Haarlems Dagblad
Vrijdag 9 Maart 1923
DERDE BLAD
Lichamelijke Opvoeding
LXXXII.
Eon nieuw» strcomlng In
Dultsohland, Dr. Rudoff
Bodo wil eon geestelijk
accent In de beweging.
De Kweekscholen-uitvoering
cndor loidlng van den heer
Coetlng.
Duitschtand is altijd aan de spits
gegaan met betrekking tot de studie en
de practische toepassing der lichaams
oefeningen. Hoewel ook in Zweden in
de igdc eeuw degelijk studie is ge
maakt van de lichamelijke opvoeding en
belangrijke zaken op dit gebied zijn tot
stand gekomen, mag toch niet vergeten
worden, dat in de twoede helft van de
i8e eeuw, toen in andere landen van
een invoering van lichaamsoefeningen
speciaal gymnastiek, aan onderwijs-in-
richtingen nog geen sprake was, in
Duitschland reeds daden te vernielden
zijn op het gebied van verbeterde jeugd-
opvoeding, waarbij ook aandacht werd
geschonken aan de lichamelijke vor
ming. Had niet reeds Desau in
1774 een onderwijsinrichting, waar de
lichaamsoefeningen een belangrijke
plaats op het leerplan innamen en liet
niet de hertog Leopold Franz in 1777
den tuin van zijn kasteel tot oefen
plaats inrichten voor de leerlingen van
dit opvoedingsinstituut? Heeft niet de
inrichting te Schnepfenthal bij Gotha
een groote vermaardheid verworven door
het werken van Guths Muts, die er in
1785 als lecTaar aan verbonden werd en
die er met veel ijver cn enthousiasme de
grondslagen heeft gelegd voor de Duit-
sche (jymnastiekP'En zoo is Duitschland
steeds een slag voorgebleven op andere
naties. In 1920 werd in Berlijn ondanks
alle misère een hoogcschooj voor li
chaamsoefeningen opgerichtin Mün-
chen werkt profess-or Martin al sedert
jaren aan het verzamelen van velerlei
gegevens om de studie der lichamelijke
opvoeding te bevorderen en te verbree-
den.
En nu weer doet Dr. Rudolf Bode ons
verbaasd staan met zijn nieuwe ideeën
omtrent de beoefening der gymnastiek.
Hij is van meening, en hierbij richt
hij zich speciaal tot de „methoden-fa
natici", dat geen enkele methode zoo
goed kan zijn, dat daardoor de leeraar
gedragen zou worden, doch dat het be
slissende steeds de leeraar blijft, in het
bijzonder in de gymnastiek. Het geheim
van echte gymnastische inwerking lig*
niet in een methode, maar in de levens
kracht, die de leeraar op zijn leerlingen
weet over te brengen en weer uit hen
weet op to wekken. Dat is niet veel
nieuws' en i geldt natuurlijk voor alle
voorgangers fop elk gebied. Waar-om
zijn werk dan toch belangrijk en zeker
de moeite waard is er kennis van te ne
men? Omdat hij de gymnastiek van
een andere zijde dan de gebruikelijke
wil belichten en haar daardoor tot nieuw
leven wil wekken, in de hoop dat hij
steun moge vinden bij allen, die over
tuigd zijn van het ontoereikende in de
gymnastickbeoefening, zooals tot heden
toegepast.-
Hij stelt dan in de allereerste plaats de
vraag, waarom wij eigenlijk gymnastiek
doen cn wijst er op dat deze meer dan
honderd jaar geleden geboren werd uit
de overtuiging den mensch te bescher
men tegen de gevaren van te groote ver
onachtzaming van zijn lichaam, dat
krachtfger moest worden gemaakt en
meer weerstand moest kunnen bieden.
En dit uiterlijke krachlsbegrip heeft
tot nu toe steeds de gehcele gymnas
tiek beheerscht, althans volgens Bode,
onder verwaarloozing van een veel ge
wichtiger eisch, dien hij zou willen noe
men de lichamelijke vormkracht. „Ik
bedoel die macht, welke aan alle kracht
uitingen vooraf moet gaan en die zich
kenbaar maakt in de gestalte van het
menschelijk lichaam," zegt hij. Als
voorbeeld maakt hij ons opmerkzaam op
spelende kinderen, waarvan altijd zoo'n
eigenaardige betoovering uitgaat, die
hij toeschrijft aan hun onbedorven li
chamen, waarvan de bewegingen door
hun geestelijke uitdrukking steeds het
stempel dragen van eenc uit het inner
lijk voortkomende vormkracht. Als het
kind wat ouder wordt, wordt het on
handig en hoekig in zijn bewegingen,
deels als gevolg van het schoolleven
met het langdurig zitten, deels door de
omstandigheid dat bij een kind, dat
zich meer bewust wordt van zijn wil,
het gevaar ontstaat voor het ingrijpen
van willekeur in de geheime werkingen
der vormgevende krachten in het men
schelijk lichaam, dus dat eene 'storing
intreedt, die zich openbaart in een ver
andering van den oorspronkelijk door
de natuur gewilden lichaamsvorm en in
de vermindering of het uitblijven van
het geestelijk accent in de beweging. En
deze verschijnselen doen zich voor, on
danks het ijverigste deelnemen aan de
gymnastieklessen; ziedaar de bezwaren
van Dr. Bode tegen de tot nu toe ge
volgde wijze van a-ymnastiekbeoefening.
„Wat wij tot lieden ontwikkeld heb
ben," zegt hij, „betreft in wezen den
vorm van het menschelijk lichaam, de
gestalte en hare eenvoudigste natuur
lijke? bewegingen. De tweede opgave,
die de gymnastiek wacht, is, de richt-
lijnen vast te leggen, naar welke wij de
beweging zelf vormen. De groote taak
van de gymnastische cultuur bestaat
hierin, de technische beheersching van
de lichamelijke beweging- en de geeste
lijke uitdrukking en oorspronkelijkheid
der beweging tot een hoogere eenheid
samen te voegen." Wij kennen dus ru
zijn streven en vragen ons af hoe zal
hij zijn doel in-de practijk trachten te
bereiken? Tot onze groote verwonde
ring evenwel maakt hij nu een wiLden
sprong naar de rhythmische gymnastiek
en praat over dc gewone gymnastiek zoo
goed als niet meer. Die verwondering
geldt niet zoozeer de omstandigheid,
dat, hij zich nu met een ze
kere hartstocht gaat verdiepen in
de rhythmische gymnastiek want
tijdens zijn inleiding zal wel reeds
iedereen gevoeld hebben, dat zijn streven
naar een geestelijk accent in de bewe
ging hei gemakkelijkst te bereiken is
in dit onderdeel der gymnastiek. Onze
verwondering is dan ook meer gelegen-
in het doodzwijgen van de andere gym
nastische gebieden. Moeten de mannen
en jongens nu ook hrythmischc gymnas
tiek gaan beoefenen, of komt het er voor
hen niet op aan dat er in hun bewe
gingen iets van hun innerlijk mee-
spreekt? Hij zegt ons wel, dat het in
de gymnastiek verkeerd is, zooals bij de
meeste barren- en rekoefeningen, de
rol van den bekkengordel door Iden
schoudergordel te doen overnemen,
maar wat wil hij dan wel? Want dat zou
den wij graag weten.
Of ligt de oplossing voor de mannen
in de ontboezeming„Ook het Duit-
sche turnen heeft tot doel de kiacht van
het lichaam op te voeren. Maar het
heeft dat doel eenzijdig nagestreefd, ten
koste van den vorm van het organis
me. Het vergeet te zeer de geestelijke
zijde van de lichaamsvorming. En hier
ligt de diepere oorzaak, waarom tus-
schen de Duitsche turners en de Duit-
sche beeldhouwers geen samenhang be
staat. Onze Duitsche beeldhouwers zijn
gedoemd, alles uit zichzelf te scheppen;
wat hun ontbreekt, is de wisselwerking
met levende lichamen. De Grieksche
plastiek is geheel ondenkbaar zonder
de Grieksche gymnastiek, een gymnas
tiek die het tocstelturnen niet ge
kend heeft, maar de volledige ont
plooiing van de menschelijke gestalte
als doelwit van haar streven heeft ge
steld en daartoe het klinkt nu niet
imeer vreerad -'de muziek fe hulp
nam."
Moeten wij'dus weer terng naar de
nooit volprezen Grieksche gymnastiek,
maar dan met muziek? En is onze ath-
letiek, boksen en worstelen eigenlijk in
wezen iets anders dan Grieksche gymnas
tiek? Het gehecle streven van Dr. Bode
leek mij" interessant genoeg om er voor-
loopig de bedoeling van weer te geven.
Wanneer ik nog eén paar werken van
zijn hand, die besteld zijn, in mijn be
zit heb, is daarin misschien het ant
woord te vinden op de vele vragen, die
nog onopgelost zijn. Na bestudeering
kom ik er dan nog wel op terug.
Overigens mag ik niet nalaten er op,
te wijzen, hoe bij de laatste uitvoering
van de leerlingen der Rijkskweekschool,
Meisjeskweekschool cn Leerschool, on
der de enthousiaste cn zeer bekwame
leiding van den heer Goeting, behalve
de rhythmische oefeningen op een wals
van Chopin, mij bijzonder getroffen heb
ben de vrije oefeningen door de leer
lingen der Meisjeskweekschool, die
ongetwijfeld het geestelijk accent, door
Dr. Bode bedoeld, tot op zekere hoogte
duidelijk in het licht stelden. Hierin viel
werkelijk veel te genieten.
II. L. WARNIER.
BinnenlaM
EEN DADAÏSTISCH TIJDSCHRIFT
Kurt Schvviiters te Hannover is
opgetreden als uitgever van een da
daïstisch tijdschrift, dat den titel Merx
draagt. De eerste aflevering, zegt het
Hbld., is geheel aan de NederJandsche
tournée van Schwitters gewijd. Hij
vertelt er hijvoorbeeld van:
„Ons optreden in Nederland deed
denken aan een geweldigen, ongeken-
den zegetocht. In denzelfden tijd,
waarin de Fransclien met kanonnen
en tanks het Roergebied bezetten, be
zatten wij het artistieke Nederland
met dada. De couranten schreven eiu-
delooze dada-artikolen en korte be
schouwingen over Roer en herstel.
Terwijl de Franschen aan de Boei
veel tegenstand vonden, overwon da
da in Nederland zonder tegenstand",
enzoovoort.
EEN OOSTENRIJKSCHE VLOOT
VAN HOLLANDSCHE SCHEPEN.
Wij lezen in Het Volk:
De corespondent van de Londensche
„Daily Herald" te Weenen, F. Kuh,
schrijft:
Invloedrijke Hollandsche reeders
hebben een plan uitgewerkt, waar
door een groot deel der Hollandsche
handelsvloot onder de Oostenrij'ksche
vlag gebracht zou worden.
Het plan zou, indien verwezenlijkt
een hevigen slag toebrengen aan de
Hollandsche zeelieden-organisaties.
Deze zee-arbeiders worden natuurlijk
in Hollandsche munt Betaald. De vee-
derijen hebben nu het idee opgevat
om te „bezuinigen" ten koste van de
HollancLsche zeelieden, zonder het ge
vaar van een tegenaanval der vak-
vereenigingen te loopen.
Het plan bestaat in het overbren
gen van Hollandsche schepen naar
een nieuwe Oostenrijksche reederij',,
die Oostenrijksche zeelieden en boot
werkers zou bezigen en hun loonen
in Oostenrijksche munt zou uitbe
talen.
Daar het Oosfcenrijkischo loonpeil
veel lager is dan liet Hollandsche,
zou deze methode natuurlijk de win
sten der Hollandsche scheepsmagna-
ten verhoogen.
Voorgesteld wordt dat de voornaam
ste haven voor de „Oostenrijksche"
reederij Triest zou zijn, thans een
Italiaansche stad. Oostenrijk heeft
geen zeekust. Ten einde de Weener
regeering en de Oostenrijksche koop
lieden gunstig voor de zaak te stem
men, zouden de Hollandsche reeders
bereid zijn overzeeschen invoer en
uitvoer te vergemakkelijken.
Als men de Hollandsche reeders
mag gelooven, zou, indien het plan
verworpen mocht worden, slechts de
verkoop van vele Hollandsche sche
pen aan Duitschland overblijven, wat
do Duitsche mededinging belangrijk
zou versterken.
EEN VERWARMINGSTOESTEL
VOOR VERKEERSAGENTEN.
Naar Het Volk verneemt zal binnen
kort te Amsterdam een proef worden
eenomen met het aanbrengen van een
verwarmingstoestel in de bestrating,
ter plaatse waar de agenten der ver-
keersbrigade een vaste standplaats
innemen. Het zal een electrisch ver
warmingsapparaat zijn, dat door de
gem, electriciteitswerken in het pla
veisel zal worden aangebracht en
waarop de verkeersagent, dan zal kun-
7v.-n plaats nemen.
Als plaats, waar de proef met dit
toestel zal worden genomen, is aange
wezen het Spui hoek Rok in, op welk
zeer druk punt naar men weet perma
nent een verkeersagent geposteerd is.
GOEDKOOPE EIEREN. Een der
berichtgevers van het Hbld. uit het
Noorden schrijft:
Hebben de huismoeders jaren lang
tervergeefs gehoopt weer eens Paaech-
«ieren tegen vijf cent per stuk te kun
nen koopen, dit jaar zal 't ongetwij
feld lukken, ja, de kans is zelfs groot
dat ze nóg goedkooper uit zullen zijn.
Op het platteland in Groningen wor
den op het 0ogenblik de eieren ten
minste af verhandeld tegen f 4 f 5
per 100 stuks en volgens een bericht
uit Westcrwolde liep daar bij grooten
aanvoer de prijs al terug tot f 3.50
de honderd.
Het gunstige weer werkt groote
productie in de hand en de vraag
voor export is minder groot dan in
voorafgegane jaren om dezen tijd,
vandaar deze lage prijzen.
ERGERLIJKE BALDADIGHEID.
Te Delft hebben op den SpoorsingeL
jongens met steenen gegooid naar een
passeer end en spoortrein, waardoor
een machinist werd getroffen en een
ruit verbrijzeld. De politie stelt eem
scherp onderzoek in.
DE GEWIJZIGDE STOOMWET.
De invoering van de gewijzigde
Stoomwet zal niet plaats vinden vóór
1 Januari 1924.
STATISTIEK OPENBARE
DRONKENSCHAP.
Verschenen zijn de door het Arnster-
damsch Bureau van Statistiek be
werkte gegevens omtrent het aantal
in 1922 wegens openbare dronken
schap te Amsterdam opgemaakte pro
cessen verbaal. Uit die statistiek
blijkt dat het aantal processen ver
baal van 2990 in 1921 is verminderd
tot 2925 in 1922. Ook in het laatstge
noemd jaar werd het groote aantal
in de omgeving van het Oude-Kerk-
plein en Rembrandtsplein opgemaakt.
Naar de dogen der week gerekend
werd het grootste aantal op Zon
dag opgemaakt t.w. 660, waarop dan
volgt de Zaterdag met 538, de Maan
dag met -480. De overige dagen wisse
len af van 292 tot 3S0.
Opmerkelijk is het, dat hij de man
nen de meeste processen verbaal wer
den opgemaakt tegen hen die geen
bepaald beroep konden opgeven.Bij de
vrouwen waren het in meerderheid de
beroepsloozcn die geverbaliseerd wer
den.
HOOGE REKENING. De heer Dr.
G. Philips uit Eindhoven die te Parijs
ernstig ongesteld ligt, telegrafeerde!
naar Amsterdam om een professor,
die per vliegmachine zijn bezoek zou
moeten brengen. De professor vol
deed aan dit verzoek, doch. diende een
rekening in van f 180.000. De Tijd
verneemt dat de heer Philips de beta
ling weigerde.
TRAGISCH. Te Bergen op Zoom
is in het ziekenhuis overleden M., uit
Ossendrecht, die den vorigen dag op
zijn thuisreis uit Roosendaal, waar
hij tegenwoordig was geweest bij do
begrafenis van zijn moedor bij aan
komst te Bergen op Zoom in het sta
tion onwel was geworden.
AAN DE GEVOLGEN BEZWEKEN.
De 70-jarige weduwe J. Jaspers te
Seppe-Bosschenhoofd, die de vorige
week Dinsdag op den Rijksweg Breda
Roosendaal door een motor werd
overreden, na voor een auto, die van
den tegenovergeetclden kant naderde,
te zijn uitgeweken, is thans, zonder
bij bewustzijn te zijn gekomen, aani
de bekomen wonden overleden.
V0«,R DEN ZOMERTIJD.
De Vereeniging tot bevordering van
liet Vreemdelingenverkeer te Bergen
(N.-IL), heeft zich aangesloten bij de
actie tot behoud van den zomertiid.
De Zwolsche Vereeniging voor Han
del en Industrie heeft adhaesie be-
Laigd aan de 1 bemoeiingen van het
Oomité voor den zomertijd.
R.-K. VOLKSPARTIJ. Naar de
Tijd verneemt zal de afd, Amsterdam
van de R.-K. Volkspartij met eigen
candidaten aan de raadsverkiezing
deelnemen.
POKKEN AAN BOORD. 1-Iet Don
derdag te Rotterdam binnengekomen En-
gelscho stoomschip „Manaar" heeft op
de reis van Calcutta via Londen en Ham
burg twee gevallen van pokken aan
boord gehad, meldt het Hbld. Dc lijders
waren in laatstgenoemde havenplaatsen
reeds ontscheept. Hot schip lieoft lig
plaats genomen in de Maashaven en staat
onder toezicht ^er rivierpolitie, terwijl
de geneeskundige dienst allo noodige
maatregelen, als ontsmetting en inen
ting, heeft getroffen.
DOODGEREDEN. Te Enschede is
Woensdagmiddag het tweejarige eenigst
kind van 't echtpaar L., aldaar, in de
Grona'uscho straat onder do electrisohe
itram geraakt on overreden met het treu
rig gevolg, dat de armo kleine spoedig
daarop bezweek.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit is aan A. Seret, op
verzoek, met ingang van 1 Mei 1923, eer
vol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Heemskerk.
Bij Kon. besluit is benoemd tot:
burgemeester der gemeente Borbulo jhr.
R. B, L. de Muralt; burgemeester der ge
meente Arcen cn Velden P. II. Gabbels;
burgemeester der gemeente Sehimmert J.
H. Bogman.
Bij Kon. besluit is aan C. P. F. van
der Linden, op verzoek, met ingang van
1 Mei a.f-, eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van directeur bij de straf
gevangenis te Rotterdam, met dankbetui
ging voor do daarin bewezen diensten.
PAS OP MET WAS KOKEN. Een
31-jarige juffrouw uit do Llnaeusstraat
te Amsterdam wilde een pot.je was koken.
De vlam sloeg in' de vloeiende massa en
tastte de kiporen van de juffrouw aan.
Met ernstige brandwonden bedek? moest
zij naar het O. L. V.-gasthuis worden
vervoerd.
ARBEIDSVOORWAARDEN VAN
TRAMWEGPERSONEEL.
Het Kamerlid Van Braambeek heeft
den minister van Waterstaat gevraagd
mede te deelen wanneor do minister zal
overgaan tot goedkeuring van do ar
beidsvoorwaarden v.au het personeel der
tram wegmaatsehappijenwelke goedkeu
ring gevorderd wordt door de wet van
15 Dec. 3917 en waartoe de tramweg
maatschappijen vóór 3 5 Mei 3922 een
voorstel aan den minister hadden In te
zenden.
Militaire budgetten en de
bezuiniging.
Geen ontwapening en geen
liquidatie der vloot.
Aan het Regeeringsantwoord op het
afdeelmgsvcrslag der Eerste Kamer
aangaande de Staatsbegrooüng voor
1923 (Algemeenc Beschouwingen) is
het volgende ontleend:
Ten aanzien van de vraag, in hoe
verre de militaire budgetten in het
bijzonder het voorwerp van bezuini
ging kunnen zijn, merkt de Minister
op, dat van de Regeering, in het hui-
d.lge tijdsgewricht, niet kan worden
verwacht, dat zij de grens van het
toelaatbare zou oversclirijden. Zij is
van oordeol, dat het ontverantwoorde-
lijk zou zijn, tot ontwapening over te
gaan en dat 6teeds met den oorlog
als gevolg van de zonde moet worden
gerekend.
Wat de afzonderlijke bezetting van
het Departement van Marino betreft
dit gedaan ter bereiking van
tweeërlei doel, nl. opdat de Minister
van Marine zich geheel zou kunnen
wijden aan het vraagstuk van bezui
niging en om de Vlootwet tot stand
te brengen: echter niet om tot liqui
datie der vloot over te gaan.
De woningbouw en de
Rijksvoorschotten.
Staking van het verieenen van
premies aan het einde van
het jaar.
In de Memorie van Antwoord op de
Algemeenc Beschouwingen van de
Staatóbegrooting gedauu in de ufdee-
lingen d^r Eerste Kamer, deelt de Re
geering aangaande den* woningbouw
het vo.gende mede;
Beperking van de voorschotten voor
woningbouw is noodzakelijk. Het stre
ven der Regeering om den woning
bouw aan het particulier initiatief
over te laten, is dan ook volkomen m
overeenstemming met do bedoeling
van den wetgever. De Regeering houdt
slechts in zoover vast aan het stelsel
van premiën, dat zij dit jaar nog pre-
mien toekent voor het bouwen van
eenvoudige arbeiderswoningen. Zoo
dra het daarvoor uitgetrokken bedrag
van f 9 millioen zal zijn uitgeput en
in ieder geval met het einde van het
ioopende jaar, zal het verieenen van
prenues gestaakt worden.
Hypotheek wordt niet meer gege
ven. De Regeering kan® niet prijsge
ven haar standpunt, dat.de gemeen
ten het risico van do hypothecaire
voorschotten dragen. Het Rijk heeft
de premies geheel voor zijn rekening
genomen, en de lasten zouden anders
al te onevenredig verdeeld worden.
Van 1915 tot het einde van 1922 zijn
krachtens de Woningwet bouwvoor-
schotten toegekend tot een totaal be
drag van rond f 673.004.050. Er is geen
reden, om niet te verwachten, dat die
voorschotten op de daarvoor bepaalde
tijdstippen, d.w.z. jaarlijks, door stor
ting van de annuïteiten, zullen wor
den terugbetaald.
DE ORANJEBANK. In de te Den
Haag gehouden algemeenc vergade
ring van de Oranjebunk heeft de com
missie uit de aandeelhouders monde
ling rapport uitgebracht en heeft, het
bestuur dur bank in overeenstemming
met de slotsom van dit. rapport voor
gesteld tot liquidatie over te gaan.
Daar niet. voldoende aandeelen ver
tegenwoordigd waren is de beslissing
over dit. voorstel aangehouden tot
een volgende vergadering, te houden
op Zaterdag 31 Maart a.s.
DE ROSETTA STEEN.
Do opgravingen te Luxor in het
graf van den arm^n Tut-Ankh-Amen
hebben de belangstelling voor Egypte
niet weinig doen horleven. Vooral bij
de Engolschen is de ontdekking van
de oudo koningsschatten het onder
werp van alle dagen. Het British Mu
seum te Londen wordt dagelijks door
een ongekend aantal personen bezocht,
die allen hun weg zoeken naar de
Egyptische afdeeling. Hier berust ook
de beroemde Rosetta-steen, een regel
matig gevormd etulc zwarte basalt
steen, waaraan een verhaal verbon
den is.
Meer dan 2000 jaar geleden was Pto-
lemeeus V koning in Egypte. Tot zijn
regeeringsdaden behoorde de afschaf
fing van velerlei belastingen (welk een
edel vorst) en hij gaf groote geschen
ken in geld en land aan de tempels.
Toen op een dag de Egyptische pries
ters te Memphis bijeenkwamen, om
den kroningsdag van Ptolemeus te
herdenken, besloten zij een edict uit
te vaardigen, waarin jaarlijksche spe
ciale feesten ter eere van den vorst
werden vastgesteld.
Dit edict besloot met da woorden:
„Een stuk basalt, waarop de inhoud
van dit besluit is gegraveerd, zal in
de tempels worden opgesteld".
Dat stuk basalt is de Rosetta steen.
Hij werd gevonden bij den mond van
de Nijl, niet ver van de stad, die
vroeger Rascliid heette en nu Rosetta
genoemd wordt.. Een officier van het
leger van Napoleon ontdekte den'
steen met de zonderlinge inscripties
en redde het, intusschen niet wetende,
welk een belangrijk historisch „docu
ment" hij gevonden had, van den on
dergang.
De inscriptie is in drieërlei vorm
aangebracht. Eerst komt do tekst in
hierogly.phen, de zonderlinge prentjes
schrijverij van de priesters in het oudo
Egypte, vervolgens wordt de tekst her
haald in z.g. demotisclie letterteekens,
die tijdens de regeering van Ptolemeus
gebruikt werden en tenslotte volgt
een herhaling in het Grlek6ch.
Toen de steen ontdekt was, begreep
men aanvankelijk niets van de beide
eerste groepen van teekens, maar eene
vertaling van de Grieksche inscriptie
wees den weg. Een beroemd Fransch
geleerde Champollion ontcijferde do
rest in 1882 en kondigde aan dat hij
daarmee het gordijn had opgelicht,
dat de geheimenissen van leven en
geschiedenis van Egypte voor ons
verborg.
(Daily Sketch, Londen.).
Waarom huil je in vredesnaam?
Snif snif weet je niet meer
wat vandiaae 25 jaar geleden gebeur
de
Laat 'cs kijken. wa3 het niet
H- F. C.Haarlem?
Nee, akelige man, toen zijn wij
getrouwd
....en ecus op een dag zal je een
aardig jong meisje ontmoeten en niet
meer om mij geven J
Maar liefste, wat kan mij jeugd
en schoonheid schelen? Ik ben volko
men gelukkig met jou!
- "Wat heb ik nou weer misdaan 1
Naar wij in een Fransch blad lezen,
werd de eerste 6 tal en pen in 1803 te
Parijs vervaardigd. Het moet deze
zelfde historische pen zijn, waarmede
wij dezer dagen in het Postkantoor
moesten schrijven.
DE SCHRIJFMACHINE.
In de handelswereld is wel nooit
eene uitvinding van grooter belang
geweest, dan de schrijfmachine, maar
de oorsprong van dit langzamerhand
onontbeerlijk geworden instrument
zal misschien slechts aan enkelen be
kend zijn.
Christopher Latham Sholes, een
Amerikaan uit Milwaukee was de eer
ste, die in 1867 een zeer onvolmaakte
schrijfmachine construeerde. Sholes
was een merkwaardig man, die reeds
meerdere uitvindingen'- van minder
I belang op zijn naam had. Hij was
achtereenvolgens drukker, uitgever
van- een nieuwsblad en postdirecteur
geweest. Zijn kantoor was boven het
telegraafbureau gelegen en op een
goeden dag vroeg hij den directeur
van het telegraafkantoor een vel car
bonpapier te leen. Dit papier was toen
zelf een groote bijzonderheid. De di
recteur wn6 een nieuwsgierig man en
ging met Sholes mee om te zien, wat
hij met het papier ging uitvoeren.
Boven vond hij den uitvinder bezig
met een vreemd knutselwerk bestaan
de uit ecnige houten plankjes, een
oud 1 etterhamertje van nen telegraaf
toestel, eeu glazen plaat en andere
dingen. Aan liet einde van het hamer
tje was de letter W. gegraveerd en
door tikken bracht Sholes een afdruk
hiervan door het carbonpapier op een
wit vel papier. Er was slechts een let
ter, het papier werd met de hand ver-1
schoven, het resultaat was dus uiterst
gebrekkig. Maar hot principe van de
schrijfmachine was gevonden. Na ge
duldige proeven, die maanden duur-1
den, vervaardigde Sholes een schrijf- j
machine met een toetsenbord als van
een piano. De tegenwoordige vol
maakte schrijfmachines zijn in de
meeste opzichten nog geheel in over
eenstemming niet dit eerste product.
te bouwen en onlangs zijn heele
schuld afdeed door den verkoop van
een boom in zijn tuin.
HYPOTHEEK.
Eenigen tijd geleden is er ernstig
over gedacht in Nederlaudsche hvpo-
tbeekactes de goudclausule in te 'voe
gen,' met het oog op een mogelijke
depreciatie yan den gulden. Wellicht:
hadden de voorstanders van dit denk-!
beeld een voorgevoel van het geluk
van den Puitscher, die een jaar gele
den 35000 Mark leende om een nuis
FAKIRS.
De Fakirs van Engelsch Indië zijn
wereldberoemd. Wij hebben allemge-
hoord van de zonderlinge fanatici,
die meenen door allerlei zelfvermin
king en pijnlijke lichaamskweJIing
hun godheid welgevallig te zijn. De
lieden, die liun leven doorbrengen op
houten bedden, bezet met puntige
spijkers, de vuurloopers van Burma,
die, in tegendeel met wat van hun
immuniteit wordt beweerd, na de-
jaarlijkscho plechtigheid zeker geüu-j
rende twee weken niet op hun voet-|
zolen kunnen staan, de menschen,
die zoo ver gaan, dat zij jarenlang
een hunner armen recht naar boven
opgeheven houden, totdal dit
lichaamsdeel tenslotte volkomen ver-
stiifd is en de nagels door de gebalds
vuist lieengroeien, de zonderlingen,
die eeuwigdurend in beweging zijn,
van 's ochtends vropg tot 's avonds
laat beurtelings de beide voeten op
lichten. Hoe zij des nachts slapen is
een vraagstuk, waarin hun bewon
deraars zich liefst maar niet te zeer
verdiepen. Deze lormen zijn overbe
kend. Minder liet geval is dat niet
een plechtigheid, die wij het beste
kunnen aanduiden mot huak-slinge-
ren. Dit gebruik heereclit nog in een
district in -Madras ter eero van de
hindoegodin Mari-Amma. Bovenaan
een paal van tien Meter hoogte on
geveer wordt een in schuin opwaart-
sche richting wijzende lange bamboe
bevestigd, die aan dc andere zijde van
de paal tot bijna den grond door
loopt. Aan het hoogste uiteinde van
deze bamboe wordt de fanaticus, die
met bloemen getooid is, vastgemaakt
en, door het lage einde rond te trek
ken laten zijn kameraden hem een
grooten cirkel door de lucht beschrij
ven. Dit alles zou niet erg zijn en den
armen man hoogstens duizeiig kun
nen maken, wanneer hij niet aan de
bamboe bevestigd was door in het
vleesch van zijn rug geslagen haken.
Tien minuten lang wordt do ongeluk
kige op deze wijze rondgeslingerd,
onder de verschrikkelijkste pijnen,
terwijl hij nog de kans loopt, dat zijn
vltescli rle Zwaarte van zijn lichaam
niet kan dragen en uilscheurt- Dan
valt hij vrij zeker dood.
bevolking. Aan het begin o'er 19e
eeuw waren er 640.000.000 menschen
op aarde, thans zijn cr meer dan 1600
millioen. Als de vermeerdering op deze
wijze voortgaat, zullen er, naar men
becijferd heeft, in het jaar 2250 onge
veer 52 milliard zijn. Op dat oogen-
blik zou do uiterste capaciteit van
voedselvoorziening bereikt zijn. De
ecnige uitkomst voor ons nageslacht
zal zijn om een mïddol tot kolonisee
ring van de maan 1e vinden. Nog drie
honderd jaar. Het is hun wel toever
trouwd.
OVERBEVOLKING.
Statistici hebben zich den laatsten
tijd nogal eens zenuwachtig gemaakt
oi cr de sneile toeneming der wereld-
UIT PERZIö.
De Persen zijn een oud, en du6 wijs,
volk. Hier volgen eenige hunner
spreekwoorden:
j Met vriendelijkheid kan men edn
olifant bij één haar lelden.
1 Ais een equivalent van ons: Bemoei
je met je eigen zaken, zegt de Pers:
Kraal, als je een haan bent, «I9 je
een kip bent, leg dan eieren.
Een ander wijs spreekwoord is: Een
weggeworpen woord of stoen komen
niet terug. Als wij zeggen: paarlen
voor de zwijnen werpen, noemt de
Pers dat zoetigheid voor dc koeien
werpen en er is meer Jan symboli
sche waarde in het Perzische gezegde:
Eet eerst en spreek dan.
