Buitenlandsch Overzicht
haze Laclihcsk
Stadsnieuws
Het Tooueei.
BETTY
HAARLEM'S DAGBLAD
3 MOV£M8&a 1922
D£K£E BLAO
REOENTEN^ORCJ.
Sinds 1765 herbergde het Arme Kin-
lerhnis ook de kinderen nit het Heilige
3eesthuis. In ail jaar werden de tweo ge-
ïtichten vereenigd, het Heilige Geesthuis,
«adste weeshuis dar stad, werd afgebro
ken om plaats te inakeu voor het hofje
van Oorschot, en de nieuwe instelling
heette voorluau het Weeshuis of het Bur
ger Weeshuis. Dertig jaar later moeten
ie bewoners verhuizen, soldaten komen
en nemen het hnis in bezit. De onrust der
4jden dringt ook de godshuizen binnen,
m het Weesh us, alsof garnizoen en woe-
sea krijgertje spelen, wordt een- en an
dermaal ;ot kazerne ingericht. Als Mars
gebiedt, gehoorzamen zelfs regenten, tn
de beste zorg kon niet verhinderen, dat
deze herhaalde verhuizingen gepaard
gingen met buitengewone uitgaven.
De nieuwe naam, waaronder de beido
huizen waren vereenigd, werd geplaatst
hoven de poort van het gesticht in do
Magdalen ast raat. Ook de afbeeldingen
der twee weozen Klaas Corver en Lena
Crueins, onder de luifel, die daar in 1733
door Frans Decker waren geschilderd,
herinnerden aan de bestemming van het
gebouw. Het jongetje van elf en net
meisjp van tien jaar hadden den schilder
z>t model gediend omdat zij de „beval-
ligste" van het groote gezin waren,
welke beweegreden ik vertrouw, dat men
uit paedagogische voorzorg voor 't twee
tal verborgen hoeft gehouden. Laten zijn
de kinderen, die de kunst al bij voorbaat
tot elkaar had gebracht, ook inderdaad
•amen getrouwd. Een andere kunstenaars
hand heeft de barmhartigheid, die hier
betracht wordt weer anders voorgesteld:
in de kamer der regenten hangt als
schoorsteenstuk het „kleeden der wce-
aen", zooals Jan de Bray het in 1663
voor het Heilige Geesthuis schilderde.
Tegenover de vensters die uitzien op dc
plants, proper beeld van Hollandsche
sindelykheid, prijkt zijn doek waarop le
regenten zijn afgebeeld in het stemmig
awart, met witte befjes en die hoogo
hoeden, die men in den pruikentijd spot
tend „suikerbrooden'' placht t© noemen
©f „brandemraers". Natuurlijk kent ge
deze schilderijen even goed als het re-
gentessenstuk van den meester; ze sieren
alle drie de wanden van uw museum en
hangen daar om gezien en bewonderd te
worden. De zolder van de regentenkamer
is beschilderd naar teekeningen van Ro-
jneyn de Hoogbe, door Veth genoemd de
„artiest bij uitnemendheid onder de 17e
«enwsehe spotprentteekenaars" waarmee
ik niet zeggen wil, dat de tcekenaar een
loopje met de regenten nam toen hij 'li^r
hun wapens ophing in een lueht met vo
gels. Zijn beroemde kaart van Haarlem
vangt naast de deur, als haar „weer
gade dient die van Delft door Ko vi-
raad Dekker, „met geen ander inzicht
hier geplaatst dan om de ledige plaats
aan den muur te dekken Zoo wist regen-
tenzorg vua den nood een deugd te ma
ken en een omgeving te vormen waarin
iet prettig vergaderen was, een zinrijke
imgeving meteen, die herinnerdo aan
's menschon plicht om weltedoen.
In do tachtiger jaren der achttiende
«euw. kwamen iu deze kamer, des Maan
dagmiddags, meestal een vijftal beeren
bijeen. Daar waren Mr. Van ValkenbnTg,
sen man, wiens goedheid, zooals een zij
ner vrienden zich laat verluiden, „boven
alle de huizen ging" on dc heer Klnaren-
beek, die in 1787 mode uittrok om Utrecht
te verdedigen, overigens lieelemaa! niet
strijdlustig was, en in zijn testament do
armen en do kiudorkerk zou gedenken.
Verder Mr. Pauw en Mr. Van Oosten de
Broyn en diens schoonzoon Mr. Jacobus
Enschedé, dio echter spoedig zal genust
worden: na een slepende ziekte overleed
lij op Nieuwjaarsdag 17S3, pas dertig
jaar otxL Juist in deze dagen moest Van
Valkenburg 7eel in Den Haag zijn. Hij
was „wegena de stad Haarlem gedepu
teerde in 't Colle-gie der Ed. Mog. Hoe
ren Gecommitteerd© Raaden" en kou
dus de vergadering van regenton niet
geregeld bijwonen. Hierbij trof het on
gelukkig, dat dc heer Pauw nog al -sens
la9t had van de derdondaagsche koorts,
wei nitging, maar „van de koude
zeer aandoenlijk" was. Ook Klaarenbeek
moest wat voorzichtig zijn en zich we
gens ongesteldheid soms verontschuldi
gen. Zoodat de lezer begrijpen zal, da;
de last van het regontschap in dezen tijd
allermeest rustte op de schouder» des
heeren de Brnyn, die daaronder evenwel
niet gebukt ging, maar met blijmoedig
heid zpn taak
Aan uezen samenloop van omstandig
heden dunken we een aantal brieven
zijn hand: nauwgezet, deed hij niets
der het medeweten van den regent-\
zitter, zijn vriend van Valkenburg, den
„primus inter pares", lien hij van de ge-
berrtenlssen in het Weeshuis tronw op
de hoogte houdt. De stadshistoriesehry-
ver verstond de knust van brieven schrij
ven, een knnst, die wij overlaten aan de
schrijfmachine, die cr, in haar haast
ondanks haar luidruchtigheid, niets
terecht brengt. Brieven als deze, waar
ge menschen loert kennen, zijn als traits-
d'union tusschen ons en het voorgeslacht.
In do kast op de kamer der regenton
staan hun registers, hun grootboekc
memorialen. Voor do geschiedenis
het gesticht zult ge deze folianten niet
tevergeefs raadplegen, maar vertellen ze
veel uit het leve» der bewoners;
rloven deze officieele gegevens u
staat op te maken van menschel(jke be-
leerten, denkbeelden, gevoelens; spreekt
lit die cjjfers een hartf Ze zijn nis ge-
neenpluntsen. Tusschen een blaffer
en brief van uw vriend bestaat een
derscheid als tnsschen de taal, wj;
u van overheidswege of ambtshalve
tracht duidelijk te maken wat ge behoort
te weten, en de omgangstaal in do hius-
kamer; als tnsschen uw Tok en uw col
bertje, een beleefdheidsbetuiging en e°n
oprecht gemeend woord. Daarom geef ik
a ontvangen machtiging van Burge
meester en Wethouders, voor sen paar
i-eii graag een kapitaalboek in ruil, al
bezit ik liever het een en hot ander, om
dat bijzonderheden uit verschillende bron
elkaar wel oens op gclukkigo wijze aan
vullen,
Gerrit Willem Van Oosten de Bruyn
moet een gelukkig incnsch *ijn geweest.
Ik weet niet of het op zijn gezicht t© lc-
stond: ge kunt er zijn portret eens
op aankijken, het is gemaakt naar een
latuur nit 1763 en stelt den regent
dus voor op 36-jarigen leeftijd. Maar hc-t
blijkt uit zyn brieven. Gelukkig, niet om
dat hij eeu verzameling rariteiten bezat,
waaronder uitmuntten de „schildpadden-
kam ca kamhuis met ivoor ingelegt, ge
bruikt by Maria Btuart", en een „Neer-
duits en een Frans Nieuw Testament l>ij
dezelve Koninginno gebruikt"; even
min, omdat hij woonde in dat mooie huis
n do Groote Houtstraat, het tweede van
den hoek van de Oude Gracht; zelfs niet
omdat het hoekhuis en de twee naastge
legen perceelen ten Zuiden zijneT won.ng
hem ook al in eigendom toebehoorden.
Maar, omdat hij in blijmoedigheid zijn
weg bewandelde, een blijmoedigheid, die
ernst niet uitsluit. Een zijner brieven
aan zijn mede-regent besluit hij met den
wenscli, dat „de StaatBzorgca met vro
lijkheid en genoegen door UEd. Mog.
verklaarden ondervinding te hebben als
van eenen allerbekwaainsten en geluk
kigsten oculist". Ze wisten allee» niet
„of gemelde chirurgijn noch in loeven
waare." Dit kan de beste gebeuren, maar
zoo de heelmeester nog leeft zal de Edcl-
mogendo Heer Van Valkenburg het kind
aan hem „recommandecren". D'i'r,
maar goedhartig niettemin.
Regentenzorg omvatte meer dan ik hier
vertollen kan. Het geduldig aanhooron
van vele sollicitante» voor de opengo-
vnllen betrekking van opperbakker, het
zich verdiepen in een erfeniskwestie, (lie
Adrcas Tuin aangiug „wiens oom ge
weest is de befaamde catechiseermeester
van onzen jongentjjd, wiens zoon noch
organist is in eene der Mennoniet© G*-
raeentene", noem ik niet eens. Maar ik
behoef hieraan ook niet veel meer toe
voegen. Ik bedoelde u in den persoon
van Mr. Van Oosten de Brnyn cc» goed
regent voor te stellen. Onnoodig, ook nog
woorden te gebruiken om u te overtuig3»
dat hjj er één was uit velen.
H. E. KNAPPERT.
DE DUITSCHE REGEERING IS KLAAR MET HAAR VOORSTELLEN
VOOR DE COMMI8S1E VAN HERSTEL, DEZE WERDEN ZONDAC
OVERHANDIGD.
DE PUTSCHCERUCHTEN IN BEIEREN. TECENSPRAAK EN BEVESTI
GING. ER MOET EEN BEIERSCHE MUSSOLINI KOMEN!
DE VERKIEZINGSSTRIJD IN ENCELAND. LLCVD CEORGE WERD
BIJ ENKELE CANDIDAATSTELLIN G GEKOZEN. HIJ PLEITTE IN EEN
REDE VOOR DE OPRICHTINC VAN EEN CENTRUMPARTIJ.
OPSTAND OP SAMOS.
;ten gedraagen worden: dan i
rampspoedige leeftijd dit niet toelaaten-
da, bidde ik God UED. Mog. onder zulk
eenen zwaaren last krachtig t'onderstea-
nen, door zijnen H. Geest te verlichten,
en alles wat ten gemeonen beste loor
UEd. Mog moet ondernomen of uitge
voerd worden, met een bijzonder geluk
en voorspoed te bekroonen". Wil niet
struikelen over de vormelijkheid van den
pruikentijd, w\j begaan ook dwaasheden.
Gij zoudt n soberder uitdrukken? Goed, ik
'aar erken, dat deze man zijn taak
ernstig moet opgevat hebben, eerst als
belangeioos rechtskundig adviseur, dan
als raad in de vroedschap, eindelijk als
burgemeester onzer stad.
Ook als regent van het Weeshuis, dat
blijkbaar zijn liefde had. „In ons wees
huis zjjn wf zeer gelukkig, zonder ge
vaarlijke ziekte, en zonder eenige sterf-
zoo verheugt hij zich. Een andere
maal: „verre 't grootste getal der kin
deren hebben lof van zeer goed gedrag,
en vorderingen in 't leerschool gemaakt,
verdiend." Heeft hy zyn jongens coed
geplaatst, de vriendelijke man heeft een
gelukkigen dag: „wy hebben 't genoe
gen gehad allo de kinderen te verhuuren,
eenen, onder anderen, op het stellen der
getouwen by Klaarbout, 't welk, zoo 't
slaagt, een groot geluk voor den jongen
is, zijnde dit gewichtig werk der weverij,
even als hot rietmaken, zoo ik hoor, tot
op éénen persoon in do geheelo stad,
welke is dceze, uitgestorven." Alsof een
vader zich verblijdt over den voorspoed
zyner kinderen, en hy vertelt u meteen
een bijzonderheid betreffende de Haar-
lemsche nijverheid. En als Kaatje Korver
„eerst één en na tweo erge oogen heeft
gekreegen, zonder dat aan de vrouwen
Regentessen of de natuur- of de oor/aak
van :t ongemak bekend was", dan
vraagt hjj voor „dit arme kind" om het
adres van zekeren chirurgijn in Den Haag
„van welken mevrouwen de Regentessen
Zaterdag was het de dag voor
didaaistclling voor
de algemeen© Logerhuiar
verkiczing in Engeland.
Van de leden van het oude parlement,
die opnieuw candidaat zijn gesteld, had
den 37 conservatieven, 7 naiionaal-lifce-
ralen, 5 onafhankelijke liberalen, 3 arbei
dersafgevaardigden cn 1 nationalist
geen tegencandidaat. Lloyd George
Douglas Hogg, de nieuwe procureur-
generaal, zulien herkozen worden, daar
geen tegencandidaat is gesteld.
De verkiezingsuijd is in vollen gang.
Bonar Law, die Zaterdag te Leeds eca
rede heeft gehouden, verdedigde daat
zijn nieuwe ministerie tegen de uitlatin
gen, dat dit wat de qualiteiten betreh,
bij het oude ministerie ten achter zou
Sprekende over de buitenlandsche po
litiek zeide hij, dat de moeilijk beden,
welke daarbij worden ondervonden, zeer
groot zijn. Van de aanslaande conferen.
tie voor den vrede in het Naburige Oos-
hing naar hij zeide de trede
en dc rust op den Balkan en he; voor
komen van onbeschrijielijke ellende af.
De premier had evenwel alle hoop, da'
men zou slagen, doch men kon volgens
hem alleen ©ucces bereiken, indien men
een samenwerking met Frankrijk en Ita
lië tot een der fundamenteele beginselei
der Britsche politiek zou maken. Deze
drie landen moeten begrijpen, dat zij
moeten samenwerken, omdat er anders
in Europa een chaos zal ontstaan.
Voorts liet de premier doorscheme
ren, dat hij de leiding van de Britscae
buitenlandsche politiek in dc handen
van Lord Curzon zou leggen, den mar.
die zich naar hij zeide uitmuntend
van die taak zou kwijten. Hij was vol ver
trouwen, dat de conservatieve partij bij
de a.s. verkiezingen eeu groote meer
derheid zou verkrijgen.
De rede, welke Lloyd George Zater
dag in het Londenscbe Opera House
heeft gehouden en waarbij Chamberla'n
en lord Birkenhead mede aanwezig wa
ren, was een krachtig pleidooi voor het
vormen van een middenpartij, welke de
beide uitersten van revolutie en reactie
zou vermijden en die sterk genoeg zou
moeten zijn om zoodanigen invloed op
de regecring te kunnen uitoefenen, dat
ook zij een middenweg zou houden, wel
ke vrij zou moeten zijn van reactionnai-
re of omverwerpende neigingen.
De negatieve politiek, welke naar
Lloyd George ze.de door Bonar Law
werd voorgestaan, was een fatale poli
tiek. Het is zelfs geen politiek en aan
het land wordt thans verzocht, een parle
ment te kiezen, dat elk probleem al geeu
wende zou behandelen. Een grooie
natie als de Britsche vervolgde de
oud-premier kan niet stilstaan en
verstijfd ter neder liggen. Vervolgens
gaf hij den nationaal-hberalen in de kies
districten, waar een regeling met de
conservatieven getroffen was, den raad,
zich daaraan te houden cn in kiesdis
tricten waar geen regeling was getrof
fen, den candidaat te steunen, die ver
klaard had zich tegen alle fundamen
teele veranderingen cn tegen iodcrc reac
tie te zullen verzetten.
Het w erk der
Commissie van Kerstal
te Berlijn
verkeert nog in een stadium van voor
bereiding.
De Duitsche rijkstegeering is Zater
dagmiddag bijeengekomen. In deze zit
ting werden de aan de Commissie van
Herstel te overhandigen concrete voor
stellen verder besproken. Het ontwerp
dezer voorstellen weid vervolgens naar
een redactie-commissie verwezen voor
de vaststelling van den definitievcn tokst.
Zaterdagavond kwam het kabinet we
derom bijeen om over den herzienen
tekst der voorstellen te beraadslagen.
De definitieve Duitsche voorstellen zou
den Zondagmorgen aan de leden van de
Commissie van Herstel worden overhan
digd.
De eerstvolgende gemeenschappelijke
zitting van de Duitsche regeeting met
de leden van de Commissie van Herstel
zal Dinsdagmorgen plaats vinden. In
deze bijeenkomst zal evenwel niet wor
den gesproken over de stabiliseering van
de mark, doch over
het probleem van do Duit-
soho stoer.koollevorlnswt aan
do geallieerden.
De Commissie van Herstel, die om
streeks het midden van de maand Oc
tober over die kwestie aan de Duitscne
regeering een nota zond, wil thans van
haar bezoek aan Berlijn tevens gebruik
maken om inzake deze aangelegenheid
mei de Duitsche regeering tot een nie
we overeenkomst te geraken. Bij deze
besprekingen zullen mede vertegenwoor
digers uit de Duitsche steenkoolindus-
ïc aanwezig zijn.
Inlusschen wordt verder gewerkt aan
de fmancieele problemen.
Door een gemeenschappelijke suo-
commissie van de finanr.ieel-politjeke
en de economisch-politieke commissi©
uit den economischen rijksraad van
Duitschland, is een rapport uitgewerkt,
waarin de voorwaarden voor dc stabili-
seering van de Duitsche valuta worden
behandeld. Een eerste voorwaarde is,
dat een nieuwe regeling inzake de scha-
devergoedingsverplichtingen wordt ge
troffen en verder moet aan Duitschland
volgens het rapport een moratorium
voor eenige jaren worden toegestaan.
Italië an de beep rek ingan
te Berlijn.
De Italiaansche gedelegeeide in de
Commissie van Herstel, Salvaggi Raggi,
die tot dusverre nog niet ie Berlijn is
aangekomen, heeft, naar wordt gemeld.
Vrijdag een langdurig onderhoud gehad
den ltaliaanscnen minister-presiden.
Mussolini. Onmiddellijk daarna heeft hij
Rome verlaten om zich naar Berlijn le
begeven. In zekeren zin kan men dus
hem den man zien die de politiek
het nieufte Italiaansche kabinet aan
de andere gedelegeerden in de Commis
sie van Herstel zal uiteenzetten.
De datum voor
de Balkan-vredesconferentie te
Lausanne
nadert. De grootvizier heeft aan de geal
lieerde hooge commissarissen laten we
ten, dat de regeering te Constantinopel
besloten heeft geen delegatie naar Lau
sanne te zenden.
Daarmee is een der voornaamste be
zwaren van Kemal en zijn regeering te
Angora vervallen.
13 November kan de conferentie dus
beginnen.
Naar uit Constantinopel bericht wordt,
zijn Jsmed Pasja en Noera Bey als des
kundigen van de regeering te Angora
reeds naar de vredesconferentie te Lau
sanne vertrokken.
Engelse he oorlogsschepen
verlieten de Turksche wa
teren.
Een slagschip, een lichte kruiser en
het tweede flottille torpedojagers zija
weer van Constantinopel naar Malta te
ruggeroepen.
Blijkbaar acht de Britsche regeering
het oorlogsgevaar in een Balkan voor-
loopig geweken.
In afwachting van de vredesconfe
rentie.
In Italië
wordt het wel wat rustiger, maar ge
regeld zijn de toestanden toch nog
niet.
Naar de „Messagero" meldt heb
ben te Andria dc fascisten, omdat op
eemgen hunner revolverschoten waren
gelost, het gebouw van de socialisti
sche vereemgmg aldaar verwoest.
Toen naderhand toch weer op de fas
cisten werd geschoten, bezetten de
ze het post- en telegraafkantoor, het
station, het politiebureau, de Kamer
van Arbeid en het belastingkantoor.
De fascisten droegen later evenwel
de openbare gebouwen weer aan de
autoriteiten over.
Hetzelfde blad vermeldt voorts nog
incidenten te (Jatana en te Vico tü
Pantano, waar twee personen werden
gedood, terwijl ook nog elders bot
singen voorkwamen.
In geheel Italië werd Zaterdag op
plechtige wijze de herdenking van de
overwinning van den vierden Novem
ber 1918 gevierd. Tal van optoch
ten werden gehouden. Zecj- indruk
wekkend was ook do plechtigheid, wel
ke te Home in do kerk van Banta Ma
iria degli AngeTï plaats vond. De mis
werd aldaar bijgewoond door den ko
ning, Mussolini, alle andere ministers
en tal van hooge staatsambtenaren.
Na de mis begaven allen zich. nadat
de troepen zich langs den weg nadden
opgesteld, naar het graf van den on
bekenden soldaat. Hier had de plech
tigheid paats, waartoe door den mi
nisterraad was besloten. Alle aanwe
zigen bleven een minuut laug bij het
Altaar des \aderlands stilstaan.
Italiaansch-Amerikaansche
vriendschap.
Mussolini heeft den Italiaanschen
publicist Barzini bij zich ontvangen
om met dezen te spreken over een ie
New-York op te richten groot ltaii-
aansch dagblad. Dit blad zal niet al
leen moeten dienen om den in Ame
rika vertoevenden Italianen moreelen
steun te verleenen, doch ook speci
aal ter bevordering van de betrek
kingen tuBschcn Italië cn Amerika.
Het succes der fascisten in Italic
heeft ook andere landen weer rumoe-
ANDERS UITGEVALLEN.
Das je hebt haar ten huwelijk ge
vraagd I
Ja, maar ik Lep eca blauwtje. 2©
vroeg iu© naar mijn vooruitzichten.
Waarom heb je niet van je oudew
ongetrouwde» rijken oom verteld?
Dat heb Ik gedaan. Toon stond mjja
oom haar beter aan dan ik. En nu ii a«
ïnyn tante.
een opstandige beweging op
Samos
uitgebroken. Do bevolking verlangt
den terugkeer van het ouae regime,
alsmede autonomie onder waarborg
van den Volkenbond.
Do geruchten over een nieu
we Putsch in Beieren
Van officieele Beiersche zijde wor
den evenwel alle geruchten omtrent
Eutschplanncn van rechts, met beslist-
eid tegengesproken.
Op welke wijze den Beierschen na-
tionaal-socialen de zegepraal der Ita
liaansche fascisten evenwel naar het
hoofd is gestegen, bleek uog Vrijdag
avond op een vergadering van natio-
naal-socialen, waar door eenige lei-
desr het woord werd gevoerd. Een
hunner verklaarde In Italië is het
aan een handvol nationaal-gezinde
mannen gelukt om orde in het Tand te
scheppen. Ook Beieren moet zijn
Mussolini hebben, want anders zal
ook bier geen orde tc bereiken zijn.
Onder een nationalistische dictatuur
zal het beter leven zijn, dau onder on-
s tegenwoordige vrijheid.
De ministercrisis in Beieren zal
wellicht spoedig opgelost zijn.
De Beiersche volkspartij heeft aan
de beide andere coalitie] - tijen voor
gesteld Von Knilling tot minister-pre
sident te kiezen. Daar de beide an
dere partijen daar geen bezwaar te
gen hadden, zal Von Knilling gekozen
worden-
VsraprciQ nieuws
VERSTERKING VAN DE RUSSI
SCHE VLOOT.
Trotzky heeft een vijfjarig vloot-
plan uitgewerkt. Volgens dit schein.t
zal de Oostzec-vloot .vorden uitge
breid met 5 torpedojagers eu 7 duik-
bootcn. De Zwarte Zee-vloot, zal wor
den versterkt met 6 torpedojagers en
10 onderzeeers. Speciale aandacht
wordt voorts aan de watervliegtuigen
gewijd. Het aantal dezer vliegtuigen,
waarover Rusland op het oogenblik
kan beschikken, zal worden verdub
beld. Trotzky heelt zich dezer dagen
persoonlijk naar de havenplaats Nico-
lajef begeven voor een inspectiereis.
HET PROCES VAN DE MIJN-
LcVtti.,.. - S.
In het proces van minister Hermes
tegen de „Freiheit" is de beklaagde
Hensel tot 10.000 mark boete veroor
deeld.
Hij won en nam de 5.de heere»
zeiden toen: ziet U nou, dat u weJ g»
lukkig kunt zijn met deze verloting.
Ze gingen nog een paar keer door,
waarna op voorstel van een der bee
ren de inzet werd verhoogd tot f p.—
De heer S. verloor, had dus 2.50 ver
speeld en besloot er mee uit te schei
den. De anderen speelden nog even
door en hielden toen ook op, waarna
zij over koetjes en kalfjes praatten,
terwijl de heer S. verder zijn krant
las.
Dicht bij Haarlem vroeg een der
passagiers (de heer S. herinnert zicli
dat hij dezen gezien had in de hal
van de bank, waar bij (S.) zijn gold
had geind) of iemand ook een bankje
van f 1000 had voor 2 van 200 tn
6 van 100. De heer S., die graag een
biljet van 1000 gewisseld had, ver
klaarde zich bereid. Vier van de vijf
biljetten, die de heer S. in Amsterdam
had ontvangen, waren gloednieuw en
kleefden nog eenigszjns aan elkaar.
Toen h:j een van die vier ter Inwisse
ling aanboord, hield hij dc andere
drie in zijn hand om ze ine'. het wis-
geld weer in het couvert le steken,
dat hij in zijn portefeuille «de hoer
S. had geen tasch bij zich) had opgo-
borgen. Terwijl hij dat deed, stonden
de heeren op, een trok met veel druk
te zijn jas aan. De heer S. bleef zit
ten cn voelde plotseling, dat het gold,
dat hij juist aan het ordenen was,
lietü afgepakt werd.
Hierna volgde cie worsteling, die wij
reeds hebben beschreven.
dit relaas Wijkt, dat de heer S-
niet, zooals uit de eerste berichten
kon worden afgeleid, kaart speelde
met het geld van zijn patroon, waar
hij, toen hij betalen moest, aan het
licht zou zijn gekomen, dat hij veel
geld bij zich had. De roovers wisten
dat blijkbaar al lang, hebben eerst de
gokmebhode geprobeerd en, toen dat
niet lukte, de geld-wiesel-methode.
horloge uit zijn zak en zroeg zoo in
Sa tiereoilig in nen trein.
HET SLACHTOFFER VERTELT
ZIJN WEDERVAREN.
De heer S., die het slachtoffer wat
van den treinroof tutsdien Amster
dam en Haarlem, deeit aan „Hei Va
derland' de volgende bijzondexhedeen
mod: e
Bij Halfweg hualde een van de vier
medepassagiers, die eikaar zooge
naamd niet kenden, een mooi zilveren
lioi'loga uit zijn zak on \roeg zoo 'n
het algemeen of een van de heeren
misschien idee had het te koopen. Het
had zeker wel een waarde van 20,
maar hij waa bereid bet extra goed
koop te geven, eu wel voor f 5- Nie
mand had zin het te koopen. De eige
naar van het horloge verklaarde daar
op, dat hij het toch in ieder geval
kwijt wou zajn en opperde bei denk
beeld het te verloten. Hij legde het
horloge op de bank en een rijksdaal
der er naast. Wie mee wilde doen aan
de verloting moest een rijksdaalder
inzetten, zoodat er dan 5 naast het
horloge lag. Dan nam de eigenaar
telkens drie kaarten uit een pakje,
cn wie het geluk had uit de drie l.aar
ten, die te.Kens natuurlijk verwisseld
worden, ruitenboer te trekken, had de
keus tusschen het horloge en de 5.
De heer S. deed aanvankelijk aar
deze verloting niet mee, maar mocht
toen een paar keer kosteloos meedoen.
Toen hij daarbij eens geluk had kreeg
hij het horloge natuurlijk niet, en
kreeg toen zin een kansje to wagen.
HET LEVEN IS EEN DROOM.
Dinsdag 7 November zal Het Schouw-
tooneel in Haarlem de eerste voor
stelling geven van Calderon's Het
Leven iseenDroom. Wij iaxen
hier den inhoud volgen van djt zeer
belangrijke werk van den beroemden
Spaanschen schrijver:
Het verhaal speelt in een Poolsd»
rijk, naar Spaanse-he verbeelding en
denkwijze ingericht.
Koning Basiüus, meer astroloog
dan staatsman, wist uit allerlei voor
teekens en door het bestudeeren dei
sterren, dat zijn zoon Sigismuud hem
onttronen zou, en de vreeselijkste
rampen over Polen brengen. Om dit
te voorkomen, maakt hii dien eem n
zoon onschadelijk, door hem onmid
dellijk na zijn geboorte op te sluiten
in een kerker, tusschen rotsen ver
borgen. Niemand mocht de plaats na
deren waar de prins opgroeide, in
ketenen geklonken en bewaakt door
eon edelman, Clotald, die tot taak
had, zijn gevangene in passende ken
nis te onderrichten en hem op te voe
den in de Christelijke leer.
Toen Basilius bij het klimmen der
jaren zijn troonopvolging moest re
gelen, wilde hij eerst een proef ne
men, of de sterren wel de waarheid
voorzegd hadden, hii besloot z m
zoon in den slaap naar het koninklijk
paleis te doen vervoeren, waai
ontwaakt, zou mogen regeeren en too-
nen of zijn wilde aard en dierlijke
Inborst bedwongen waren. Misschien
zou Sïgismund de voorspel'in i.it
saliande maken door zijn gedrag.
Ook voelde de koning zich bezwaard
dat hij z»in zoon strafte voor wanda
den, die deze niet had bedreven.
Mislukte nu deze nroef. dan zou >1<j
zoon. opnieuw in slaan gebracht,
weer naar ziin gevangenis worden
teruggevoerd, en voor bet ovr
van zijn leven in een kerker moetci
vertoeven, dien hii dan werkklok had
verdiend. De korte duur züner ver
loren glorie zon hen. in den waan
brengen dat hii van dat l-eerliike le
ven slechts gedroomd had.
De nroef word? genomen en de jon
ge heerscher. slecht voorbereid on een
zoo verkeven taak. b'Kkf een bloed
dorstig en hoogvaardig weren, dat
z'ch on fl'lfrkl wiïron te buiten gnnt.
Naar den Ve-kcr teruggevoerd, he-
schouwt hii de doorleefde werVs
lijkheid als een droom. Manr e-n
droom, die hem de vluchtigheid en
de schijnwaarde van het anrdsche le
ven doet inzien.
Koning Basilius wil vm het riilc
Feuilleton
door
J EL-EERY EARNOL.
.(Geautoriseerde vertaling uit het
Engelsch.)
(Nadruk verooden.j
20)
„Hoor eens, Betty", vervolgde hij.
Wwij, hij tLthierbii kwam, „ik ben
geen hond dio aan een touwtje loopt
touals ne rest van je schare aanbid
ders, die komen als je roept en weg
gaan als het je verveelt die tevre
den zijn met een woord, een blik, die
een roos, die ze van je krijgen, als
eon kostbare schat bewaren neen"
ging hij voort, „ik verlang meer, ik
wil jou alleen hebben, In mijn armen
«n je kussen Terwijl hij sprak
kwam hij steed3 dichter bij, tot ze
n»n adem op haar wang voelde; Lady
Bettv vouwde haar waaier open bleef
*alm zitten en keek onafgewend naar
hem. naar zijn wilde oogen en tril
lende neusvleugels, toen ze dit alles
'ag glimlachte ze en knikte.
„Mooi gedaan keurig gedaan!"
lacht© ze. ,,U kunt heel aardig too-
rieelspelen!"
„Tooneeispelen!" riep hij met hee-
sche stem. „Tooneeispelen? Ik
Betty betooverende lieks..."
Hij strekte de arm on uit maar voor
hij haar kon bereiken was ze opge
staan cn een pas acnteruit gegaan,
ze keek nog steeds heed kalm op hem
neer, en glimlachte.
„Noen, meneer", zei ze zacht „ik
vind uw tooneelspel even afstootend
als uw nabijheidl" ze liep naar ue
open deuren en bleef daar staan, ter
wijl ze naar den zonnigen tuin keek.
Dalroyd bleef nog even met half ge
sloten oogen naar haar kijken en ging
haar toen achterna
„En vertelt u mij eens, freule, waar
om wilt u op eens niets meer van mij
weten?" vroeg hij zacht. „L' weet
toch, en heeft altijd geweten, dat ik
u lief heb."
„Uw liefde is een leolijk dingt"
„Mijn liefde is heel groot, Betty,
het ls mijn levensdoel om jou te win
nen en krijgen zal ik je".
„U heeft veel zelfvertrouwen, me
neer".
„Ja", glimlachte hij, „dat heb ik
oedt. En ik heb vast besloten dat Ik
vroeger of later zal krijgen, Bet-
„Zelfs tegen mijn wil?" vroeg zii.
„Ja, zelfs tegen j© wil!" mompelde
„Zelfs als ik u verachtte?"
„Des te meer zou ik je lief hebben.
Betty".
Ze keerde zich om en keel; i:em aan
en voor dien blik sloeg Dalroyd wer
kelijk de oogen neer, maar zijn ladx
klonk luchthartig genoeg.
„Betty", vervolgde hij zacht, „ik
zou er alles voor willen opofferen om
jou tot vrouw te hebben en al doe
je nu nog zoo minachtend cn uit c.c
hoogte krijgen zal ik je".
„Genoeg, meneer", antwoordde ze.
„Denkt u dat ik zoo weinig wils
kracht heb, dat ik met iemand zou
trouwen dien ik zoo diep minacht?"
Ze bekeek hem een oogenblik kalm
van het hoofd tot de voeten, lachte
en wendde zich -.an hem af, alsof
hii iemand was die niet mee telde.
Een ondeelbaar oogenblik stond Dal
royd doodstil, diep beleedtgd, zijn
kwijnende pose was verdwenen en
had plaats gemaakt voor razende
woede, hij kwam vlak naast haar
staan, en zocht naar zijn woorden,
zij leunde tegen de deur en neuriede
zachtjes zonder op hem te letten.
..Freule'" zet hij opgewonden.
„Niemand heeft mij ooit zoo straf
feloos be'eedigd en niemand zal
dat ooit doen! Luister
Betty keek peinzend naar don zon
nigen tuin en ging voort met neu
riën.
Luister!" roep hij uit. „Ik zweer
dat jc nog wel eens anders zult spre
ken binnenkort zul je hij mij ko
men nederig en sin eekend. Hoor je
me mijn wil zal nog eens wet voor
je zijn
Hier keerde ze zich oin, en lachte
luidkeels en spotte:
„Zoo, meneer, werkelijk? Zal ik ne
derig komen aanloopcn als u roe
Moet ik op dc knieën naar u toe ko
men?
„Ja dat zul je dat zweer ik!"
liep hij bevend van opwinding.
„En moet ik smeeken eu huilen en
zuchten eu klagen en steunen? En
voor u voor n? Waarom?"
„Ter wille van je broer!" antwoord
de hij tnsschen de tanden, alle zelf-
hebcersohing verliezend.
„Mijn broer? Charles? Wat kunt u
van hem weten, u?"
Genoeg om hem tor dood te laten
veroordeelen!"
Weer laohte zc vroolijk en uitbun
dig.
„O, meneer Dnlrovdl" riep ze ten
slotte uit. terwijl ze met met haar
kleine zakdoekje haar oogen afreee
de. ..O. neen maar dat vind ik
laat mijn hand los!"
Dalroyd gehoorzaamde en ging
haastig achteruit, toen de deur werd
opengedaan en de knecht aankondig
de:
„Majoor d'Arcy!"
De majoor deed een paar passen
vooruit en bleef toen staan, draaide
zijn hoed rond in zijn handen en zag
er uit of hij zich in 't geheel niet
op zijn gemak voelde, het volgende
oogenblik begroette Lady Betty Item
vroolijk.
„Welkom hier. majoor! U kent me-
neer Dairovd geloof ik onze gees
tige, vroolijk© meneer Dalroyd!"
Hij was juist erg vroolijk en grap-
(pig en vertelde me iets buitengewoon
i vermakelijks over mijn broer Char-
les, inijn lieve, eigenwijze Charles
maar u heeft, geloof ik, mijn broer
nog nooit ontmoet, majoor d'Arcy f"
„Nooit freule!" antwoordde hij. ter
wijl hij ziah over haar handje hoog
en het liet vallen alsof bet hem go-
beten had.
„Nu meneer", 'acht© zij, „dan zal
meneer Dalroyd u alle« van hem
vertellen. Gaat uw gang, als 't u
blief», meneer Dalroyd".
Maar deze, die de stijve buiging
van den majoor beantwoord had.
trok aan de lange krollen van zijn
pruik en voelde zich voor het eerst
van zijn leven allesbehalve op zijn
gemak; de majoor was stom \er-
baasd en keek naar lady Betty's
lachende gezicht alsof hij "het noolf
eerder geeien had.
„Kom, meneer, kom!'' riep ze uit,
terwijl z© met een ondeugend gezicht
naar Dalroyd'© verschrikte uiterlijk
keek. „Chnrlro haalt altijd ondeugen
de streken uit wat heeft hij nu
'jveer gedaan J"
„Heuach, freule", zei Dalroyd ten
slotte, „het is met mij nel als met
majoor d'Arcv ik heb uw broer
nooit ontmoet."
„Maar u heeft hem toch wel heel
kort geleden gezien, meen ik ja, I:
weel het zeker beken het maar!"
„Neen, werkelijk, freule, waar zou
ik hem gezien hebben
„Wel, natuurlijk bij mij, vannacht,
in het prieel".
Dalroyd ging langzaam een stap
achteruit hij sloeg zijn zware oog
leden neer; cn toen hij bij toeval even
den majoor aankeek zag hij, dat diens
gezicht plotseling straalde van vreug
de. Dalroyd'? neusvleugels trilden
weer en hij speelde zenuwachtig mc<
zijn vingers: toen wendde hij zich tot
Betty, schoen op het punt te zijn om
in een heftigen woordenvloed los te
barsten, maar boog tenslotte en Hep
de kamer uil
Toen hij alleen was achtergebleven,
liet de majoor z'n hoed vallen cn lady
Bettv liep weer naar de open deur 1 n
bleef daar staan en neuriede zachtjes
een oud. vroolijk liedje.
„Bettv", iel de majoor verlegen,
l„0 Bettv vergeef me!"
Bettv zei niets ©n ging door met
haar liedje.
„Betty ik o, liefste stot
terde hij. „Ik weet dat ik schuldig
ben dat ik je diep beleedigd heb.
Ik heb kwaad van je gedacht en
