardigste was, dat ie
Bank tenslotte, wanneer wij deze verge
lijking mogeu gebruiken, aan die biljet-
en leelijk haar vingers heeft gebrand.
'Iet eerste van de twee werd gedrukt om
te voldoen aan de excentrici'eit van een
der directeuren van de Bank die een
nieuw huis had gekocht voor 30.000
pond sterling en het zonderlinge, ijdele
denkbeeld kreeg, er met een biljet voor
te betalen.
Het kostbare papier werd hem thuis
bezorgd. Terwijl hij het stond te be
schouwen, werd hij weggeroepen en leg
de het zoolang op den schoorsteenman
tel. Toen hij terugkwam, u hebt het
xeeds geraden, lezer, was het biljet ver
dwenen. Ecu zenuwachtige jacht
stond, maar de vluchtelng werd niet
achterhaald. Men moest tenslotte wel
aannemen, dat een verraderlijke lucht
stroom het kostbare stuk in het vuur had
doen verdwijnen.
De vriendelijke bank drukte een twee
de biljet, echter niet zonder de belofte
dat het eerste zou teruggegeven wor
den, wannecr^het gevonden werd. Maar
kort daarna,* misschien wel door dc
emotie van het verlies, overleed de -di
recteur. Eenigen tijd later werd zijn huis
vet kocht en afgebroken. Achter een
plint vonden de werklieden het merk
waardige eerste biljer. Zij aarzelden niet
het bij de Bank ter betaling te geven
en er hielp niets aao, de Bank moest de
schuld voldoen.
DE KLEUR DER ZEE.
De kleur van de zee is zeer uiteenloo
pend, niet alleen op verschillende plaat
sen maar ook onder verschillende weers
gesteldheden. Daar zijn tal van oorza
ken voor aau tc wijzen. Ia de eerste
plaats dc samenstelling van het water
zelf, vooral door grooter of geringer zout
gehalte. Bezinksel, zoowel plantaardig
als dierlijk, zeewier eu de ontelbare klei
ne, voor het naakte oog onzichtbare dier
tjes, oefenen hun invloed uit op dc kleur
van het water, evenals trouwens op on
diepe plaatsen de geaardheid van den
bodem.-
De hoofdoorzaak van de kleurwisse-
(Daily Sketch. Londen.)
„Is er nog iemand voor mij geweest?'*
„Ja, meneer."
„Een man, die zei, dat hij kwam, om
u een pak slaag te geven."
„Wat heb je tegen hem gezegd?"
ling is echter gelegen in het feit, dat de
zee een reusachtige spiegel is, waarin
het licht weerkaatst wordt. Des nachts
verschijnt de zee, door het gebrek aan
licht, zwart voor het oog. Een schitte
rende blauwe lucht geeft een prachtige
blauwe zee. Een wolk, die voor de zon
voorbijdrijft, geeft onmiddellijk een
schijnbare kleurverandering op de plaa-s
waar de schaduw op het water valt.
Zelfs do hoek, waarin dc zonnestralen
het water doordringen, is van invloed op
de kleur van de zee, voor onze oogen.
In normale omstandigheden is de
kleur der zee blauwgroen.
DE CEBOORTE VAN DEN
KOP-EN-SCHOTEL.
Eerst was er slechts dc kop, het scho
teltje is een jonger zusje. De eerste
theekoppen hadden eigenlijk meer weg
van een kom van bescheiden afmeting.
Toen echter thee meer algemeen werd,
ontstond behoefte aan een voorwerp, da(
bij morsing redding kon brengen voor
het tafelkleed.
Daarom werd onder den kep een klein
bordje gezet, dat aanvankelijk onderkop
(Franscb soucoupc) werd gedoopt. En
roet de vermindering van omvang der
koppen hield de afmeting van het scho
teltje gelijken tred.
PADDENRECEN.
Volgens berichten uit Frankrijk heeit
het daar onlangs padden geregend. Heele
kleine jonge padden. Maar dan toch.
De bevolking van Chalous-sur-Sagre,
waar deze merkwaardigheid plaatsgrezp
wist niet hoe ze het had en vroeg den
directeur van het Meteorologisch Ins'i-
tuut om een verklaring. Deze autoriteit
verbaasde zich niet minder dan de brave
dorpelingen en met het noodige voorbe
houd opperde hy de veronderstelling da'
de diertjes door een windhoos zouden
kunnen opgenomen zijn en een eind ver
der weer neergesmeteu.
Dit lijkt mogelijk, maar een zich
respecteeren de orkaan zou er voor ge
zorgd hebbe nd al de diertjes geen
padden meer waren op het oogenblik
dat zij op de aarde terugvielen. Zoodat
de veronderstelling, door een ander
autoriteit geopperd, dat de diertjes na
een regenbui in grooten getale uil den
grond te voorschijn waren gekomen.
Waarna de rust in het dorp wederkeerde.
BATTLING SIKI.
De bokser Battling Siki is een be
roemd man, omdat hij in enkele minuten
een grootheid als Georges Carpentier
zoo afranselde, dat deze niet verder in
staat was hem in gelijke munt te beta
len. Wij willen hier niet gaan moralisee-
ren over het feit, of dit al dan niet
sport is, want ten eerste is dit onder
werp afgezaagd en bovendien, de nieu
we wereldkampioen is op het oogenblik
in ons land. Hij mocht het eens lezen en
wij willen wel bekennen dat hij physïek
eenig overwicht over ons heeft. Wij
staan tegenover hem als tegenover
iemand met wien wjj liever zouden
vechten dan c'.en. Neen, wij verschrijven
ons niet. Als je mei een man van zijn
soort vecht, ben je tenminste zeker, dat
je je portie krijgt.
Maar ter zake, In Parijs is Siki de ge
vierde man. En Carpentier de verguis
de. Daags na het gevecht verkochten
veniers op de boulevards reeds hei
pseudo „testament van Georges Carpen
tier, overleden na een innige ontmoeting
met Battling Siki".
In Saint Cloud vond een gendarme
een klein meisje, dat hevig schreiend op
een stoep zat. „Siki, Siki," riep zij 'n
vreeselijk verdriet. Dc politieman vroeg
zich af, of het kind wellicht de hulp van
den grooten bokser inriep omdat Car
pentier of een ander haar geslagen ha
Maar toen kwam uit een steegje een
klein negerjongetje aanrennen en toen
zij haar vriendje zag, waren de tranen
spoedig verdwenen. Zoo ontstaan bij
namen..
DE VORSTEN VAN REUSS.
Nu de ex-keizer binnenkort zal trou-
en met een prinses van Reuss, is dit
oude vorstenhuis in de publieke belang
stelling gekomen. Een van de merkwaar
digheden van dit huis is dat dc tegen
woordig levende vorsten zulk een hoog
Romeinsch cijfer achter hun naam heb
ben.
Dat zit zoo. In het jaar 1701 werd een
decreet in het vorstendom uitgevaardigd,
dat de zoons van den ouden tak van
het geslacht allen Heinrich zouden hes.
ten. De nummering zou doorloopen van
1 tot 100 om vervolgens weer bij I >e
beginnen, ln deu jongeren tak, waartoe
Hermine, die thans „ex-keizcrin" gan
worden, behoort, neemt telkens de eerst
geboren zoon in een nieuwe eeuw het
cijfer 1 aan. Dc broer van dc prinses,
die in de laatste jaren van den igden
eeuw het levenslicht aanschouwde, is
Heinrich XXIV, terwijl haar neven weir
Heinrich I, II en III zijn.
VOETBAL IN VROECER DACEN.
De datum van oprichting der oudste
Nederlandschc voetbalclubs is geen maat
staf voor den ouderdom van hei voetbal
spel. Wel voor ons land, maar in Enge
land komt het woord voetbal reeds voai
een gedicht van Barclay (geschreven
het jaar 1508) en gezamenlijk met an
dere gedichten uitgegeven onder de wei
nig vleiende benaming „Schip der dwa
zen". Ook Shakespeare spreekt er in
enkele zijner drama's over, o.a. in Ko
ning Lear. In die vroegere eeuwen be
stond er zelfs al vrouwelijk voetbal, dat
twee seizoenen terug in Engeland en
Frankrijk als „nieuwste snufje" is inge
voerd en waarvoor wij in ons land ge
spaard hopen te blijven.
Een paar eeuwen lang is het spel in
Engeland wettelijk verboden geweest en
zelfs nu bestaat er in Schotland nog een
wet, die in 1602 tot stand kwam en die
niet alleen het spelen verbood maar te
vens het toekijken bij het spel strafbaar
maakte. Aangezien echter wekelijks eeni
ge honderdduizenden menschen de v
balwedstiijden in Schotland bijwonen, is
deze wet zocal niet in naam, dan toch
inderdaad vervallen.
In de 16e eeuw was voetbal echter niet,
wat het nu is. De „elftallen" bestonden
dikwijls uit 100 of meer spelers, de doel
palen stonden soms eenige kilometers
van elkaar verwijderd en be: was meer
een veldslag dan ccn spel. Daarom
aceaiden de schrijvers van die dagen het
moordend vermaak en sptaaen over
de „beestachtige woede" in dezen lak
sport. Er was dus wel eenige rede-*
tot bet officieele verbod, da: een ver
dere aanleiding vond in den tijd die <U
spelers er aan wijdden f2f die volgens de
overheid beter kon worden besteed met
het oefenen in boogschieten voor dc ver*
dediging van het vaderland.
Betrekkelijk kort geleden echter, om
streeks 1870, bestonden er nog sjielre-
gels, die onzen lachlust opwekken. Eeni
ge voorbeelden mogen als illustratie
dienen.
Hoewel partijen ieder elf spelers sterk
waren, kon dit aa/.tal onbeperkt uitge
breid worden, wanneer dit noodzakelijk
was.
Wanneer de bal hoog getrapt werd
mocht een speler hem opvangen en roe
pen t „Drie yards (een yard is onge
veer 91 c.M.). Hij mocht dan dezen af
stand loopen en vervolgens den bal weg-t
trappen, zonder dat dc tegenpartij hem
hierbij mocht hinderen. Duwen was vol
komen en in iederen vorm toegestaan ei»
zelfs mochten de spelers elkaar tegen
de schenen trappen.
Zoodat het voetbal dat tegenwoordig
nogal eens het verwijt van ruwheid 10
hooren krijgt, onzen vooroudets wel zcei
tam zou toclijken, wanneer zij nog eens
een kijkje bij een wedstrijd konden ne
men.
