HAARLEM'S DAGBLAD
Buitenlandsch Overzicht
VRI JE AG 13 OCTOBER 1922 - TWEEDE BLAD
DE TURKEN SCHONDEN HET WAPENSTIL8TANDSVER0RAC
DOOR VERDER DE NEUTRAL E ZÖNE BINNEN TE TREKKEN.
DE D UITSCHE DéBaCLE. IS DIE NOC TE KEEREN. EEN MIDDEL
DAARTOE AANCECEVEN.
EEN INTERPELLATIEVLOED IN DE FRANSCHE KAMER-
DE POLITIEKE PROCESSEN IN DUITSCHLAND.
Da Turkscha quaestio
blijft nog de aandacht vragen.
^*£1 wordt gemeld, dat waarschijn
lijk de volgende week te Boulogne een
conferentie der geallieerde premiers zal
plaats hebben om de gemeenschappï-
lijkc politiek op de a.s. vredesconferen
tie te bespreken.
Als het tenminste tot een vredes
conferentie komt en het onverwacht niet
op oorlog uitdraait.
Dc Turken zijn tot alles in staat.
Nu wordt althans gemeld, dat vier
duizend man Turksohe troepen, nie;-
tegenstaande de overeenkomst van Moe-i
dania, in de neutrale Ismid-zóne zijn
opgerukt. Sir Harington heeft namens
de geallieerden onmiddellijk geprotes
teerd.
Hij zond een vliegtuig om een mede
deel mg te laten vallen, waarbij de be
velhebber der Turksche troepen wordt
gewaarschuwd, dat zij de neutrale zóne
schenden. De Britsche bevelhebber in
de zóne van Ismid zond een afgezant
met een witte vlag om de Turken te
waarschuwen. Harington sciDde even
eens aan Ismid Pasja en Kemal Pasja
om te protesteeren tegen deze" schee-
ding der overeenkomst. Terwijl het mo
gelijk is, dat dc beweging werd gelast
door den plaatselijken commandant zon
der sanctie van hoogerhand, beschou
wen degenen, die op de hoogde zijn
van de diplomatie, deze
woordbreuk als van
stigen aard.
Men gevoelt, dat de Turken rogen zien
een positie te verzekeren, die bun -n
staat zal stellen de ontruiming van
Consiantinopel door de vreemde troepen
te eischen vóór de bijeenkomst der vre
desconferentie.
In Crickenland
is het blijkbaar nog onrustig De regee
ring heeft het althans noodig geacht
om den staat van beleg af te kondigen.
Do ontruiming van
Thracii
Uit Athene wordt gemeld Naar schv-
ting zullen 400.000 Grieken Thracië ver
laten.
Een Crloksch journaiis!
vermoord.
Do Grieksche socialistische journalist
Paleologos meet door de Kemalisten ie
Smyrna zijn opgehangen.
Generaal Harington heeft
een dagorder
uitgegeven, waarin hii de verkregen
overeenstemming met de Turken mé
dedeelt en zegt. dat de regeling alleen
mogelijk is gemaakt, ten eerste door
de wonderbaarlijke verdraagzaam
heid der Britsche troepen onder dg
meeet tartende omstandigheden, wel
ke een schoon voorbeeld is van do
Britsche tucht, ten tweede, door de
etappen der regcoring. die zonder
verwijl krachtige versterkingen uit
zond zoowel militaire, maritieme als
luchtversterkingen. De order spreekt
het vertrouwen uit dat de geteekende
conventie allen druk en gevaar voor
de Britsche troepen opheft en aanzien
liik zal bijdragen tot een blijvenden
vrede.
Uit de Franse lie Kamer.
4 Do Fransehe Kamer kwam Donderdag
bijeen. Do Handelsblad-correspondent
se.ut daarover: Een kalme rentréo. De
laatste gebeurtenissen in het Naburige
Oosten hebben do positie van Foiucaré,
die aanvankelijk nu niet zoo heel goed
scheen, omdat liy feitelijk volstrekt niet
meer bereikt had dan Briand, zoozeer
versterkt, dat hij van de 44 interpella
ties, waarmee hij bestookt wordt, niets
ernstigs te vreozen hoeft. Do zitting
dus zonder onmiddellijk politiek belang,
h'ct-geen te merken is aan de opkomst der
Kamerleden, die voel minder talrijk zijn
dan bi.' de hervatting der werkzaamheden
doorgaans het geval is en van wie na
het aanhooren van de lgkreden, uitgespro
ken door den president, die vooral tref-
fendo en gevoelige dingen zei do van Som-
bat en Siegfried, velen terstond weer ver
dwenen.
Nadat besloten was, allo interpellaties
betreffende Ho algemeens politiek, hetzij
binnenlandsch of bnitenl&ndsche, samen
te behandelen, hetgeen ons miustens een
week van onafgebroken interpelleeren
voorspelt, begon Margaïno met het
groeizame regentje, waarmee hij steeds
dergelyko ontluikende interpellaties on
der algemeen gebrek aan aandacht pleegt
te besprooien. Te vermolden valt hierbij
slechts dc interventie van Poincaré over
het terugtrekken der Fransehe troepen
van den Aziatischen 00ver der zeeiingten.
Do premier zeido daarvan, dat de Fran
sehe bevelhebber in het Oosten zich door
Harington had lat enoverhalen, troepen
naar Tsjanak to zenden, waar tot dusver
log geen Franse bon waren geweest, maar
dat hij,( zoodra hij dit vernam, order had
gegoven, zo te doen terugkomen, omdat
hij niet wilde meewerken om het gevaar
voor een botsing, die in een algemoenen
oorlog had kunnen overgaan, to doen ont
staan. De gebeurbenisson hebben de Fran-
sc-ho regcering in dozen inderdaad volko
men in het gelijk gesteld, maar toch mag
men aannemen, dat Lloyd George in zijn
aanstaande komende redo over dezen „af
val"' (immers Harington was opperbevel
hebber in het Oosten, zooals indertijd
Foch het op het Fransehe front was)
harde dingen zal zeggen.
Va Margaine kwam Favre op bijzonder
agressieven toon verschillendo vorstan-
digo opmerkingen makeji. Hij viel Poin
caró scherp aan over zijn gevaarlijke uït-
tartende politiek, die zelfs in het Oosten
1 wnar hij dan zoogenaamd zooveel succes
zou hebbnien gehad, slechts geleid heeft
tot een procaireu schynvredo, en waarmee
hij elders volstrekt niet meer bereikt dan
Briand. "Wilt ge werkelijk geld loskrijgen
van Duitschland, zoo betoogde, liy, dan
mooi go eerst uw pretenties zeer vermin
deren, aangezien het duidelijk is, dat
Duitsohla:i,( nimmer do 150 milliard goud
marken, dio het schuldig is, kan betaleD
en verder meer rekening houden met do
belangen van Angelsaksera en neutralen,
do eenigen, die op het oogoublik geld heb
ben om in ito schrijven op internationale
leerlingen. Hy betoogde verder, dat onder
scheid gemaakt moest worden tussehen
goedgeziaden en kwaadgezinden in
Duitschland, Rusland en elders, hetgeen
Poincaré juist nooit doen ,zou en bestreed
den „srcns de la victoiredio volgens do
rechterzijde do liniache tegenstanders vau
Poincaró zouden miskennen en die vol
gens hom niet anders is dan zelfoverschat
ting en opgeblazenheid.
Een en ander veroorzaakte, zooals te
begrijpen is, menige woordenwisseling met
ue rechterzijde, speciaal met Daudet.
Daarna werden de interpellaties voortge
zet mot de interventie van een socialist
over den achturendag by de spoorwegen.
By zyn vrsohillendo interventies toon
de Poincaré zich soherper en meer autori
tair dan ooit. Met name viel hjj nit te
gen Favre, toen deze hem verweet, zijn
pers niet genoeg in toom to houden, als
(leze Lloyd George aanviel en zei, dat
Favre leugenachtige beschuldigingen
uitte, omdat hij toch heel goed wist, dat
fiy, Poincaré, daaraan niets doer. kon.
Als gezegd verwacht men, dat er wel
acht of tien dagen mee gemoeid zullen
r-ijn, eer alle interpellaties afgewerkt kun
nen zijn. Het resultaat lijkt echter alier-
mins twijfelachtig: do positie van Poin
caró is sterker dan ooit.
Do naderende crisis In
Duitschland.
Prof. Cr. C. A. Verrijn Stuart wijdt
onder bovenstaanden titel in liet
iongete nummer van „Economisoh-
Statistische Berichten" eenigö buiten
gewoon pessimistische beschouwingen
aan den economischen toestand in
Duitschland. Hij meent probleem,
waarvoor men eerlang zal komen te
staan, wanneer door den creiietnood
verschillende bedrijven gaan vastloo-
oen en dientengevolge ook in Duitsoh
land de werkloosheid op groote schaal
haar intrede zal gaan doen „van zoo
ernstige aard en van zoo geweldigen
om van e zal zijn, als de eeonomsche
"eerbiejtenis dei" laatste eeuwen niet
heeft gekend."
De inflatie van het Duitsche geld
wezen en de ernonne oorlogsschatting
vormen z.i. niet de oorzaak van de
dreigende debiele. Een hervorming
der begrooting en een internationale
leening zullen derhalve geen oplos
sing kunnen brengen van pro
bleem. De hoofdoorzaak ligt dieper,
11.1. hierin, dat aan het geamputeerde
Duitschland de mogelijkheid is ont
nomen ziin bevolking van ruim CO
millioen zielen te voeden en te onder
houden. doordien verschillende van
de meest vitale "rondclofgebieden bii
den vrede van Versailles van het land
.'iin afgescheiden Vóór den oorlog
voerde Duitschland per jaar gemid
deld voor 5 1/2 milliard Mark meer
aan voedingsmiddelen grondetoffen 011
halffabrikaten in dan uit. Van d«te
schuld betaalde het 4 milliard met
zijn fabrikaten, terwijl tegenover hel
saldo in hoofdzaak de rente i-tond
van de door Duitschland in zijn kolo
niën en elders geplaatste kapitalen.
Uit deze cijfers bliikt tevens hoe nauw
•Ie welvaart der overige werekl ver
bonden was met den groei der Duit
sche economische gemeenschap.
Door den wereldoorlog en den af
loop daarvan is de toestand fundamen
teel gewijzigd. Niet enkel is Duitsch
land. evenals de andere landen, door
een gewe'dige vermindering van zijn
kapitaal-voorraad en door het verlies
van mïHioenen mannen in den meeat
product leven leeftijd', plotseling in
hooge mate verarmd, en in productie
vermogen terugwva.an, het heeft bo
vendien ziin in het buitenland belegd
kapitaal, evenals ziin koloniën, vrij
wel geheel verloren, zoodst. het de in
don vorm van grondstoffen en voe
dingsmiddelen daarvan getrokken
rente zich zae ontvallen. De mogelijk
heid om goederen voor den export te
leveren, is in zeer aanzienlijke raato
verminderd. Van de iizemroduclie,
zooals deze in 1913 was. is maar 20.41
och aan Duitschland gelaten, van zijn
kolenorodnctie maar 68.20 pet., ter
wijl Duitschland van het restant nog
maandelijks 2 millioen ton aan de En-,
teute moet afstaan, zoodat het thans
op groote schaal steenkolen moet in
voeren. in tegenstelling tot voorheen
toen het b.v. in 1913 nog een saldo-
export van 34 niLMioen ton steenko
len had. Volgono Keynes meet de
Duitsche h ^o'.king zich thans behel
pen met 55 cct. van hetgeen aan de
meest onmisbare voedingsmiddelen
voor den oorlog beschikbaar wae. Ge
heel afgezien van de oorlogsschatting
beteek ent dit. dat het tegenwoordige
Duitschland niet in staat is, zijn be
volking in haar bestaarden omvang
in het leven te houden, te meer, wan
neer men er cn Iet, dal de productie
eter industrie wegens den teruggang
van het beschikbare kapitaal en de
vermindering van de arbeidsbereid-
heid en de arbeidscapaciteit dor werk
lieden niet meer 00 het vroegere peil
staat. Het eenige, wat redding zou
kunnen brengen, was een geweldige
verbetering cler bedrijfstechniek inge
volge niéuws vindingen van verstrek
kende beteekenis. Tot nu toe is hier
van echter niets vernomen. "Uit een
en ander spruiten ontzettende geva
ren voort. Minstens ettelijke miliioe-
nen Duitschers ziin er in het land te
veel, afgezien van welke regeling dan
ook ten opzichte van de oorlogsschat-
tenzii het vredesverdrag wordt
.herzien of te niet gedaan. In verge
lijking met di' probleem verliezen re
geling als thans tusschen Duitsch
land en België met moeite zijn tot
stand gebracht over de betaling van
enkele tienlallen miHioenen goudmar-
ken haar belang zoo eoed als wehecl,
en is het pure dwaasheid te meenen.
dat deze tot herstel van het eoono
misch leven in Europa of tot duurza
me stabilise erin g van de mark iets van Ten dood. werd de \raag hem nogmaals
b* teakenis zouden kunnen hiióragen.
Naar aanleiding v <)it artkol
merkt het Handelsblad op
„Dc conclusie van prof. Verrijn
Stuart ie wei heel erg aan den pess
mi&tisohen kant. Er bestaat ook o.
niet de minste twijfel aan. dat het in
Duitschland onherroepelijk mis moet
gaan, wanneer de Buten) vasthoudt
aan haar eischen inzake de oorlogs
schatting die nu eenmaal ver uitgaan
boven Duitschland's prestatievermo
gen. De territoriale verminking van
Duitschland behoeft echter o.i. niet
noodzakelijkerwijze zulke noodlot
tige gevolgen te hebben ais prof. Ver-
rijn Stuurt aanneemt. Het is waar.
dat Duitschland zich thans zelf niet
meer kan voeden: Dat kon het echter
ook voor don oorlog niet geheelen
Engeland kan het in nog veel minde
re mate. Het is echter in beide landen
mogelijk gebleken, de voedingsmidde
len te betalen uit de opbrengst van
den export van industrie-producten.
Ook dit laatste is in Duitschland
veel moeilijker geworden, nu het land
bovendien 80 net. van ziin ertsbed
dingen <31 een gedeelte van zijn kolen
voorraden heeft moeten afstaan. Niets
belet echter Duit.schl3r.-1 om deze
grondstoffen uit het buitenland, in de
eerste plaats wel uit de vlak aan zijn
grenzen gelegen Franrche en Luxem-
burgsche erts<*ebieden in te voeren, zij
het dan ook tegen wereldmarktprijzen
en de uit deze grondstoffen vervaar
digde producten weder, evenoens te
gen wereldmarktori'—-p. naar het
buitenland uit te voeren. Een in
dustrie. die voor Laar gromfctoffen op
het buitenland i# aangewezen, ver-
koert weliswaar iu zooverre In minder
gun&tigen toestand, dat deze toevoer
kan worden afgesneden in oorlogstijd
of bemoeilijkt kan worden coor uit
voerverboden etc. Maar onmogelijk
wordt liet bed'rij/ daardoor in norma
io tijden niet. getuige het foit, dat
Duitschland b.v. voor den oorlog reeds
groote hoeveelheden Zweedsoh en
Spaansch erts invoerde. en dat ons
eigen hoogovenlsdriif in Velsen, uit
sluitend met buitenlandsohe grondstof
fen zal hebben te werken. Gunstige
ligging, technische bekwaamheid etc.
zijn in dit opzicht vaak van meer be
teekenis dan de aanwezigheid van
grondstoffen ter plaatse. Men kan don
toestand in Duitschland in dit op
zicht o.i. moeilijk vergelijken met
dien in Oostenrijk. Laatstgenoemd1
land is door het plotselinge afsnijden
van het overgroote deel van zijn
grondgebied economisch volkomen
gedesorganiseerd. Duitschland is daai-
entegen ondanks alles een groote in
dustriestaat gebleven, al zal het ook,
nu bet in zooveel ongunstiger omstan
digheden is gebracht, veel harder moe
ten werken en voel economischer
moeten huishouden, om rond te ko
men en zal dit bovendien alleen moge
lijk zijn. wanneer de financieele bepa
lingen van het vredesverdrag belang
rijk warden herzien."
Is cr
hulp voor Duitschland
to verwachten f
Bii de Commissie van Herstel is in
gediend een voorstel van Bradbury,
waarin onmiddellijke en radicale maat
regelen worden aanbevolen ter voor
koming van een financieele debacle
n Duitschland.
In ruil voor finaucieele hervormingen
u hy aan Duitschland een uitstel van
betaling der schadeloosstelling willen
toestaan voor den tyd van 5 jaar.
De positie van Lloyd
Ceorge.
Terwiil de onderleekening van dc
overeenkomst van Moedania den in
ternationalen toestand gemakkelijker
gemaakt heeft, is de politieke toe
stand van Brittannië ingewikkelder
geworden. Allerlei geruchten doen de
ronde. Terwijl in sommig© kringen
spoedige verkiezingen voorspeld wor
den. spreekt men in andere van het
ontslag van Lloyd George en de voi-
ming van een zuiver unionistische re
geering met Balfour als premier. Al
deze speculaties rusten zoo meldt
Reuter ons niet od een definitieve
basis. Naar verluidt, heeft Lloyd
Goorge zich niet uitgelaten over zijn
voornemens. Hii ie thans buiten ter
voorbereiding van de rede. welke hij
Zate- te Manchester houdt.
Met het oog op de noodwendig
heid van de goedkeuring van do wet,
welke de Iersche grondwet ratificeert,
welker goedkeuring door de Iersche
Wetgevend© Vergadering thans verze
kerd J ijkt. is het waarschiinlök. dat de
regcering het parlement in November
zal bijeenroepen en dat de verkiezing
zal worden uitgesteld tot na de slui
ting van de parlementair© zitting.
In een later Rcutertelegram lezen
we nog:
Ondanks do opgewond enhei.f
heerscht er tiideliiko rust in <!e poli
tieke wereld. Zoowel voorstanders als
tegenstandera eer regcering reeer
vee ren blijkbaar hun zwaar geschut
tot Llovct George Zaterdag ziin nosi-
tie te Manchester zal hebben uiteen
gezet. De ecnige uitzondering is Mc
Curdv. de liberale whip en raadsman
van Lloyd George. Mc. Curdv zeide m
een interview„iaat ons ten spoedig
ste terugkeeren tot óe binnenlandse!.©
kwesties, daar de vrede van het hoog
ste belang is niet alleen in Europe,
maar ook hier te lande.. Wii wenschen
vrede in de Britsoho nijverheid tus
schen werkgevers en werknemers, ge
baseerd op betere waarborgen tegen
werkloosheid en schommelingen in
het bedrijf, en zoo voort. Dit zijn pro
blemen. waaraan naar ik hoop, net
nieuwe parlement veel tijd zal wij
den."
Deze uitlating wordt in eer' krin
gen b^ohouwd als een aanwijzing
voor Llovd George's nieuw program.
Verspreid nieuws
DE M OORD ZAAK RATKENAU.
Met een opgewonden tooneel begon
dte Donderdag-zitting van het Rathe-
nau-proces.
De voorzitter bracht de mogelijk
heid ter sprake, dat Ernst Werner
Teohow niet zelf een der daders was
bii den aanslag, doch slechte aio een
'medeplichtig© moet worden be
schouwd. Hii kwam terug op cte
vraag, die hii bii het begin van het
proces tot Techow had gericht„Hebt
eo onder dwang gehandeld, toen ge
't besluit naamt den auto te bestu
ren?" Techow antwoordde destitute
met „neen". Hii wees daarmee de
hand tc-rug. die bereid scheen te zijn
om hem ten minste het leven te ml- 1
Hen.
Thans nu hij zweeft tusschen leven verlies.
gesteld. Techow, die dien de2 21 jaar
card, ontkende opnieuw en eerst na
een ernstige toespraak van den voor
zitter. die er bii hem op aandrong,
aan zich zelf, aan zijn familie en aan
ziin moeder te uenken, besloot
Teohow het tot dusver door hem inge
nomen standpunt om te zwijgen, ten
einde Kern niet in een ongunstig licht
testellen. te verlaten cn met tranen in
de oogen verklaarde hij„Ik heb on
der verschrikkelijken dwang gehan
deld eu uit vrees voor mi in leven,
want Kern zeide mij den avond vóór
den moord op dreigenden toon „Ais
ie niet meedoet, schiet ik je dood
Bii dit dreieement van Karn was al
leen hii zelf en de andere moordenaar
Fischer aanwezig.
Deze bekentenis van Techow op het
laatste oogen blik veroorzaakt aan de
tafel der rechtere even groote bewe
ging als bii de verdedigers en de toe
hoorders.
In de zaai krijgt de bekentenis nog
een biizonólorc beteekenis. Woensdag
is aan het gerechtshof het resultaat
van het chemische onderzoek der aan
Günther gezonden pralines medege
deeld. Geconstateerd la, dat aan <ie
pralines arsenicum is toeeevoegd.
Sommige stukjes in de beide pakket
ten bevatten een groot ere dosis van
het vergift dan andere, en zoo wordt
verklaard, dat de uitwerking verschil
lend v/as. Het ligt voor de hand. dat
de afzender, die het pakket aan
Günther toestuurde, er op rekende,
dat deze het alleen voor zich zou hou
den en aldus den dood zou vinden.
Het requisitoir van den „Obermchs-
anwait" heeft de stemming od de be
klaagdenbanken sterk beïnvloed. Etr
wordt niet meer geglimlacht en ge
fluisterd. De jongelieden zitten stil en
gedrukt ter neer zoo meldt de Han-
delsbl ad-correspondent
Donderdag begonnen dse pleidooien.
De verdediger van Techow, „Jus-
tizrat" Hahn, wees er op, dat gecon
stateerd was, dat reohtsstaand© groo
pep. met name de organisatie C.. niet
bii den moord betrokken waren. Deze
was van een onriip politicus. Niemand
heeft ontkend, dat Rathenau het beste
voor het Duitsche vaderland heeft ge
wild. Met zich tb'if? verontwaardiging
keert de verdediger zich tegen den
eifioh om bekl. tot eerverlies te ver-
oordeelen.
D© tweede verdediger van Teohow,
de advocaat Sack, begon met de aan
sporing tot het gerecht 0111 niet van
den bodem van het recht af te wijken.
Ook hii verdedigde de organisatie C.,
hij zeide, voor de republiek
heeft gestreden. Hii besprak de bij
zonderheden van het gebeurde. Te
chow was wel een helper, maar niet
een der daders.
De advocaat Litkeibrunnen, de der
de verdediger bespreekt ö'e rechts
gronden.
Na een pauze kreeg de advocaat
Gollniek. de verdediger van Günther,
het woord. Hij trachtte te bewijzen,
dat Günther slechts medeplichtig was
aan doodslag.
Ala een rethorisch talent ontpopte
zich advocaat Pohi, die v. Salomon
verdedigde. Hii deelde mede, dat Sa
lomon had kunnen vluchten, indien
hij had gewild. In den trein werd' hij
door twee personen bewaakt, die ech
ter in slaap waren gevallen en luid
hadden gesnorkt. Toen dc trein aan
een. klein station stopte, had hij een
ooeenblik met zichzelf overlegd, of
hii de vlucht zou nemen, maar in het
bewustzijn van ziin onsohuld, was hij
blijven zitten.
HET PROCES-FECHENBACH.
In de zitting van Donderdag van het
proces-Feehenbach verklaarde do des
kundige Thimme, directeur van de bi
bliotheek van den Pruisischen Land
dag, dat het Rotterdamschc bureau
een inlichtingenbureau voor een vreem
de mogendheid was. Den leider van 't
bureau hield de deskundige vo©r een
strooman, de eigenlijke leider was on
getwijfeld een Duitscher, die zich aan
vreemde mogendheid verkocht.
Do berichten van Lembke waren van
den aanvang af „Tartarennachrieh-
die van Fechenbach deels le
vendig gekleurd en overdreven, op ver
scheiden plaatsen tegen beter weten
rn onjuist. Thimme geloofde, dat Eis
ner zijn vervalschingen van officicele
stukken bewust pleegde. Zekere be
richten van Fechenbach waren eer
bevorderlijk dan schadelijk voor het
ijksbelang geweest. Eenigo berichten
konden echter gevaarlijk worden. Br.
Gargas had in het algemeen in pro-
Duitschen zin gehandeld. Voor de
houding van Fechenbach had in de
eerste plaats de strijd voor de rijks
eenheid den doorslag gegeven. Hij had
op de regeering druk uitgeoefend in
zake de quaestio der schadevergoedin
gen. Het getuigenverhoor werd daar
op gesloten-
In de namiddagzitting hesprak de
ambtenaar van het O. M. in de eerste
plaats de publicatie van het zooge
naamde oorlogsniemorandum van Erz-
berger door Fechenbach. Hij zeide,
dat de schuld van Fechenbach hierin
lag, dat 11 ij aan een vreemde regeering
het bewijs in handen gaf, dat dezo
anncxionistische memorie inderdaad
bestond. Zij moest den vijand tot de
slotsom brengen, dat ook het Duitsche
volk en zijn vertegenwoordigers een
veroveringsoorlog gewild hadden.
Ten aanzien van het telegram van
Bitter (den toenmnligen Beierschen
gezantbij het Vaticaan) merkte het O.
M. op, dat Fechenbach zich cr van
bewust was, dat do publicatie ge
schikt was onx de belangen van
Duitschland te henadeelen. tn zijn be
richten aan Gargas heeft Fechenbach
de Rijksregeering en do Beierscho re
geering valsch beticht. Ook tegen
Lembke en Gargas hield het O. M.
de aanklacht staande.
Ten aanzien van do strafmaat zette
het O. M. uiteen, dat Fechenbach in
dc zaak-Payot (den correspondent van
.Journal de Genève") landverraad
had gepleegd toen Duitschland in de
grootste ellende terneer lag- Geëischt
werd derhalve voor deze zaak 15 jaar
tuchthuisstraf.
Ook in het geval-Gargas had niet
het welzijn van het vaderland, maar
het partijbelang bij hem den doorslag
gegeven. Voor deze poging tot land
verraad was de eisch 12 jaar tucht
huisstraf en beide straffen samenge-
15 jaar, en daar hij ook door
winstbejag was geleid, tien jaar eer-
Leinbke had als vertegenwoordiger
van oen officieus Duitsch blad (dc
„Deutsche Allgemeine. Zcitung"), te
gen judasloon een gevaarlijke Txedrij
vigheid ontplooid. Tegen hem eisch-
te het O. M. 14 jaar tuchthuisstraf
en ontzegging der burgerlijke eere-
rechtcn voor tien jaar.
'Dr. Gargas, de Poolsche spion, mis
bruikte de Duitsche gastvrijheid om
Duitschland aan zijn vijanden te ver
raden. De hoogste tuchthuisstraf van
16 jaar en 10 jaar eerverlies is voor
Gargas nog to weinig.
HET POOLSCH-TSJECHISCHE
CESCHIL.
Volgens een bericht uit Parijs aan
de „Narodiii Listy" zou de gezanten
raad hebben besloten, om de kwestie
van Javorina op te lossen ten gunst?
van Tsjeeho-Slowakije, aan welken'
staat het geheele gebied voortaan zou
•behooren.
i „Tribuna" verneemt, dat de
Poolsche regeering uit de kwestie van
'.Tavorina alle economische en poli
tieke consequenties wil trekken. Bin
nen weinige dagen zal Warschau bij
Praag aandringen op ratificatie van
het politiek vertiirag, teneinde in de
mogelijkheid te geraken om te staan
op de nakoming van de verplichtingen
die er uit voortspruiten. Polen eischt
eveneens, dat Tejecho Slowakije de
emigranten uit Oost-Galicië buiten
ziin grenzen houdt, aiomede de op
heffing van de Oekrainsche universi
teit te Praag. Ingeval van weigering
•an de zijde der Tsjecho-Slowaaksche
reeeerine zou Polen zijnerzijds weiee
ren om het handelsverdrag te erken
nen en dten doorvoer uit Tsjecho-Slo
•akije door Polen naar Rusland en
de Oekraine stopzetten. Voorte zou
het zich voorbereiden op een politie
leen bovcot cn den post van Poolsch
gezant te Praag vacant laten, zqo'ang
Tsiecho-Slowakije bij zijn houding
blijft volharden.
DE IERSCHE CRONDWET.
De laatste vier artikelen, van de 79,
waaruit de constitutie van den Ier
sohen Vrijstaat io samengesteld, zijn
gisteron in gesloten zitting door het
voorloopig© parlement aangenomen.
De minister van Binnenlandsche
Zaken zei in den loop der debatten,dat
het nocriig zou ziin, dat het voorloo-
pig parlement nog geruimen tijd na
het inwerking treden der nieuwe con
stitutie aanblijft, n.'. totdat de kies
lijsten ziin opgesteld. De tijdserens
voor den zittingsduur van zulk een
voorloopig parlement is een jaar,
maar het is onwaarschijnlijk, dat dit
provisioneel parlement langer dan
seven of acht maanden zal moeten aan
blijven.
UIT SOVJET-RUSLAND.
Over het reeda voor korten tijd be
kend geworden Russische dienstplicht-
ontwerp wordt ntg gemeld, dat de ac
tieve diensttijd bedraagt voor de in
fanterie anderhalf jaar, evenals voor
de artillerie, voor de cavalerie twee
en een half jaar, voor de luchtvloot
drie en een half jaar en voor de mari
ne vier en een half jaar.
Dit beteekent weliswaar, vergeleken
met den tijd van voor den oorlog een
verkorting van den diensttijd, doch
daartegenover wordt de dienstplicht in
zoover uitgebreid, dat ook overtollige
recruten dio vroeger vrij waren,
thans in den herfst voor den tijd van
zes maanden ter oefening moeten op
komen. De ouderdomsgrens voor de
reserve is bovendien tot veertig jaar
verhoogd.
l««T ITALIë.
De Fascisten.
De naaste bure« van Italië zijn alles
behalve gerust over de houding van
de Fascisten. Eerst heeft huu optre
den de Tiroiers de schrik op 't lijf
gejaagd en nu komt uit Belgrado het
bericht, dat ook dc Serviërs vreezen,
dat de Fascisten weer wat m 't schild
voeren nabij de Servische grens. Dc
bladen te Belgrado melden, dat de
Fascisten een nieuwe staatsgreep voor
bereiden tc Fiume- Er zou een macht
van 30.000 man op Fiume aanrukken,
om zich vau de stad en het omliggen
de gebied meester te maken, ten ein
de dc uitvoering vau het verdrag van
Rapalto te beletten.
Omtrent de binnenlandsche poli
tiek in Italië, waarbij de Fascisten ook
zoo nauw betrokken zijn, wordt uit
Rome aan de „Chicago Tribune" be
richt, dat de politieke toestand, die
boe langer hoe verward.r dreigde te
worden, eensklaps belangrijk is opge
klaard en dat er een gunstige wending
is gekomen. De Fascisten, dio de sterk
ste nationalistische partij vormen,
hebben opeens krachtigen steun gekre
gen van circa tachtig Kamerafgevaar
digden van de oude liberale partij.
Dezo liberalen, die pas hun congres
te Bologna hebben gehouden, hebben
besloten een rechtschen vleugel te
vormen, naast de Fascistische natio
nalisten.
De liberale partij heeft in Italië een
niet geringen invloed en een groot ver-
eden. Cavour.-Spaventa en vele an
dere groote staatslieden, behoorden tot
deze partijook minister Facta be
hoort er too. Aangemoedigd en ge-
spircerd door de Fascisten hebben
de liberalen hun politiek van wachten
de kat uit den boom kijken, laten
11» en zich aangesloten bij de rech
terzijde.
De liberalen hebben circa 100.000
leden buiten het parlement en in na-
'olging van het fascistische voorbeeld
hebben zij zelf een soort militie ge
vormd, waarvan cr al twee bataljons
gereed zijn.
Tengevolge van dezo verandering in
den parlementairen toestand is het
waarschijnlijk dat dc verkiezingen
niet voor het aanstaande voorjaar zul
len worden gehouden.
In politieke kringen te Rome twijfelt
men er niet aan, of na de verkiezingen
zal men een krachtig rechtschh kabi
net krijgen, en zal er een eind komen
aan Italië's politieke moeilijkheden.
Nader wordt gemeld:
De Italiaansche regeoring zou naar
aanleiding van een fascistisch ultima
tum hebben besloten dc Kamer te ont
binden.
DE TERUCCAVE v-AN KlAL'TSJAtS
AAN CHINA.
Uit Tsing Tat: wordt gemeld, dat
Japan besloten heeft, Kiautsjau tcgep
2 December a s. China rag te
geven.
EEN REDE VAN TROTZKf.
In een red-., welke Triotzki hield
op het vijfde congres van textiel-ar-
beiders. legde hii <ic:i nadruk op da
noodzakelijkheid 0111 gereed te r-?aai*
voor den o;>r!og. Het zwaartepunt
der politiek ligt echter op économisch
gebied en het zesde jaar van het he-
staan der Sovjetmacht, zal ongetwij
feld staan in het teekeii der industrie
31 versterking der vakvereenigngen.
DE EURGPEESCHE SCHULDEN
AAN AMERIKA.
Met het oog op de onwaarschijnlijk
heid, dat de Europeeschc debiteurs,
met uitzondering van Engeland, aan do
Voreenigde Staten de geleende gelden
in de naaste toekomst zullen terugbe
talen, aldus een draadloos bericht,
dringt dc Amerikaansche regeering er
bij het Amerikaansche kapitaal op aan
den Europceschen staten geen verdero
leeningen te verstrekken, voorr.l niet,
'ndien dit geld zou worden gebruikt
voor de bewapening-
Senator Lodge heeft in een rede to
New-York het denkbeeld geopperd,
dat de debiteuren der Ver. Staten
waarborgen zouden geven, waartegen
over de Vereenigde Staten dan gemak
kelijke betalingscondiiies konden toe
staan. Naar aanleiding daarvan beeft
Frankrijk te kennen gegeven, dc eer
ste vier jaar niets te kunnen betalen,
daar alle middelen voor den wederop
bouw noodig zijn.
?an het Politieke Tonr-
uooiveiit.
TWEEDE KAMER.
12 October.
Installaties en interpellaties
De ontwerpverdragen van
Gonua. Ecu onprettig be
gin voor minister ven Swaay.
Wettelijke regeling van
het levensverzekericgsbedrijf
verkiezing van vyf ministers t^l
Tweeë "amerlid is door de recoustrnc-
au liet kabioet-Ruys, waarby dat
kwintet excellenties weer voor on be paal
den tjjd werd geëngageerd, feitelyk weer
letgedaan en er kwamen d»s weer vyf
aeaturee. Vandaag z(jn vier van <le vyi
pvoIgers-Kamerleden beëedigd, nl. dn
■mti-revolutionnairen Heult el 8 en Van den
Heuvel, de Chr. Historicus Rutgers van
Rozenburg en de Katholiek Ruiten. Nnm-
vyf, de heer Lovink (O.-H.) zal bi
uenkort volgen. Op hem na is de Kaïner
thans weer complect.
Na deze installaties werden eenigo in-
:erpellatie-aanvragen afgedaan. De heer
Van Braambeek zal de volgende week
ermoedelijk Dinsdag mogen inter-
eüeeren over het tekort by de spoorwe
gen, de hoer K. ter Laan zag zich een-
icifde vergunning, doch op nader te b a
palen dag, toegekend ten aanzien van
t nieuwe reglement van krijgstucht en
Troelstra zal net zijn aangevraagde
interpellatie over de voorgenomen in
houding der veel besproken 81/2 pet", van
io Ryks-ambtenaren en Rykswerklieden
by de algemeene beschouwingen over êe
SLaatsbegrooting voer den dag mogen
komen.
Drie ontwerp-veixlriigen van Genoa, to
beschouwen als verlengstukken van ilo
verdragen van Washington betreffende
den arbeid, doch hier ineer speciaal voor
zeelieden (Ie do bepaling van den mini-
inum-lecftijd van toelating van kindu
ren tot arbeid op zeeschepen op 14 jaar,
2e eenige regelen mot. betrekking tot do
arbeidsbemiddeling vodr zeelieden en -le
tot schadeloosstelling by vrerklooabeid
t-'u gevolge tan bet verlies van het <chip
by schipbreuk) ontlokken een weinig ge
wichtige terminologische beschouwing
aan den heer Beumcr en werden, nadat
de heer de Monté VerLoren tevergeefs
op aanhouding bad aangedrongen, zon
der stemming goedgekeurd, evenals ca
overeenkomst met do Kon. Hoil. Llovd
ton opzichte van het vervoer vau de No-
derlaudscJie briefpost op haar schepen.
Minder gemakkelijk kwam dc nienwo
minister van Waterstaat, prof. Van Swaay
er af met het ontwerp van zijn voorgan
ger tot naasting, van den spoorweg van
Zutjflhen langs Winterswijk naar de Duit
sche grens in do richting van Borken en
Boc.heit. Voorgesteld was, dit lyntje mn
toehebcorcn in het belang van het Neder-
laudscho spoorwegverkeer met Dnitseh
land voor 3 1,'2 milüoen gulden aan te
koopon, d.i. ongeveer 11'2 millioen gal
den minder dun do Ned. Wcstfanlse'ct
maatschappij, wier eigendom dezo lyn '9-
daarvoor aanvankelijk bad bedongen.
Ma8r we leven in een tyd, waarin dn
Staat elk millioentje nog eens moet 0ut
koeren in de praotiscbo uitvoerbaar
heid van die omwenteling verdiep ik mo
niet cn dit had mr. Marchant aan!'-1
ding gegeven, op aanhouding aan te drin
gen, in afwachting voa een nog verder©
daling van den naastiugeprys, dio z-h
zeker zou komen ornaat liet economise,U
nut van dit lyntje aan het tanen is sedert
do opkomst van do verbinding Via Nieu
we Schans.
Minister Vnn Swaay adviseerde even
wel tot onmiddellijke aanvaarding va a
het naastiugsontwerp, daar andere wel
licht een dure procedure noodig zou zyn.
En Z.-Exc. geloofde niet, dat cr nog
kans zou bestaan, op verdere daling vau
de aaastingssom, z»odat z.i. aanhouding
het prysgeven van een goede kans voor
een kwade zou bcteckenen. Wat den heer
Marchant niet belette, een motie tot aan
houding in te dienen, waaraan zonder
boe of ba de geheele Katholieke" fractie
„van je vrienden moet je het nia-i r
bobben", zal prof. Van Swaay wel heb
ben gedacht eenigo anti-rovolution-
nalren, o.w. de groote loider, do heer H.
Colyn, enkele chrmtulyk-historisehca ca
do gansehe linkertyile hon stem gaven.
De motie tot aanhouding werd alzoo met
60 tegen 17 stemmen aangenomen, tot
groote verwondering van minister van
Swaay, die tenslotte zyn eerste kennisna.-
k;.ng met tevens échec in do TirccdV
Kaïner irniar glimlachend opnam.
De rest van den middag hield de Ka
mer zich onledig met de wettelijke rege
ling van het levensverzekeringfibodryf.
Zal deze nu, na de vergeefs he pogin
gen van 1883, 1897. 1910 en 1912 tel-
kens mot e-u ander wetsontwerp sia-
gent Het is, in het belang voorai van do
verzekerden, van wie tegenwoordig een
byzonder groote dosis vertrouwen in den
verzekeraar wordt gevergd, van harte te
hopen. Het onderhavig, voorstel ie >n
hoofdzaak overgenomen van de eommis-
sic-Niomeycr eu do ste\ige draad, |i-e
