Een mooie oud-Hollandsche
kamer uit Haarlem verdwenen
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 7 APRIL 1923 TWEEDE BLAD
In de vroegere bierbrouwerij
„het Scheepje"
Wat nog is overgebleven van een historisch gebouw
OUD-HOLLANDSCHE KAMER DI E VROECER IN „HET SCHEEPJE'
WAS.
Haarlem is een oude stad. Feitelijk
zouden wij in deze dagen het 1000-
iarie bestaan van Haarlem moeten
vieren. want uit oude documenten
blijkt, dat Haarrem omstreeks '.'20
925 moet zijn gesticht, ook al was het
toen nog slechts ten gehucht bij een
kasteel en dateert de vestiging vas de
stad later.
Over de alleroudste geschiedenis
onzer stad willen vii liet heden niet.
hebben we! over den glorietijd der 17o
eeuw.
In dien tijd bestond Haarlom voor
namelijk van laken en bier. Er waren
toen niet minder dan 50 g. J0 bier- aldus uit
brouwerijen. Onze voorouders waren
echte bierdrinkers en de Haarlem
mers hieiden het meest van het bier,
binnen de eigen veste gebrouwen.
De brouwerii ..bet Scheepje" was
een van de oudste, zij dateerde al van
1355. Zii was gelegen aan het Spaar-
ne. nu Houtmarkt geheetcn. Van de
oude gebouwen staat nog een en an
der. maar bet voornaamste deel is
toch van later datum.
In de 17de eeuw, toen de brouwerij
eigendom was van burgemees je r .Tan
Claesz. Lcio, zag het Scheen je er blij
kens een teeke.ning in den stedelijken
HET SCHEEPJE IN
Burgemeester Loo voerde het be
wind te Haarlem van 1626 tot 1667.
Nu klinkt het eigenaardig burge
meester-bierbrouwer, maar in die. da
gen word zoo'n combinatie heel ge-
w.oon gevonden. Ook de Haarlemscbe
burgemeester van der Meer was bier
brouwer.
De brouwers hadden in hun gouden
tijd heel wat te vertellen. Elan burge
meester die tot hun gilde behoorde
en dan nog andere voorname lieden,
die het ook niet. beneden zich achtten
om voor hun mede-stadgenooten ie
brouwen.Vroeger hadden de brou
wers wél eens getwist met de over
heid. omdat menigeen de belasting
wilde ontduiken. Er moest namelijk
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVCN DPRAATJE
De krans is deze week bijeen ge
weest", maar in zulke wonderlijke om-
staudigheden, as ik nog nooit heb bij
gewoond. Het was de beifit van de
Hopma's, we komen tegen achten aan
dc deur, mijn vrouw en ik en het
meisje, natuurlijk een Duitsche. doet
ons open maar laat ons niet binnen
integendeel, ze plant zich op den
drempel met een gezicht van:
„schlechts über mein Leichnam sollt
Ihr binnengelien"' en zegt: „Main-
heer und Mefraauw sain oit und bit
ten, dat gai ooch kommt in das Hotel
Adlcr, hier urn die hoek"-
„Mnar Clara zegt mijn vrouw,
„heb je dat wel goed begrepen? In
liet hotel?"
„Jawohl, mefraauw,'"' zegt het lieve
kind, want het is een aardig
blondje, daar gaat niets van af,
waar ik altijd met plezier naar kijk,
„jawohl, Hotel de Adler". En ze ver
schanst zich nog vierkanter in dc
deuropening bij wijze van barricade,
zoodat cr niets overschoot, dan af tc
deinzen en Hotel de Adelaar op te
zoeken, waar wij wezenlijk Hopma
en zijn vrouw vonden. Maar hoe en
waarEerst moesten we een biljart
zaal door, waar opgeschoten jongens
iu hun hemdsmouwen (die er, zooals
ik in 't voorbijgaan zag uieis van ken
den) zich stonden te oefenen iu *"t
edele spc!, omgeven door ceu zware,
donkerblauwe wolk van sigaretten-
damp. Toen gingen we een trap op,
die zeker iu geen zes jaar een flinke
beurt had gehad zei mijn vrouw,
voor mij ging die bijzonderheid ver
loren. Daarop stapten we een smal
gangetje door, langs een zaaltje waar
een komediestuk gerepeteerd werd
en dc jonge minnaar, sic.iijk op één
knie gebogen, tot een even jonge
dame schreeuwde,.ik;hcb u hei. ik
heb U altijd lief gehad". Waarschijn
lijk was dc juffrouw doof, of speelden
DE 170 EEUW.
voor elke ton bier aan dc stedelijke
schatkist geofferd worden en het wtrd
aan de eerlijkheid van de brouwers
overgeladen om op te geven hoeveel
(hoe weinig) zij wii'den betalen.Toen
evenwel op kosten van de stad en de
brouwers beëedigae „Vaaters" werden
aangesteld, was een groote reden van
de oneemgheid vervallen. Bovendien
hadden de brouwers ook de overheid
nood ia. Eerst went het water uit de
gi-achten voor liet bier gébruikt, maar
door de toeneming van he- aantal be
woners werd dit water steeds meer
vorofitreïnïgd. Voor den aanvoer van
zuiver water werd de Brouwersvaart
met dc Brouwerëko k gegraven. Toen
stro'-mèe frl.-.-h en lit'oer duinwater
ook de buren in hét stuk mee, anders
begrijp iie niet, waar dat lawaai voor
diende. Tien jias verder hoorden we
achter ben gesloten deur iemand zeg
gen „mijnheer de voorzitter...'' daar
werd een vergadering gehouden. En
iu de verte hoorden we hét rollend ge
luid van den donder, zoodat mijn
vrouw mij bij den arm greep daar
na "kwam cr ecu botsend geluid
„ploeï". Daar ze een beetje bang is
voor onweer, moest ik haar gerust
stellen. „Een kegelbaan". zei ik-
„Zoo'n modern eafé en hotel is net
een bijenkorf - „Met bijna alle
maal mannetjes bijen," zei mijn vrouw-
scherp. „Daar brengen jullie nou de
avonden door". „Ik I vroeg ik
verwonderd, want van zijn leven kom
ik niet in een koffiehuis. „"Wat is 't
hier duf", zei ze uit. haar humeur,
„wat bezielt de Hups tra'sMaar
juist ging er aan 't einde van de gang
een deur open en daar verscheen Suze
Hopma en noodigde ods ineb vriende
lijke gebaren binnen. „Prettig, dat
jelui gekomen bent, je zult wel vreemd
gevonden hebben, dat we hier waren".
En daar begon ze een verward ver
haal van de voorkamer en haarwas-
sc-hen en op de beurt schilderen en
toon we na de begroeting veilig en
wel op een paar stoelen zaten, zei
ik zachtjes: „wat bedoelt ze toch?"
en kreeg de uitlegging. Vrouwen be
grijpen raadselachtige verhalen altijd
veel gauwer dan mannen, ook wan
neer ilie in halve woorden gedaan
worden. De suite van de Hopma's
werd geschilderd en dat had juist van
daag moeten beginnen, omdat do
schilderspatroon de eerste zes weken
al de uren al afgepast verhuurd had
aan zijn kianten net als de kapster,
die de dames van uur tot uur indeelt,
om heui*haar te wasschen. „Eu daar
weet ik alles van", zei mijn vrouw,
„want 'k heb de vorige week twee da
gen op mijn beurt inoeten wachten".
Voor haarwassclien. bedoelde ze. Het
schilderen van de suite had ik nog,
wegens de kosten, tot het volgende
jaar uitgesteld weten te krijgen- Pre
cies als het vorige jaar.
naar de stad.... Maar die heerlijkheid
duurde ook niet lang. Ook het water
van de Brouwersvaar" bleef niet „van
vroe.mde smetten vrij". Daarom werd
de Brouwersvaart met een sluis van
dc singels eu lui Spaarne afgesloten,
maar toen moesten de meeste brou
wers hel water per wagen gaan halen.
Nu ze het toch moesten gaan halen
reden de meeste Brouwers naar dc
kolk. die toen nog werd uitgediept.
A's de Haarlemsc.hr brouwers nu nog
hun bedriif hadden, zouden de
duinwaterleiding Tzriieen, Zelfs liet
water van de Brouwerskolk zou ons
nu niet meer aan de eischcn der
hygiëne voldoen
In-het eind van de 16e eeuw werd
het woonhuis aan de Houtmarkt bij
de brouwerij het Scheeoie gebouwd.
ALS WAPEN.
liet is in dit huis, dat indertijd een
mooie oud-IIo'laiidsche kamer :e be
wonderen was. Wat er ook in het huis
in den loop der eeuwen veranderd
weï'd. deze binnenkamer bleef in vrii-
wol .ongeschonden staat. Zooals op
onze teekeriiiig te zien is was hier uit
historisch oogpunt veel schoons te ge
nieten Iu deze kamer met zware
eiken zoldering en mooie eiken lam-
briseering. intiem verlicht door oen
kaarsenkroon, zat Burgemeester Van
Loo dikvvLils in gezelschap van deri
bekenden schilder Frans H-a's, want
dit was een huisvriend. Samen zullen
zii er bii het knappend houtvuur op
de open baanl moiiigen Gouwenaar
leeggedanint hebben.
Het Schoorde heeft in de laatste
kwarteeuw als bievbrouwerii den s'i'ijd
om liet, bestaan moeten opgeven. Trou
wens r.l'e Ilaarlemsehe bierbrouwe
rijen ziin in cien loop der jaren ver
dwenen. De bierdrinkende Haarlem
mers moeten nu genoegen nemen mof
elders gemankt brouwsel.
In den dis'iributietüd werden de
paklu- zAn van Ijet Scheenic gebiajikl
voor hot opslaan van clistrilbutic goe-
deron. Er was daar ruimte in over-
Voor eenin-e jaren-zon- de-gebouwen
van „het Scheein-n" in eigendom over
gegaan aan den lieer ,T. J. Sluyt, die
or nu een grooten kaashandel geves
tigd heeft, liet, bier heeft voor de kaas'
moeien vluchten.
Hel. is helaas te betreuren, d.-4 nu
ook dc oiïd-Hoi.'.aal'disohe kantor ver;
dwenen is. of eigenlijk de kamer is er
.nog wel maar Rclieelc betimmering
en cie meubileering is voor eenigo ia-
ren naar Deventer overgebracht, waar
ze nu in een museum pronkt. Hot was
van de eigenaar natuurlijk ziin goed
reohl om ziin bezit te verknopen,
maar toch is het jammer dat deze his
torische kamer li,iet voor deze stad be
waard gebleven is.
Haarlem is wel riik aan historische
gebouwen, maar arm,er non mooie
interieurs van de 17de eeuwsclve bin
nenhuiskunst. E»i hier was een kamer
geheel volledig J
De tegenwoordige chef van den kaas
handel .de heer P. J. Rolsina. die de
bovenverdieping van het woonhuis
bewoont, is een groote liefhebber van
antiek. JTii heeft ziin woonvertrekken
in dit historische huis zooveel moge
lijk in antieken s.iil gemeubileerd.
De bouw Van dit huis leent zich
daarvoor ook uitstekend.
Vooral de bovenvoorkanier en de
hal ziin zeer interessair. Daar heeft
..'t Kon dus niet bii ons aan huis
zei Suze. „maar we \v:lden onzo beurt
toch niet laten voorbijgaan, daarom
ziin wc hier." „Ja. daarom zijn we
hier", herhaalde haar man werk
tuigelijk en keek, in de kanier rond.
alsof lui zich even weinig op ziin
plaa's gevoeld© als een rhinoceros in
een concertzaal. Het was er dan ook
biister ongezellig. In het midden een
groote ronde tafel, met een verscho
ten groen kleed er op. kuigs de wan
den kleine vierkante tafeltjes, aan de
muren een paar gekleurde prenten in
bruin-houten lijsten, rechtuit afschu
welijk. En tot overmaat van ramp
ging de deur weer open en kwam een
keliner binnen, om te vragen wat we
gebruiken zouden wat is er nu min
der intiem. dan een keliner in een
zwarte rok. midden tusschen een in
tiem wekeliiksch kransgezelsohap
„Als ik niet oppas", fluisterde Wou
ter. .dan roep ik aannerne „Maar
ie doet het niet", dreigde tante ICoosie
vol ontzetting, „zoo'n blamage....!"
Het gebeelo gezelschap voelde zich
vreemd in «Cze omgeving: eon kaf.cn-
gezelscha» in een vreemd pakhuis.
Liikt zoo'n hotel en café niet het
meest op een Dakhuis?
Hopma en ziin vrouw deden wat
zii konden, om de honneurs waar tc
nemen, maar het lukte slecht. Hoe wil
je gezellig een sigaar rooken, wan
neer dc r.schbakies allemaal precies
eender ziineen hond. die ziin t>>rig
uitsteekt, aloof hii ie voor de cel;
landt ei, dun ronder in groote letters
ii" 1 EL DE ADELAAR, tegen iet
stelen natuurlijk. Het gesprok wou
niet i echt vlotten. We itifoimeer-len
naar Yorn en haar aanstaanden men,
die niet nresent waren, „ja. ze wa
ren verhinderd. Vera i.ng een best ie
onges «ld te l>sd en Willem was al in
geen dagoii over geweest." En toen
we bescheiden zwegen, moeilijkheden
vermoedend, kwant het verhaal vin
ze'feen voornaam lieer, groot be-
Instinesehuldiee. was tijdens co
Paasclt-\acautie, die hii genomen had.
op het kantoor geweest, twee dagen
achter elkaar en had. toen de ontvan-
Frans Hals ook dikwijls gezeten.
Vroeger was in deze kamer een pla
fon:!. maar bii h<-t reetaureeren bleek,
dat een mooie eiken zoldering met
moeder en kinderbalken onder riet
ori kalk was verstopt. Deze is toen
blootgohaald en in cere hersteld.
Ook in dc vroegere gebouwen der
bierbrouwerij ziin nog eenige dineen
van historische waarde achtergeb'e-
von, o.a. enkele fraaie gevelsteenen.
GEVELSTEEN.
Deze gevelsteen in een gebouw op
de binnenplaats gemetseldstelt een
graandrager voor De/.e afdeeiing .der
brouwerij is blijkbaar in 160S ge
bouwd.
Andere deelen van het gebouw zijn
veel ouder. Er ziin zelfs nog stukken,
die uit de twaalfde eeuw duteeren.
Men wist :u die dagen toch wel*solide
tc bouwen
Aan den voorkant is al reeds Yeel
van het Scheepje onder handen van
den slooper gevallen. Naast 't woon
huis onder den gevelsteen van het
Scheeoie is gebeiteld „Godt bewaert
het Scheeoie" stonden schuren, die
in 1690 gebouwd waren. Die zijn even
wel nu afgebroken en hebben plaats
gemaakt voor mcri'erne pakhuizen.
Misschien zal door den tijd het ge-
hee.'c gebouwen-complex van het
Scheeoie wel verdwijnen voor een
breeden toegangsweg van de Anisfcer-
damsohe poort naar den Koudenhoni.
Stadsnieuws
Provinciale Staten
verkiezingen.
Naar aanleiding van dc verkiezingen
voor dc Provinciale Staten luidden Vrij
dagavond drie vergaderingen plaats,
waarvan liier de verslagen volgen.
Bij den Vrijheidsbond.
Tn een der zalen van het Brongebouw
werd er een gehouden, uitgoscllreven door
dc afileebngen Haarlem en Bloeinendaal
van den Vrijheidsbond, die voornamelijk
door dames was bezocht.
De voorzitter, iuv. Hinloopen Labbcrlon
opende haar met een korte toespraak waar
in werd uiteengezet, dat de aanstaande
•.'erkiezinlgen van meer belang zijn, dan
zij in hel vervolg zullen zijn, omdat deze
Staten zullen moeten beginnen niet een
heeln nieuwe Perste Kamer te kiezen en
daarna over drie jaar weer een niéuwe
beeft.
Daarna werd hel woord verleend aan
den- liflèt I'. Otlb, die sprak over „de be
loekenis der Statenverkiezing voor ons
gebeelo volk." Spr. begon zijn rede met
>e beloogen, dal de stad Haarlem op poli
tiek gebied meermalen eeno belangrijke
rol heeft gespeeld oil dat hel district Haar
lem herhaaldelijk bij verkiezingen den
t'Hin aangaf. Thans bij het. evenredig kies
stelsel kun dat niet zoo meer, maar de
si ad moet tooli haar invloed doen gelden.
Ilij deed opmerken, dat de taak der Sta
len inderdaad gewichtig genoeg is en dat
van haar besluiten inderdaad grooto volks
belangen afhangen, zoodat medewerking
van allen bij haar samenstelling dringend
gewonseht, ja noodzakelijk is. In den
breede weidde spr. uit over de taalt van de
Provinciale en van de Gedeputeerde Staten
Met een enkel woord vestigde spr. de
aandacht op de toenemende neiging tol
het oprichten van Provinciale bedrijven
in Noord Holland, het P. E. N. en de wa
terleiding. Het is maar zijn meening de
groote vraag of de inrichting van, hei
Provinciaal bestuur geschikt is voor hel
beheer van zulke belangrijke bedrijven.
Spr. meent dat te moeten betwijfelen. Het
ger er beide keeren niet. was, nan de
administratie geschreven en daar was
een scherpe brief aan Willem hel ge
volg van geweest en nu zat lui op
kantoor van 's morgens aclit tot
's avonds tien en durfde liaast niet
naar Led gaan. uit vrees voor dc
superieuren. Dat vacan'iereisje zou
lieiu heugen.
De Hopma's keken ongelukkig.
Juist wilden we aan liet troosten
gaan. kom. kom. het zou wel zoo'n
vaart niet loooen. toen de keliner at -
weer binnen kwam. met een grout
blad voor 7.:ch uit. Onmiddellijk zweeg
iedereen en de arme jongen, verlegen
door de plotselinge stilte, lette niet
goed on waar hii liep. struike'de in
een gat van het cocosklced en viel zoo
lang als liii was. met ziin heele blad
met kopjes en glazen, zoodat er een
heul meertic van koffie, thee. limona
de en bier ontstond. Hij was cr van
ontdaan, dc ariue drommel raapte de
scherven 7.00 woed moceliik bii elkaar
en gfng, min of meer Roiroost door dc
verzekering van Honma. dat hii het
wel met den h'Helier in orde maken
zou. met ecu b'ad vol treurige over
blijfselen du deur weer uit.
„De. droeve kraai verdwijnt." zei
mijn zoon Jan halfluid en op c-ens
barstte het heele gezelschap in proes
tend lachten ui:. Hopma en ziin vrouw
die aanv&nkciijk 11 ie", wisten hoe zü
zich moesten houden, konden ten
slotte aan lie a'geiiiéi'ne vrooliikheid
niet ontkomen en s-lmterden mee. Het
•is was gebroken. Mijn schoondochter
belastte zich met het halen van een
vomiiieliiti' gobftkies in 6>- buurt, wij
mannen ze ten de kille koifiehuista-
fojties de deur uit in de gang en toen
de raiinwaTgc bediende terug kwam
met e n nieuwe lading dranken eu het
Groot- Afrikaansclie Kofficrr.eer. zoo
als Anton Hupst ra het noemde, bad
opgedweild, werd het zoo gezellig, als
hel mnnr met mogelijkheid in deze
oingcvir.R worden kon.
Wij wisselden onze indrukken en
ondervindingen van de feestdagen.
Wouter spotte een beetje met Anton
is de vraag "of da Provincie voor hei be
heer van dergelijke reusachtige onderne
mingen wel de goede organen heeft. Door
ile voortdurende provinciale bemoeiing
zal de belaslingsclrroef meer moeten wor
den opgeschroefd. Dan komende op de
tank van de Stalen ten opzichte van dc
verkiezing van leden der Eerste Kamer,
zeide spr. da: dit een 7-anfc van het hoog
ste gewicht is. vooral nu duidelijk de po
litieke invloed zich van de Tweede naar
de Eerste Kamer schijnt te willen ver
plaatsen.
Ons volk, aldus spr.. glijdt a: naar don
toestand van „verstaatlichung", «tic fata-*!
dreigt te worden. Kijk. gemeente en pro
vincie nemen steeds meer op de schouders.
Hc-t budget neemt jaar op jaar toe. I>:: is
overal 7.00 en niet alleen door de vermin
dering in waarde van bet geïd. De uitgaven
zijn vervijf- en vertienvoudigd. Dit js ko-
r. n op de molen van de socialisten en hun
katholieke en andere concurrenten. Maar
het bedreigt ons volk niet verarming. De
economische wetten worden niet geteld en
wie ze in liet geding brengt wordt ge
smaald. Het geld is gemakkelijk te vinden.
Maar de burgerij die liet opbreng!, v»I
weten, of het goed besteed is. Belasting
betalen doet niemand gaarne, zegt men.
Maar zeker niet. als men de vrees beeft,
dat bet geld luchthartig besteed of ver
spild wordt. Kegel is, dat de vertegen
woordigende lichamen alleen vragenwat
kost het onze kas I Een leening van 10
millioeii is 712 ton voor rente en aflos-
smg per jaar, <Li. IS millioen in 25 juar.
Maar voor de burgerij is het 7 1/2 ton-per
jaar kapitaalverlies, dal is met renteder-
ving 111 25 jaar 00 millioen. Met dat laat
sle wordt echter in den regel niet gere
kend.
Daarna weidde spr. uit over de redenen,
die maken, dat de politiek ceil slechten
naam heeft. Ilij laakte het dat meermalen
de Staatsbemoeiing als begeerlijk deel
wordt vooropgesteld. De politieke par
tijen, die tegenover ons staan, zeide sj>r.,
bezondigen zich hieraan in meer of min
dere mate alle; de socialisten en hun tra
wanten op economisch gebied, de katho
lieken en hun meeloopers op geestelijk
gebied of op beide. Allen houden vast aan
bet begrip van den staat als macht. E11
zij trachten die macht in handen te krij
gen tot doordrijving van hun eenzijdige
bedoelingen. En voor die macht vechter,
zij bij de verkiezingen en zij doen daarbij
alles, wat zij kunnen, om de talrijkste be
volkingsgroepen onder de voor hen be
reikbare iu het gevlei te komen. Ook de
liberalen laten zich daarin inecslecpen.
Telkens weer opnieuw laten ook wij ons
door vrees voor de meening van bepaalde
groepen der kiezers bewegen.
Nu wordt geluisterd naar do ambtena
ren, morgen naar de boeren, overmorgen
naar de fabrikanten, of.naar dezen of ge
nen bond, of naar de vrouwenen
daardoor ocstaat juist de afkeer van do
politiek. Het volksbelang wordt vergeten
voor lief. partijbelang. De partijen zoeken
lo veel zich zelf en daartoe drijven zij liet
volk uit elkaar, inplaats van de volks
éénheid als hoogste doel in het oog te
houden. Het katholieke separatisme is in
dit opz.icht niet minder erg, dan de socia
listische klassenpolitiek.
En het is wel een smadelijke rol, ver
volgt spr., die de Christelijke partijen spe
len, dat zij de katholieken hierin dienen.
Dit geld met name van de Christelijk His-
torisclien, die krachtens haar oorsprong
en haar overtuiging de volkseenheid als
hoogste doel behoorden voorop lo stellen.
Slippendragers van de katholieken zijn zij
geworden, die de staat als machtsinstru
ment gebruiken, tot bereiking van hun
nooit uit liet "oog verloren Heilig doel.
Daar schuilt de verklaring voor dc hand*
having der rechtsche coalitie; in geen en
kele andere combinatie zouden dc katho
lieken die machtspositie kunnen innemen,
die zij tr, cis huidige bezitten.
Aan hef einde zijner rede betoogde spr.
dat noodig is -een politiek, die gericht i.-
op het algemeen volksbelang. Anders zal
de politiek geminacht en gesmaald blijven.
Allen die voelen, dat het anders moet
moeten meedoenaan de behartiging vaal
het algemeen belang. Geen splitsing van
groepen, maar een politiek van volkséén
heid, een politiek voor het geheclo volk.
Spi. besloot met op te wekken te stem
men op de lijst van den Vrijheidsbond, die
een nationale politiek wil voeren.
Nadat maar aanleiding van een vraag uit
do vergadering de heer Otto nog het op.
treden van de vrijz.-dem. in het kort liad
behandeld werd de vergadering d9or den
voorzitter met een woord van dank aan den
spreker gesloten.
Bij de Chr.-Historlschen.
In het gebouw van den Protestan
tenbond. die zeer slecht bezet was.
belegde de Christelijk-Historische
Kiesverceniging Vrijdagavond een
openbare vergadering.
De voorzitter, de heer II. Bijkerk,
opende de bijeenkomst op de gebrui
kelijke wijze. Hij riep, al was het aa.11-
Ilupstra's wandeltocht, „Loopen", zei
liij, „vind ik een onmaatschappelijk
werk. Overal rijden trans en treinen
en die moet je steunen. Andere kun
nen de maatschappijen niet beslaan
ze gaan failliet, de dienst wordt ge
staakt en dan kan niemand in zijn
vacantie meer een uitstapje maken.
„Jongmensch, jongmens oh, denk aan
de verantwoordelijkheid, die de zorg
voor het maatschappelijk welzijn je
op de schouders legt en ga VQortaun
als ieder fatsoenlijk mensch in een
trein zitten, desnoods in een auto.
Maar laat dat wandelen varen!"
„Maar neef', zei Anton, „wat heeft
u dan in Baarn gedaan? Toch ook
gewandeld, denk ik?"
„Mijn man", zei tante Koosje, ..la.it
wandelingen aan andere hotelgas
ten over en past op 't lui is. Je hoort
tegenwoordig zooveel van diefstallen
in zulke gelegenheden. We hebben ge
past op de diamanten van een heu-
schc gravin en hacg dochfer, die ze
niet onbewaakt in het hotel durfden
achterlaten".
„Waren ze echt?"
„Wie? de gravinnen?"
„Neen, de diamanten".
Ocli, die goeie tante Koos, ze was
heuscli een beetje vereerd door de ken
nismaking met die hooge dames en
verdedigde haar en haar kostbaarhe
den met vuur. „Zulke lieve menschen
en zoo eenvoudig"'.
„Ja zei Wouter, „verbeeld je, ze
aten 's middags aan tafel dezelfde spi
nazie a's wij Is 't niet lief?"" Maar ze
plaagde terug. „Jij voelde zeker meer
voor den Owed en ziin vrouw, die
al bij de lunch aan de champagne za:
ten". „Ze waren kinderloos", zei
Wouter, „een goeie relatie kan nooit
kwaad, je kunt maar niet weten, wat
er voortkomt uit zoo'n testament!"
Zoo plaagden ze elkaar. Hupstra
en mijn zoon die beiden hun schoon
ouders bezocht hadden, vertelden van
hun ondervindingen, het gesprek was
opgewekt en gezellig, iedereen ver
keerde in de beste stemming. Zoo'n
stemming om te gaan kleuren of
zwartepieten. Anton liet zich dal geen
tal klein, den aanwezigen een woord
van welkom toe en herinnerdo voorts
aan de beteckenis van de verkiezin
gen voftr de Provinciale Staten. Hij
verleende hierop het woord aan me
juffrouw L. C. D i c h 1, uit Amster
dam. die een rede hield over het on
derwerp: „Hernieuwde trouw". Zij
herinnerde allereerst aan het succes
van de Christeliik-Ilisky-ischo Unie bij
dc Tweede-Kamerverkiezingen in 1922
toen de Unie een groot aantal stem
men op haajr zag uitgebracht. Dat
was een bewijs, dat cr zcor velen in
ons land zijn, die het met de begin
selen van de Unie eens zijn en haar
daarom hun vertrouwen schonken.
Ongetwijfeld hebben «Ie vrouwen (de
statistieken hebben dit uitgewezen)
daartoe voor een groot gedeelte bijge
dragen en daar verheugde spreekster
zich over. Zij wees ér op, dat de
Christelijk-Historische Unie ccn na
tionale politiek voert, zoodat zij niet
«en of niidAr belang op de spits kan
drijven. Men moet Houwen* dc poli
tiek 11 iet verlagen tot een belangen-
spel. Het leven wordt toch al zoo Jx'-
laagd door slechte invloeden, zooals
bioscoop, minderwaardige lectuur,
enz. Door dc komst van het socialis
me is de dauw van do ziel weggeno
men; God is weggecijferd en de
mensch is No. één geworden. Kr be
staat een nauw verband tusschen het
christendom en de politiek. De poli
tiek staal niet 11 u a s t het ievcn,
maar houdt zich bezig 111 t het le
ven. In dezen tijd van zedclijkcn,
geestelijken en morrelen achteruit
gang is het noodig, oen algemecnc
volskpoütiék MK iéii. een christelij
ke politiek, die g« richt is óp de or
donnantiën Gods en niet op de din
gen, die zooals alles in de wereld ver
dwijnen.
Zoo kwam mejuffrouw DIehl op dc
verkizeingen voor de Provinciale Sta
ten. Zij betreurde het, dat er voor
deze verkiezingen, in tegenstelling
met die voorde I'worde Kamer en den
Raad, zoo weinig belangstelling be
staat, al begreep zij het ook, dat het
publiek gauwer warm js te krijgen
voor Kamer- en Raadsverkiezingen,
omdat de Kamer en dc Rutul veel
meer vergaderen en men dus beter
van het werk van die lichamen op do
hoogte komt en blijft. Do Staten ver
gaderen maar een paar keer per jaar
en als de wetenschap er is, dat er be
kwame en helder-denkendo mannen
in dat college zitten, dan is men nl
gauw tevreden. Toch is dat verkccgd,
omdat het werken van de Provincia
le Staten zeel' belangrijk is. Het moet.
den Chrïstelijk-IIistoriechen dus niet,
onverschillig zijn, of do Staten een
rechtsohö of linkscho meerderheid
hebben. In Noord-Holland, waar links
de overhand heeft, bestaat een groote
schuldenlast; in Zuid-Holland, dat con
groote rechtscho meerderheid heeft,
wcjrdt veel overgelaten aan- en reke
ning gehouden met hot particulier
initiatief, dat in het volk leeft. Om tc
bewijzen, dat men met links duurder
uit is, deelde spreekster' mee, dat de
krankzinnigenverpleging in Noord-
Holland ongeveer f 700 per persoon en
per jaar duurder is, dan in Zuid-Hol
land. En 200 gaat liet ook met vele
andere zukon. Men ziet dus, hoe noo
dig het is, zijn aandacht aan do Pro
vinciale Staten to schenken. Het gaat
immers om hel Christelijk beginsel in
de wetgeving en het .regeerlngsbcleid.
Mejuffrouw Dichl vroeg vooral aan do
vrouwen, die van nature trouw zijn,
een bewijs van hernieuwde trouw te
geven, door bij do aanslaande ver
kiezingen voor do Provinciale Staten
op de candidaten dor Christelijk-His
torische jühie te stemmen. Als men
terug ziet op dc geschiedenis van ons
vaderland, dan weet men wat God
ons geschonken heeft in het Oranje
huis, in wier handen vrijheid van po-
weten en vc-ijheid van godsdien&t in
veilige handen zijn.
Uitvoerig lichtte mejuffrouw Dichl
du beginselen der Christelijk-Histori
sche Unie toe; haar Christelijke poli
tiële is nationale politiek.
Met een opwekking, om Cliristelijk-
llistorisch te stemmen, tot versterking
van den hand tusschen God, Oranje
en Nederland, eindigde mejuffrouw
Dlehi haar met applaus beloonde re
de.
Do voorzitter bracht haar een har
telijk woord van dank voor de ern
stige en bemoedigende woorden, door
haar gesproken, llii wekte de aanwe
zigen O]), om op den heer C. Maar
schalk, den burgemeester van Haar
lem, tc stemmen.
De bijeenkomst word met dankge
bed gesloten.
tweemaal zeggen en drukte op de bel.
Welcira verse neen onzo kclluor weer,
R o k in a ii s zooals we hem noem
den. Maar liij lette niet op liet ver
zoek om kaurten te brengen eu bleef
beteuterd staan.
„Hóór jo niet, wat meneer vraagt",
vroeg de gastheer.
„Jawel, maar uw tijd is om.
„Mijn tijd om?" vroeg Hopma ver
wonderd.
„Ja, de directeur heeft u toch ge
zegd, dat u aeze kamer niet langer
dan iot lialfelf Krijgen kon. Om elf
uur moet hie.V gesoupeerd worden".
„Ik we. van geen beperking", zei
Hopma boos. „Roep den gerant!"
Maar wij zeiden, dat dc man maar
liever moest wegblijven, wc zouden
wei heengaan. K11 onder een tweede,
ulgcuncn: lachbui trokken wij af, de
gang ei Oor, iiuar beneden. Toen kwam
Jan op een lumineus idee: eeu geïm
proviseerd avondmaal bij hem aan
huis. Maar de ouderen wildon er niet
van hoorën. tenzij iedereen wat tot
het feest mocht bijdragen. Voorzich
tig klopten we een paar leveranciens
op (wegens de verordening op de win
kelsluiting) en gingen belast er» bela
den naar Jan's woning. I11 een half
uur tijd was daar een souper aange
richt, Ik haalde oen paar flessehen,
u weet wel. van dat goeie gewas 1917
en we lieten het ons wel smaken.
Maar Hotel de Adelaar is uit de
gunst. Zoolang de krans leeft, zet 7e
daar geen voet meer. „Jou bijenkorf",
zei mijn vrouw schamper. „Hoe is 't
mogelijk, dat mannen in zulke onge-
rcliige holen lieole avonden kunnen
doorbrengen! Is het dan thui6 niet
tienmaal gezelliger?"
Ik zweeg maar, want in zoo'n ge
sprek trekt de man altijd aan 'tkoriste
eind. En dan liad ze bovendien nog
gelijk ook
FIDELIO.
