Rubriek van den Arbeid.
ra
NA ACHT JAAR
De bezetting van het
Roergebied.
Stagnatie in den metaaluitvoer
Men «al zich wellicht afvragen, wat
voor Nederland de gevolgen zyn van de
gebeurtenissen in hot Roergebied. W\j
kunnen na* verkregen inlichtingen hier
omtrent de volgende mcdedcclingen doen,
zegt de correspondent van de Tol. te
lissen.
Sedert de requisitie van auto's aan
ving, zyn o a. ook vier auto's, die Nader-
landsch eigendom waren, door de Fran
se heu in beslag genomen. Z(j. wcrlen
echter allo by besluit van generaal Dc-
goutte teruggogoven, toen het Nederlan
derschap van do bezitters was vastge
steld. Do consuls van I'olSu, Engeland en
Nodorlnnd hebben bij do bevelvoerende
generaals Fournier en Laiguclot bun op
wachting gemaakt opdat deze by voor
komende gevallen hen zonden weten te
vinden.
Do uitvoer van metaalwaren ondervindt
voorloopig grooto stagnatie. Dat
vond oen ingenieur van de Netlerlandselie
staatsmijnen, die "uitvoervergunning
vroeg voor oen kettingsteiger. Aan het
Kohlensyndieat word hom' van Frnnsehe
zyde modegodcold, dut do uitvoer alleen
word toogestaan, indien do Duitsche vnr-
koopcr aan de Frnnsehe autoriteiten uit
voervergunning aanvroeg. Aangezien de
Duitsehers echter hardnekkig weigeren,
do autoritoiten van de bezettingsmacht
te erkennen en dus ook geen uitv
gunning, aan vragen, is do Uitvoc-i
tiecb onmogelijk, te nuyr waar de Duit
sche fabrikant bovendien 10 pet.
rechten daarvoor aan de Franscl
betalen hetgeen hij evenmin t
te doen.
Een verklaring van
Eda Fimmen.
De Betlijnschc correspondent van hc
Ilbld. meldt, dat Edo Fimmen in een
buitengewone vergadering van de Berli
ner Geuerkschafts-Kommission gespro-
Ken heeft over de bezetting van de Roer.
Het speet hem. te moeten vaststellen,
dat de Amstcrdamsche Internationale
niet aan de verwachting, die men van
haar koesterde, had beantwoord. Des
niettemin blijft de hoop bestaan dat de
arbeiders ontwaken. Reeds hebben de
Nederlandsche trausport- en spoorweg
arbeiders en schippers geweigerd Fran-
sche Roerkolen te vervoeren, ofschoon
dit voor hen gelijk staal met wekeD-.
misschien maandenlange werkeloosheid.
Hij sprak de verwachting uit, dat eens
Ce dag komen zal, waarop ook de ar
beiders uit andere landen de belangen
zullen begrijpen, die door een inval
i» het Roergebied zijn geschaad.
Een resolutie van de
mljnwcrkerslntorratiorvaie.
Op een te Amsterdam gehouden ver
gadering van het Bureau van dc Mijn
werkers-Internationale is de volgende
resolutie aangenomen
„Na uiteenzetting van den toestand
in het Roergebed door de Duitsche ge.
deler.cordon en na een ernstig onder
zoek van de situatie, beslui' het be
stuur dc protesten van de arbeiders
organisaties van alle landen tegen de
bezetting van het Roergebied ten krach
tigste tc ondersteunen.
Het dringt er met klem op
het vraagstuk van de Roer en het Herstel
Volkenbond in overeenstemming
dient te worden voorgelegd aan den
met meewerking van de Vereenigde Sta
ten, Duitschland en allo andere landen.
De levensmiddelen-
voorziening.
Te Amsterdam had de vonge week
een vergadering plaats van liet Bureau
der Mijnwerkers-Internationale, Een re
dacteur van Het Volk had een ondethoud
over den toestand in het Roergebied
met een der vertegenwoordigers van
der. Duitschen Bond op dit congres,
F. Huscmann. Wij nemen er het vol
gende uit over aangaande de levens
middelen voorziening.
Aan aardappelen, groenten, spek,
brood en margarine is tot 'op dit oogen-
blik geen gebrek. Maar de stijging der
prijzen is in de laatste weken ontzet
end geweest. Met brood kost (hans
1130 mark per pond, sjiek 8500 mark,
nftrgarine 5000 mark. Dat is voor een
aibcider niet meer om te betalen. De
s'ablisccrïng van de mark, die in de
laatste dagen heeft plaats gehad, baat
niet meer. Zij komt te laat. De groote.
stijging heeft reeds plaats chad en
afslag weet de handel niet. In dat
opzicht is de regeeiing alleszins te kort
geschoten.
En met de melkvoorzicning is het
absoluut mis. De jonge kinderen, die
op melk voeding zijn aangewezen,
raken er vrccseiijk aan toe. Een stad
als Dortmund bijv., die enkele weken
geleden nog 15.000 liters melk per dag
ontving, krijgt cr nu slecht3000. De
zuigelingensterfte neemt in heel onze
streek dan ook zeer toe. Houdt de
stagnatie van het verkeer aan, dan
moeten op den duur ook de andere
levensmiddelen krap worden.
MISLUKTE INBRAAK. Twee on-
bekenden hebben to Hoogland bij Amers
foort gepoogd een boerenknecht, die op
IIïlhorst-Calveen te bed lag, te bestelen.
Z'Ü drongen in z\jn vortrek binnen en
poogden de kist van d?n knecht te
openen. Toen hun dit niet gelukte, tracht
ten zjj de kist naar buiten te dragen,
maar daardoor werd de knecht wakker,
lly sprong zyn bed uit en raakte slaag;
met een der inbrekers, die hem oen diepe
snede over het gelaat toebracht, welke
later door den dokter moest worden ge
naaid De twee inbrekers wisten te ont
snappen en bleven onbekend.
EEN CONFLICT BLT IIET VÏÏEN-
BERIJF.
Uit Amstelveen, wordt aan de Cou
rant gemeld
Er is ec-n conflict onstaan tusselien
den bond van arbeiders in het machi
nale v£t-ndcriibedTiif..Door Eendracht
Sterk", en den werkgever, voor zoo
ver betreft de veenderijen onder Broek
in Waterland. Halfweg. Ilpendam,
Nieuwer-Amstcl (Buitend. Buitenv.
nolder). De werkgever had nt. voor
gesteld het weekloon te bepalen op
f 30. bii een 56 1/2urige werkweek,
plus f 6 als tegemoetkoming voor bag
gerlaarzen. De werknemers vragen
evenwel evenals het vorige jaar, een
weekloon van f 36. bii een 55-urige
werkweek, plus f 9 toeslag voor lange
laarzen.
ONAFHANKELIJKE CULTUREELE
POLITIEK.
Zaterdag heeft het comüc voor Onaf
hankelijke cultureele politiek vergaderd.
Op grond van de ingekomen adhaesie-
Ijetuigingen meende men met de actie
tc moeten voortgaan. Een uitgebreids
propaganda zal worden gevoerd. Ook
zal persoonlijk contact in verschillend-
plaatsen worden gezocht door afgevaar
d-gden van het hoofdcomité. Besloten
werd, zich niet met de verkiezingen voor
de Provinciale Staten in te laten. Met
he; secretariaat blijft belast de bee»
A. K. Hardenberg, te Amsterdam.
DE R.-K. UNIVERSITEIT.
De correspondent van De Tijd te Nij
megen meldt dat Zondagochtend op een
adres voor de subsidieverieeomg van
gemeentewege aan de St. Radboud-
stichting 16000 handteckentngen van
meerderjarige R.-K. zi.in verzameld. Dn
=dres is reeds aan Ged. Staten van Gel
derland verzonden. Volgens dezen cor
respondent komt het College van Ged.
Staten vermoedelijk deze week bijeen
om de beslissing te nemeo.
HET ALGEM. NED VERBOND.
In een bijeenkomst van leden van het
Algemeen Nederlandsch Verbond,
binnenkort te Brussel te houden, zal
tot een nieuwe samenstelling van
groep Vaanderen worden overgegaan.
GRIEP. Te Winschoten :s de
Maranathaschool gesloten, daar het
personeel lijdende is aan griep.
STRAATROOF. In dc Nonnen-
straat to Nijmegen werd Zaterdag
een sergeant-majoor van liet Ned.
Indische leger uit do Pepergas aan
gevallen en van zijn portefeuille be
roofd. Een der aanranders, de 21-ja-
rige G. uit de Pepergas, werd door
de politie gearresteerd toen deze op
.hulpgeroep van den beroofd© te hulp
kwam.
DE TOESTAND TE WORMER-
EER. Tegen het advies van den
Raadsvoorzitter van Wormerveer in,
is besloten tot het aangaan van een
geldlcening tot een bedrag van
f 600.C00, dienende voor aflossing van
kasgelden, reorganisatie brandweer,
bouwen van scholen, bruggebomv,
centrale verwarming ziekenhuis, uit
breiding -abbattoir en enkele kleinere
werken.
BIJ HET STIJGEN VAN DE
MARK.
Door het stiigen der Riiksmark is
het den Duitscher mogelijk geworden
wederom inkoopen te doen in Hoi-
land. zooals wij reeds meldden. Naar
men uit Kerkrade aan De Ct. meldt,
werden artikelen, d'ie verleden week
uoz wc riten binnengesmokkeld door
Duitsehers. thans door hen gekocht
en uitgevoerd. Vrijdag en Zaterdag
zacr men de Duitsehers karavaansge
wijs de Nederlandsche wirjcels langs
de Xieuwstraat binnentrekken. De
meest eewenschte artikelen zijn
margarine, spek. meel (bloem), kof
fie en verder alle vleeschwaren. Al
deze levensmiddelen zijn volgens den
tegenwoordigen stand der mark.
troedkoopc-r hier. dan in Duitschland
zelf. De winkeliers langs de Nieuw-
straat kunnen niet eenoeg voorraad
nslosn om aan de vraag te voldoen.
Van Duitsche douanezijde wordt den
koooer niets in den weg gelegd. Arti
kelen, die hier in hoofdzaak worden
revraaga. werden in Duitschland
roods met den prsis aan de grens in
overeenstemming gebracht. Men vei
inoedt. dat deze plotselinge opleving
slechts van korten duur is en zooira
de mark daalt tot het verleden be
hoort.
Van ijs en sneeuw.
Te 's-Gravenhage kwamen een paar
ongelukken van meor ernstigen aard
voor. Zoo kwam een 40-jarige vrouw
zoodanig te vallen dat zii -een lichte
hersenschudding bekwam. Hetzelfde
gabeurde met twee jongens van 5 en
7 iaar. Een 19-jarig meisje brak bii
het uitglijden het rechter been. en een
24 jarige niati viel en geraakte het be
wustzijn kwijt. Hij moest naar het
Ziekenhuis worden vervoerd.
Door de strenge vorst is de
Gouwzee reeds tot voorbij Janhagel-
hoek dicht gevroren. Ook in de Zui
derzee drijven groote velden ij.?. De
motordienst Marken—Monnikendam
ondervindt ernstige belemmering.
Uit Bakhuizen
Langs de kust vnn West-Friesland en
ook reeds in zee heeft zioh het eerste
zeeijs gevormd. De zeilvaart zal zeen
spoedig moeten worden gestaakt.
De dienst Enkhuizen—Stavoren
is gestaakt.
DOOR EEN SLEDE OMVER
GEREDEN.
De 18 jarige V.. die Zonddg naar
het sleden aan den Bergweg te Hil
versum stond te kijken, werd dool'
oen slede omver gereden en kwam
ze-O ongelukkig te vallen, dat hij roet
'■en hersenschudding naar het diaco-
11 -erihu's wend! vervoerd, waar hij
•verleden is.
ONGELUKKIGE VAL.
Ze.terdégmiddr.v viel in oe LLn-
nneusstraat tc Amsterdam oen man,
die op de bevroren sneeuw z:jn es-en
wicht verloor, zoodnnïg. dat hij bijna
onmiddellijk aan de gevolgen over
leed.
IJS ONGELUKKEN.
D? 1" jarige J. Reentma te Wolthu-
vu is door het ijs gezakt en verdron
ken. net Hik is opgehaald.
Te Longerhouw (Friesland) is
het 5-iarlg dochtertje van S. St. door
het iis gezakt en verdronken.
EEN HUT IN 'T WOUD.
Sedert, den vorigen herfst heeft een
ongeveer 50-iarige landloopster zich
als nachtverblijf een door haar zelf
vervaardigd hutje in een dennenboech
00 de hofstede „Hardeveld" gèko-
zen. aldus schrijft men aan het N. v.
d. D. uit Barneveli In de nabijheid
van een vijver bond deze vrouw aan
twee naast elkaar staande boomen ter
hoogte van 1 Meter, een stok. waar
over tot den grond, zakken zijp ge
hangen. terwijl de beide einden op
dezelfde wijze eenigszins voor wind
en regen ziin afges-'otcn. Op den
grond is een bos stroo uitgespreid.
Daarmede is dit ..buitenverblijf',
waarin de zwerfster, vergezeld van
haar onafscheidelijk hondje, zich el-
ken avond, kruipende ter ruste be
geeft, kompleet. Zolfs tijden» de
laajste vorst- en sneeuw periode ver
klaart zii 's nachts abc-oluut geen last
van de koude te hebben.
GEVALLEN.
De bejaarde P. Majoor, te Soest-
dijlc, viel Zaterdagmiddag bij het ver
richten van werkzaamheden buitens
huis op groote hoogte vnn een ladder,
met het noodlottig gevolg, dat de man
een schedelbreuk bekwam. In zeer
zorgwekkender toestand werd hii op
genomen en men vreest voor zijn le
ven.
CARNAVALPRET. In verband,
met een levengevaarlijke mishande
ling op den laatsten carnavalsavond
te Spekholzerhetde, gein. Kerkrade,
gepleogd op den 20-jarigen mijnwer
ker W. S. v. Kaalheide, werden door
dc politie gearresteerd een drietal
personen. Twee hunner werden we
derom op vrije voeten gesteld, doch
zekere B. is Zaterdag gevankelijk
naar Maastriettt overgebracht. De
toestand van het slachtoffer, wiens
schedel met een stoel ingeslagen,
blijft zorgwekkend.
DE SPRAAK VERLOREN. Een
zoontje van den molenaar Borg, on
der Vlagtwedde, dat j.l. Woensdag
schrikte, kan sedert dien niet meer
sproken.
Van hier en daar-
DE LOONSVERLAGING ,N HET
BAKKERSBEDRIJF.
Naar aanleiding van mededelin
gen, als zou namens den Alg. Ned.
Bond van Arbeidcrs(sters) in het Bak
kers-, Chocolade- en Suikerbcwer-
kingsbedrijf geen loonsverlaging aan
de patroonsorganisatie zijn voorge
steld. wordt in een communiqué der
werkgevers meegedeeld, dat door den
voorzitter dier arbeidersorganisatie
mondeling in een der conferenties met
de werkgcvcrsdclegatio is voorge
steld:
lo. het mogelijke t© doen bij de
plaatselijke patroonsorganisaties, dat
tot 3 April a.s. de loonsverlaging on
gedaan wordt gemaakt;
2o. de loonen per 30 April a.s. tot
28 Juli d.a.v. met één gulden per week
tc verlagen;
3o. de loonen, ingaande 30 Juli a.s..
tot 2 Februari 1924 wederom met een
gulden per week te verlagen;
•io. dc loonen van de halfwassen
niet per jaar, doch per half jaar te
regelen, waarbij echter dezelfde verla
ging per jaar zou gelden als in do,
thans afgesloten arbeidsregeling is be
paald.
Deze voorstellen zijn door do vverk-
geversdclegnties"in opdracht van hun
leden, niet aangenomen.
Jn plaats van 30 April a.s. gaat de
loonsverlaging reeds op 5 Maart a.s.
HET CONTRACT IN HET
SCHILDERSBEDRIJF.
Door dc drie Schlldersgezellenorga-
nisalies is besloten het nieuwe Collec
ties contract met de patroons weer
aan te gaan. De voornaamste wijzi
gingen zijn dc volgende:
a. Loonregeling. In de eerste klasse
wordt het uurloon SO cent, verlaging
12 cent; in de tweede klasse ^0 cent,
crisping 13 cent; in de derde*klasse
63 cent. verlaging 13 cent; in de vier
de klasse 57 cent, verlaging 12 cent;
in de vijfde klasse 51 cent, verlaging
11 cent.
b. Werktijd verlenging. De 45-urige
werkweek wordt voor het geheele land
ervangen door de 43-urig© werkweek.
c. Contractsdnur. Het nieuwe con
tract zal loopen tot 29 Februari 1924.
De patroons stonden er op, dat het
Contract tegelijk met de overeenkomst
voor het Bouwbedrijf zal eindigen.
Door de kleerinakerspatroons te
liet nieuwe contract per 1 Maart a s,
in werking te doen treden. Door de
arbeidersorganisaties is echter op de
ze vervroeging der locus verlaging niet
ingegaan, daar het thans loopend con
tract van kracht is tot 31 Maart a.s.
DE ACTIE IN HET KLFEDINC-
BEORIJF.
De correspondent van Het Volk te
Rotterdam meldt:
Door de kleerenmakerspatroons te
Rotterdam is Zaterdag aan all© kleer
makers en naaisters een schrijven uit
gereikt. waarin de patroons mededee-
ling doen. na 23 Februari a.s. af de
nieuwe loonen door de werkgeversor
ganisaties voorgesteld betaald zullen
worden, tenzij van dien datum tus-
schen de hoofdbesturen der werkne
mers- en werkgeversbonden een rege
ling is tot stand gekomen.
DE WACHTCELDRECELINC VAN
HET SPOORWEGPERSONEEL.
De Bond van ambtenaren in dienst
bij de Nederlandsche Spoorwegen
heeft te Utrecht een buitengewone al
gemeen e vergadering gehouden ter
bespreking van de door do directie
der Nederlandsche Spoorwegen voor
gestelde wachtgeldregeling. Na uit
voerige bespreking, waarbij op "ver
schillende bezwaren werd gewezen,
heeft d© vergadering zich met die
waehlpeldregeling vereenigd.
St. Raphael dat Maandag te Am
sterdam een vergadering van hoofd
en afdelingsbesturen hield heeft ook
d« voorgestelde regeling aanvaard.
Pers-overzicht.
„De R.-K. Werkgever", orgaan der
Alg. R.-K. Werkgeversvereniging enz.
kan zich volkomen verocnigen met de
grieven, die door de Ver. van Ned.
Werkgevers ten aanzien van dc sa
menstelling van den Hoogen Raad
van Arbeid geuit zijn; in hoofdzaak
deze. dat in den Raad het werkgevers-
element, beslaande uit groot-industrie
middenstand en boeren als één gelijk
berechtigd deel gesteld wordt naast
het arbeiders-element.
Wonneer één organisatie, zoo ver
volgt het blad, over dit bezwaar oor-
deelen kan, dan is het de R.-K. werk
geversorganisatie. Immers is in den
R.-K. Centralen Raad van Bedrijven
waar de samenstelling ongeve— ze-
lijk was als thans In den Hoogen ,,uad
van Arbeid door ons aan den lijve
ondervonden, dat het voor de indus
trie een onmogelijke positie is met ar
beiders te onderhandelen, wanneer
het werkgevers-element hoogstens 1,6
deel der bijeenkomst uitmaakt. We
kunnen wel erkennen, dat deze posi
tie een der voorname oorzaken ge-
weesl is. waarom ons hel leven in den
R.-K Centralen Raad ondragelijk is
geworden.
De Ver. v. Ncd. Workg. stelt zich de
reorganisatie van den Hoogen Raad
aldus voor. dat deze ten gevolge zou
moeten hebben, dat een afzonderlijke
afdeeling wordt gevormd, welk© der
Regeering van advies zoude hebben te
dienen over sociale maatregelen, wel
ke de Nijverheid en de Scheepvaart
raken. In deze kamer zouden als stem-
eerechtigde leden zitting moeten heb
ben de vertegenwoordigers der desbe
treffende centrale werkgeversorganisa
ties, die zich op sociaal gebied bewi
gen en der centrale arbeidersorgan
saties, terwijl enkele van de reeds
thans in den Hoogen Raad zitting
hebbende wetenschappelijke leden en
hoofdambtenaren daarin a'-s advi«ee-
ronde leden zouden kunnen worden
opgenomen. Voor de boeren- en mid
denstandsbelangen op sociaal gebied
zouden desverlangd overeenkomstig©
kamers kunnen worden gevormd.
„De R.-K. Werkgever" meent nu,
dat in elk geval een plennm-vergnde-
ring noodig zal blijven voor algemee-
ne behingen (soc. verzekering bijvoor
beeld), maar acht het van nog groo-
ter belang dat de z.g. vakcommlssies
van den Ilooegn Raad grondig wor
den hervormd. Het is tooh eigenlijk te
dwaas, dat deze vakcommissies wor
den samengesteld uit werkgevers, di"
met het betrokken bedrijf niets te ma
ken hebben.
Niettegenstaande dit gemis werden
vakcommissies samengesteld, waarin
belangrijke zaken nis h.v. het werk
tijdenbesluit behandeld werden, zon
der dat uit de betrokken bed rijf stuk
ken een industrieel stem had. Men
trachtte dit euvel te verminderen,
door gelegenheid te geven om door de
vakcommissies gehoord te worden.
Het blad zou nog liever in het ge
heel geen vakcouunissies ingesteld
willen zien dan de zoo samengestelde,
en meent, dat het bezwaar van een te
groot aantal leden, door den minister
van Arbeid geuit, wel te ondervan
gen is. Niet alle leden der vakcom
missies behoeven immers leden van
den Hoogen Raad van Arbeid to zijn.
Varia.
Aan de ijzergieterij <ier firma Bod-
daert en Co. te Middélburg zijn we
der een aantal werklieden ontslagen
en werken er nu nog maar enkele.
Door den minister is voor de ge
organiseerde werkloozen in de schoen
en lederindustrie te Kantsheuvel een
steunregeling vastgesteld. Deze is f 9
per week voor gob 11 wden en kostwin
ners en f 7 voor ongehuwd en, bene
vens f 0.50 per gezinslid boven de
twee personen.
Ook het Hoofdbestuur der Ned.
Maats, voor Nijverheid en Handol ver
zond een adres aan dc-n Minister van
Arbeid met verzoek «een gevolg te
geven aan het voornemen binnenkort
de Arbeidswet ook voor het volwas
sen kantoorpersoneel van toepassing
te verklaren.
DAMRÜBRIEK.
Damredacteur; J. W. v. Dartelen,
Haarlem, Roosveldstraat 70-
Allo correspondentie, deze rubriek
betreffende, gelieve men te .zenden
naar bovengenoemd adres.
Oplossingen v.„n het vraagstuk uit
deze rubriek worden gaarne inge
wacht tot uiterlijk Maandag 26 dezer.
DE HAARLEMSGHE KAMPIOENS
WEDSTRIJD 1922,"23.
(door Hermes
De afgeloopen wedstrijd om het
kampioenschap van Haarlem en Om
streken behoorde zeker lot de span
nendste en mooist© dor laatst© ja
ren. Zelfs tot den laatsten speeldag
bleef de spanning er in, het hing
van een re'ifiise of winst af, wie hou
der van den ecretitel worden zou.
Hieronder publicecren wij den vol-
ledigen eindstand van dezen wed
strijd
Deelnemers 1 23456789 10 p.
1. C. Tcunisse - 0 0 0 3 1 2 2 T 2 10
AV.v.Dartelen 2-0212 2 00 2 11
le prijs.
P. J. Eype 201 - 20222 2 13
2e prijs.
W- van Daalcn 0110-1110 2 7
J. van Looy 10021-211 2 10
S. M. Mons 000010-10 2 4
F. A. Berk.e-
meier 020Ö111-1 2 8
J. Lyeklema 12002121- 211
J P. Exel Sr. 000000000 - 0
P. J. VAN DARTELEN, de nieuwe
kampioen, heeft in dezen wedstrijd
zeer solide en constant gespeeld hij
waagde niets, maar trachtte van een
zwakken zet van den tegenstander te
profiteeren.
In een fondtournooi met zulke ge
duchte en geroutineerde tegenstan
ders spreekt het vanzelf, dat de mo
gelijkheid om ver boven de anderen
aan te komen al zeer klein is-
Toch wist de heer Van Dartelen
ongeslagen cn met 3 punten verschil
op den 2dea aankomenden en J pun
ten verschil op No. 3 op den kam
pioenstitel beslag to leggen.
Zijn resultaat16 van de IS te be
halen punten (7 gewonnen en 2 remi-
-s. partijen) bewijst wel dat geen der
deelnemers iets tegen zijn spel heeft
kunnen ondernemen.
Bchnlvo de heer Van Daalcn (wel
ke in een partij vnn 143 zetten nog
juist remise kon forceeren), slaagde
alleen dc heer P. J. Eype (de 2de
prijswinnaar) er in, in een normale
partij do punten te deelen. J. van
Dartelen werd in Februari 1915 lid
van ile „Ilaarlemsche Damclub", ge
lijk met zijn broeder ff. W.
Zijn successen in en voor zijn club
behaald, ziin legio-
In allo club- en kampioenswedstrij
den» plaatste hij zich steeds op de
hoogste plaatsen.
Hieronder laten wij oen statistiek
volgen van do resultaten door den
nieuwen kampioen behaald in de
vijf laatste wedstrijden om het kam-
pi oen schap van Ilaarlcm en omstre
ken
3iüó-i55in§5t0»"§2S® o®
■""s^sssasasss-ssss
■jjoa c irS. oom
'l3S -fSIVBVH-f-BKBV O) 'ri
'uoS vneJuoaoBiseo t-oio
•iSatS s®ico-i--nnocs ff.sa
a li g g g 'g
I ifjjii l! 1
1 =>|oaoi5«3iJ<5° a
m 2a SSfcBeg=fl§ sis
5^
-- ri ri ~i ró -i oi cc oi ri d ek
J, A l
Hieruit blijkt dat dc heer P. .T. van
Dartelen in deze vijf wedstrijden 2
maal het kampioenschap won en 3
maal als no. 2 eindigde, inderdaad
een schitterende prestatie.
(Wordt vervolgd).
"Probleem Nr. 553-
Auteur: W. J. A. Matla, Haarlem.
(Eei-ste Publicatie).
ZWART.
IS 4
.IJl» 1 lis
1 Pi en
ill ml
1 M
i m ia
Hi a
1 1 1 1 1 1 1 1 in
ni c
r
1 1 O
n n
1 1 0
01
1
1 1 1 1 O Dl 1
111 1 1 1 li
Stand in cijfersZwart 13 schijven
op: 2. -1, 7—9, 11, 12,14, 17—20 en 35.
Wit 13 schijven op 2529, 32—31.
36, 38, 39, 39, 43 cn 44.
l>c oplossingen der problemen nos.
18 cn 549 zijn:
No. 548.
Wit: 4440, 38—33, 45—40. 24—19,
i—29, 29 20, 23 34.
Zwart50 48. 35 44, 44 35,
35 13, 48 30, 15 24.
Nj. 549-
Zwart2<>—25, 25—30, 21 12, 18—22,
12 45
Wit: 33—23 28 17, 34 25, 27 18
Deze vraagstukken werden correct
ipge'.ost door de volgende heerenA.
Hoog velt, W. van Daalen, W. J.
V. Matin, W. C. Groenings. F. A.
fcrkemeler, J. Otter, H. G. en W-
I. Teunisse, Ph. F. AmeluLg, S. M.
Mons, P. A. Nooy, P Mollema, H.
Boks, J. Sicgerist, cJ. van Wijk
en J. van Looy, allen te Haarlem P.
J. Eype en A. linger, beiden te Scho
ten, A. H. v. d. Geest te Lisse en J.
Wiolenga te Zuid-Schalkwijk.
Herinnering aan Hongarije
(Bijzondcic correspondentie.)
(Slot)
Uit haar „Dagboek", geschreven tij
dens het communisme, dat vele hoogst
interessante bladzijden bevat, waarin z*
haar wederwaardigheden beeft neerge
legd, zal een gedeelte in een der Hol-
landschc dagbladen verschijnen. Dezen
zomer had ik het genoegen met dezn
begaafde vrouw persoonlijk kennis te
maken. Xn een vriendelijk briefje it\
haar eigenaardig, karakteristiek schift,
noodigde zc nu: uit naam van haai
gastvrouw, gravin Rafael Zicliy, een
dag door te brengen op het. kasteel dei
Zichy's te SévszciumihAly.
Op een warmen zomermorgen vertrok
ik uit hel badplaatsje Fomjód aan het
Balatonmeer om half 10 met den snel
trein, die me met groote snelheid in
bijna twee en een half uur bracht naai.
Székesfeliérvdr, vanwaar ik met een
rijtuig gehaald zou worden. Op 't sta
tion splein wachtte me een open wa
gentje met twee vurige paaiden cn den
koetsier in dc iraditicneele livrei: 'de
hoog dichtgeknoopte donkerblauwe jas.
versierd met zwarte tressen en hei
grappige mutsje met de afhangend©
linten, dal doet denken aan dc kejfl's j
van de Schotsche Hooglander;
Eerst ging 't over dc" hobbelige
I keien van Székesfehérvér, een oud als in
slaap gevallen stadje. Men kan zich
bijna niet voorstellen, dat de straten,
waarvan de doodsche stilte alleen verbro
ken werd door het geratel der wielen,
eens getuigen waren van vorstelijke
pracht en praal als de koningen van Hon-
garije hier gekroond werden. Vóór
Budapest, vóór Pozsony. was Székes-
fehérvar de kroningsstad.
j Veel bezienswaardigs biedt hel plaats-
j'e niet, behalve de Mariakerk. waarin
de graven der Hongaarsche koningin
zijn en die uit den tijd van Hougarije's
eersten Christenkoning, den H. Stepha
nas, (1 ide eeuw).
Na het stadje te zijn doorgereden,
kwamen we op den landweg. O, die Hon
gaarsche landwegen! In Holland had" ik
wel eens gebromd als ik in een auto zat
te schudden, maar bij deze bijna onbe
gaanbare wegen is de, bij au omobilis-
ten beruchte weg RotterdamGouda,
nog dragelijk.
Den vorigen dag was 't ontzettend
warm geweest; 's nachts was er een on
weer losgebarsten, gepaard met een he-
vigen storm, maar een onw»cr zonder
regen, zoo angstaanjagend hevig, zoo
vreeselijk alsof de wereld zou vergaan.
Nu was dc hemel helder, maar nog
-•e»ds woei het flink. Wolken van stof
vlogen op me af, het wagentje,wierp, er
n ig meer o-> en de struiken aan wcers-
k.-ii.»p var. den weg waren btdckl met
vu: -g:ijs poeder. Bii dc vvje:ic vaart'
moest ik me krampachtig vasthouden,]
soms deed ik mijn oogen maar dicht,!
ieder oogenbhk verwachtende, dat ik
ergens aan den weg zou liggen spar
telen.
De Hongaarsche koetsiers rijden ech
ter uitnemend en langzamerhand krijgt
rr.cn dan ook een gevoel van zekerheid,
als men ziet hoe kalm en vast de man
de teugels houdt.
Jüoo'n landweg is behalve erg ongelijk,
meestal ook nog onmogelijk smal; twee
wagens kunnen elkaar niet passeereD.
Op sommige plaatsen ziin inhammen,
waar men dan inrijdt om elkaar voorbij
tc laten gaan.
Voor ons reed een boerenkar, zoo'n
typische Hongaarsche boerenwagen,
szekér geheeten, voor twee paarden be
stemd, doch nu slechts met één paard
aan de eene zijde .van den disselboom, j
En hoe vreemd 't misschien klinkt, dit
geeft iets armoedigs.
Mijn koetsier nep 't gebruikelijke
hop! hop I, maar de boer scheen geen
zin te hebben op zij te gaan of harder
te rijden oin een inham op te zoeken en
mijn koetsier had geen zin achter den
wagen te blijven. Ik was bepaald nieuws
gierig wat cr zou gebeuren en mijn
nieuwsgierigheid werd al heel spoedig
bevredigd, maar ik had meteen een
oogenblik van angst tc doorstaan, want
opeens vlogen we van den weg het wei
land in en toen op een lagen berin den
weg weer op. Hoe bewonderenswaardig
ik dit kunststukje ook vond, erg op mijn
gemak was ik niet.
Steeds ging 't langs weiden, vaal en
dor door dc aanhoudende warmte cn
droogte. Bij een kromming kwamen w
ineens bij een bron, waar liet roodbonte
vee cn de paarden gedrenkt werden. Er
waren zeker wel honderd koeien cn
paarden cn ieder wachtte zijn beurt of
tot zijn herder hem liet drinken. Toen
ging 't door een echt Hongaarsch' dorr-
je met witte lage huizen, ongeplaveide
straten cn ganzen, ganzen cn nog een?
ganzen met hun hoedstertjes, havclooze
kinderen op blootc voeten. Na onge
veer veertig minuten rijden lang» grijs
bruine velden, sloegen we plotseling!
de statige oprijlaan van het kasteel in en
een oogenblik later stond ik voor Hou
garije's grootste schrijfstereen ten
ger, blond persoontje met een fijn be
sneden, intelligent gelaat, waarin twee
verstandige klare oogen leefden. La
chend keken wo elkaar aan wo had
den beiden een geheel andere voorstel
ling van elkaar gehad. Ik had gedacht
een donkere, beweeglijke Hongaarsche tc
zullen ontmoeten en daar zag ik dit
fiinc, teere vrouwtje, blond en blank, met
een gelaat zco karakteristiek, zoo mooi,
als was 't gemaakt voor een camee.
Hartelijk cn eenvoudig alsof ik een
oude kennis was, werd ik ontvangen ook
door de gastvrouw, gravin Rafael Zicby,
een mooie, donkere vrouw, die een le
vendig aandeel neemt in de R.-K. vrou-,
wcnbeweging in Hongarije. Na het mid-j
dagmanl, dat om half twee plaats had
en waai aan behalve ce andere leden
der familie Zicky ook deelnam de heer
Kiss, secretaris van ce Maggyar Asszo-
nyok Nemzcli Szüvetség (Hongaarsche
Nationale Vhouwenvereeniging), waar
van Cecile Tormay presidente igin
gen we in de rustige zitkamer praten.
Met haar diepe, klankvolle slem vertelt
ze van haar reizen vóór den oorlog,
toen ze ook ons land bezocht cn daar
aan dc mooiste herinneringen heeft be
houden van haar onvermoeid werken
cn streven onder de Hongaar;che (rou
wen om ze op te wxkken tot arbeid in 't
belang van hun land cn volk. Hoewel ze
niet sterk is, werkt ze zeer hard, houdt
als voorzitster der Hongaarsche natio
nale vrouwenvereeniging, die in geheel
Hongarije afdeelingen heeft, vele lezin
gen. In verschillende bladen verschij
nen artikelen van haar hand en voor
haar ander literair werk vindt ze ook
nog den tijd. Ilaar stem trilt van cmotih
als ze 't heeft over het communisme,
daarover is zc niet uitgepraat, telkens
schieten haar voorvallen te binnen. Als
vooraanstaande vrouw behoorde ze tot
verdachten, met moeite, door tc vluch
ten cn omdat vrienden haar verborgen
hielden, is zij een vrecselijke gevange-
nistiaf en waarschijnlijk erger, kunnen
ontloopen.
En terwijl ze miin hand grijjit, zegt zc
bijna plechtig: „God behoede uw lief
mooi landje voor deze verschikking.
Wie het communisme niet heeft bijge
woond, weet niet wat 't is. Het is wreed,
onmer.achelijk, onrechtvaardig."
Ze vraagt me over allerlei
cn haar vragen bewijzen hoe goed ze
op dc hoogte is, hoezeer zc meeleeft
belang stelt in alles, ook buiten ha:
vaderland.
De tijd vliegt om. De knecht komr
roggen, dat het rijtuig voor is.Ik neem
afscheid cn moet beloven teru^ tc ko
men en gaarne geef ik die belofte.
Dc heer Kiss is zoo vriendelijk mee le
gaan naar het station en nu ga ik den
cnmogeüjken weg weer op. De wind is
gaan liggen, in het Oosten is de hemel
vlammend rood en de velden en wei
den lijken somber, bijna zwart. Aan de
bron is 't nu leeg, de koeien en paar
den ziin reeds naar huis. Do heenweg
lijkt altijd langer dan de terugweg, en
onder gezellig gepraat schijnt de rit
mij zelfs kort.
Als de trein me voert langs de be
koorlijke Balaton, die nu diep blauw
glanst, is de schemer gevallen. Na den
woestcn storm ligt hei groote meer nu in
rustige, stille schoonheid. En opeens
moet ik denken aan Schubert's lied
Das Meer crglünzte weit hinaus
lm letzten Abcndscheine
Als ik in Forr.jód aankom, is '1 reeds
geheel donker. Het omnibusje, dat me
naar de gastvrije woning van mijn
Hongaarsche vrienden brengt, kraakt
cn slingert cn hotst op den slechten weg.
Dc dan-.c tegenover mc trekt allerbe-
nauwste gezichten telkens als we naar
één kant overhellen. Bij een onver-
v. "- It 'll schok vait ze met een gilletje
'"•'-'i mc heen. En czn beetje ver
waand zeg ik tot tne zelf...Mijn hemel.
v at een bangerd, die had vanmorgen
- mijo plaats moeten zijall"
D.
