HAARLEM'S DAGBLAD
Zandvoortsche Brieven
staflsaieims
hg lekker, 'tlioogst in grijs en leen noedknep is FHAMKEN.g Idcikbrsod
Dit tie Omstreken
MAANDAG 12 MAART 1923 DERDE BLAD
jDE VERKIEZINGSVELDSLAG. NEGEN LIJSTE,N TE WACHTEN. EEN
FORENS IN DEN RAAD. JURIDISCH INZICHT EN GEBREK DAARAAN
DE LOGEERGASTENBELASTING. DE WINKELS AAN HET STRAjND.
SOCIALISATIE TOT IN HET HOTELBEDRIJF. DE GEMEENTELIJKE
PICCOLO. DE BLOEMEN VAN BAKKER HOUTMAN. IEMAND, DIE
WEL RAADSLID ZOU KUNNEN WOR DF,N, MAAR NIET WXL. UITSTEL
VAN BETALING VAN BELASTING. EEN HOFFELIJK BESCHEID.
ZES TEGEN VIJF. IN HET TE EKEN DER VERKIEZINGEN.
Politieke veldslagen hebben althans
dit op de martiale voor, dat huil da
tum vooruit wordt bekend gemaakt.
De strijdende partijen krijgen alle
e-.en veel tijd tot opstelling van hunne
stukken en tot liet instrueeren hunner
legerscharen. Daarmede is men hier
nu al druk in de weer, hoewel de
groote verkiezingsslag eerst op 24 Mei
zal plaats hebben. Het gaat, zooals
men weet, om een dertiental zetels in
den Raad, Door dit getal 13 zal de som
der stemcijfers van alle lijsten moeten
gedeeld worden om den z.g. kiesdet-
Ier te verkrijgen. Nu is natuurlijk die
kiesdeclër hiet vooruit te raden, maar
toch wel te benaderen. Met. 206 ben
ik wel niet ver van de werkelijkheid
verwijderd. Even zoovele malen als
dat getal 200 zal begrepen zijn in het
stemcijfer eener lijst, wordt aan die
lijst eene der te vervuilen plaatsen
toegekend. De berekening is, dat de
soc.-domocraten 3 kussens zullen bezet
ten, de Vrijheidsbon dors 2, Gemeente
belang 2 of 3, de katholieken 2. Men
neemt algemeen aan, dat de heer
Zwaan met een z.g, eigen lijst zal uit
komen en dat de heer Van ïoomber-
gen in zijn kielzog zal varen. En aan
dit' tweetal worden zeer goede kansen
toege&olireven. Zijn deze berekeningen
juist, dan zijn er dus al 0 tot 10 van
de vacante zetels vergeven. Maar: op
minder dan 9 lijsten behoeft niet ge
rekend to worden, want natuurlijk
komt de heer Koning in net geweer
me<t een eigen lijst en ook is er een
candidatuur-Btickman te verwachten,
terwijl de aaiti-revalulionnairen wel
niet zullen nalaten een charge .uit te
voeren, voor de heereii Van ikPlas
en Groen, al heb ik ook al wel hooren
verluiden, dat men den lieer Van dei-
Plas .wil loslaten.
Weliswaar heeft de Forenssnvereeni-
ging in principe bes'-gten zich van
deelneming te, onthouden, maar dit
bet eekent daarom nog niet, dat geen
forens aspiration voor het Raadslid
maatschap zou hebben, en ik heb zelfs
al wel namen gehoord van spoor- en
tram-ab onnes, die er voor zouden
kunnen in aanmerking komen. Het
ware inderdaad niet onbillijk, ook
dezen hoeren een stem in liet kapittel
te geven en misschien kon in dien
kring wel de jurist gevonden worden,
wïens aanwezigheid in den Raad geen
overbodigheid zou zijn, Hei is onge
looflijk zoo vaak zich het gebrek aan
juridisch inzicht ten Raaclhime heeft
geopenbaard. Nog altijd is de erken
ning uitgebleven, van het kindje van
den Raad, dat men 1 Januari al had
willen, ten doop houden, de logeer
gastenbelasting. liet, stumpertje lijkt
wel aan rachitis te lijden en ik ver
wacht elk ©ogenblik bericht van zijn
overlijden. Het zestal, dat de verorde
ning tot inning van die belasting er
door gedreven heeft, verzuimde er re
kening mede te houden, dat elk© ver
ordening de approbatie van Gedepu
teerden behoeft. En nu weer is van
oppervlakkigheid gebleken bij het
winkelplan aan den Strandweg. Er
was nog nauwelijks tot den winkel
bouw besloten, of de aanbesteding had
al plaats. Die verliep prachtig en de
laagste inschrijver bl ©f zelfs beneden
de bescheidenraming. Maar met de
gunning zal men toch nog even
moeten wachten, want het zou wel
eens kunnen zijn, dat Gedeputeerden
het niet ombaar vonden om de inder
tijd met de familie Driehuizen geslo
ten overeenkomst anders uit te leggen,
dan zij toenmaals begrepen en althans
bedoeld is. En zeer waarschijnlijk zul
len Gedeputeerden, minder geneigd
om op hol te slaan dan hel college
van 13. en W ditmaal betei B. en
G. te noemen, daar de hoeren Bram-
son en Groen dit spelletje op tafel
hebben gelegd tijdens de afwezigheid
van burgemeester Beeckman zich
wel bedenken, alvorens toestemming
te verloenen tot een bouw, die wel
eens door den rechter onrechtmatig
kon worden verklaard. Het zou wat
moois zijn, zoo de Gemeente, de win
kelhuizen aan den Strandweg ge
bouwd heibbende, veroordeeld werd
ze weer netjes af te breken.
Ten aanzien van het principe van
dien bouw, bestaat en hier in de Ge
meente misverstand. Er zijn er, die
er in zien verwezenlijking der socia-
lisatie-theorie. Maar naar mijn mee
ning heeft deze bouw met socialisatie
piets uitstaande. Er is immers totaal
niet gedacht aan de exploitatie van
gemeentewinkels. Integendeel, er is
le kennen gegeven, dat ingezetenen
voorkeur zouden krijgen voor huur.
Men heeft dus gedacht aan exploitatie
door particulieren en nu komt het mij
voor, dat uitbreiding van den winkel
stand, bevordering van de gelegenheid
tot detailverkoop, al heel ver weg
staat van de theorie, die ais einddoel
heeft het brengen van de productie
middelen aair de gemeenschap. Noen,
die winkelbouw waarvan ik biets
zit komen zou hoogstens een weinig
beteekenend bouwc-poculatietjo kun
nen zijn. Zes winkels van 4U0 huur
brengen 2400 per jaar op, als ze ge-
rc-goid verhuurd worden waaraan
ik niet twijfel. Daarvan is af te trek
ken ecu bedrag voor kosten van on
derhoud en assurantie. Wat er over
blijft, ware dan de rente van liet in
den bouw Ie steken kapitaal plus de
waarde van den grond. Het is wel
mogelijk, dat er dan nog een paar
honderd gulden winst over blijft.
Maar mag nu de Gemeente, voor een
paar honuerd giixden mogelijke winst,
als bouw-expiUiLurue ga»n optreden i
Men vraagt zich af, waarom zij, als
zij dan toch het particuliere bednjl
concurrentie wil gaan aanuoen, geen
bod lieeft gedaan op „Seinpost" of
zich niet het bezit tracht te verzeke
ren van het Grand Hótel, dat stellig
wel voor een prijsje te koop is. G e-
m e e ii t e 1 ij k hötelbedrijf
zou zeker een novum zijn en nog
niet eens zochetl vee! verschillend van
een belasting op de logeergasten.
Wat 'n ideaal voor de bewonderaars
van gemeentedienst.
Een gemeente ijkë Chef de Re
ception-, een gemeentelijke por-
ecn gemeentelijke Ober,- een ge-
meviitehike c h e f d e c u i s i n e, een
gemeente like e a s s e r o 11 i er, oen
ecmovMLHike piccolo. Allen
giatooid met he gemeentelijke wa
nen der drie harinkjes. En boven
uit het dak de gemeente-vla?.
Gebrek aan juridisch inzicht is ten
Raadhuize no? bij vele andere gele
genheden gebleken. Wat een stof is
er niet opgejaagd door allerlei klach
ten. Van een raadslid tegen een wet
houder. van een gemeen e ambtenaar
tegen een raadslid! Een gerucht van
diefstallen ©o de gemeente-secretarie
heeft ook tot iustitic-He inmenging ge
leid. maar naar de rechtbank - is or
nooit iemand verwezen. En nu ver
luidt zoo waarKik weer. da- het col
lege van B. en W. een klacht wegens
laster zou hebben ingediend tegen den
voorzitter van .Gemeentebelang".
Ik kan dat gerucht, zooals ok het be
schreven heb gezien wel tegenspre
ken. Het college van P. en \V. heeft
als zoodanig geen klaoh ingediend.
Wel is er een vooronderzoek gaande
maar niemand gelooft, dat er een ot-
ficter van justitie te vinden is vdor
het aanhangig maken van een zaak
als waarom het hier gaat. Bakker
Houtman zou. naar een zeggen van,
den heer Van Bfeeonen, B. en V
bloemen hebben gezonden naar aan
leiding van hun actio tot broodpriis-
veiv—in? cm b. <n W. acht en zich
door deze mede-jee ling in hun goeden
naam aangetast, 't Is te flauw out
los te lOopéii. Ais bakker Houtman
bloemen heeft gezonden wat ik niet
weet dan'kan ciat kwalijk iets an
ders zijn geweest dan ironie.Want ter
wijl 'n verordening wachtte op een
•i:-schen guvU'en beslissing van
den Iioogen Raad ton gunste van dc
gemeentelijke bevoegdheid tot het
stellen van straf op overtreding van
duurte-verodentngenehebben du fo
rensen nïet bakker Houtman samen
dot varkentje zelf even gewassohen.
Ik ben door al dat gewrijf afge
dwaald van mijn verkiezingsonder-
werp. En zou er löcli nog wat over
willen zeggen. Toen ik in een vormen
Brief de inoening verkondigde, dut ei
wel ge-ens kans zou zijn om cpu medi
cus in den Raad te krijgen omdat alle
plaatselijk gevestigde geneesheeren
od de een of andere wijze in gtineen-
tedienst staan, dacht ik er niet aan,
dat dr. G er k e S r. zich sedert c-en
paar iaar heeft losgemaakt van alle
banden, die hem aan de gemeente
bonden. Hij zou dus de man kunnen
zijn. die in den Raad als medisch
specialiteit zou kunnen optreden. Op
hygiënisch en paedagogisch' gebied
zou z ij n advies waarde kunnen heb
ben. En de oude dokter, voorzitter
van de af<ieeling van Het Witte
Kruis, voorzitter van de sooieteit
„Zandvoort" en bestuurslid van nog
allerlei andere eollegiën en gezel
sahappen, kent het dorp en een mae
sa dorpelingen beter d'an wie ook.
Hij geniet het aanzien, dat niet steeds
aan gemeentebestuurderen wordt toe
gekend en liii zou, werd hij candidaav
gesteld, ongetwijfeld worden verko
zen met vlag en wimpel. Doch.... et
is een emsige „maar".... hij wil
n i e t. Zoo althans heeft men mij
verzekerd en ik heb reden om aan
die verzekering geloof te slaan. Men
kan er zich mede troosten, dat hij,
desgevraagd, ongetwijfeld te uilen
tijde met advies gereed zal staan, ook
zonder te compareeren in de veelvul
dige vergaderingen, conferenties en
bijeenkomsten, waartoe een raadslid
heden ten clage veroordeeld is.
Ais ik nu het verkiezingsthema
loslaat er zal nog wel reden genoeg
zijn om er weel' eens op terug te ko
men is het cm nog even de beias---
tmgtaart aan te snijden, een snoepc
rij-je. waarop de menschen meestal
evenzeer verzot zijn ais ze aan be
lasting betalen het land hebben
Het raadslid Molenaar heeft zich
tol B en W. gewend met het van
een breede toelichting voorziene ver
zoek den minister van Financiën uit
te noodigen aanzienlijk uitstel to ver
leen en voor de betaling der over-
1922 verschuldigde belastingpen-
ningc-ii. waarvan de aanslagen nu
nog niet eens beteekend zijn. Hij
heeft hel, hoffelijk antwoord gekre
gen dal 13- en W. zijn schrijven voor
kennisgeving hebben aangenomen,
\va, beteelcent dat- ziin brief neties js
opgeborgen en dat B. en W. er ver
der niet meer aan willen denken.
Maar wie den heer Molenaar kent,
weet wel. dat hij taai is en gewoon
vast- te bondon wat hij eenmaal heeft
aangepakt Zoodat het niemand zal
verwonderen, als hij in de eerstvol
gende raadsvergadering zal voorstel
len J3. en W. tut te noodigen, aan zijn
verzoek te voldoen. Zou dit voorstc-l
worden aangenomen, dan zouden B.
en W. het. vt-rmoecleclijk wel niet zoo
zonder meer ook maar voor kennis
geving aannemen. Maar zoo zal
men misschien zeggen het wordt
niet aangenomen .want het is nu
eenmaal al-ijd in onzen Raad zes te
gen vijf de g ei neen t c lx gro ot i ng
cte logeerbêfasting. de winkelbouw,
allemaal (1 tegen 5.
De vraag is echter of het trommel
vuur van de voorhoede van het ver-
kiezingricger het blok van de zes
niet zou scheuren. Jongens zoo
vlak voor de verkiezingen. En dan met
mededoen aan een beweging tot» Let
verkrijgen van faciliteiten voor de
betaling van belastingen.—
En zoo eindigt deze- brief toch weer
met liezelfde als waarmede bii be
gonnen is. Met.de verkiezingen. Doelt
daarvoor naderen wij dan ook de ver
kiezingen.
JUTTER.
De nieuwe Teylerzaak
Pleidooien in de zaak van
Abraham van Dorde c. s. contra
Teyler's Stichting.
Pleidooi mr. J. Vijn.
In het verdere gedeelte van zijn
pleidooi constateert mr. J. Vijn met
nadruk, dat bij de acte van 1762 bet
beheer van de Engelsche fondsen werd
uitgezonderd en dat dit deel van het
vei mogen moest vererven bij versterf
recht-, De administrateurs van 1762
van die fondsen hadden daarmede al
leen een behtvi sbezil ten bate van de
erfgenamen ab intestate, die hadden
het civiel bezit.
PI. ging dan na hoe de tegenpartij
zich beroept op het recht vim verja
ring Maai' aldus spr., indien gij eige
naar zijl, dan hebt gij U op niets dan
op Uw eigendom te beroepen. Met
dat beroep op de verjaring geeft gij
loc, aldus pi, Uw gebondenheid aan
de tegen U ingestelde vordering.
Daarna zet spr. uiteen, dal deze
vordering inhoudt een verantwoor
ding van het beheer en een teruggaaf
van de gelden. Hot is niet zonderling,
dat nu eerst de vordering is inge
steld, omdat pas eenige jaren gele
den bekend is geworden, dat, óók liet
z g.n. Engelsche fondsenbezit in han
den van de Teyler's Stichting was.
Inmiddels beweert spr., dat in de
zen nidt art, 2004 B.W. toe te passen
is en dat zóólang het beheer voort
duurt verantwoording er van kan Jor
dan gevraagd en van, een verjaring'
geen sprak© is. Gedurende eenig be
heer kan geen verjaring loopen, stelt
spreker.
En daarvoor beroept pL zich op een
arrest van het Arahemsche Hof van
29 December 1854 (te vinden in week
blad 1614) op een vonnis van de
Rechtbank te Assen van 28 Augustus
1S51 (te vinden in weekblad 1255) c-n'
een arrest van den Höogen Raad van
20 Juli 1921 (te vinden in weekblad
10724), alsmede op de rechts]itera-tuur.
PI. concludeert, dat in dezen een
beroep op een verjaring tijdens een
nog loopend beheer door de recht
bank niet anders dan verworpen kan
werden. Verschillende beweringen en
uitingen van de tegenpartij werden
ten slotte nog gecritiseerd.
Pleidooi mr. Van Styrum.
In de in den namiddag voortgezette
zitting hield Jhr. Mr. F. W. van Sty
rum zijn pleidooi.
Deze begint mot uiteen te zetten, dat
van den kant van; eischers de zaak
breed is opgezet; de dagvaarding was
een lang stuk en de conclusies dijden
uit tot een verhandeling, zoo wijdloo-
pig werden zij, ook legt spr. aan de
tegenpartij ten laste, dat haar con
clusie weinig hoffelijk is, o.m. waar
wordt gezegd, in dc conclusie van re
pliek, (i::t gedaagden onwaarheden en
halve -waarheden opdisschcn.
Spr. herinnert er aan, dat in den
tijd van de Code Pénal kon worden
gelast bek-edigende uitlatingen in
een conclusie te laten vervallen. 11ij
gaat voort met te verklaren, dat van
zijn kant de conclusie van repliek
met een korte conclusie is beant
woord en dat z.l. daarna recht op de
stukkon had kunnen gewezen, gezien
dc- uitspraak, die de rechtbank nas
kort geleden in een Toy ter-zaak deed.
PI. denkt er niet aan om breed te
treden in alles wat de tegenpartij
aanvoerde in de quuestie van de ver
jaring. Een enkel woord aangaande
de acte van '1672. Bij die acte wordt,
voor de Engëlsche fondsen een ande
re administratie benoemd, rnaar niet
is bepaald, dat de revenuen van die
fondsen vcor een ander doel dan voor
Teyleirs-Stichting zijn bestemd.
Zóó is van he® begin af de zaak op
gevat door diegenen, die beide doelen
van het vermogen administreerden.
De administrateuren van de Engel-1
sehe fondsen deden rekening en ver-|
antwoording aan directeuren van
Teyler's Stichting, waarvan Isaac
Brand er een was en Iaaftc Brand
keurde dit mede goed. Had Isaac
Brand begrepen, dat hij volgens erf
recht heit eigendom daarvan had ver
kregen, dan had hij daartoe niet me
degewerkt.
Nu legt de tegenpartij ten laste dat
administrateuren hebben „gefrau
deerd" spr. citeert lner letterlijk;
hij vindt die beloedïgiiig niet on-
beteekenend. Maar aannemende, dat
die administrateurs van de Engelsche
fondsen fraudeerden, laat men zich
dan wonden tot hun nakomelingen en
niet iot de directeuren van Teyler's
"Richting.
Inmiddels betoogt spr., dat de En
geJsche Fondsen het eigendom van
Teyler's Stichting werden en dat de
verjaring z.i. vaststaande is. Ilct ar
gument, dat pas onlangs hekend is
geworden, dat de Engeisr.be fondsen
in handen van Teyler's Stichting wa
ren verwerpt pleiter. Blijkbaar
gaat. pl. voort heeft Tey'er geweten,
dat bezwaar kon worden gemankt, de
Engelsche Fondsen ten name van
Teyler's Stichting te stellen en kwam
om i'.e reden de acte van 1762 .tot
stand.
Teyler zeide eerst, dat do di ree teu
ten aciinirüslr'eeren on benoemde later
om de Jingelsoho Fondsen ie adminis-
troeren bepaalde personen, te wiens
nam© zij werden gesteld, maar de
ventien zouden alle voor Teyler's
Stichting bestemd zijn.
Hoofdzaak is in deze zaak de kwes
tie van de verjaring, aldus pl. Hij
zal niet trachten zijn tegenpartij m
deze te overtuigen. De rechtbank
moet in deze uitspraak doen. Spr.
meent te kunnen volstaan met te ver
wijzen naar het vonnis van do Recht
bank vun 6 December '1921.
Re- en dupliek.
Mr. Jan Vijn maakt (le opmerking,
dut z.i. geen enkel woord in de con
clusie aan het adres van directeuren
van Teyler's Stichting le hard was.
IIij houdt vol hetgeei. door hem ten
aanzien
de verj'aringskwestie is
j PL ontkent met nadruk, dat de Ter
rier's Stichting eigenares was van de
Engelsen© Fondsen, en beweert, dat
ia haar handen, in dc personen
haar eefrete directeuren, alleen een
beheeTsbezit was. Nadat die directeu
ren van 1762 zijn overleden, bleef in
handen van Teyler's Stichting dit be-
heersbezit, dat was een bezie voor een
ander. In dat beheersbezit heeft nim
mer eenige verandering plaats ge-
grepen. Het was geen bezit als eige
naar, geen bezit voor zich.
Jhr. Mr. van Styrum memoreert,
lat z. i. al was dc vordering niet
verjaard, zij om andere redenen ook
niet aan de eisciiers kon worden toe
gewezen, gelijk door hem is uiteenge
zet.
Pleiter houdt vol, dat dc revenuen
van de Engelsche Fondsen volgens
het testament aan Teyler's Stichting
kwamen, maaV dat alleen om'fonnee-
le redenen andere administrateuren
werden benoemd. Beheerd is voor Tey
ler's Stichting.
De Rechtbank bepaalde ten slotte den
20sten Maart als datum van fournee
ring van de stukken voor het vellen
van het
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te-bekomen bij: Stiekcl, "Alb.
Thijatstraat, 35, bril in doos; Nieuw-
kamp, Raamstecg 23, broche; K. do
Ijoer, Breestraat 13. grijze ceintuur;
N. J. léniger, Berokheydestraat 2,
groene ceintuur, grijze jas; A. Tnnge-
ma, Begijnesteeg 4. blauwe duifo J.
Kaptijn. A. L. Dyserinckstraat 18, étui
met schrijfbehoeften; A. Slobe, Brou
wersplein 1, hond (Malt. leeuwtje);
Kennel Fauna, Parklaan: hond (fox
terrier) gebracht door Hengeveld,
Glasblazerstraat 7. A. Cromeben, Drap
penierstraat, 9 rood. au to lantaarn;
Rcijers, Graaf Willemstraat 48, man
chetknoop; Doen, le Vooruit.gangstr.
96, notitieboekje; C. Sicenmnn. Kloos
terstraat 53, portemonnaie; Koops,
Emostraat 25, zwarte damesportemon-
naie; v. I.ooy, Beeksteeg 4 F. pakje
met borstels enz. Biesveld, Korte Dijk
2, rijwieltaschjo met gereedschap.
ZANDVOORT.
Openbare verg ad e r i ng
D. A. P. Vrijdagavond sprak in
een slechts matig .bezochte vergade
ring der S.D. VP. de heer Reinalda
uit Haarlem. Nadat de voorzitter in
zijn openingswoord en daarna do
(heer Bramson, als één der medeop
richters er aan herinnerd luidden,
dat de a.fd. der S.D.A.P. tien jaar be
staat en in dien tijd in mocizamen
strijd tot 100 leden gegroeid is, zong
de zangvereeniging „De Stein des
Volks" een paar nummers, waaron
der het mooie Morgenrood van J. ae
Nobel,
De spreker ving zijn rede aun jnst
de mcdedeeling, dat. hij weliswaar
zou spreken naar aanleiding van de
u s. Provinciale Statenverkiezing, zijn
rede echter daartoe niet zou bepalen.
Door herhaald bezoek aan Weenen en
Duitschland liad hij met eigen oogon
de knechtschap aanschouwd, waarin
de oorlog en daarna de-vrede de ar
beidersklasse gebracht heeft.
De arbeiders waren en zijn nog
steeds de slachtoffers van het impe
rialisme, thans in het Roergebied
door den Franschen militairen druk
meer dan ooii. Spr. bracht daarom
hulde aan den moed dor leiders van
het N.V.V., die hun makkers in hun
ellende steunen, hulde, aan het Duifc-
sclic niijnwerkersprolelariaat, dat in
zijn strijd tegen Fransch militairisme
en imperialisme den strijd voert van
en voor het georganiseerd internatio
naal proletariaat.
Daarna de Xederlajldsche arbci-
cleivtbewegliig besprekende, verdeelt
spr. de rede in drie deelen: de econo
mische strijd, de politieke strijd en
de moreele en ethische beteekenis van
beide.
Een enquête van dc-n Bond vair
Nd. Onderwijzers uit het jaar 1889
toondo aan dat duizenden kinderen,
volgens hun leeftijd nóg sclioolkinde-
i en, werkten in textielfabrieken, glas
blazerijen en de aardewerkfabriek
van Regoui met een arbeidsdag van
10 tot 12 uren.
De arbeiders moesten dit wel toela
ten, door hun loon, dat absoluut on
voldoende wus tot onderhoud van
hun gezin, iets aan te vullen. Ilct
proletariaat onderging willoos zijn
lot, Buitengewoon moeilijk was de
taak van de wegbereiders van de so
cialistische beweging, Domela Nïeu-
wenhuis, Troélstra, Schaper, Ds.
Backx, enz. liet werken der heden-
daagsehe propagandisten, ook der ar
beiders zelf is veel gemakkelijker.
Spr. weei' er op, hoe de werkgevers in
éón organisatie vereenigd zijn, ter
wijl de arbeiders nog steeds verdeeld
zijn in allerlei bondon van verschil
lende richting en 'daardoor huri
kracht verzwakken.
Wel braclït dc November lie w oging
van 1318 verbetering, hoogor loon en
korter arbeidstijd, door de hoogerei
prijzen is do levenestandaard echter
weinig omhoog gegaan. Het weinig©
bereikte word: nu door regeering en
werkgevers terug genomen.
De werkioozen mogen, ook niet
wanneer zij bij do werkverschaffing
werken, geen voldoend© loon on tv tui
gen, d© grootst© gezinnen in Zand
voort nu hebben niet meer dan I 19.20.
In Drente worden zelfs loonen van
f 8 uitgekeerd. Dc nrheldors gaan to-
rug naar een toestand van paupe
risme.
In den politic-kon strijd JvFN-n de
arbeiders na 30 jaar het Algemeen
Mannen- en Vrouwenkiesrecht ver
overd. Ten slotte waren ook dc Chris
telijke partijen er voor. Zij kregen de
winst. In de Kamer kwamen liet vorig
jaar 60 leden der rechtsch© partijen.
Dit is de Gehuld der arbeiders zelf.
Gebruiken zij hun verstand niet beter,
dan isde uitslag do a.s. verkiezingen
even ongunstig. Wordt nu de macht
der reactie gebruikt, tot verslechtering
van de positie van het spoorwegper
soneel, van het onderwijs, enz., dan
krijgt zij ook de macht in de Prov„
Staten.
Nu reeds kon onder de lenze: „da
gulden moet zekergesteld. worden"
geen koloniehuis voor prae-tuberculo-
s.-s kinderen gebouwd worden. Zelfs
doctoren bestreden dit plan. Don zal
een aanval gedaan worden op d©
lichtvoorziening, het waterleidingbe
drijf, en de verpleging van krankzin
nigen, die volgens den heer Bomans
n onze provincie veel te veel kost.
Terug zullen we moeten naar Lim-
burgscho toestanden.
Voor de moreele ontwikkeling der
arbeiders was de socialistische strijd
van veel beteekenis. Het proletariaat
beginfc te begrijpen, dat liet verbete
ring van zijn toestand zelf moet tot
stand brengen. Het heeft daarom zijn
futloosheid, zijn lauwheid van zich
"..«schud. Het vocht ook voor ideëel e
dingen, voor vrijheid en vrede. Toch
is de beweging nog zwak. Wel waren
op het Vredescongres van her, I.V.V.
vertegenwoordigers van 40 milliocï
arbeiders, eerst als deze massa eens-
en haar kracht concentreert op
dezen strijd kan zij haar doel be
reiken. In het hoofd en het hart der
arbeiders moeten hun idealen leven.
Spreker eindigt met or op te wijzen,
dat de sociaal-deinocratic wel steeds
opwekt tot strijd, echter niet, zooals
liet bekende gedicht zegt, mot de wa
penen der barbaren, doch met het
geesteszwaard. In een krachtige pero
ratie wekt spr. tot deelneming aan
dezen strijd op.
In debat kwam de heer Ds. Pos
thumus Meyjes, die, onder betuiging
van wnardeering voor het gehoord©
toch gaarne een opwekking vernomen
had tot versobering in het leven der
arbeiders. Hij meende dat ook den ar
beiders voor gehouden moest worden,
dat men de tering naar dc nering
moest zotten.
Uitvoerig beantwoordde spr. deze
opmerkingen, er op wijzende dat (lui
zende arbeiders absoluut onvoldoend©
inkomen hebben, om ook maar aan dc
meest eenvoudige behoeften le vol
doen. Na re- en dupliék werd de ver
gadering gesloten.
De werkioozen. Voor "het
geval de Minister van Binnenlandse.1*©
Zaken eu Landbouw zijn veto, wat
betreft de Zandvoortsche loonregeling
der werkioozen, absoluut niet v.'il op
schorten eu do deputatie, diu zal be-
staan uit leden van de workloozou-
commissie en een wethouder Jiee'e-
maal geen succes heoft, is voorloopig
een nieuwe regeling gemaakt.
Deze zal zijn:
Kostganger 21 uur, loon f 8,40; nu
16 uur loon f 8.
Gezin :2 personen) 34 uur, loon
f 13.60, nu 24 uur loon f 12.
Gezin met 1 kind 38 uur,loon f 15.20,
nu 2i uur Joon f 12.
Met 2"kinderen 42£ uur, loon f 17.
nu 28 uur loon f 14.
Met 3 kinderen 40) uur, loon f 18.60,
nu 32 uur loon f '16.
Met 4 kinderen 48 uur, loon f 19.20,
nu 36 uur loon f 18.
Met 5 kinderen 48 uur, loon f 19.20,
nu 40 uur loon f 20.
Met 6 of meer kinderen 48 uur, Ioori
f'19.20, nu 45 uur loon f 22.
Tot voor zeer kort werkte men niet
8 uur, doch 7} uur per dag, zoodat
toen de arbeidstijd voor allen nog iets
korter was.
Over degress, Een Duitsch©
minderjarige dienstbode, hier in be
trekking, verliet deze en vertrok naar
een Undere plaats zonder hier adres
achter te laKn. Daar door zoo te han
delen, voor het meisje zelf allerlei,
moreele gevaren dreigen, achtte de
commissaris van politie het in haar
eigen belang, ze te doen opsporen eil
haar naar haar voogd in Duitschland
terug te doen zenden.
Feuilleton
DE AVONTURIER
Naar het Amerikaanse li
van
J. P. MARQUAND.
(Geautoriseerde vertaling).
22)
„Wat drommel!" riep mijn vader
uit.
En toen schrok hij en liep naar de
deur.
„Nedl Ives!" riep hij luid. „Wat ge
beurt er toch daar buiten?" en zij lie
pen alle drie de hal in.
Helder en duidelijk in den stillen
avond hoorden wij een schreeuw en
een pistoolschot.
Ik wilde hen achterna gaan, maar
Mademoiselle legde haar hand op mijn
arm en wees op de tafel. Ik nam om
de beurt de pistolen op, die daar nog
lagen. Ze waren niet geladen.
„Het derde pistool", z#i ze rustig.
„Heeft meneer Lawton megenomen,
„Neen, neen", voegde z© er bii. toen
ik naar de deur wi'de gaan. Blijf hier.
Monsieur. Het zijn uw zaken niet".
XVIII.
Zij lceek nog steeds naar de pisto
len on d'e tafel. Dacht ze. net nis ik,
aan do ironie, de comedie en de tra
giek, die zoo vreemd vermengd waren
in do gebeurtenissen van de laatste
uren'? Ze keerde zich langzaam om
en keek mij aan, terwijl ze met haar
slanke vingers doelloos aan haar zak
doek trok. Ecp oogenblik ontmoetten
onzo blikken elkaar. Toen keek ze een
anderen kant uit, en bloosde.
„En dus", zei Mademoiselle „is
het bijna afgedoopen, Is u niet blij,
Monsieur, dat het afgeloopen is?"
De pit van een kaars wjis op de
was gevallen en sputterde. Machinaal
liep ik er heen om het in orde te. ma
ken.
„Neen", zei ik, „ik ben niet blij".
„Niet blij? U is toch zeker wel blij.
dat het zoo afgeloopen is. Li is toch
wei blij dat uw vader
„Neen, zei ik en mijn stem was
zooveel harder dan mijn bedoeling
was, dat ik schrok, van liet geluid in
die stile kamer en plotseling zweeg.
Ze keek een beetje verschrikt naar
mij.
„U is tenminste eerlijk", zei ze.
„Weq^u he-eft u er wel aan ge
dacht, dat u de eenige van ons is die
dat voortdurend is geweest die niets
te verbergen had? Ga als 't blieft door.
Monsieur, liet is prettig om weer eens
iemand te hooren die oprecht is. Ga
door, U zult toch wel ergens blij om
zipi? Achter de wolken schijnt de zon.
Als het niet oinSiw vader is, dan is
u toch zeker wel blij om mij?"
Ze maakte een vragend gebaartje.
„Kom. kom ging ze> voort, ,.u is
niet normaal vanavond. Ik heb u nog
nooit 0oo boos zien kijken. Denk. eens
aan, Monsieur! De mannen zijn aan
dek en de wind is aunsii?. Ik ga spoe
dig weg. U zuil mij wel spoedig ver
goten".
„Neen", zei ik. ..M.ademoiserc ver-
gist zich. ,,lk zal niets vergeten".
,,Ik ook niet", z'i ze ernstig, .,Ik
zou wel-eens willen weten, Monsieur,
of u begrijpt- maar u kunt niet be
grijpen wat dit allemaal voor mij be-
teekent. Ik heb al eens meer getracht
om liet u te zeggen, maar u is even
koel als uw vader. Ik heb veel man
nen ontmoet die dappere din?e.i ge
zegd hebben, maar van hen allen zijt
gij tweeën de eenigen die ze ook ge
daan hebben".
„Ik heb niets godoan", zei ik. „U
weet dat ik niets gedaan heb".
„Maar dat was uw schuld niet",
antwoordde zij. „En was het dan niets
om een vreemde, uit een vreemd land
te beschermen., toen u er niets mee
winnen kon en alles verliezen?"
„.Mademoiselle vergeet", zei ik, „dat
ik niets te verliezen had. Het was al
verloren'
„Maar", antwoordde ze opgewekt,
„dan is u toch zeker wel blij dut ik
weg ga?"
„Dat weet u wel beter", antwoordde
ik. „O, Mademoiselle, begrijpt u liet
dan niet? Ik had gehoopt dat ik u
eens zou kunnen toonen, dat' ik niet
altijd dom deed. Ik hoopte1 dat Ik het
u zou kunnen bewijzen".
Ik stikte bijna in mijn woorden.
,,0, Mademoiselle", riep ik uit. „Als
ik maar op de trap te Blanzy geweest
,,I31anzy!' herhaalde ze. „En wat
heeft Blanzy te maken met u en mij?"
Zelfs nu wreet ik niet wat mij er toe
bewoog te spreken behalve het feit
dai ze wegging. Iedere iik van de klok
bracht dat oogenhlik dicjlter bij en
dan
nd
011 s
met groote oogcii. half verbaasd en
hnlf angstig. Het scheen alsof ze'nu
al verder van mij af wus.
„Begrijpt u het niet?" zei ik. „Het
is niets voor u om het niet te begrij
pen. En het is ook niet erg vriendelijk.
Hoe kan ik blij zijn als u weg gaat?
Hoe kan ik blij zijn, omdat u mijn va
der lief heeft?"
„Mijn hemel!" riep ze plotseling uit
„uw vader! Ik van uw vader hou
den?"
Ik boog stijf.
„Mademoiselle!" zei ik, ik vrees dat
ik heel onbeleefd ben geweest en zoo
als gewoonlijk, heel onhandig. Ik ver
zoek u mij te willen vergeven".
„Maar ik zeg n"riep ze uit, „dat
ik hem niet hef heb!"
„Ik boog weer, zwijgend.
„Gelooft u mij niet?"
„Mademoiselle kan gerust zijn", zof
ik kalm, ,.ik begrijp het volkomen".
„ldik schrok van haar toon en
zag dat liaar oogen vol tranen ston
den.
„U begrijpt hcelemaal mets! Ik heb
nog nooit iemand gezien die zoo wreed
en zoo dom was!"
Mademoiselle", zei ik, „ik ben on
handig geweest, maar neem mij niet
kwalijk de hut op de Zeehond, toen
u hem vroeg om niet terug te keeron
en toen u hem vroeg om zich te her
inneren wat hij op de trap te Blanzy
had gezegd pardon! Ik ben erg on
beleefd".
Eu nu keek ze mij mét onverholen
verbazing aan.
„Hij heeft u toch wel verteld", mom-
pe dc ze „hij heeft u toch zeker
wel verteld wat dc Markies van plan
Tnc-n zweeg ze. verlegen.
„Mijn hemel!riep ze plotseling oil
„Heeft hij u dan niets verteld?"
„Neen", zei ik kalm, „hij is erg dis
creet geweest. Maar maakt dat eigen
lijk wel veel verschil, Mademoiselle,
behalve dat ik nu weet dat de Markies
een man met een zeer gezond oordeel
was?"
„Is u krankzinnig?" riep Mademoi
selle uit. „Ik zeg u dat het uw vader
niet is. Ik zeg u dat ik Ze was
vuurrood geworden. Ze boog het hoofd
en trok harder dan ooit aan haar zak
doek.
„Mademoiselle", zei ik aarzelend,
„Mademoiselle, wut heeft hij tegen u
gezegd op de trap te Blanzy?"
„Dat kan ik u niet zeggen als u het
piet weet", antweordde ze, „ik kan
het niet".
„Muur u zult het wel doen!" riep ik
uil. „li zult het doen, Mademoiselle!
U moei! Mademoiselle
Ze keek mij nu weer aan.
„Zo hadden de deur open gebroken,
en hij ging naar beneden, naar hen
toe. Ik zei tegen liem ik zei dat hij
weg moest gaan mij achter latest
en het papier meenemen. Ilii zei
Ze zweeg weer en keek mij verlegen
aan.
„Hij zei dat liij dat vertikte. Mon
sieur. Hij zei dat hij doen zou wat dc
Markies hem opgedragen had, si! zon
hij er ook voor opgehangen worden.
Dot hij het papier en mij mee zou
nemen naar Amerikadat il<
Mijn hemel! AVeet u niet wat hij ge
zegd heeft! Kunt u het niet raden?.
II ij z?i dat ik met zijn zoon moest
trouwen".
Er speelde plotseling een glimlach
om haar lippen.
„En ik zei tegen hem", vervolgde ze
in een adem, dat ik dat vertikte, Mon
sieur. Dot noch hij, noch dc Markies
mij kon dwingen om een rnan tc trou
wen dien ik niet kende laat staan
een zoon van hem!"
„En toen u hem vroeg of hij hei
zich niet meer herinnerde. Mademoi
selle. bedoelde y toen - zeg me dat
eens, Mademoiselle!"
„O!" fluisterde zc. - „Maar het is
veel te gauw en jc bent zoo ruw! Wees
toch wat voorzichtiger! Ikdaar
komt iemand aan".
En toen hoorde ik een zachte voet
stap achter mij.
„Huil! zei Brutus. „Ik ga vertel
den Kapitein. Neen. Het is goed. Ik
vertel den Kapitein. Hij is blij. Het
sern plezier doen. Huh!"
Door die lange toespraak scheen hij
buiten adem gerankt te ziin, want hij
zweeg en grinnikte.
„Huil!" zei hji tenslotte. „Meneer
Lawton schiet meneer jason dood. Met
pistool van tafel. De kapitein is go-
lukkig".
Maar '.oor Iijutus zich kon onikeo-
ren om heen te gaan, stond mijn va
der in de open deur en streek het
verband o:n zijn arm glad.
„Laten wc zeggen opgelucht, Bru
tus", antwoordde hij opgewekt. „Het
is gevaarlijk om den overt reffenden
trap te gebruiken".
Toen keek hij van Mademoiselle
naar mij en glimlachte.
„Zéér opgelucht", zei liij en toch
cn toch heb ik i. De rum-
karaf. Brutus".
EIND E.
