HOCKEY
Een en ander uit de geschie
denis van het vliegtuig.
DE VERLIESPUNTEN.
Het lijstje der verliespunten ziet cr nu
als vólgt uit
It- C. H. 14 verliespunten.
Blauw Wit 15
Feijenoord 15
H. 13. S. 16
Ajax iS
Haarlem j8
D. F. C. 21
Quick 22
V. O. C. 22
H. V. V„ 23
Sparta 24
U. V. V. 24
WIE DE DOELPUNTEN MAAKTEN.
WESTELIJKE EERSTE KLASSE.
Haarlem
Bicshaar
M. Houikoopcr
Cj
Van Daalea
5
Bra kei
4
Donselaar
2
Lamp
1
Tekclenburg
1
D. lloutkooper
1
Tegenpartij
2
4°
R. C. H.:
Van Dam
10
Nachiegcller
9
Roelfsema
5
Koning
5
Krom
4
Geutskcns
Tegenpartij
3
37
OVERGANGSKLASSE,
H. F. C.
Van Beekum 20
Miezérus 1$
E. Reydon 4
De Koning 3
Zwang 1
N. Bouvy
Kervel 1
Stormvogels
„Witte Jan",
Blinkhoff 13
Cockie Oldenburg 5
W. Koster 5
G. Visser 3
Klaas Oldenburg j
Sprokkreeff 1
Struijs 1
v. Ilemert 1
Tegenpartij 2
R. K. Federatie.
OVERGANGSKLASSE C.
H. B. C. I—LEON ID AS (Rotter
dam) (1—2).
Het is H. B. G-, die dezen we<K
strijd had moeten winnen om bet
kamnioenschap "e behouden, niet 1110-
een gelukken ook maar één punt
machtig: te worden.
Er is echter een goede partij irc-
£«/ven, dank zii de gewijzigde voor
hoede. die vooral na rust zeer goed
spel gaf.
Twee penalty's, ode niet toegekend
werden waren mede de oorzaak.
Het begin is zeer vlug. Hel spel gaat
van doel tot doel. Na 10 minuten
scoort J. Vester met een hard. hoog
chot. Leonldas maakt uit een cor
ner dooa- Evers gelijk.
Na rust is H. B. C. iets sterker.
Het spe.l is vol afwisseling.
Als Wassen na eer, half uur scherp
Voorzet, komt de bal tegen den paal,
loopt langs d'en doellijn, waarna
Warmerdam het ledier het veld in
schopt. De scheidsrechter geeft goal,
hoewel hij het niet kan constateeren
(12). Groote teleurstelling bij dc H.
B. C.'ers. die zioh zóó het kampioen
schap zien ontnemen. Wel halen zij
later nog wat op. maar scoren blijft
uit, dank zii de hechte verdediging
van Lieonidas.
Het einde komt dan met 1—2.
Tegen den laatsten goal protes
teerde H. B. C- na afloop, zooldlat de
kans bestaat dat de uitslag 11 zal
worden
VERDERE UITSLAGEN.
Dioc. R. K. Haarl. V. B.
IC. S. D. O. IWesten I 4—2'
2 D. R.K.V.ZL n—E. M. S. I
uitgesteld.
3 1). Kinheim IGeel Zwart II
7—1.
Santpoort I—H. B. C. III 3—0
4 E. Geel-Zwart IH—T. Z. B. I
3—0.
R. K. V. Z- IIIGe el-Wit II
0—1.
S. H. S. IAmicitia II. Ami-
citia n. o.
Victrix II- -Santpoort II 42
Junioren
Geel-Wit III—Gee!-Zwart IV 1—1
S. D. S. II—Westen III 6—1
Damiaten IIIS. D. S. III 4—0
VOETBAL IN ENGELAND.
DE VIERDE CUP-RONDE-
Zaterdag zijn in Engeland onder
ontzaggelijke belangstelling de wed
strijden voor dc vierde bekerronde
gespeeld. Dit zijn de uitslagen:
Tottenham HotspurDerby
County 0—1
Queens Park RangersSheffield
United 01
SouthamptonWest Ham United 11
Charlton AthleticBolton
Wanderers 01
London is cr dus al hcel_slecht afge
komen en als West ITam in den ovei--
pespeelden wedstrijd Southampton
niet slaat, wat op zijn minst genomen
zeer dubieus is. zal het grootsehc
stadion te Wembley ingewijd worden
zonder dat een Londensche club een
der hoofdrollen speelt. Een hard ge
lag voor de hoofdstad en een omstan
digheid die grooten invloed zou uit
oefenen op het bezoek bij den klas
sieken wedstrijd. Het meest onver
wacht is de nederlaag van Totten
ham Hotspur op eigen terrein tegen
den tweede klasser Derby County
De overwinning van Sheffield Uui-
ted is rformaah evenals trouwens de
nederlaag -van het kranige derde klns-
se-tcam Charlton Athletic, dat in de
eerste drie ronden reeds het stoute
stukje uithaalde, drie eerste klasse
cubs te siaanJ Daarmee heeft deze
club zich voor jaren een bekerreputa-
'e verzekerd en tevens een aardig
gpspekte kas, wat voor een derde
klasse vóreeniging ook lang niet te
versmaden is. Thans zijn dus nog
vcroemgipgeu uit de hoogste
afdeeling en twee tweede klnssers
Voor do halve beslissing overge
bleven, want Southampton en West
Ham spelen beide in de tweede di
visie.
DE COMPETITIE.
De andere clubs van de hoogste af
deeling gingen intussclicn rustig door
met de competitiewedstrijden, die de
volgende resultaten opleverden
Cardiff CityChelsea 61
ArsenalMiddlesbrough 30
Blackburn-RoversNewcastle
United 11
West Bromwich Albion-
Notts Forest 00
Huddersfield TownAston Villa 35
EvertonOdham Athletic 00
StokeBurnley 01
BirminghamPreston North End 10
Een buitengewoon slechte dag voor
Chelsea en een buitengewoon goede
oor The Arsenal. Dc overwinning van
Aston Villa leverde ook een merk
waardige!! uitslag op, terwijl Stoke
een korte opleving weer naar de
laagste regionen afzakte. De strijd ora
van de laatste plaatsen weg te ko
men zal dit jaar wel zeer fel worden.
De stand is nu als volgt
Liverpool 30 22
Sunderland 30 17
Newc. United 32 14
Aston Villa 32 14
Sheffield United 30 13
Iluddersf. Town 30 13
Hanch. City 31 13
Burnley 31 14
Tott- Hotspur 30 14
West Bromw.
Albion 31 12
Bolt, Wanderers 31 12
Middlesbrough 31 11
Everton 32 13
Arsenal 34 12
Cardif City 31 11
Preston N. End 31 10
Chelsoa 32 8
Blaekb. Rovers 32 9
Birmingham 32 7
Nottingham F 33 9
Stoke 33 S
Oldham Athletic 33 8
3 5 61—22 47
9 4 57—38 43
10 8 38—30 38
8 10 5S2 36
9 8 52—38 35
8 9 42—29 34
8 10 39—38 34
5 12 50—39 34
4 12 41—37 32
8 11 45—37.32
8 11 42—48 32
9 11 47—49 31
5 14 47—51 31
6 16 50—58 30
5 15 55—49 27
7 14 46—52 27
11 13 36—43 27
9 14 37—57 27
9 15 31—48 25
7 17 33—58 25
7 18 41—61 23
7 18 31—58 23
--sir
OVERZICHT.
't Was in Haarlem weer mis!'Allo
terreinen moesten afgekeurd wor
den. D.V.U. D kwam voor niets; ook
eenige Animo-spelers moesten onver-
ricliterzake van de Leidsche Vaart te-
ruigkeeren. Met dat raakt het pro
gramma weer aardig achter.
O.S.C.R.Advendo te Rotterdam
ging door. Er werd een pittige, vlug
ge, doch te foreche wedstrijd gespeeld,
waarin de punten verdeeld werden.
O.S.R.C. opende de score; vóór rust
maakte Advendo gelijk. Na rust wa
ren de Haarlemmers sterker. Toch
wist elk der partijen eenmaal te doe
len, zoodat do wedstrijd in gelijk spel
22 eindigde-
DE UITSLACEN.
Westelijke afdeeling.
Eerste klasse A:
Nausikaail. K. V. 54
O. S. C. RAdvendo 22
Oostelijke afdeeling.
Eerste klasse A:
E. K. C. A.Be Quick 81
Eerste klasse B:
D. O. S.Rapiditas 13—2
Overgangsklasse A:
Swift—D- D. V. 4—1
Overgangsklasse B:
A. L. I.Vitesse (H.) 23
H. B. S.-V. en L. 0-3
Zilveren Eiketak.
D. V. D.—D. T. V. II 5—5
Zilveren N. v. d. Dag-bal.
WesterkwartierExcelsior II 50 a
Koog Zaandijk IIB. E. P. 1—1
a) Reglementair.
H. K. B.
Ook voor den H.K.B. kon geen der
vastgestelde wedstrijden doorgaan. S.
V. speelde vriendschappelijk tegen
Haarlem IV.
O.S.C.R.-ADVENDO (2—2).
Geheel volledig ging Advendo naar
Rotterdam om O.S.C.R. op eigen ter
rein te ontmoeten.
Onder leiding van den beer Schmidt*
wordt om twee uur begonnen; Adven
do niet de volgende opstelling;
Aanval: do dames A. de Kam en P
Sdhleper, heeren G. v. d. Ilave en P.
Looyen.
Midden: de dames B. Dóllekamp cn
Z. Monasch, heeren H. Deegenaar en
.1. v. ITezel.
Verdediging: de dames: W. v. Hezel
en N. Lagerwaard, heeren II, v. d
Berg en E. Veen
Het begin is voor O.S.C.R. Zij. valt
verwqcd aan, doch slecht schieten
houdt den stand voorloopig 00. Als
na eenigen tijd de bezoekers den druk
te boven komen en haar aanval aan
het werk gezet wordt, blijkt het, dat
zo voor den Rotterdanischen niet on
der doet. Er werd in een zeer vlup
tempo gespeeld; do bal vliegt van de
eene zijde naar dc andere- zijde van
't veld.
Na een kwartier doelpunt Looyen
keurig 0— 1
Doch kort daarop maakt O.S.C.R.,
als zijn tegenpartij op den grond ligt,
gelijk (1-1).
Na do vakwisseling is liet voorloo
pig met Advendo gedaan. Haar mid
denvak kan den hal maar niet bij
den aanval brengen, zoodat do Rot
terdammers veel in den aanval z-jn,
maar punten komen er niet.
Tot rust blijft de stand 1—1.
Na de pauze is het middenvak beter
en wegen de partijen legen elkaar
op. Keurig nemen de gastheeren de
leiding (21).
In den Advendo-aunval gaan god
gerichte schoten naast, totdat J.
Hezel een vrij 3 kans benut (2—2).
Dan zijn do nieuwe verdedigingen
de haas op 't veld. Tegen het einde
een paar geforceerde doelwornen,
doch zonder succes voor de Rotter
dammers. Heleinde komt onder groo-
1 te spanning met gelijk spel, waarmet
belde pax-tijen tevreden kunnen zijn.
Door beide partijen werd vlug ge
speeld; O.S.C.R. somwijlen nog al
pootig.
S.V.HAARLEM IV (1—3).
Op een zeer glad en modderig veld
wordt inplaats van eon competitie
wedstrijd een vriendschappelijke par
tij gespeeld.
Het begin is voor S.V., dat het
eerste punt maakt. Tot rust en daar
na zijn de jonge Haarlemmers goed
op dreef en weten driemaal te doe
len, zoodat ze met 3—1 winnen.
WEDSTRIJDEN VOOR A.S.
ZONDAG.
AdvendoNausikaa.
T. E. K. C. A.Haarlem.
D. V. D 11Advendo 11.
A. J. C. B.—Haarlem III.
De KraaienS. V.
DE UITSLAGEN.
Westelijke afdeeling.
Eerste klasse.
Utrecht—H. D. M- 1—2
2e klasse A.
AmersfoortGooi 04
Victoria BTogo II 6—3
H. O. C. ALeiden 60
Oostelijke afdeeling,
Eerste klasse,
DeventerZwolle 12
Voor Zond-as 18 Maart luidt het
oroeramma
le klasse.
M. H. C. I—H. D. M. L
Toeo IAmsterdam I.
Utrecht I—Hilversum I.
2e klasse
Hilversum IIM. H. C. II
Amsterdam II B—Bloemendaal II.
Amsterdam II AAmersfoort.
Hiermede is dan de hockey-compc-
titie afaelocróen.
Dames-Hockey.
B. D. H. C. I—HILVERSUM (6-1).
Zondag speelde Bloemendaal baar
laatsten competitiewedstrijd.
't Was een zeer geanimeerde wed
strijd. Voor rust was Bloemendaal iels
in de minderheid. Toch gelukte het
aan Noor v. Breemen den len goal te
maken. Deze werd spoedig gevolgd
door een doelpunt van Hilversum.
Rust trad in met een stand van 1—1.
Na half-time had Bloemendaal haat
krachten verzameld en leverde beter
spel dan voor rust. De Ililversumsche
dames ondernamen dikwijls gevaar.ij-
ko aanvallen, die echter afstuitten op
de heide backs en de keepster van
Bloemendaal. Spoedig daarna zorgde
Cor v. Beugen Bik voor den tweeden
goal. Hoewel Hilversum haar uiterste
best deed kon zij toch niet verhinde
ren dat mej. v. Beugen Bik weer een
doelpunt maakte. Kort daarop was
het tijd.
DAMES-HOCKEY.
Noordelijke afdeeling.
B. D. H. C.Hilversum
De stand luidt thans
Bloemendaal
H. D. M.
Amsterdam
Togo
Utrecht
Hilversum
M. H- O.
12 10 1 1 21 4
4 14 34—20
5 11 29—20
6 10 24—26
7 8 25—3S
7 6 14—24
0 8 6 21—34
Hilversum 2 verliespunten
Schieten.
COMPETITIE HAARL. SCHIET-
BOND.
Zondag werd voor de 4e ronde ge
schoten door de vereenigingen „Gen.
Joubert" en „Claudius Civilus". Zij
behaalden met het le vijftal resp. 912
en 904 p. en met het 2e vijftal resp.
913 en 867 p. Al dadelijk blijkt weer
de suprieuriteit van Gen. Joubert bo
ven alle andere vereenigingen zoowel
met het le als met het 2e' vijftal.
Gen. Joubert I behaalde de mooie
series van 194, 194. 187, 184 en 183 p.
voorwaar niet mis. De hoogste series
werden geschoten door de heeren J.
W. F. Fransoo en J. Mulder.
Het tweede vijftal behaalde series
van 189, 188, 187, 180 en 169 series
waarmede een le vijftal van een an
dere vereeniging tevreden zou zijn.
Hier werden de hoogste twee series
gemaakt door de lieeren Buren en N".
v. Keulen.
Cladius Civilus is de kluts kwijt en
heeft mijn voorspellingen geheel te
niet gedaan. Slechts 2 lieeren hebben
een goed figuur geslagen nl. de heeren
Hoebon met 195 p. (100 en ró) en P.
Mekker met 1S6 p.
Het tweede -vijftal heeft vrij goed en
constant geschoten. De series zijn '179,
176, 171, 171 en 170. Geen bepaalde
uitblinkers maar ook geen slechten.
Toch moet het totaal van een tweede
vijftal hooger zijn dus flink oefenen
heoren en zorg dragen, dat men te
allen tijde capable is om voor het le
vijftal in le vallen.
Iloewel V. V. en K. nog slechts 3
ronden geschoten heeft wil ik toch de
stand eens opgeven en tevens bekend
maken wie de hoogste twee BChutters
uit de vijftallen zijn:
le klasse.
1. Gen. Joubert 3775
2. Gen. Merlen 3710
3. Claudivius Civilus 3696
4. Bloem. Commando 3644
5. V. V. en K. 2805
2e klasse:
1. Gen. Joubert 3619
2. Bloem. Comando 3558
3. V. V. en K. 2618 (1 p.)
4. Gen. van Merlen 3501 f2 p.)
5. Claudius Civi'us 3424 (2 p\
Hoogste korrsschutters:
Gen. Joubert: J. M»1<1er 19, 191, 193.
194 is 767. .T. W. F. Fransoo 189, 191.
192. 194. te 766.
Gen. v. Merlen: A. H. de Wilde 186.
188, 190, 19» is 755. L. d Raad 131,
181. '189. 194 is 751.
Claudius Civilus: M. A. Iloeben 137,
187, 191, 195 ls 760. P, Hekker 185, 186,
186, 192 is 719
BI. Commando: A. Hekker 187, 187,
;8, 192 is 754. J. Lindeman 179, 180,
182, 194 is 735.
V. V. en K.: A. Kohlwev 190, 190,
193 is 573, II. P. Spoor 184, 18Q, 193,
is 566.
BURGERWACHT HAARLEM.
De propagandaclub der Haarl. Bur
gerwacht heeft het plan gevormd om
op den laatsten oefenavond met raar-
ga, zijnde Donderdag 29 Maart een
enderiingen wedstrijd te organiseeren
erdecld in 2 klassen. Behalve de prijs
Jes door de commissie beschikbaar ge
steld. wordt verwacht dat. ook dc le
den. deelnemers of niet. dit voorbeeld
zullen volgen cn deze toezenden aan
het bureau Kruisweg 70, waar men
zich eveneens schriftelijk voor deel
name kan opgeyen.
WAPENBROEDER.
Gymnastiek.
BATO.
Bij de bestuursverkiezing is tot se
cretaris van „Bato" gekozen de heer
P. Tijdgaat Jr., Bannesteeg 5, Haar
lem.
Besloten is, de veteranen in de ge
legenheid te stellen, een uur per
week te turnen, de oefenavonde-n zijn
hierdoor cenigszins gewijzigd. Hier
over kan men bij den secretaris inlich
tingen vorkrijgen.
Biljarten.
SERIE W E.D S TRI J D EN' VAN
..KASTANJEBOOM".
Deze week zullen de wedstrijden
ter gelegenheid van het 10 jarig be-
s'aari van Kastanjeboom" vervolgd
worden. Deze zijn als volgt.
Klasse B.
Maandlac 12 MaartD. O. K.
Berg en Dab 0111 len 011 2en prijs.
Diusdae 1 3MaartVoorwaarts
Krijt op tijd, om 3en en 4en prijs.
Klasse A.
1 Woensdag 14 Maart: Vrienden
kringExcelsior, om len en 2en
Donderdag 15 Maart: Korenbeurs
—Kastanjeboom om 3en en 4en prijs.
BILJARTWEDSTRIJD IN HET
AMSTERDAMSCHE KWARTIER.
Donderdagavond 15 Maart zal tus-
schcn de heeren W. G. en P, II. een wed
strijd worden gespeeld van 500 caram
boles, in het ca ré van den heer B. in
het Amsterdarasche kwartier.
D. V S KORENBEURS.
De biljartclub „Door Vriendschap
Sanmgebracht" te Velseroord, de no.
1 in afd. A van den Kennemer Biljart
bond, speelt hednavond een wedstrijd
togen „Korenbeurs". Haarlem kam
pioen in klasse A van den Biljartbond
Haarlem en Omstreken. Dé wedstrijd
hoeft plaats in het clublokaal van D.
S. te Velseroord.
1). F.. S.—OUD-MEERENSTEIN.
Dinsdagavond wordt in Monopole
gespeeld in klasse C tussetien ,,D. F..
eu „Oud-Meerenstein". Deze wed
strijd was aanvankelijk op 5 Maart
vastgesteld.
KENNEMER BILJARTBOND.
K. V. S.—D. O. S.
In het clublokaal van de biljart
club Klaar voor Strijd" te Veben,
wordt Dinsdag 13 Maart a.s. voor de
oompetitie (klasse A) gespeeld. D. O.
S. uit Beverwijk is de bezoekende ver
eeniging.
Zwemmen.
WEDSTRIJDEN TE PARIJS.
Onze stadgenoot, de heer II. F.
Heerkens Thijssen, die reeds ver
scheidene eerste prijzen behaalde, is
uitgenoodigd, om op tweeden l'aaseh-
dag te Panjs to komen zwemmen op
den internationalen wedstrijd over 2
kilometer.
Golf.
KENNEMER GOLF CLUB.
Op 11 Maart werden Onderlinge Wed
strijden gehouden, Voormiddags Single
13 holes hand. v. bogoy.
Winner: H. Smidt van Gelder (hand.
15) 3 down. Daarop volgden: W. Som-
merhoff (hand. S) 4 down. W. F. Loo-
man Jr., (hand. 9) 4 down.
Een extra prijs, - uitgeloofd door den
heer G. van Tienhovon voor de dame,
die in dezen wedstrijd de beste kaart zou
inleveren, werd gewonnen door Mevr,
Sonimerhoff.
Namiddags Foursomes 18 holes liand.
vlaggewedstrjjd. Winners: Mej. L. Laan
(30) eu Mr. P. Bijleveld (7), die de vlag
plantten dicht bjj green IS.
Daarna Mevr. Sooiraerlioff (18) en P.
Verschu ijl op Teo 13. Mevr, Yer-
schnyl (13) -en Walr. Boissovazn (3) -op
green 17. Een der prijzen voor dezen
wedstrijd was aangeboden door Mevr.
Diemer Kool.
Wielrennen
De Zesdaagsche te New-York is ge
wonnen door GoulletGreida, lie er
in de laatste 5 minuten in slaagden
■een ronde uit te loopen. v. Kempen—
Sgg waren derde met een ronde ach
terstand.
D3 mytho van Dacdaics. Een voor
ante. Froovcrt van Mcyiüsrd. Het
gebroeders Wrignt on hun mededingers.
De hydro avion. Kct vliegluïg cn
het zweefvliegtuig. Nederlanders in
Toen Daedalus, de bouwmeester van
het labyrinth bij zijn vorst, koning
iiirio-5 vqn Cretu, in oagenui.e geval
len was en opgesloten werd gehouden
ui zijn eigen cioolhof, maakte hij vol
gons de oud-Grieksclie overlevering,
oor zich en zijn zoon Icarus ei.: .-er!
paar met was aangehechte vleugelen
en ontvluchtte aldus door de lucht uit
ziin gevangenis. Daedalus zelf kwam
behouden op Sicilië aan, maar Icarus
dronken van geluk, vloog te hoog,
kwam daardoor te dicht bij de zon,
de was van zijn vleugcis smolt, zoo
dat hij naar beneden stortte in zee
en jammerlijk omkwam. De zee, waar
bij verdronken was, werd sedert dooi
de Grieken de learhehe genoemd.
De mythe is'in strijd met de aller
eerste begrippen van natuur- en werk
tuigkunde. er spreekt uit: algeheel e
onbekendheid met den afstand tus-
schcn de aarde en de zon; maar cr
blijkt tevens uit, dal er reeds in de
oudste tijden gedacht weixl aan de
mogelijkheid om evenals de vogels te
vliegen.
Ook in de middeleeuwen waren er
enkele kloeke geesten, die van die
mogelijkheid overtuigd waren. De be
roemde Engelsohe geestelijke Roger
Bacon (13o eeuw), die zooveel nieuwe-
e uitvindingen voorspeld heeft, ^ij-
oorbeeld stoomboote'n en spoorwegen
schreef: „Alen kan ook vliegmachines
bouwen, in welke menschen, zittend
of in het middelpunt hangend, door
raiddel van draaikrukken vleugels in
beweging brengen die do lucht 6laan
op de wijze van ,de vleugels aer vo-
efs".
In Italinansche kronieken van om
streeks 1500 wordt volgens den Frnn-
schen natuurkundige Beschereüe in
zijn Hïstoire des ballons (1852) mel
ding gemaakt van een wiskunstenaar,
Dante genaamd (niet te verwarren
met den wereldberoemden dichter van
dien. naam). De wiskunstenaar JJante
dan vervaardigde een toestel, waar
mede lii.i van den hoogsten toren van
Perugia afvloog over de stad zweef
de, onder 'hot geestdriftig gejuich van
een tallooze menigte, toen plotseling
het ijzer brak, waarmee hij een zijner
vleugels bewoog. De vlieger stortte
neer op het dak der St. Mauritius-
kerk, en brak een been. Na dien tijd
heeft hij zijn -vliogproeven niet her
haald.
Of deze proeven werkelijk hebben
plaats gehad, mag misschien betwij
feld worden; maar in ieder geval
blijkt dat het vliegprobleem van de
hoogste oudheid af tot den nieuweren
tijd toe den raenscbelijken geest heeft
bezig gehouden. In de 19e eeuw wer
den voor het eerst welgeslaagde po
gingen gedaan om met toestellen
aarder dan de lucht door het hicht-
im te zweven, eerst door den Fran-
schen kapitein Le Bris, en daarna
door Mouillard, eveneens een Fransch-
man. Deze laatste deed van uit een
eenzame farm in Algerie verschillen
de proeven met zeil vliegtuigen en gaf
in 1881 ten boek uit over het vliegen
der vogels, in hetwelk hij het resultaat
van een meov dan 30-jarige waarne
ming neerlegde.
De wetenschap in dien tijd stond
over het algemeen zeer sceptisch te
genover proeven met werktuigen
zwaarder dan do lucht. Om een toe
stel door de luoht te besturen moet
men beginnen, zoo redeneerde zij.
inet te maken dat het zich in de lucht
kan ophouden.
Eindelijk in het laatste tienta! jaren
dar vorige wnv; uelukte bet den I>nit-
schar Lilienthal toestellen tc verbaar-
spelling van Bacon. De vlucht van
zweefvliegtuig van Lilienthal. De
uo eerste viiegtocht over het Kanaal,
do wereldoorlog. Nieuwe proeven mst
do „Salon d'Aéroncutiaue".
digen, eerst eendekkers eu daarna
tweedekkers, waarmede bij zich wei-
ara, zonder 'vast steunpunt, van vrij
aanzienlijke hoogte in de lucht kon
laten afglijden. Hij keerde zijn toe
stel tegen den wind in, het werd van
den heu\ eitop door den wind opge
heven, zweefde in golvende beweging
tegen den wind in en bereikte den bo
dem 300 tot 350 Meter van den heuvel-
voc-t. I-Iet gebeurde daarbij vaak, dat
zijn toestel eenige oogenblikken onbe
weeglijk bleef, gedurende welke het
gephotografeerd werd.
Deze momentopnamen brachten er
niet weinig toe bij om zijn proefne
mingen algemeen bekend te maken.
In 1896 kwam de stoutmoedige man,
bij een val van betrekkelijk geringe
hoogte, door het breken van de wer
velkolom om het leven.
De eerste menschen, van wien het
onomstootelijk vaststaat, dat zii „ge
vlogen" hebben, waren de Amerikaan-
sche gebroeders Wright. Zij verbe
terden den tweedekker van Lilienthal,
en na verschillende welgeslaagde
zweefvluchten, waarbij zij o.a. door
middel van een aan den voorkant aan
gebracht zeilvormig roer het toestel in
evenwicht konden houden, besloten
zij in 1903 de zweefvlucht, den vol pla-
né, te vervangen door den eigenlijken
ikegiocht. Nog vóór het einde van dat
jaar geiukte het hun zich 59 seconden
in de lucht op te houden en 260 me
ter ver te vliegen tegen een wind, die
een snelheid had van 9 meter per se
conde. Na een honderdtal vluchten
maakten zij op 5 October een tocht,
waarin zij 30 maal rond het proefter-
rein vlogen. Zij wisten zeer goed, dat
hun tochten levensgevaarlijk waren,
vandaar dat zij er zich steeds op toe
legden hun vliegtoestel te verbeteren:
hun hoofddoel was door de volmaking
der draagvlakken en der lu oh tóch roe
ven zelfs bij betrekkelijk geringe drijf
kracht stevig gebouwde vliegtuigen
in. werking te stellen en door verbete
ring der methoden tot liet bewaren
van het evenwicht cn tot liet sturen
van het toestel de practisehe bruik
baarheid daarvan te verhoogen.
Het groote succes der gebroeders
Wright wekte de Franschen op tot
een edelen wedstrijd: laten we slechts
herinneren aan de vliegtochten van do
gebroeders Voisin.van Farmen en van
Blériot. De laatste stelde al zijn voor
gangers in den echadu'w door zijn be
roemde vlucht over het Kanaal den
25sten'Juli 190S op een door hem zelt
vervaardigden kleinen eendekker. In
27 minuten legde hij den afstand van
31 Kilometer tusschon Galais en Dover
af. Het draagvlak van den kleinen
eendekker had een vluohtwijdte van
S.6 Meter en was 1.8 Meter broed, liet
vleugeloppervlak bedroes 14 vierkan
te Meter, ;een Anzani-motor van 24
paardokrachtbracht een tweebladige
ïuchtschrocf die aan de voorzijde was
aangebracht, in beweging, het zijroer
werd gevormd door een loodrecht vlak
aan het achtereind van het toestel,
het hoogteroer door twee kleine om
horizontaio assen draaibare vlakken.
Om de zijdelingsche stabiliteit tc be
waren, waren de vleugel uiteinden
gebogen, evenals bij de toestellen der
gebroeders Wright.
Groot was de geestdrift, die het
stoute waagstuk van Blériot In de se-
iiecle beschaafde wereld wekte. Een
man was er, bij wien het bittere te'cur
Helling moet gewekt hebben, unme-
I lijk Latham. Deze h.-.d tweemaal den
I tocht over het Nauw von Galais be
proefd, cn telkens was hij dicht bü
de kust in zee let echt gekomen, maar
gelukkig gered. Hij hoopte eeu derde
maal gelukkiger te zijn, toen hem het
bericht bereikte, dat Blériot hem vóór
was geweestWat verbazingwek
kende vorderingen bad de vliegkunst
gemaakt sedert 1903 toen de gebroeders
Wright er in slaagden een vliegtocht
te maken van 260 Meter en sedert
1906, toen Santos-Duraont zijn eerste
vluchten uitvoerde met toesteilen
zwaarder dart de lucht. En welke ver
beteringen waren nog op komst!
In November 1912, kort 11a de ope
ning van de Luchtvaart-Tentoonstel
ling in het Grand-Palais van de
Champs-Elysées te Parijs, waren de
voorbijgangers, die zicli in de nabij
heid van de Alexanderbrug over de
Seine bevonden, getuige van een tot
dusver ongekend schouwspel. Zij za
gen een vliegtuig in den vorm van een
reusachtigen zeevogel met witte vleu
gels cn een grijsachtig lichaam over
de Seine vliegen, op bet water neer
strijken, een eind door 't water heen-
schieten en in volkomen evenwicht tot
stilstand komen.
liet was oen watervliegtuig, het eer
ste, dat de Parijzenahrs te zien kre
gen. In plaats van op wielen met gum
mibanden (de vinding van Volsin)
rurtte de hydroaéroplone of hydroa-
vioa op twee onderliggers, lange hol
le balken, waarvan de doorsnede een
trapezium vormde, op de wijze van
een „schuitje" tin. Dit nieuwe vlieg
tuig-type bood groote voordeden. In
vroeger tijd ging de vlieger, die in zee
terechtkwam, een zekeren dood tege
moet. terwijl de watervliegenier dit
gevaar kan trotseeren, vooral nadat
de „flotieurs" of „pntlns" (de onder
liggers) vervangen zijn door een wer
kelijke, zeewaardige boot. Van het
watervliegtuig koestert men hooge
verwachtingen voor het goederenver
voer in vredestijd. (Over zijn vernie
lingsvermogen in lijd van oorlog zul
len we liever zwijgen). Op de achtste
Internationale Luchtvoart-Tent0011 st e 1
ling te Parijs kan men een vliegtuig
bewonderen, voorzien van vlotters en
van wielen, de „VHle-d'Alger,bestemd,
voor den luchtvaartdienst Marseille-
Algiers. Het gewicht volledig belast
bedraagt 7000 Kilo, de beweegkracht
wordt geleverd door 4 motoren van 250
P.K. met twee schToeven, het gewicht
der mee te nemen brandstof is 1300
kUo, voor de bemanning, de toestellen
voor draadlooze telegrafie en de
vracht blijft disponibel 2000 K.G. Het
vliegtuig kan zonder te sloppen een
wég afleggen van 1090 Kilometer bij
volkomen stil weer.
Toen in 1914 de wereldoorlog uit
brak, was de Duitschc luchtvloot met
haar bestuurbare ballons, de „Zeppe
lins", en haar vliegtuigen de „Tau-
ben", beslist sterker dan de Fransche.
Parijs had in het eerste jaar menigen
aanval te verduren van luchtvaartui
gen, die van hoog uit de lucht de stad
met hun bommen bestookten. Dit wek
te natuurlijk de Franschen op tot
reusachtige inspanning op liet gebied
der luchtvaart, het aantal vliegtuigen
nam met den dag toe en tevens het
aantal vliegers, dio onverschrokken
moed aan behendigheid paarden.
Maar ook de andere in eten oorlog ge
wikkelde landen deden wat in hun
vermogen was om hun luchtvloot tot
de hoogste volkomenheid op te voeren.
En zoo had deze noodlottige oorlog
althans dit gunstig gevolg: ontwikke
ling der luchtvaart.
Een opmerkelijk feit is h.et, dat men
in den laatsten tijd weer teruggekeerd
is tot het doen van proeven met hot
zweefvliegtuig, den voorlooper van het
motor-vliegtuig. Wij mogen hier niet
onvermeld laten dat onze landgenoot
Fokker in 1922 het eerste record voor
een vlucht met passagier op zijn naam
gesteld heeft.
Bij het bestudeeren van de vlucht
der vogels heeft men opgemerkt, hce
groote vogels somtijds uren lang zon-
uer een enkele vleugelbeweging door
de iucht zweven, hoe de albatros dik
wijls uren. ja dagen lang oen schip
op zijn tocht over den Oceaan verge
zelt met uitgespreide, maar. overigons
onbeweeglijk v'augels. Uitgaande
van het denkbeeld dat de vogels hier
toe in staat worden gesteld door hori
zontale en door opstijgende luchtstroo-
mingen, tracht men dezn aan te wen
den voor de zweefvlucht. Evenals in
dertijd Lilientha. doed, onderneemt
men deze, vluchten van een hoogte af.
I11 de weJrtrjjdcii hij Clermont-Fer
rand gelukte hti Bossoutrot, vertrek
kend van den 150 nieter hoogen Puy
de Combegrasse, zich 50 min. op één
cecondo na, ia de iurtil op te houden.
Maar de Ouiischer H-mzjn had reeds
bij de P.tiöü-wedstrijden hel wereld
record LehaMd met een vlucht van 3
uur en J0 minuten: m 3C0 meter
hoogte en een gemiddelde snelheid
van 50 Kilom:ter per um. Indien hij
zijn vlucht Jiad genomen van een hoo-
geren berg cn dus gebruik had kun
nen maken van <:e uit dc dalen op
stijgend.: iuohfstrocinen zou hij naar
de berekeninu van een Frnnsck des
kundige op 185 Kilometer afstand van
zijn uitgangspunt geland zijn. Intus-'
echen hebben de Fransehen Maneyrol
en Barbot dit Duite-he record reeds
weder ver achter zich gelaten. Maney
rol zweefde 8 uur 9 min., Barbot 8 uur
06 min. Of het eens mogelijk zal zijn
met 't zweefvliegtuig willekeurige toch
ten te maken, is nog niet bekend, maar
reeds nu staat vast, dat dit wel moge
lijk zal zijn, wanneer men de heide
typen van vliegers combineert en dus
liet zweefvliegtuig voorziet van een
motor, die men alleen in werking stelt
wanneor het onderweg noodig blijkt.
We mogen dit artikel niet eindigen
alvorens ie wijzen op de schitterende
praestaties van de NederlandscJie vlie
geniers en vliegtuig-constructeurs in
de laatste jaren. Gin maar één voor
beeld tö noemen, deed in Amerika
een Fokker-eendekker typ© F IV in
1922 een duurvlucht van 35 uren en
eenige dagen later een afstandsvluchl
van 33u0 Kilometer; jamnier genoeg
niet officieel erkend, anders zou het
wereldrecord op Fokker's naam staan
terwijl het nu gehouden wordt met
een tocht van iets minder duur door
den Franschman Bossoutrot met een
Farman-Goliath. (Deze heeft intus-
schen ook het record Hentzen gesla
gen in Engeland en den Daily Mali-
prijs gewonnen)
In de Salon d'Aéronantique te Pa
rite wekten de Fokker-vliegtuigen en
de Koolhoven eendekker F. K. 31, een
militair itliegtnlg. terecht dc a,'grt
meene bewondering: en dat onze vlie
geniers voor hun buitenlandsehe vnk-
wenocten niet behoeven onder te doen,
hebben de Klia te Amsterdam en de
Icar op het vliegveld de Waalhaven
te Rotterdam overtuigend bewezen.
