HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
De eerste Nederlandsche
Tooneelmaand te Den Haag.
DE FILMSTAD
E9AANDAC IX FEBRUARI 1923 TWEEDE BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 141
Ondanks de veie en telkens her
haaide jeremiades in sommig© kunst
kringen over het tooneel en ondanks
de beweerde mailoise jn de theuter-
wereld is er in ons land nog nooit
een zoo oprechte, werkelijke interesse
voor het tooneel .geweest als tegen
woordig. De kunst van het tooneel
staat veel meer in liet midden der
belangstelling van kunstenaars en pu
bliek dan vroeger. Die belangstelling
blijkt tekens weer. Zij sprak uit de
internationale theater-tentoonstelling,
die verleden jaar te Amsterdam weid
gehouden, zij komt nu weer tot uiting
in de eeiste ...Nederlandsche tooneel
maand", welke te 's-Gravenhage, op
initiatief van do Tweede afdeeling
dat is de afdeeling Bouwkunst en
Kunstnijverheid van den Haag-
schen Kunstkring ts georganiseerd
en Zaterdag 10 Februari is geopend.
Het doel van deze tooneelmaand"
is een overzicht te geven van wat in
Nederland thans op tooncetgebied is
bereikt of boreikt kan worden. Men
heeft zich daarbij niet alleen willen
beperken tot het tooneel in den eigen
lijken zin met inbegrip van den
dans maar heeft ook aandacht wil
len schenken aan verwante vormen
van uitbeelding, zooals liet marionet
tentheater en het schimmenspel.
In zeker opzicht kan deze Haagsche
tooneelmaand dus 11 voortzetting van
de internationale thoateitentoonstel
ling te Amsterdam worden genoemd.
Er is een beperking voor zoover de
deelneming aangaat, omdat zij niet
internationaal is. doch uitsluitend het
werk van Nederlandsche kunstenaars
omvat, er is een uitbreiding, waarbij
niet alleen de kunst van de theater
décorateurs de architecten en de
schilders dus zal geven, maar ook
de tooneelleiders en tooneelspelers aan
het woord wil laten komen. Men wil
zich dus 111 deze eerst© Nederlandsche
tooneelmaand niet als te Amster
dam alleen bepalen tot een theater-
tentoonstelling, jUl?n zai in den Haag
ook voorstellingen en demonstraties
van bijzondere artistieke waard© ge
ven, waarbij dus verschillende stroo-
mingen „in actie worden vertoond.
Zoo zal door Het Schouwtooneel eon
opvoering in marioncttentrant worden
gegeven van het merkwaardige stuk:
„De opgeknoopte, die werd nfge-
knoopt", waarvoor dit wel eenigs-
zins in strijd met den aanhef van
mijn artikel in I-Iaarlem helaas veel
te weinig belangstelling is geweest 1)—
zoo zal verder door de llaghespelers
„Het Mirakelspel van onze Lieve
Vrouwe door Simon Koster naar
liet oud-Fransch bewerkt worden
vertoond en zal onder leiding van Al-
bert van Dalsum een maskerspet
,,The only Jealousy of Liner" van W.
B. Yeats in de vertaling van Helene
Swarth worden opgevoerd. De op
voeringen van het Mirakelspel van
Onze Lieve Vrouw en liet maskerspel
zullen beide plaats hebben In de Rid
derzaal te Den Haag. Dat de Haag
sche Kunstkiing in etu-i worui ge
steld twe© van ue Deiaugrijksie opvoe
ringen m uit middeiceuwsca muieu
te doen plaats Leunen, is wei hei bes
te bewijs, dat uos de Kegeéring zich
meer bewust vvoiut van ue groo.c cui-
tureele waarde \an het tooneel.
De eerste Nedeilandscne louneel-
maand is Zaterdag in Deu Haag be
gonnen met de opening uoor oen voor
zitter Dr. J. B. B. ue Koos voor de
Uieatertentoonsteiiing, die in ue Rol
zaal wordt gehouden. Deze tentoon
stelling is nu zij uitsluitend aan
Nederlandsche theaterkunst is ge
wijd uit den aard der zaak met
zoo belangrijk als die van 1922 te Am
sterdam, waarop kunstenaars als Ed
ward Cordon Graig, Adolpli Appia,
Jessner, Ernst Stern, Lmil Orlik, Ro-
chus Gliese, Louis Jouvet en Lmil
Pirchan o.a. exposeerden. Maar als
uiting van zuivere Nederlandsche
theaterkunst is zij zeker zeer interes
sant, al missen1 wij dan ook zeer het
werk van Frits Lensvclt en Nel Bron-
gers, dat aan de Nederlandsche afdee
ling van de internationale tentoon
stelling zoo groote waarde gaf.
Het zal mijn lezers misschien ver
wonderen, als ik hier met de beken
tenis kom dat ik mij op zulk een
theatêTtentoonstelling feitelijk even
zeer leek voel als op eon expositie
van automobielen en motorrijwielen.
(1) Zou dit stuk niet iets zijn voor
de laatste opvoering van Het Too-
neelverbond
'Een reizend redacteur, die de preten
tie heelt ook. tneatercriticus te zijn,
moet hierover toen met eemge auto
riteit kunnen schrijven, zoo zult u
misschien denken. ji.iur om decor
ontwerpen te beoordeelen, daar
voor behoort nog iets anders dan
eenige tooneelkennls. Noemde ook
Top N'aeff zien verleden jaar in de
groene Am.terdammcr niet onbe
voegd om zulk werk van toone©deco
rateurs critjsch te bespreken? Met
baar ben ik niet mijn bekentenis dus
niet bepaald in slecht gezelschap."
Herman Kloppers schrijft terecht in
het Februari-nummer van II e t M a s-
k e r, dat geheel aan de eerste Too
neelmaand tc Den Haag is gewijd:
„Bekijk een decor-ontwerp niet,
zooals gij een teekening beziet, liet
kan uitnemende kwaliteiten bezitten
als teekening en een slecht decor-
j ontwerp zijn. Het kan als teekening
u- een schoonheidsontroering geven
en als decor-ontwerp banaal wezen of
ze'.fs valscb. Het kan örigineol zijn
as teekening en vol conventie als de
cor. Het'kon goede schilderkunst zijn,
goede kunstnijverheid er goed© archi
tectuur en ondanks deze hoedanighe
den geen tooueelkimst. Het khn ook
tooneedkunst zijn en bovendien nog iets
Maar dat iets doet niets ter zake van
liet tooneel".
Een decor-ontwerp kan op zich zelf
mooi wezen en mii zelfs schoonheids
ontroering geven, maar zal misechien,
uitgevoerd als decor een mislukking
blijken te zijn.
Wat ik in dit artikel wil geven, is
dan ook niets dan eonige indrukken
van een belangstellend toeschouwer
en Lefhebber van het tooneel, die
van decors en on I wen ven wat meer
heeft gezien dan de meesten zijner le
zers.
Voornamelijk bcstRat deze exposi
tie a's de thentertentoonste'liny te
Amsterdam -- uit een verzameling
decor- en coetuum-ontwerpen, aqua-
-el-teekenineen. m"ou?ttes dat zijn
de verkleinde modellen van een too-
neeldécor op ongeveer 1/20 van de
ware grootte foto's, costuums en
maskers. Het is dus bijna uitsluitend
weer een tentoonstelling van toomeel-
dccorateurs, van het werk dus van de
schilders en architecten voor het too-
nee1. Ik geloof, dat men op meer be-
langstel'ing bij het publiek en in too-
neelkringen zou hebben kunnen re
kenen. wanneer men haar wat had
uitgebreid en zich dus niet uitsluitend
tot het „decoratieve" had bepaald.
Het was wel opmerkelijk, dat de
teekening van .Tan C. de Vos in het
Wonderkind, door Willv Slujrters en
van Louis Bouwmeester, als Lode-
wiik XI door P. van d'er Hem het
meest de aandacht trekken. Op een
tentoonstelling van Nederlandsche
toonee'.kunst had ik ook gaarne iets
meer van de Nederlandsche tooneel-
ss>:lers gezien. Men zai mij misschien
wijzen op ue bijzondere opvoeringen,
die zu ien worden gegeven, maar in
de keuzo heeft men zich behalve
dan bii de vertoon;ng van „De opge
knoopte, die wordt af geknoopt"
uitsluitend bepaald tot de artisten van
De Haghespelers. Het was dan ook
wel onmerkeJiik. dat ik bii de opening
Zaterdag behalve de leden van het
gezelschap Verka.de geen enkel
tooneelspe.er of tooneelspeelster heb
gezien. In de eigenlijke tooneelkrin
gen bestaat voor deze tentoonstel ling
aus blijkbaar al heel weinig belang
stelling.
„Is de theaterkunst tegenwoordig
ook nog de kunst van den tooneei-
SDeler of is zii het alleen van den too-
neeldecorateur?" vroeg mij niet
zonder eemgo bitterheid een be
kende aclrice verleden jaar op de in
ternationale tbeatertentoonstelling te
Amsterdam. En ik dacht, toen ik op
de tentoonstelling voor den spreken
den kop van Bouwmeester stond,_ die
mii meer zei dan het mooiste-décor-
ontwerp aan den wand aan onzen
grooten acteur, die, toen hij eenige
jonge modernen heel lang over decors
en nog eens over decors had hooren
smeken, eindelijk vroeg: „En heb
ben de heeren ook wel eens komedie
gespeeld?"
Het bestuur heeft de vrijheid van
exposeeren wijselijk niet beperkt tot
het exposeeren van enkele richtingen.
Er zijn onder de ontwerpen en de ma
quettes voorbeelden, die zeer nauw
aansluiten bij hef naturalisme zoowel
als pogingen tot zuivere styleering.
Willem Deering. de decorateur van
de Nationale Opera biivoorbeeld, staat
blijkens ziin maquettes voor Othello
nog midden in den tijd van natuur-
nabootsmc en ook A. C. Sommer
toont zich in zijn ontwerpen voor een
operette van het Londensoh tooneel.
allerminst een nieuwlichter. Zeer
goed geslaagd en veel moderner
is Sommer's maquette van een
rechtliinigen" tooneelbouw in neu
trale kleur, waarin de kleuren door
verschillende belichting worden ver
kregen. Jaap van Dam staat met zijn
aquarellen-teekeningen voor „De
wandelende Jood" ook dichter bij de
zwoele Duitsohe romantiek dan bij een
Cordon Graig. Maar hoe groot de in
vloed van dezen gonialen Engelsch
man ook op de Hollondsche kunste
naars is geweest, zien uij op deze
tentoonstelling herhaaldelijk gede
monstreerd. Er ziin decor-ontvver
pen zooals die voor Driekoningen
avond van George Rueter en voor
Strindberg's Advent van Herman
Kloppers. die onmidde lijk op Cordon
Graig z m geïnspireerd. Andere
zooals Rueter's ontwerp van Salomé
toonen weer een navolging van het
verk van Appia. Sterk op Russische
oorbeelden geïnspireerd leken mij de
ontwerpen voor programma's en cos
tuums van Maddy Vegtel.
Opmerkelijk is ook het werk van
Johan de Meester Jr., die indertijd
met zijn aardige, frissche décors voor
Paarlen bij Roy aards reeds van zijn
talent in deze richting bewijzen gaf.
De Meester leek mij vooral in zijn
ontwerpen voor Die Verführung van
Komfeld en de decors voor „As you
it'' dichter bij de Duitschers te
staan dan bij een Cordon Graig met
zijn platte vlakken en zijn stijgende,
■erticale lijnen.
Tot de meest modernen behooren
)r- J. R. B. de Roos en Gerard Rut
ten, die het effect zuiver in „styles-
ren" zoeken. Hoe deze ontwerpen
met hun felle, hard gele, roode en
blauwe kleuren op het tooneel zou
den voldoen, kan ik mij moeilijk
voorstellen. Ik heb oen vaag ver
moeden, dat het den meesten toe
schouwers „groen cii geel" voor de
oogen zou worden. Deze decorateurs
dringen zich met hun werk naar
mijn smaak te veel naar voren. In
zulke decors is er van aandacht voor
de spelers bijna geen sprake meer.
De ontwerpen van Rutten voor per
sonen uit het Mirakelspel hoewel
m hun puntige vormen, vooral bij
den nar, dikwijls heel geestig pas
sen heel weinig bij den primitieven
geest van dien tiju. Een décor-ont
werp van denzelfden kunstenaar
voor Romain Rolland's Danton viel
echter op door zijn stoute conceptie.
Nog veel verder in de Styleering
gaan P. Zwart en V. Huszar met
hun „beeldend tooneel Hier nade
ren wij ongeveer het „dadaïsme".
Mijn voorstellingsvermogen ik er
ken het nederig is niet groot ge
noeg deze heeren in hun fantasie te
volgen.
Een groote plaats op de tentoon
stelling nemen de „maskers" in. De
maskers Van Hildo Krop voor het
maskerspel van The only Jealousy of
Emer en vooral de karaktermaskers
van Chris Agterberg en die, welke
in 1921 voor het lustrumfeest te
Utrecht zijn gemaakt, behooren tot
de mooiste inzendingen. Prachtig
zijn de expressieve maskers van den
vrek en den idioot van Agterberg en
met genoegen zag ik zijn geestige
koppen weer van de rugraine, de
rheumatiek, den Uebermensch en het
daV.belmasker van den komediant-
Ook het masker van den „Leugen
van P. A. Hofman is zeer karakteris
tiek.
Jutcrcss&vt is ook de inzendiag
van de toouedschool. Met veel Ie
langstelling heb ik staan kijken naar
de grafische voorstelling, die Bal
thazar Verhagen voor zijn leerlingen
van Sophocles' Electra en Oedipus
heeft gemaakt. Toen ik daar stond
te kijken naar de op en neer gaande
lijn der ontroeringen van Electra en
de stuwingslijn van Oedipus keek ik
onwillekeurig even naar den kop van
Bouwmeester, die er dicht bij hing
en ik vroeg mij af, wat onze groote
tooneelspeler zou zeggen. als hij
hoorde, dat de leerlingen van de too-
neelschool Oedipus' ontroeringen te
genwoordig volgens dc grafische lijn
bestudeeren. Ik vermoed, dat hij zou
uitroepen„Zijn ze nou heelemaal
bedenfin, u begrijpt me wel.
J. B. SCHUIL-
De Nederlandsche vlieg
tuig-industrie gepasseerd
Een protest van de N. V.
Nederlandsche Vliegtuigen-
fabriek.
De N.V. Nederlandsche Vliegtuigen-
fabriek verzocht aan hei Haagsche Ane-
a-kantoor naar aanleiding van het ant
woord van den Minister van Kolomen op
le vragen van den heer Ter Hall, hel
volgende te willen rondzenden
Het antwoord van den Minister vaa
Koloniën op de vragen van deü heer Ter
Ilall betreffende „bevoorechting" der
buiienlandsche vliegtuigindustrie", be
vatte o.a. de mededeehng, dat het ooi-
deel over de geleverde Fokkerjagers
minder gunstig was. Het lag oorspron
kelijk niet in onze bedoeling hierop in
;e gaan, en wel daarom niet, daar hel
juist een type geldt, dal gedurende den
wereldoorlog het Fokkervliegiuijr eens
wereld-reputatie bezorgde; er werden im
mers van dit type meer dan Sooo exem
plaren gebouwd en het is het eenige
type waarmee heden bij vele Entente-
legers nog bij voorkeur gevlogen wordt,
Alleen de „6" aan „Koloniën" gele
verde voldoen niet, althaas volgens den
Minister. Ons is alleen bekend, dat deze
Jagers in Indië tot heden zeer veel ge
vlogen worden en zonder eenig onge
val, hetgeen van de geleverde „buiien
landsche" vliegtuigen niet gezegd kan
worden, daar de laatste ernstige en doo.
de'ijke ongevallen gebeurden met de
HaviOands en „Vickers" vlicgbooten.
n enkel^ klacht over de door ons
geleverde vliegtuigen is ons, noch doo.
Luchtvairtafdeeling, noch door het
Departement ter kennis gebracht; ook
de garantietermijn zonder eenige gel
delijke vergoeding verstreken. Van par
ticuliere zijde vernamen wij, dat de koe
lers te groot bleken te zijn en de in de
plaats van de beroemde BMW-motoren
gekomen Siddeley-motoren, de vlieg-
cigenschappen niet verbeterd hadden.
Beide veranderingen, en nog vc!e an
dere, zijn tegen het advies der fir
ma, door den heer Vreeburg, than»
chef van den technïschen diens: aldaa»,
die ook het andere vliegtutgmaienaaj
aankocht, persoonlijk voorgeschreven en
Jiet is ook dus niet te verwonderen,
ons geen klachten bereikten. Evenmin
zullen ex slechte rapporten over het ove-
r.ge, door hem aangekochte buiienland
sche materiaal, opgemaakt worden.
Nu echter het z.g. mindei gunstige
oordeel, door den Minister i.e. zijn rap
porteurs, als reden voor het wederom
plaatsen van belangrijke „aanvulhngs-
oiders" in hel buitenland wordt opgege
ven, meenen wij hiertegen heftig te i
ten pretesteeren. Behalve dat, protestee
ren wij er tegen, dat een Ilollandsch
Minister de Hollandsche industrie op
onverantwoordelijke wijze een bewijs van
onvermogen uitreikt, tcrwij' de dooi
deze industrie geproduceerde toestellen
bij leger en vl-oot sedert 2Yj jaar tot
grootste tevredenheid in gebruik zijn
andere buiienlandsche Regeeringen
luchtvaartmaatschappijen, herhaaldelijk
blijk geven in onze industrie een groot
vertrouwen te stellen.
De „bevoorrechting der buitenlandsche
industrie", zooals gedurende de laatste
drie jaren systematisch wordt doorge
voerd, vindt dan ook zijn oorzaak
geheel ander gebied.
Men behoeft dan slechts de hist<
der bestellingen na te gaan om de be
voorrechting der bijna uitsluitend „le
verende firma" of beter gezegd „be-
middelmgsfirma" te constatecrec, doo»
welke deze „buitenlandsche" orders be
zorgd worden.
Hetgeen ons echter het meest grieft,
is dat wij niet voldoende en loyaal in de
gelegenheid gesteld zijn mede te dingen.
Elke bestelling is, onder een of ander,
min of meer te verantwoorden, motief,
onzen neus voorbij gegaan en zoo wor
den er thans weder onder het m
„aanvulling'' sedert 19:8 verouderde
typen door de Engelsche industrie
rekening der Hollandsche schatkist
gebouwd, terwijl onze nieuwste en
dernste vliegtuigtypen gereed staan en
onze fabriek onvoldoende werk heeft.
Binnenland
BESTRIJDING VAN HET MOND- EN
KLAUWZEER.
Door de Ministers van Binnonlandsehe
Zaken cn Landbouw en van Financiën zal
aan H. M. de Koningin machtiging wor
den verzocht het wetsontwerp tot heffing
van bijdragen in do kosten van. bestrij
ding van het mond- en klauwzoer in te
trekken.
MONUMENT VOOR PASTEUR.
't Comité voor de Nederlandsche Pas
teur-herdenking heeft 10.000 francs ge
zonden aan de professoren Borrel en
Weiss te Straatsburg, als bijdrage tot het
monument dat te Straatsburg, waar Pas
teur zijn wetenschappelijke loopbaan aan
ving, zal worden opgericht.
Het Centrum schrijft:
Naar aanleiding van vragen, welke tot
het -Doorluchtig Episcopaat zjjn gericht,
of van dio zijde stappen zouden worden
gedaan in verband met de oprichting
een Katholieke Volkspartij, wordt ons
door Z. D. H. den Aartsbisschop opgedra
gen de volgende medodeoling te doen
„Het' Doorluchtig Episcopaat heeft te
vorigen jare met betrekking tot
Nieuwe Katholieke Partjj duidelijk v
klaard, dat hot is tegeu een scheuring
do Katholieke Staatsparty. In dat gevoe
len is geen verandering gekomen. Het
Doorluchtig Episcopaat acht het daarom
overbodig de toen afgelegde verklaring
nog eens t© herhalen ten
Katholieke Volkspartij".
GALGENHUMOR. 1
Men meldt uit Oostertteek aan "de
Amh. CL
Twee bij de politie niet al te gun;
stig bekend staande klantjes, waarbij
zich zokereK&reltje bevond hadden van
de gelegenheid gebruik gemaakt, <hat
de bewoners afwezig waren. In het
pension Beau Séjour aldaar binnen te
dringen en hun vermoeide ledematen
on de "zachte kussens van een der k>^
geerbedden uit le strekken en in den
slaan verfretelheid tc zoeken van de
zorgen des levens. Helaas, hoe werden
hun zoete droomen wreed verstoord
De politie, die er kennis van had ge
kregen. dfet zich in genoemde in
richting ons-enende gasten onhie'den.
deed des nachts en inval en vond bei
de loeé's in diepen slaap verzonken,
broederlijk naast elkaar uitgestrekt.
Toen men de heeren gewekt had en ver
zocht had toilet te maken en mede te
gaan. werd daaraan gewillig vol
daan. waarbij echter een der gasten
aan de agenten mededeelde, dat men
•n dit hotel niet gewoon was. zoo
vroeg eewekt te worden en dten hee
ren verzocht ove- eenige uren terug
te komen, terwijl Kareltje uitriep
„Dat had mijn vader nog eens moeten
weten, dat ik het zoover heb gebracht
in een eerste klas hotel aan den
Utrechtschen weg te kunnen logee-
ren". Zii werden nu naar een minder
•confririabeE "hotel overt?'Ibracht, en
daar beiden noe wat met de justitie
te vereffenen hadden, den volgenden
morgen naar Arnhem getranspor
teerd.
EEN KRANIC POLITIEMAN.
„De Tel.' deelt mede:
Vrijdagavond omstreeks 8 uur stopte
de Sloterdijkdienst van de E. S. M.,
bij de Zeven Provincicnstraai op den
Admiraal de Ruyterweg te Amsterdam,
om passagiers uit te laten. Ter relfder
tijd naderde de sneldienst uit Haarlem,
die drie minuten later uit Sloterdijk ver-
trekt. Door den dikken mist zag de be
stuurder van den sneldicDSt waarschija»
lijk den Sloterdijkdienst niet; in elk ge
val kwam de tram met volle vaart aan
zetten. Een surveilleerend agent van
politie. Ter Haar geheeten, die een on
geluk voorzag, had de tegenwoordigheid
van geest met zijn electrische zaklan
taarn den sneldienst vlug op de rails
tegemoet te loopen, door welk wit lichv
de bestuurder van den naderen trein
mei de remmen in werking bracht. Hij
kon echter een botsing niet verhinderen,
waardoor beide wagens ernstige mate
rieel schade opliepen en de balcons
eenigszins werden ingedrukt. De kop
lampen van de sneltram en het roode
siuitlicht der Sloterdijker werden verbrij-
ztld. Persoonlijke ongelukken kwamen,
dank zij dezen krar.igea politieman, ge
lukkig niet voor, oLchoon het achterbal-
con van den aangereden wagen was ge
vuld met passagiers. Men kan zich
voorstellen wat de gevolgen hadden kun
nen zijn, indien de beambte Tor Haar
niet die tegenwoordigheid van geest had
betoond.
E AFVLOEIING VAN ONDER
OFFICIEREN.
Naar De Telegraaf verneemt zullen
door het departement van Financiën, in
overleg met het ministerie van Oorlog
in 1923 honderd beroeps-militairen, be
neden den rang van officier, in aanmer
king kunnen komen voor een benoeming
ot commies bij 's Rijks belastingen. Als
eischen worden gesteld: ongehuwd, leef
tijd van 2228 jaar, krachtig en gezond
gestel, bij een daartoe in te stellen ge
neeskundig onderzoek te bepalen. De
verdeeiing over de «apensoorten is als
volgtgenie 6, bereden artillerie 14, ca
valerie 16, vesting-artillerie 24 en infan
terie 40, in totaal 100 plaatsen. Het ver
gelijkend examen zal t. z. t. te Arnhem
worden gehouden.
EEN DREIGBRIEF. De commis
saris von politie in de 1st© afdeeling
te Rotterdam ontving gisteren een
briefkaart, waarin hem aangezegd
werd 100 in den .Boschhoek" (het
toevluchtsoord voor dakloozen) te de-
poneeren, daar anders „de zaak in
brand zou worden gesloken. De brief
kaart was onderteekend: W. v
De politie ging de lijsten der vaste
klanten van den „Boschhoek" eens
na en vond daarop ©cn naam, waar
van de initialen overeen kwamen met
de onderteekening. De drager ervan
werd bij de politie ontboden en viel al
ras door de mand. De man had jaren-
land aan een zuivelfabriek te Zoeler-
meer gewerkt, maar was daar ontsla
gen, kon niet meer aan den slag ko
men en was aan het zwerven goraakt.
Er werd proces-verbaal tegen hem op
gemaakt
NOODLOTTIGE AANRIJDING. -
Donderdagavond werd ap den Hem-
brug een man, een bestuurder van
den Christ. Metaalbewerkersbond door
een vrachtauto aangereden. Thans is
de man, die niet meer gehoord is kun
nen worden, aan de bekomen ver
wondingen overleden. Uit het onder
zoek is gebleken, dat in de duisternis
de chauffeur den man, die met zijn
fiets plotseling voor de auto kwam,
niet gezien had.
Ernstige vechtpartij
Een doode, twee gewonden.
Uit Coevorden wordt t
In den nacht van Vrijdog op Zater
dag ontstond bij een feest tc Viieghins
(gom. Coevorden) een ernstige vecht
partij tusschen kommiezen, die geen
dienst hadden en eenige burgers. Ze
kere W. werd levensgevaarlijk go-
wond, door een schot in den buik.
Zijn broer kre-sg een schot in het
hoofd en stief onmiddellijk. Een
vriend van W., genaamd II., kreeg
een schot in den hals. Zijn toestand is
echter niet levensgevaarlijk.
Nader meldt hot persbureau Vaz
Dias nog.
In de school te Ylieghuis had gister
avond het jaarfeest plaats van de IJs-
vereeniging. Tegen 12 uur kwamen de
24-jarig© commissie G. N. en de 25-
jange commies G. E op het feest. Zij
weigerden entrc© te betalen, waarop
een twist ontstond uisschen hen en
controleur, den 17-jartgen J. W.
De commies G. N. trok onmiddellijk
zijn revolver en trof J. \V. levensge
vaarlijk in de buik. Diens broer, do
20-jarige H. W. snelde zijn broer to
hulp. Nu loste e©n nieuw schot en
raakte Hendrik \Y. in liet hoofd, zoo-
dezo onmiddellijk dood neerstort
te. Een derde persoon dl© hem te hulp
kwam, de 22-jarige J. H. II. kreeg een
schot in den hals, doch werd niet le
vensgevaarlijk gewond. Mij is evenals
de andere gewonde naar huis ver
voerd. De tweede commies F. is on
middellijk weggegaun om de mare
chaussee te Schoonebeok te waarschu-
•en. De opperwachtmeester ging on
middellijk naar de plaats des inis-
drijfs. De dader is gearresteerd.
SLOTTING VAN BLOEMENWINKSLS
OP ZONDAG.
In 'antweord op «en adres van do
Haagsche Bloennstenpatroocsverecniging
heeft de commissie voor de strafverorde
ningen den raad van 's-Gravcnhngo voor
gesteld, een verordening tot sluiting van
bloemenwinkels op Zondag vast te stol
len. De Kamer van Koophandel en Fa
brieken heeft het verzoek gesteund. Do
Commissie mankt echter «en uitzondering
voor de seizoenzaken op Schevcningen,
die gedurende het badseizoen jn:« op
Zondag druk worden bezocht.
VERDRONKEN. De 68-jarigo
mej. L. Hendriks te NieuTv-Weerdinge
is op haar driewieler te water gereden,
toen zij haar dochter wilde bezoeken, ca
is verdronken.
EEN BEEN AFGEREDEN. De
echtgenoote van L. D. te Dcdemevaart
is bij de brug te Balkbrug uit de nog
voortgaande tram in tegenovergestel
de richting gestapt en onder de wie
len geraakt. Haar eenc been is tot aan
de heup afgereden.
DE MIDDELBAAR ONDERWIJSWET.
Naar het Nederl. Correspondentiebti-
reau te 's-Gravenhago verneemt, is dozer
dagen van den minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappon eon nadero
nota van wijziging to verwachten viui de
bij do Tweede Kamer aanhangige Mid«
delbaar onderwyswet, en wel nopens hot
daarin omtrent het lyceum-onderwijs be
paalde.
VER. VAN NEDERLANDSCHE
GEMEENTEN.
De Vereenigicg van Nederlandsche Go-
meenten houdt, naar het orgaan dier
vereen:ging wordt medegedeeld, op 22 de
zer een buitengewone algemecne vergade
ring in het Jaarbeursgebouw te Utrecht,
ter bespreking van de f.uancioele ver
houding tosschen het Rijk en de ge
meenten.
DE ONGEVALLENWET.
By Kon. besluit vac 1 Februari j.l. no.
39, als bedoeld in artikel 40, lid 7, der
Ongevallenwet 1921 is bepaald: Het ta
rief, bedoeld in artikel i". eerste lid, der
Ongevallenwet 1921, wordt over het ka
lenderjaar 1923 met 25 ;>©t. verlaagd teu
aanzien van: a. do werkgevers der on
dernemingen die op 31 December 1921
voor risico der Ryksverzekeringsbank
waren verzekerd; b. hen, die met of la
plaats van de onder a genoemde werkgo-
vers in dezelfde onderneming als werk
gever zijn opgetreden of in don loop v«n
1923 al9 zoodanig zullen optreden.
UIT DE STAATSCOURANT.
sy Kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrondissement Utrecht, ter
standplaats do gemeente Soest, A. O.
Dammers, eandidaut-notnris to Soest.
By Kon. besluit zijn benoemd:
tot ontvanger der successierechten
(kantoor no. 2) tc Amsterdam P. A. do
Jong, thans ontvanger der registratio en
domeinen te Assen:
tot ontvanger der registratie (kantoor
uo. 1) te Rotterdam L. Offerhnus, thans
oatvanger der registratie en domeinen
te Schiedam;
is by Kon. besluit van 15 September
1919 no. 51 gedane benoeming vua Z. de
Kleyn tot ontvanger der registratie en
domeinen te Almelo ingetrokken en ia
hy benoemd tot ontvanger der reg-stratio
en domeinen te Breda.
Feuilleton
:het Engelsch van
GUY THORNE.
(Nadruk verboden).
20)
Isaacson vond dat zijn stem klonk
als een klok. Er ging een geweldige
kracht uit van dezen man, die ge
woonlijk zoo rustig en zakelijk was.
Er gloeide een rood licht In zijn oogen
zoo iets als men wel eens bij bloed
honden ziet als ze hun prooi ruiken.
„Wat is dat?" riep Tyler plotse
ling uit.
In de gang hoorden ze het geluid
van een man, die hord liep. Toen
volgde er een bons op de deur die
Wflliams een oogenbük later open
deed.
Tom Hunter wankelde naar binnen.
„Voor zonsopgnng", stamelde hij
met een vreemde stem. „Voor zons
opgang!"
HOOFDSTUK XXXIV.
Tom Hunter, detective Williams en
Tsaacson lagon plat op htm buik op
het korte geurige gras boven op den
heuvel. Het was pikdonker en zoo
warm als in een oven. Overal om hen
heen rolde de donder en af en toe ver-
verlichte een bliksemstraal het uitge
strekte en eenzame landschap.
„Ik kom terug om u naar het huis
te brengen", zei Tyler. Toen verdween
hij.
„Waarom gaat hij vooruit, om te
verkennen?" fluisterde Tom tegen Wil
liams.
„Voor den hond, meneer Hunter
Tyler heeft al een paai" dagen om
het huis heen gezworven en hij is
goede vrienden geworden met dien ko
lossalen hond, dien zo als waker ge
bruiken. Hij zal dien hond nu ver
moorden".
„Maar zou hij geen geluid geven?"
Williams lachte zachtjes. „Hij heeft
den hond den laatsten tijd lever ge
voerd en vanavond zit er wat prui-
sisch zuur in", zei hij.
.Het was nu bijna middernacht.
■Zij hadden een verklaring gekregen
van het hoofd van de poli tie tc Wey
mouth, die hun het recht gaf het huis
te doorzoeken. Het lichaam van Char
ley Maston Gore log nog op het too
neel in het afgesloten atelier. Aan de
geheimzinnige bewoners van het
„Mijn-huis" was geen bericht ge
stuurd van wat er gebeurd was.
De tijd ging vooibij vanavond zou
het geheim van de ontvoering van
kolonel Moore en zijp dochter opge
lost worden, ten goede of ten kwade.
Vanavond als hun plan gelukt©
zou Oscar Midwinter zijn laatsten
val uitzetten en dan ontdokken dat
hij er zelf in gevangen zaL Tot in de
kleinst© kleinigheden was alles gere
geld en op allerlei omstandigheden
was gerekend. Wat het ook kostte en
hoe moeilijk liet ook voor hen zijn
kon om hun gevoelens zoo te bcheer-
schen, Tom Hunter wist dat de mis
dadigers op heeterdjvul betrapt moes
ten worden. Hijzelfe, hoewel hij meer
te verliezen had dan een van
de anderen was niet meer
dan een enkeling in ht kleine lager
dat de bevelen moet opvolgen. Ze
wachtten vijf minuten en toen zagen
ze, al turend in de duisternis voor
hen, Tyler.IIij had absoluut geen ge
ruiseh gemaakt.
„Het is in orde", zei hij. „Met den
hond ben ik klaar. De oude vrouw
die het huishouden voor den majoor
doet, zit alleen in de keuken. Ze
drinkt jenever uit een flcssoh. Zullen
we verder gnan meneer?"
„Dadelijk", zei Williams. „De bei-
do heeren blijven op den achtergrond
totdat wij u noodig hebben.
Alles hangt er van af of \vo, zonder
gehoord te worden in het huis kun
nen komen en Tyler en ik welen pre
cies wat wo doen moeten
Ze stonden o;> en, voorafgegaan
door den jongeren detective liepen ze
langzaam naar het huis toe. Toen ze
dichter hij kwamen zagen zo. alsofeen haarspeld kunnen open maken!
het tusechen de plooien van de gor
dijnen uitkwam, een paar streepjes
licht en Tom maakte er uit op dat
dit de voorkant van het huis was.
Een seconde later raakte zijn hand
aan een steenen muur en hij struikel
de en gleed een eindje naar beneden
en kwam in een greppel vol brandne
tels terecht Nu liepen ze allen ach
ter elkaar en bukten zich tot ze om
het huis heen waren geloopen. Tom
zag dat er een flinke tuin omheen was
en dat om alles heen een hoog© muur
was gebouwd.
Eindelijk stonden z© stil. Bij het
licht van een electrische zaklantaarn
ontdekten ze een zware deur in den
muur. Daarnaast, vlak boven den
grond, was een vierkante opening in
den muur zelf, niet veel grootor dan
een rioolbuis. Tyler, die het licht vast
hield, terwijl Williams zich met het
slot van de deur bezig hield, wees hier
op.
„Voor den hond zei hij „zoodat
het heest altijd den tuin in en uil kan
komen. Zooals u ziet is het niet groot
genoeg voor een mensch, meneer".
Er volgde een licht gekraak en
de deur "ging een paar centimeter
naar b:nnen. Dadelijk ging de zaklan
taarn uit.
„Hij heeft de deur open gekregen'"
fluisterde Tyler trotscli. „Meneer Wil
liams zou de Bank van Engeland met
Nu moeten u en meneer Isaacson ach
ter ons blijven. Er loopt een recht
klinkerpad naar dc achterdeur toe.
L' zult wel geen lawaai maken door
uw rubberzolen maar loop ons vooral
niet in den weg en kom niet tenzij we
u roepen".
Even later voelde Tom dat Isaac
son zijn aim greep toen z© door de
deur in den muur liepen, liet was nog
pikdonker maar z© konden toch. niet
ver van hen af. het huis onderschei
den. Bovendien kwain er licht door
eon ldein ra.-unpje beneden, waar
geen gordijn voor hing. Voor hen uit
zagen z© de gebukte gestalten van Ty
ler en Williams die vlug het pad op
liepen.
„Hoe voel je je?" fluisterde Isaac
son.
„Vreeselijk opgewonden, maar hee
lemaal niet bang".
„Ik ook", vvns liet antwoord, „we
zullen ons moeten behoereclicn, kerel
en ik hoop dat je op alles voor
bereid bent!"
„Ik denk wel dat ik mii goed zal
kunnen houden maar o wee! als ik
dien man te pakken krijg hallo
wat is dat?" fluisterde hij verbao-sd.
In het duister vlak bij h t huis hoor
den z© een zucht gejank, toen gebrom
en toen krabbelen op de deur
huis.
den!" zei Tom en greep onwillekeurig
naar de revolver die hij in zijn zak
had.
„Ja het is e«n speurhondl" ant
woordde Isaacson fluisterend. „Dat is
onze vriend Williams. Een handige
kerel hè?"
-Al pratend waren ze doorgeloopen
en nu waren ze nog ongeveer drie me
ter van het huis verwijderd. Ze gin
gen opzij, naar een randje gras dat
langs het klinkerpad groeide, en kon
den vandaar u:t net in de keukon kij
ken, terwijl ze zelf niet bceclienen wer
den door het licht dat door het raam
viel. Een lange, mager©, oude vrouw,
do oogen versuft door slaap en alcohol
lichtte liet hoofd toen ze weer gebrom
en gekrabbel op de deur hoorde. Ze
zagen aan haar mond dat ze iets zei.
Ze stond op en verdween uit hot go-
zicht. Twe© seconden later hoorden
ze dat de grendels van de achterdeur
werden afgeschoven.
Er volgde een gedempt© kreet,
vlugge schuifelende bewegingen en
toen stilte. Met koortsachtig ongedujd
wachtten z© af het leek hen too of
het eeuwen duurde maar tenslotte
hoorden ze een heel zacht fluitje en
kropen naar de deur toe.
Binnen in de keuken, onder do ta
fel lag een lange gedaante, gebonden
het I aan handen en voeten. Een brecde
doek was over den mond gebonden en
„De hond is weer lovend gewor-1 alleen aan de woedende ootren kon
