UNITED TELEGRAPH Hinnenlana De Staatsbegrooting voor 1923. BETTY HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 27 OCTOBER 1922 DERDE BLAD DIENST VAN DE MOESTAFA KEMAL EN ENVER BEY. (Partloulter* «orreapsndentia.) KonstantiuopeJ, October. Rusland uoet al Hui mogelijke om een plaats aan de urieni-eomerenue- taiel niacHlig te worden, bijna dage lijks seint liet Moekouscüe uraadlOoze Biatiou Sovjet-uiteenzettingen en ve.is bovjetneüreigingen aan Pom- caae, die naar del 6ouijnt over een omvang ryki. papiermand beschikt, waarin luj deze nota's en memoran dums bijzet. Het is niettemin voor beu, die den vrede in Oost-Europa traodlen te consolideeren tocli wel van eemge beieekems, na te gaan, welke mogelijkheden de Orientquaes- tie 111 zich draagt Na de ineenstor ting van het Turksche rijk in den were) doc r log raakte Sovjet-Rusland ju het bezit i twee Turkscbe vrien- zijn naam voor de Moliamedanen de oe belicnammg van oe Renaissance van den Islam beieekent. Zn zij benutten deze vriendschap met slechts om hun mvioed in het Oosten zeil ie versterken, maar om juist door dezen invloed ook een pres sie op Europa, voornamelijk op En geland uit te oei enen en hun eerste hanoelaverdrag, het Russisch-Engeh sclie tot etaiui te brengen. Maar deze vriendsenap kreeg met den tijd tooh steeds meer scheuren. In de eerste piaate ontbrak het bij de „vrienden" reeds aan overeenstem ming der ideologie. Wel lieten de Bolsjewistische leiders het groote congres der Orientvolken in Bakoe houden, waaraan door bemiddeling van Enver algevaardigden van den die sedert een reeks van jaren de van Enver algevaardigden van alle opni --kzaamheid van de geheele we-Islam volken deelnemen en waar het reld op zich gericht hadden: Enververband van Moskou met bet Oosten Bey en Moestala Ketnal. Beiden in gevierd werd. De voorzitter van dit oun persoonlijken aanleg, hun lot en,"'•ongres Sinowjew zag zicii echter H;et ui de laatste plaats, ook in hun t°ch genoodzaakt zien te beklagen „vrienJschappeiijke verhouding" tot over liet gemis aan „inzicht' bij de Moskou geheel verschillend. OosterBChe volken over liet Bolsje- Moêstala Kemal is voor alles een „ïoen rk een op den voor- teentersbaas, een dapper generaal, g'ond tredend lurksch politicus, een maat- c.an deze eigenschap alleen lellier (-ter vooruitstrevende partij wnt liii o,,r. .„..ïl- l - dankt hij zijn ongewoon succes ze ker niet, hij is ook een op den voor grond tredend strateeg en tevens last not leas, e«n zeer ervaren di plomaat. Terwijl hij met den linker arm de- Moskonsche vrienden om helst, van hen moreelen en militairen steun ir. wapenen en gekl betrekt, on derhandelt hij aan den anderen kant me', de entente en speelt het klaar, met beiden in contact te blij ven en van beiden zijn voordeel hebben. Voor liet overige echter heeft rijn leven niets ongewoons. Geheel anders Enver. Ook hij is een op den voorgrond tredend oorlogvoer der. Maar deze eigenschap berust bij hem niet op strategische talenten, maar op persoonlijke energie en dap perheid en de suggestieve werking daarvan op de troepen Terwijl inal opportunist is, is Enver steeds vol hoogdravende plannen een „maximalist". Hij k« n niet half en half iets doen. Of hij is vriend of hij is vijand. En zoo kwam hel ook, dat, terwijl Mog- stafa Kemal steeds nog en nu eerst goed niet Moskou in vriendschap leeft, Envere loopbaan na den oorlog met een geestdriftige vriendschap, voor het Kreml begon en met een verbitterde vijandschap, niet openlij ken strijd tegen Moskou eindigde. Zijn geheele persoonlijke leven heelt iets onstuimigs. Nu wij vooral met zijn betrekkingen tot Sovjet-Rus land te doen hebben, kunnen wij zijn snelle carrière voor den oorlog bui ten neschouwing laten, die den jon gen majocr binnen korten tijd tot voomaamsten leider van de Jong-Tur ken en toi schoonzoon van Sultan Mohamed V gemaakt heeft. Maar ook de geschiedenis van zijn betrekkin gen tot Moskou heeft van den aan vang af iets filmachtigs. Onmiddel lijk voor den intocht der Entente in Konstantinapel vlucht hij uit de stad» per vliegtuig naar Sovjet-Ruslano. Door den ongunstigen wind wordt hij eerst naar den Krim gedreven er moet daar een noodlanding maken. Dan gaat het verder. In Litauen moet hij weer dalen. Hij blijft hier onbe kend en wordt als verdacht vreemde ling in de gevangenis astgehouden, weet echter weldra de gunst van de gevangenisautoriteiten te verwerven door zijn handige teekenkunst. De conterfeit-sel, die hij liier maakt brengen hem ook een kleine verdien ste. Weldra komt zijn roem ook den gouverneur ter oore, die zich en zijn vrouw door Enver 'aat leekenen en die hem verscheidene privileges, soms zelfs vrijheid om ut te gaan, toe staat. Naa een paar weken komt bij geheel vrij en arriveert epoedig te Moskou. Geestdriftig schrijft hij van zijn nieuwe vrienden aan Karl von Wiegand: .Mijn zending naar Mos kou is met succes bekroond. De ka- jKmnen zijn geladen en zullen van zelf losbranden. Dit beteekenl het einde der Engelsche heerschappij in Azie en Egypte. De Mohamedaan- ache wereld stond op om het juk af te weipen. Hier en daar glinsteren de kolen, op andere plaatsen vlamt het vuur al op." Natuurlijk was de vriendscliap van Enver ook voor de machthebbers te Moskou van veel beteekenis. Dc Bols jewistischc leiders kenden wel den invloed van Enver in de Mohame- vroeg, wat hij eigenlijk onder Boisjewiek verstond, antwoordde hij nnj: Eoejewioü is ieder, uie tegen 'Engeland isl" Het is niet moeilijk te ionen, aat deze ,,op den voorgrond tredeudeTurksche politicus" niemand anueis dan Enver Bey was. tiet was nilusschen niet alleen deze ideologische tegenstelling, welke den uigiond tusscuen Enver en Moskou dieper Hel waren ook belang rijke aakelyüe gronden. Feitelijk was du on tgoochelmg al naue overwinning van Denikm en Wrongel begonnen. De haukaaache Mohamedunen onder leiding van UttomaansoUe ofiicieren hadden de rooden in den 6tnjd tegen de witten geho-peu. Toen de witten overwonnen waren, bezette het roode leger eerst nog uen haukaeus en Ba koe, waarna ivzerneiuzjauDaaixiooi w os tie tvaultasisene hevonung, welke net zooveel moeite had geitOöi, zien van ue osmanen te bevrijden, weer ondei Kusoisèue heetrscimppij geko men. Nog erger ging net niet Turke- sj.an en rergaanj. Jn deze Osuiaan scne laiioeii, uie veelal door ae nuip der Osmanen bevrijd en aan de Rus sen teruggegeven waren, begonnen de Bolejewikj hun regiem in te vot ren, wal de volkomen economische ineenstorting van deze lauden tenge volge liad. Enver Pacha had voort durend bij de Bolsjewistische leideis pogingen aangewend om aan deze noodlottige politiek in de Moharne- daanscite randen een einde te maken. Steeds weer met onvoldoend resul taat. In den herfst van liet vorig Jaai ging hij tenslotte zelf naai* Cen- traai-Azie en kwam m de Btreek van Duchembe, waar zich eenige honder den opstandelingen tegen de Bolsje- wiki bevonden. Hier, waar hij het lij den van zijn religie- en vóiksgenoo- len zag, voltrok zich de volkomen breuk van Enver met Moskou. Hij stelt zich aan liet hoofd der opstan delingen. Nadat zijn aankomst be kend wordt, stiüomeu P organen, Turkmenen en Kirgiezen onder zijn vlag samen. De oude instructeur en organisator leeft ïh Enver weer op, in vijl maanden is zijn troep soldaten tot eenige duizenden aangegroeid en hij heeft uit Uit „mensclienmateraai' in militair opzicht gemaakt, wat er maar uit te maken viel. Na de eerste nederlagen bereikte bij weldra be langrijke successen, liet ruitersbloed van zijn voorvaderen kan op het nieuwe slagveld weer opbruisen. Hij rijdt steeds aan het hoofd van zijn legerschaar, vecht in de eerste linies, waardoor liet iangverspreide gerucht van zijn dood ontstaat. Na de eerste belangrijke successen laat hij zich tot Emir van Turkestan uitroepen. Een symbolische handeling, want Tu- ran is de wieg van den Islam en het centrum van zijn invloedssfeer. Deze openlijke breuk met Moekou brengt Enver in formeele tegenstel ling tot Moestafa KemaJ, den bond genoot van Moskou. Maar niet te ont kennen is en dit feit verliest me.l maar al te zeer uit het oog dat hetzelfde groote doel beiden weer ver eenigt: het herstel van het Turksche rijk en het Kalifaat. Zoo moet nog in Juli van dit jaar in Sondechkulag taan de Perzische grens) tusschen de beide Turksche leiders een geheim verdrag over de verdeeling van de „invloedssferen" tot stand zijn geko- daansche wereld, zij wisten wel. datj men,. Volgens die overeenkomst zou Enver ra bentram-Azie, nemai m Klein-Azië, ieder op eigen gelegen heid, opereeren. Het einddoel is het zelfde, maar de middelen om het te bereiken zijn geheel verschillend, zelfs tegengesteld aan elkaar: Kemal houdt zich, althans formeel aan de verbondspolitiek met Sovjet-Rusland, Enver zet den 6trijd tegen Mok o:t voort. In dit paradoxaal resultaat uil zich de paradoxie en dc tweeslach tigheid van de geheele Orientpolitiei. der derde Internationale zelf. NED. BOND VAN GEPENSION- N EERDEN. Versohenen is het eerste nummer van ..De eoneneionneerde", orgaan van den Neck Bond van gepension- neerden. ABNORMALE NACHTVORSTEN. He^ Kon- Ned. Meteor. Instituut in de Bilt deelt van D-mderdag het vol gende mede De gisteren voor De Bilt ver.neldc 'age temperaturen zijn hedennacht nog overtroffen. In de lucht daalde zij tot 6.9 graad Ue'sius, en op den grond zelfs tot 10 9 graad. Van zeven uur 's avonds af was de temperatuur beenden het vriespunt. Mr. VISSERING's VERBLIJF TE BERLIJN. Uit Berlijn wordt aan de Te), ge meld: Als een van de buitenlaudsche l'inancieele experts, die naar Bc-rlijn worden uitgenoodigd, heeft mr. Vis sering, president der Nederlandsche Bank, eeü lange voorbereidende con ferentie met den Rijkskanselier, dr. Wirth. gehad. De neer Vissering, die mefc zijn vrouw en beide dochters slechts tij delijk hier vertoeft om voor een kuur naar het Zuiden te gaan, heeft uitvoe rig zijn meening Uiteengezet omtrent de wijziging van het plan-Ter Meulen, dat reeds twee jaren geleden op de financieels conferentie te Brussel ter tafel is gebracht. Tusschen de voorstellen van Visse ring en Ter Meulen bestond destijds uogal cenig verschil, waaraan onder- tusschen tegemoet gekomen is. d?.ar mr. Vissering zijn oorspronkelijk in Genua aangegeven plan eenigszins gewijzigd heeft, zoodat hij langzamer hand 't hervormingsvoorstel van Ter Meulen en het voorstel van Gustav Cassel benaderd heeft. Het staat nog niet vast of de heer Vissering zijn dringend noodzakelijke kuur zal opgeven om zijn werkzaam heid in dienst van do Berlijnschc con ferentie te stellen. Alle aanwijzingen duiden er echter op, dat de Rijkskan selier, met het oog op de gelijktijdige aanwezigheid van den heer Cassel uit Stockholm en prof- Keynes, zijn uiter ste best doet den heer Vissering te bewegen zijn voorgenomen reis naar het Zuiden eenigen tijd uit te stellen om, te zamen met de overige buiten- landsche financieele deskundigen, het probleem van het herstel van het fi nancieele en valutaire evenwicht in Europa, te Berlijn te bespreken. Stadsnieuws HET HOFSTAD TOONEEL. Zooals wij reeds meldden heeft Za terdag hier een herdenking piaate van het eerste lustrum van de N. V. liet Hofstad Tooneei Naar aanleiding daarvan ontvingen wij een karakteristiek van Cor van der Xiugt-Melsert, door Jan vau Ee, en Eduard Veterman, die dezer da- pen is verschenen. Daaraan ontleen en wij, dat Cor van der Lust debuteerde bij de Ned. Too- neelvereenieïng, en dat hiï daarna bij het Rotte rdamsch Toon eel kwam. Van daar g-insr bii eerst over naar de Hashesoelera en vervolgens naar Het Hofstadtooneel. Het werk ie £.lelt hem voor als een reducht werker en als een energiek tooneel directeur. Een paar citaten .- Het was in de eerste jaren van het Hofstad-tooneel geen zeldzaamheid als hii dagen doormaakte van zestien arbeidsuren. waarin hii zich nauwe liiks den tik!' gunde tot eten. 't Was zelfs eerder een zeldzaamheid als hij kortere dagen beleefde. Hii voeldo dat alles met hem stond of viel.... on daarom zag hii niet op tegen het ver vaarliikstc werk. Dat hierdoor een bezielende in vloed op zijn medewerkers werd uit geoefend, laat zich denken. Er werd --en wordt enorm hard gewerkt bii het Hofdstad Tooned. Cor van der Logt houdt van afwisseling in het répertoire, en geeft gemiddeld iedere veertien dogen een nieuw stuk. Een ieder die weet of bedrupt, wat de serieuze instudeering van een tooneeleluk vergt, zal erkennen, dat '-°t met zoo weinig tiid 1 ord aanpak ken is. Vooral waar men niet alles aan een stuk geven kan. De veertien da- een worden eigenlijk tot tien geredhi ceerd door de onderbrekende tour nees. repetities voor omzettingen van oudo stukkon enz. En tooh het is de vox populi die hier spreekt vA Cor van der Eugt alles op een verzorgde vertooning. Zelden koont het bij hem voor, dat iemand zijn rol niet kent. Zelden, dat een toon e el waarneming feilt. Op "Cuerale repetities is hij ongenaak baar. zoekt ziin oog overal rond, snuffelt hii hier en daar om te contro- Iseren, of er mets hapert. Het kon dan ook niet andere, of ouder zoo'n leiding moest een toon eel gezelschap tot bloei komen. De fusie met het Rotterdamsch Tooneel, die hem tot artistiek leider van de groot ste Nederlandsche loon e e-Ion doi-ne- ming maakte zette de kroon op zijn werk. Bitgaan VIO OL-MIDD AGE N. De violist Jon. Stoenman zal met medewerking van de piapiate Emuiy ian Eden eenige vlooimiüdagen go- ven :n het BemonstrantscUe kerkge bouw, W liheluiinastraat, welke een overwicht zullen zijn van de ontwik keling van het vioolspel van het ein de der 17e eeuw af tot op heden. De eerste vioolmiddag is vastge steld op Zaterdag October. Er zul len afwisselend vier Cremona violen bespeeld worden van BaJestrieri, Ca- inillo, Guadagnrai, Rugeri. Het programma bevat vioolwerken van: CoreUiL Bach, Viotti, Bod©, Spohr. Joaohim en Kr eis'er. POPULAIRE BEETHO VEN-CYCLUS. De Impresario Felix Au grist in deelt ons mede, dat van de buitengewone belangstelling, waarin zich de dooi' hem in verschillende steden in om land georganiseerde Beethoven-Cy clussen mochten verheugen, op ver zoek van een aantal muziekliefheb bers, besloten heeft, ook te Haarlem een populairen Beethoven-Cyclus te doen plaats hebben, waarop uitge voerd zullen worcen alle strijkkwar tetten, de groote fuga en het strijk kwintet. De concerten zijn als volgt vastgesteld- 1. IJ November: Hongaarsch Strijk kwartet. 2. 14 December: Lelmer-Kwartet uit Budapest. 3. 31 Januari: Budapester Strijk kwartet 4. ló Februari: Carembat-Kwartet, uit Parijs. 5. 29 Maart: Wendling-Kwartet met medew. van Francis Koene. 6. 10 April: Hollandsch Strijkkwar tet. De concerten zullen plaats hebben in de groote zaal van ,,De Vereen' GEVONDEN VOOBWEBPEN. Terug te bekomen b\j: Wed. K. v. Diest Voorzorgstraat 18, kralen beursje, J. Cou- Blauce, Tuinvrjjklaaa 4, Heemstede, bus machineolie, J. Koning, Gen. de 1« Rey- strnat 64, breukband, A. Lom au, Tettc- rodestTaat 94, koperen gewicht. Febbe. Parklaan 43, eeintunr vaD regenjas. T. de Lans, Kennemerstraat 50, reticule (flu weel) M. Cop, lange Hofstraat 17, voet balschoenen, W. v. Dorp, Hooeendorpstr. 12, Heemstede, blauwe kinderbnnidsclioe- ncn, H. Piet, Zijlstraat 96, grit's wollen handschoen. Kennel Fauna. Parklaan 119: hond (wit-gèél) gebracht door El de ring, Burgwnl, kat (gitjs) gebracht door Kuip, rinrmenjanswoe 9. kat (mniskleu- rig), gebracht, door Verhoogd. Leidsche- vaart 144. kat Cgriis-w':' gebracht door kervaas. Kloorterstraat 43. VERBOUW OPENBARE WERKEN. In verband mei de mededeoling in ons blad over de venhuizing van den geneeskundigen dienst uit de voorma lige li. B. S., vernamen wij dat spoe dig een begin zal worden gemaakt met de verdere verbouwing en inrich ting voor de bureaux van Openbare Werken. De teekeningen zijn reeds gereed. Het geheel zal in verband met onze gemeente-financien sterk in t teeken staan der bezuiniging. Hei meubilair en hetgeen verder uit de tegenwoordige bureaux nog eenigs zins bruikbaar is zal voor de nieuw o inrichting worden benut. NED. TSRAëL. GEMEENTE. Synagogediensten. Sabbath: V ijdagavondclienst te 4i Ochtenddienst te 8 uur. Middagdienst te 1 uur. Avonddien't te 5.24 uur. Werkdagen: Ochtenddiensten: des Zondags te 74 uur. Andere te 7 ut Avonddiensten: 7.45 uur. Talmoed Torah: Sabbnth: 121 uur Werkdagen: 's Avonds te 7.15 uur. Zondagavond te 7 uur. De ochtend- en avonddiensten op de werkdagen, alsmede Talmoed To rah, worden in het Gemcentegebouw gehouden. DE HAARLEMSCKE HANZE. Or> de te Amsterdam gehouaen ver gadering van de Haarltmsche Hanze, wend een voorste! tot contributiever- hooging aangenomen. De heoren J. G. Struyoken en E. J. M. Stumpel werden als bestuursJeden herkozen. OVER DE KABINETSFORMATIE KLACHTEN OVER WEINIG MEDEDEELZAAMHEID VAN DE PLANNEN TEN AANZIEN VAN HET REGEEflINCSBELEID. OVER DE VEILIGSTELLING VAN DEN GULDEN. OVER DEN FINANCIEELEN TOESTAND EN DE BEZUiNIGINGS PLANNL.iiDRANG NAAR ONTWAPENING. OVER DE WERK» VERSCHAFFING. DE BENOEMING VAN EEN NIEUWEN Ml- NISTER VAN ARBEID, Feuilleton door JEFFERY FARNOL. (Geautoriseerde vertaling uit het Engelscb.) (Nadruk verooden.) 12) „N'een maai!" riep juffrouw Agatha uit „en hoe zag het er uit?" „Nou" antwoordde Roger terwijl hij zich door het haar streek het tag er uit als een geest dat deed het". „En waar was het?' „In de ruïne van den ouden molen, Jutirouw". Juffrouw Agatha keek verbaasd en toen hij dat, zag schudde Rogor som her het hoofd. ,,Ik heb altijd wet ge weten dat het in den moten spookte, ïnaar tot nu toe had ik het nooit ge- tien. Ik hoop maar dat m'n kippen non niet befooverd zijn, want dan leggen zo niet meer". „En ben je het spook achterna ge- Baan. Roger?" „Jawel sergeant, eerst heb ik een onzen poot om m'n hals gebonden, want dat schijnt erg te helpen, Bet- *y. dc oude heks heeft liet me gege Ver8chenen is het voorloopig ver- ag uer Tweede Kamer aangaande Hoofdstuk 1 der titautsoegrooting. Het volgende is er aan ontleend Verscheidene leden merkten op, dat, hoezeer ook een formatie van liet ka- binei uit de groepen der rechterzijde geieontvaardigd mocht heeten, bet al- ifiminst voor de band lag, dezelf.i" perse nee met de leiding der regeering te blijven betasten. Reeds do gewoon menschkundig ver standige overweging dat bet wensche- lyk is, wanneer een kabinet, dat vier jaar geregeerd heeft, eens vervangen wordt, bad daartoe moeten leiden Een krachtig ingrijpende bezuini- gingspolitiek was naar hun meening met tc verwachten van deze regeoriug inzonderheid de ministers van arbeid en van onderwijs, kunsten en veten ichappen hadden, naar de meening de :er IcdeD, voor andere personen be lmoren plaats te maken. Immers op hen rust in de voornaamste plaats de blaam, in de vorige periode uitgavea te Hebben gedaan, die de echatKist niet kon dragen Onder üeze leden waren er, d.c- met konden begrijpen, dat de mu.isier van arbeid in bet nieuwe ka mnet is overgegaan- Vele andeie leden verdedigden bet aanblijven van de genoemde ministers onder zoo geheel veranderde omstan- digueden en juichten net toe als een bewjjs van zeueiijken moeu. Verscheidene leden opperden be swaar tegen de geheimzinnigheid, waarmede de kabinetsformatie omhuld is geweest. Zij zouden gaarne verne men, omtrent welke punten afspraken zijn gemaakt, omdat ze meenden, dat met alleen de meerderheid maar het geheele tand recht heeft te weten, wel- Ke de grondslagen van de regeering zijn. Voorts wenschten zij te vernemen, of de gemaakte afspraak van dien aard is, dat de regeeringspartijen als een vastgesloten biok zijn verbonden, zoodat do minderheid teitelijk reeds bij voorbaat is lamgeslagen. De Kabinetsformateur aldus an dere leden is opgetreden met een program, waarop de steun van de drie rechter partijen is gevraagd. Over den invloed van dat program is overleg gepleegd met de drie groepen der rechterzijde en ten slotte heeft de for mateur op dat program zijn medewei- kers gekozen. De opvatting, dat bij de uitvoering van het regeeringspro- gram de invloed van de minderheden ra het Parlement reeds by voorbaat zou zijn uitgeschakeld, achtten deze leden geheel onjuist. Verscheidene leden betreurden het, dat de regeering zoo weinig heeft me degedeeld over naar plannen ten aan zien van het .egeeringsbeleid in de aangebroken parlementaire periode. Het ongewoon laugdung overleg, dat voor het vormen van het Kabinet noo- dig is geweest en dat, naar men meen de te weten, bestaan heeft ra een samenspreking vaude drie rechterpar- tijen, had de onderstelling gewekt, dat althans een concreet plan zou zijn ge- penbaard. De voornaamste politieke raagslukken als de defeuBie, het bui- tenlandsch leteid, de wonragpolitiek worden zelf6 niet aangeroerd. Over de voornemens der regeering ten aan zien van de vlootwet cn het bewape ningsfonds voor het Departement van oorlog wordt geen woord 0 roj 1. Hoe de houding van do regeerrag ral zijn tegenover de ver gaande eischen van autonomie voor lndie, wordt met me degedeeld. Uok ontbreekt iedere toelichting bij de zinsnede in do openingsrede, waar bij het tekort bij de overheidsbedrijven en de daarmede op één lijn te stellen bedrijven wordt weggedecreteerd. in dien omtrent het geneele regeerings- programma tusschen de groepen uer rechterzijde een nccoord u> getroffen, zooals mag worden ondersteld, dan had ook aan de andere groepen der be volking daarvan mcdedeeüug moeten zijn gedaan. Deze leden hoopten van de regeerrag bij de Meinone van Ant woord te mogen vernemen, wence haar plannen zijn voor de aanstaande par lementaire periode. Door vele leden werd de houding der regeering verdedigd. Zij gaven toe, dat de tot neden verstrekte inlichtin gen karig zijn, maar bet onmogelijke mag niet worden gevergd. De sooer- heid van uitdrukking behoeft geen ongerustheid te wekken. Up dade i en niet op woorden komt het aan. LYt de openingsrede valt in ieder geval af te ieideu, dat het kabinet in de komende driejarige periode het herstel van bet verstoorde financieel evenwicht als zijn hoofdtaak beschouwt. dommige leden betoogden, dat er, voor zoover over de plannen van het kabinet licht verschaft is. „ile aanlei ding bestaat tot groote bezorgdueid. Zij betreurden het, dat het gebee>e program der regeerrag schijnt te «or den samengevat in de „veiligstelling van den gulden' die büjkeus eeu uitlating in de Nota betreuende den toestand van s lands financiën op het oogenbhk „het grootst- culturee- le hygiënische, sociale en defensieve belang" wordt geacht. Daaruit kan worden opgemaakt, dat vele culturee- le en sociale belaugen in het gedrang zullen komen. Zij oordeclen deze zui ver matenecle stelling weinig in over eenstemming met de godsdienstige leu zen, waarmede door de rechterzijde do verkiezingsstrijd is gevoerd, intus- schen zouden zij gaarne van de regee rrag nadere inlichtingen ontvangen, ra hoeverre, naar haar oordeel inderdaad gevaar voor inflatie bestaa.- Mietegen werd door zeer vele leden opgemerkt, dat de meemng als zou de veiligstelling vau den guiuen ra strijd zyu mot de beginselen, door do rech- terpartijea in den veikiezing3strgd op den voorgrond gestelu, geheel on juist is. Uok is bet met jiust, dat met dit streven alleen de belangen vau do guidenbezitters worden gediend. De zorg voor de veiligstelling van den gulden is een waken tegen afglijden naar algemeen gebrek en eilenae en als zoodanig dan ook een eisch van C'bns- teiyke politiek. Verscheidene leden betoogden, dat iii de nota betreffende den toestand van 's lands financiën het tekort te ernstig is voorgesteld. Sommige leden verwachtten, dat bij de Memorie van Antwoord nog nieuwe bezuinigingen in uitzicht zui len worden gesteld. Aangedrongen werd van verschil lende zijden op een meer eystcmati- BChe uiteenzetting van liet geheele be zuinigingsplan oer regeering. Sommige leden waren van oordeel dat de toestand van 's lands fraan cién, hoe slecht dan ook, niet uitslui tend het uitgangspunt behoort te zijn bij de vaststelling van de politiek der toekomst. Nevens versobering van den Staatsdienst legden zij den nadruk op een reconstructie van het bedrijfsleven, teneinde dit tot meer dere productiviteit op te voeren. De- Deze leden konden met de vesrobe- ring instemmen, doch niet met de middelen waarmede deze zal moeten worden bereikt. In dit verband werd herinnerd aan het streven tot verla ging van den levensstandaard der arbeiders, o.a. tengevolge van de pen- sioenkorting- Dergelijke maatregelen brengen een grooten slag toe aan de volks kracht en aan de koopkracht van de natie. Gelet op de kosten der eerste levensbehoeften is een verlaging van salaris niet gemotiveerd. Deze leden meende de regeering te moeien waar schuwen voor een beleid, dat reeds in den aanvang van het moeilijke tijd perk, dat zij intreedt, die groepen van het volk, wier medewerking en vertrouwen zij voor eenwerkclijke ver soberingspolitiek niet kan missen, van zich vervreemdt. In het algemeen verklaarden zi> zich te zullen verzetten tegen elke aamanding van het gebouw onzer sociale politiek, in de laatste dertig jaren met zooveel moeite opgetrok ken en tegen alle maatregelen, die een vermindering van cultureel' zorg zouden medebrengen. De aange kondigde geleidelijke afschaffing der Huurcommissiewet achtten zij zeer bedenkelijk. Ook zouden zij weer stand bieden tegen de verslechtering van het onderwijs en de afbrokkeling van het Rijkstucht- en opvoeding* wezen. Ten opzichte van <ie bezuini ging behoort, naar net oordeel van deze leden, de nadruk te worden ge legd op ontwapening. Verscheidene leden konden zich er niet mede vereenigen dat de werkver schaffing naar het Departement van Binnenlundsche Zaken wordt over- gebracht, sommige leden betoogden dat de Regeering van de emancipa tie der vrouw nog weinig doordron gen schijnt. Zij-wezen b.v. op de cir culaire van den Minister van Finan ciën betreffende het ontslag van vrou welijke ambtenaren bij den dienst der belastingen, indien dezen ecu slechten invloed hebben op den ar beid der mannelijke ambtenaren. Yerecncidene leden liaden klachten tegen de opheffing van net Departe ment van Landbouw, Nijverneid en Handel. Andere leden hadden tegen de voorgenomen wijziging minder la- Enkele leden betoogden dut m ven en ze zegt dal geen enkele geest er tegen kan." „En waai- is 't spook heengegaan?" „Langs de spinnerij, sergeant, toen langs iiet achterweggetje en toen heb ik netjloar den muur van den boom gaard zien verdwijnen „En er stonden vanochtend voet stappen in het pad, juffrouw. Je kunt gaan, Roger!" Roger tikte weer aan z'n pet voor juffrouw Agathe, en ging weer aan 't werk. ,,'t Is vreeselijk!" riep juffrouw» Agatha, en sloeg de handen in el kaar. t ls vreemd, ja, juffrouw, vreemd ïnaar het zou nog vreemder zij» als ik er vóór morgenochtend niet achter kwam wat het beteekende". „Sergeant Zebcdce Zebedee probeer het niet!" „Ik moet wel, juffrouwl" „Voor.... voor mij!" „Juffrouw het is m'n plich!" „Heb je een talisman om het kwaadl te bezweren, sergeant?" „Neen, juffrouw!" „Dan zal ik er je een geven", en al sprekend nam ze eon lintje va» baar hals, een blauw lintje, waaraan een klein gouden 6ieraad hing. „Dan moet je dit dragen", zei ze blozend. „Buk eens even!" „Maar, juffrouw Agatha, ik...."- „Korn, buk nu toch". De sergeant gehoorzaamde cn zon kwam het dat de pruik van den ser geant viok bij de witte muls van juffrouw Agatha kwam, zoo dichtbij zelfs, dat een lok van haar glanzen de haar hem op zijn gladgeschoren kin kriebelde, de sergeant zag haai; ernstige oogen, haar zachte wung en haar lippen volle, zachte mooie lip pen en zoo dichtbij, dat hij slechts het hoofd behoefde om te draaien. De sergeant draaide het hoofd oin en een lang oogenblik ontmoetten hun blikken elkander. „Maar sergeant!" riep zij uit! „O! sergeant- Zebedee Tring!" Eu zich omkeerend liep ze weer naar huis terug. Toen hij alleen was nam de ser geant zijn hamer op, staarde er naar en stak hem voorzichtig in zijn zak, toen hij dat gedaan had lachte hij werd weer ernstig en zuchtte. „Ik vind hetbegon hij. „Maar voor het eerst van z'n leven kon bij er noch in 't Fransch noch in 't Engelsch woorden voor vinden. HOOFDSTUK XV. Waarin veel gepraat wordt maar weinig gedaan. De heer Marchdale gooide nijdie; ziin knnrte.il neer en mopperde, loird Alvaston lag achterover in zijn stoel en keek slaperig naar zijn beenen, uo markies Alton geeuwde en Dalroydi schudde de kaarten, vlak bij speelden de kapitein en Sir Jasper met de dob- b eist oen en en bij den schouw zat Sir Benjamin te snurken. „O, o mompelde Lord Alvaston. „Den heeleu avond heb ik geen aas in m'n handen gehad!" „Ja, Dalroyd en Alton zijn erg ge lukkig geweest!" riep Marchdale op gewonden uit. „Gek, maar ik heb ontzettend- n slaapgeeuwde de Markies. „Gevolg van de buitenlucht, moin- peide Lord Alvaston „kijk eena naar Benl" „Ja zeg, maken jullie hem als t u, blieft een van allen wakker zijn gesnurk maakt mij nog erger „Wie snurkt er?" vroeg Sir Benja min, terwijl hij klaar wakker over eind ging zitten en zijn pruik recht zelte. „Ik heb m'n Oogen heuscbi maar eventjes dicht gedaan..." „En vreeselijk gesnurkt Ben 't komt van de buitenlucht „En van 't karnen hè Ben hè Benjamin?" opperde Dalroyd. „Je maakt tegenwoordig boter, boor ik". Sir Benjamin vulde zijn wijnglas weer en werd nog een beetje roodei* in zijn gezicht dan gewoonlijk. „Och", zei hij, „je moet je altij.l aanpassen aan je omgeving hull, n met de wolven in het bosclu En wij zijn hier op het platteland en xui; te mtduen van ai oie eenvoudige lanuelijKe dingen heb ik hm! ik zeg heb ik „Gesnurkt, Beu!" mompelde Loru Alvaston. „En het is niet meer don natuurlijk'" ,,r.n gekarnd, Ben!" knikte Dal royd, wiens neusvleugels trilden to-.n by een goemv oudemrukte. „Je karnt tot je er warm vao wordt tot je cr vau hijgt, hè Ben.' Benjamin nam een slok wijn, ver slikte zich, kuciile en werd paars. „Wat? Wat!" riep de Kapitein uit „Kamen? Ben? Heb je ooit! Een aar dig boerenmeisje? Kom Ben, beken eens!" Dik en vol waardigheid stond Si: Benjamin op cn nam met veel om slag en hJijkbure voldoening eon snuifje. „Ouh hceren", zei hij, en wui'da met 7.tjn kanten zakdoekje „Als je het dan weten wil. zal ik het eerlijk heusch eerlijk bekennen Maar een boerenmeisje was net niet geen dorpsschoonheid, geen melkmeisje dat me betooverd heeft, noen, neen! Hce ren, ik ben jullie allemaal vóór ge weest. Want ik heb het geluk en het genoegen gohad hm om te hel pen bii d« scboonc IriiDsl van het boterkarnen onder toezicht van de heldere en helooverende oogen van mooie Betty." „O noen maar Beu!" luouipoid© Lord Alvaston. „O Ben heb ik ooit van m'n leven!" „Alaar kamen!" zei de Hupt- tein. „z-oo eilenuig vermoeiend, Ben!" „Ik heb gekarnd, beeien - in ile eerste plaats omdat Luuy Betty net wou en haar wil 'is en zal aitiia eeu wet voor mij zijn en daarom heb ik voor huar gekarnd. En ten tweede heb ik gekarnd omdat een karnton hm een romantische machine te vraag maar aan Alton!" „Ja. waarachtig", bromde Alton, „dut is het"." Eu in dc dorde plaats heb ik ge kamd, omdat het werk dat daaraan verbonden ts zóo hm zoo gezond voor dc lever moet z:in niet waar, Marchdale?" „Prachtig!" stemde die jeugdiga man van de wereld toe: „voor lever en andere kwalen moet je karnen met Betty er bij natuurlijk". „Ha!" zoi Balrovd md een eenigs zins boosaardigen glimlach, „en I«h :i je j« lever door het karnen v«<-r »vnt had opgeknapt, heb jc hem v eer be dorven door '-toole hoev ?.>thcd«ïti rhnbarherwiin te drinken, d'c Lady Betty zelf gemaakt had!" Sir Benjamin ging zitlcn er kwnm e> berorgie ïi'-i -k ap op ziin c--zi. hl en liii rilde even. ..P.'rabarber!" fluisterde lord Al» 1V aston.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1922 | | pagina 9