Pers-OveFzic&ï
Sport en Wedstrijden
Rubriek voor Kragen
Gemengd nieuws
DE WIJZICINC VAN DE LAGER
NODERWIJSWET.
In een artikel over do wijziging vau
do Isaser onderwijswet schrijft D e
Nederlander o.m. het volgen
de:
he
Links en rechts was il
ducht, dat hier of daar de eene school
een duim breed hoogte boven de an
dere zou uitsteken en dus icte vóór
zou hebben, dat men. om dit te voor
koraen. er toe kwam de gelijk- en ge
lijkvormigheid met waar fanatisme
tot het uiterste op te drijven, al
dreigde deze eenvormigheid een
keurslijf te worden, dat de school in
hare natuurlijke ontwikkeling be
lemmerde.
Wii zijn nu twee jaren verder. De
oude angst heeft in menige gemeente
plaats gemaakt voor onderlinge waar
deering en aamenwerking. Het is nu
tijd do kwade belemmeringen, door
kleine concurrentievrees binnenge
haald. uit de wet te verwijderen. Als
dat gelukt, zal Nederland het indie
nen en afwerken van dit wijzigings-
ontwerp zegenen.
Wij wijzen dan op een zestal vrij
heidebolerumenngen. welke naar onze
overtuiging, beslist uit de wet en het
wijzigingsontwerp verwijderd moe
ten worden.
I. Artikel 3. lid 2, verbiedt een
vreemde taAl te onderwijzen in de
klassen 1VI eener lagere schooi.
Du verbod belemmert de vrije beslis
ein gdor ouders en schoolbesturen
over de opvoeding hunner kinderen
en leerlingenhet druischt in tegen
hetgeen bij ons volk op onderwijsge
bied steeds gewenseht on nuttig bleek
zijne opheffing zou althans in ge
meenten waar een aantal scholen be
el,.at. op geen enkel© moeilijkheid
stuiten on zou van de Rijks- of Go
meontekas geen enkel offer vragen.
II. Artikel 3, lid 4 eisoht dat op eon
school voor U.L.O. ten minste ge
durende 14 uren les wordt gegeven
in de gewone vakken van het lager
onderwijs. Dezo eisch doet het pae-
dagogiscli inzicht van schoolbesturen
en hoofden van scholen gewold aan
en maakt een behoorlijk onderricht
in bijbe.sche en algomeene geschie
denis. in wiekundo en vreemde talen
onmogelijk.
III. Artikel 27, lid 2. verbiedt de
samenvoeging van een school voor
ger onderwijs, met een school v
G. L. O., in één gebouw, onder één
hoofd, wanneer deze soholen tezamen
meer dan 220 leerlingen tellen. Het
wijzigiugs-ontwerp brengt dit maxi
mum op 350tnaar dit verbod moet
uit de wet verdwijnen, als kostbaar,
als geiheei ongemotiveerd en als .be
lemmerend voor de vrije ontwikke
lang eener schooi.
IV. Artikel 28. lid 5, zou verbie-
~den het aanstellen zelfs voor eigen
rekening van de schoolbesturen, van
meer ouderwijzere, dan het getal
waarvoor het salaris door het Rijk
wordt vergoed. Dit verbod is vólke
rnen onredelijk en zou. in menig ge
val een© behoorlijke klasse-indeeling
onmogelijk maken.
V. Artikel 89, lid 5. verbiedt den
schoolbesturen aan de onderwijzere.
zeif3 voor extra lessen of bijzondere
diensten een speoiale .belooning toe-
te kennen. Wel moet wdrden opge
volgd de onverdedigbare eisch, dat
een onderwijzer met dezelfde be
voegdheden. die lee geeft aan een
school voor U. L. O., alleen daarom,
hooger salaris geniet.
Dit verbod en deze eisch belemme
ren de schoolbesturen in het goed be
heer hunner soholen en bedreigen
den goeden ge eet onder het onderwij
zend personeel
Vlè Artikel 89, lid 7, verbiedt der,
schoolbesturen eenig ander school
geld te heffen, dan door de wet ia
voorgeschreven. Dit verbod doet voor
de scholen veel geld verloren gaan
het maakt het onmogelijk gereede
betaling te vinden voor allerlei zeer-
noodige uitgaven het maakt aflos
sing der bouwschulden onmogelijk en
dwingt menig schoolbestuur de gele
genheid tot opneming van leerlingen
te beperken tot de kinderen van de
leden der sohpoivereenigtng tenein
de uit deze ieden-oontributie de mid
delen te vinden tot hel doen der bc»
vengenoemde onafwijsbare uitgaven.
DE ANTITHESE IN HET LEGER.
Oifder dit opschrift schrijft M. in
„De Vrijzinnig-Democraat":
Een ongelooflijk bericht bracht 0116
deze week „De Telegraaf': de mi
nister van Oorlog zou voornemens
zijn, „christelijke kaderacholen" op
te richten; hiermede zou een denk
beeld worden verwezenlijkt, dai
reeds lang door de confessioneele mi
litaire bonden wordt gepropageerd.
Dat een vereeniging van christe
lijke, of van katholieke onderofficie
ren zoo iete gaat propageeren, is nog
begrijpelijk. Zij vinden zich zelf zoo
veel beter mensch en zooveel beter
onderofficier dan al die anderen,
zij zouden het ideaal nog dichter na-
deren, indien zij ook in afzondering
■werden opgeleid. Als zij dan maar
begrijpen, dat zij hunne vereeniging
niet „nationaal" moeten noemen,
De Regeering echter staat er
jders voor. Zij heeft te zorgen
zegt zij tenminste voor een weer-
jruncht uit en voor het gelieele volk.
Alles moet hier „nationaal" wezen
Een legerwet moet een „nationale'
wet zijn en ieder die niet revolu-
tiönnair is, moet er zijn stem aan ge
ven. Tegenover den gemeeiifchappe-
1 ij ken vijand moet het volk staan a's
één geheel. Van partij verschil mag
hier geen sprake zijn. Dat is van de
Weermaoht juist de kracht.
En nu zou de Regeering gaan zeg
gen: voortaan leid ik do onderofficie
ren in het leger op in tweeën: dc
„christelijke»" aan een eigen school
en de „anderen" aan oen andere, af
gezonderd vau elkander, opdat niet
wie met pek verkeert ermede be
smeerd gerake.
Straks kan zij de scheiding verder
doortrekken: waarom geen „christe
lijke" kazernes of kampen cn „ande
re", ja waarom geen „christelijke'
bataljons en „andere"?
Een politiek fanaticus is onbruik
baar als minister van Oorlog ook
worn- hen, die van het leger iels den-
Ken te maken. Een politiek verdeelde
weermacht is machteloos, ook a'
fetclt men straf op blijken van „onver
genoegdheid".
Er deden zich verschijnselen voor
*an gebrek aan waarheidsliefde en
trouw aan liet gegeven woord. Wie
chrtótoiijke propaganda wil maken,
rntwikkele daartegen zijn kracht.
Letteren en Knnst
DE NATIONALE OPERA.
De heer G. H. Koopman deelt aan
het N. v. d. D. mede:
lu de Zaterdag gehouden bespre
kingen is gebleken, dat de statuten
van do N. V. Nationale Opera de be
noeming van slechte één directeur
toelaten, wiens aanstelling door een
a'gemeene vergadering moet geschie
den. Een vergadering van aandeel-
li oudere is daartoe echter nimmer ge
houden, zoodat rechtens geen direc
teur ie benoemd. De thans als zooda
nig fungeerende drie lieeren zijn,
naar zij mededeelden, door commis
sarissen aangewezen.
Deze omstandigheid zal ten gevolge
hebben, dat de Nationale Opera aan
geen enkel contract is gebonden. De
hoer Koopman heeft thans in over
weging gegeven een vergadering van
het geheele personeel bijeen te roe
pen, op Maandagochtend 10 uur. Dit
besprekingen was namelijk gebleken,
dat de gemachtigden van het perso
neel geen volmacht hadden om
sluiten te nemen. Maandagmiddag to
3 uur wordt daarom een vergadering
van aandeelhouders gehouden
Bij de tot dusver gevoerde bespre
kingen heeft de heer Koopman reeds
in grove trekken zijn plannen mede
gedeeld. Zij komen hierop neer, dat
aan de crediteuren 10 pCt. zal worden
geboden, terwijl liet personeel af
stand zal moeten doen van achterstal
lige vorderingen en loopende con
tracten. Daarna zal de heer Koop
man onmiddellijk personeel engagee-
ren op nieuwe voorwaarden.
De heer Koopmar. stoli zich op liet
standpunt dat al'e verbintenissen
aangegaan door de thans als direc
teuren optredende lieeren onwettig
zijn.
VOETBAL.
Overgangsklasse.
V. V. A.—STORMVOCELS (1—2).
Wederom heeft Stormvogels op af
doende wijze met een sterker tegen
stander afgerekend. Na de 40 over
winning op V. U. C„ waren dc ver
wachtingen ten op zich te van de Am
sterdammers hoog gespannen. En ze
hebben die niet beschaamd. Het elf
tal speelde prachtig, maar de voor
hoede moest ten slotte in de Storm
vogels-verdediging waarin Blinkhoff
Jr. schitterde, haar meerdere erken-
Na den aftrap is V. V. A. er direct
in en krijgt de Stormvogels-verdedi
ging het zwaar te verantwoorden.
Gelukkig is Blinkhoff Jr. goed
dreef, wat van de andere verdedigers
niet gezegd kan worden. Al spoedig
krijgt de midvoor een mooie kans, die
hij niet benut. Stormvogels brengt
nu eon paar tegenbezoeken, die de
stevige V. V. A. backs met weinig
moeite afslaan. Alleen een schot van
Oldenburg Jr. had bijna sucoes, doch
de links-baak trapt den bal uit het
doel.
V. V. A. blijft keurig samenspelen
en passeert meermalen de minder op
dreef zijn/Je Slormvogels-lialfbacks.
Bij één dier aanvallen krijgt Ileuze-
naar een hoog schol te verwerken.
Correct vangt hij den bal op, doch
trapt hem tegen een toestormenden
V. A.'er (1-0).
Lang pleizier heeft V. V. A. niet
van dien voorsprong, want na vijf mi
nuten maakt Blinkhoff Sr. gelijk.
(1-1).
V. V. A. beantwoordt dit doelpunt
met een gevaarlijken aanval, doch
Reuzenaar stopt keurig. Na nog
eenige wederzij deche gevaarlijke aan
vallen is liet rusten.
De rust duurt slechts kort; V.
A. valt direct wear vurig aan. Blink
hoff Jr. c.s. staan echter pal. Een
hard schot van den midvoor vliegt
juist naaat en de Iinks-biimeii schiet
over.
Dan komt Stormvogels opzetten,
vooral Blinkhoff Sr. is gevaarlijk.
Hij wordt eahter streng beu aakt, doen
breekt af en toe gevaarlijk door. Ol
denburg Jr. scoort dan nummer twee,
doch deze wordt geannuleerd. Kort
liierop scoort Visser op mooie wijze
nummer twee (1—5).
Stormvogels is nu sterker cn V. V.
A., die tot nu toe zoo krachtig speel
de, zakt af. Weer scoort Blinkhoff Sr.,
doch wéér is liet off-side. De Storm
vogels-verdediging komt er thans
en zet geregeld de voorhoede aan het
werk. Blinkhoff Sr, komt alleen voor
den keeper, maar schiet recht op de
zen af. Het aantal gevaarlijke Storm
vogels-aanvullen is thans legio, doch
op onbegrijpelijke wijze blijft een
goail uit Pas in de laatste minuten
komt V. V. A. nog opzetten, dook dan
is het te laat. Het is en blijft 1—2
DAMES-HOCKEY.
Saxenburgers—B.D.H.U. II. (0—10).
Goeu kwaad begin voor B-D.H.C. II,
hoewel deze uitslag toch wel wat ge
flatteerd is. Saxonburg speelde slechts
met tien dames en had ïuvaisters,
maar die had JJ.D.il.C. II ook. Er
werd evenwel door de Bloemendaal-
sche dames flinker doorgezet, wat dan
ook de vele goals aantoonen.
B.D.H.O. II.stelt zich oji als volgt
Doel: B- van Til.
Achter: IE Geyl en E. Emrik.
Midden A. Houtsma, C'. Jonker cn
T. Schoonheyfc.
Voor: 1. Geiritsz, T. de Graaf, H.
Koopman, N. van Doornen A. Cratnes.
Ruim half li iaat scheidsrechter
Crommeling beginnen. B.D.H.O. valt
dadelijk flink aan; het spel blijft dan
op de Saxenburgsche helft. Het duurt
niet lang, of mej. H. Koopman weet.
voor do eerste maal met een mooi
schot de doelwachlater te passeeren
(0—1).
Saxeuburg probeert het nu ook eens
maar verder dan de backs komt ze
voorloopig niet. B.D.H.O. II verhoogt
zelfs spoedig haar score, ditmaal door
toedoen van mej. T. do Giaaf (02).
Saxenburg komt wat meer opzei
len, maar haar schoten gaan meest
achter. Een van deze schoten (van
mej. F- v. d. Ban) had beter lol ver
diend, dit was werkelijk zeer fraai.
Vóór half time maakt B.D.H.O. II
nog een goal, weer door mej. H.
Koopman (03).
Na half-time is het geheel met de
.Saxenburgers gedaan. Veel geluk bob
ben ze ook niet, want twee dames
I moesten wegens kleine blessures uifc-
vallen.
B.D.H.O- II liet echter één van haar
clubleden invallen. Kort na elkaar
komen nu de goals, waarvan mej.
II. Koopman het leeuwenaandeel nam
zij maakte liefst punten in dezen
wedstrijd. Ook mej. T. de Graaf weer
de zich flink. Van haar stok kwamen
4 doelpunten, waarvan één zeer mooi.
De doelwachtster van B-D.H.C. II
had wel een rustigen dag na balr-
time kreeg zij slechts één bal te ver
werken.
Voor Saxenburg wordt het nu haast
uitsluitend verdedigen- Slechts spora
disch werd er nog een aanval onder
nomen. Het einde kwam dus mei
100 voor B. D. H. O. II.
VRAAG: Waar wordt les gegeven in
eerst» liulp bjj ongelukken? Wanneer be
gint die cursus?
ANTWOORD: Wend u tot den heer R.
C. Vonema, arts, Kleine^ Houtweg 21.
VRAAG: Welke zjju dc „bekende'
voorwaarden, verbonden aan do gratis
omwisseling der obligaties van Kunsten
en Wetenschappen?
ANTWOORD: Daarover worden her
haaldelijk bijzonderheden geanuoceerd.
Wend u overigens om inlichtingen tot
hem, van wien ge de obligaties gekocht
hebt.
VRAAG: 1. Ik heb gezonde kippen
broed 1921, die ged verzrgd worden. Zo
krjjgen 's morgeus gerstemeolboslag,
m'engd met paarde «Ohakt, overdag gr
voer met groen. Korf achter elkander zjjn
twee kippen in tjjd van twee dagen ge
storven. Zjj raakten geregeld witte vlie
zen (net die van windeieren) kwijt ei
laatsto een kopje water. Wat kan de
zaak daarvan wezen* Is het te verhelpen
en in het vervolg te voorkomen? Of
het do gewone kippenziekto? 2. Kunnen
loopeonden zonder water loven?
ANTWOORD: 1. Gebrek aan kalkhou-
dendo stoffen en te vet, geeft uw kippi
gemalen oesterschelpen bjj hun gewoon
voer, en 14 dagen lang 's morgeus een
eetlepel Engelsch zout door.hot ochtend-
voer vermengd. 2. Neen, kippen hebben
altjjd behoefte aan water.
VRAAG: Een juffrouw van 77 jaar
wordt door de juffrouw, bij wie zjj
woont geplaagd door het open laten sta
van do buitendeur; Do oude juffrouw
door den tocht al drie maal zwaar ziek
geweest en ziet nu erg tegen den winter
op. Hot is uitsluitend moedwil en plagerij,
want als do man thuis is, blijft de buiten
deur dieht, maar nauwelijks is bjj weg,
of do straat- en achterdeur worden open
gezet, zoodat het vreeseljjk tocht. Als de
geplaagde de deur dieht doet, smijt do
bewoonster haar woer open. Al verschei
dene malen heeft zij de bewoonster ver
zocht, de deur zooveel mogelijk dicht to
houden, maar ze wordt dan gewoon uitge
lachen. Kan zij daar schriftelijk over kla
gen? Tot wien moet zij zich wenden?
ANTWOORD: Probeer hot eens met
een klacht bij do politie.
VRAAG: Overal in mijn nieuw huis
vind ik kleine witte beestjes, veel ge
lijkende op zandkorrels. Wanneer
men ze dooddrukt laten zé geen
vocht na. Wat voor insect is dat Ik
heb reeds met petroleum geprobeerd,
met ©enig succes. Weet u ooms nog
een ander middel?
ANTWOORD. Deze beestjes
een gevolg van vocht van nieuw
hout. Ge kunt ze 't beste verwijderen
door gebruik van een alio spree.
VRAAG: De kruk van mijn wandel
stok Ls door loet hangen in de kast
verbogen. Hoe kan ik die weer rond
buigen? Aan het uiteinde zit ©en zil
veren knop.
ANTWOORD: Maak de kruk goed
héét in de zon of in heet water dan
zult ga de kruk in de vereisclite
vorm kunnen buigen, maar zei. de
«vorm vooral vast en laat dit eenige
dagen liggen.
VRAAG: Ik wil gaarne een paar
boeken vergulden. Hoe moet ik het
verguldsel klaarmaken?
ANTWOORD: Koop een doosje
goudbrons van goede qualiteil. De
gebruiksaanwijzing staat er op.
VRAAG: Hoe moet ik gele verf uit
een witte, waechzijden blouse ver
wijderen
ANTWOORD: Verf kunt gc door
gaans alleen met terpentijn \erwij-
öeren. Ge dient echter in dit geval
al heel voorzichtig te werk te gaan.
Doe op ©en schoteltje een weinig ter
pentijn en leg de verfvlekken daarin
eon poosje te weeken. Na ©enigen
tijd over wrijven met een schoon stuk
watten. Is dc verf nog niet verdwe
nen, dan nog eens deze behandeling
herhalen, totdal de kleur weer ver
dwenen is. Verder doel ge aan do
terpentijn ïiiets meer, dit is vluchtig
en verdwijnt van zelf.
VRAAG; Hoe lang moeten eieien
in de kalk liggen? Moeten ze don
geheelcn winter ingemaakt blijven,
of kunnen ze er uitgenomen en er
gens in gelegd worden?
ANTWOORD: Indien 'ge eieren in
kalkwater of waterglas maakt is dat
meen tal om zo te bewaren, maar 't is
niet noodig, dat zc er een zekeren
tijd inblijven, doch ge moet ze er
niet uitnemen voordat ze gebruikt
moeten worden.
Ingemaakt zijn de eieren van de
lucht afgesloten ©n moeten niet voor
't. gebruik weer aan de lucht blootge
steld worden.
VRAAG: Waar moet ik m(j vervoegen
oor het in huis nemen van een IiuHsehen
jongen, die de H. B. fï. of Handelsschool
wensebt te bezoeken?
ANTWOORD: U doet 'het best, een nd
VRAAG: 1. Wolke mandolineclubs zjjri
er in Haarlem en hoe luidon de adressen?
2. Is No. -183 van de loting vooi
lichting 1923 vrjj?
ANTWOORD: 1. In hot Jaarboekje voor
de Stad Haarlem, in onze Tjjdiagzaal
Groote Houtstraat 93 ter Inzage, knnt u
die adressen vinden.
2. No. 483 van de lichting 1923 der ge
meente Haarlem zal niet voor wcrkeljjken
dienst worden opgeroepen.
VRAAG: Hoe kan ik uit goede bruine
glacé handschoenen het weer krjjgon? Zc
zitten vol witte etippen.
ANTWOORD: Koop een doosje nuggot
in de klenr van de handschoenen cn se
do handschoenen hiermede flink in met
ten flanellen lap en wrjjf met schoon fla
nellen Lap na, totdat ze niet meer af-
evcn.
VRAAG: Hoe moet ik een r.wnrtmar-
meren schoorsteenmantel, die door gas
aanslag mot een witte laag overdekt is,
weer schoonmaken? Zeep, spiritus en ben
zine hielpen niet.
ANTWOORD: Wrijf flink met een
zachte lap met terpentijn en daarna met
zwarte wrgfwas flink wrijven, de schoor
steen zal dan langzamerhand weer mooi
worden, doch in één keer krijgt ge 't niet
gedaan.
VRAAG: Mijn vrouw heeft op een licht
"beige wol-gabardine regenmantel
vlekken gekregen. Hoe moet zjj die
wjjderent
ANTWOORD: Noem een flink stuk
schoone watten en bevochtig dit matig
mot benzine cu wrjjf hiermede flink ove:
'lekken. Maar echter niet te nat van
benzine, daar ge dan vuile kringen krijgt.
Indien 't in één keer niet gaat, herhalen.
vcrtontie te plaatsen
VitAAG: Als ik reeds tien jaar in ge
meenschap van goederen gehuwd beu,
ik dan nog huwelijksvoorwaarden
maken? Welken weg moet ik daarvoor in-
ANTWOORD: Noen.
VRAAG: Hoeft indertijd eon zekere
Jan de Jong uit „Robur et Veloeitas" in
het Nederlandseh elftal gespeeld? Zoo ja,
anncer was dit voor het laatst*
ANTWOORD: Wij herinneren ons dien
VRAAG: Hoe moet ik roestvlekken uit
oen lichtblauw Axrainster karpet verwij
deren?
ANTWOORD: Koop bjj uw drogist een
flesehje Wobal met gebruiksaanwijzing.
VRAAG: Kunt u mjj oen adres opgeven
waar ik als linnenjuffrouw of iets derge
lijks kan geplaatst, wordont Moet mon
daar nog verschillende talon voor kennen?
Hoe oud moet men wezen?
ANTWOORD: Raadpleeg onze adver
tentiekolommen, of plaats zelf een ad-
ertenti©
In B r u n a's Bibliotheek van de mentaliteit der Engelsche hoo-
•erscheeii: „Zijn Engelsclie vrouw", ge re en middelklassen tijdens den
door Rudolf S t r a t z, uit liet oorlog. Ik citeer hier een opmerking,
Duitsch vertaald door mevrouw J. P. die door den loop van het verhaal zeer
Wesseiink-van Rossum. jduidelijk wordt toegelicht:
Stratz behoort tot de meest vrucht-) „Als het Leven niet reuzenhard in
bare romanschrijvers van het lieden-'grijpt in het poppentooneel, zoodat
daagsche Duitschl-and; en hij is in zijn cr een wereldoorlog over de poppen
werk volbloed Duitsch er uit liet eerste losbarst, dan zal het toch nog wel
tiental jaren dezer eeuw. Dc groot- eon6 op zijn vingers bijten, als het
heid van zijn vaderland gaat hem ziet dat het resultaat toch nog zoo
ter harte en hij gelooft of geloofde gering Is. Zooals er planten voortle-
aan do groote toekomst van dat ven onder de sneeuw, zoo gaat de ont
land. De oorlog moet voor hem wal wikkeling van het individu voort on
een bittere ontgoocheling zijn ge- der ellende. Natuur houdt stand; bet
weest; nog in het eerste jaar van dien individueele houdt efand. De sneeuw
oorlog schreef hij oen boek ('t kwam smelt, de ellende gaat voorbij. Het
mij onlangs toevallig in handen) dat groen verrijst aan alle kanten; de in-
eindigde met een triomfkreet over de dividueele levens zijn hun doel meer
nabij gekomen. Acht weken na zijn
ing werd Sabre opgeroepen. Aan
eerste „overwinningen" in België 1
„Zijn Engelsch© Vrouw" werd gepu
bliceerd kort voor 1914 of kort daarna,
naar ik meen. Het vormt als 't ware
een voorspel tot het drama, dat zoo
geheel anders uitviel dan Stratz en de
meerderheid zijner laudgenooten ver
wachtten. Het geeft de geschiedenis
van een Pruisiechen officier, die
trouwt met een mensje, dat behoort
tot een Duitsche familie, die in Enge
land genaturaliseerd is. Zij werd En
gelsch opgevoed en is in haar doen
en denken geheel Engelsche, die zich
niet voegen kan in de Duitsche omge-
'ing.
Het boek schildert de latente vijand
schap tusschen de Germanen en An-
gelsakeen, bezien door een zeer par
tijdige» bril. Wij Icunnen daar nu om
glimlachen en het werk beschouwen
als een soort historisch document, dat
geheel anders uitleggen dan de
schrijver bedoelde: een document van
de militaire geest, die -voor Dhitsch-
land noodlottig ie geworden.
De familie- en liefdesgeschiedenis,
die eindigt met de bekeoring i
„Engelsche" vrouw tot haar Duit-
schen staat en de terugkeer tot haar
man, is boeiend geschreven, want
Stratz verstaat uitnemend dc kunst,
een roman saam te stollen en de ka
rakters te schilderen.
In dezelfde Bibliotheek
gegeven: „Waan", door E. Te m p 1 o
Thurston, den Engelsahen
mancier, van wien reeds vele boeken
in 't Nederlandseh werd overge
bracht. Ditmaal belastte W.
Roldanus zich met de vertaling.
„Waan" bevat ook een fomilic-ge-
schiedenis, waarvan een oude Fnui-
6che edelman en een Fransch meisje
te Londen de hoofdpersonen zijn. Het
behoort tot de avonturenromans, met
allerlei verrassingen en spannende ef
fecten, die tegenwoordig zoo geliefd
zijn. Maar Thurston is meer dan een
goede, onderhoudende verteller. Hij
geeft fijne karakterteokening en
lieu-beschrijving, en zijn werk is
van mensch kundige opmerkingen en
humoristische trekjes, die eeil boek le
vendig en „gezellig" maken.
„Waan" vormt een aangename lec
tuur.
Van de firma V a n II o 1 k c m a
Warcndorf ontvingen wij
een nieuw nummer dor H. W.-serie:
\ls de winter komt", door A. S. M.
f u t s c li i n s o n, ook oen dei meest
jezochte F.ngoisclie romanschrijvers.
Dit boek behoort niet tot de zooge
naamd „lichte koet en hot lijdt wel
eonigsznife aan de wijdloopigheid,
waardoor de Engelsche romans van
ouds bekend zijn Toch is er gezorgd
■oor genoeg göbouren, dat de aan
dacht levendig houdt. En ook hier
ontbreekt dc „humor" niet, die de En
gelsche breedvoerigheid temport-
Hoofdzaak echter is de psychologie.
Meesterlijk is de karakterteekening en
de zielkundige ontleding van den
hoofdpersoon, Maok Sabre cn van de
erschillendc vrouwen, die in zijn le
en komen. Na een huwelijk, dat een
ergissing en een mislukking bleek,
krijgt hij, na veel wederwaardighe
den, de vrouw die bij hein behoort cn
die zijn leven gelukkig zal maken.
Zeer vole personen treden in deze ge
schiedenis op, en allen zijn meer of
minder uitvoerig, maar steeds leven
dig geteckend.
Mark Sabre is een Engelsehman, die
zijn land liefheeft (hij trekt ook als
vrijwilliger in den oorlog), maar die
met de deugden de gebreken ziet van
zijne landgenooten en mcdeinenselicn.
Dit maakt, dot hij dikwijls alleen
staat met zijn meening. 't Is duidelijk,
dat de schrijver hem gebruikte als
drager van eigen kritiek op Engelsche
toestanden cn de eigenaardigheden
der gegoede klassen.
Hij geeft die kritiek op wijsgeerigc
wijze, en zijn groote nienschenkeiuns
maakt, dat hij niet eenzijdig en partij
dig oordeelt, zijn humor behoedt hem
voor al tc scherpen tcgenstclingen
tusschen licht en donker.
Onder het vertellen door geeft Iiij
zeer goede beeohrijving en tal van op
merkingen, geestig en raak.
Fr is in dezen roman, zooals in veel
modern Engelsch werk, een sterk
maatschappelijk element. Verschil van
levensopvatting en wereldbeschouwing
wordt aanschouwelijk gemaakt in de
handelingen en werkwijze der perso
nen, zoodat altijd dezen en niet de
schrijver aan 't woord zijn, wat er
het betoogend karakter aan ontneemt.
Steeds blijft cr gang in hot verhaal,
dat onder uieer ook een indruk geeft dr.
het eind van Februari ïyiG. Bijna
durende twoe Jaren maakte hij den
oorlog mee, maar zijn laatste ont
moeting met het leven wachtte üem in
Perry Green. Hij zou het op dezelfde
wijze ontmoet hebben als de oorlog
er niet geweest was, en zeker als hij
cr niet aan deelgenomen had. In aio
twee jaren waren slechts die oogen-
blikken van beteekenis, die verband
hielden met zijn leven in Perry Green.
In den oorlogsnacht straalden ze als
vallende sterren; maar ze waren
leidende sterren van zijn bestaan
schenen onbeteekenend maar niette
min, hoe snel ze ook voorbij schoten,
hij hield er zich mee bezig, zooals
een vallende ster meer de aandacht
trekt dan aile vaste sterren tezamen.
Zij waren er deel" van zijn waarach
tig leven; de oorlog was als een le
ven in ballingschap doorgebracht".
Uit deze woorden spreekt oen diepe
wijsheid; zo formuleeren de reactie
in het denken, die volgde op de oor-
logspsycliose, die velen, ons zelve wel
licht ook deed droomen van een alge-
bceie verandering van wereld cn
sohen.
Dit gelieele boek is ais 't ware liet
geromantiseerde betoog voor de waar
de en beteekenis der indivudualiteit.
Wie het met aandacht leest, zal zien,
dat 't veel meer is dan een romanne-
je en toch niet minder boeiend.
De vertaalster, mevrouw Moresco
Brants, zorgde er voor, dat wij een
overzetting kregen, die zoo trouw mo
gelijk het werk van Hutchinson tot de
Nederlandsclie lezers bracht.
Van een geheel andere structuur is
het book van Waldemar Bon
sels: „Menschenwagen, uit dc aan-
teekeningen van een vagebond'
het Duitsch vertaald door Johanna
Groneman en uitgegeven bij „P a-
t r i a", te Amersfoort. Dit werk, be
staande uit verschillende schetsen,
waarin eon zwerver het middelpunt
is, herinnert aan ouderwetsche wer
ken, waarin het verhaal slechts dient
om gedachten te ontwikkelen. Dc
schillende vertellingen zijn zeer
echetsinatig; liea uiterste gebeuren
de figuren ziet. men niet duidelijk voor
zich; maar wij Yinden er de schilde
ring van den strijd der menschen met
neigingen, hartstochten en gebre
ken en met het lot. Het is meer alle
gorisch dan realistisch en doortrok
ken van een humiuien en vromen zin.
De taal is beurtelings kleurig schilde-1
rend, vaag, dichterlijk of moralises-'
rend. Een ernstig boek voor lezers,
wien 't om meer dan tijdverdrijf te
doen ls.
11. J. STRATEMEJJER.
Wij ontvingen nog twee belangrijke;
oorspronkelijke romans: „Manus
Peet', oen nieuw deel tan „De Jor-
daan", Amsterdamsch Epos, door Is.
Q u e r i d o, uitgave van Schel-!
tens en G i 1 t a y ou „Het Huis
der Vreugden", door J o v a n A nt-
s—K' ii 1 I e r, uitgave van
N ij g ii en V a n D t m a r,
twee toeken, die nauwgezette lec
tuur cischen. Ik hoop in een volgend
feuilleton die werken Ie bespreken
Nog werd ontvangen: „Do ;taj> uit
ilc mouw", door A. O. uitgave van .1.
II. c h i p p e r te Nümogen.
Wat tc zeggen van dit ooek I Is
n verzameling opmerkingen over
een enorm aantal onderwerpen, van
wetenschappclijken, maatscliappelij-
en en religieuzen aard. Ongetwijfeld
e vrucht van een zeer groote en veel-
ijdige belezenheid en oen pessimis-
tiscli-idealistische levensbeschouwing.
De lozer, die zich neutraal stelt te
genover het boek, zal er het goede uit
weten te vinden, het koren scheiden
de van het kaf.
De firma W. J. Thicm©
C. i e. te Zutpheu vermeerderde haar
schooluitgaven voor 't literatuur-on
derwijs met twee deeltjes van bel
Klassiek Letterkundig Pantheon: „De
puntdichten van A. C. W. S t a r i n g,
toegelicht en van aantekeningen
voorzien door Th. J. Bosmail; ©cn
„Bloemlezing" uit dc werken van mr,
IS h ij n v i s Feit li, bezorgd door
dr. II. G. tenBruggencate.
Voorts begon er een serie Nederland-
sehe schrijvers, 't Eerste deeltje bevat:
„Gedichten", voor kl. 1 en 2 II.BS.
en Gymnasium, verzameld door J H.
van den Bosch;! tweed©*
„Roman der Vier Heemskinderen",
door dr. A. J. de Jong; 't derde:
„Humoristen in de 19e eeuw", door
HET DRANKVERBOD OP SCHE
PEN IN AMERIKA.
De bepalingen van het diaukverbocL
zooals ueze door den minister va«
justitie Daughcrty zyu geinterpre
tcord, zouden in den afgeloopen nacht
te middernacht iu werking treden, bij
gebrek aan eenig vonnis vau oen recht
bank der Unie om daarin wijziging
te brengen. Volgens de betrokken
ambtenaren (aldus een draadloos N.
T. A-bericht), is er geen sprake van
een cr lenging van den termijn voor
schepen, die drank vervoeren, maar zij
hoopten, dat er een bc-slissing zou
afkomen vau de rechtbank vau New-
York voor den tijd noodig voor sche
pen, die na gisteren uit buitcnlandsche
havens waren vertrokken, is verstre
ken. Zij zeiden, dat er vermoedelijk
vijf of zeven dageu mco zouden ge
moeid zijn voor er een zaak aanhan
gig werd gemaakt na aankomst an
zulk een schip.
DE TOESTAND A OOSY-GALICIe.
De correspondent van de „Frank.
Z." te Warschau meldt over den toe
stand m Üost-Gttlicië, dat de bewe
ging voorde autonomie v.or deze
landstreek voortdurend grooter om
vang aanneemt, waarbij de strijd te
gen Polen den vorm van een terreur
krijgt, welke van de andere zijde re
presailles uitlokt. Uit de schaarsche
berichten blijkt duidelijk, dat de toe
stand zeer ernstig is. Zoo werd dezer
dagen de hoofdredacteur doodge-
©ofaoten van de „Ridny Kray", een
blad, dat onder Poolschon invloed
propaganda voert voor toenadering
tot Polen. Deze moord is slechts ecu
typisch voorbeeld, dat toewllig be
kend wordt.
Een nieuw' verleent reci. op scha
devergoeding bij grandstichting. Uit
Ooet-Galicië hebben zich terstond 700
gog.-uiigden aangemeld; niettemin-
moet hel aantal Poolse Ik- grondbe
zitters. bij wie brand is gesticht voel
grooter zijn. Van de meeste aansla
gen hoort men niets, indien het niet
een zeer bijzondere gebeurtenis be
treft zooals een vernieling van da
spoorbrug bij Przemysl. liet protest
van Engeland tegen dc uitschrijving
door Polen van verkiezingen in Oos'-
Galicié heeft de beweging nieuwe
inoreelen stemt v®>tenr.
MAAttou.-wrt EN DE
„TIJGER".
De „Echo National" ocvatte dezei
Wagen een aan de New York „Tri
nunt- ontleend interviewwaarin
maarschalk Foch vuu w ien beuend
is, dat Jnj met Ciemenceau niet op te
besten voet «staat een scherpen aan
val doet op den „Père dc la Victoire"
naar aameiding van diens besluit
om et Ti reeks lezingen in dc Vtrce-
nigde Staten te gaan houden.
in dat interview worden Maar
schalk Foch al heel onvriendelijke
woorden ten opzichte van den „Tij
gen" in den mond gelegd. „Clemen
ceau zoo heet het gaat daal
ginds jammeren en janken en senti
menteel doen, gelijk dat in den aard
van een oud man ligt Al6 ik hem
een goeden raad mocht geven, zou ik
hern raden om maar liever thuis té
Mijven Hij doet me denken aan Wil
helm 11. Die verloor den oorlog cn
probeert nu, om, vooral in dc Ver
eenigde Staten, zich met behulp van
zijn gedenksdiriflen tc rechtvaardi
gen. Ciemenceau heeft den vrede ver
loren; zijn apologie zou in Frankrijk
nief veel succes hebben en hij hoopt
nu oj) meer succes in Amerika.
„De reis die hij wil gaan doen is
een zaak van persoonlijke reclame en
heeft niet to' mt-te practïsch
DE TERUCGÉkctrtüE KRiJCS-
CEVANCENEN.
Met een gewone ü-trein zijn dc lit
Toulon teruggekeerde Duitsche krijg?,
gevangenen te Stuttgart antigekomea.
Toen de twintig mannen uiGtnptcn, wer-
zii som ach tig ua-gej-t cn do^r
lutoritciten ontvangen Met dc mu.
ziek voorop ging het toeti in triomf naar
de Rotcbühl kazerne. Een groote menig
te verdrong zich op straat cr. bed Al
de ..Hdmkehrer" onder de bloemen.
's Avonds werden zij nogmaals, doch
ditmaal officieel, ontvangen in de-i
.Stadtgarten", waar een fegstmaabijd
werd gehouden. De noodigc toesjiraken
bleven natuurlijk niet uit. Een variétc-di-
rectic schonk ieder der icruggekeeru-
hrijgsgevangenen 2000 mark. Verder had
de lijksbond van krijgsgevangenen
70.000 mark bijeengebracht om on.br
hen te verdeelen. Ook anderen hadden
geld voor dit doel beschikbaar gesteld.
Vandaag of morgen zullen de krijgf»
gevangenen naar hun haardsteden terug-
kceren. nadat ze nog dc gasten der st rl
Stutgai: zijn ge-.vees*.
BEPERKING cR OPENBARE
FEESTELIJKHEDEN IN BEIEREN.
De Beicrsche staatsregcering kondiy
ingrijpende beperkingen voor openba/t
feestviiiLieden .vin, waaronder ook te«
opzichte van de Carnavalsfeesten in dc
aanstaanden winter in verbruid met der.
noodtoestand
Eer I
wilde voor het laatst haar man nog eens
zien. Hoe groot was echter haar schril-,
oen zij na het openen van de kist. een
eildvrcemdc voor zich zag. Haar man
ivas namelijk in een ziekenhuis ge-
itorvcn en bij vergissing had men het
erkeerdc hik bij dc weduwe bezorgd,
Het stoffelijk overschot van haar man
bleek reeds begraven tc zijn.
DE OPLICHTINCSAFFA1RE TE
ANTWERPEN.
Nader wordt aan De Telegraaf ge
meld De firma, die het slachtoffer »i
geworden van de valschheid in gcschrif.
te van haar boekhouders, is de firma
Finkelstein. De heer Finkelstcin woon»
te Brussel, doch heeft haar kantoren t'
Antwerpen. Zijn ontrouwe bediende trok
de wissels, die hijzelf fabriceerde, op de
Banque Generale Beige. Hijzelf diends
een klacht bij de politie in. Naar aanlei
ding van deze klacht werd Donderdag
avond nog een Italiaansche diamant-
koopman gearresteerd. Vrijdagmorgen
echter bevond de politie, dat hier een
grove dwaling was begaan en de ge
arresteerde. die zeer goed aangeschreven
staat in de diamantwereld, werd dadelijk
in vriiheid gesteld-
