OM ONS HEEN
40e Jaargang No. 12157
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1923
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevesügd i ADVERTENTIENVan 15 regels fl.75; iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
is (kom der gemeente) f3.57l/j- Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers f0.15. Gèïl- abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuiveis-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 re~e 60 Ct»
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,franco per post f0.65. Post Giro 38810. I pet plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082 I Directie en Administratie: Groote Houtstraat 83. Teiefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroorü, Wijkerooö, IJmuiden, Beverwijk, enz. DRiEHLlZERKERKWEG 2, VEL8EN, TELEFOON 3321
EERSTE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Agenda
VRIJDAG 2 FEBRUARI.-
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
Het Schouwtooneel„De wijze kater",
8 uur.
Schouwburg Jansweg. N.V. Tooneel-
vereeniging„Schakels", 8 uur.
Cabaret „Modern", Raaks 13: Ma-
tinée 3 uur; voorstelling 8 uur.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.305.30 en
's avonds 8ti uur: Concert.
Cinema Palace Foyer: Middag- en
Avondconcert 3.30-—5.30 en S—11 uur.
Bioscoop-voorspellingen.
ZATERDAG s FEBRUARI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein„La
Boite a Joujoux", kinderballct, 2 uur.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein. Het
HofstadtooneelAnnie van Ees in het
nieuwe blijspel „Paddy", 8 uur.
Remonstrantsche Kerk Tweede viool
middag Joh. Steenman en Emmy van
Eden, 34.30 uur.
Brongebouw Bal Masqué G. J. de
Lange, g uur.
Dans-Instituut Geor. Kwekkeboom
Bai der Dansclub Onder Ons.
Cabaret „Modern", Raaks 13 Ma
tinee 3 uurvoorstelling 8 uur.
Tea room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.30—5.30 en
's avonds 811 uur; Concert.
Cinema-Palace Foyer: Middag- en
Avondconcert 3.30—5.30 en 811 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Luxor-Theater, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Schouwburg 'ïe Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling 's nam. 30 en
's avonds 8 uur.
Scala Theater, KL Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling "s nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
No. 3141
Het Congres van de Communistische Partij.
Wanneer een groep medeburgers
een bepaalde mecning heeft en uit
spreekt over politieke aangelegenhe
den, dan is het voor de rest altijd de
moeite waard om na te gaan, welke
waarde die nieening heeft. I11 de eer
ste plaats om daaruit over te nemen
wat practisch en logisch kan zijn en
in. de tweede plaats, om te bestrijden,
wat verkeerd is. Als iemand, wil ik
maar zeggen, in den nacht een leeuw
hoort brullen, dan kan hij zich om-
keeren en op zijn andere oor weor in
slapen, maar daarmee is de leeuw nog
niet weg. Het is dus beter, op te staan
en het dier uit d'e omgeving to ver
drijven.
Nu moet niemand deze beeldspraak
te ver drijven en in don leeuw de
communistische partij zoeken. Al vvaB
liet alleen maar hierom, dat de C. P.
niet brult, maar praat. Overvloedig
praat. Vier dagen zou liet pas gehou
den Congres duren. De eerste werd
nagenoeg geheel verslonden door de
openingsrede van den voorzitter, de
tweede gewijd aan liet verslag van
de gedelegeerden naar het communis
tisch Congres te Moskou en de vra
gen, die hierover gesteld werden, de
derde en vierde aan de partijleiding
en het optreden van de Kamerfractie.
Toen was het gedaan en sloot de voor
zitter de vergadering neen toch, de
heer" Brommert hield een referaat
over een internationale arbeiderslee-
ning tot economischen opbouw van
Sowjet Rusland.
Wat is nu eigenlijk een Congres'?
Van Dale, de onpartijdige, zegt: sa
menkomst (van vorstelijke personen
of hunne gezanten, ministers, diplo
maten) vergadering (ter behandeling
van wetenschappelijke en andere on
derwerpen); de eerste omschrijving
kunnen wij voor het Communisten-
Congres wel laten varen, dus zal de
tweede toepasselijk moeten zijn. Blijk
baar is Van Dale een slimmerik, daar
hij immers onder de uitdrukking „we
tenschappelijk© en andere onderwer
pen" alles gevangen heeft, dat zich
oj) vergaderingen maar voor kan
doen.
Wetenschappelijk was in elk geval
de bijeenkomst niet. Ze scheen ook
niet te moeten dienen voor propa
ganda van beginselen naar buiten,
maar voornamelijk tot verheerlijking
van Rusland en van Russische toe
standen. „Rusland gaat een toekomst
tegemoet", betoogt de heer Wijnkoop
in zijn openingsrede, „een ontwikke
ling die zal doen denken aan die wel
ke Amerika, zij het dan ook onder an
dere economische omstandigheden,
in de vorige eeuw tegemoet is gegaan".
In dit verband past dan ook precies
dc onderdanigheid, waarmee Dr. van
Ravcsteyn uit Moskou overbrengt, dat
de Nederlandsche Partij aan de Mos-
kousche besluiten omtrent de coöpe
ratie geen uitvoering heeft gegeven.
„Wij zullen", voegt de spreker er bii,
„er ernstig naar streven, dat dit ver
wijt ons met meer treffen kan".
De Russische Regeering heeft een
nieuwe economische politiek inge
voerd, die in de Communistische Par
tij aanleiding tot verschil van meo-
ning geeft. Mevrouw Roland Holst
komt zich blijkbaar verontschuldigen.
„Als spreekster", zoo lees ik in het
verslag, „zich wel eens wat pessimis
tisch over de N. E. P. en den toestand
in Rusland uitlaat, ligt dat hieraan,
dat deze politiek ten deele een gevolg
is van het in gebreke blijven van de
communisten 111 West-Europa. „Het is
niet heéi duidelijk, maar zooveel kun
nen wij er toch wel uit begrijpen, dat
in Rus.and alles bert en braaf is,
maar dat in West-Europa de com
munisten niet even best en braaf zijn.
In elk geval: voor de vergadering is
het voldoende, want die applaudis
seert. De heer Van Ravesteyn maakt
er mevrouw Holst blijkbaar een ver
wijt van, dat haar opvatting over de
nieuwe economische politiek niet
overeenstemming is m?t die van het
partijbestuur en van cle executieve (te
Moskou, Red.) Ook de voorzitter
schijnt niet content. Die voegt, als hij
de sprekers aan het slot van de bij
hei openbaar uitspreekt. De conse
quentie die daaruit moest voort
vloeien, wenscht zii evenwel niet te
erkennen, namelijk dat het Neder
landsche volk van de communistische
theorieën niet gediend is. Noch van
de eigenaardige propaganda, die
daarvoor in gemeenteraden gemaakt
wordt, door onuitvoerbare voorstel
len en som» door luidruchtigheid.
De Nederlandsche arbeider is wel
wijzer. Nadat hii inrenlang heeft ge
lezen. dat het oommunisme alleen in
staat is. onze maatschappij afdoend te
verbeteren, heeft hij dit stelsel aan
het werk gezien in Rusland on gecon
stateerd. dat liet daar een jammerlijk
fiasco gemaakt heef!. Met fraaie be-
toogen laat hii zich nu uiet meer van
gen. Nuchter als een Nederlander zogt
hii. dat ljet niet om woorden, maar
om daden te doen is on dat die van
de Sovjet-republiek hem niet beha
gen— integendeel.
Van het vierdaagsehe Congres is
dit de simpele, maar voor de p&rtij-
leiding zeker niet aangename quintes
sence zii verdwijnt met dioor de er
kenning van den voorzitter, dat de
redactie van de Tribune nog alles te
wenschen overlaat en dat hii gedu
rende 5 maanden zoo goed als eiken
dag op de" redactie aanwezig zal
zijn...
Men kan veel spreken en veel
schrijven en toch niet de mensohen
die hun hoofd koel houden er toe
krijgen, om de dingon die zwar't zijn,
wit te zien,
J. C. P.
eenkomst beantwoordt,
Holst toe, dat ze niet optreedt als eon
behoorlijke communiste-, wanneer zij
stelselmatig haar medewerking aan
de courant weigert en wanneer z©
niet begrijpt, .dat ze zich ten opzichte
van de Russische revolutie niet aan
défaitisme mag schuldig malven. Ai,
hier komt -de aap uit de mouw. Right
or wrong, my country vrij vertaald
door dik en dun Rys'.and verdedigen,
dat op een Communistencongres in
Nederland wel het vaderland van de
aanwezigen schijnt te zijn. Lof en
blaam vandaar wegen zwaar en hoor
wat de voorzitter van zijn werkelijk
vaderland zegt: „bij dit alles wonen
wij hier in het dubbel overgehaalde
burgerlijke landje bij uitnemendheid,
'in het zeer moeilijk is voor hot
communisme; om daadwerkelijk als
>n kracht op te treden".
Er heerscht namelijk een zwaarmoe
dige stemming op het congres. De za
ken gaan niet goed. De heer de Kadt
betoogt, dat de Nederlandsche partij
er zorgelijk voorstaat. „Dit zegt de
leiding telkens en telkens weer, ze er
kent dat het tijd is om de organisatie
ter hand te nemen. Als men dit na 15
jaar van het bestaan van de partij
nog niet heeft kunnen doen, beteeken i
dat, dat men dit in de toekomst even
min zal kunnen doen". Aldus deze
spreker. De heer Huïskes uit Hengelo,
klaagt, dat het niet mogelijk had moe
ten zijn in een streek als Twente, dat
de geheele communistische beweging,
er sterk is geweest, is teniet ge
gaan. Dat is de schuld van de partij
leiding. De heer vkn der Glas van Am
sterdam brengt in herinnering, dat.
bet aantal afdeelingen is verminderd
met acht: wat heeft het partijbestuur
gedaan bij het ziekbed van deze af
deelingen? Het is er niet geweest,
met name heeft het niets gedaan, om
aan de afdeeling Bussum, toen die op
sterven lag, nieuw leven in te blazen.
De heer Molenaar vraagt nog, of het
waar is, dat de afdeeling Maastricht
verdwenen is tengevolge van spionitis
bij het partijbestuur.
is ook oiitvre-aenheid over de
Tribune. Althans groot verschil van
meening. De afd. Haarlem klaagt er
over, dat als Wiinkoop eens een ar
tikel m de krant schrijft, het als bc-
•icht komt te staan onder het beJsng
ijkste nieuws. Een der andere re
dacteuren moet. hem af en toe eens in
terviewen. De hoofdredacteur Van
Ravesteyn weet zoowat nooit, wat er
in de krant komt. Hii schrijft er
einig in en hii is alleen hoofdre
dacteur. om voor het partijbestuur
onaangename artikelen uit de krant
te houden.
De heer Molenaar van Gouda, wil
de Tribune meer populair hebben. De
heer van der Glas had gewild, dat de
rede van Wijnkoop in de Kamer over
het eenheidsfront een onderwerp van
bespreking in de Tribune was ge
weest. De heer Knuttel uit Leiden
betoogt. c<at de heer de Kadt (en de
zijnen. Red.) toonenmiet het minste
beerip te hebben van wat de redactie
zijn moet De heer Seegers, van Am
sterdam vra?"t. boe het mogelijk is,
dat de behandeling van de kunstru
briek in de Tribune 13 opgedragen
aan iemand, die in de burgerlijke
bladen propaganda tegen Rood Rus
land heeft gemaakt. De heer Dolle
man uit den Haag .brengt hulde aan
de redactie van het -partij-oreaan,
vooral wat betreft de buitenlandsche
rubriek. Hij betreurt, dat in deze ru
briek niets geschreven -s over de ar-
beldcrsoppositie in de Russische Com
munistische Partij.
Zoo gaat het voort. Allerwege
klachten over den toestand en over
elkander. De heer de Kadt verwijt
den voorzitter gebrek aan leiding, de
voorzitter verwijt den heer Kadt,
dat hii geen feiten geeft, maar phra-
Maar genoeg.
Er hier chte. zei ;k in het Congres
een uiterst zwaarmoedige stemming.
«Vat in deze partij te prijzen valt. is
de openhartigheid, waarmee zij haar
Stadsnieuws
ivrouw tegenspoeden en teleurstellingen in mes.
DE TEYLERZAAK.
Naar wij vernemen zijn de pleidooien
in de Teyïcrzaak, die a.s. Zatcrdag*zou-
den plaats hebben, wegens zickie van
een der advocaten, Mr. Vijn te Amstet-
dam, uitgesteld lot Zaterdag 10 Maart,
te 10 uur.
DOOR EEN AUTO AANGEREDEN.
Donderdagavond 0 uur was dc 14-
jarige II. P. in de Wilhelminastraat
achter op een óénmanswagen der E.
N. E. T. gesprongen. Hij de halte
Mauritsstrunt verliet een bestuurder,
die een eind met zijn college was mee
gereden, den wagen en keek even of
er een jongen achterop zat. H. P.
sprong toch ijlings van den wagen
af, maar werd op hetzelfde oogönblil-
door een naderenden auto aangere
den. Ilij werd aan beide beenen en
een der handen gewond en naar het
St. Elisabeths Gasthuis vervoerd,
waar hij werd opgenomen.
KUNSTBESCHOUWING. Het be
stuur der vereeniging „Haerlem" is
voornemens, eerstdaags in het ver
een igingsgobouw dc Hoofdwacht een
kunstbeschouwing uit den stedelijke»
atlas te houden.
LOUWTJE NAAR PARIJS GEROE
PEN. Wij ontvangen een brief uit
Pai-ijs met het volgende adres: „Mon
iieur Lourens, 12 Buitenspaarne,
Haarlem. Hollande".
Op het Zuidcr Buitenspaarne No. 12
de drukkerij gevestigd van Haar
lem's Dagblad, dat uitgegeven wordt
door de N. V. Lourens Coster.
De brief i> een reclame-circulaire
voor een Parijsch hotel. Wat zou de
brave Lourens Coster, wanneer hij
oen wijle op aarde terugkeeren
kon, opkijken van dat groote gebouw
in 't midden van de wereldstad, met
stroomend water in de slaapkamers,
telephoon, centrale verwarming en
»-ee liften!
Men zal hem niet in Parijs zien.
Deze reclame is wel verloren gegaan.
HET CONTRACT IN HET BLOEM-
BOLLENBEDRIJF.
Bij een Woensdag ic Lissc gehouden
bespreking tusschcn vertegenwoordigers
•an werkgevers- en werknemersbonden
n het bloembollenbcdrijf in de streek
LeidenHaarlem, is men over de voor
vaarden van een collectief contract
923/1024 niet tot een resultaat gekomen.
Van arbeiderszijde werd de vooargestel-
de arbcidsverlenging van 1 uur per dag
gedurende dc maanden Maart, April cn
Mei als niet noodzakelijk, van de hand
gewezen. Ook inzake het loon bleek geen
overeenstemming te bestaan. Men kwam
overeen, dat de geschilpunten in de leden,
vergaderingen van wederzijdsche par
tijen zullen worden besproken, waarna
de besturen de besprekingen zullen her
vatten.
WERK AFCELOOPEN.
De groote zuiger, die in het Noor
der Spaarne het zand opspoot in de
richting van Schoten en Blocmendaal
is thans vertrokken. Het werk is af-
geloopen.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij
P. Ti eerdies. H.iarlemirierliede-
straat 4, damesbont; P. Porre, Pro
veniershuis 144 N.. grijze ceintuur;
P. v. d. Veldt. Noorder Tuindorp
laan 16. criize das. B. Landman,
Amsterda matraat 10. handdoek A.
Mever. Oostvest 26. grij/.o hand
schoenC. Jansen. S!. - A11 thoniesteee
Sg. kistje met inhoud; II. Jansen v.
d. Voort. Voortingstraat 49. kerk
boekje. griize muls; v. Lieshout, Sta
tionsplein 12, damesportemonnaie
J. Luvten. Vooruitgangstraat 98,
damesportenionunieC. v. Bni"ge.
Spaamwoudcistrart 51, bruin tasoh-
ie-, A. D Vis-or. B. Huetstr.-rt 21.
r I. Lodi
lerweg 17 rood, actela-oh A. Middel
beek. Lango Begijncstraat 30. zak-
ALCEMEEN NEDERLANDSCH
VERBOND.
De afdeeling Haarlem en omstre
ken houdt haar iaarlijksclie leden
vergadering op Woensdagavond in de
Nijverheid.
De dagorde vermeldt o.a..
Verslagen van secretaris en pen
ningmeester. Bestuursverkiezing en
bespreking te houden kunstavond.
PERSONALIA,
Op het drietal voor predikant bij de
Ev. Luth. kerk te Groede, staat de heei
J. Bergman, proponent te Haarlem.
WERKLOOZEN AGITATIE COMITÉ.
Men schrjjft oa?:
Het W. A. C. heeft op de laatste leden
vergadering besloten het bestuur mot 5
personen uit te breidon". Door de leden
werd besloten, deel te ueinen aan het
stichten van oen „Landelijk Werkloozen
Agitatie Comité (L. W. A. C.) met als ze
tel voor het dageljjksch bestunr Amster-
'am. Tot gedelegeerden voor het L. W.
C, werden benoemd de bestuursleden
Coninghoven, en A. Westhof, als plaats-
ervangers Lebbe en Kaper. Wegens het
steeds toenemend aantal leden worden
plannen beraamd om tot reorganisatie
to komen, in den vorm van groepsverdee-
ling met groepshoofden, met het dage-
Ijjksch bestuur als uitvoerende macht.
Door het bestuur is besloten, cursus
vergaderingen te houden, spoohal voor
leden on hun vrouwen. Do oersto zal
reeds plaats hebben Dinsdag 6 Februari
en wordt gehouden in de groote zaal van
het X. A. S.-gebouw aan de Raaks. In
deze vergadering zal do heer J. de Kadt
onderwerp: „Do Vrouw en de Werk
loosheid" behandelen.
Tevens is door het bestnur besloten,
binnenkort oen ojionbare vergadering te
houden. De hoer L. de Visser, van den
Haag heeft reeds toegezegd als spreker
op te treden.
PERSONEEL VOEDINGSBEDRIJVEN.
De afdeeling nnarlem van deu Neu
traion Rond van Personeel in dc Voe
dingsbedrijven (Bakkers en Slagers) hield
Donderdagavond eon feestvergadering.
Do opkomst was groot,
Tc acht uur opende do heer A. Puisten,
de Bonds-seereinris to Rotterdam, met
oen geestige rode de vergadering. De hoe
ren Luiten en van Rjjn 011 de-, pianist,
de heer Brakel, zorgden er voor, dat- den
gansehen avond een gezellige
heerBdhte.
Eon dansje ontbrak natuurlijk hit
Aan den hoor J. Moijer, peningmeo:
1 zijn eehtgenooto komt een woord
daulc toe voor hun tussehennummers. I11
het geheel genomen kon het bestuur met
oldoening op dit avondje terug zien.
Het koestert de koop dat vele ongeor
ganiseerden zullen besluiten tot den bond
toe te treden.
Mnzick
I. oevenso li 11 b. ij dc
IIO. V. e» de M u s i k a-
1 i s c-h. e K a m m e r-
s p i e 1 c in den Stads
schouwburg.
Hoewel mijn avond geregeld was
0111 de „Musikalische' Kammerspiele"
tc bezoeken ,kon ik toch de ver
zoeking niet weerstaan om ook even
op het ledenconcert der H.O.V. bin
nen te loopen, dat mij een program-
bood dat schitterde ijiet den
naam van den eminenten cellist
Marix Loevensohn, professor aan 't
Conservatorium te Brussel en eolo-
celhst van 't, Amsterdamsch Con
certgebouworkest. En wat mij eigen
lijk nog meer trok was het werk dat
hij zou vertolken, n.l. een cello-con
cert van Hennëtte Bosnians, de jonge
pianiste die wij verleden week in het
oncert van Gneg zoo hartelijk moch
ten toejuichen, liet feit dat de leden
der H.O.V. de primeur van het werk
kregen maakte, den avond nog belang
1 ijker. Rechtuit gezegd, ik heb er
geen spijl van de Kammerspiele even
aan huu lot overgelaten te hebben,
want de kennismaking met Hennëtte
Bosnians als componiste was zoo'n
slippertje wel waard. De toondichte-
noenit haar werk een Concert
voor violoncel en orkest, inaar feite
lijk is het eer een Symnhonie concer
tante met een obligaat-cellopartij.
Het is ook trouwens te begrijpen dat
zij haar werk dien vorm gaf, trou
wens welke componist,die met z'n tij<
meeleeft, zon 111 staat zijn een con
cert te schrijven naar de geijkte be-
teekenis van dat w oordandaar
ook dat zulke werken in onzen tijd
haast niet meer bestaan. Het was mij
direct een aangename verrassing te
constateeren dat mej.Bosnians liet
compositievak kent.
Zij jongleert niet, als zooveel jonge
componisten of zich aldus noe
menden op de ladder zonder spor
ten, maar voelt vasten grond op ©eu
goed beheersche geëvolueerde tech
niek. De moderne effecten die zij
brengt zijn geene zin'ooze experi
menten of onbewuste toevalligheden
die aan den kenner maar al te gauw-
de onhandigheid van den componist
verraden, maar door dc goecgclooviee
gemeente, die al wat nieuw en ge
durfd klinkt prachtig vindt, vaak al.
genale vondsten uitgekreten worden.
Het werk van Henriêtte Bosnians
als een compleet meesterwerk stem
pelen zou ik niet durven verantwoor
den, aan zulke uitspraak zou ze wel
licht zelf het minst geloof hechten
De moeilijkheid waartegen zij noc
ui t opgewassen was. bestond hierii
dal zij in zulk onu ::ngi ijk werk georn
i volkomen eenheid kon brenj
den heeft, wat ons niet verwonderen
moet, gezien haren jeugdigen leeftijd.
Vergelijken wij het eerste deel met de
benle overige, dan komt het verscliil
van stijl al zeer scherp uit. De eerste
Satz hangt nog min of meer vast aan
school en traditie, alhoewel ik stip
het graag aan hare kennis van con-
trapuntiek, vormbeheersching, kleur-
zin en handigheid in :t behandelen
der instrumenten alle respect af
dwingt. Deel 11 echter, een Da capo-
stuk (Presto) suggereert direct eon
heel andere stemming, het harmo
nisch palet wordt rijker door de me
nigvuldige alteraties, de fantaste oer
conceptie blikt in grootere minnen,
sommige orchestrate effecten mogen
vondsten genoemd worden. Het slot
deel, in eigenaardigen rondovorm,
vormt echter het cuhninatie-punt vnn
liet werk. Het schijnt mij toe dat de
componiste, hoe verder zij met haar
werk vorderde, zich losser en vrijer
voelde om zich openhartig uit te spre
ken desnoods in geaurfde taal. Ln
dit geeft hoop voor hare verdere ont
wikkeling. I11 dit laatste deel frap
peerde mij sterk de stemmige passa
ge waar een Oosiersch motief in de
blazers zweeft boven eeai bloeiende
cantilene v an de ceilo. En expressieve
cantabiles kan Henrietta Bosnians
schrijven, haar werk is trouwens een
stroom van melodie. Ln dit opzicht
trof mij' ook de passage waar liet
viool-solospel van Willem Knikker het
mooie zangthema van Loevensohn met
zangerig contrapunt omrankte.
Het opus van Henriette Bosnians
geeft de beste verwachtingen voor de
ontwikkeling van haar onbetwistbaar
sterk compositie-talent, te meer om
dat 't naast stevige vakkenni^een ge
zonden zin voor normaie evolutie in
het wezen der toonkunst, en een mi
me fantasie typeert.
Loevensohn was prachtig, hij ver
dedigde iiet werk met zijn machtig ta
lent, blijkbaar met voorliefde en en
thousiasme.
Gerharz en zijn orkest overtroffen
ditmaal zichzelf. Geen wonder dan
ook dat het een ovatie van belang
werd, waarin buiten componiste en
soiisl., alle medewerkenden hun aan
deel kregen.
Toen ben ik weer op een drafje
naar mijn „Kammerspiele" gehold
waar ik nog genoeg te zien en te hoo
ien kreeg om een goed oordeel over
dit ensemble te kunnen vormen. Als
prettige amusementskunst mogen de
Musikalische Kammerspiele van JJr.
Erich Fischer zeker hoog aangeschre
ven worden Wat deze menschen pres
toeren gaat verre boven het alledaag-
sche operette- of vaudeville-genre
uit. De kluchtsn die zij vertoonen wor
door het artistieke van spel cii
zang oji een vrij hoog, en vooraf be
schaafd niveau gebracht. Dr. Fischer
maakte de op te voeren stukken pas
klaar met geadopteerde muziek uit
't oudere operette- en opera-comiqne-
reperïoire, hij koos daartoe nummer
tjes van bepaald goed allooi, dezen
avond hoorden wij aldus muziek
Joseph Weigh, Jacques Offenbach en
Karl Dilters von Dittersdorf. De stuk
ken zelf, al zijn ze wel wat ouder-
etsch, doen smakelijk aa.11 en hebben
de bekoring van fijne distinctie en
oergezonde grappigheid. Voor bai'd-
nekkige aanvallen van hypochondrie
lijken mij de Kammerspiele een on
feilbaar geneesmiddel; ze laten je nog
gezond lachen en anderzijds
)en ze niet in 't minst den goeden
smaak.
In „Onkel Tobias" waardeerden
ij tevens de prachtige stemmen
de sopraan Emmy Grïesinger en den
tenor Max. Meusing. In „Seine
Schwester" het buitengewoon knappe
mspel van Claire Jache, Mensing
len regisseur Herbert Neustadt.
Tot slot ging nog „Ein Roman in der
Waschküclie", het duospel van Claire
Jache en Emmy Griesinger, dat het
succesnummer van het gezelschap
ordi. Iets zoo fijn komisch heb ik
nog nooit op de planken gezien als
deze grappige schets. Wat Claire
Jache hierin als de waschvrouw
presteert getuigt van een buitenge
woon talent in het komische genre.
meer daar zij al'e overdrijving
eet te weren. Eens te meer bewon
derde ik in bet stukje het heerlijke
orgaan van Emmy Griesinger in de
fijne muziek van Dittersdorf. Ook de
begeleiding op den vleugel van Ile-
lene I.achmanski-Sehaul bewaarde de
nooiigc distinctie.
Ik kan de Kammerspiele bij nader
bezoek ten zeerste aanbevelen. Naar
ik verneem komt het gezelschap bin
nen veertien dagen hier weer.
JOS. DE KLERK.
mevr. Scheepers op die gebied pres
teert.
Artistiek is alles wat zij doet, steeds
in hooge mate. De muziex is van nie
mand minder dan v. udf Debussy,
Audré Helle heeft er eenige aanteeke-
ningen bij gemaakt betreffende don
loop van het verhaal.
De dansen en de pantomimes zijn
eigen ontwerpen van mevrouw Schee
pers. Met La Boite h Joujc ;e w.enr-
morgen in Holland d cer-'.c op
voering gaat geeft mevr. Scheepers
iets geheel nieuws. De muziek van
Debussy is echte, suggestieve kinder-
muziek. Met de eenvoudigste midde
len worden duidelijk en expressief de
situaties en karakters geteekend. Elke
pop is een symboc! van .en mensch-
type en men zal in het geheel meer
een karakteristiek- en en stemming
uitbeelding dan natuur nabootsing heb
ben te zicu. De zeer bijzondere dé
cors waarin aan de meest moderne
etscheu en nieuwe inzichten op too-
ueelgcbied wordt recht gedaan, zijq
ontworpen door een jong stadgenoot
Theo Bcune.
Het is te hopen, dat deze zeer merk
waardige opvoering te Haarlem de
belangstelling zal vinden, die zij ver
dient. Vooral ook voor de jeugd,
aan wie wij immers zoo gaarne
schoonheid bijbrengen, vestigen wij
nog eens do aandacht op dit zeer bij
zondere kinderbalLt.
AANBESTEDING.
Vrjjd3g werd aihier door het Ministerie
»n Waterstaat aanbesteed: het uitbrei-
>n van den werkspoorbrug benoorden
strandpaal 2.550, behoorondo tot do wor-.
".en tot verdediging van de Noordzeekust
n de provincie Noord-Holland, Inge-
•olgc dc wet van 15 Juli 1S9S (Staats
blad no. 1S7), benoorden strandpaal 9.800.
Raming f 27000. Laagste iDsehrjjver: A.
C. Kooyman, tc Vlieland f 22222.
TYPGGRAFEN.
Donderdagavond vergaderde
afdeeling Haarlem van den Alg. Kcd.
Typografenbond in het gebouw van
den Protestantenbond.
I11 een tweetal vergaderingen wer
den besprekingen gevoerd over de
afgeloopen stakingsactie in dc week
van 16 Januari 1923 en deze ten
einde gebracht.
In de plaats van den voorzitter,
den heer J. A. Srijnders, die bedankt
had, werd gekozen de heer \V.
Sterk Jr-
H. KAASENBROOD. Mtt ingang
in i Februari is aan den dienst van
Den Hout en Plantsoenen gepensioa-
ncerd de hovenier H. Kaasenbrood.
Op het kantoor werd hij door den
Directeur van den dienst, de heer J. L<
Bouwer, toegesproken. Hem werd. na
mens het personeel een hertegewei met
inscripte aangeboden.
Het Tooneel
Het onvermiidelijke
door Nieuw Leven.
N i e uw Levou is een van de
meest consciëntieuze dilettanten ver-
e-eniprincen van Haarlem. Telkens
weer als ik een opvoering van deze
voveenionn? bijwoon, valt het mij op.
hoe ernstie in «leze club wordt ge
vorkt. De voorstellingen ziin uitste
kend voorbereid, van de aankleeding
van het tooneel is altijd weer veel
werk gemankt hoe aardig zag gis
teren bijv. de tuin bij de familie
Raadveld er uitde uitspraak is
over het algemeen beschaafd en de
dictie coed verzorgd en er wordt met
volle liefde gespeeld. Wanneer men
nu en dan te kort schiet, dan komt
dit meer door gebrek aan kunnen
door gebrek aan ©rast of toewij
ding.
Gok bij de voorstelling van Het
Onver 111 ij <1 c lij k van mevr.
ChapelleRoobol vielen al deze
goede eigenschappen mij weer op.
Het was duidelijk ie zien, dat er ,,ge-
erkt" was en 111 de tooneeien, ciie
geen ..groot spel" vereischten werd
ookriieel wat bereikt. Het was dik
wijls een genoegen naar het beschaaf-
tie, sérieuse spel van riez© dilettanten
tc zien. Vooral in Trucu bezit Nieuw
Leven een kracht, waarvan nog heel
veel te verwachten is. Dez© dilettante
is nnj ook bij de vorige opvoering
reeds opgevallen door haar welbe
grepen spel. Zii speelt met groote na-
t.uiirliikheid en loont ijl baar sj>el veel
intelligentie. Nooit vervalt zij in
vaisch pathos en daarom verstoort zij
ook nooit de illusie. Haur dictie is
zeer veizorgd. zn beweegt zich met
groote gemakkelijkheid op het too
neel en maakt ecu zeer beschaafden
indruk. Zii is van Nieuw Leven dan
ook verreweg de öcste kracht. Aan
het slot van II had 721 mevr kunnen
laten voelen, dat dc ondergrond van
haar spel met Eommerhof de liefde
voor Otto was. maar overigens gaf
zii voor een dilettante werkelijk knap
spel.
t.uar tooneel zuster Nellv. heb ik
het meest 111 dc kalme tooneo>en en
m ce licfdescèue met Otto gewaar
deerd Vooral in de uiting van haar
warme genegenheid voor Otto was zij
zéér goedToen was zii wel volko
men dc vrouw, die lief heeft 1 Zelden
heb ik liefdescènes beter door dilet
tanten zien spelen. In de groote dra
matische scènes - zooals 111 III
schoot zii echler te kort. ILerin hin
derde vooral eon te afgebeten wijze
van smeken. Het telkens sterk den
klemtoon leggen op één woord «1 het
monotoon zegden van de rest van een
zin gaf toen iets zeer eentonigs aan
haar dictie. En ook In haar actie
toonde zii dat zri Je rol :n óio toonee
ien niet aan kon. 'l"ru«Si won het «laar
-errc van haar. Toch trof cok Nelly
mij door haar consciëntieuze wjjz«
van spelen en haar beschaafde uit
spraak.
Do diüettant. die O'.to speeldo.
heeft in ztin optreden altijd ïeta da*
LA BOiTE a JOUJOUX. ajs voorbestemd doet schijnen om
Wij willen nog eens de aandacht rien braven jongeling te spelen. Het
'stigen op 't .-cinderballet „La Boite a( hii op het tooneel altijd ovor-
4 joujousc De Speeldoos -- dat 1 j5 va» "uperioriteit a's
morgen in onzer Stadsschouwburg m.asch. In dc rol van Otto kwant
door mevrouw Scheepers—Geuer <jji minder te mus dan in het stuk van
vu:: tt„„i„„. t>-
Dat bewijst meto n da', de comito- zal worden gegeven. Wij, Haarlem- Jan V3n Bos. Maar ook hii r-peell vol
nïste zichzelf nog niet geheel gevon- rners, weten nu langzamerhand al, wat toewijding. Ilii hoede zich echter