Romeinsche Brieven.
5»AAftRL£!V5'S DAGBLAD
ZATSRDAQ 28 OCTOBER 1922 TtWEEDE BLAD
(Van onze correspondente).
Zijn het de dichters en musici di<
'ons zoo vertrouwd hebben gemaakt
me, de via Appia? Was het Scheffels
„Trompeter van Sackingen?" of
Georg Henscbel's „Cecilea Metella,
dun trutzig Totenma!", dat ons als
bazuingeschal in de ooren klonk? In
den geest zagen we bij die roepstem
jet zwaarmoedige grafteoken in de
Campagna Romana verrijzen
Tegenover de kalakomben van Ca-
lictus staat het lugubere gedenktee
ken dat Crassus voor zijn jonge vrouw
liet oprichten en hier begint de oude
■weg, die nu doorloopt tot aan Alba-
noe en ruim 300 jaar voor Christus
door Appius Claudius begonnen werd.
Uier lig; het oude Rome met al zijn
herinneri.-.gen; hier begroeven de
voornamen hun dooden, waarvoor ze
kostbare praalgraven oprichtten; lang»
dezer, weg werd het lijk van Sulla in
ten gouden draagkoets naar de Ti-
berstad gebracht en het stoffelijk
overschot van Augustus, die in Nola
gestorven was.
liet is nog altijd hetzelfde eeuwen-
©iiuo plaveisel van lavasteenen, dat er
den namven weg begaanbaar maakt,
den weg waarover Petrus zich weg
spoedde uit Rome om den marteldood
to ontgaan, maar .lezus trad hem hier
h, den weg en zijn „<juo Vadisï" gat
hein de bezinning en stervensmoed
terug.
cor de stichting van Rome had er
een vulkanische uitbarsting in do Al-
Lanlselie bergen plaats, de lava vloei
de tot waar zich het graf van Cecilea
kietel.a verheft, dat opgetrokken went
op een fondament van deze gestolde
materie. De Romeinen gaan nu m°v
d'. elcctrische tram langs de via Ap-
lia nuova naar Albano en de weg, dio
vroeger zooveel bezocht werd omdat
hij 'iep door het groote kerkhof der
p.dricièrs, zou nu geheel verlaten zijn,
wanneer niet hierheen de vreemdeling
n.et voorliefde ging orn er een langen
dag te genieten van zooveel herinne
ringen en natuurschoon.
Hen lage steenen muur ter weerszij
den van den weg, schijnt ons een we
lig begroeide rustbank; zooveel papa
vers groeien er tussehen de steenen,
zooveel donkergroene planten en gras
sen waartusschen veelkleurige bloem
pjes fonkelen. Aan weerszijden vun
dut antieke walletje, schieten bonder
d struiken en bloemen in wilden
overmoed door elkaar; margai'ielen,
ge r fenkel, campanula's en gouden
irem; klimop on wilde rozen, strenge
len zich oin de gehavende grafmonu
menten, waarmee de grond aan de
kanten van den straatweg bezaaid is.
Kei marnier werd weggehaald door
1 rbamis VI11 en zijn opvolgers om er
de fonteinen en paleizen mede te ver
sieren; inplaats van het glanzende
marmer zien we nu de purperkleurige
baksteen- die met geweldig hechte
6pecie aan elkaar gemetseld ls; een
erweerde klomp, van een nauwelijks
te herkennen materie, waarop nog een
kostelijk, ornament, een mcnschelijk
gezicht een arm of draperie is vast
gehecht.
Hier stond de villa van Seneca, die
tat loon van zijn jarenlago toewijding
aan Nero van dezen het bevel kreeg
een einde aan zijn leven to maken.
Hij opende zich met zijn trouwe echt
genoot© de aderen en zij werden aan
de Via Appia begraven; de archeolo
gen zijn er niet heel zeker van, of hex
grafteeken dat er voor doorgaat wei
inderdaad dat van den grijzen stoicijn
is; wellicht was het ginder, waar een
geurende vlier de zware steenen uit
elkaar gewrongen heeft, of op dien
heuvel, waar midden in een torenvor-
mig gedenkteeken een pijnboom vic
torieus opschiet, een donkere pijl, die
zich in de wolken boren wil.
Als we, na een dag in de Campagna
gedwaald le hebben des avonds
naar de 6tad terug gaan, werpen de
grafteekens indigo schaduwen over
dm lava-weg en het booge gras; zoo
wierpen, na den slavenopstand eens
6000 kruisen hier hun angstwekkende
schaduwen; een groote smartkreet
tri'de door de lucht, waar nu de vo
gels zich zingend wiegen in eucalyp
tus en steeneik. We vervolgen onzen
weg, zacht violet wordt de campagna,
de bogen van Claudius' waterleiding
leekenen zioh tegen de cobalt blauwe
bergen af, voor ons zien we Rome te
gen den zacht rooden avondhemel;
over mtzetfde lavaplaveisel schreea
Paulus de vrienden tegemoet, die hem
van uit de Tiberstad verlangend te
gengingen! Eindelijk rijst als een ge
weldige vesting het graf van Cecilea
Metella voor on9 op, met zijn staiTe
kanteel en, die scherp tegen de lucht
afsteken. Want van het grof der aa.i
gebeden jonge vrouw werd in de
XITlde eeuw een sterkte gemaakt,
moorddadig werd gevochten op de
rustplaats, die Crassus met een zóó
gtwe'digen gordel van steen, voor ai
le indringers beschuiten wilde. Maar
werden de diepst verborgen Egypti
sche graven niet opgespeurd en ge
opend Liggen de eens met zorg inge-
kieede dooden niet te kijk in do mu
sea van Europa Wat is er heilig voor
he' nageslacht? Waarheen woei het
6tof van do schoone Cecilea?....
In de struiken boven de plek, waar
zij werd neer ge'aten, zingen de nach
tegalen; de avond daalt, een lichte
nevel begint de omtrekken to verva
gen en wij zien niet meer in dit mo
nument de ongenaakbare vesting der
Caftani, maar alleen het onverwoest
bare gedenkteeken der oudheid, hei
grandiooze graf voor liefde en schoon
heid, dat nog heel de Campagna Ro-
mana domineert.
ETHA FLES.
BEURSOVERZICHT
DE GROOTE VERAHMINC VAN EUROPA.
?18 1/2 tem?. Dbli Batavia noteerden
273—269, Senembah 311 1/2318
305 172
Ook in theeaandeelen trad een ie-
ruueane in. waardoor na een aanvan
kelijke verbetering, tenslotte de koer
sen algemeen lager waren. Bangoe-
wangi noteerden 63—7o66, Rongga
90—86.
Van diverse valt een teruggang in
pref. Peru van 28 3 1/6 tot 25 7/8 te
vermelden.
Van Arn. Sporen konden aand.
Norfolk oo de verhoogine van het di
vidend van 126 1/2 tot 129 verbete
ren. Saath Rails reageerden, niette
genstaande de gunstige uitlatingen
van den president der Mii over de
gunstige reoultaten van het bedrijf,
van 27 1/4 tot 25 1/2.
Geld op prolongatie noteert 4 pot.
KecMszakcn
VERDUISTERING OF STUDENTEN
STREEK?
Het Rbld. meldt:
Voor het Hoog Militair Gerechtshof
we ra ia hooger beroep beliauueid (le
/.aan tegen e^w, tydeiis liet p.egen v»u
ïieo loeiii ten laste guiegdo ïeit, reservu-
Korporaal by het ie reg.aieut vesting
artillerie, lioor deu Kr^oraad te 's-Or«-
eèii gouden nonoge niet gouden keltiug
ioebeaooreude aan oen t,i„aciit en wei&e
voorwerpen beklaagde nad govondeo,
was veroordeeld tot eeu vuorvviLariieiyKo
gevangenisstraf van drio maanden met
een pioeuyd van drie jaren uu met de
nyionucre loorwaarue, mt hy do aan
am student ai. tougcorach.e schade ad
van den jiroefiyJ zm vergoeden.
ueaiaague was van d.t vouu.s by het
Hor in a^pel gekomen en werd verue-
e.gd uoor iar. r. Al. Trapman, advocaat
Uit de behandeling der zaak bleek, dat
een ciuuje studenten te Heiden op 4 Fe
bruari lb-Z, na een fuif in „deu Vergul
den Turk" hei gezellig samenzijn ver
plaatste naar ee kuiners van eenigcn hun
ner. Tot diep in den nacht werd er fl'nk
-óorgedroiiaen en to--n daarop een stu
dent oneer tafel g.eed, werd er besloten
ee fuif te eindigen. Tegen drie uur voor
middag worden do kamers verlaten en
zou men den beechoukcue naar huis toe
dragen; nadat deze eenige keereu tenen
den grond was gevallen, werd hy met
vereemle krachten da tiap afgedragen,
w.aarby bekiaayJe heelt nieogeboyien.
Op de trap vond bekl. oerst een vulpen
houder, dien hy voorloopig by zich stak,
onderweg gaf do beschonken© door lee-
•ieus te kennen dat hy wilde staau, waar
na hy zeide dat by zyn gouden horloge
'ltwyt was met een stuk van den ketting,
tiet gezelschap lieeft toen de straat adgo-
v-oriit, maar vond aiete. Bek!, nam af
scheid, doch toen hy ongeveer 200 Meter
van het clubje was verwyderd, werd by
teruggeroepen en deelde men hem mede,
lat allen zich zoudrn lateu foallleeren.
By niemand, ook niot by beklaagde,
werd iets gevonden. Bekl. is daarop naar
huis gegaan en op denzelfdeu weg, dien
•zy hadden afgelegd, vond beklaagde het
hor;oce met deu ketting. Hy stak dit by
zich en besloot dan volgenden dag zyn
vondst terug to geven. Den volgenden
dag was de student niot in „den Ver
gulden Turk". Bekl. keerde op 6 Fe
bruari J922 naar zyn garnizoen te Utrecht
terug, het horloge met ketting nog steeds
in zyn bezit hebbende. Op 7 Febr. j.l.
kwaiu een rechercheur by hem naar het
-horloge vragen en om elko ruchtbaarheid
aan het ouaangenamo geval te voorko
men, heeft hy hem toen gezegd er niets
van af te weven. Bekl. bogreep toen dat
by meer haast moest maken om het hor
loge terug te geven, kreeg op 11 Febr.
verlof naar Leiden te gaan, en heeft toen
aan dan studont iliens eigendom terug
gegeven.
De President van het Hof vindt let
een rare geschiedenis en gen rel» ver
haal zeer verdacht, terwyl een der le
den oponcTkt-, dat, al wat beklaagde ver-
lelt, verbazend onwaarschijnlijk voor
komt.
Mr. Trapman betoogde dat hy reeds
vyf inaal de eer hnd voor den Haagsehen
Krygsraad op tc treden, welke v\jf za
ken pleiter ook voor het Hof in hoogpr
beroep mocht verdedigen; vier dezer za
ken waren veroordceliugen dio door het
Hof in vrysprakon werden veranderd,
terwyl do vyfdé zaak een vrijspraak was
waarin het Hof een veroordceling uit
sprak. Men mag dus niet zeggen, dat er
tussehen Krijgsraad en Hof grooto over
eenstemming bestaat. In do onderwerpe-
iljjke zaak heeft de auditeur militair vr&
spraak gevraagd, waarmede pleiter hot
geheel eeu» is. De bewijeconstruciie vo>i
don Krijgsraad ut ontoelaatbaar; bekl. 3
laks e:i onverschillig, hclgeon veel a
zyn bonding verklaart; de TQrattlwoi»
delykheid beklaagde to veroordeclcn kat
men niet op zich nemen, zoodat itjir. con 1
eludeerdo tot vrijspraak.
De Advocant-Fiskaal voor dc Zee- ei
Landmacht vindt bcklaag-iee vcroorJee
ling ter znkc van verduistering verant
woord. Beklaagde heeft alle gelegenheid
gehad hel horloge met kett-iug aan dei
student terug to geven. De vulpenhou
der gaf hy ijr! terug, waarom niet bet
horloge? Te^uover den rcohcrchenr var
rolitie betwistte hy bet hor!og<- to bob
ben, bij zwijgt cn liegt. Zet -lagen liter
geeft hy het pas terug. Eisch: beresti
ging van het vonnis, doch tevo:,» be
klaagde onvoorwaardelijk te deeradeo-
ren tot deu stand van soldaat, daar hij
heeft getoond onwaardig ie zy» een
graad in het leger te bekleedcn.
Bet Hof zal later uitspraak doen.
Letteren en Knnst
TOONEELNIEUY/S.
Rij de N.V. „Het Hofstad-Tooneel"
ia in studie genomen Muziek van
Frank Wedekind, onder regie vun
Louis Chrispijn Jr
Binnenland
DE KERK TE TERHEYDEN
UITCEBRANO.
Men meldt uil Breda aan he Hbld.
Donderdagnanuddag heeft een acht
tienjarige loodgietersknecht uu Terhcy-
den met een benz.nebou; werkzaamheden
verricht aan de dakgoot der R.-K. kc;k
tc Terheydcu (Noord-Brabaa:; waar
door brand is omstaan boven bet aha u.
De pogingen om met eigen mate: a.,I
het vuur te blusscben faalden, zoodai -Je
burgemeester zich per motorrijwiel nriur
In begaf om hulp. Breda zond
auto-motorspuit doch bi; aankomst stond
het prachtige kerkgebouw in gothiscner»
stijl, uit de 15de eeuw in lichte laaie.
Gered zijn uit den brand onder meer do
heilige vaten, de kruisweg, de paramen
ten en twee kunstig gedreven luch'er»
van zeer groote waarde. Uiigebrand is
hei houten tongewelf en de zestig nietn
booge toren. De kerk is laag verzekeil
bij Sint Donatus.
Vrijdagmorgen is de onvoorzicht'ae
werkman door den buigemeesier en de
marechaussee gehoord. De kerk was
een der schoonste uit Brabant efi was na
den Novemberstorm van bet vi»'g jan
voor drca twintig duizend gulden ge
restaureerd.
Dit is de tweede brandramp, die dc
kerk trefl. De eerste, -u ijqo, schijnt -in»
minder belang te zijn gewees'. In 1603
echter werd ze-door een storm dc-tluk
gehavend. Het gewelf stortte in. Pit.s
Filips Willem van Oranje gaf f 50;©
voor herstellingswerk. Na 1637 ging 'ie
kerk aan dc hervorradeu over, docii bij
de Staatsregeling in 1708 kregen de Ka
tholieken ze terug.
In 1876 zijn kerk en toren gerestau
reerd onder lc ding van dr. Cuypers. 7s
bevatte twee merkwaardige bouten bed.
den van den kerkpatroon. den H. Anto-
nius abt, onderscheidenlijk afkomstig uit
de 14de en dc 17de eeuw, die wcarschii.v.
lijk verbrand zijn.
In den toren, die aan de burgerlijke
gemeente behoorde, hingen drie klok
ken, dateerend van 1759.
DE NIEUWE GULDEN.
Het blad scbryft:
We hebben een nieuwen guldeii. En ecu
beteren dau zyu voorganger. Dit vil »'et
zeggen dnt het nieuwe stuk e-m 'vonilcl
van muntkunst wezen zou. maar we beb
ben alvast gewonnen.
De kop van de K-oningiu 's veel geluk
siger uitgevallen dan op het vorige stuk:
grooter van vormen men zie b Te
ordening van het kapeel OrtteljkT
van karakter. Ook is de stand -vsji wat
meer achterwaarts hellend, wat beter
houding geeft. De mantel, die op den vo-
rigen gulden nog zichtbaar was, werd
hier weggelaten: de ruimte, op deze wyre
binnen den rand verkregen, kwam aan
het opschrift ten goede.
Is dus de voorzijde van het snk minder
benepen on gedrongen, ook de achterkant
word verbeterd door het schild met het
cyfur 1 en den letter G. iets kleiuer
te nemen.
Met den nieuwen gulden, mooier en
dnidelyker dan de oude, is men bjj de
1 Ncderlandsche Mun.t op cn goeden weg.
DE POGING OM NOC IETS
zo'Zl Uctóber j^.
Na ae i)eJuxigrijn.e ryzuigj uie ui ue
laatste weKtm m ue iOaUie aiaJ-at ueelt
p.uatb guiau, is ui ue uagtuoupeii ito-
rie.itsperjoue eeue reactie Uigeti-euen
uie eeu groot cieel vau ue oonuaiuM
kuersvweetering weer te uiet ueeit
ooi-ii gaan. z,<iuuls zoo \aaa hij eeu
ueigelijoe hewfegiiig plaats neen,
lieeit mui zien unud gesuuixd op ue
aeiuetermg weltte in enneie stapei-
prouucveu jilaats hau exi uaaroij uo
auuere lactoren die deu wereluuanuel
beneeiscnen uit net oog verloren, niet
het geioig ilat nu ue nouuers nunne
Winsten wiJen binnenhalen, niet ge-
maKiielijit een tegenpJtrlij gevonden
kan woiuen die ue kansen nog gun-
eng genoeg aolit om op het verhoog
de niveau de stukken over te nemen.
Weliswaar was in de ingetreden
prijsverbetering wei een reden te vin-
len 0111 een lioogeren koers der be
trokken aandieelen te wettigen, doch
iiaariemmër Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Bij den laatsten ki-ansavond, liep
het gesprek over dingen die iedereen
in zijn kring dagelijks oplost: den val
van ue iuur«t, ue Turksche quaestic,
de waardevermindering van ue frank
en do inilatie van den gulden. Ik hou
wel van uie gesprekken. Je kunt er
zoo plezierig in beweren en wanneer
je naar huis- gaat ben je lieelemaal;
niel verplicht, iets van je stoute be
weringen uit le voeren. Bovendien
heb je de gelegenheid, om over groo
te mannen te spreken, alsof je ze el-
ken dag in de Groote lloutstraut te
genkomt.
Zoo zei ik: „Vissering heeft onlangs
een artikel in de Economist geschre
ven o\cr cle inflatie van den gulden,
ik ben het daarover heelemaal niet
niet hem eens".
De waarheid was, dat ik van een
artikel van Vissering in de Economist
heelemaal niets af wist, maar 't was
aardig om eens te zien wie er op in
zou gaan.
Wouter hapte. „Ooh", zei hij, „ik
heb het artikel dat je bedoelt ook tro
lezen. 't Leek mij ook wat siap. Ge
woonlijk zijn z'n argumenten sterker,
toch kan je er den knappen kerel wel
in herkennen".
Nota bene: over een artikel, dat lk
zooeven verzonnen had.
„Ik vond de conclusies waartoe hij;
kwam, niet van voldoenden samen
hang en soms zelfs tegenstrijdig".
„l)at lijkt mij niet rechtvaardig",
zei Wouter weer. „Vissering is een
van onzo beste financiers, dal kun je
merken in alles wat hij schrijft".
„Wat vond lij dan wel bet beste ge
deelte van liet artikel?"
„Het middelste gedeeJte", 7.ei Wou
ter onvervaard. Let wel. wij spraken
pog altijd over een artikel, waarvan
ik een pnnr minuten geleden het bc-
Btaan had uitgedacht.
VAN DE MARK TE REDDEN.
er uiout eerst te worden ai gewacht 01
ue uougere pr.jZen vuur ai« vertciin-
fenue ai .meien m ae uausie tüoivoaisi
gcuuuUnaaiu zurieu auiiuen woi'vieu.
veie uezor proaueten en onuer ue-
ze v our al runner, zijn met specula
tieve oogmerken en tui m ue nuaste
loe.vOiuibi ieó\.-n nug jiUOav.ru prijzen
geuen-t te z.jji, uoor ihanueiai'en ex»
lauuiionten geaocut en i.et zal spoe-
uig moeten muiicii ol ae vraag na ao
bevreuiging der directe beuoeiten nog
groot genoeg zar zyn oru net ver-
fioogde niveau le kunnen nanubaven.
Bij ae groote verarming die vooral
in westelijk Europa heeft plaats ge-
bad, zaa eerst ue noouige aanaao.t
aan het lierstel der economische toe
standen moeten worden gewijd, ten
einde geleidelijk de koopkracht
der bevolking te zien vermeerderen.
Eerst daarna zal een blijvende ver
betering der verschillende handels
producten kunnen plaats hebben, zoo-1
Opeens dreigde er groot gevaar.
Suze irupina btgun uit geopres, uat
om verklaarbare reden ook muerdaaa
meer op gezeur loeK, tc ververen, ze
vroeg aus met grooten nuUruK: „nu
wat staal er uan al zoo 111 uat aru-
ael van vissering te lezen?"
Wouter keek mij aan, ni keek Wou
ter aan. Vve uauoen alweer om be-
arijiJenjKö reden, geen van nemen
lust om te antw oorueii. Tiet Ls ten
slotte nee.wat anaers, om- een man
eens wat voor uen gek te huiiaen,
aan een argerooze vrouw, aie aan je
wijsheuj beent. Einuelijk nam Wou-
tei, als de vrijmoedigste liet initia
tief en zei: „uat is zoo maar niet m
een jraar woorueu te zeggen, je moet
denken: 't is een algemeen economi
sche beschouwing over gowioutigo
onderwerpen. Niet waar, lridciio?"
lk gaf dei» huichelaar geen ant
woord. Suze Hopma was een beetje
geraakt door bet antwoord en zei: „je
bedoelt zeker, dat vrouwen zulke on
derwerpen toch niet kunnenbegrij
pen. Zeg nu dan maar, waar het op)
neerkwam".
„Op de inflatie van den gulden",
zei Wouter vlot, begrijjvende dat hij-
daar geen kwaad mee kou en om met
een buiten alle gevaar te wezen,
voegde bij er bij: „ik meen, dat ik do
aflevering nog thuis heb, al» k dio
vinden kan, krijg je die over eföJBj
paar dagou. Help jo onthouden,
Koos?"
Zijn vrouw knikte. Natuurlijk vindt
Wouter do aflevering niet on me
vrouw Hopma, die er ten slotte wei
nig belang in stelt, zal er wel niet,
naar vragen.
In vertrouwen gezegd, lezeressen
(maar spreekt er niet over met uw
mannen, broers of vaders) zoo gaat
het we! meer met ons, mannen. We
praten vaak heel geleerd, over bo
schouwingen, waarvan vve hebbers
hooren spreken, waarover we mis
schien een critiek hebben gelezen,
maar die wij zelf nooit onder do
oogen hebben gehad. Maar yerklapt
dal iedere krachtige prijsstijging- die
met over een lange perioue
beeft, slechts oj> teiuunsteilijig zui,
kunuen uittoepen. Niettemin mag net
verheugend feu worden geconstateerd
üat na ue lange perioue van terugjoo-
penue prijzen, eindelijk eemge ken
tering is ingetreden en al zal dau
ook na de ingeircUen rijzing eenigo
reactie niet kunnen uiuxyven, i.»*
stemt reeos tot tevredenheid dat me;
de prijsverbetering een aanvang is
gemaakt. Het zal nu in niet geringe
mate van (le aJgemeene economische
toestanden afhangen of deze verbete
ring op den langen duur kan worden
voortgezet. Bij dc waardeloosheid van
de Kroon en de Roebel en de zeer
geringe waarde van de Mark, zyn de
vooruitzichten in de naaste toekomst,
niet zoor hoopvol, te meer daar ook,
de franc weder belangrijk in koera
is teruggeloopen.
Verschil lende buitenlandsche finan
cieele exjierts zijn naar Berlijn ont
boden om hunne adviezen over eene
mogelijke stabiliseering der Mark uit
een te zetten. Ook de commissie van,
herstel zal zich tot het voeren van be
sprekingen naar Berlijn begeven, zc<r
dat dan de knapste financieels profes
soren aan het Duitsche ziekbed ver
ecnigd, van gedachten kunnen wisse
len over de beste manier om dit land
weder op de been te helpen. Het u
zeei' te hopen dat het zal mogen ge
lukken een uitweg uit uen wannopi-
gen toestand te vinden, doch te vree
zen is dat met de pogingen tot stabi
lisering der Mark wel wat laat
wordt begonnen, daar ue bevolking)
zelf alle vertrouwen in het betaalmid
del van bet land beeft verloren en dc
Duitsche regeering voortgaat iedere
week een 20 a 3d miliia'ixL Mark pa
pier bij te drukken. Het reeds meer
malen aan Duitscb'.and gegeven ad
vies om de begrooting sluitend te ma
ken en door liet invoeren van ver
hoog je belastingen het tekort te dek
ken, srhijrit af te stuiten op den te
genstand der machtige groep van
groot-industrieelen, die daardoor hun
ne winsten zouden zien verminderen.
Ook moet thans de vrees voor groote,
werkiocxsucld tol groote voorzicnu^-'
he:d ten opziente van maatregelen
tegen de industrie nopen. De linan-
cicele ineenstorting is reeds zoo ver
•gevorderd Jat het oe grootste om
zichtigheid zal ve.eiscmu oui een do-
nacle ie voorkomen en uc Commissie
van Herstel zal een zeer moeilijke,
taak nebben om hu oe maatregelen,
tot stabiliseering der Mark en hel.
sluitend maken der begrooting, ook
nog eenige schade oosslelling te kun
nen afdwingen.
Aanvankelijk kon deze week de aan
gevangen rijzing in verschillende af-
deelmgen nog worden voortgezet, zou
der dat nieuwe motieven voor dezri
rijzing zij konden worden aangevoerd
Wel werd beweerd dat voor groot,»
buitenlandsche kapitalen hier te lan
de belegging word gezocht, doch dit
kor. toch de snelle rijzing der laat
ste weken niet verklaren. Meer aan
nemelijk liikt bet dat de prijsver-
beteripg van enkele producten een al
leszins te motiveereri vraag heeft uit
gelokt, welke echter spoedig ontaard
de in ten wilde koopheweging dit-
zulke afmetingen aannam dat ver-
scliiIer-de fondsen verre roven hun
tegenwoordige merites in toekomst
ir.cr', 'i.kJieden u'trpzen.
B 1 dg 'j.arop onvenniidrliik vol
gend reactie werd weder de na-
druK ttlcu Ofd.- onrust1».--*:; le 1I1-
h; u' Van de frar.c, loch e v■"■kla
ring zal wel te zoeken zijn in do
ovn-drever. haussi- t?!i*-.»:ng -l;e het
publiek te voren had doen verleiden,
tegen de opcezette prijzen te koopen.
waarna tegen die hoogere koersen
geen nieuwe koopers gevonden kon
den worden. Op het eind der week
trad weder een algemeen herstel in.
Van onze industrSaefe aande<£eru
lieiien Gouda-kaarsen van 84 tot 70
terug, Phiiipelsmpen vrn 259}- tot 245,
Werkspoor van 94 tot 90 3/14, Jurgens
van 45.^ tot 39?, van Berkel's Patent,
van 44 tot 38. Daarentegen konden
Portland Cement van 110 tot 115 op
komen en Centrale Suiker van 854 tot
87, de laatste op de uiteenzetting der
directie over den gang vun bet be
drijf over liet afgeioopen boekjaar.
Am. Industrieele waarden waren
op het voorbeeld van N.-York waan
de markt den laatsten tijd aan groote
fluctuaties onderhevig is, terugloo
pend, waarhij Comm. Steels van 1114
op 110 1/8 terecht kwamen. Studeba-
dat niet, houdt het héél stil, want als
mijn medemannen wisten, dat ik dit
geheim verraden had, zou mijn leed
niet te overzien zijn.
In de gedochtenwisseling die nu,
volgde, gingen de namen Poincaré,
Lloyd George, Bonar Law, Wirth,
Kbert en nog een half dozijn andereu
zoo vlug over d« tafel, alsof deze liCc.-
ren met one op de H. B. S. waren ge
weest of, voor 't minst, metl on.-?
dansles hadden genomen bij de fir
ma Martin. Toen gingen we naar
buis en naar bed en lieten kroon en,
mark en frank verder rustig aan hun*
lot over.
Er zijn zoo van die opmerkingen
die je genoegen doen. Ter afwisse
ling van de opmerkingen, die je min
der aangenaam stemmen, zijn die ple
zierig en nuttig. Zoo kwam dezer da
gen een van mijn kennissen uit het.
oosten van 't land, aan met de 111.0-
dedee'ing dat het mooiste Neder-
landsch gesproken wordx in Noord
holland. Dot hadden menschen uit
Overijsel en Gelderland zelf gezeid.
Nu is Noordholland groot. Maar
Amsterdam kon er niet mee bedoeld,
worden, want wat a our gesproken
wordt is heel plat, minder plat ofi
piat. Op 't platteland spreken ze, ja
het is cuncus, wel niet plat, zooaJs
je zou denken, maar meer lomp, wat
toch ook niet mooi ls. Ga maar op
de markt slaan te Alkmaar, Purmer-
end of Iloom. Er bleef dus niet veel
anders over, don de kleinere steden
van Noordholland, voornamelijk
Haarlem en ja met de uitspraak,
dat het mooiste Nederlandsch ge
sproken wordt in Haarlem, kon ik'
mij wel vereenigen. Zijn wij niet de-
hoofdstad van cle provincie en heeft
hier niet Bilderdiik gewoond, die
taalkenner bij uitnemendheid?
Het toe*al wou, dat ik een paar da
gen later naar Amsterdam moest rnet
de lilectrische Spoorweg-Maatschap
pij. Toen de trein stilstond in de Tem
peliersstraat, probeerde een kwajon-
ker van 139 op 133?, Am. Smelting
van 62 l/ö op 6Ü 5/8.
In Cultuurwaarden kon aanvanke
lijk de rijzing nog worden voortgezet
op berichten uit Indié over nieuwe
afdoeningen van suiker tegen bevre
digende prijzen, doch ook hier trad
in den loop der week eene reactie iif
op voortgezette Indische verkoopen en
op de mededee'.ing dat de Indische
productenbelasting nog een jaar lan
ger geheven zal worden. Bij het groo
te tekort op de Indische begrootini;
was wel niet anders te verwachten,
doch zooals steeds het geval is wor
den in een hausse-periode zulke vei
schijnselen genegerd, terwijl thans
voor de natuurlijks reactie een mo
tief gezocht moeri worden, hetgeen,
thans in de belastingen gevonden?
v\ard. Ook hier verbeterden op den
laatsten dag de koereen aanmerke
lijk.
Vorstenlanden konden nog- van
159 1/4 tot 162 verbeteren, doch rea-
o-eerden daarop tot 155, H.V.A. no-
*eereii 359 na 367 te^ren 362, Java
Cultuur 316 tegen 317 na tuseohen-
tijds tot 324 ie zijn opcelooperi. Po?r-
vvoredjo noteerden 69 1/47369.
Voor verschi-Yendfe hajuk-kr.-esjucct-
schappen was voorbijgaand eenise
vraag, die de meeste fondsen eenige
procenten deden oploopen, dooh deze
verbeteriiifi-en fin^n teren het einde
der week verloren. Linde Teves rea
geerden van 84 tot 75.
Van Mi in waard en konden alleen
aancl. Aepuator de riizine voortzetten
(van 66 1/2 tot 81). Oost-Borneo lie
pen van 92 1/2 lot 86 terug.
Petroleumvvaarden die van de voor
afgaande rijzing niet geprofiteerd
hadden, moesten zich evenec-ns een
'baiangriiike teruggang getroosten.
Koninklijke reageerden van 448 1/4
tot 437 3/4 op geruchten over eon
binnenkort uit te geven obligatielee-
ning van 100 mi! ioen. waaraan ech
ter niet vee! geloof geschonken werd.
Geconeclideerde konden in deu loop
der weck van 130 tot 137 verbeteren,
doch I-iepen o»j berichten van nieuwe
Do-porlungen in den uitvoer tot 132
terug. Orions konden aan deze daling
weerstand -bieden op het ber cat
on de terreinen van deze Mii een
nieuwe rijke bron ie aangeboord. Z 1
note eren tenslotte 33 3/4 tegen
39 1/4
In Rixb,ber wan rdenwaarop dc laat
weken speciaal de aandacht der
speculatie was gevestigd, kon in het
uegin der weck nog eenige verbete
ring worden behaald, doch ook hier
trad ten s'c-tte on den stilstand in de
rijzing van den ruboerpriis eene
reactie in. die de koersen belangrijk
dtcd temeloopen. Nu de eerste be
hoefte.n der fabrikanten, mede door
het afsluiten van contracten op ter
mijn. zijn gedekt, kan de stilstand in
den rubber-priis geen verwondering
wekken, daar de speculatie de lager
cokochte voorraden met beduidende
winöt van de hand kan doen en daar
van natuurlijk ook gebruik maakt.
Hoe verbliidend de riizinc in de
mbbe*r voor de betrokken Maatschap-
niien ook is, de koersetijging der
aandeeten heeft zulk een omvftiw 3-111
een omen, dat te oordee'.en naar het
koerspiil ai'e moeiJiikheden in éég
slag zouden ziin opgeheven. De mees-
le ondomemingen zullen echter de
winsten, zoo deze al gemaakt worden,
moeten aanwenden tot versterking
der bedrijfsmiddelen, zoodat van ui
vdend-beia ling voorloopig nor' w ei
creen sprake zal zün. Amsterdam Rub
ber noteerden 110 1/4113107 3/4,
OosKJava Rubber 170 1/4176
156 1/2; Nederl Rubber 63—56 1/2,
Serbadiadi 258 1/2231. Band-ar
52 3/8-40.
Ook voor Scheepvaartw-vuden iraó
aanvankelijk op de 'noop aat de hau-
Je'8verbeternf meer)e-e \raag naar
scheepsruimte tengevolge zal hebber,
nog eenige verbetering m, doch -lok
hier was de reactie 1 tl-u'giiik. Hoi-,
Amerika Lijn Korden m-g van I'll 1 4
tot 125 opkomen, doch liepon daarop
i ;ue. o i-
noteerden 28 3/4—33 1/2—24, Hout
vaart 54—6460 1/4. Holl. Lloyd
21 3/16-24—18 3/S; Kon. Boot
65 1'458 3/4, Scheepvaart Unie
979994 1/2.
Tabaks-aandeel-mi hadden een go-
liiit verloop aie Rubberwaaiden daar
deze ondernemingen veelal ook sterk
bij rubberen'tauv zijn geïnteresseerd,
terwijl zii bovendien als speculatie-
fondsen bii uitnemendheid direct den
terugslag van een veranderde markt-
sieinmhig ondervinden. Aand. Deli
Mij. Hepen van 221 1/2226 tot
gen een A! ander kattekwaad, zoodat
Ue conducteur, op hem toestuivende,
probeerde hem een draai om de ooren
ie geven en meteen nep: „vvl je ma
ke da je wegkorapl" De jongen ont
dook uen klap en riep: „1-teke mei
fan nol" lk vond dit nu juist niei
bepaald staaltjes van het mooiste Ne
derlandsch, dat in ons land gespro
ken wordt Maar één bonte kraai)!
maakt nog geen winter en ik maakte
ine dus niet bezorgd, ook niet toen
een juffrouw, die ik wel meer in do
Groote Houtstraat had gezien en dus
redelijkerwijs voor een bewoonster
van Haarlem gehouden mag worden,
tot een medereizigster zei: „Sokke
jongos, je sou se een lawabber geo
fe". Wasseituwe?" vroeg dc an
dere juffrouw, ,,'n Lawabberl"
schreeuwde de eene. „Damagguwel-
"fl' jadden intusschen nog geen tien
minuten gereden, gingen juist do Lan-
gebrug over, toen een andere conduc
teur in onzen wagen kwam en met
luider stemme riep: „Sies fóh póli 1"
Ik keek hem aan, denkende dat hij
ons een Chineesche spreuk wou mee
deden.
;;Sies föh póh?"' herhaalde de man
my vragend aankijkende, alsof hij een
antwoord verwachtte. Het leek mij
veilig, neen te schudden, hetgeen blijk
baar t verwachte antwoord was, want
hij liep door naar de rookafdeeliug en
riep ook daar: „sies föh pöh!" Wij
reden langs den Heerensmgol, passeer
den de halte Amsterdemscne poort en
gingen den Amsterdamschen straat
weg op ik had de oplossinc van het
raadsel nog altijd niet gevonden- „Fu,
hi I" deed de fluit van den bestuur
der op het balcon, maar daar het nog
een oude Belgische wagen was, kon
dezo niet voor het mooiste Neder
landsch jn aanmerking komen. Of zyn
wij er niet vast van overtuigd, dat het
mooiste Nederlandsch zeker niet in
Zuid-Nederland te verwachten ia!
Maar ziet-, juist toen wij Halfweg
binnenreden, kreeg ik als 't ware een
ingeving, wat sies föh pöh wel be
duiden kon. Wat anders dan: „pas
sagiers voor do poort", voor de Am-
sterdamsche poort namelijk. Het was
beknopt, het was gemakkelijk, wij
konden het blijkbaar met een beetje
moeite wel begrijpen, maar het mooi
ste Nederlandsch, dat in het vaderland
gesproken wordt, neen, dat is het toch
blijkbaar niet.
Ik ben dus nog op zoek. Als een
van mijn lezers het soms mocht tegen
komen, dat mooiste Nederlandsch,
dan houd ik mij voor bericht aanbevo
len.
Op denzelfden kransavond zei Hon-
ma, nadat Hupstra verzekerd had
„belastingen vergallen het menschelijk
leven, dat anders zoo plezierig kon
zijn: „haal je de koekkoek". Do uit
drukking leek me niet zc bijzonder be
schaafd, maar duidelijk genoeg. Ze
beteekende natuurlijk „a!s je anders
niet weet, of: dat spreekt van zelf!"
Maar waar kwam zo vandaan?
Den volgenden dag kreeg ik op die
vraag het meest ongezochte antwoord.
Op ae Bnan reed een groote verhuis
wagen, waarop met grooto letters ge
schilderd stond de naam van den ei
genaar DE KOEKKOEK. De zaak is
aus duidelijk, dc term is ontstaan in
don verhuistijd. haal jc do Koekkoek
cn de man heeft het zeker heel druk
met verhuizingen, üft o irspronkelij'ke
uitdrukking zal wel geweest zijn
„laat de Koekkoek jc halenmaar
wij weten nu eenmaal allen, hoe ge
makkelijk zooiets in liet spraakgebruik
gewijzigd wordt.
Nadenken en onderzoek zijn maar
alles.
Onderzoek vooral. Zoo heb ik met
groote belangstelling gezien, dat de-
werktijd op de Provinciale Griffie
wordt uitgebreid tot zeven en een half
uur daags en dat onderzocht wordt,
hoe de ambtenaren dien tijd het liefst
willen verdoelen. Dc keus wordt ge
geven tusschen beginnen t half negen
en dan, met CCD pauze «ni koffie te
drinken, doorwerken tot vijf uur. ol
beginnen om half tien en dai. eindigen
tc zea uur. .Wouter, die nu eenmaal,
helaas, het maken vau onprettige op
merkingen niet laten kan, zei wel,.ao
heeren zullen zich in geen van beide
gevallen doodwerken", maar ik heb
hem afdoend den mond gesnoerd met
de vraag„wat zou," denk jij, do Pro
vincie wel met dooagewerkte ambte
naren beginnen?"
Overigens lijkt de keus mij niet ge
makkelijk. Wan ik ambtenaar op de
griffie, dan zou ik waarschijnlijk voor
stellen „in den zomer beginnen on\
half negen en in den winter om half
tien", maar misschien kan dat niet.
Ook hangt het er, dunkt me, vcrl van
af, of een ambtenaar getrouwd is ol
met. Een vrijgezel kau best om half
ocgen beginnen. Maar ec i getrouwd
ambtenaar, die nog in de kleine kinde
ren zit en dus wel eens een slapeloozeu
1 chfc meemaakt, of een handje hel
pen moet bij het aankleedeu of lessen
overhooren van kinderen, die naar
school moeten, zal zeggen„geef mij
maar half tien". Dan is de vraag ook
nog: „moet een ambtenaar met zijn
vrouw na vijven winkelen of niet?" Al
les samen genomen behoort de beslis
sing in het huisgezin te worden geno
men en dat zal dan ook practisch wel
gebeuren. Hupstra, die nogal van ge
zag houdt, wanneer zijn vrouw niet
in de buurt is (want zij heeft ep meer
en beter slag van) .leeft wel opgemerkt,
dat zooiets van bovenaf door den chef
moet worden geregeld, maar dat is cm
totale miskenning van den geest des
tijds. Een achternichtje van mij, dio
oj) de academic is, beweert zelfs dat
aan iedereen moest worden overgela
ten, of hij op een bepaalden dag wer
ken wil of niet, maar misschien kau
dat bij de provincie niet goed worden
toegepast. Bij mijn achternichtje, zoo
heb ik wel opgemerkt, komt het sys
teem hierop neer, dat zij do mcc-sto
dagen niet werkt.
In elk gevalnaar den uitslag van
dc stemming op de Griffie ben »k be
nieuwd.
Misschien kan die dienen ten voor
beeld voor anderen.
£1DELIQ.
