mm
Buitenlandsch Overzicht
DE
ZAKENMAN
III
Brieven nit Parijs.
DEROE 3LAD
DoGtierticifi 26 October 1922.
INSTANTANÉS
DE HOOGE hoed
(Nadruk verboden).
Ik weet met, lioe net tegenwoordig
5s maar in nnjn tijd wan de hooge
Jtóed het synihool der hoogste waar
jdigiieid in indie. De hooge hoed was
d«.~ eigenlijke „graadmeter", de hoo
ve iioed stempelde den drager tot één
ven „boven de duizend", de hooge
hoed was het teeken, waarmee de
eigenaar zich in het openbaar affi-
chc-rde als „voornaam pcreonage"l
Memand zou het in Batavia wagen
zó u met een hoogen hoed aan den
volke te vertoonen, wanneer hij 999
gulden 99 cent in de maand of min
der verdiende. Eerst op den dag, dat
de duizend was bereikt, werd de
hooge zij en" te voorschijn gehaald
en met plechtigheid op' den schedel
gedrukt. Met dien hoogen hoed werd
hij tol den Indischen adelstand verhe
ven, de hooge zijen was zijn visite
kaartje, dat hij fier cn trots open
lijk overal ronddroeg, de zwarte ka
chelpijp was de lauwer om de slapen,
het kroontje boven het hoofd!
O, er waren er in Indië, die rail-
leerenu spraken over dat zwart zijen
symbool, er waren er zelfs, die den
hoogen hoed een opwaartsche voort
zetting van een ledige ruimte noem
den, maar dat waren aUeen de ja-
loeisshen, die nooit tot zulk een hoog
te zouden stijgen. En dan natuurlijk
de spotters, voor wie niets heilig was,
zelfs niet een liooge hoed! Zou
iemand het in dien tijd hebben be
slaan de hoogheid van dat 6ymbool
in het openbaar aan te tasten.' Ja
toch, één was er, die het waagde,
ten, die het bestond aan de waardig-
leid te ralten van het allerhoogste;
Ben hoogen hoed! Hoe het dezen on
verlaat is vergaan, zullen de volgen
de regelen u leeren.
Hij was, wat men in den gewonen
omgang pleegt te noemen een type;
de tweede luitenant C. Hij hield er
van dingen te doen, die een gewoon
sterveling nooit zou doen! Hij was
ervlers dan andoren! Wij wisten, dat
hij het land had aan een stijf vredes-
garnizoen als Batavia en nie's liev<4
verlangde dan zoo spoedig mogelijk
naar Atjeh te gaan. Tot twee maal
toe had hij al een verzoek ingediend
ora naar het Noorden van Sumatra
Ie worden overgeplaatst, maar beide
koeren had hij nul op het request, ge
kregen. „Te jong en te onervaren!"
luidde het oordeel van zijn chefs en
liii kon dus tot zijn voortdurende er-
eernis in Batavia ervaring voor het
wriogsveld opdoen.
Op een avond kwam hij heel opge
dekt aan tafol. Zijn kepi stond soncef
p zijn hoofd, zijn lippen waren ge
ruid en zijn grappige kleine oogjes
lunderden van plezier.
„Mijne heeren", zei hij lachend.
,ik ben erIk heb het gevonden
Iver veertien dagen zit ik op Atjeh!"
„Wat1" vroegen wij verwonderd.
Vij wisten, dat hij den vorigen dag
"'st de weigering op zijn laatste re-
[uest had thuis gekregen. „Hoe heb
<j dat gedaan gekregen
„Nee, nee, ik ben er nog niet, maar
k heb het middel gevonden. Wacht
ullie maar! Het is onfeilbaar, wat ik
ullie zeg! De volgende week ben ik
Ie meest bekende tweede luitenant
Mn het heele Indische leger!"
Over wat hij van plan was, liet hij
ilea niet uil. Hij zat maar aldoor,
reelbeteekeneud te glimlachen en op
)nze vragen antwoordde hij alleen
Daar; „Morgen zal heel Batavia over
®ij spreken
Do volgende dag was een Zaterdag!
De stafrnuziek gaf in Concordia haar
tvekelijkscli avondconcert en wij za-
'en> a,s eiken Zaterdag, om ons voste
■uiteuauistafeltje in den tuin van de
-, i 'ndie bekende officiers^ocie-
„Tout Batavia" was in Concordia
Jresent. Het was een selecte verzame-
"g vun hoogwaardigheidsbeklceders
..boven de duizendtrs". Raden van
whe, Directeuren, generaals, presi-
renteu van dit, presidenten van dat,
et was of alle hooge hoed-gorechtig-
ien eikauder dien avond in den tuin
tan Concordia rendez-vouz hadden ge-
teven.
„Wat 'n hooge boeden vanavond.!
i van ons en hij wees naar de
steltjes om ons heen. Want voor ons,
lenvcrjdige luitenants, bleven de „bo-
wide duizenders" altijd „hooge hoe-'
00K al verschenen zij zonder dit
"tribuut op de sociëteit.
De eenigo van ons clubje, die ont-
as, was C. Niemand wist, waar hij
as. Wjj hadden hem heel den avond
rnrJl" a g®zien cn vroegen ons al ver
hinderd af, waar hij toch kon zitten,
l ?n, die ons had beloofd in één
i„,, - meest besproken persoon van
C. te zu!'en worden. Toen op
#sr£,^a®'en W'J "D^en op de wit-mar-
voorgalerij van de sociëteit ge-
'n '-">5' l"«r 1,1 -n zwarten.
Km staan nlct °P z'jn
hen i. 5, i°,°sen' tf'immenden zwart
Wen hoed 1,,'j stond daar als een Ko-
Euf® ,,uit de hoogte" over alle
feèir.vf Paar°P daalde hij
formal e1 s,;'!lg de hreede marmeren
Ehi« sc'ireod langzaam op ons
Hu e (ïn 1)am mel een vorstelijk
r ;'r.z,jn hoed voor ons af. En zon-
L,. een. spier op zijn gezicht ver-
terèrffn' Jernst'K' ..Blfjft u zitten,
{erenj Houdt uw gemak
peni homerisch gelach ging er op
L. raitenanistafel. „De „hoogge-
e-iu .ïe''- of hij niets hoorde of
te. Ui, wendde zich kaim van
®n hegon, de handen op zijn
p, geneel alleen, zijn rondwnnde-
ao°r den tuin van PnncArrlin Aio
opzien verwekt <tah hjftenanl C. ine!
zijn hoogen hood! Niemand luisterde
meer naar de muziek! Alle gesprek
ken werden op eens afgebroken, waar
hij met zijn kachelpijp maar ver
scheen. Alle aandacht was plotseling
gevestigd op den „mijnheer in het
zwart met den hoogen hoed" 1
„Wie is dat? Wie is dat?" hoorden
wij overal om ons heen en daarna
ging het van tafeltje tot tafeltje:
„luitenant C.!" „luitenant C.!"
De menschen schreeuwden het el
kander bijna toe. Een tweede luite
nant met een hoogen hoed, dat had
men in Batavia nog nooit gezien! Het
was iets, noch nie dagewesen!
nuchter, volkomen nuohterdat
was het comble!
Er waren velen, die in lachen uit
barstten, anderen die genöegelijk,
fijn glimlachten, maar er waren er
ook, vooral onder de „hooge hoed-
gerechtigden", wier oogen vonken
schoten! Een tweede luitenant met
een hoogen hoed, het was aanran
ding van het Gezag, het was majes
teitschennis, het was de ridjculi&ee-
ririg van het allerhoogst embleem! Zij
keken naar het monstrum met „vlam-
menden blik',' alsof zij hem den hoo
gen hoed van het hoofd wilden kij
ken. Hij, echter, schreed rustig ver
der, zonder glimlach, ernstig, voor
naam! Zijn hoed ging naar rechte,
naar links, hij liep als een pauw,
alsof hij de president van den Raad
an Indië of de legercommandant in
eigen persoon was! Een heele carna
valsstoet had niet komischer kunnen
werken dan deze op zijn eentje wan
delende heer in het zwart met hoo
gen zijen, glimmenden hoed! Hij was
"een „optocht" op zich zelf. To! twco
maal toe wandelde C., al groetend,
door den tuin. Toen besteeg hij ern
stig en plechtig de marmeren trap
pen Aan het sociëteitsgebouw, keerde
zich nog eenmaal om, nam met eei:
broeden zwaai zijn hoed voor de luite
nantstafel af en verdween daarop,
langzaam en statig, zooals hij geko
men was.
Den volgenden Maandag stand in
de Java-courant te lezen. „Overge
plaatst van Batavia naar de troepen
macht van Atjeii en Onderhoorighe-
den de tweede luitenant C."
„Wat heb ik jullie gezegd?" riep
hij triomfantelijk, toen hij dien avond
aan tafel kwam. „Probatum est! Als
je maar 'n hoogen hoed draagt in.
Indië, krijg Je alles gedaan, wat je
wilt!"
Op den dag vóór zijn vertrek naar
Atjeh bood hij ons allen een groot af
scheidsdiner aan. In het midden van
de tafel stonu als „pièce de milieu",
de hooge hoed! Hoeveel malen dien
avond op den hoogen hoed is geklon
ken en gedronken, weet ik niet meer.
Ik ben den tc! kwijt geraakt. Ik weet
alleen nog, dat C. met ons nog een
maal in een landauer Batavia is rond
gereden met den bewiiaten „zijen"
ijn hoofd! Maar hoog was de hoed
toen niet meer; plat als een panne-
koek zat hij scheef op zijn hoofd.
Het was de tweede maal. dat
den hoogen hoed een leelijke deuk had
gegeven. Maar de eeerste denk had
toch meer kwaad aan dit eerwaardi
ge hoofddeksel gedaan dan de tweede,
J. B. -SCHUIL.
HET EERSTE OPTREDEN VAN DENIEUWE ENGELSCHE MINISTERS
LLOYD GEORGE IN DEN VERKIEZINGSSTRIJD.
DE EISCHEN VAN DE ENGELSCHE ARBEIDERSPARTIJ.
DE QUAESTIES INZAKE DE DUITSCHE SCHADELOOSSTELLING-
De nieuwe Engelsche ministers
begaven zich Woensdag naar het Buc-
kingham-paleis en overhandigden den
koning hun ambtszegels. Daarna
werden de nieuwe ministers beéedigd
voor den Privy Council, waarbij de
prins van Wales en de hertog van York
zoowel als de koning, tegenwoordig
•aren.
Verscheidene ex-ministers, waaron
der Winston Churchill van Koloniën
en Sir Laming Worthingtou Evans
Oorlog, hebben aan de departe
menten, waarover zij het bewind
voerden, brieven gezonden, warrin zij
hun dank betuigen voor den gewilligen
en kraehtigen steun, dien de vaste
ambtenaren hun verleend hebben ge
durende het tijdperk hunne.- functie in
overeenstemming _met de hooge tradi
ties van den Brïtschen burgerlijken
dienst.
n *Kn tu'n van Concordia. Als
orst schreed hij langs alle tafel-
groette rechts en links, overal,
«r hij belanden ontdekte. Diep
hoed. telkens wanneer
8®neraal, een „Raad van In-
01 anderen groot mogol pneseer-
c" het publiek? Nooit heeft
K®r in de sneipfcit
De verkiezingsactie is in Engeland
al in vollen gang.
Lloyd George
wel van den premierszetel verdron-
:n, maar hij geeft den strijd niet op.
jj zal aan den verkiezingsstrijd deel
nemen.
Lloyd George, het woord voerende
tot natiouaal-liberale candidaten, gaf
een algeniee .e schets van bmnèn-
en buitenlandsche politiek. .Welke re-
regeering ook de macht in handen'
lieeft", zeide hij, „wij moeten daarte-
;en geen daadwerkelijke oppositie
voeren. Er moet geen vittende eritick
worden uitgeoefend. Er moet eerlijk
tegenover haar worden opgetreden".
„Hoe ook de verkiezingen mogen
uitvallen, geeft fair play aan de nieu
we regeonng. Europa verkeert in moei
lijkheden de menschheid is diep ge
wond en lijdt thans aan bloedarmoede.
Ik zal iedere regeermg steunen, die
het pad van vrede, veiligheid en ge
matigden vooruitgang bewandelt. Geen
revolutie, doch ook geen reactie. Het
pad moet echter op doe'treffende wijze
worden betreden, want er is niets er-
gers aan iemand met een idealistisch
streven en een sidderende hand.
Er moet in het parlement een vol
doend sterke groep komen, niet om
te dwarsbooinen, maar om het iedere
regceriug onmogelijk le maken, dit
land te storten in do uitersten van
links of rechtseen partij, die den
middenweg van veiligheid en zekerheid
gaat inslaan, totdat Groot-Brittarmie
over zijn moeilijkheden heen is.
Dat is mijn politiek, die ik allen aan
wezigen aanbeveel. Ik ben bereid, ie
der ministerie te steunen, dat dc be
langen van het land dient, .-n ik maak
er aanspraak op, dat ik gedurende de
iaran van mijn officieele functie het
land naar mijn beste vermogen heb
gediend- Ik ben voornemens, ook bui
ten functie het land tot het einde roe
op dezelfde manier te dienen.
Ieder ministerie, dat in het Lager
huis de landsbelangen dient, zal ik
steunen, maar ieder ministerie, on
verschillig van welke partij, dat een
politiek nastreeft en maatregelen wi!
doorvoeren, welke het ontvangen ver
trouwen op een voor Groot Brittannië
nadeehge wrijze en in strijd j>et de be
langen van het land zou misbruiken,
zal ik tot het einde toe toe bestrijden".
De Labour Party
publiceerde ook reeds in een zeer uit
voerig manifest haar verkiezingspro
gram Het eischt o.a.
Herziening van alle vredesverdragen.
Een olkenbc .d, die alle landen om
vat.
Instelling van een fonds ter aflos
sing van de oorlogsschuiden door mid
del van progressieve belastingen op
aile vermogens boven de 5000 pond
sterling.
Teruggave van een gedeelte van 'de
groote fortuinen, welke door de 'O.
"Vers in den oorlog zijn verkregen-
Verhoogde successierechten.
Vrijstelling van inkomstenbelasting
van inkomens beneden 250 pond per
jaar.
Belasting op grondwaarden.
Werkverschaffing en voldoende on
dersteuning van werkloozen.
Reorganisatie van den landbouw,
de grondeigenaars dienen afstand te
doen van de pacht totdat aan de
veldarbeidcrs een voldoende bestaan
uit hun productie is verzekerd.
Onmiddellijke nationalisatie van mij
nen en spoorwegen met een uitgebrei
der deelneming van de betrokken ar
beiders aan het beheer daarvan.
Een schema voor den woningbouw.
Ruimer toekenning van ouderdoms-
be- pensioen en pensioenen voor weduwen
in (JOUBiucii cu {jcuaiueucu vuur ncuuv
sociëteit Concordia meer met nog uiet volwassen kinderen.
De Eugelecbe verkiezingsstrijd
van veel bolang voor de vraag hoe de
geallieerden, «peeiaal Engeland, zullen
staan tegenov*
sciiadeloossteliingsquaestie.
Do commissie van Herstel zal du« op
aandringen van Bradbury naar Berlijn
gaan. Dat is zoo wordt nit Parijs ge
meld inderdaad de beste wijze om de
juiste maatregelen te vinden, welke
dig zijn voor de saneering van de Duit-
sclie financiën. Op deze wijze zal zij di
rect met de Duitsehe regeering kunnen
onderhandelen en trachten, met haar tot
overeenstemming te komen, vooral wat
botreft de uitvoering van do controle
maatregelen. De Engelsche gedelegeerde
is van moening dat men zich ter plaatse
beter rekenschap kan geven van de tech
nische moeilijkheden.
De commissie zal Zondag in haar ge
heel naar Berlijn vertrekken, d.w.z. de
gedelegeerden en de plaatsvervangende
gedelegeerden vau Frankrijk, Engeland,
Italië, België en Amerika. Bovendien zal
van elk der delegaties nog een expert
raedogaan, terwjjl ook de secretaris-gene
raal Me. Padyeu naar Berlijn vertrekt.
Men rekent or op, dat de commissie tien
veerlien dagen te Berlijn zal blijven.
Het is niet de eerste maal, dat do Com-
iesio van Herstel naar Berlijn gaat. In
omvember 1921 is zq ©veneens
Duitsehe hoofdstad geweest als govolg
hel schrqven vau den rijkskanselier
Wirth, waarin deze verklaarde, dat
Duitschland niet iu staat zou zijn de scha-
devcrgoedingetermiineD van Januari en
Februari 1922 te betalen.
De garautie-commiasio is reeds drie
maal naar Berlijn geweest, n.l. in Juni
1921, October en November 1921 en Juni
n Juli 1922. Bovendien begaven Bradbu-
y en Mauciëre zich nog in Augustus jL
nar Berlin, waar zij de overeenkomst
an 31 Augustus hebben ingeleid.
De Parijscho bladen geven slechts so
ber© commentaren. Alleen wijzen zjj er
op, dat de Commiesio van Herstel nog
geen beslissing dient to nemen ten aan
zien van de Duitsehe betalingen in 1923-
zich niet in besprekingen dient te
bogeven, welko vooruit loopen op de te
Brussel te houden conferentie.
Te Berlijn ia men ook druk mot de
quaeetio bezig. Over de besprekingen,
wolke door den rijkskanselier zijn ge
oord, wordt nog het volgende madoge-
derid. Do Rijkskanselier heeft besprokin
gen gehad mot leidende Duitsehe ban
kiers, speciaal met veTtogouwoordigers
dor D-banken over den algomeenen fi-
nancieelen toestand eu de kwestie van de
stabilise erin# vau do mart.
Aan deze besprekingen werd ook deelge-
lOinen door vertegenwoordigers van het
'ijksministcrio van Financiën en den pre
sident van de rijksbank Havenstein,
Na do verklaringen van den rijkskan
selier had een algemeen debat plaats.
De besprekingen van de regeering met
de bniieulandsche financieel© experts zul
len zoodanig worden gevoerd, dat eerst
de meeniugen der verschillende deskun
digen afzonderlijk zullen worden gehoord,
waarna een algemeene financieeJe confe
rentie tusschen vertegenwoordigers van
do rijksregeeriug en dc buitenlandsche fi-
nancieele experts zal plaats hebben.
ilniater van Financiën dr. Hermes
zal ook aan de finaucleele besprekingen
doel nomen.
De onderhandelingen met de leden van
do Commissie van Herstel zuilen naar alle
waarschijnlijkheid Dinsdag een aanvang
nomen. Daarbij zullen dan door het Duit
sehe rijksministcrie van Financiën be
paalde voorstellen voor de stabilisoering
van de mark worden voorgelegd. De op
stelling Aan deze plannen is nog iu vol
len gang.
Ia de laatste dagen heeft ook de door
den economischen rijksraad ingestelde
commissie voor de stabilisecring van de
mark' tal van bijeenkomsten gehouden. Iu
do zitting van deze commissie w.as een
vertegenwoordiger van het rijksmJnivte-
van Financiën aanwezig om een uiteen
zetting te geven van het vraagstuk oener
binnenlandsche leening.
De betalingen aan de
verrekenbvireaux.
Do overeenkomst, wolke, op 21 October
jl. tusschon de vertegenwoordigers van
het Duitsehe verrekenburean en van de
geallieerde verrokenbureaux getroffen is
in zake de regeling der betalingen aan
de g-eallieerdo verrekenbureaux, bevat,
zooals -reeds word gemeld, do bepaling dat
Duitschland tot 10 Juli 192" van alle
betalingen in contanten aan do verreker.-
24.2 mülioen pd. sf worden geschat.
Ion door de Duitsehe regeering in schat
kistbiljetten worden betaald, die vau 10
Juli 1923 tot 10 October 1928 in maan-
dclyksebe termijnen van 300.000 pd. st.
tot 500.000 pd. st. vervallen. De schat
kistbiljetten worden gcdeponeenl bjj de
rqksbank, die als trustee vau de geal
lieerde verrekenbureaux de bedragen op
de vervaldagen int. Wanneer het totaal
der debetsaldi de raming overschrijdt,
zullen nieuwe schatkistbiljetten worden
ven, die van 10 November 1928 af
nde'.gksche termjjnen van 500.000
pd. st. vervallen. Is dit niet het geval,
dan zullen de voor do dekking der saldi
iet benoodigde Duitsehe schatkistbiljet
ten teruggegeven worden.
Of doze overeenkomst door Duitschlamd
geratificeerd kan worden, hangt or van
af, of do regeling van het schadeloosstel-
hngsvrangstuk het mogelijk zal maken,
de overeenkomst na te komen.
De Duitsehe rijkspresident
is, zooals we reeds meldden, voor ee-
"ïge jaren als president bevestigd.
De voorzitter van den Rijksdag Lo-
bo wees in zijn toespraak aan presi-
dent Ebert er op, dat deze in den
moexlijksten tijd voO|- Duitschland, in
1919, de functie op zich bad genomen,
waarvoor hij geenerlei waardeering,
,a^ailT* dan dank kon verwachten.'
Het besluit van den Rijksdag om het
presidentschap van Ebert te verlengen
beduiddo dan ook het vertrouwen, dat
het dezen ook in de toekomst zou ge
lukken om met wijsheid en energie mee
te werken aan de moeilijke kwesties,
waarvoor Duitschland staat.
Ebert antwoordde, dat hij de functie
op zich had genomen in het bewustzijn
2iju plicht te moeten doen tegenover
zijn laudgenooten, die in harde dagen
hem hadden vertrouwd. Hij zou, als
tot nog toe, zijn best doen om zijn
functie onpartijdig uit te oefenen,
rechtvaardig jegens iedereen te zijn,
zijn plichten consciëntieus te vervul
len hij zou zijn best doen, om boven
alle verscheidenheid van belangen en
wereldbeschouwingen de groote koBt-
bare krachten vau het Duitsehe volk
samen te brengen in de liefde tot de
plicht en trouw tot volk en vaderland.
Een strijd van meeningen mocht niet
ontaarden in een botsing van harts
tochten of in blinde zelfvernieling
DIK ZIJN
Bli-ANQ asamjPT
ADVERTEERT IN
HAARLEM'S
DAGBLAD
BUREAUX
OR. NOU?STRAAT 93
TffLCFOOitf 900, 724
een onaangenamen indruk gemaakt.
De hooge commissarissen hebben
een collectieve protestnota opgesteld,
waarin zij wijzen op de betreurens
waardige gevolgen van dezen maatre
gel, die het uitbetalen der salarissen
van de staatsbeambten, welke reeds
zeven maanden achterstallig zijn, on
mogelijk maakt.
Koleneisclien der commissie
van herstel.
De Rijksregeering heeft bepaald, dat
s- Zaterdag eene bespreking met
de industrie zal plaats hebbeu over
nieuwe koleneiscben der commissie
van herstel^ die na grondig onderzoek
door de Rijksregeering onvervulbaar
en ondragelijk voor de Duitsehe econo
mie zijn gebleken. Duitschland is
door het verlies van Opper-Silen zoo
danig benadeeld, dat het Keen leverin
gen meer volbrengen kan. De eisch
m eene levering van 20 van het
erschot bij eene jaarlijksehe Duit
sehe opbrengst van meer dan 8.3
millioen wordt ook als onvereenigbaar
met het vredesverdrag beschouwd. De
binnenlandsche aanvoeren dekken nog
met eens het normale verbruik der
spoorwegen, gas- en electriciteitswor-
ken, zooaat de laatste maanden gemid
deld voor 8 a 9 millioen mark buiten
landsche kolen per maand moesten
orden ingevoerd.
Verspreid nieuws
ERLAND EN DE NIEUWE ENGEL
SCHE REGEERING.
Met het oog op de wijziging in de
Britsche regeering, waren er in het
begin der week beschikkingen gemaakt
betreffende een bijeenkomst tusschen
Bonar Law en Cosgrave, het hoofd
dor Iersche regeering. Woensdag lieeft
die bijeenkomst te Londen plaats ge
bonden.
DE VLUCHTELINGEN UIT
THRACIë.
Het Britsche departement van fi-
inciën heeft goedgekeurd, dat er zes
schepen worden gecharterd om hulp te
verleenen in de ontruiming van Oost-
Thraciö- Alle beschikbare Grieksche
schepen doen reeds aan dit werk mee.
Vele duizenden vluchtelingen uit Klein
Azië hebben Oost-Thracic bereikt
an de zuidelijke kusteu der zee van
Marmara zij hebben dok belangrijk
het aantal vermeerderd, dat Thracië
wil verlaten voor do aankomst der
Turken. De wegen naar het westen in
Thracië zijn overvol met vluchtelin
gen en het beschikbare treinvervoer
•- zeer beperkt.
E AFRIKAANSCHE INBOORLIN
GEN EN HET COMMUNISME.
Naar een Reuter-bericht uit Preto-
aan de Engelsche bladen meldt,
een der belangrijkste punten uit het
rapport der krijgswetcommissie die
in Mei en Juni bijeenkwam om een on
derzoek in te stellen naar de revolu-
tionnaire beweging in Johannesburg
in Maart het aanwijzen van intri
ges in Zuid-Afrika door de communis
tische partij en de Derde Internatio
nale.
De Raad van Actie aan den Rand
blijkt nauw verbonden te zijn geweest
met de communistise.be partij, die op
baar beurt in verbinding staat met
do Derde Internationale. De Zuid-Afri-
kaanschc vertegenwoordiger daarvan,
)r Jones, heeft, aan de Internationa-
gerapporteerd, „dat de 150 mil
lioen kleurlingen van Afrika zeer
gemakkelijk toegankelijk waren door
middel van de 8 millioen inboorlingen
Rhodesia en Zuid Afrika". Volgens
het rapport waren de Zuid-Afrikaan-
sch'e inboorlingen „rijp" voor de bood
schap der Derde Internationale. Groo-
e geestesgaven ziin daar dus blijk
baar niet voor noodijj.
De krijgswetcommissie haalt acht
lessen" aan voor het ras der Batoe's,
die door de communisten gedrukt wa
ren ter verspreiding onder de Zuid-
Afrikaansche inboorlingen. Daarin
ordt gezegd, dat alle arbeiders, wit
n zwart, zich moesten vereenigen tot
het omver werpen der werkgevers.
ONLUSTEN IN ITALIë.
In verband met het groote fascis
tische congres te Napels is het in ver
schillende gedeelten van Italië tot bot
singen tusschen communisten en fas
cisten gekomen.
CONSTANTINOPEL IN FINANCI-
EELE MOEILIJKHEDEN.
De vertegenwoordiger dor regeering
an Angora heeft aan do banken en
andere financieele instellingen mede
gedeeld, dat zij geen voorschotten mo
gen verstrekken aan de regeering van
Constantinopel. Dit besluit, dat ^et
departement van Financiën belet,
EEN OORLOGSGEDENKTEEKEN.
In het bosch van Compiègne op cir
ca 500 meter afstand van het station
netje Réthoudes. zal op 11 Novem
ber, den historiscnen herdenkingsdag
van het sluiten van den wapenstilstand
die een einde maakte aan den wereld
oorlog, oen gedenkteeken worden ont
huld op de plek, waar op 11 November
1918 'b morgens elf uur het besluit van
de Duitsehe capitulatie werd ondertee
kend.
Dit geschiedde op een open plek in
het bosch, waar twee spoorlijnen ein
digden, die bestemd waren voor het
vervoer van zware artillerie en waar
ook het spoorweg-salonrijtuig stond,
dat diende tot bureau van den genera-
len staf van Maarschalk Foch. Dit
spoorwegrijtuig is verleden jaar naar
Parijs overgebracht, waar het een
plaats gekegen heeft in het militaire
museum in het hotel des Invalides,
maar de historische plek in het bosch
van Compiègne was in den Lop der
jaren verwaarloosd. In het „Journal"
en de „Matiu" was daarop de aan
dacht gevestigd en was een beroep op
riet Fransche volk gedaan om dezen
historischen viersproug ais monument
te behouden. De open plek in het
oosch is nu een groot begrint terrein
geworden van 800 meter in doorsnede,
waar een indrukwekkende laan op uit
komt, honderdzeventig meter lang en
dertig meter breed, die iu bet bosch
is uitgehakt.
Aan het einde van deze laan staat
het monument op don „viersprong van
don wapenstilstand". In het midden
van de open plek is een groot brok
graniet geplaatst, dat de overwinning
der Geallieerden symboliseert en aan
weerskanten daarvan hoeft men de rails
gelaten waarlangs de spoorwagens met
de onderhandelaars reden. Die rails
waren al geheel door het welig opschie
tend onkruid bedenkt, maar men heeft
ze weer vrij gemaakt. Op de plek waar
het spoorwegriituig van maarschalk
i och heeft gestaan is een blok gra
niet geplaatst met het opschrift„Le
maréchal Foch", op de plek waar
het rijtuig met de Duitsehe gevolmach
tigden stilhield, ligt een graniotblok
met het opschrift: „Les plénipoten-
tiaires allemands".
Op 11 November zal het monument
met eenige plechtigheid worden inge
wijd door den president der republiek,
in tegenwoordigheid van de vertegen
woordigers der Geallieerden, ter her
denking tevens van den verjaardag
van den wapenstilstand ter plaatse
waar die aan den vijand werd gedic
teerd door de overwinnende troepen.
Letteren en Knnst
NEDRRLANDSCH TOONEEL.
Wij vernemen, dat bij de Kon. Ver.
,Het Nederlandsch Tooncel", behalve
Shakjespeare's „Winteravondsproke'',
in de vertaling van Dr. Willem
Roy aards met de muziek van Richard
Heuckeroth, in studie is genomen
Sarah Burgerhart" naar de roman
Aaffjp Wolf en Betje Deken, be
werkt door mejuffrouw J. Pabst.
Burgerlijke Stand
bureaux is ontheien. De nog ongedekte aan de behoeften der rogeeringsdi
Duitsehe debetsaldi, die voorioopig op sten te voldoen, heeft op de bevolking
VKifiEN. BevallenA. Veldman
roen, d., D. PaajjSwior, z. W. H. Jon-
gojanvan der Valk, d., A. van Kampen
van Blooten, d. T. SintVeris, d., M.
O. MeijerVos?, z.
Ondertrouwd: D. Siugeling en G. Pee-
rebaoom, J. W. Witzel en J. van N'oor-
donne, M. J. van K es teren on S. Hoen,
Hoogzan'd en F. Wigchert, C. Dekker
E. J. G. Biesenbeck, G. Kor ver eu M.
Stals, J. Knogjes on E. Zwitser. M. J.
van den Heuvel en C. M. Broeze, H.
Make en S. A. P. van Son.
Overleden, C. van den Tol, 73 j. yrotrw
an K. de Koning. O. Dijkhuizen, 6-t j.,
G. Kras, 4 j.
HAARLEMMERMEER. Bevallen:
VV. Overbeesk-v. Krimpen, d.; C-
Joore-de Hertog, d.; J. van Breeti-
Wesselius, d A. Koolhaas-de Haan.
F. M. Bontje-Gooesens, d.; S. Dik-
lceboom-Kutken, z.; H J. Rijnbeek-
Stijnman d.; L. Kamerman-de Vries,
7.. C. C. van Nieuwburg-van Garde
ren, zoon
Sport en Wedstrijden
BELJ ABTEN.
BILJARTBOND HA ABT,. EN OMSTB.
D. E. 8.Vriendenkring. De belang
stelling voor deze ontmoeting, Woensdag
avond gespeeld in klasse D iu lokaal Mo-
nopool, was groot. Hot spel viel van beide
verccnigingen tegen. De thuisclub was
evenwol in alle partijen de sterkste. De
totaal uitslag was:
D. E. S.: 80 80 80 80 S0, totaal 400.
Vriend on kring: 76 71 62 65 56 totaal
330.
ParUeultiri torrespooÈeullt rin
Haarlim's Oaibiat.
Parijs, October.
Mijn HollaJidsche vriend is voor enkele da
gen in Parijs en daar hij in den distributietijc
alle voorstellingen van Max Pérai heeft bijge
woond, vindt hij zichzelf te waardig en t<
knap om naar de Folies Bergère te gaan. Wat
ik Diet geheel met hem eens ben, want ik
heb hem er op betrapt, dat hij nog vreemdi
fouten in zijn Franach maakt: zijn goede har:
en zijn hartelijkheid deden hem deze woorder
tegen myn vrouw sprekenlaissez-moi baisei
la femme de mon meilleur ami. We hebben
maar niets gezegd en ik heb een wenk gege
dat dit de spraak-wijze van het land is,
maar in mijn hart vond ik het toch een beetje
zielig, dat mijn hartelijke vriend van Feigciei
aan de Gare du Nord op die achoone ti
rade heeft zitten broeien.
Enfin, met dat al was hij, zooals ik zeide,
goed voor de Folies Borgèro en daar hi»
zijn rok en zijn hoogen hoed bad meegebrad ,t,
wilde hy naar een serieus theater.
Zullen we Cécile Sorel gaan zien? opper
de ik, daar ik rustig door wilde slapen na il«
mémoires van Wilhelm II te hebben, gelezei.
Cécile Sored, ah, de mooiste vrouw ysn
Frankrijk? Is ze dat nog altijd?
Dat beweert ze...
En zoo staan we dan dezen avond voor e*n
schouwburg waar, ja natuurlijk, waar een
stuk wordt gegeven, maar waarvan ik den b!-
lel alweer beu vergeten, omdat ik het pr<>-
gramma per ongeluk in de goot heb latea
va"en. Het eenige, wat ik me herinner, dsl
Cécile Sorel voor achoone slaapster in het
bosch moest spelen en ze deed dat zóó sugge»-
tief, dat het grootste deel van het publieV
baar voorbeeld volgde.
Maar ik moet eerst vertellen, dat myu
vriend nooit in een Fransch theater is ge-
En misschien is er onder do lezers we'
een, die zichzelf durft te bekennen in 't zelfdi
govaJ te verkeeren; voor hem wat mijn vrient
zag en ondervond in een Parijseheu schouw
burg en wat „nicm&ls dagewesen" is in een
andoren kunsttempel. Het gaat er aldus toe;
We beginnen geld te storten aau de kas.
Veel, heel veel. En daarvoor krijgen wo in
ruil een bonnetje, dat weer moet worden in
gewisseld. Maar dat is een heele geschiedenis
Daar tronen achter een twee meter hoogt
toonbank twee meneeren in rok en met hooge
hoeden op. Die zoeken dan, zooals hun dat
goeddunkt, een plaats voor je uit op een plan.
Waar dat zal zijn, met of zonder pilaar vooi
e neus, dat blijft een verrassing en hangt ge-
ïeel af van de goedertierenheid van de hee
ren. Niets wordt in een Parijschen schouw-j
burg aan je eigen initiatief, niets aan je eiger
smaak overgelaten. Je moet op je teenen gaaq
staan om de bonnetjes aan de bunien over te
reiken en je voelt je, ondanks je rok en je
hoogen hoed, zoo kinderachtig en onbeholpen
als een schooijnngen, die beduusd zijn vingei
opsteekt ,,of je alsjeblieft effentjes mag".
Buiten heb je al een programma gekocht,
maar binnen staat een man, die met luider
stemme met 't „programme officie! avee tou!
le compto rendu de sa pièoe" vent-. Hij slaat,
je eigeuwaan, heel leep te zijn geweest je al
Le hebben voorzien van een programma, dood,
met een oh, dat is niet het officieele... andere
rolbezetting... en je koopt het officieele.
Hoeveel 1
Ik betaal het met één franc, wat zoo
veel wil zeggen als: geef maar 1 franc 50.
Dan stuift er een matrone met een stukje
kant in hear haar op jc afpar igi, messieurs.
Ze speculeert op je argeloosheid, ontdoet je
ineens van je jas da's één franc en één franc
voor uw wandelstok en één franc voor uw
shawl, en voor meneer ook, dus dat maakt
•e francsen meneer vergeet mij niet,
est ce pas?
Een andere juffrouw wacht op je. Madame
I'ouvreuse. Ze brengt je naar je plaats. Diep
gauw in je broekzak, anders vraagt ze zelf
meneer vergeet mij toch niet?
In vredesnaam je zit.
Mijn vriend had netjes zyn hoogen hoed af
gezet. Gelukkig zag ik het bijtijdszet jf
hoed op, zet op, ze zouden je voor een
boertje houden.
Wat? Je hoed op in een zaal?
Ssst, ja dat is hier de gewoonte in wel
opgevoede kringen
Hij staarde onthutst voor zich.
Neem nou je kijker en fixeer volgem
jouw begrippen zoo onhebbelijk mogelijk
de dames in de loges. Als je het niet doet,
vinden ze je een „mufle".
Bananee, oranges, mandarinesde-
mandez qui en veut
In de stalles en in de loges viel men als
dorstige dieren op het fruit aan dat ver
kocht wordt. De schillen en pitten verdwij-
doodgemoedelijk onder de fauteuils,
e worden gevoelig op de teenen getrapt
zonder om te kyken, weet ik, dat het
Engelsche dames zijn die langs gaan. Als op
een bóeren-kermis wordt er driemaal met een
bezem op de planken gestompt: het spel is
beaonnon.
tion minuten veel leven achter ons, ge
klap van stoelen; dat zijn Franschen.
Altijd een kwartier te laat, betgeen men
la politesse du roi noemt.
Het einde van de eerste acte komt aldus:
En nu, mon chèr. ga ik jo voorstellen aan de
delicieuse blondine -
Dcmandez banancs, oranges (dt,
manderijnen zijn uitverkocht). De ee*ste pau-
ze is lajig genoeg om zorgvuldig xlle cor-
setten-reclames in het programma te bestu-
deeren. Weer drie stompen met den bezem
„le deux" verloopt zonder incidenten om
aldus te eindigen.je goddelijke blonde
haren (volgt een verdere detailleering van do
ffrouw, hetwelk in de Nederlandscbc verta-
ing gewoonlijk wordt weggelaten) jo
'aim o
Een dame naast ons zucht: de liefdo it
mooien als ik baar eens aankijk, d ge
loof ik wel, dat ze er over mee kan praten.
Domandez bananes (ook de sinaasap
pelen zijn uitverkocht) Taxi's h la sortie.
De dame naast ons fluit en sist en de chasseur,
komt. Voor haar een taxi.
1
Bon, madame... le nom s.v.p.'T Ze
heette Madame Trucq, nee nee iet een
i De chasseur schrijft stiekem lachend- Op
de eerste rij stalles geeft een moede:- -.ar
zuigeling de borst, maar niemand lot daar
op, dat is zoo do gewoonte. D© Engelschen
komen terug uit den foyer, zeggen ,,well" als
of ze je met dat herhaalde teeuenmarcheerea
een aangename verrassing bereiden en
als ze haar mond open hebben, dan ruikt het
