TRILBEELDEN
Rubriek van blen Arbeid
Gogh somber, aldus begon spr., toch
gevoeido hij zich niet ongelukkig, wat
voor hein schijnbaar ecu verdriet
was, was voor hem eigenlijk een ge
lui;, Want verdriet is gewin voor ue
ziel van eon ïnentch. Van Uogh heen
dat verdriet in 2.jn werken omgezet,
lien kunstenaar ia den tijd ver voor
uit; hij mag niet de taal van al den
dag spreken, want dan is hij geen
kunstenaar. En zoo is het ook met
Van bogii geweest. Eenmaal schreef
Van Uogh aan zijn broeder Theo:
„men verstaat mij niet, maar eons
zul de dag komen, dat men mij wel
verslaat". Thans is cue dag gekomen.
Van Gogh was een man tlle zijn
gehcole ziel in zijn werken neerlegde.
Ue kunst is waard dat men haar oen
offer brengt en Vun Gogh heeft aat
gebracht. Indien hij geen leed had ge
had, dan had Van Gogh nimmer zulk
werk kunnen geven ais liii heeft ge
daan. Hij is geworden een kunstenaar
van bctcekcnis, nadat hij sych heeft
vrij gevochten uit de knellende han
den der traditie. Xa deze inleiding,"
waarin spr. ook nog gelegenheid vond
uit te weiden over tie waarde van de
kunst als een noodzakelijk iels in het
leven, als een element dat het voor
de gemeenschap de moeite van het l>e-
diar.n, waard doet zijn, gaf sn.r. een
schets van het leven van Van Gogli.
Vmeent van Gogh werd in JSoo tc
Zundort gel» ren waar ziin vader pre-
dikant was Hij had in ziin jeugd een
grc'.te iiefac voor ce natuur, de hei
de. Jict bosonen al v u leeft en dit
hem in ziin jeugd kenmerkende; is
hem heel zijn Jevcn bijgebleven. Op
den leeftijd van 10 jaar werd iiii be
diende in een kunsthandelhij «aat
daarna naar Parijs en naar 1-onden.
Waar dat ziin in den kunsthandel
reeft hem geen bovredijring. Inmid
dels groeide in hein een brandend
verlangen om iets voor anderen i tc
ziin. Ilii werd hulpprediker, ir.aar
ook in dat am hl ontmoette hii door
nen ou ziin rad. Ziin moeder, die hem
begreep, wilde dat hij in dt natuur
of n kunst ging werken.
Ir. 1877 kwam hij bij den Boek
en ivunr-tbmde! van Braai te Dor
drecht terecht. Daar liicld hii zioh ly>
zig met het vertalen var. den Bijbel.
In z in vrije uren op ziin kamertje,
gaat hii dan gekleed in een blauwen
boerenkiel, u-ekenboeken natookonen.
Maar indien hii met dat* werk Klaar is
dan vernietigt hii hoi weer. Men
ea.it hein a's een zonderling beschou
wen. De idéé lot het prediken laai
hem niei los. Hii gaal leezen voor 'n
staatsexamen, maar daar komt niets
Na veel wederwaardigheden, na
eerst naar Brussel te zijn geweest en
dan weder naar ons land terugge
keerd. gaat Jiii naar Frankrijk. Daar
arbeidt hii onverpoosd en zonder
rust. genietende van al de Jiecrluk
heid van de Provence. E>j maakt
daar veel mooi werk o.m. zijn Op
haalbrug. die nu in ons lend voor
f 1 1 000 is verkocht. Hii rcm'.ie ar.ar
ook kennis met e'on schilder Gauguin.
In 1S80, na een twist met Gauguin
werd van Gogh ziek en een ernstig
zc-nnwinden trof hem.
Hij herstelde en ging weder wér
ken. Maar dan kwam de kwaal we
der terug en op den 29en Juli 1890
stierf hu, de man uit tón stuk, aio
zich zelf wilde zijn. Zijn broeder
Theo, die hem steeds in alles onder
steunde en die een. voorbeeld van
broedertrouw was, overleed 6 maan
den daarna. Te Arles vindt men
beider graf, dal nu geheel met bloe
men overgroeid is.
Xa een kleine pauze sprak de heer
van Tussenbroek over de beteekenis
van het werk van van Gogh cn zijn
manier van werken, Hij schelste don
tijd, waarin van Gogh leefde als dien
van hc. impressionisme in de kunst
in Holland, waarin als de maatstaf
van hel oordeel gold de knappe tech
niek en men niet gaf om wat een
kunstenaar keek te verleden. In dien
tijd kwam een Israels, dte aan zijn
werken een andere, diepere beteekcnis
gaf, dte eens zet we: „teekenon kan ik
niet en schilde ren inaar een li
klein beetje' en die toch een groot
kunstenaar was.
Van Gogh, die de kracht had om in
een moeilijk leven zóó tc werken,
dat de kunst hem alles gaf, wal hem
in hei leven ommak, die rijk vvac
zijn werken, waaraan hij z.jn hart en
ziel gaf, onderging den invloed van
ec-ii isr.icls en een MU.et. Hij was de
niftii in zijn lloü3ndsche periode, die
kuns; ir.ct een hart gqf. Het ging bij
hom niet om de fijne afwerking, in
om wat een kunstenaar weet op te
ro.pen. la JSSG begint zijn Fransohc
j.-c!.c,k-. Daar In de Provence keert
hij zich tot int Jicht; daar schildert
hij met de verf zooals dit uit de tube
k. nu, u. ielit kleuren.
Jl.j werd een nieuw-iichtcr óók in .le
manier van uiting en niet alleen in
die van doen. liet werd een gevocht
met de zon cn dat moet op krankzin
nigheid inlloopenf zeide opr. Van
üogn was een man van kracht,
inc. lu cn zelfopoffering, ging spr.
voert. Dat valt in hein te bewonderen.
Hij Had een moeilijk Seven, maar het
werken g .i hem geluk. Zijn werken
was wel tens onevenwichtig, maar £cu
mee een stuk menschclijk gevoel.
r.n u.in aan '1 einde 't was voor
na «se PjR vooi de leerlingen der bcIic-
len r.i:.ier Jat de heer Van Tussen
broek sprak maakte spr. deze op
merkingen als ce:i 'es vaM hef gi-
llt
t leven het
gaat er om
'i ter
rille v
de k-.in.:, van de eenmaal zelf geko
zen kop aan dan het leven te verlie
zen i;s den middelmatigheid. Ten
slotte: k an G.'»?h is reeds lang heen-
gegaan .maar van hom geldt: „De
m >1 sh.-i niet meer, maar dn wind
en pa
cndslot op 'n lezir
togh als kai:r:ena-
men
"ilevei
op .'.t.r, in de kun.'T, vc.r-
--. -. kan wegvagm en
vna geb:k kan doen ont-
r n dat wondere leven
Bi toonbeeld is. Langs
i het we: ken, langs dien
leze lering na-
Dccorevolutles. Realis
tisch decor en miniaturen.
Er is een tijd geweest, nog zeer kort ge
leden trouwens, dat do filmregisseurs pio
nierswerk te verrichten hadden en met
dezelfde handicap van allo pioniers tc
kampen hadden, gebrek aan geld. De de
cors bleven eenvoudig, guedkoop, nan
buitengewone dingen waagde een film
maatschappij haar precair bostnnn niet.
Toen veroverde do film de wereld, ka-
pita!;*-. ?n zagen in de filmindustrie een
voordeelige geldbelegging, met meer of
minder juistheid van blik, het publiek
werd hoe langer hoe critischer op do vaak
herkenbare imitaties van papicr-maché.
Waarom liet deze veroordeelt en do flap
perende „muren" cn kartonnen „rotsen
op het tooneel als vanzelfsprekend accep
teert is eigen]-,;k niet duidelijk. Enfin,
het geld kwam nu in s'.Toornen, elke maat
schappij trachtte voortdurond do concur
renten te overtreffen in realistisch decor
en in Amerika verrees een „lever.s"groolo
imitatie van het Casino te Monte Carlo,
te Eerljn werd een Oostersehe stad ge
bouwd, men verbrandde cchtc schepen en
gebouwen, breidde het aantal figuranten
steeds meer uit, de regisseur werd tot
een veldheertotdat ook hierin de
grens bereikt was. En na, langzamerhand
keert men terug tot de oude systemen van
replica en miniatures, mooier dan vroeger
en vooral vernuftiger, maar niet meer van
het realisme in do rijke periode. Want,
hoewel niet valt tegen te sproken, d-.t
er nog ontzaggelijke bedragen -net de
filmindustrie gemoeid zjn, hoewe: het
aantal bioscooptheaters der wereld da
geljjks toeneemt en het bioscoopbezoek
ook zeker niet afneemt, hebben de maat
schappijen hun weelderigste periode gi
had. De oorzaak is overproductie, fin door
een periode van mindere voorspoed mooi
heengeworstetd om tot normaler verhou
dingen terug te keeren.
Te betreuren is dit zeker niet. De su
per-producties gevolgd door de extra-su-
perproducties deden door de tentoonsprei
ding van nl 't klatergoud afbreuk aan de
kunstwaarde, de glorie van des filmko-
ningspaleis werd 4 an grooter belang dan
vorsten regeeringsbelcid. De aanklce-
ding werd in velo films hoofdzaak, het
spel bijzaak.
Maar th.'.ns komt de vindingrijkheid
van den filmtechnicus weer in cere. En
dat men op dit gebied niet heeft stilge
zeten, moge een enkel voorbeeld aantoo-
nen. In de prilste jeugd van de film bouw
de men, wanneer een spoorbrug noodig
was, deze in min:atuur, zette haar over
een min of meer broede goot in hot atelier
schilderde wat wolken als achtergrond,
liet een speelgoedtreintje over de brug
loopen, désnoo is een speolgocdbootje er
onder varen cn was tevreden. Met zeen-
geringe kosten kan de trois door do brug
zakken, in het door de werking van ecu
electrisehen waaier wild golvende water,
lat door do goot stroomde. Wanneer de
verongelukte trein van vlakbij gefilmd
moest worden, was er ergens altijd wei oen
stukje film van oen echte spoorwegramp
te vinden.
Toen kwam de luxneuse periode. Echte
bruggen werden gebouwd ..van hout wel
to verstaan), echte treinen van niouw-
-- afgekeurde.wagens zakten er
door, het werd prachtig realistisch en
Thans is men tot hel miniatuur weer
gekeerd, volgens een andere methode.
Voor de camera wordt epn plaat van
spiegelglas gezet, waarop een speelgoed-
brug is geschilderd zoodanig dat men,
door het matglas van de camera ziende,
den indruk krijgt dat de brug do beide
oevers van don wcrkelyken rivier op den
achtergrond verbindt. En hei handig
gemanipuleerde speelgoedtreinlje zakt
weer door de, ditmaal geschilderde, brug,
de dichtbij opnemingen worden weer van
het „Wereldnieuws"' geleend, de kosten
zijn weer tot een minimum teruggebracht,
terwjl het volkomen realisme van dea
grar-s achtergrond behouden blijft.
Xoad maakt vindingrijk. Dit wordt
vooral ook :n Dnitschland bewezen, dal in
veel grooter nood verkeert dan de Ver-
eenigde Staten en dat zich bovendien op
filmgebied ;n de laatste jaren een repu
tatie beeft verworven, die verplichtingen
meebrengt. Oos .laar is bet uit met de ge
trouwe nabootsingen, u t met de West-
minster Abdijen, Oostersehe tempels,
Egyptische pyramider., Spaansche kastee-
lsn van natuurlijke grootte en stevige
coastructuur. zooals die thans na hun
lieiiït Lr. do bekende historische films nog
!u de filmsteden Tempelhof en Waltrrs-
dorf by Bcrljn, te bewonderen zyn. liet
begon -,n de millioenen te loopen. .En
daarom hoeft m'n, met bcbond van ds
filmprojecten zelf. do geweldige renüs-
t'se'ne decors eraan gegeven. En heeft cr
waarschijnlijk spijt van. dat men aan de
goodkoope. tegenwoordig toegepasto op
lossing niet eerder gedacht heeft. Een jaar
geleden zou voor de film „Demetrius'-' het
Rnssische Kremlin ongetwijfeld nog in al
zyn grootschheid zijn opgebouwd. Maar
'.oen onlangs de financiecle mogelijkheid
hiervan bleek, hebben knappe technici
dezelfde resultaten bereikt met een reus
achtige geschilderde voorstelling van de
vermaarde kerk te Moskou. Het schilderij
t—d opgesteld in de luchtschip-hangar te
Stanken en in deze reusachtige ruimte
voerde een detachement kozakken een
historische attaque oit
Voor do film „Peter de Groote" (de
Duitsche filmregisseurs hebben zioh in het
historische genre gespecialiseerd) was
eveneens het Kremlin cn onmisbaar re-
quisi-st. D t g-f aanleiding tot een nieuwe
proefneming. Men bouwde op 15 Meter
heorc ste'lages slechts de beroemde koe-
r.els, stelde do spelers zoodanig op, dat
met on: «oh bedrog en persfleetief ten
volle rekening gebonden wenl er. kreeg
•ot re.*vi'.inat," dat de illus'c verkregen
word alsof de gebouwen van den grond nf
opgericht water.
7.co zijn overal de miniaturen weer te-
ïivgekcerPa zelfs de geschilderde aoh-
Vrgrom! heeft zya plaats in de groote
films weer ingenomen, terwijl bij de
iaatrte jaren rog slechts sporadisch in:
atelier 9 nem ngen word geduld. Maar
van het perspectief zyn tot een kunst be
vorder i. waarin ieder regisseur ijverig
Men heeft nl'.é'd we', begrepen dat een
ininiatuürvulkaan goedkooner in een ato
icr was te vervaardigen. dan een re:s
naar do Vesuvius of Ptromboll moest JtOs-
iioc hc-t ir.ltr.v. uur tot d:e volmaaktheid j
-soa worden gebraefc!, dat het van het
origineel uiet moer te onderscheiden was-
En wie onzer lezers, die de film „Het
Oudo Nest" heeft gezien, zou na afloop
hebben durven verklaren, dat het spoor
wegongeluk in het laatste bedr'yf werd
veroorzaakt door twee spoelgocdtreintjes
op spceigoedrailst
En toch ia dit een feit.
Hen, die in deze onthulling een desillu
sie vinden, raden wy aan, ilo techniek te
bewonderen, dio een dergelijk volmaakt
bedrog tot stand heeft weten te brengen.
IN DEN ALCOHOL GESTIKT.-
Dinsdagmiddag vond men achter Val
burg te Nijmegen de 30-jarige L. dood
op zijn bed liggen. De jonge man, die
nog al misbruik maakte van sterken
drank, bleek in den alcohol gestikt te
zijn.
Binnenland
TUBERCULOSEBESTRIJDING
ONDER HET SPOORWEG
PERSONEEL.
Onder presidium van den heer S. A.
L. Pijl, heeft de vereen-.ging voor per
soneel in dienst van de Xctierlandsche
spoorwegen tot bestrijding van de tu
berculose tc. Utrecht een algemoene ver
gadering gehouden.
Uit hei jaarverslag bleek, dat het
ledental over 1921 steeg van xo.ooo tot:
17.000. De ontvangsten bedroegen
ƒ61.981 en de uitgaven ƒ62.011. De
geheele inrichting van het consultatie
bureau tot een bedrag van 15.712, werd
afgeschreven.
Meegedeeld werd, dat -het "ledental
thans 14.000 bedraagt. In verband met
net feit, cal de minister <lc subsidie van
ƒ15.000 heeft teruggebracht tol 10.000,
werd de begrooting: vastgesteld op
ƒ01.700 aan ontvangsten cn 66 700 aan
uitgaven. Het nadceligc saldo van
5000 zal men trachten tc dekken door
aanwerving van nieuwe leden.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren F. Dekker, B. v. d. Burg.
P. van Dujb, AI. S. van Dijk cn J. C.
Hagen.
Besloten werd tot stichting van een
gebouw, waann de Róntgen-;nsta!lat:e,
het kantoor, magazijn, enz. gevestigd
kunnen worden.
Aangenomen werd een voorstel, om
personeel cn gezinsleden, die reeds tn
behandeling bij dc vereeniging zijn, ook
bij ontslag tc blijven steunen, teneinde
te voorkomen, dal de door de vereeni-
ging reeds bestede gelden geen vruch
ten zouden dragen.
VIJF EX VEERTIG TRANSPORT
WAGENS ZOEK! Naar „De Tel." ter
oore komt, heeft de Minister van Oor
log den corpscommandanten opheldering
verzocht over een aantal transportwa
gens voor vier paarden.. Bij het begin
der mobilisatie beschikte men over 40
in goeden staat verkeerende wagens. Op
1 januari j.l. waren nog slechts 3 van
die wagens aanwezig.
DE TABAKSWET.
Het comité van actie inzake dc Ta
bakswet heeft aan den minister van Fi
nanciën verzocht, te bevorderen, dat dea
sigarenwinkeliers kwijtschelding of res
titutie worde verleend, althans een te
gemoeikoming worde gegeven, voor
dat gedeelte van den vcrschuldigdcn ol
reeds betaalden accijns, dat niet op dea
consument verhaald is kunnen worden,
en hun, om ie bevorderen, dat op een
nader te bepalen tijdstip geen ongeban-
dcrolleerdc sigaren voorradig ziin, voor
die gedeelten van hun voorraad koste
loos banderollen te verstrekken.
TOOMEELNIEüY/S.
Blijkens een schrijven van de Xe-
derlnndscho Opera en Operette, direc
tie Piet Kohier, Gerard Deenders en
Jos. Mastenbroek, gaat men in het
llozcn-Thoater spelen „Het oude
Nest" en heeft men daarvoor geënga
geerd Kees Pruis en Esther -dc Boet
Van Rijk-
EEN NIEUW R.-K. VACANTIE-
HERSTELL1NCSOORD.
Naar, .De Msb," verneemt zijn voor
bereidende plannen in wording om te
koirien tor een groot R.-K. Vacantie-
en Herstellingsoord in de bosschen vin
het Oranjewoud bij Keercnvcen.
EEN STEUN ACTIE. Naar men
aaa „De Res.b." mededeelt, heeft het
hoogerc spoorwegpersoneel,vooral de sta
tions-chefs cn het slationspcrsoneel,
een actie georganiseerd om bij het spoor
wegpersoneel gelden in te zamelen tot
steun van het Duitsche spoorwegperso
neel. IIcl bijeengebrachte geld zal hoofd
zakelijk besteed worden lot ondersteu
ning van Duitsche sanatoria voor k.nde-
rca voa spoorwegbeambten.
UIT DE S. D. A. P.
Het Volk beval het jaarverslag van
het partijbestuur der S. D. A, P. over
192"2. Daaraan ont'.ecnen wij de mede-
deeling, dal liet aantal afdeelingen
der partij bedrong op 31 December
1921: 559 en op 20 September 1922:
5S5; het aantal leden onderscheiden
lijk 41-172 en 42935-
MIJNONGELUKKEN. Voor
eenigc dagen geraakte dc gehuwde mijn
werker Wijnen, vader van een groot ge
zin, wonende in dc Kloosterkolonie te
Hoensbrock, bekneld tusscben een loco
motief en den wand van een mijngang.
Na hevig lijden is W. overleden.
De mijnwerker U., uil Kerkradc, die
op .St. Nicolaasdag op Staatsmijn Wil-
helniina onder een kolentrein geraakte,
waardoor hem een voet werd afgereden
en het bekken werd gebroken, is in bet
hospitaal tc Heerlen overleden.
EEN PERMANENTE POLITIEKE
EEREDAAD.
Het Genoost-hap voor zedelijke
Ti UtïpO'itiek heeft, zoo lezen wij ir.
De Tiid, een brief gezonden aan dt
1 hoofdivstuien vin de Aiiti-llevo.iilio-
naire Partij, de Christelijk Histovi
schc Unie. de Roonuch-KathoLieke
Sim: -.nar'.ii. 'le Sociaal-Democratische
-Arbeidorsoirtij. den Vrijheidsbond
en den Vrijzinnig Demociaiiecbin
Bond. welke brief, vergezeld van de
oeginsolv.u'lilaviiigsliist, tan publica
ties 0:1 verkieainssmanifent, verder
Ah yo gt luidt
„Ons Genootschap, dat van zeifstan-
ditro deelname aan. of partijkiezen m
ven verkiezingsstrijd zich onthoudt, I
V/tl niet anders trachten te zijn <iun
een, organ natie ter bevordering van
de Ix lansïAel ine van ons volk 111 zijt.
Staatkundie leven, tol behoud, en
Waar noodig, tot verhoog: 1:2 van hel
zedelijk d-iI van den DOlilieken strijd.
Het stelt zich derhalve in alie oeschei
denheid le taak, het bewustzijn der
poitieke verantwoordelijkheid aller-
wege te versmeten.
Öii3 bestuur nu meent, dat m de
wijze, waar op d» kio&.is tut bede 1,
toe vvoiden voorgelicht, iets ont
breekt om de verantwoordelijkheid
hunner leiders en raadgevers steeds
tot een rea iteit te maken.
Immers het grootste deel der kie
zers leest slecht» een persorgaan van
ue hem eigen richting. Ons huidig
kiesstelsel heeft het debaiteoren op
vergaderingen vin unclórsa enken den
tot een Iwvoge uilzonder.ng' gemaakt.
Er worden in de verkiezingsdagen
circulaires verspreid en adverteniiés
geplaatst, bevallende niei zelden be-
schuiilig.mren jegens au.1 ere partijen,
tegen w elite vooral dan Reen verweer
mogelijk is. indien zij op den iaat-
sten avond voor den stemmmesdag
worden uitgegeven. In dit al es schuilt
de mogelijkheid van ini&bruiken. door
welko het peil van het Staatkundig
leven, dat in one Land gelukkig in nel
algemeen nog gezond mag booten op
den duur ve-rliigd zou worden.
Teneinde el at te voorkomen, ten
einde ce zoo ernstige orzniwooicc-'
Jijkheid dergohen die de kiezers voor
lichten ca leiden te vergrooten,
schijnt het ons dienstig, dat er worde
ingesteld een permanente ..Politieke
Ësreraad". v-an weke elke poitieke
ur.rtij, haar afdeelingen on candida
tes die meenen dooi vertegenwoor
dig- rs of organen van een andere
partij val cheliik beticht te ziin, een
desbetreffende k'acht kunnen voor
leggen. De Eereraad.' indien hii de
ie.acht taslba-ii' en van genoegzaam
gewicht acht, onderzoekt r.e zaak en
maakt zim oordeel opgnbnar. Reeds
zal een belangrijke preventieve» wei
king hiervan uitgaan.
Bec.oq d col'ege dachten wij ons in
de huidige periode srinsngeoleld^ uit
zes Inden, waarvan elk tier politieke
.v.rtiicn. tot wie dit schrijven gericht
woicl, er een. zoude aan wijzen. Pol.
Melte roe pin (of tot hen behourende
DCrv nen) die in de Tweede Kamer
minderden drie. cf geheel geen zetels
hebben, zouden dus tot de samenstel
ling niet medewerken, maar zouden
nochtans het recht bezitten, een
klacht in te brengen. Ons Genootschap
zou rtesgewensoht her-ewl ziin ook zij
nerzijds een lid af te vaardigen, het
zii om regelmatig a's stemhebbend
lid te fungceren, celzij om eerst dan
a s zoodanig on te treden, indien an
dot s een vergadering uit een even ee-
tr.l leden bestaan zou. Zou men, be:ie
v.t.men verwerpend, er de vooriceur
nan geven, dat wij na tie za.ak op
gang te hebben gebracht, er ons ver
ier goh col uit UruR trekken, wij 7.011
•ien slechts hst v. e slagen beoogond
van hc-t plan. colt daartoe aanstonds
bereid zijn.
Ten" hie wordt dan gevraagd cf
dc partijen i:i beginsel in dezen tol
.medewerking bereid zijn.
De Overheidsvoorziening in de gevolgen vsn de
werkloosheid.
HET ELEMENT VERZEKERING VERLOREN CECAAN. CEEN UIT-
KEERING NAAR BEHOEFTE. MEER UNIFORMITEIT IN DE REGLEMEN
TEN DER KASSEN CEWENSCHT.
ONVOLDOENDE FINANCIEELE CONTRöLE VAN RIJK EN CE-
MEENTEN. IS HET EEN VERKEERD PRINCIPE DAT BIJNA ALLE
WERKLOOZENKASSEN AAM DE VAK V E RE EN ICIN C E N ZIJN VAST
GEKOPPELD?
Ben commissie heeft op. verzoek van
liet «agi'üjksch bestuur der Groning
soh© Maats, van Landbouw het Hoofü-
b es tuur van die Maatschappij inge
licht over de gsbroken, die hier kle-
n aan de wijze waarop thans ae
Ovc -heid tracht te voorzien in de ge-
i'olgeu van de werkloosheid. Aan de
beschouwingen van de commissie is
het volgende ontleend:
Het oicment verzekering is langza
merhand grii/el verleren gegaan.
Tusschon het bedrag van de contribu
tie en dat, waarop de arbeider bij
werkloosheid aanspraak kan maken,
is een groote wanverhouding ont
staan. Zoo heeft een cartonbewerker.
dii' 32 weken 20 cent horfl betaald,
aónsprg-k op mi nitkeering óver ~,z
werkdag.n a 2.25, wat ciigeveer een
verhouding is van 1 15. Dit wordt
Heen mogelijk gemaakt door groote
subsidies van de overheid aan de kas
sen. Wil men bij werkloosheid aan-
lak hebben cp de ;n het algemeen
reglement grnoem-.'.c Litkeerlngcn,
dan zou zulks alleen mogelijk moeten
zijn door de contributies zoo hoog op
te voeren, dat daaruit, niet inbegrip
van e11 stedelijken overhèiöisieiiii
(ten hoogste 100 van rijk en ge
meente samen) Ion minste 2 3 van de
aangesloien leden hun retk-mentai-
ren tijd zouden kunnen trekken.
Br wordt gaan zvkc-aiug' goh ouden
met behoefte. Indien r.;.n neg zou
kunnen spreken van verzekering in
den gewonen zin dvs woorus, was dit
ook iet noodig; nu de werk ooshcids-
uitkceringen evenwel grootendeels
met ovurjicidsgeld».geechic«dcn en het
1 i'.gzainerhand een 'verkapte over-
hcidsbedeoing is geworden, zou een
der eerste eischen van de overheid
moeten zijn, dat de uitkeering werd
verstrekt naar behoefte.
De mi'houding tussobéil loon en uit
keering is dikwijls niet juist. Hei
verschil :s vaak zoo klein, dat de ver
zekerde uit vrijen wil c-enigen tijd
werkloos blijft, om allerlei werk vooi
zich 7.1f te doen t-n tevens de regle
mentaire uilkeefing:» cp ie strijken.
Voer bedrijven, w.-.min rege.matig
seizoen s werk loosheid voorkomt, moes
ten andere regelingen bestaan, waar
door de eeizoenworkloosheid voor de
verzekering grootendeels moet zijn
uitgesloten.
Over den opzei en de uitvoering van
de zaak hebben de gemeenten, die
aanzienlijk© bedragen aan de kassen
moeten offeren, geen medezeggen
schap. Er beslaat, geen 6traf voor uit-
kcoriiigen, weike "en onrechte of frau
duleus zijn geschied. Er moet meer
uniformiteit komen 111 de reglemen
ten van de kassen. Het geheele stelsel
loopt liaast vast in een onlzeitonden
berg papier.
De linaiicieele controle van rijk en
gameonten is ton oeotenrcale onvol
doende. In de 'gemeentelijke en rijks
administratie wordt bij comptabele
ambtenaren mol een pijnlijk© zorg ge
waakt tegen fraude. Den penning
meesters der verkloozeiikassm daui-
enlegen' geeft men dc beschikking
over enorme bedragen uit overheids
kassen, zonder dat ec-n afdoende ro-
kempliditighc-id wordt opgelegd. l.it
voorbeelden blijkt, dat aidedmgsptn-
mngmeester he: in hen gestelde ver
trouwen niet waard zijn.
Do controle bij werkloosheid is on
voldoende. Deze berust veelal bij een
made-arbeidec-bestuursdid, tenzij de
gemeentelijke dienst mede contro
leert. Meermalen komt hei voor, dat
iemand wel degelijk Ioonend werk
heeft, maar dat hij daarbij toch. den
tijd vindt 0111 te 'laten „stempeten".
Hierin zal stellig verbetering komen,
doordat de justiiie "in deze gevailen,
voor zoover ze ie barer kennis komen,
wal wel uitzondering zal zijn, gaat
vervolgen wegens oplichting. Toch zal
dit kwaad daardoor niet worden uit
geroeid.
Vele arbeiders zijn verzekerd bij een
kas, bij welke zij niet behooren. Zoo
komt hei veelvuldig voor, dat landar
beiders zijn aangesloten bij den bouw
vakarbeiders- en grond bewerkeróboi al
Het steunbedrag van den verzekerde1
is dan vaak liooger, dan het loon van
zijn werkende collega's. Vele losse
werklieden, kermisreizigers en derge
lijk© zijn (hans aangesloten bij eon
werkloozemkas als cartonarbeider of
ander vakman en vormen van deze
kassen de allerduurste risico's. Er is
niet gebleken, dat de vakvereenigiugs
besturen ernstige pogingen doen, de
zen toestand te voorkomen. Het tegen
deel blijkt wel eens het geval te zijn.
liet btstaande systeem is niet vol
doende soepel. Het belet de menschel),
naar ander werk in een anderen tak
van bedrijf uit te zien. Zoo mag men
dezen zomer en nazomer in het Old-
ambt, dat de boeren groote behoefte
hadden aan werkkrachten voor het
rooien van aardappelen en bieten,
zoodat daar zelfs tal van Duitsche ar
beiders werkzaam waren, terwijl in
Winschoten maar steeds vverklooze en
dubbel of vaker uitgetrokken carion-
bewerkers, sigarenmakers en anderen
vegeteerden op de openbare kas, waar
uit hun steungeld wordt betaald. Dit
is vcoral hierom verderfelijk, daar
het de ci isis-noodeioos zal verlengen,
aangezien een oplevende tak van be
drijf minder snel van werkkrachten
zul worden voorzien, terwijl daarnaast
tal van goede werkkrachten blijven
rondloopen en uit hun kassen trek
ken.
Het is de stellige overtuiging van
de commissie dat vele van de genoem
de fouten het gevolg zijn van het ge
heel verkeerde principe, dat bijna al
le werkloozenkaseyi) vastgekoppeld
zijn aan de vakverccnigingen, en do
uitvoering is opgedragen aan de be-:
stuurders van deze vereenigingen.
Deze zoudèn, zegt de commissie,
wanneer zij de verzekering goed wil
den uitvoeren, in een zeer tweeslach
tige positie komen. Men zie in de
praktijk, dat za in de eerste plaats de
leiders van de vakvereeniging zijn,
die den klaesenrtrijd prediken en van
deze kapitalistische maatschappij
trachten te halen, wat er van te ha
len is. Bij deze verzekering nu heeft
men indirect aan mensche:; met der
gelijke opvattingen de beschikking
over de rijks- en de gemeentekas ge
geven. Op deze wijze wordt niet een
goed bedoelde sociale maatregel zoo
goed mogeiïjk uitgevoerd in het alge
meen belang, maar wordt cr voor de
arbeiders maar uitgehaald, wat er uit
te halen is. zonder dat met het alge
meen biling voldoende rekening
wordt gehouden. Op de arbeidersbe
volking werkt dit systeem' demoraU-
seerend".
De door de commissie aangegeven
richtsnoeren tot verbetering van liet
beslaande stelsel van werkloosheids
verzekering zulien, nadat hut dnge-
lijksch bestuur van de Gron. Mij. van
Landbouw overleg zal hebben gepleegd
met de commissie, in een volgende
vergadering van het hoofdbestuur der
Maatschappij worden besproken. Dit
hoofdbestuur heeft met eenparige
stemmen besloten, dc hierboven ge
schetste gebreken ter kermis te bren
gen van de regeering.
Vün ht€t an d»er.
In de Xovember-Dccernbêi-afleve-
i'ing uil lxei jtijo&cnrili \au uen .\e-
ueiia.icacneii vv êi'Kioosaeiiisi'aau 0.111.
twee aruue-eii van uen redacteur,
«cn heer J. Gerricsz.
net cene hauue.i over do werkloo-
z.nzorg rn ïo.o. De heer uerritsz
lOirijlt dat men er met iiisknmung
kennio ran zjl nenben gcuoineil, tlai
ue. irogeeriiig bij uo bcstrijuing der
werk.oosiieia 111 hel aansiuauue jaar
<ie wvik.ersc.iaiimg en wtirnrerr i.
tiling zoo ster* naar voren neeft go-
schoven. Maar i ij vreest, „dat indien
niet aiu.ere mf^kielen tof voorkoming
van Wcrlilp.GSne.id zuilen worden Vic-
gepast, aan het eind van lik3 zal
moeten worden vastgiste'.d, dal in Let
jaar nog groote getallen vverkloczen
voor ondersteuning m aanmerking
/ijn gekomen Hii bespreeki verder
de steunregeling on de regeling der
werkloosheidsverzekering, zoonis Aezo
in 1923 zul on gelden en komt lot de
conclusie, dat al dan niei vrkre-
gon wat gehoopt werd, deze regelin
gen beter zijn dan in Sopteniber j!
verwacht werd.
Het tweede artikel hand. 11 over een
onderzoek ii'.vc leid na-r ('e ..'.Ver*:
foorheid onder dc toorilcunsteinars".
Do heer Gorrilsz deelt pivciesc cijfers
mede over de in ons land werkzame
N.V. „DE TIJDGEEST".
Woensdag 20 December 1922.
Trijs van ƒ1000 3074 663S
400 4S38 18744
200 3943 4657 11884 15659
100 66 4912 7190 11234 2031Ó
Prijzen van 1 'JU (eigen geld.)
29 2763 4737 7233 9618 12636 14591 16497 18630
33 7o 4841 93 50 12707 14620 16551 78
37 2351 45 7315 97 79 03 9018811
241 52 91 25 9713 12876 14701 95 21
523 2398 4944 96 38 83 21 16627 24
36 3005 47 7446 9851 12922 46 34 18914
60 43 98 84 55 40 (56 59 68
65 65 5063 93 84 84 14803 05 98
70 78 3156 7537 9916 13141 12 67 19046
440 97 52 1 56 42 60 38 77
502 3158 9 7 9 67 62 42 84
23 75 5417 94 1C043 8S 73 1674219154
618 2207 05 7694 10115 13227 14905 7 6 62
90 27 5592 7/72 18 58 28 16800 19226
707 44 5665 74 10208 13314 31 67 45
38 53 67 7870 72 35 80 16913
71 77 5703 7LI14 10300 53 15074 24
76 3352 8 80C0 29 13475 15134 4 8 61
993 3406 95 29 38 81 67 61
29 37 5824 39 66 1355215259 17107
£07 49 23 98 10438 13611 61 1319537
36 3595 53 SI 47 71 29 82 35 59
45 3660 78 8231 10516 75 15352 4 7 64
51 69 5920 76 1C666 12721 58 17232 91
65 78 2o 834610761 32 97 45 19617
1009 83 97 55 68 43 15440 17332 62
•10 91 CC07 8429 10237 51 48 (Al 19707
45 89 6161 5'J 86 53 78 77 20
1112 3)34 86 96 98 89 15551 96 41
1243 44 6225 8543 1096b 13824 56 17442 56
81 48 26 62 11037 56 6717602 61
1313 6/ 6316 8632 11141 70 15Ö2I 17730 19803
1495 3852 21 48 11212 S3 15704 4 9 20046
ri-55 73 39 59 11407 13£i4 33 51 20144
16C0 92 6443 8709 11515 14008 58 17666 59
72 3905 51 24 66 4515802 73 66
77 61 6570 42 82 94 10 88 80
1714 84 6612 53 11638 97 4 5 91 20323
2007 4005 41 8812 89 14136 95 17969 20403
54 22 6723 27 11776 14226 98 16 64
2:06 2 4 36 67 1IS36 31 15915 18053 20501
20 28 79 8919 40 32 64 89 22
45 62 6812 49 89 59 16C-1718185 55
10 4110 48 9159 12013 14317 55 18228 77
98 t,4 64 9213 23 22 65 75 20665
2208 67 6902 9 79 52 94 77 68
15 99 bü 9330 12124 93 16212 18351 20716
26 4209 88 85 45 14433 14 18406
2308 18 96 94IM2240 35 20 83
32 4312 7C22 55 12331 57 29 94 w
43 442/ 7129 76 12401 67 79 18508 20S16
2487 4512 45 9f03 20 80 16378 lü 10-20
2544 67 89 24 39 14530 16423 29 37
2695 4C0J 94 45 12563 86 76 18GOO 45
vreemde musici cn als de belangrijk
ste oorzaken der werkloosheid in dit
bedrijf beschouwt hij echter liet feit,
dat het den Xederlandsche musici
onmogelijk is gemaakt den vreemde
iu te trekken. Daarom rijst bij hem
de vraag, of wij niet noodgedwongen
dergelijke maatregelen als het buiten
land moeten nemen". De nier aan
wezige vreemde toonkunstenaars uit
ons land te verwijderen is naar 01 zo
zeden en gewoonten wel een ie k as-
se maatregel. Maar wij kunnen toch
de locating van nieuwe veel meer
beperken, zoo wij do grenzen ai niet
voorloopig willen sluiten, in deze
richting zal toch iels raceten gebeu
ren
UIT HET HAVENBEDRIJF.
Naar Het Volk verneemt zijn door
het Kamerlid Brautigam aan den mi
nister van Arbeid, dc navolgende via*
gen gesteld.
Ie. Is het den Minister nekend:
u. dut'de werkgevers in de haven
bedrijven te Amsterdam 'énRotlerdam
den arbeidstijd van boot-, expeditie-
en veemarbeiders wens dl en ie ver
engen tot een maximum van uur
jier dag en 50 uur per week:
i>. dat. indien deze poging sla: at,
de arbeidstijd der arbeiders in de Ha
venbedrijven (voerlieden, schuiten-
voerders, etc.) zal moeten worden ver
lengd tot minstens KJ uur per dag
Ci. (9/ uur ]>er week:
c. dat de werkgevers verder voor de
arbcid?rs, werkzaam bij du machinale
lossing en of lading van kolen, erts-
sen. etc., hetgeen ongeveer i'OJÜ ar
beiders betreft, een arbeidstijd van iO
uur per dag of nacht wenschen door
is voeren, hetgeen voor de arbeiders,
belast met de venzoigmg dezer machi
nerieën, 12 uur arbeid per dag of
nocht beteekent.
Uo. Is de Mmister bereid mede te
deelei., ol ook z.i voor de havenbe-
dr.iven alsnog dc aohtürendag wettc-
iijk dient te worden vastgesteld?
He. Kan de Minister ïnededeelen,
wanneer de memorie van antwoord op
iiet wetsontwerp tot wijziging van <le
Stuwadoorswet (voorloopig verslag
uitgebracht April 1922) kan worden
tegemoei gezien?
UIT CE GLAS- EN AARDEWERK-
INDUSTRIE.
De glasfabrikanten te Schiedam
hebben aan de arbeiders in de g'as-
en aardewerk-industrie een nieuw
contract aangeboden. Daarin vv.irdt
voorgesteld een werktijd voor de dag-
ploegcn van 1U uur per dag en OU uur
per week. voor de nachtploegen 10J
uur j»or dag en 521 uiu per v. eek;
verlaging van liet !oon*mei ongeveer
2U intrekking van verlofsdkgen
en voor slecht g as 70 'A inplaats van
z.Ooals tot nu toe, 100 Welk stand
punt de arbeiders tegenover dit con
tract zullen innemen, staat nog niet
BEDRIJFSORGANISATIE.
In hei jaarverslag van hat Partij
bestuur der S. D. A. P. over '1022, op
genomen in Het Volk, lezen wij om
trent de werkzaamheden van de com
missie voer de bedrijfsorgani atlo het
volgen !c:
Deze commissie kwam gedurende
Uii jaar geregeld bijeen, oin het
vraagstuk c'o.- bedrijfsorganisatie ver
der te brstudecfcn. Benige leden de
zer commissie maakten in de maand
Xovi'tn'iv.r cm •tadhw is naar TluiLcli
Inn 1. ;~:?i.r.k Tsiedi-.-Slow.iUiie
ca Engr.li nel, om daar van de inrich
ting dor boirblsrmlen enz keni.:« le
nemen. Binnen re r korten tijd kan
n rapport betreffend© -I» T. -
''rvf-orgciiralig Izgcmoct worden ge
zien.
Als
heid in de om en lJTerim
wordt me-'cg.-dcihl cl ai le Wa
64 der arheiiers in di
cn tc Kaatsiienvel ruim 9!)
indn:
Yi n 7-7.1
t 1
vorden gezonden om daar aan het
verk te gaan.
