'jsa
Buitenlandsch Overzicht
Bs LimÈnrgsehe kolen
AAN DE AFSLUITING VAN HET ROERCEBIED WORDT KRACHTIG
GEWERKT. HET TROEPENCORDOH HEEFT ZICH AL OVER 200 K.M,
UITGEBREID.
HET DOUANE-CORDON ZAL 31 JANUARI IN WERKING TREDEN.
MOEILIJKHEDEN TUSSCHEN ENGELAND EN FRANKRIJK.
TREKT OOK ITALIë ZICH TERUG.
BLOEDIGE ONLUSTEN IN AKEN.
In hot Roergebied wordt de span-1
ping nog steeda grooter.
Git Duitsche bron komt Iiot be
richt, dat de atsluiling van hot ituhr-
gebied door de l-Tauschon met 31
Januari ju werking komt.
De 1-i.uische autoriteiten hebben
aan de Kamers van Koophandel te
Dusscldorp en Dortmund medege
deeld, dat in verband met de instel
ling van het douanccordon een sa
menwerking tusschen de Kamers \an
Koophandel en de bezettiugsautori-
toiten gowenscht wordt geacht-
De l-ranschen hebben grooto troe
penmachten in het Roergebied ge
bracht,zoodat thans alle plaatsen
daarvan bezet zijn en vaa een militair
cordon van dit gebied gesproken kan
worden.
In totaal zijn Zaterdag ruim 15000
wagons steenkool naar 't onbezette
Duitschland vertrokken.
Alleen te Brack el en te Lünen-Nord
hebben de Franschen volgens de Duit-
sche berichten een vergeofschc po
ging gedaan een kolentrein aan te
houden.
Dat de Fran h-?n nog eenige dagen
wachten met --et in werking stellen
van ghet douanecordon, vindt zijn
oorzaak in de eerste plaats in de om
standigheid, dat nog niet alle douane
beambten zijn aangekomen op de
plaatsen, waar zij de controle zullen
moeten uitoefenen. Jn de tweede
plaats is er nog een andere kwestie,
dio oerst tot klaarheid moet worden
gebracht. Deze betreft nl. de afzei
ting van het Roergebied aan Ie z;jde
van het gebied, hetwelk door de En
ge Ische troepen is bezet. Als de Engel-
sehe bezeUingsautoriteitöjt zich niet
bij dezen Franse hen maatregel v.en-
schc-n aan te sluilen, zouden Keulen
en de bruggehoofdcu den eonigen
vrijen uitweg uit liet Roergebied naar
het onbezette DuiUs-hland blijven vor
men. Dit „Lcch im Westen", waan
van thans reeds door den smokkel
handel wordt geprofileerd, zou dan
inderdaad de eenige uitweg voor den
Duitschen uitvoer uit het Roergebied
worden.
In afwachting van de Fransche
'douanemaatregelen hebben de Duit
sche douanebureaux stappen gedaan
om te verhinderen dat hun kassen in
Fransche handen komen. Zoo heefr,
bijv. liet douane-bureau te Dort
mund, zijn kas naar Bielefeld overge
bracht. De uitvoerrechten, verschul
digd voor den export van allerhande
artikelen, worden niet langer te Dort
mund geheven, waar zich alleen nog
de adminstratie bevindt, doch te Bie
lefeld.
Voornamelijk geldt dit den giet-
Blaalwerken Phonix, de grootste fir
ma in dit district, die zeer veel blik-
c-n ijzerwaren, rails en walsen naai"
Nederland uitvoert.
Wat
tien toestand op de
spoorwegen
betreft, sedert Zondag gaat hel groo
te internationale verkeer niet meer
door het Roergebied, maar er om
heen. Do trein BerlijnParijs gaai
ten Zuiden daarvan via Hanim, Un-
na, Elberfeld, Barmen en Keulen
De trein Berlijn - Amsterdam, die
over BcnUieim guut, valt hierbuiten,
doordat dezs route ten Noorden van
hel Roergebied ligt.
in veertig van de zevenhonderd sta
tions van het Roergebied werd Zater
dag gestaakt. Doordat deze stations
echter de grootste zijn, ligt de helft
van het verkeer stil. Het overige
treinverkeer ondervindt groote vertra
ging. De Fransch-Bclgiscbe troepentrei-
nen rijden met een snelheid van 5 a 6
K.M. per uur, doordal elke trein door
twee soldaten wordt voorafgegaan, die
de wissels verzetten. Vertragingen van
3 a.} uur zijn op het oogeubhk geen
uitzondering. Wat dit beteckent in een
land, waar vroeger geen trein een mi
nuut te vroeg of tc laat kwam, behoeft
geen betoog.
De plaatselijke bladen in Duitschland
bevatten val van óncontroleerbaic be
richten omtrent ontsporingen en bot
singen ten gevolge van de onbekend
heid der Fransche militaire spoorwegar
beiders met het Duttsche seinen, en wis
selsysteem en door andere dergelijke
oorzaken. Zoo zou de uit Dusseldorf naai
Essen vertrokken militaire trein het niet
tot Essen hebben kunnen brengen, door
dat het het Fransche personeel niet ge
lukte tegon de sierke helling op te ko
men tusschcn Werden en Hügel,1
Op andere punten zouden de Fran
sche pogingen om het spoorwegver
keer aan den gang te houden, mislukt
zijn ten gevolge van ontsporingen. Zoo
zou b.v. een uit Duscsldorp naar Neus»
vertrekkende salontrein (volgens de
spoorwegdirectie de trein van den heer
Coste) even voorbij Dusseldorf gederail
leerd zijn en thans de lijn versperren.
Eon gehclmo order
van Berlijn.
Eeniseu tiid geleden maakten wij
zou wordt aan de Courant geseind
melding van een geheime order
van Berlijn, dte hierin bestond, dat
zooveel mogelijk kolemvagons aan
het Roergebied moesten worden ont
trokken met de duidelijke bedoeling,
om. indien de Franschen tot requi-
sitie overgingen, het hun zoo moeilijk
mogelijk te maken, Dit plan wordt
dVxu- de D ui brekers langzaam en met
ovorleg ten uitvoer gobracht. Nu en
dan ziet men slierten van G, 7 soms
zelfs S aan elkaar gekoppelde loco
motieven in volle vaart naar het Wes
ten stoomen. lederen dag antvangen
de mijnen minder wagons v;<r het
eteenkoolvervcer dan zij nood ie heb
ben. zoodat de talctlek van Berlijn
zioh reeds doet gevoelen.
Dit zal nog toenemen in het begin
van d'e volgende maand, want op 1
Februari worden de steenkoolprijzen
met SO pet. verhoogd, en de groote
industriecle ondernemingen en steen-
INGEZONDEN MED EDE ELINCEN i 80 oer.ls per regel
door het feit. dat zij zoo dicht bij de
mijnen zitten, gebruik om ontzaglijke
hoeveelheden in te s'.aan. alvorens de
Driisvtrhoogiiig intreedt, liet gevolg
lat het meerendeo! der wagons co
het oogenblik het Roergebied niet
rorlaut.
Dat de hoofdbedoeling, die de Duit-
ichrrs met deze taktiek hebben, is,
orn in geval de economische afslui
ting van het Roergebied plotseling in
frkmg treedt, zoo weinig ijiogo'iik
rolland materieel in Fransohc handen
te laten vallen, spreokt, wij herhalen
het, vanzelf.
a Het gevaar .dat door hot wegvallen
an zooveel mogelijk rollend mate
rieel liet verkeer in het Rijnland wel
licht aanzienlijk zal moeten worden
ingekrompen, schijnen de Duitschers
op J.eU koop toe te willen nemen.
Een spoovwogoorlog.
Het heeft er allen schijn van, of er
oo den mijn-oorlog, die voorloopig
met de veroord ee.'ing van dc mijn
eigenaars eindigde ,nu een spoorweg-
ooidog zal volgen Over en weer geven
de Fransovhen en Duitschers elkaar
de schuld van de talrijke, gelukkig
i.iet ernstige, spourwegongevallen,
die 7,ich hier en daar hebben voorge
daan. cn van de stoorniseen- in het
vorkeer. De Franschen beweren, dat
de Duitschers de wissels en draai-
a-hij ven aabotceren. Do Duitschers
beweren, dat do Fransche spoorweg
arbeiders de seinen en wiesels verzet
ten en daardoor allerlei ongelukken
veroorzaken.
Vnfc Fransche zijde wordt verze
kerd dat op verschillende plaatsen
geconstateerd is, dat het spoorweg
verkeer door de arbeiders opzettelijk
werd bemoeilijkt en verhinderd. 7joo
zouden de Duitschers den toegang tot
het Iocomotievendepöt te Coblenz en
de stations van Essen en Duren ver
stopt hebben door wissels en draai
schijven onbruikbaar te maken. Ook
in de buurt van Keuien zou dit veel
vuldig geconstateerd zijn. De daders
zullen, indien zii worden betrapt,
voorbeeJdig worden gestraft, en. in
dien men hen niet achterbc-ilt. zuJlen
hun chefs ter verantwoording worden
geroepen.
Van Duitsche ziide wordt echter
beweerd, dat verschillende trajecten
verstopt zijn, doordat da Frahsohe
machinisten het gecompliceerde
rnoortv^fmet met zijn nog ingewiV
keldcr seinen- en viese'.systeem niet
kennen. De sein rosten, die bijna alle
-•leotrisch bediend worden, zijn kun
stige inrichtingen, bii welke een ver
keerde bediening groot onheil kan
stichtenzoo zeide men ons. In nog
"rooter piste is dit het pcve-lindien
er geweld wordt aangewend. Het
omleggen der wissels met- werktui
gen ls gevaarlijk, ombdat iedere op
onregc'rr.atige wiize omgelegde wis
sel eea electrisch contact opheft, dat
andere mechanisch het sein op veilig
of onveilig zet.
Errstigo onlusten te
Aken.
Zaterdagmorgen zijn drie hoofdamb
tenaren der douane (Korde, Path en
Huchholet) door de Belgische autoritei
ten gearresteerd en naar bet onbezette
gebied gebracht. De Polizciprasident
Von Korff, die uitgewezen was doch
weigerde te vertrekken, werd gevangen
gen amen en naar Dusscldorp overge
bracht. Er vonden neg verschillende an
dere arrestaties plaats, o.a. van een vijf
tal Duitschers, die in het bezit werden
gevonden van ploertendooders en dolk
messen. Er werden betoogingen gehou
den voor het station, waar een Belgische
wacht, is ondergebracht cn voor het
Belgische kamp Tresignics. De daat
aanwezige militairen werden uitgeflo
ten en voor lafaards en papieren solda
ten uitgescholden. Daar de Belgische sol
daten Vrijdag order gekregen hadden, in
geen geval van de wapens gebruik te
maken en de ordebewartng over te la,
ten aan de Duitsche politic, hielden zij
zich aan dit consigne. De Duitschers zijn
daardoor overmoedig geworden en ne
men een steeds meer uitdagende hou
ding aan, vooral nu het gerucht ver-
spreid wordt, dat de soldaten geen pa
tronen hebben.
De Belgische autoriteiten hebben
thans echter zelf de ordebcwaring ter
hand genomen en aan de patrouille»
bevel gegeven, om zoodra de Duitsche
politie niet krachtig genoeg optreedt,
van de wapens gebruik tc maken. Voorts
is bekend gmaakt, dat dc café's
half tien gesloten moeten zijn. Van
uur 's avonds tot 5 uur 's morgens mag
niemand zich meer op straat bevinden,
behalve degenen, die door hun ambt
hiertoe verplicht zijn. Verder sijn samen,
scholingen van meer dan vijf personen
verboden. Bij overtreding zal direct van
dc wapens gebruik gemaakt worden,
Deze bepalingen gelden voorloopig tot
15 Februari.
Ondanks het verbod bewogen zich Za
terdagavond zes uur groote menschen-
massa's door de straten. Er werd ge
manifesteerd voor het huis van den uit
gewezen regceringspresidem dr. Rom
bach. Patrouilles Belgische soldalen
.werden uitgefloten en overal weerklon
ken Duitsche volksliederen. Te negen
uur 's avonds is het tot een botsing ge
komen tusschen de patrouilles en ds
Duitsche bevolking.
In de Adelbertstras5e had een samen
scholing plaats. Op de aanmaning der
Belgische gendarmen en Duitsche poli
tie om door tc loopen, werd geen acht
gegeven en zelfs werd cr met steencn
geworpen. Toen voerden da Belgische
gendarmen te paard een charge
sloegen met het plat van de sabel op
de menigte in. Een achttal personen
werd gewond. De menigte vluchtte toen
naar de Elisenbrunnen. Daai en voor
het stadstheater was het brandpunt van
de beweging. Groote groepen Duitsch:
studenten en jonge arbeiders stonden
daar om telkens als er een patrouille
Binnenland
feê^fèWasscfieft wordenl#al
Uwe zijden blouses mei kant, (pN
van crepe de ciiine, of wasclizijde |p=||
kunnen met t J X gcwasscheri MfdïL
worden en zui.en v. it blijven.
W
LUX bevat gee-, v'e alkali, geeft
een rijk en overvioe iv /.erpsop, waar-
bij wrijven, waar zijde mei tegen kan,. $v
onnoodig is. iggggg*
DE LEVER-S ZEEP MAATSCHAPPIJ, ri feggSSj
Vtaerdicigcn. yr
Voarloeptü psn prljsstytiinj
In verband met het bericht dat van
Duitsche zijde buitengewone aankoo-
pen waren gedaan van steenkolen,
me de Limburgsche mijnen hebben
wij ons aldus de correspondent van
de Tel. te Heerlen tot een der di
rectieleden der Staatsmijnen, inr, dr-
VV. F. J. Frowcin gewend, die ons
op de vraag of de toestand in het
Roergebied invloed had op den afzet
van de Liiuburgsche kolen en de ko-
lenprijzen ons bet volgende mede
deelde
Wat de Staatsmijnen betreft is hot
.ig niet tc merken, dat de verwikke
lingen in het Roergebied invloed heb
ben op den afzet vuu de kolen. De
laatste maanden wordt de gehec.o pro
ductie van de Staatsmijnen verkocht,
hetgeen nu ook het geval is.
De prijzen der Staatsmijnkden zul
len de eerste weken dezelfde blijven
1 niet stijgen of dalen.
Wel was er mogelijkheid geweest,
dat indien dc verwikkelingen in het
Roergebied niet hadden plaats gevon
den, de steenkolen der Staatsmijnen
in prijs gedaald zouden zijn, hetgeen
nu voorloopig niet het gevai is.
Wat echter bij ec:i eventueeïe ge
continueerde staking in het Roorgo;
bied geschieden zou, valt thans moei-
iijtc ts zeggen. I11 elk geval zou een
ucrgeiijko 'staking zeer zexer invloed
op den Limburgse-hen kolen verkoop
doen gelden.
Ven andere zijde vernemen wij nog
dat in verband met den zaehten w in
ter da vraag naar liuiabramlkoien be
trekkelijk gering is, en er daarom
particuliere mijnen zijn, die een ge
deelte van hun productie moeten op
slaan. De prijzen, die de Limburgsche
mijnen voor haar kolen maken, zijn de
laacste maanden alleszins bevredigend
Üok van Belgische en Fransche
zijde is tl::ms veel vrajig naar Lim-
buvgscho kolen.
eto zendingen voor Drente, I-'ries
land cn Groningen werden vroeger
0in de iiooge riotlandache vrachtprij
zen gedeeltelijk te vermijden via flct-
zc-'u' rath over Duitschland naar de
f.lidijke provinciën gezonden. Dit
ue, gaat tliaas weer geheel ivei
de NeJ- ilandsche tSpoörwegen, we
gens het gevauj- voor eveniuede pon-
;i-ientie.
WORDT VERVAARDIGD DOOR DE FABRIKANTEN VAN TWINK EN VIM.
auto-mitrailleurs. VerscV.lYcr.de malen! DemllStaire maatregelen
werden er charges uitgevoerd en werden der Franseiien
de straten schoongeveegd. Hierbij werd President Poiucarê heeft Zaterdag go-
een vijftigtal personen gekwetst. Ook j eonfwcerd met maarschalk 1-ock eu gene-
hel plein voor het raadhuis, waar tls ra^' Wcygaad.
Belgische wacht is ondergebracht, werd -J- 23 Nat ton aal meer.t tc weten,
schoongeveegd. Te- K" M.d« bc-
.1.... - a»t- het rtoerge-
koolhand el aars in het Roergobied ma- passeerde, deze uit te fluiten. Zelfs
ken van de gelegenheid, hvr. rr - - n werd er met stccnen geworj-ia naar de
gen tien uur, toen het volk bem.erkie,
dat het etr.st was, irek het langzaam af.
Ongeveer honderd personea werden ge-
arersiceid. Enkelen werden ia bc. be
zit van icvoivcrs gevonden.
Nu dooi kruisen overal patiouilles,
dia met Belgische lancu-rs versterkt zijn,,
de stad.
Van Alten vertrekken nog alleen trei
nen naar België en Nederland. Zater
dag zijn weer talryke Belgische spoor
wegbeambten aangekomen om in den
dienst te voorzien.
Da spoorwogs rakingea.
Do Fransche autoriteiten wilden in het
station to Loblenz locomotieven en per-
sonocl requireeren. Toen Franscho troe
pen tot dst doel het station bezatten leg
den Je Duitsche spoorwegbeambten den
arbeid neer Lr kwam nog een trein uit
de richting au Keulen aau. Van Cobleaz
vertrokken geen treinen meer.
De stakiegzn van het spoorwegperso
neel hebben ch thans ook uitgebreid toi
den linkeroever van den Rvju. Zoo .s het'
personeel van de stations l'hoyöt, ilun-
uhen-Gadbach en Kleef in staking gegaan.
Wat vocron do Beieren
monarchisten in hun ochiicR
Er komen nog steeds gérucaten c\er
Putsch-poiingen. Nu wordt uit Lera
geseind. Zab-rdagavoEd werd lder uit
Leipzig liet bericiit omvangen dat er
eea trein onderweg was wtutjin Zich
eon groot aantal ..Rossbaeu-inannen"
bevond, dio op weg naar Munchen
waren. Eon onderzoek ïu den t.reiu op
het station te Gera wees uit, dat het
bericht volkomen juist was geweest.
Niet mind-ar dan G00 volgelingen van
Rossnacii die zicii in den trein bevon
den cn zioh naar M'-nchcn dachten te
begeven, werden genoodzaakt uit te
stappen. Men wilde hen arresteeren
cm hun te beletten den tocht voort te
zetten. Met 500 hunner gelukte dit cok
doch eon honderdtal wist op het oocren
blik dat de trein zinh in beweging
zette, te ontsnappen en in den trein
te springen. De 500 gearresteerde Ross
bachmannen zijn in de kazerne opge
sloten. Uit het door de politie inge
stelde omler/oek is gebleken, dat deze
600 lieden een militniro patrouille
vormden. Er bevonden zich onder hen
40 officieren, die deels in uniform wa
ren gekleed, met revolvers in den gor
del. Do eigenliike bewapening vnn de
troep zou evenwel eerst in Beieren
plaats hebben.
De gevangenen zullen in de kazer
ne opgesloten blijven, tot dat van de
Thüringsche receering nadere instruc
ties ziin ontvangen.
Een bcycot-beweging.
Met itigung van ue^eu zulten 111 een
aantal plaatsen van net Roergebieu,
o.a. te Uocuum, Geiselkircnen en
Dortmuno, m de hote-S, caié's en res
taurants geen Franscnen en Belgen
meer worden bediend. Dezo maatre
gel is een uitvloeisel van het besluit
van den Duitschen hoielnouuersbond.
Naar wij vernemen heeft de Kamer
van Koophandel te Essen hedenmor
gen aaji m-t hotelpersoneel to Essen
verzocht, 9ich hierbij aan te sluiten.
Het Essener hotelpersoneel zal hier
over morgen een vergadering hou
den. Het personeel van de hotels „Kai-
serhot" en „Handelshof" heeft eoiiter
besloten, zelfs als het overige hotel-
personeol aan het verzoek gevolg zcu
geven, aan den boycot geen deel te
nemen omd.it, aangezien deze hotel»
geheel door de Franschen in beslag
zijn genomen, het personeel van zulk
ec-n -pLatrep.-ü u worden.
sloten is, dat do opera:
bied van uit P.arys gele-d zullen bljjven
worden door de betrokken ministers, en
ui; het plan tot hei ia sicken van een
commariaat a.is niet alleen uitgesteld is,
doch als geheei vervuilen kan wordon be
schouwd.
Do houding van
Engeland cn Italië.
Reuter verneemt aangaande den Brit
schee kabinetsraad vac Zatercag, dat do.
Engeisehe troepen voorloop:g niet van
deu Rfjn zullen worden teruggetrokken.
Dc toekomstige houu-og van Engeland
zal afhangen van het verloop der gobcur-
tcnissec. Het is steeds mogelijk, dat do
toestand ia het Reuland zoodanig wordt,
dat de positio der Britscho troepen on
houdbaar wordt.
Ia een bericht uit Rome wordt melding
gemankt Tan -ex ministerieel besluit,
waarin het vertrek van Italinansehe in
genieurs naar hat Roergebied wordt aan
gekondigd.
Nog kans op toenadering.
De Fransche biaden wijzun er op, dat,
al is het Fransche plan inzake dc schade
loosstelling voorloopig terzijdo gesteld,
het daarom voltrckj niet is teruggetrok
ken. Integendeel, het is door dc Lommis-
•an Herstel n.iar den Dui'.schon rijks
kanselier verzonden.
„leder, die te goeder trouw is."
schrijft do „Petifc Parisicn", „hotzij hjj
Engelschman, Amerikaan, neutraat
zelts Duitscher is, zai thans weten,
welke voorwaarden de Fransche regee-
ring bereid wm eu nog steeds
ratonum aan Duitschland toe te staan.
Wanneer Duitschland te rechter tyd vai
deze gelegenheid gebruik maakt om zyi
irzettcdyko houding op tc geven, zul
lea er oagev.ryfeld besprekingen kunne
;orden geopcuj op de basis van he
Fransche plan. Wanneer hot echter ver
stokt blyft, zal het wellicht spoedig be
merken, dat de tijd tegou Duitschland
arbeidt."
Da mijndirectoureu.
aar uit Mainz wordt gemeld, zal het
hooger beroep vaa de zaak togen do m\jn-
directouren deze week by verstek door
rechtbank van vyf personen behan
deld worden.
De conferentie te
Lausanne
vrijwel afgeloopen, omdat men niet
tot overeenstemming kon komen.
De Turkscke delegatie cischte in een
der laatste zittingen van de geallieer
de mogendheden een bedrag van 150
milhoen Turksche papieren ponden
vergoeding van de schade aan Turksche
onderdanen tydens de bezetting loege-
brachtj
V®rsprold nieuws,
DE MOOED OF LUITEjNANT GRAFF,
Uit Aken wordt gemeld: Zaterdagmid
dag is uitspraak gedaan in het proees in
verband met den moord op den Belgi
schen luitenant Graff. Vier beklaagden
werden ter dood veroordeeld, één tc
jaar gevangenisstraf, één tot 15 jaar
dwangarbeid en do weduwe Ueckman
5 jaren en twee anderen tot 3 jaar ge
vangenisstraf. Een conducteur die even.
een» gearresteerd was, werd vrjjgespro-
DE Y/IJIICING VAM DE HUUR-
COMMISSIEWET.
In het „Tijdschrift voor Volkshuis-
:st:ng" is een artikel opgenomen %'aa
A. K. Sweys over „Huurcommissicwct
cn bouwkosten". Dc schrijver vestigt
de aandacht op het verband tusschen
dc (op handen zijnde) liquidatie van
Overheids-bouw-subsidies en het niei
langer kunstmatig la;\g houder, der hu
ren; hel wijzigings-ontwerp wil een stap
doen in dc richting van dit laatste.
dan zou hiertegen z. i. ernstig
bezwaar gemaakt kunnen worden, m-
mei cijfers zou zijn aan te toonen
dat de huurverhoogingen een niet te
dragen last op de schouders der huur
ders zouden leggen.
Het valt op, zoo vervolgt schr., dat
in het overigens zoo gedocumenteerde
adres van den Amstcrdamschen Ge
meenteraad, op dit toch zoo principieel»
punt niet nader wordt ingegaan. Hoe
gaarne zouden we daarin «enige be
schouwingen hebben aangetroffen over
houdingen tusschen gemiddeld
inkomen en gemiddelde huur in de ver
schillende huurklassen, omdat alleen op
grond van dergelijke cijfers een waarde
volle conclusie zou kunnen getrokken
worden.
Te meer tref: dit, waar in het adres
het verwijt aan de Regeering wordt ge
maakt. „dat het den Raad sterk heeft
getroffen, dat in de toelichting niets
wordt vermeld over de groote financieel»
welke op de huurders wordch
gelegd". Wel geeft bet adres een schat
ting van de totale te verwachten huur-
•rkooging, maar daarmede worden wij
ntrent de ondragelijkheid der op te
leggen lasten niet veel wijzer. Te meer
het achterwege blijven van een over
zicht als hierboven bedoe3d te betreuren,
dat vermoedelijk Amsterdam de stad
cie het best geoutilleerd is om der
gelijke cijfers te publicceren.
Schr. heeft zelf een poging gedaan
n voor Rotterdam eenige gegevens te
verzamelen. Wat het aantal beschikbare
woningen betreft, komt zijn conclusie
hierop neer, dat woningen- van meer dan
fuoo huur meer worden aangeboden
aan gevraagd; aan die van f 520f 1100
is geen bepaald gebrekmet arbeiders
woningen staat het echter anders.
Vooral bij de kleinere en kleinste in
komens is het woningvraagstuk moei
lijk; blijkt voor die gevallen het pro
bleem nu of in de naaste toekomst op
losbaar, dan is dit zeker k plus forte
raison voor meer draagkrach'igc huur
ders het geval.
Wat nu de verhouding van huren en
loonen betreft, berekent de beer Sweys
(voor Rotterdam), dat een loonende
weekhuur, die in 1914 f3.30 bedroeg,
voor een nieuwgebouwde woning op het
oogenblik ongeveer f6.45 moei bedra
gen. Het inkomen van het arbeidersge
zin, dal zulk een woning bezit, zal in
'9'5 f 15 Per weck hebben bedragen,
nu, volgens een loonmdexcijfer van 1.80
en 2, ongeveer f 27 of f 30.
Indien een zelfde gedeelte /an het loon
voor huur gereserveerd wordt al.
1914, zou dus thans betaald kunnen wor-
3-30
X f 27— (30.—) is f 5.94
IS
(f 6.60). Gaat men uit van den dikwijls
aangenomen maatstaf, n.l. 1/5 h 1/7
gedeelte van het loon, dan zouden de
huren, die opgebracht kunnen worden,
bedragen f 3.90 (f5.40) a f4.30 (f6.—).
De huren voor arbeiderswoningen
Juli 1914—1 Januari 1916 hebben geen
gelijken tred gehouden met he; index
cijfer der bouwkosten. Voor het be
schouwde geval is een verhooging van
f3.30 tot f3.80 als normaal t
schouwen. Volgens de wet van Februari
1921 had derc zonder inmenging der
Huurcommissie verhoogd kunnen wor
den tot f 4.55 (wat dan ook ;a de mees
te gevallen ral riin geschied) en volgens
de voorgestelde wyxigin* zou men thans bii bei Rgei K
kunnen gaan te* i w"* vnetrti-.rns'
ZooaTs uit het bovenstaande blijkt. Van
deze huur, indien een geüjk gedeelte
an het inkomen daarvoor gereserveerd
wordt als in 19M. zelfs bij een week
loon van f 27,— worden opgebracht. Als
dus bij het toestaan van een der
gelijke verhooging spreekt van een on-
draaglijken last, blijkt daaruit, dat men
zicli allengs er aan gewend heeft een
kleiner percentage voor huur uit te ge
ven dan voorheen gebruikelijk was.
Daar verschiller.de groepes van ar
beiders meer dan f 3o.— per week ver
dienen. zou ook bij het aannemen vaa
een norm van u'6 van het weekloon een
huur van pl.m. f 6.per weck veelal
et te hoog blijken.
Een huur van f6.nader, doch be
reikt nog niet dc loonende huur. Bij da
ling der totale bouwkosten (inclusief
grond) tot pl.m. f 3600.zou dit het
geval zijn.
Schr. meent, dat een dergelijke daling
in de naaste toekomst misschien wel
mogelijk is. Er kan tenminste worden
gezegd, dat, indien in 1923 dc bouw
arbeiders hun eiscben mochten matigen
cn zich met een loonstandaard tevreden
zouden stellen meer in overeenstemming
met andere loongroepen, een daling
der bouwkosten met 9 als mogelijk
kan aangenomen worden.
Door sommigen wordt dan ook voor
1923 een bouwkosten-indexcijfer van
1.50 waarschijnlijk geacht, wal in het
beschouwde geval de totale bouwkosie»
cn de loonende huur tot resp. rond
f ZV-o.~ en ƒ5.60 (indien de hypotheek
rente mocht zakken, zou deze huur la
ger gesteld kunnen worden) zouden
doen dalen. Dc premievrije bouw zou
dan allengs mogelijk zijn geworden en
het paiticulicr initiatief zou zich weer
ia volle schoonheid kunnen ontplooien*
Door zuinig te projecteeren, kan het tijd
stip van het aanbreken van dezen nieu
wen dageraad zeker bespoedigd woidea.
De vraag of de verschillen tusschen
Rotterdam cn dc andere steden van dien
aard zijn dat deze conclusie voor bet
gcheele land anders zou moeten luiden,
zal hiei onbeantwoord blijven. Het is te
hopen, aldus de schrijver, dat de Minis
ter bij de behandeling van het wetsont.
werp met voldoende gegevens voor den
dag za! komen, waardoor beoordceling
daarvan anders dan op gevoeismotieien
aiicca, mogelijk zal zijn.
HET CREDIET AAN
DUITSCHLAND.
Do minister van financiën lieeft
aan den Bond voor den Geld- en Ef-
icciep.kandol in de Provincie, in ant
woord 00 het adres van diqn bond.
ffeïchreven
Ik ruoee er uwe aandacht op ves-
tigen. dat ia de met Duitschland ge
sloten credietovoroenkoni3t, goedoe-
,0'^ -bi' "e vvct T£m 31 Juli 19"20
(StbL No. 681) de regelen 2ijn ge
steld voor de uitvoering van het aan
rhHtef-hland gegeven crediet, en dat
bii die overeenkomst aan de Neder-
landsche regeering rechten zijn go-
geven voor de controle op de nale
ving van de overeenkomst. Toi iiet
houden van toezicht op die naleving
is ceii regeeruigscomniissariaat aan
gesteld. welke dc regeer mg van ad
vies du-nt over de te vericellen ere-
dicten en over de voorwaarden,
waaraan deze credielen behooren to
voldoen. Ovorieens zii er op gewe
zen, dat iedere ere Let aanvraag aan
mijn departement wordt beoordeeld.
Ik vertrouw, dat u na kennisno
ming van het vorenstaande, en voor
zooveel noodig 11a bestudeering van
het crodietverd rag. de overt ui enig
zult hebben. dat er voor de onge
rustheid. in uw brief bedoeld, geen
sai.ie.cmg bestaat. Waar u wei met
mil van oordeel ruit zijn, dat de ver
antwoordeiiikhcid voor een behoor
lijke uitvoering van de met Duitsch
land getroffen regeling bii de regec-
ring berust. zal het u begrijpelijk
zijn. dat ik mij tot het bovenstaand®
beperk.
GEWELDPLEGING AAN DE
GRENS. In de maand Augustus
van het vorig Jaar bracht een troepjo
emokkclaars mannen en vrouwen
uit Zwartemeer een bezoek aan
Duitschland. Op den terugl -cht, dicht
bij de grens stuitte het op den Duit
schen Zoll-assistent W. Schultz, op
het gezicht van wie de medegevoerde
smokkelwaren in allerijl werden weg
geworpen. Aan het bevel van dien be
ambte, om die smokkelwaar op te ra
pen. werd niet voldaan. Schultz hield
voet bij stuk en werd handgemeen
me: oen deel van het troepje Een hun
ner wierp den beambte tegen den
grond, een twoede, de 23-jarige J. de
G., arbeider te Zwartemeeiontruk
te hem het geweer, terwijl diens broe
der, de 2G-jarigo H. de G., toeschoot,
gewapend met een mes. Do karabijn
werd op het lichaam van S. stukge
slagen en met het mes weid hij zwaar
gewond. De Rechtbank to Assen heeft
de twee iaatsten voor het openlijk met
vereonigde krachten jgewcia plegen
tegen personen, lichamelijk letsel ten
gevolge hebbende, veroordeeld tot 3
jaar gevangenisstraf onder gedeeltelij
ke korting van de voorloopige hech
tenis, welk vonnis in hooger beroep
overeenkomstig den eisch, is beves
tigd.
Ylle ongehik in Nsd. Iadlö
38 kapitelB-vliigenler W H F.
Ëlel 1
Wij lezen in het Hbld.
Aneia seint d.d. 25 Jan. ui: Batavia:
Kap. Giel is me; een Vickess .«-iipbibie,
bij het vliegveld te Kali Djati neeige-
sion en dood opgenomen. He. toestel u
vernield.
Nader seint Aneta
Kapt. GicJ was pas kort bij den vlieg-
dienst en nog niet vertrouwd met het
Vickersioestel. By het landen is het
toestel in een bocht geslipt, het kwam
tegen boomtakken en sloeg tegen den
grond. Kapt. Giel werd op slag gedood.
Het Iiaagsche Aneta-kantoor teekent
hieibij het volgende aan
Willem Heiman Frederik Giel weid
op 14 Sept. 1S84 'e Soerabaj* geboren.
In 1907 werd hij., benoemd tot ïde-Iuit.
bij de infanterie. In igrx volgde zijn
benoeming tot iste-luitenant en in 19:9
die tot kapitein.
Ir. 1915 moest hij wegens ziekte re-
patnéeren en werd na herstel ingedeeld
Lande. Zich voor
werd hij
