Buitenlandsch Overzicht
Jen. Ooi 3e kosten voor iet vervolgonder
wijs rollen voortaan door de gemeenten
worden gedragen.
Tegen deze verschuiving der lasten
heeft spr. niet zoo groot bezwaar als an-
dero leden, omdat de maatregelen, welke
deze kosten voor de gemeenten mede
brengen, door deze kunnen worden na
gelaten.
De versoboring, welke dit wetsontwerp
beoogt, kan alleen worden bereikt door
de gemeenten, en als prikkel hiertoe acht
spr. het juist, dat deze met de kosten
worden belast van de maatregelen, waar
op kan worden bezuinigd. Wat de maat
regelen tot bezuiniging betreft, verwjjs
spr. naar het rapport van den Schoolraad
voor de Scholen met den Bjjbel, hetwelk
op 15 December 1921 is uitgebracht.
Daarin werden eenige maatregelen aan
gegeven, waarvan reeds twee in het on
derhavige ontwerp zijn belichaamd.
Voorts wilde deze commissie het waken
tegen do hooge kosten opdragen aan God.
Staten, tonvjjl zjj ook openbare aanbosto-
ding van sckoolbouw wilde voorschrijven.
Wat dit laatste punt betreft, herinnert
spr. aan een in de Kamer voorgestelde
motie, waaraan 6pr. zijn stem niet heeft
gegeven, en waarin ook openbare aanbe
steding werd gevraagd.
Spr. vond het nu morkwaardig, dat in
het vooxloopig verslag met geen enkel
woord hierover is gesproken, niettegen
staande de geheele linkerzijde voor die
motie heeft gestemd. Wat de rdevoering
van den heer Gerhard betreft, zegt spr.,
dat or goen enkele grond aanwezig is, om
aan te nomen, dat de rechterzijde vijan
dig zou hebben gestaan tegenover de in
het onderwijs aangebrachte verbeteringen,
en dat dit duidelijk zou blijken, wanneer
de rechterzijde met dit ontwerp meegaat.
Spr. kon den minister z\jn steun toe
zeggen voor zyn streven naar bezuiniging,
omdat de voorgestelde maatregelen nood
zakelijk zijn. Echter betreurt spr., dat er
nog eenige grieven zqa blijven bestaan,
en hg hoopt, dat bu de besprekingen
alsnog aan die grieven zal kunnen worden
tegemoet gekomen.
Wat betreft de technische herzie
ning, zou spr. eenige opmerkingen
maken over het stelsel van het onder-
vwijs, om de beteekenia van de techni-
6che herziening te doen uitkomen.
Do heer Van Wijnbergen kan zich
toet' het voorgestelde ontwerp vereeni
gen. lieeds vroeger heeft spr. gepleit
voor vermindering van het aantal ou
derwijzers. voor een nieuwe opleiding
der onderwijzers en de niet-invoering
voorshands van het 7e leerjaar.
Wat de pacificatie aangaat, zegt
spr., dat èn linker- èn rechterzijde er
belang bij hebben, dat aan deze pa
cificatie niet wordt getornd.
Met de invoering van de gelijkstel
ling ging eveneens gepaard de
wensch om te komen tót verhooging
van het onderwijspeil, maar dit was
geenszins een voorwaarde voor de in
voering van de pacificatie. Voor ziet
stellen van deze oorwaarde was niet
de minste reden; verbetering van het
onder wijs peil was slechts een gevolg
van de ingevoerde gelijkstelling, aan-
geizen na de beëindiging van den
scholstrijd rechts en links beter zou
den kunnen samenwerken tot ver-
hooging van het peil van het onder-
zou zijn van verbetering van het volks
onderwijs, wordt reeds voldoende
weerlegd, wanneer men ziet naar de
enorme bediagen, welke de rechter-
partijen uit eigen zak voor dit ondcr-
Wirt» hehbeu besteed.
De verbetering van het onderwijs-
pell had dus nU.ts met de pacificatie
te maken en de conclusie, van den
heer Ketelaar, dat de voorstanders
van de pacificatie niet voor het on
derhavige oi.twe>p mogen stemmen,
is dan ook ten eenenmale onjuist.
De in hri ontwen) opgenomen maat
revel en tot bezuiniging zijn noodza
kelijk, omdat de toestand van des
lands financiën deze noodlg maakt.
hcor Snoeck Ilenkemans zei,
idst niets minder waar is dan do be
wering, dat de rechterzijde verheugd
sou zijn, dat zij thans de aangebrachte
onderwijsverbeteringen weer zal kun
nen terugnemen. Ook spr. had liever
gezien, dat. dit wetsontwerp hier niet
in behandeling had behoeven genomen
te worden, maar het is do iiarde nood
zakelijkheid, die daartoe dwingt.
Het moet, en daarom gaat spr. met
het ontwerp mee en kan de minister
van zijn stem verzekerd zijn. Wel zou
spr. nog willen zeggen, dat hij deze
wijzigingen als. tijdelijk zou willen zien
beschouwd in afwachting van betere
tijden.
Voorts hoopt spr. dat bij de bespre
kingen nog eenige veranderingen ten
goede zullen kunnen worden aange
bracht.
Reeds thans rijn ©r eenige gunstige
wijzingen in het oorspronkelijke ont-
vrerr» aangebracht en spr. kan zich
indenken, dat dit den minister moeite
beeft gekost
Vat het denkbeeld van den heer
Rutgers aangaat, om een commissie
te he noemen, welke zal hebben te
onderzoeken, op welke wijze art. 192
van uo Grondwet juister an worden
uitgevoerd, merkt spr. o:dat geen
onaele wet volmaakt is, maar dat hij
het wel wat overhaast vindü, om reeds
pa een 2-jarige werking der wet met
een zoo ingrijpende wijziging te willen
komen.
En uitsluitend op dien grond zal
epr. dan ook niet met het denkbeeld
van den heer Rutgers medeggaan.
Wat het 7e leerjaar vetreit, is spr.
van meening, dat net op dit oogenbli.k
zeer zeker overeging verdient, om de
leerplichtwet zoodanig te wijzigen,
dat er tot 1 Januari 1925 ruimte blijft,
om dit leerjaar al dan niet in te
voeren. Daarbij merkt spr. op dat in
de steden dit 7e leerjaar reeds bestaat.
Naar sprekers meening kan het nim-
sner do bedoeling van uc Leerplicht
wet zijn, om ook goedwillende oudera
te dwingen en hun het gezag over hun
kinderen te ontnemen.
Woensdag te beginnen des mor
gens eli uur gaat het debat voort,
Aan het woord is dan eerst de heer
jV'an Zadelhoff.
INTIMUS.
"Öcs avonds was de plaats van mi-
histor do Visser achter de groene ta
fel verwisseld voor die van minister
Van arnebeek, ter behandeling van de
begrooting van Buitenlandsche Za
ken. Bij" deze gelegenheid bepleitte
mr- Dresseihuys het naar voren bren
gen van de vredesgedachte door ons
land in het internationale ooncert, In
welke richting ook de heer Vliegen
die dezen avond in het Lagerhuis zijn
maidenspeech hield aandrang uitoe
fende. Verder stemden de heeren
Dresselhuys en Vliegen ook hierin
overeen, dat zij beiden liever gezien
hadden dat de heer Loudon to Genève
het denkbeeld van overbrenging van
liet lierstelvraagstuk van den Opper
sten Raad naar den Volkenbond niet
had bestredne en dat de minister de
ze bestrijding niet in bescherming
liod genomen.
Een goed woolrd sprak de heer
Dresselhuys voor verbetering van den
steun van „Buitenlandsche Zaken"
aan hen, die pogen, in het buiten
land onze industrieele en commer
cieels betrekkingen te herstellen,
voorzoover deze door den oorlog wor
ren verbroken. Ook Rusland behoor
de daarvan niet te worden uitgezon
derd, doch de Nederlandsche regee
ring had er zich hier volgens den heer
Dresselhuys wel wat erg gemakke
lijk afgemaakt Waarop do lieer Van
Ravensteyn, zoojuist uit Rusland te
ruggekeerd, interrumpeerde, gaarne
tot het verschaffen van al'e mogelij
ke inlichtingen bereid ie zijn.
De kwestie dr. Tack werd zoowel
door den heer Dresselhuys als door
den heer Gerretson ter sprake ge
bracht. Beiden waxen van oordeel,
dat niet ter wille van een vriendelijk
heid jegens de Belgische regeering
een fout in onze gastvrijheid voor
■vreemdelingen behoort te worden be
gaan.
Een duidelijke uitspraak van den
minister werd door mr. Dresselhuys-
verwacht
Later op den avond sprak de heer
Vliegen in gelijken geest. Alleen de
heer Snoeck ilenkemans nam de wei
gering van dr. Tack in bescherming
en hij verschilde hierin dus van opi-
met met zijn partijgenoot Gerretson.
Mr. Van Sjhaik bepleitte verrui
ming van economische \erdragen, de
lieer Van Ravesteyn hield een recla
me-rede voor de grootheid van Sovjet
Rusland, de heer Fleskens waar
schuwde tegen misbruik der Neder
landsche credieten aan Duitsohland,
dat onze industrie in gevaar brengt,
de.heer Van Gijn drong aan op be-
zuniging op Nederlandsche consulai
re gebouwen en legaties In het bui
tenland en op eerbiediging der Ne
derlandsche taal bij die Nederland
sche legaties en consulaten, de heer
Snoeck Henkemans kwam op voor de
Nederlandsche polishouders van Duit
sehe maatschappijen en de heer v.
3. B1U hield Omstreek» tolddernacfit,
toen er bijna niemand van de leden
meer aanwezig was, een pleidooi voor
vergemakkelijking van het grensver
keer.
Donderdagavond houdt minister
Karnebeek zijn rede.
INTIMUS.
Kerk en Sehool
OPENLUCHT8CHOLEN. Te Am
sterdam is een vereenlging voor open
lucht» ciolen opgericht
Leper en Vloot
BEZUINIGINC.
De minister van Oorlog Is voorne
mens, aan elk voor de 44 bestaande keu
ringsraden in plaats van twee, gelijk
tot heden, slechts één geneeskundige,
belast met het onderzoek der voor den
dienstplicht ingeschrevenen, toe te voe
gen. Voorts zal de tegemoetkoming voor
deze geneeskundigen, welk© in 1192a
f 20 per dag bedroeg, voor 1923 tot
f 15 per dag worden teruggebracht
StoomvaartberlEhten
STOOMVAARTLIJNEN.
BILDERDIJK 12 Dec. n.m. van Rot
terdam naar New-York.
BONDOWOSO 11 Dec, te Kobe, San
Francisco naar Java.
CEYLON 10 Dec. van Rangoon n.
Java.
CERAM 10 Dec. to Soerabaja van
Rangoon.
EEMLAND 8 Dec. te Montevideo van
Amsterdam.
GAASTERDIJK 12 Decj v.m. te New-
York van Rotterdam.
JAN PIETERSZ. COEN 11 Dec. van
Suez, Amsterdam naar Java.
JAARSTROOM 11 Dgc. van Lagos
naar Kotonow.
LEERDAM ia Dec. v.m. te Bilbao,
Rotterdam naar New-Orleans.
MARKEN to Dec, to Beira van Port
Natal.
MINERVA 9 Dec. te Havre, Monro
via naar Amsterdam.
ORESTES 11 Dec, van Hamburg n.
Amsterdam,
PALIMA p. 13 Dec. Finistene, Am
sterdam naar Java.
TABANAN p. 13 Dec. n.m, 2 uur
Kaap del Armi, Batavia naar Rotter
dam.
TASMAN 11 Dec. ran Melbourne n,
Java.
VONDEL 13 Dec. van Southampton,
Amsterdam naar Java.
E HOOP IS NU WEER OP DE CONFERENTIE TE PARIJS GE
VESTIGD.
OVER DE ZEEëNCTEN KWAMEN DE TURKEN EN DE CEALLIEER-
DEN TOT OVEREENSTEMMING.
Nu
de conferentie te Londen geen
resultaat opleverde
3 de hoop weer op de conferentie te
Parijs gevestigd.
In antwoord op een vraag in het
Lagerhuis betreffende de Duitsehe
schadeloosstellingen zeide de Engel-
sche premier Bonar Law, dat hij,
daar de besprekingen te Londen te
Parijs zouden worden» hervat, geen
gedetailleerde verklaring zou afleggen
over hetgeen had plaats gehad. Er was
echter een quaestie, namelijk die der
Europeesche intei geallieerde schul
den, waarbij men in aanmerking moest
nemen, dat Brittqnnië eenigszins was
afgeweken van zijn vroegere politiek
en hij achtte het derhalve beter, zoo
veel mogelijk de waarden in herinne
ring te herroepen, die hij op de be
sprekingen gebezigd had
„Ik zeide, dat het niet billijk zou
zijn, dat eeno zoodanige regeling
werd vastgesteld, waarbij Brittanmë
alleen van alle geallieerde landen
feitelijk een schadeloossteling zou be-
taen. Wat mij behoorlijk scheen
was, het geheele bedrag na te gaan,
hetwelk van Duitschland zou kun
nen worden verkregen en dan tot de
geallieerden te zeggen daar gij
niet alles krijgt_ wat gii verlangt van
Duitschland, zijn wij bereid onze ei-
schen te verminderen. Om die reden
zouden wij, indien wij eenige kans za
gen op een volledige regeling met het
uitzicht, dat de zaak geheel zou zijn
afgedaan, bereid zijn, een zeker ri
sico te loopeDj daann bestaande, dat
wij wellicht met zooveel zouden ont
vangen van de geallieerden en Duitsch
land ah wij aan Amerika moeten be
talen. Ik voegde er bij, dat ik er ze
ker van was, dat ieder het met mij
eens zou zijn, dat het dwaas zou zijn
zulk eene concessie te doen, indien
de geheele toestand opnieuw moest
worden behandeld."
Als resultaat der Conferentie te
Londen wordt, naar uit Parijs bericht
wordt, de principieele erkenning der
noodzakelijkheid van een moratorium
voor Duitschland beschouwd.
Naar verluidt, zullen Bergmann en
Havenstein te Londen trachten te ver
nemen, in hoeverre het Duiteohe aan
bod onvoldoende was.
Te Parijs moet de negatieve uitslag
der conferentie te Londen algemeen
een ernstig échec van Poincaré ge
acht worden en men verwacht, dat de
ontevredenheid weldra in den minis
terraad en in de Kamer tot uiting zal
'komen- De Parijsche bladen zijn van
meening, dat de Duitsehe voorstellen
niet zoo onaannemelijk en onbruik
baar zijn, als Poincaré verklaard
heeft, en in elk geval wat hun mate
rieel? beteekenis betreft, oneindig
ernstiger zijn dan alle vroegere Duit
sehe voorstellen. De politiek van Bo-
nar Law moet niet slecht9 door Bel
gië, maar ook door Mussolini gesteund
zijn geworden, die zich na bet einde
der conferentie wel voor nieuwe pan
den, maar tegen alle militaire panden
verklaard heeft.
Onder de velen, die mcc-zingen In
het koor dat het toch zulk een geluk
is, dat de conferentie te Londen niet
geëindigd is met oneenigheid, maar
met een verdaging, zijn er zeker wel,
die nog hoop hebben dat hot over drie
weken te Parijs anders loopén zal. Er
kunnen zoo wordt uit Parijs aan het
Alg. Handelsblad geseind ia dien
tijd nog
allerlei bemiddelings
voorstellen
gedaan worden, die succes kunnen heb
ben, redeneeren ze, maar sechls weini
gen onder de Fransche commentatoren
zijn zoo naïef dit na al wat er gebeurd
is, nog te verwachten, en de meesten
geven zich er heel goed rekenschap van
dat de overeenstemming is afgestuit op
het onwrikbare plan van Poincaré, thans
afdoende dwangmaatregelen te gaan
nemen, in welk plan vóór 2 Januari ze
ker geen verandering zal komen, en het
welk Bonar Law en Mussolini dan even.
min zullen willen aanvaarden als thans.
Men kan nu we zeggen: Zoolang er
leven is, is er hoop, maar daarom b.
hoeft men alle gezond verstand toch
nog niet uit te schakelen.
Daarom lijkt de meest oprechte mee
ning, die te Parijs wordt uitgesproken,
wel die te zijn, dat het voordeel van de
Londensche conferentie, welke te Pa
rijs wordt voortgezet, zonder officieel
tot een breuk te hebben geleid, daar
in bestaat dat ook als Frankrijk, zoo
als te verwachten is, in het Ruhrgebied
alleen of slechts in samenwerking met
België optreedt, dit de goede verstand
houding tusschen de geallieerden niet
aantasten zal, en niet zal verhinderen
dat zij, in weerwil van dit meeningsver-
schil over de opportuniteit van dezen
bepaalden vorm van waarborgen-ncmeD,
op andere punten zoo nauw mogelijk
verbonden zullen blijven. Men heeft on
derhandeld in een geheel andere atmos
feer dan onder Lloyd Georgemen heelt
verkregen dat de formule „Zoo ge niet
met mij zijt, zijt go tegen mij." van
Engelsche zijde niet langer gebruikt
werd, en dat onder zekere voorwaarden
Bonar Law toestemt in de regeling der
intergeallieerde schulden buiten Amei'
ka om. Daarom zeggen de verdedigers
van het Londensche uitstelHet is goed
dat men te Parijs doorgaat, want ii
dien tusschentijd kan het afzonderlijk
optreden van Frankrijk, dat te wachten
is, nog nader worden uitgelegd, en kan
aan de geallieerden duidelijk gemaakt
worden dat het niet de wil van Frank
rijk is om de verzenen tegen de prik
kels te slaan, maar de droevige nood
zakelijkheid
om eindelijk eens wat
binnen te krijgen.
Tegenover deze redeneering staat die
van de extremisten van rechts, die van
oordeel zijn dat elk uitstel van de be
zetting van do Ruhr, nu deze ia den
geest van Poincaré reeds besloten is,
uit den booze is, omdat ze Sc* Duii-
schers gelegenheid gerit, maatregelen
te aemen, welke een evcntueele effica-
citeit van de bezetting kunnen verhin
deren. „Oa ne gagne rien k laisser trai
ner ces operations Ik", schrijft met na
me Bainville in de „Action Frangaiso".
En Pertinax, die zoo onpartijdig moge
lijk argumenten van vóór- en tegenstan
ders der verdaging resumeert, schijnt
het oog met den laatste wel het meest
eens. Hij. zegt dat voor een
Frankrijk, dat vast beslo
ten Is do Ruhr to bezetten,
een uitstel slechts nadeelig kan werken.
Links betreurt men natuurlijk op
nieuw 3e obstinatie varr- Poincaré, 'die
het onmogelijk gemaakt heeft het eens
te worden in een bijeenkomst, waar ds
stemming beter was dan sinds lang op
dergelijke conferenties het geval is ge
weest Het gevolg van dit uitstel, schrijft
do correspondent van do „Oeuvre" is,
dat
de regeling der
schulden
voorloopig alweer opgeschort wordt. De
Fransche regecring toch kan niet tege
lijk een politiek van isolement volgen
en willen profiteeren van do intergeal-,
lieerde solidariteit. Op 2 Januari zal ze
moeten kiezen tusschen twee onveree-
nigbare methoden bf de betalingen te
verkrijgen van Duitschland door mid
del van volkomen wettige veiligheids
maatregelen. 6f voor het genoegen een
theatraal gebaar maken en alle werke
lijke resultaten verwaarloozen. „Een in
vloedrijk lid van de Fransche delega
tie," zoo vervolgt de oorrespondent,
„zeide vandaag „We zijn hier geko
men om den bondgenooten den pols te
voelen, We weten nu wat we weten
wilden en niets zal er ons thans verder
van kunnen terughouden ons plan uil
te voeren." Zou het onder die omstan
digheden maar niet oprechter zijn voor
de conferentie van 2 Januari maar niet
eens meer bijeen te komen?"
Onmiddellijk na zijn terugkomst zal
Poincaré in een ministerraad verslag
doen. Men verwacht dat hij daarna Vrij
dag in de Kamer eenige mededeclingen
zal doen, ook omdat het uitstel van
een maand voot de behandeling der bui.
tenlandscho quaesties, hem in Novem
ber verleend, dan verstreken is. Het- is
niet waarschijnlijk dat hij zich zeer uit
voerig zal uitlaten vóór do bijeenkomst
van 2 Januari, omdat zoo lang de on-
derhandsche besprekingen met de bond.-
genootea immers nog worden voortge
zet,
INTERPELLATIES IN DE
FRANSCHE KAMER.
Senator Gaudin de Villains zal de
regeering interpelleeren nopens de re
sultaten van de Londensche coaferen-ie
der geallieerde premiers. De roya'isti-
sche afgevaardigde Daudet zal interpel
leeren inzage de motieven, die tot een
nieuw uitstel van dé bezetting van het
Roergebied hebben geleid.
Het wordt bevestigd, dat Poincaré.
Vrijdag in de Kamer een verklaring zal
afleggen nopen* de resultaten van de
Londenscho conferentie der geallieerde
premiers.
De Fransche plannen.
Tn zijn nieuw boek „De ondergang
van Europa vertelt Nitti o.a. 'de
„N. Fr. P rosse" haaJtt enk&'« pass"
ges eruit tan), dat bij eenige vragen
lijsten in rijn bezit heeft van de he-
zéttingsautoriteiten, waarvan het dori
is op de hoogte te kernen van de stem
ming onder do bevolking van het be
zette gebied.
Onder de gestelde vragen komen de
volgende voor:
Hoe staan de verschillende partijen
ten opzichte van een Doneu-federatie,
die de katholieke landen vari Tuid
Duitschland met het Rijnland en het
Ruhrgebied zou verbinden" Hoe zou
de arbeidersbevolking van het Rub
gebied zich gedragen bij een eventu«e-
lc bezetting 1 Hoe de industrieel, de
burger, de ambtenaar, de ingenieur0
Il-oe heoten de invloedrijkste Duitsehe
ambtenaren? Hoe is hun houding?
Wie hunner zou er gunstig voor ge
stemd zijn? enz.
Dinsdag werd te Berlijn een nieuw
gebouw voor den /Economischen
Rijksraad ingewijd, dat uitsluitend
>r dat lichaam is bestemd en waar
de raad permanent gevestigd *aJ
zijn en zijn zittingen zal houden. Bij
de openingsplechtigheid waien a'de
leden van het rijkekabinet aanwezig,
alsmede de voornaamste au-trwk
ten van hot rijk en van Prui&ei..
De Duitsehe rijkskanselier,
dr. Cuno,
heeft van deze gelegenheid gébruik
gemaakt om zich in zijn openings
rede uit te spreken over de actueeie
kwestie der schadeloosstelling. In fle
eerste plaats trachtte hij de positie
der iijks regeering tegenover de in
dustrie uiteen te zetten.
De rijkskanselier zeide De samen
stelling van den Economischen Rijks
raad en zijn bevoegdheid rijn in over
eenstemming met een dringend ge
voelde behoefte onzer dagen.
Nooit te voren was het economisch
leven als factor van macht en kracht
voor Duitschland noodzakelijker dan
thans. Nimmer te voren kwam het er
zoozeer op aan, alle economische
krachten te concentreeren teneinae
het doel te bereiken. waarnaar wij
allen streven, nl. eindelijk bet pro
bleem dat op ons geheele economisch
leven drukt en steeds sterker drukt,
tot een definitieve oplossing te bi en-
gen. De taak van den Economische
Rijksraad is volkomen in overeen
stemming mot die. welke wij ons in
het nieuwo rijkskaMnet als ons ar
beid sprogram ten doel hebben ge
steld.
Ik zou samenwerking in het bijzon
der gaarne willen zien bij de oplos
sing dier eohade loosstal ling&kwesti e.
Ik spreek niet van de hangende on
•ierhandelingen, die te Londen zijn
begonnen en te Parijs zullen worden
voortgezet. Maar ik zou op één essen
tieel punt met nadruk willen wijzen.
De reeeering is van meening, dat
slechts een actieve politiek van posi
tieve medewerking aan de oplossing
van het zoo moeilijke probleem ons
kan baten. De retgeerine is van oor
deel. dat het verkeerd zou ziin het lot
van hot volk en het land te leggen
in de handen van andeien dan de
verantwoordelijke vertegenwoordi
ger3 van het Duitsehe volk. Het ls uit
deze overweging geweest, dat de re
geering ook in de laatste dagen de
handen niet in den echoot heeft ge
legd. Wij hebben positieve voorstel
len gedaan, welke zeer zeker geen
definitieve oplossing kunnen beteeko-
nen. me ar de voorbiden zijn der defi
nitieve .-eeoling.
Deze vooretellen rijn voortgekomen
uit de grondgedachte, dat voor de be
vrijding der bezette gebieden en de
bevrijding van het geheele volk en in
het bijzonder voor do bevrijding van
het geheele economisch leven van den
druk van het onopgeloste schadeloos
stellingsprobleem noodig is de con
centratie van alle krachten r-n ons
-ilk, naar binnen en de algahtole ge
bruikmaking van al het vertrouwen,
dat Ln het buitenland nog voor
Duitschland beetaat.
Ik betreur het, dat zulk een ernstig
denkbeeld geen overweging heeft ge
vonden en dat men aan de hand van
deze vooratellen niet den weg voor
gemeenschappelijke onderhandelin
gen heeft gevonden, zonder welke een
oplossing der kwestie hoegenaamd
niet mogelijk is. Wat ons ook in ver
band hiermede te wachten staat, de
samenwerking van al onze krachten
en de eenheid, niet alleen van ons
ïomisch leven, maar ook van onze
stammen en landen, moeten bewaard
blijven en geen enkel deel van het
Duitsehe volk mag zich afzn-bV hou
den. Wij moeten ook trachten te ge
raken tot herstel onzer economische
betrekkingen buiten de grenzen van
Duitschland met nabuurstaten van
Ccntraal-Europa. Indien dat geluld,
dan zal dit ook hun ten goede komen,
die thans zulke buitengewoon hooge
eöschen aan 0T13 stellen.
Uit Lausanno
worden da berichten spaarzaam.
Bij de vergadering der subsommis-
siën der conferentie legden de Turk-
sche gedelegeerden een veel verzoenen-
der houding aan den dag en werden
er eenige vorderingen gemaakt. De sub
commissie voor den ruil van bevolkin
gen. die niet verder had kunnen komen
omdat do Turken bleven aandringen op
verdrijving van alle Grieken uit Constan-
tinopcl, maakte ook een kleine vorde
ring.
Do militaire- en marine-deskundigen
hebben hun gedetailleerd onderzoek van
de geallieerde voorstellen omtrent de
vrijheid der zeeëngten voltooid en de
zaak kwam nu opnieuw voor de eerste
commissie.
Men hoopt deze aangelegenheid nog
voor Kerstmis te kunnen afdoen. Tus
schen de geallieerde en Turksche des
kundigen is in alle belangrijke kwesties
overeenstemming bereikt,
Fransche bladen berichten, dat de
conferentie niet op de quaestie der zee
engten, maar op die der capitulatiën zal
stranden, daar de Turken hun stand
punt in deze aangelegenheid niet willen
opgeven.
Vorsprold nieuws,
BRITSCHE PERSSTEMMEN OVER
HET OPSCHORTEN DER CONFE
RENTIE.
De „Times", die de verdaging der
Loudensci.cii aonierentie bespreekt,
merkt op, dat dit geenszins een be
vredigend resultaat is en in werke
lijkheid beteakent, dat de geallieer
den voor het oogenblik het* er over
eens zijn, dat zij met elkaar van mee-
nmg verschillen. De tegenover elkaar
staande inzichten zijn wei medege
deeld, maar niet verzoend. Onder de
ze omstandigheden is er reden tot
dankbaarheid, dat de beslissing is
uitgesteld en overhaaste slappen
zijn vermeden. De quaesties zijn, zegt
liet blad verder, met verward door
persoonlijke factoren.
De „Morningpost" wijst op de bui
tengewone vriendschappelijkheid der
bijeenkomst en zegt verder, dat do
Entente nog een machtige ki'acht is
voor den wereldvrede.
De „Daily Telegraph" verklaart:
Het uitstel, dat op een ineenstorting
der besprekingen lijkt, geeft aanlei
ding tot veel meer dan spijt. Het kan
niet nalaten groote ongerustheid te
wekken, daar de breuk gapend is en
de gevolgen niet zijn te overzien.
Do „Daily Chronicle" schrijft de
mislukking toe aan Poincaré's
„hardnekkig militarisme".
Do „Westminster Gazette" merkt
op, dat Poincaré blijkbaar nog vast
houdt aan de zoogenaamde produc
tieve waarborgen, welke de ineen
storting van de vorige Londensche
conferentie veroorzaakte.
De,.Daily Mail" zegt: Er zal wat
teleurstelling bestaan over het feit,
dat de geallieerde premiers er niet
in zijn geslaagd tot overeenstemming
te geraken over maatregelen om
Duitsch lands frauduleus bankroet»
to verhinderen, maar een goed teeken
is, dat de openbare meening in
Frankrijk even krachtig is als die in
Engeland en geen breuk in de een
heid der Entente wil.
UIT IERLAND.
Reuter seint: Rebellen deden bjj
vorrnssing een aanval op de kazerne to
Carrick-on-Suir, ontwapenden do bezet
ting en namen haar gevangen. Ze namen
do voedingsmiddelen en wapens in beslag,
doorzochten de stad en verdreven de lo
den uit do Iersche club, welke in brand
word gestoken. Twee Nationalen werden
gedood, vier gewond. Een meisje werd ge
vaarlijk gewond. Twee rebellen, die go-
vangen zaten, werden bevrijd. Nationale
versterkingen uit Clonmel en Waterford
kwamen aan en bezetten de stad.
AANBOUW ENGELSCHE SLAG
SCHEPEN-
Bonar Law verklaarde in hot
Engelsche Lagerhuis, dat de regeering be
sloten had tot don aanbouw van twee
slagschepen. Dit was, naar hq uiteenzette,
volgens het verdrag van Washington ge
oorloofd. Hiertoe was besloten door het
Lagerhui» eu de vorige regeering e
tegenwoordige regeering had de zaak op
nieuw overwogen en was tot de conclu-
s:o gekomen, dat er geen keus was. Mot
den aanbouw van deze schepen moest op
31 Dec. worden begonnen en het was
mogelijk de zaak uit te stellen.
DE BRIEFWISSELING MET
C0ENAR1S,
Bij de vragen en antwoorden in hot
Engelsche Lagerhuis inzake de brief
wisseling tusschen Goenaris, den ge-
executeerden Gnekschen premier, en
lord Curzon, den Engeischen minister
van Buitenlandsche Zaken, heeft, dt
heer Lambert minister Bonar l.aw
nog gevraagd, of deze bereid was, de
documenten te publiceer èn, die een
volledig overzicht gaven van de on
derhandelingen der Britsche regee
ring met de Grieksche regeering van
den datum van den wapenstilstand af
tot het aftreden van de vorige regee
ring. Do heer Bonar Law gaf op dozo
vraag ten antwoord ,dat hij het niet
wensoHioiiJk achtte, documenten te»
dezer zake te publiceeren gedurende
do conferentie van Lausanno. De re
geering zou tijdens het recès van het
Parlement onderzoeken, welke docu
menten zij kon overleggen.
S 60 Cts. per regel.
NET LONDEN MONSTERNUIS
SMOKING-COSTUUM
Nieuwste Engedsch modeL
Eerste klas afwerking.
Zijde gevoerd.
HEEEENWEG 271 A rd.
b. d. Scliou-wtjeslaan.
Gesloten huis. Geen filialen. 1
Een hsirlijh lekkernij: pudding met
nieuwe rozijntjes en amandelen. 30
cent per pakje.
Op de vraag van den heer O' Con
nor: Is de premier bereid op te hel
deren, waarom een document (Goena-
dis' brief,, welks verwaarloozing
Grlekenlands rume tot gevolg had en
verscheidene zijner ministers naar
het schavot heeft doen gaan, niet
door den kabinetsrlaad was overwo
gen, bleef cle heer Bonar Law het
antwoord schuldig.
Fers-üverzlcht
NEDERLAND'» SCHULDEN.
In V r a go n van oen Dag
schrijft mr. W. M. J. van Luttérveld
een historische verhandeling over
Xedealand's schulden en crediet. Het
'olgende is er door de N-R-Ct. aan
ontleend
De bevolking is thans 2 1/2 maal
zoo groot als 111 1830 en 1840, en 3
maal zoo groot als in 1810, en wel, in
1810 ongeveer 2 millioen, in 1830 2.6
millioen. in 1840 2.8 millioen en
thans 6.S millioen.
De staatsschuld bedroeg: in 1S10
f 1822.5 millioen, in 1S30 f 1756 mil
lioen, in 1S40 f 2051.9 millioen en
thans f 2502 millioen. De schuld ia
thans derhalve aanmerkelijk minder
dan reep. 3 en 2 1/2 maal het bedrag
in 1S10, 1830 en 1840.
De vlottende schuld bedraagt thans
900 millioentelt men dat geheele
bedrag bij de huidige schuld, dan ia
het gezamenlijk bedrag arm geconso
lideerde en vlottende schuld thans
nog niet 3 resp. 2 1/2 maal zoo groot
als in de genoemde tijden.
De staatsschuld vereiechte aan
rente in 1810 f 40 millioen, in 1814
f 15.4 millioen (na de ticrceering), in
1830 f 24.8 millioen. in 1840 f 43.9
millioen en thans f 130 millioen.
Derhalve wijkt hierbij de stiieing
niet sterk af van de vermeerdering
an de bevolking.
Het totaal der gewone uitgaven van
den staat bedroeg: in 1813 f 60.7 mil
lioen. in 1840 f 51 millioen (in 1911
nog f 194 millioen), voor 1922 ge
raamd op f 638 miliioen. Het totaal
der staatsuitoven heeft bediagen: in
1815 f 91 millioen, in 1S14 f 64 mil
lioen. in 1830 f 89.2 millioen. in 1832
f 94 millioen. in 191S f 1118.7 mil
lioen en is voor 1922 geraamd on f938
millioen .doch zeker wel te stellen op
f 1000 millioen. De staatsuitgaven
blijken dan ook buiten verhouding
(^rooter te zijn.
De koers van de 2 1/2 pets. staats
schuld was: 'n 1816 40 a 44 pet., in
1830 34 3/4 a 66 3'4 pet., in 1S4S 34
pet., in 1S40 46 3/4 a 54 3/4 pet.,
thans 52 pet., na 41 pet. in 1920.
Van bovenstaande cijfers zijn het
wel die betreffende de staatsuitgaven
an den teg*»"woordigen tijd, welke
de aandacht trekken. Zij zijn, evenals
het bedrag dr" schulden van het rijk,
gestegen tot -on hoogte a'.s het leven
de geslacht zrih nimmer heeft ee-
iaoht. De staatsuitgaven zijn geste
gen van 238 millioen gulden in 1913
tot liOO millioen gulden thans; zij
ziin biina 5 maal grooter geworden
in eenige jaren tijds. en zijn thans
nog zoo hoog. nu reeds de oóriog
eenige jaren geëindigd is en de crisis
toestanden tot het verleden behoo-
n.
In 1S40 zag mr. F. A. van Hall
lichtpunten en zeite ondanks heftigen
tegenstand zijn ünanoieele plannen
door. Thans zien we andere landen
gebukt gaan ocdér ecu schuldenlast
veel 7,a vaal vier dan wij zeiven. En on
ze schuldenlast is thans in verhou
ding tot onze bevolking niet hooger,
eerder lager dan in 1S16 en 1840; 't
is het totaal der staatsuitgaven, het
bedrag der gewone, der jaarlijks we
derkeerend e uitgaven van den staat,
welke ten huidigen dago zooveel ont
moediging, zooveel zorg en angst
voor de toekomst geeft.
#Dq oorlog is afgoloopen, de crisis
toestanden. welke daarmede samen
hangen. ziin verdwenen „doch zul;
ien wij het verderf ontgaan, dat wij
zoo nabij zijii gekomen, dan is het
volstrekt noodig, dat wij one niet ver
bergen. werwaarts de weg voert,
welken de regeering tot nog toe be
trad" (J- Ackeredvck. „Nederland©
Financiën" 1852) doch het is on-
onwederaprekeüjk, en het is de hoog
ste tijd, dat het ingezien en erkend
worde" (idem).
Tn het begin van de voorgaande
eeuw, toen de financieele toestand
des lands zqrwekkend was, toen
was 't:
„De levende en dood© weermid
delen te land en te water, de regeling
der Nationale schuld, dat alles ve.r
slond ertiorme ©ommen, om nog te
zwijgen- van andere zaken, wier op
bouw van den grond af hooge eiechen
aan de schatkist stelden".
Men klaagde over den staf van
ambtenaren, die de bureau'» vulden".
van alle zijden drong men bij
de Regeering aan op vermindering
der Lasten". (Bijdragen tot de ken
nis van den Economischen toestand
van Nederland in de jaren ISIS1816
door W. Tj, D. van den Blink.)
Na 1816, na 1S40 hebben we verbe
tering zien komen, thans hopen w«
er op.
