Haarlem's Dagblad | 1922 | 28 november 1922 | pagina 1

Van onzen reizenden Redacteur

Is overbevolking van Nederland

te vreezen?

Stailssfeaws

40e Jaargang No. 12108

Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen

DINSDAG 28 NOVEMBER 1922

HAARLEMI'S DAGBLAD

ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom dar gemeente) f3.671/.. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers f 0.16. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,franco per poBt 10.G5. Poet Giro 388t0.

Uitgave der N.V. Lourens Coeter, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Teleloon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, VVijkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DR1EHU1ZERKERKWEG 2, VELSE1V, TELEFOON 3521

ADVERTENT1EN: Van 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. b J
abonnement aunzienlijk rabat. Tv.raalf6tuivers-adveitentiën van Vraag en aanbod van 14 regels 60 Ct8
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. A contant; buiten bet Arrondissement dubbele prijs.

i Administratie: Groote Houtstraat 83.

Telefoonnrs. Redactie €00 en Administratie 724

DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.

EtRSTE BLAD

Agentia

aEDEN.

Stadsschouwburg, Wilaonsplcin.
Het bonouwlouneei„Al6 ie maar 'u
verleden hebt 8 uur.

Schouwburg JansweeEnsemble
Jac. Sluiters..De Oliebol".
Waaggebouw: Tentoonstelling Kunst
CÜ oas Doel", 104 uur.

Museum van Kunstnijverheid
Binnenhuiskunst 10—4 uur.

Tea-room Luxor Theater, Groole
Houtstraat 's middags 3-3<>—5-3<> en
's avonds 8—10.30 Concert.

Cinema Palace F oyerMiddag- en
Avonconcert 3-3°5-3° en 811 uur.

1 - p .nurstellliieieii.

,vOENSDAG 29 NOVEMBER

Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
N.V. Comoedia: „Dicky", 8 uur.
W aaggeoouw Tentoonstelling Kunst
zij ons Doe»104 uur.

Schouwburg Jansweg: Ensemble
Jae. Sluiters „De Oliebol".

Museum vau Kunstnijverheid: Bin-
nenliuiskuost 104 uur.

Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.305-30 cn
'b avonds 8—10.30: Concert.

Cinema Palace Foyer: Middag-en
Avondconcert i'.305.30 en 811 uur.

Luxor-Theatcr, Gioote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.

Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling 'snam. 2.30 en
's avonds 8 uur.

Cinema-Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.

Scala-Theaier. KI. Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.

vae.uksketon.

Van een onzer vrienden ontvingen
wij ue volgende oproeping, die zon
der naam vair afzender, bij hem, on-
buiispenjK. g i .resseorü, was thuis be
zorgd

uELUKSMETER.

Schrijf dit over en stuur het
aan 9 menschen uie u geluk weii-
scben. Dez© meter is begonnen
door een Ainerik&an&oh officier
en gaat 9 maal om de aarde. Ver
breekt haar niet, want die haar
verbreekt, zal een ongeluk of tc-
gensi»oe<l treffen. Doe het binnen
24 uur en tel van af heden 9 da
gen en een groot geluk zal u te
beurt vallen.

Eenige dagen nadat ons dit fraais
toegezonden was, ontvingen wij de
zelfde boodschap, maar in 't En-
gelsch, waaruit blijkt dat de boven
staande verta'ing niet al te best is.

GOOD LUCK.

Copy this and send to nine peo
ple to whom you wish good luck.
The chain was started by an
American Officer and should go
three times around the world.
Don 't break the chain for whoe
ver doos will have bad luckl But
do it within 24 hours and count
nine days and yon will have
good luck.

Tot zoover dit nieuwe Ameri
kaan sch-Nede.rlande che verbond.

Wij hebben de twee verzoeken in
de prullemand geeooid en zouden er
verder niet op zijn ingegaan, als zij
geen poging tot vreesaanj aging be
vatten. Zenuwachtige zielen moeten
zich evenwel om het dreigement maar
niet, bekommeren. Het beduidt na
tuurlijk niemendal.

Wie heeft voor zulke dingen toch
moeite, papier en die sierlijke paarse
inkt over. waarmee de Engelsche
boodschap geschreven is.

Oorspronkelijke
Nederlsr.dschs Tooneel-
vverken.

De Vereeniging van Letterkundigen
heeft aan den gemeenteraad van Am-
stertfem verzocht, om aan de s^boi-
liiea. die de Raad opnieuw aan to-o-
ueeleezo'ecliannen zal ver'eenen, de
voorwaarde te verbinden, d-at zii gedu
rende elk jaar een erf meer nog niet
«•csDeeide oorspronkelijke werken ten
gehoorc zullen brengen.

Dii liikt ons een onmogelijke eisch
toe. TooneeWiirecteurem wenschen na
tuurlijk stukken. die aan artistieke
voet waairdon voldoen en bovendien
geen geld zullen kosten, maar op-
or en, vp r wie dit laatste mocht afkeu
ren, bedenke dat geen tooneeidirec
leur hei onmisbaar subsidie kai> op
offeren aan het zeer zeker sohoone
ideaal van die bevordering der Nedei-
'uicsehc tooneelpchiiiffeunst. Rest dus
het artistieke. Welnu, daaraan kan
de Vereenigins- van. Letterkundigen
zelf voldoen. Schrijven zii stukken
van hooco artistieke waarde, dan kan
het niet andere, of het publiek 9troomt
naar ce opvoering en diaarmee is dan
vanzelf het fi.nanoieele vraaenrt.uk op
gelost.

De Raad van Amsterdam zal du»
wel 000 wiis wezen om de tooneeldi
recties niet „tra binden, a) zegt de
adreseeerende vereeniging ook, eeni.ee-
zins sepntisoh. dat het risico hunner
exploitatie cr nauwelijks dbor zou
worden verhoogd, ..da"- het lot van
eenig ten tooneele eebracM werk
nooit kan worden voorspeld."

Ie bet niet wat Inconsequent, dat
Letterkundigen, die (eei'ukkv*) nooit
eonigen dwanv verdragen ten onzachte
van hun eigen werk. de tooh al zwaar
belaste toomeel direeteui-en ook hok
een kluister willen aanleggen

(Nieuwe reeks.)

No. 115

Da 7 milliocn overschradan! In so jaar enze bevolking met 4 millioen
vormoerderd. Hot tempo der toeneming enzer bevolking steeds sneller.
Het spook der 110 millloen Nedarl&ndars. Do bevolkingsaanwas toegeno
men ondanks de daling van het relatief geboortecijfer. Geringere storite
door do betere hygiënische toestanden. Het oord ooi van prof. Vorrijn Stuart
en prof. Methorst. Een maximum van 1sK millioon niet waarschijnlijk!

De bevolking vao Nederland heen
dit jaar de 7 millioen overschreden l
Wanneer wij rekenen, dat de volkstel
ling op 1 Januari 1840 een totaal van
2.8O0.559 inwoners aanwees en do be
volking in 82 jaar dus met nicer dan
4 millioen vermeerderde, dan kan wor
den gezegd, dat de bevolkingsaanwas ;n
Nederland in de laatste eeuw zéér groot
is geweest. Er is geen land in Europa
behalve Servië waarin de bevol
kingsaanwas zoo snel gaat als Ncdet-
land. Deze vermeerdering onzer bevel-
kinrr heeft bij velen in den lande
vooral bij de Staathuishoudkundigen
ongerustheid verwekt. Het is vooral het
feit, dal de bevolkingsvermeerdering in
Nede-land steeds stijgende is. dat hen
met zorg vervuli.Na dc eerste volktelliiig
in 1829 is de bevolking in Nederland
in ruim veertig jaar met 1 millioea
«ielen geslegen. Het volgende millioen
kwam er bij in de helft van dit tijds
verloop. namelijk in ruim twintig jaar,
het derde millioen in ongeveer zeven
tien jaar cn het vierde millioen in on
geveer elf jaarl D« aanwas in procen
ten bedroeg per jaar in 1849 ongeveer
0.67 en is steeds stijgende geweest .0:
die blijkens de aan mij op het Cen
traal Bureau van Statistiek in Den
Haag verstrekte gegevens in 1920
zelfs 1.45 bedroeg. Het tempo der tos
neming van onze bevolking is vooral
in de laa'ste jaren zeer versneld.

Prof. Dr. C. A Verrijn Stuart, d>e
zioh over deze snelle vermeerdering
voor de toekomst van ons land ernst.g
bezorgd maakt, schreef in de Economi
sche Statistische Berichten van 1 Juni
1921 „Een toeneming der bevolking
met 1.42 per jaar, gelijk de laatste
voorstellingsperiode heeft gekenmerkt,
moet op den duur volkomen onmoge
lijk worden geacht. Immers zou, indien
nien voor een oogenblik dat toenemings-
percentage, hetwelk sedert 1849 onafge
broken is gestegen, zich constant dcnki.
daaruit in de nabije toekomst een be

volkingsdichtheid ontstaan, welke nie
mand voor mogelijk zal houden."

In de Econ. Stat. Berichten van 1 Juni
1921 heeft dezelfde schrijver een artikel
gepubliceerd, waarin hij schreef, dit,
wanneer het relatief toenemingscijfer
bleef stijgen zooals bet tot nu toe
onafgebroken heeft gedaan de let-
mijn, binnen welke onze bevolking mei
ecu millioen aanwast, nog korter zo.»
worden. Maar relfs bij een niet groei ia
doch constant blijven van het toenr-
mingscijfer van thans, zou de bevol
king van ons land in 49.16 jaar ver
dubbelen; over een eeuw zouden er
27-5 millioen Nederlanders zijn, over
twee eeuwen zelfs 110 millioen! Er is
wel niemand, die meenen kan, dat
land daarvoor woongelegenheid en eea
menschwaardig bestaan zoude kunnen
bicden.

Dit artikel en vooral deze cijfers heb
ben algemeen de aandacht getrokken
en men sprak naar aanleiding hiervan
zelfs reeds over „het spook van de tio
millioenIs er werkelijk reden om
ons over den bevolkingsaanwas in Ne
derland zoo ongerust te maken? De
kwestie lijkt mij belangrijk genoeg om
haar aan de hand van het oordeel van
eenige autoriteiten in ons blad 'e
beantwoorden.

Om dat te doen, dienen wij eerst na
te gaan, waaraan de groote bevolkings
aanwas in ons land is 10e te schrijven.
Aan immigratie dat is het zich ves
tigen van vreemdelingen in Nea'exVrJ
In geen geval. Zonderen wu de ab
normale oorlogsjaren uit. toen ve'
vreemdelingen vooral Belgen In
een toevlucht zochten, dan zien wij i
de „Bijdrage van de Statistiek van Ne
derland", dat de emigratie steeds grea
ter was dan de immigratie. Er gingen
dus meer mensohen uit Nederland d-
er in kwamen. De bevolkingsaanwas
ons land ontstaat enkel, doordat er me
geboren worden dan steiven. Nu is het
moet worden beschouwd, als zou onze

opmerkelijk, dat het r e 1 a 1 i ef g e-
boortecijfer sedert 1876 regei-
marig en zelfs vrij belangrijk is
gedaald en de aanwas van de be
volking toch voortdurend is toegeno
men,

In de mij op het Centraal Bureau van
Statistiek te 's-Gravenhage ter inzage
gestelde nog niet verschenen Bij
drage tot de'Statistiek van Nederland
over 1921, vond ik o.a. de volgende cij
fers. In het tijdperk 18401849 ba-
droeg het aantal geborenen op 1000
inwoners 33-54. Tot het tijdpeik 1870
879 steeg dit regelmatig en werd zelfs
het cijfer 36.24 bereikt. Na dien tijd
nemen de geboortecijfers echter voor
durend af om in het tijdperk van 1910 -
1920 zelfs te dalen tot 26.79. Ie '920 is
eer waarschijnlijk als gevolg vat
dc vele huwelijken na de mobilisatie en
lijdeijke welvaart onmiddellijk na
den oorlog een stijging tot 28.30,
maar in 1921 daalt het getal geborenen
tot 27.39 op de 1000 inwoners. En
toen ondanks de daling van hel re
latief geboortecijfer neemt de aan
was der bevolking geregeld toe. Di:
kou» enkel, doordat het r e 1 a 1 i e I
rfte-cijfer in ons land nog
sneller is afgenomen dan het rela'iet
geooorte-cijfer. De mensohen worden,
dank zij de betere hygiënische toestan
den, gemiddeld veel ouder. Vooral de
zuigelingen-sterfte is veel geringer dan
in vroeger jaren.

De Bijdragen tot de Statistiek van
Nederland over 1920 geven hiervan o.a.
de volgende merkwaardige cijfers. In
het tijdperk 18401849 is het aani.il
overledenen op 1000 inwoners 26.56. Dit
sterftecijfer daalt regelmatig en be
draagt in 1920 nog maar 11.99, dat is
dus nog lang niet de helft van 80 jaat
geleden. Uit deze cijfers blijkt, dat in
1920 op de 1000 inwoners 16.31 meer
geboren werden dan er stierven.

Professor Methorst, de directeur van
het Centraal Bureau van Statistiek, be
streed in de Economische Statistisch"»
Berichten van 4 October j.l. hel artikel
en de cijfers van professor Verrijn
Stuart. Over het spook van de 110 m-1-
liocn behoeven wij ons niet ongerust It.
maken, schreef hij. De heer Methors-
meent namelijk, dat de onderstelling,
als zou de aanwas der bevolking één,
zelfs twee eeuwen lang kunnen toene
men met een jaarlijksoh accres van
1.42% zooals prof. Verrijn Stuart
had aangenomen een onmogelijke is.
Volgens prof. Methorst is het waar
schijnlijk, 'dat hel relatief gctboorte-cijfei
blijft dalen en zelfs in de toekomst nog
sneller zal dalen dan nu reeds het ge
val is. In Frankrijk, waar het geboorte
cijfer in de jaren '20 en '21 pl.m. 21 per
duizend bedraagt tegen ruim 27.5 bij
ons zijn departementen, waar sleohu
10 tot 12 kinderen op -je 1000 i
worden geboren. Men moge wenschen,
dat Nederland dit voorbeeld niet zal
volgen, het relatief geboortecijfer heeft
ook hier een dalende lijn.

Wanneer het toeneiningscijfer der
bevolking dtis constant zou blijven
zooals prof. Verrijn Stuart had aange
nomen zou het relatief sterftecijfer
in dezelfde verhouding moeten dalen
als het geboortecijfer en dat is volgeus
professor Methorst niet aan te
Integendeel! „Met alle hygiënische
maatregelen" zoo schrijft hij „be
reiken wij ten slotte niet anders dan
uitstel van den dood. Wat wij nu zien
gebeuren, is niets anders dan verschu -
ven van een bezetting van lagere leef
tijdsklassen naar die van hoogere leef
tijdsklassen. Hieraan is natuurlijk eec
grens. Naarmate de hoogere leeftijds
klassen meer bezet worden, naar :lit
mate zal ook het algemeen sterftecijfer
in de toekomst weer moeten stijgen."

De slotconclusie, waartoe professor
Methorst komt, is deze dat onze
bevolking wel nooit eet
maximum van 15K millioen
zal bereiken, al zal zij dan
ook inde volgende jaren
aanmerkelijk misschien
tot 12 A 15 millioen stijgen,

In de Economische Statistische Be
richten van 18 October 1922 schrijft pro
fessor Verrijn Stuart en hieruit blijkt
afdoende, dat wij ons over het cijfer
110 millioen niet erg ongerust behoe
ven te maken dat hij het met de
strekking van het betoog van prof.
Methorst, n.l. dat het als onmogelijk
bevolking gedurende 1 of zelfs 2 eeu
wen met 1-42 per jaar toenemen,
maakt eens is. Zonder nu verder op de
details van dit artikel in te gaan, wil ik
hier alleen dc slotconclusie mcedee»
len, waartoe bij komt, namelijk, d a t
het cijfer van 15-5 millioen
als mogelijke grens der be
volking van ons land, hem to
hoog geraamd voorkomt.
Hieruit volgt dus, dat ook pref. Ver
rijn Stuart niet gelooft, dat onze be
volking de grens van 15.5 millioen zal
overschrijden.

De vraag, in hoever een mogflijke
toeneming der bevolking tot 12
millioen zielen voor ons land in
band met de economische ontwikkeling
der laatste jaren, overhevel kin
zou beteekenen of niet, wil ik in ee
volgend artikel behandelen.

J. B. SCHUIL,

firuia W. Blankevoort, te Haarlem,
onder voorwaarde, dat deze firma
voor dit werk Bloemendaal&cue
werkloozen zou aannemen. Dit is ge
schied en men is thans druk bezig
met het leggen van rails door de
duinen bij het 'terrein van de water
leiding en langs den Militairen weg.
De raiis zullen van dien weg af
dwars den Overveenschen weg over
steken en dan den Juliana weg op
gaan naar de bouwterreinen.

Het laatste, smalle gedeelte van
den Militairen weg, dat door een
ijzeren hekje van den straatweg is
gescheiden, moei worden opgehoogd
orndat do hehing daar anders, te
groot zou zijn.

Op hei eind van de volgende week
zai met het zandvervoer begonnen
worden. De zandbakken zullen wor
den getrokken door een locomotief
van iliuke grootte, die 's nacnts zal
worden „gestald" in een loods, die
men thans ongeveer op de helft van
den te volgen weg in de duinen aan
't bouwen is. In 't gebee' zullen
8C.ÜU0 M.3 zand op deze wijze ver
voerd worden.

De omwonenden zijn hierover al
heel slecht te spreken, zii herinne
ren zich „Klaas", liet kleine locorno-
liefje, dat eenige jaren geleden hun
rust verstoorde bij het zandvervoer
en zien met schrik, dat dezen keer de
zandbaleken zuilen worden getrokken
door een locomotief van „flinke groot
te", die dus nog wel meer lawaui zal
maken met zn rammelende staart

De bewoners van het Kv.eekduin
zullen dan ook protesteeren bij liet
gemeentebestuur. Zij zien niet in,
waarom zij telkens door deze zand
treinen moeien worden lastig gcvaJ
len cn vinden het oversteken van deai
straatweg lane niet ongevaarlijk
gezwegen nog van hun eigen wonin
gen.

HOE STAAT T MET

Tentoasstelling van de
Jeayd-Rubiiek.

van HAARLEM'S DAGBLAD

in onze Tijdingzaal op Woensdag
23 November.

Eéps in 't jaar verlaten we de
streep, die ons Jcugdhoekjc van de
groote mensclren-courant scheidt.

Eéns in 't jaar dringen we ons op
den voorgrond, om u te Jateu zien, dat-
we meer kunnen dan voetballen, bel
let; Arekken, schreeuwen en och
veel dingen, die een groote-menschen-
wercld afkeurt.

Eéns in 't jaar vertellen we u, wat
dc inatsie weken ons in Desiag heeft
genomen, waar we van waren ver
vuld, wat in ons beeft gebracht een
groote, heerlijke blijdschap.

Eéns in 't jaar tooneu wc u ons
gemeenschappelijk groot cadeau van
ons, gezonde kinderen, aan alle zieke
kinderen in al onze Haarlomsche
Ziekenhuizen.

Eéns in 't jaar toonen we u twee
krachtige plantjes uit onzen kinder
hof, die naar men zegt thans zoo
schaars tieren in den grooten-uieu-
schen-tuin, n.l. naastenliefde en werk
lust.

Op Sint-Nicolaasavond ziek te zijn
en Diet thuis te wezenDie gedachte
heeft onze werklust opgewekt, heeft
ons ieder vrij oogenblikje doen beste
den, heeft ons, als 't moest, doen
grijpen in de spaarponen.

En nu is ons werk klaar. En we
vragen u„Komt en ziet". Wanneer
u alles gezien en bewonderd hebt,
komt er misschien iets van onze kiu-
derblijdschap in uw hart.

De entrée is miustens 10 cents. Dit
geld is geheel ten voordoelc van de
Vereeniging voor Kinderbc-v. aarplaat
sen en voor Onderwijs in Kinderver
zorging te Haarlem (erêchc in de
Asterstraat.)

Wc hopen, dat de meeste bezoe
kers 10 cents veel te weinig zullen
vinden voor onze mooie tentoonstel
ling. Wanneer er veel geld voor de
Kinderbewaarplaats komt, is ons ca
deau een dubbele goede gave.

De tijdingzaal is van 9 tot 5 uur
geopend.

W. B.-Z.

Mnziek

hot zandvervoer door
Kwcekduin.

Zooals wij reeds gemeld hebben zal
de Binnen'nndsche Exploitatie Maat
schappij de terreinen tusschen den
Juiianaweg en de spoorlijn te Over-
vecn als bouwterrein in exploitatie
brengen. Deze terreinen zullen moe
ten worden opgehoogd en het aan
voeren van liet zand voor dit ophoo-
gen is opgedrugen aan de aanneroers-

Het Haarlemsch Kinder
koor. Concert kit de Gem.

Concertzaal.

Ik maakte 't is reed» jaren gele
den den bekenden Vlaamschen
toondichter Jan Biock er eens op
merkzaam drat zïine kinderliede
ren zooveel nioeikikbedö), vooral
rvthmisehe. ter uitvoering boden-
En daar had ik den gevierden compo
nist op zijn praatstoel, minelens vooi
ee nha-lf uurtje alleen maar om met
eecetdrift te betoogeai. hoeveel men
van kinderstemmeai kooi gedaan krij
sen. Volgens hem en de ervaring
heeft mij reJeerd, dat hij geluk had
heeft dlo componist (buiten dc tes
situra quaestie natuurlijk) zich voor
kinderen geen enger grenzen te Stél-
len dan voor volwassenen, zelfs met
veel meer gemak dan dezen ziui zii in
staat allerlei moeHükheden te over
winnen. de vraag is inaar w ie ei voor
staaL Is de Jeeraar iemand die de
noodige'- tact bezit om de aandacht
sc-heru te houden en die dc muzikale
begaafdheden bezit om a'le.v precies
on mooi voor te doen. dan is bet. ze
ker, dat hij met de kinderen wonde
ren zal verrichten. Maar dot goed
voordoen is hoofdzaak. kin-Arren apen
vanzelf alles na, zelfs het meeei inge

wikkelde, eit hun friech geheugen
doet dan de rest wel.

Daar dacht ik Maandagavond on
willekeurig aan, toen ik het Haai>
lemsch Kinderkoor onder de bezie
lende leiding van den heer H. Daar
kelman „De Wilgen" van C. Dopper
hoorde zingen. Ook deze componist
heeft zich niet ingetoomd, omdat hij
voor kinderm -schreef en wed in eoht
Donperiaauschon variatiestijl. Maai
met alle re&pect noem ik het een
goede compositie, gezond en vol wua-
keliikcn humor. En zo bleek ook goed
in het vermoeem der jeugdige uitvoer
ders te liggen, wat mij de conclusie
doet maken, dat de leider van het
koor de begaafc-hden. het geduld en
de üefde bezit om zijn kleine zange-
tesiee on zangers alles precies bij te
breuecm.

Heel gemakkelijk en vrii van ze
nuwen scheen mij de dn-ecteui voor
ziin koor nog niet te staan, daarvoor
ontbreekt het hem vooralsnoe aan de
noodigo loutine, maar per slot heeft
dit op dc uitvoering ai heel weinig
invloed, het voornaamste werk van
een dirigent gebeurt toch 00 de repe
titiee.

„Ztïndaganorvoefi", eveneens van
Dopper, wead een tegepvaller, hoofd
zakelijk door het opdrijven van het
loonpeil. Ik wil hopen dat Dankel-
man nu meteen dit ding maar
voor goed opbergtdat is nu tooh ab
soluut geen tekst voor kinderen.

Beter ging „Van een Zeeuwschen
jongen", van Zweers. eu uitfrtekend
.,l>e Schoonste feestdag" van Cath.
van Rennes. Wat zongen in dit laat
ste nummer de groot meiejes met
heerlijk geluid 1 Van de kleinere stuk
jes gaf „Het Molentje", van Ciuis v.
Beek een verrasein#. een mooie, zan
gerïge compositie, die knap e.n met
fijne nuances gezongen werd. Zeer
mooi klonken ook de twee onae
Kerstliederen en het Muizeke, van
Geulii Antheuuie. Als de heer Dan-
keLman nu nog eens wat speciale
zorg wou besteden aan 't cultiveeren
der ioneensetemmen. zoodat 2» op het
•reschikte moment in falset overgaan,
waardoor hei nare keelgeluid en hel
schreeuwen vermeden wordt, zal zijn
kinderkoor van uitstekend gehalte
worden. Verder 19 hem de muzikale
•rg ten vo'ete toevertrouwd.

De heer J. W. Rumen had weoi dc
bogeteidine op zich genomen. Ziin
taak wai lang niet gemakkelijk, want
partituren van Dopper, Zweers en
Van Beek steken geen aücdotwsolie
eisclien. Nochtans kimmen we met den
meeaten lof over aiin aandeel der ult-
voerirtg gewagen. Hetzelfde kan ik
zoggen van mej. Betty Dijkstra, die
met frisch geluid liederen zong van
Schubert. Kuiler. Hoogeiwerf en H tl.
In de Hollandschc lieoeren wa-, zij op
haar best. Valt Hoogerwe-rf„De
avond is gekomen maakte zij een
aardig siem" - dvUetie en de leu
ke voorevracht van Hol's „Maartje
■an Schalkwijk" bezorgde haar een
'erdlend bie-sucoes.

JOS. DB KLERK.

GROENTEWAGEN TE WATER.
- Maandagmiddag één uur geraakte
de met een paard bespannen groente
wagen van J. H., doordat deze voor
een anderen wagen wilde uitwijken,
in het water van de Bakenessergracht.
H. en zijn helper J. D., beiden wo
nende te Schoten geraakten even
eens te water. Zekere S. begaf zich
gekleed te water en wist met behulp
van mcnscben aan don wal de twee
drenkelingen uit hun benarde positie
te verlossen. Zii werden ten huize
van de heeren J. Verbeek cn S. de
Vries, beiden wonende aan do Bake-
nessergracht, van droge kleeren voor-
en, waarna zij huiswaarts keerden.

AANGEHOUDEN. De Haarlem-
scbe recherche heeft aangehouden den
magnetiseur K., te Haarlem, ver
dacht van het misdrijf, omschreven in
art. 251 bis van het Wetboek van
Strafrecht. Hij is naar het Huis van
Bewaring overgebracht.

PERSONALIA.
Bij Koninklijk besluit is toege
kend de aan «Ie Orde van Oranje-Nas-
verbonden eere-medaille, in goud,
aan den heer 11. Kroon, procuratie
houder bij de firma P. de Vries en
Zood, makelaars in tabak, te Am
sterdam, wonende te Haarlem-

MOR1Z ROSENTHAL
Op den 3en Kamermuziekavond van
Toonkunst zal de beroemde pianist
Moriz Rosenthal, Donderdagavon J
a.s. optreden in den Stadsschouw
burg.

Dit concert is ook toegankelijk voor
niet-ehonné's. Het programma, het
welk. zal worden uitgevoerd bevat
Klavierwerken van Beethoven, Cho
pin, Brahms, Debussy, Liszt en
Scriabine

Bovenbedoeld concert zal het eenige
zijn, hetwelk de pianist la Haarlem
dit ecizoen aal geven.

PATRSMONIUMSJUBILEUM.

De groote zaal van St. Bavo waar
in do afdeeling Haarlem van Patri-
menium Maandagavond een feestelij
ke vergadering hield ter gelegenheid
Vi.n de viering van haar 40-j.uig ju-
bib urn had een recht gezellig aan-

Yóór het podium was een fraaie
versiering van planten cn b'oomran
aaneobrachtop de bestuurstafel
prijkten bloemstukken van den Ohr.
Bc8tuurder8bond en van de anti.-rev.
kie8vereeniging „Nederland en Oran
je" en een reuzen bloemenmand van
dc coöperatie Patrimonium en op de
tafeltjes, waaromheen de aanwezigen

zich hadden gegroepeerd overal va
zen met bloemen. L»p het podium
stond het vaandel der afdeeling.

Onder de aanwezigen waren de
Bondsvoorzitter, üe heer P. vau
Vliet Jr. van Utrecht, de oud-leden
der commissie van advies ds. P. E.
üarbaB en de heeren J. P. Boerkoel
en A. J. de Waal Malehjt. Verder de
heer C. Niemóller, namens den Chr. Be
stuurdersoond, mr. A. Brucü, namens
de anti-rev. iaesvereenjging „hieuer-
land en Oranje" en een vertegenwoor
diger van de afd. Haarlem van de
U-JtL Unie.

Het hep tegen achten toen, nadat
was gezongen Ps.im 133 1 en 3,
de voorzitter de heer J. D. Wijkhui
zen, de samenkomst opende met het
lezen van een gedeelte van 1 'i'imo-
theus 6 en gebed en een korte toe
spraak waarin allen werden verwel
komd. «„nder appiaus en gevolgd door
het zingen van het Wiliielmus werd
daarna oesloten aan de Aonmgin het
volgende telegram te zenden:

Ijc aideeuiig naarlem van Patri
monium iu feestelijke samenkomst bij
een ter herdenking vau haar 4(J-jarig
bestaan betuigt Uwe Majesteit haar
aanhankelijkheid en trouw en bidt
Haar Gods rijksten zegen toe.

Van den Burgemeester, den heer
C. Maarschalk was ingekomen een
schrijven van verhindering om de sa
menkomst bij te wonen. De Burge
meester complimenteerde verder de
afdeeling en voegde daaraan toe zijn
beste wenschen voor een verderen
krachtigen bloei der afd. en uitte groo
te waardeermg voor volbrachten ar
beid. De \o<irlezing van het sympa
thieke schrijven van den Burgemees
ter werd met applaus begroet.

Voorts geschiedde voorlezing van
berichten van verhiudering en van gc-
lukw ensch van dc oud-leden der com
missie van advies ds. R. Mulder es
de heer Joh. de Jongh, alsmede van
ds. G. R. Kuyper- ue provincalo
Bond Noord-Holland van Patrimo
nium had een telegram van geluk-
eusch gezonden.

Dan was het woord aan den secre
taris der afdeeling, die sprak over
„Patrimoniums vcrleden-^heden en
toekomst". Spr. vatte a? beteeken:?
van Patrimonium voor het leven vat
ons volk saam in twee woorden dei
H. S.„En was een zegen'' en ,jBc-
waar het paud u toebetrouwd." Naar
aanleiding daarvan wijdde spr. uit
over het optreden van Patrimonium cr
m zijn arbeiders.

Verschillende feiten uit het leven
in de afd. memoreerde spr. Hij
sprak zijn ingenomenheid ui», over du
aanwezigheid van ds- Barbas, dien
spr. tocbad dat God hem ccn gczc-
genuen ouderdom mocht geven ei» ge
dacht mede met waardeering den ar
beid van ds. Mulder e.i van dc hee
ren de Jongh, de Waal Malefijt cn
Boerkoel voor Patrimonium.

Aan 't einde van zijn toespraak
drukte spr. den wenseii uit dat Pa
trimonium ook in de toekomst ten ze
gen vau zijn leden cn van Je stad on
zer inwoning mocht zijn en dat of
God steeds het vertrouw:n in alle»
mocht gesteld worden. De leden wek
te hij op hun zonen eu dochters lief
de op te wekken voor die beginselen,
waaruit Patrimonium heeft gekcfcl
en is groot geworden. Met God de
eer te geven yan al 't geen Patrimo
nium in Haarlem heeft mogen doen,
besloot spr.

Da. Barbas getuigde daarna van
zijn belangstelling voor den arbeid van
Patrimonium en complimenteerde dt
afdeeling op recht hartelijke wijzo
met haar jubileum. Ook mr. Bruch
namens de anti-rev. kiesvereemging cn
de heer Van Brummelen namens de
afdeeling der C.-H. Unie spraken
woorden van gelukwensch-

Ter afwisseling zong verder mcj.
Amesz eenige liederen en gaf de heer
J. L. l'eijten van Utrecht een paar
voordrachten ten beste, die zeer in
den smaak vielen.

Mej. Amesz had met haar zang een

§root succes. Inmiddels gingen jonge
ames rond, die ververschingen aan
boden.

Na de pauze was het woord aan
den Bondsvoorzitter, den heer P. van
Vliet Jr., die de geluk wenschen van
bet Boiidsbestuur overbracht en zcid»
dat Haarlem een afd. was waarvan
het Boudsbestuur steeds veel genoe
gen heeft gehad. Hij memoreerde dat
twee Haarlemmers de heeren J. P.
Boerkoel en M- de Braai jaren een
eervolle plaats in het Bondsbestuur
hebben ingenomen.

Hulde bracht spr. aan den secre
taris voor het verdienstelijk werk door
hem vele jaren voor Patrimonium ge
daan. Tenslotte legde spr. er nadrui
op, dat ook nu nog voor Patrimo
nium veel nuttige arbeid valt te doen.
Hij eindigde met den wensch te ui
ten dat onder den zegen Gods het
de afd. Haarlem mocht gegeven zijn
aan dien arbeid krachtig mede te
werken.

Na deze toespraak werd gezongen i
„Zij zullen het niet hebben. Ons oude
Nederland", waarna de heer 0. Nie
möller de gelukwenschen van dei
Cbr. Be8tuurdersbond over bracht. Do
heer M de Braai had Patrimonium*
lotgevallen geestig op rijm gebr: uht
Met deze voordracht had hij een uit
bundig succes.

Dan volgden nog voordrachten van
een paar uer leden waarna het cimle
van den avond naderde- De voorzit
ter bracht dank aan ancn die tot het
welslagen van den avond hadden bij
gedragenook aan de dames, die
voor de bediening hadden gezorgd,
er werd nog gezongen GezaDg 08 1
eu de heer P. van Vliet Jr. sloot den
feestavond met dankgebed.