Van onzen reizenden Redacteur
40e Jaargang No. 12068
Verschijnt dage'ijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DONDERDAG 12 OCTOBER 1022
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) 13.677,. Franco per post door Nederland f3.877». Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.577,; franco per post fO.Gö. Post Giro 38810.
ADVEHTENT1EN: Van 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 regels"(>0 Cts
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Telefoonnr6. Redactie 600 en Administratie 724
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directour-Hooidredacteur J. C. PEEREBOOM, Teleioon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Veiseroord, Wijkeroog, IJmulden," Beverwijk enz. DHIEKGiZEHKERKWEG 2, VELbEv, TELEFOON 3G21
dit nummer bestaat
acht bladzijden.
E&RbYE BLAD
Heden:
DONDERDAG 12 OCTOBER.
Schouwburg Jaasweg. Concertbureau
Bans Augustin eerste abonnements
concert, 8 uur.
Gebouw van den Protestantenbond 1
Openbaie voordracht van de Haarlem-
sche Loge der Theosofische Vcreeni-
ging, 8.15 uur.
Zaal - „Rosehaeiie", Hoof rnanat raat,
12, bii den ZijlwegTentoonstelling
van schilderijen, 2-5 en 8-10 u. n.on.
Oud-Holland, Yerwu'ftStrijk-or-
kest
lea 1 room Lux or Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.3D—5.80 en
'b avonds 8—10.30 Concert.
Kunsthandel F. H. Smit, Qroote
Boutetraat 69 Tentoonstelling van
dierstudies, door J. P. v. d. Berg, ro—6
uur.
Cinema Palace, Foyer: Middag en
Avondconcert 31 -—5J en S11 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Heemstede: Winterlezing in de
Hervormde Kerk. SprekerDr. A. rl.
de Hartog, 8 uur.
VRIJDAG 13 OCTOBER.
Stadsschouwburg, W1 leonsplein
Het Schouwtooneel„Als je maar 'n
verleden hebt", 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Societaire Too-
neelistcn „Suiker-freule", 8 uur.
Gebouw van den Protestanten-bond
De Middaghoogte. Spreker Dr. A. H. de
Hartog, 8 uur.
Zaal „Rosehaghe", Hoofmanstraat 12,
bij den Zijlweg Piano-avoüd Haas de
Bock, 810 uur.
Zaal „Rosehaghe", Hoofmanstraat
12. bij den Zijlweg: Tentoon&telling
van schilderijen. 25 ©n 810 nam.
Oud-Holland Verwulft, Strijkorkest.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat's middagB 3.305-30
en 's avonds 810.30 uur: Concert.
Cinema Palace .FoyerMiddag- en
Avondconcert 3 1/25 1/2 en 811 u.
Kunsthandel F. H. Smit, Groote
Houtstraat 69Tentoonstelling van
dierstudies, door J. P. v. d- Berg, 10
Luxor-Theater. Groote Houtstraat.
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon. Gr. Markt,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Ffiora-Tlueater, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
(Nieuwe reeks.)
No. Ill
Het Eerste Huis voor Ouders te Zwolle
Een leïzend redacteur op giad ijs. Een museum voo.- ouders en opvoeders.
Hot doel van het Huis voor Ouders. iets over hygiëne van zuigelingen.
Over zuigolingerrstorftc. Montessori en Fröbel. Speelgoed voor onbemid
delds kinderen. De kinderbibliotheek van het Huis voor Ouders.
'AA ik ooit gedacht had, dat ik nog
eeius met werkelijke belangstelling
naar spenen, zuigtlessohen, wiegen,
luiertjes, baby-boxen, rammelaars en
„sokuivertjes" zou zien! Maar wan
neer ie. als reizend redacteur in eon
museum voor oudere en opvoeders
rorid-r<:\vanid1elt, wordt allee, zelfs eon
Buisiièsch en een „schuivertje" ik
geef nllcn heeren. die niet het genoe
gen van het vaderschap smaken, te
raden wat een ..schuivertje" is be
langrijk voor je. Dat i& het aardige
van ons beroep, dat alles ons gaat iu-
Verev-ceren. zoodra wij er over schrij-
ren moeten.
Maar is alles, wat voor mij balang-
E'ik en nieuw is, dat ook voor mijn
zere. en speciaal voor mijn lezeres
sen Ziedaar voor mij de groote vraag
bij de behandeling van dit onderwerp.
U moet weten, dat ik op dit gebied,
jubsoluut zonder eenige ondervinding
ben. De meesten van mijn collega's
hebben nog wei een» geholpen bij het
klaarmaken van een zuijrfleechje en
misschien zelfs ie hebt immers van
die ideaal-echtgenooten wel eens
een veiligheidsspeld aan een luiertje
bevestigd. Maar ik? Ik heb het niet
vewier gebracht dan het roepen van
„tata, tatata" tegen een kleinen hum-
mei die mij door een gelukkig, jong
moedertje vol trots werd vertoond.
Ook heb ik wel eens een heel enkele
maal zoo'n kleinen peuter met roze
knuistjes op mijn 6ahoot mogen zoet-
houden meestal met het gevolg,
dat het dan dadelijk erbarmelijk be
eon te schreeuwen maar dat is dan
ook vrijwel mijn eenigo 1 „staat van
dienst', dien ik op het gebied van zui
gelingen-opvoeding kan over! en.
1 Voor mij was dat ailea in dit mu
zeum voor oudere en opvoeders dus
geheel nieuw. Maar - en daarover
ibreek ik mij werkelijk het hoofd is
het dat oak voor mijn lezeressen 1 Zul
len zij, wanneer ik hun hier vertel,
dat een zuigeling alleen over dag
wn de vier uur gevoed mag wor
den eu 's nachts evenals de moeder
rustig behoort te slapen, niet in
koor uitroepen.Maar, meneer, dat
Weten wij allang!" Waag ik mij niet
op glad ijs, wanneer ik hier schrijf,
dat melk voor het jonge kind gekookt
moet worden in een daarvoor spe
ciaal bestemd pannetje en men de
melk vijf minuten moet laten doorko
ken op een kleine vl-am om ze daar
na snel af te koelen, door het panne-
tie aldoor roerend met een lepel
In koud water te plaatsen? Getuigt
het misschien van roerende naïviteit,
wanneer ik deze wijsheid in dit arti
kel verkondig? Zullen niet alle moe
ders spottend hoonlachen om zulk een
„onnoozelen raad"? Maar waarom,
vraag ik mij dan af, hangt men in een
mm;, urn voor ouders en opvoeders
frfrxite platen, waarop deze lessen te
lezer, staan, wanneer niet meermalen
door jonge moedcre tegen deze rege
len gezondigd wordt? Neen werkelijk,
het is niet altijd zoo eenvoudig
„voorlichter ven het publiek" te
■ajn.
Uit deze, misschien wat lange in
leiding. zal men hebben begrepen, dat
Bet Eerste Huis voor Ouders te Zwolle
een museum voor ouders en opvoeders
Is. Dit Huis voor Oudere is eigenlijk
niet anders dan het vroegere natio
naal reizend Museum, dat indertijd
op initiatief van mevrouw E. H.
SandbergGeïsweit van der Netten
is gesticht en voor het eerst op de
expositie ..De Vrouw" in 1913 is ten
toongesteld.
In 1919 heeft het bestuur het plan
Ongevat om naast het reizend' museum
tn verschillende centra van ems land
„Huizen voor Ouders" te stichten (1)
en door het aanbod van den Gemeen
teraad te Zwolle, die voor dit doel
den ruimen, frissohen zolder boven
een moderne, nieuwe school op het
Assendorperplein beuevens 800
Kulden voor oprichtingskosten be
schikbaar stelde, heeft men in de
hoofdstad van Overij&ei „Het Eerste
Huis voor Oudere" dit jaar kunnen
openen.
Dit museum is voor Zwolle een
waardevol bezit. Hier itnmere is thans
alles bijeen gebracht, wat in den loop
der jaren voor dit doel is verzameld,
en ouders en opvoeders vinden er
prachtig materiaal, dat hun tot leid
draad kan dienen voor hun moeilij
ke taak. „Wij weten wel", zoo staat
er aan den ingang van het museum
te lezen, „dat kenuis niet het hoogste
is, dat liefde en toewijding, vooral bij
de opvoeding van groote re waarde
zijn, maar kennis moei met de liefde
het oordeel vormen en aan de toewij
ding de goede richting geven.
Ouders en opvoeders deze kennis bij
te brengen, dat nu is het hoofddoel
van Het hereto Huis voor Ouders.
Misschien zullen enkelen onwille
keurig even glimlachen om de mild
dadigheid van de stad Zwolle, «lie
Het Huis der Oudere naai- een zolder
verwees. Maar wanneer men het mu
seum betreedt, dan begrijpt men de
voldoening van het Bestuur, dat het
juist over deze ruimte de beschik
king kreeg. Deze zolder doet me; ,11
groene balkenbeschildering denken
aan een groote, frissc-he Noorsclie
schuur. .Alles is er gemakkelijk onder
gebracht kunnen worden en zooals
het materiaal thans op verschillende
naast elkander geplaatste tafels op
dezen helder verlichten zolder is ge
rangschikt, is het geheel zeer over
zichtelijk. En wat misschien het
meest opvult, is de kalme vredige
rust, die or in dit eenvoudig museum
heerscht. Dit is wel de omgeving, die
tot rustig overdenken stemt. En
dat niet de eerste eisch, dien men
aan een museum, waarin liet mate
riaal tot ouders en opvoeders moet
spreken, mag stellen?
Het Huis voor -Oudere heeft
doel het publiek voor te lichten
alles, wal de lichamelijke en geeste
lijke opvoeding van het kind het
normale, zoowel als het abnormale
betneft. Naast een zeer uitgebreide bi
bliotheek van opvoedkundige werken,
is m het museum een neel belangrijke
en waardevolle collectie bijeenge
bracht, die direct of indirect betrek
king heeft op de opvoeding tun liet
kind. E^n belangrijke p'aats is na
tuurlijk ingeruimd voor de iiygiène
van het kind, speciaal van den zui
geling en liet is deze rubriek vooral,
die mij van groote instructieve waar
de toolijkt voor jonge moeders en
vrouwen, die moeder hopen te wor
den. Zouden jonge moedertjes, wan
neer zij in de kalme rust van dit mu
seum bij de afdeeling, die betrekking
heeft op de verzorging van het gezon
de en van het zieke kind; niet veel
zien, wat hun nog vreemd cn onbe
kend is? Zou bijvoorbeeld een plaat,
waarop de vier jaargetijden zijn af
gebeeld met daarin het gemiddelde
percentage van zuigelingensterfte in1
de lente, zomer, herfst en winter
niet tot nadenken stemmen, wanneer
ze daarop lezen, dal in den zomer de
zuigelingensterfte m e e r d a n tw e e
man' zoo groot is dan in een
ander jaargetijde en dat dit enkel
wordt veroorzaakt door minder goe
de voeding en te groote hitte?
Zullen hele moeders niet hun kinde
ren zoo lang mogelijk zelf voeden,
wanneer zij op een plaat de twee
zuilen van verschillende hoogte heb
ben gezien, 2 zuilen die de verhou
ding aangeven van de sterfte ouden
ae „fiesficlienkinderen" en de „borst
kinderen' 1 Zouden vele moeders niet
voorzichtiger worden en meer zorg
aan hun kinderen beeteden, wan
neer zij lezen, dat de sterfte door on
gelukken bij kinderen van 1 tot 2
jaar 2,2 van 2 tot 3 jaar 6,2 en
van 3 tot 5 jaar zells 7,7 bedraagt?
Opmerkelijk zijn ook de tabei.en,
die de sterfte van de kinderen bone
den het jaar over het tiidvak van
19091913 in de verschillende pro
vincies aanwijzen en waaruit blijkt,
dat deze in Noord-Brabant en Lim
burg 15.8 en 15.9 per 100 levend aan
gegeven kinderen bedroeg en in Fries
land slechts 6,6. Zouden meerdere
reinheid en betere hygiënische toe
standen hiervan niet de oorzaak zijn?
De sterfte in Noord-Holland bedroeg
in ditzelfde tiidvak 8.1 en in heel
Nederland 10.40 per 100.
Hoeveel practische raadgevingen
aan jonge moeders geeft ook niet de
atla9 der hygiëne van zuigelingen en
kleine kinderen van LangsteinRott
met zijn populaire, duidelijk spreken
de platen en spreuken. Ik denk hier
aan de plaat, waarop een verkouden
moeder is afgebeeld, die haar mond
en neus met een grooten doek heeft
bedekt, terwijl zij haar kindje te
drinken geeftaan de jonge vrouw,
die met een bezorgd gezicht bij haar
zieke baby staat en vraagt„Wat
moet ik doen, nu mijn kleine aan
buikloop lijdt'-" en het antwoord er
onder: „Geen voedsel moer geven,
maar gekookt water of zeer s'j»pe
thee en onmiddellijk den dokter raad
plegen!" en aan een andere plaat
niet het onderschrift„Overvoeding
is voor de zuigeling gevaarlijker dan
ondervoeding-
Voor vele moeders zal dit alles niet
nieuw zijn. maar er zullen er toch
misschien ook enkelen zijn, die lee
ring kunnen trekken uit de raadge
vingen. die hier op zoo eenvou/d&ge,
practische wiize worden verstrekt. E11
voor dezen zijn zulke platen en op
schriften in de wereld gebracht en in
dit museum opg-r-hangen. Een enkele
maal heb ik in gedachten ook wel
eens een groot vraagteeken achter
zulk 'n papieren advies gezet. Zoo lijkt
mii de raad„Kijk uw gezonde kin
deren eens per week in de keelDit
voorkomt tranen en opwinding bij
dokter's bezoek!" vrij problematiek.
Maar ik zeg nog eersik heb geen
kinderen en het is al meer dan 40 jaar
s-eleden. dat ik persoonlijk een keel
op/ette als een dokter het noodjg
vond er in te kijken 1
Aar» de paedagogie is in dit mu
seum natuurlijk een zeer groote p'aats
ingeruimd. Het portret van J an Ligt-
hart hangt als een svmbool midden in
uit Huis voor Oudere cn Opvoedere en
daaronder dat eenvoudige, veelzeg
gende versje, van den man, die het
kinderhart heeft weten te peilen als
geen onder
Uw hand zacht op zijn hoofd gelegd.
Een enkel woord heel stil gezegd
En menig kwestie komt terecht
Montessori en Fröbel zijn hier bei
den gelijkelijk vertegenwoordigd dooi
oen zeer uitgebreide, bijna volledig»,
collectie leermiddelen. Hoe instructief
zulk een museum is, bleek mij duide
lijk voor de „Montessori-tafel", waar
ik voorgelicht door de directrice,
mevrouw Vermeer-Frijling en met de
leermiddelen voor oogen mij dade
lijk een klaar denkbeeld kon vormen
s an de methode en bedoelingen van
Marie Montessori,
De aardigste afdeeling in dit mu
seum was voor mij de speelgoed
verzameling. Hoe komt het
toch, dat wij, groote menschon, altijd
weer met zoo'n innig genoegen voor
een speelgoedwinkel kunnen staan
kijken? Zou het niet zijn, omdat wij
ons dan weer een oogenblik kind voe
len worden en wij met al dat schoone
de wonderen uit kinderland weer
voor onze oogen zien verrijzen? Dc
collectie kinderspeelgoed in het Huis
voor Ouders heeft een bijzondere be
koring, omdat al dat speelgoed met
de meest primitieve middelen door
Kinderen zelf of door de ouders met
behulp der kinderen vervaardigd is
geworden. Voor deze verzameling zou
ik alle onbemiddelde vaders en moe
ders willen brengen en ik zou hun
willen toeroepen: Zie, welk een vreug
de en rijkdom gij uw kinderen zon
der kosten kunt schenken! Een pop
penhuis van louter lucifersdoozc» en
karton opgebouwd en gemeubeld,
veel mooier en „echter", dan zij het
ooit in den rijksten speelgoedwinkel
kunnen koopeii! Een „hoedenzaak",
enkel van karton en papier vervaar-
oigd en van veel meer fantasie getui
jepd dan de mooiste winkel uit een
speelgoedmagazijn! 0 zeker, een lo
comotief met stoom, een trein met
rails, dat is voor het arme kind niet
eggelegd. Maar zal hij niet even
blij zijn met oen boerenhofstede, die
bij zelf met vader uit een houten kist
in elkander heeft geknutseld? Neen,
het arme kind behoeft het rijke met
meer om zijn speelgoed te benijden,
wanneer er bij vader of moeder maar
wat fantasie en wat wil is om de klei
nen te helpen! Dat heeft mij de ver
zameling speelgoed in Het Huis voor
Ouders geleerd!
Ook is er in Het Huis voor Ouders
een bibliotheek voor jongens en meis
jes en een door mevrouw Van Hioh-
lum samengestelde lijst van boeken,
die door haar voor kinderen speciaal
geschikt geoordeeld worden. Toen ik
die lijst bad doorgelezen, heb ik be
schaamd xnijn hoofd gebogen! Waren
mijn kinderen gewogen en te licht ho
onden? Arme Jan van Beek, arme
Katjangs, arme A F. C.'ers, arme
Artapappa's 1). Maai' weest getroost
beste jongens, genoeg ouders zullen
jullie een onderdak willen geven, al
is Het Iluis voor Oudere voor jullie
dan ook voorloopig nog gesloten.
J. B. SCHUIL.
1) Ook In Utrecht zal spoedig een
„Huls voor Ouders" geopend wor
den.
MOE BTAAT T MET
3]
de nieuwe Sociëteit
„Ve eeniging"?
Dit gebouw nader: nu zijn voltooiing;
nog dit jaar zal het opgeleverd worden.
De schutting er vóór is reeds sedert ge-
ruiniea tijd weggenomen en beiangs tri
lende voorbijgangers hebben dus reeds
kunnen oordeelen, hoe goed dit nieuwe
„geestesproduct" van den heer Van den
Ban het doet in deze omgeving.
Eén opmerking zal menigeen kebbtn
gemaakt„He; gebouw lijkt mij wat
klem voor een sociëteit!"
Laat ons dezen critici mogen mede.-
deelcn, dat het gebouw niet klem is.
Men krijgt evenwel gemakkelijk dezen
onjuisten indruk, doordat het gehéé'c
gebouw geen „kap" heeft de biljart
zaal toch, die zeer groot en ruim is, beea
geen dak maar een „plat" boven zich.
Wij hebben nog eens een kijkje geno
men in de nieuwe sociëteit cn kregen bi;
ons bezoek zeer sterk den indruk van
eenvoud en degelijkheid.
Gelijkvloers bevinden zich de be
stuurskamer, het kantoor, de bedienden-
kamer, de ruime kegelbaan, de garde
robe, de rijwielbergplaats, die ruimte
biedt voor wel 70 stalen rossen. Verder
de toiletten waarbij één damestoilet (er
zullen toch bij bijzondere gelegenheden,
bijvoorbeeld bij de opening, wel eens da
mes in de sociëteit „toegelaten" v
den!) en een groot kolenhok, dat
verbinding staat met den kelder waar de
centrale verwarmingsinrichting is onder
gebracht.
Langs een zeer gemakkelijke granie
ten trap komen de bezoekers in dc
eigenlijke societeij, bestaande uit een
conversatiezaal.een leeszaal en een bil
jartzaal, die alle met hun keurige eiken
houten betimmering en glas-in-lood-de-
corutie een fleungen indiuk maken. Uit
de conversatiezaal genie: men van een
aardig kijkje op de stad en ook aan de
achterzijde van 't gebouw hebben de be
zoekers thans nog! eea mooi uit
zicht. De leeszaal heeft een balkon,
waartoe een opschuifbare deur toegang
geeft en ook langs de geheele breed'e
van de biljartzaal is een balkon aange
bracht, vanwaar een trap toegang to'
den tuin geeft.
Op deze verdieping bevind', zich ook
natuurlijk het buffet, met één opening
naar dc conversatiezaal en één naar de
biljartzaal. Het staat in telefonische ver
binding met de kegelbaan, dc bestuurs
kamer en hei kantoor.
De woning van den kastelein is van de
sociëteit uit te bereiken, maar heeft ook
een afzonderlijken opgang. Deze woning
bestaat uit een woonkamer en ruime
keuken met lift, (die in verbinding stt.it
met de garderobe, het buffet en den kel
der) en twee groote slaapkamers en één
kleine.
Voorts is er een zeer ruime zolder.
Onze stad is met deze sociëteit in
derdaad een mooi, degelijk gebouw rij
ker geworden.
BALALAIKA-ORKEST.
Voor de uitvoering van het Origineele
Groot Russische Balalaika Orkest b.s. Za
terdag in den Schouwburg, Jansweg is
weder veel belangstelling.
Het programma zal bevatten: Orkei
werken, variaties op Russische Volkslie
deren, Russische Volksdansen.
ALS JE MAAR 'ff VERLEDEN HEBT.
Morgen, Vrijdagavond, geeft de N.V.
jlet Schouwtooneel, directie Adr. van der
Horst en Jan Musch, nog een opvoering
van het blijspel ,Als je maar 'n verleden
hebt" (Der keusche Lobc-mann>\Sat met
voortdurend succes door geheel Nederland
wordt opgevoerd.
Stadsnieuws
WEECAUT0MAAT IN HET POST
KANTOOR.
Eenigen tijd geleden schreef onze
medewerker Kees de Mopperaar ov
den weegautoraaat in het Postkantoor
geplaatst, omdat die onnauwkeurig
werkte. Daarop heeft de eigenaar van
dezen automaat, de heer K. Nesenbe-
rend te Amsterdam, de machine laten
onderzoeken. Hij heeft er toen Kees
de Mopperaar bijgehaa'd, die na
verschillende proefnemingen kon con-
etateeren, dat dc automaat nu het
zuivere gewicht aangeeft. Bezoekers
van het postkantoor kunnen dus
thans met een gerust geweten hun
„tier duiten'' offeren 0111 in ruil
daarvoor een kaartje te ontvangen
waarop gedrukt etaat hoeveel zij pre
cies-wegen.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In
de week van 1 tot en met 7 October kwa
men voor te Haarlem 1 geval van diph-
theritis: te Bloemendaal 1 geval van
typhus.
ACTIE OVERHEIDSPERSONEEL.
Woensdagavond vergaderden de
besturen van de neutrale moderne
en federatieve organisaties van amb
tenaren en werklieden in Ilijks-, Pro
vincie- en Gemeentedienst, tot het be
sproken dei- gezamenlijk te voeren
actie ter plaatse, ter afwering der
'oorgcetelde artoeidsverslechtering. Er
werd ccn plaatselijk comité van 7 ge
vormd, waarvan de heeren H. de
Groot en M. Doorne-bosch respectie
velijk als voorzitter en secretaris
worden aangewezen.
HET EEREDOCTORAAT AAN JAC.
P. THIJSSE.
De senaat der Universiteit van Aum
dam zal op Maandag 16 dezer ten 3 ure ;u
de Aula flor. universiteit een openbare
■ergadering houden, waarin het doctoraat
n de wis- en natuurkunde honoris causa
zal worden verleend aan den heer Jse. P.
sc, en de gouden medaille voor de
benntwoordiug van een prijsvraag zal wor-
uitgereikt aan den beer C. van Gel
deren,
SYNAGOGEDIENSTEN.
NED. ISRAEL. GEMEENTE.
Slotfeest Sabbath. Vrydagavonddienst
by den Ingang te 5 uur, Ochtenddienst to
7 1/2 uur. Muidagdienst te 2 uur. Avond
dienst te 5.51 uur.
Vrengde der Wot: Zondag. Ochtend
dienst to 7 1/2 uur. Middagdienst te 2 uur.
Avonddienst te 5.49 uur.
Werkdagen: Ochtenddiensten te 7 uur.
Avonddiensten te 71/2 uur.
Talmoed Torah: 's Avonds t« 7 uur op
de Workdagen. De Avonddiensten Op de
Werkdagen, alsmede Talmoed Torah. wor
den in het Gemeentegebouw gehouden.
EEN NIEUW WUKGEBOUW.
Ouder architectuur van den heer H. J.
BÜnhart en onder dagelyksch toezicht
van den heer J. Martynse, beiden alhier,
wordt door de aannemersfirma Wed. P.
van Heyst, te Velsen in de Leidsehestraat
een wykgebouw voor de Nederl. Herv. ge
meente gebouwd.
Gelijkvloers is de entrée met traphal,
verder aan de rechterzijde de kliniek (voor
diaconessenarbeid). daarnaast de spreek
kamer en aan de rechterzijde ccn groote
catechisatie- en vergaderkamer. Op de
bovenverdieping aan den vóórkant be
vinden zich een zit- en slaapkamer voor
de wijkzuster, een woonkamer en keuken
voor den concierge en daarboven twee
slaapkamers inet zolder.
Door een gang, waarin een W. C. en
urinoirs, is het voorste gedeelte van het
gebouw verbonden met een groote achter
zaal, die ook van buiten te bereiken is.
Aan de decoratie van deze zaal wordt
veel werk besteed.
GESLAAGD. De heer A. Paulen Jr.
9 te Delft geslaagd voor het propaedeu»
tisch examen van mijn-ingenieur.
Uitgaan
VOLKSZANC.
„Wo man singt, da last dich ruhig
niedcr,
Böse Menschen haben keine Liedcrl"
Zoo dichtte Schiller, zoon van een
volk, dat aan zang in den huiselijkeu
en vriendenkring heel wat meer doet
dan wij.
En hij had gelijk.
De vereeniging „Volkszang" heeft dit
ook ingezien en doet haar uiterste best,
onj volk aan 't zingen te krijgen cn
het eens wat anders ten gehoore te doen
brengen dan bijvoorbeeld: .Houdt er
den moed maar in 1"
Door het geheele land organiseert
deze vereeniging haar volkszangavondeu,
nu reeds gedurende eenige jaren. Ook
te Haarlem.
Woensdagavond zwaaide de heer Oost-
veen, de leider van deze avonden hier,
weer in Het Blauwe Kruis den scepter..
och neen: den dirigeerstafóók mis!
Want de heer Oostveen hééft geen di
rigeerstaf. Voor een „staf" gaat hel bij
die Volkszangavonden veel te gemoede
lijk toe. De leider geeft de maat aan
met zijn hand en verder 2ingi hij c'e
liedjes vóór. als dit nog noodig is, of hij
loopt al zingende, ter aanmoediging,
langs de rijen.
En natuurlijk moeten fouten hersteld
worden. Daarvoor komen de zangeressen
en zangers (ze 2ijn er van èlken leef
tijd!) immers bij elkaar? Oix wat te lee-
ren komen ze; en dat doe jedoor
fouten maken en ze daarna herstellen!
Er is geen beter middel.
De heer Oosivcen had neg een ver
rassing. Het ligt ia de bedoeling, in de
tweede helft van November in den Stads
schouwburg een „Volkszangspel" ;e
doen opvoeren, waaraan alle bezoekers
van de Volkszatigavondea kunnen deel
nemen. Maar dan moet op voldoeudc
deelneming kunnen gerekend worden
en daarom vroeg de heer Oostveen huip
van de'aanwezige zaugeressen en zan
gers bij den vóórverkoop van de plaat
sen. Het zal zeker wel de moeite waard
worden wat de heer Oostvecn er vau
verklapte belooft een aardigen avond.
En na deze mededeelingen werdta
de zangoefeningen weer met onverdrc-
ijver cn in den meest opgewekt en
geest (daar zorgt de heer Ooslveen wel
voor!) voortgezet.
De Volkszangavonden zullen ook dit
seizoen wel weer evenveel .succes heb
ben als vorige jaren. Belangstelling
was er Woensdagavond genoeg!
HULDICINC HERMAN HEYERMANS-
Voor de huldiging van Herman
Heiionnans op Zate' bij colegen-
heil van zijn 30-jarig tooneelechrij-
vereiubileuin na de opvoering van
in den Stadsschouwburg.
T heeft zich te Haarlem de volgende
j commissie gevormd A H. Gerhard,
1 'id der Tweede Kamer. Jac. van
Looy. letterkundige, Frans Netsclmr.
letterkundige. Dr. J. C. Opstellen,
letterkundige, AL A. Beinalda, lid
van don Gemeenteraad Jhr. A. W. G.
van Riemsdijk, letterkundige; J. B.
Schuil, letterkundige en G. J. van
Gasteren, directeur van den Stads
schouwburg.
De heer Van Gasteren is secretaris
penningmeester.
WOONWAGENKAMP.
Den geheeieu zomer waren slechts
eon vijftal wagens in hei kamp geota-
tionneerd. Gedurende de laatste diagei
komen echter steeds meer woonwa
gens hier t-en onderkomen zoeken.
Toen wij hedenmorgen eerte een
kdkie namen, telden wij er negentien.
Er wordt geklaagd over hot gering ge
tal privaten. Uit moreel en 1 'énisch
oogpunt komt u:' ':ns van het
tweetal voor circa twintig gezinnen,
ons wel gewenscht voor.
VERGUNNING DRANKWET.
Bij Gedeu. Staten is ingekomen een
verzoekschrift van E. H. M. Gubbi,
om vergunning tot li<7 verkoopon van
sterken drank in het klein voor ge
bruik ter nlaatse van verkoop alleen
aan logeergasten in vereohillende lo
kaliteiten van het perceel Kruisstraat
na 17.
Het Tooneei
De Première van een oor
spronkelijk stuk bij Jacob
van Leimep.
Het was bg Vaa Lecuep aatuurigk weer
feest! Er weril gespeecht, wy moesten op
staan voor do Bra-banconce en het Wien
Neerlanüs Bloed, er werd gejuicht voor
de prjjswinners van Mechelen, enfin, hei
was een onderwelsche Van Lenncp avond,
zooals ik dien al zoo dikwgis heb mogen
meemaken. Maar hiervoor was ik toch
niet itt de eerste plaats naar den schou
burg aan den Jansweg gekomen. Van Len-
nep gaf gisteren de première van „Gebroe
ders Kalkoen", een vroo'.jjk spel m 3 be
drijven van Gerard Nielen. Een oorspron
kelijk stuk dus en dat nog wel van een
stadgenoot.... het ieek mij belangrijk ge
noeg om ditmaal de voorkeur te goten
aan dilettanten boven het gezelschap Co
moedia, dat donzelfden avoad in den
Stadsschouwburg optrad.
Laten wg maar dadelijk zeggen, dat hs*
voor den heer Nielen een groot succes is
geworden. Het publiek leefde mee, het
genoot zichtbaar van de malle situaties
en het had heel den avond om ia den
stgl van den schrijver te spreken
„krampen en stuipen" van het lachen.
En hoe het blijspel van den heer Nielen
werd gewaardeerd, bleek ook aan het slot
toea den schrijver door den voorzitter van
Van Lennep een krans werd aangeboden
en het publiek hom enthousiast toejuici»
te. Een avond dus van vreugde voor de
zen Haarleonschen 9chrgver!
Als er nu maar geen critici bestonden,
die den volgenden <iag voor dc koude dou
che zorgen! Want zoó enthousiast als het
publiek kon ik onmogelgk zjjn, al is er
dan ook veel 5n dat vroolyk spel, dat ik
heb gewaardeerd.
Het stuk doet sympathiek aan. omdat
het zonder eenige pretentie is. De heer
Nielen wil nier moer schijn-n dan hjj is;
hij tracht niet verder te springen dan zyn
pols lang is. Zyn blgspeï is blykbaar ge
schreven voor "liefhebbers en als
zoodanig moet men het dus beoordeelen.
De heer Nielen probeert geen oogenblik
naar boven te stijgen en doordat hg altijd
laag b\j den grond bljjft, heeft niexnand
moeite hem te \olgen. Dat hg begrip van
toonccl heeft, toont de heer Nielen in zijn
stuk herhaaldelijk. Er zgn telkens van
die* trucjes al zijn ze dan ook niet al
tijd gloednieuw die het bg het publiek
„doen", hg weet zgn bedrijven aardig te
sluiten en schrijft een dialoog, die iio
wel hier en daar wat heel gewooctjes
de spelers gemakkelijk „mondt". En in
het goede gegeven van zijn stuk was wer
kelijk stof voor een blijspel.
De gebroeders Kalkoen z:ja twee oude
vrijers, voor wie een vrouw het vreose-
lijkste wezen :s, dat er bestaat. En da!
ondanks het feit, dat zjj in knoopen, ga-
en band doen. De gebroeders Kal
koen zjjn, wat je zoo noemt, ouderwetsche
menschen. Aan loonsverhooging cn al dat
modern gedoe hebben zjj 'n „broertjo
dood". In een tjjd, dat zcIIb al van „bols
jewieken" gesproken wordt, verdient het
personeel in hun winkel nog hetzelfde
loon als lu jaren gelwien. I11 welke pr<»
vincie de flinke stad ligt, waar zoo iets
mogelijk is, verzuimt do schrijver wijse
lijk ons te zeggen. Wanneer de voorzit»
wmkettediendenbond ver
schijnt, en ine* staking dreigt, krygon de
gebroeders Kalkoen „de etuipeu op bet
ljjf". En wanneer dnu nog neef Leo hun
komt vertellen, dat bg wil trouwen en
uw over den drempel van hun ko
nier wil brengen, dan is liet voor hen, of
het huis boven hun hoofden zal instorten.
Een vrouw! Danr kan niets van inko
men! En Jacob K&lktfén, die wel vreet,
afstel dikwgls uitstel komt, der
creteert, dat beide partyea dc zaak 6 we
kun in beraad zullen houden. Voordat het
gonJjjn echter voor de eerste maal valL
s Fientje van Eisen, het meisje van
Leo, al elandestieu binnengesmokkeld.
Uit vrees voor de stuking hebben de ge
broeders Kalkoen besloten om voor hel
eerst in 40 jaar een jong meisje als hulp
do zaak te actneu en natuurlijk is dat
jonge meisje niemand anders dan de ver-
loofdo van neef Leo. En even natuurlijk
het, dat Fientje niet alleen alles in dc
zaak en in het huis verandert, maar dat
zy ook nog de harten van de twee ver
stokte vrijers, die tot op hun zestigste
jaar nooit hebben geweten, wat een
vrouw eigenlyk is, verovert En het slot
is hoe kan het anders dat de oude
vryers de les krjjgen, dat oud bij oud, en
jong bjj jong behoort.
Dat is werkelijk ©en bljjspelgegeven,
aar Gerard Nielen maakt het zich met
de uitwerking wel wat heel erg gemakke
lijk. Zoodrn Fientje binnenkomt, kan zjj
zeggen; veni, vidi, vlcil Dat is een groote
font van het stuk. De vestingen vallen
oordat zjj bestonnd, ja, zelfs voordat zij
belegerd worden. Op het gezicht Tan öcü
vgand alleen, eapitulceren reeds de g
broeders Kalkoen. Zelfs oom Henk, do
cholericus, dinn yrg niot anders hebben
