HAARLEM'S DAGBLAD
UNITED JEIEGRAPH
DINSDAG 15 MEI 1923 - DERDE BLAD
DIENST VAN DE
De crisis in het Russisch Communisme
(Partleiillere oorrespondeatis.)
Moskou, Mei.
Het sooevon geëindigde partijcongres
van do Russische communisten hoeft in
tweeërlei opzicht recht op de belangstel.
]lng van een grooteren kring. Want hot is
bovenjil do communistische partij van
Rusland op het oogenblik tot minder
dan 4CO.OOO leden verschrompeld die de
geschiedenis van het millioenenrijk ge
durende de laatste vijf jaren met geweld
trachtte te bepalen en steeds nog wil
voortgaan te bepalen. Niet <ls Sovjets,
ook niet hc-t centraal uitvoerend comité,
ma3T de communistische partij, oi nóg
beter: haar centraal comité geeft in zijn
geheime vergaderingen de richting aan,
waarin dit zonderlinge staatsschip aal
worden gestuurd. Doze partij nu, welke
internationale organisatie,de communis
tische internationale, reeds in alle voe
gen kraakt, zooals de voortdurende twee
spalt en versplintering van de commu
nistische partijen in Huitschïand, Frank
rijk en Italic (mutatis mutandis ook in
het kleine Nederland) bewijzen, biedt
thans het schouwspel van voikoineu tvm-
ordo en doelloosheid. En ondanks alle
zorgvuldige regie en camouflage, is ook
het twaalfde congres van de Russische
communistische partij de illustratie ge
worden van oen zware cris:s, die zij door
maakt en welke zij misschien nooit tu bo
ven zal koxnon.
Alleen reeds het tijdstip van het partij
congres schijnt in dit verband niet on
belangrijk. Het zou oorspronkelijk ge
houden worden in don tijd van do jubi-
Icumsfeesten naar aanleiding van hei
vijf-on-twintig-jarig bestaan van do Rus
sische sooiaai-demoera-lische partij eu tot
pompeuze demonstratie ad majorem glo-
nam van de Bolsjewiki gemaakt worden.
Maar iu de leidc-ndo organen brak een
zeer op do spits gedreven discussie uit
over do meer essentieele programpunten
en tactische, vraagstukken. Als vertegen
woordiger van de gematigde richting in
dit debat moet Lonin genoc-md worden,
als woordvoerder van de radicale Boe-
charin. Deze laatste is met zijn groepje
aanhangers zonder genigen twijfel ver
in de minderheid, maar één succes heett
deze groep desondanks (6 boeken, u.l. dat
zij uitstel v;vn het partijcongres wist te
bewerkstelligen. Op het'congres zelf ont
brak Lonin, wiens ongeneeslijke ziekte
In zekeren zin den toestand schijnt te
symboliseoren van de door hem gevormde
partij. Blijkbaar door das niemand van
zijn aanhangers de ïroe-dige autoriteit of
de openhartigheid van Lenia bezit
zonder inededoogen de bestaando
schillen van meening toe te lichten,
de botsing van de beide richtingen naar
do-oommissios .verplaatst; in de voltallige
zitting zijn do meeningsvorschillen slechts
nu cn dan tot uiting kunnen komen. De
commissie onder voorzitterschap van Snit-
dowitej had o.a. een verklaring inge
diend,- welko ondorteekend was door Le
nin, Tomski, Rykow en Kamenjew en
waarin werd aangedrongen op een verder
doorvoeren van normale economischs om
slatidigheden (men sprak in deze verkla
ring zelfs van concessies op zuiver
tiek gebied.) Boecharin bracht een
tra-voorstel ter tafel, dat uiterst heftige
verwijten tegen do tactiek der partij en
van de regec-ring bevatte, welke geneigd
bleken, met het buiiealandsch kapitaal
en de eigen „Nep-mannen" vrede to slui
ten. In dit verband volgden de protsslon
van Tsjitsjerin en Xrassïn tegen een
nieuwe orienteering naar links in poli
tiek opzicht, welke tengevolge zou heb
ben, dat het vertrouwen van het buiten
land toch reeds zeer gering, geheel te
niet zou worden gedaan. Dat Boecharin
hot moest afleggc-n behoeft, als men de
constellatie van de Russische communis
tische partij kent, in het geheel geen ver
wondering te baren. Maar op het oogen
blik treden hij en zijn aanhangers reeds
in openbare bijeenkomsten op togen de
partijleiding, nadat zij reeds tevoren in
hun memorandum' met scheuring iu de
partij hadden gedreigd.
Het stelling nemen van de radicale op
positio tegen de economische politiek be
wijst, dat zij met kraoh-t op een schouring
aanstuurt. Immers dit gedeelte der oom-
munisliselio politiek beheerscht de ge-
heele politiek van Rusland. Daarom zijn
de verklaringen, welke Boecharin in dit
verband heeft afgelegd van do grootste
bot-eebenis. De economische ontwikkeling
van Rusland voltrekt zich volgens hem
langs den weg, die leidt naar den groei
van kleinburgerlijke en burgerlijk-kapi
talistische vormen. „Het gevaat beslaat'
dat wij door een nog snelleren groei
de particulier-kapitalistische econc
verstikt worden." Dit deze overweging
trekt Boecharin te velde tegen bet pro
gram van do communistische partij zelf
en eerst in het bijzonder iegen de „Nieu
we Economische Politiek" van Lenin
„Ons program is. wat het gehee'e con
crete gedeelto er van betreft, geheel cn
al verouderd. V/ij hebben derhalve een
nieuw officieel partijprogram noodlg.
waarover het congres behoort te beslissen
Dezo uiteenzettingen van het enfant ter-
riblo der communistische partij zijn van
meer1 dan zuiver dogmatische beteekonis.
Zij bevestigen in de eerste plaats, dat er
in de tot voor korten tijd nog zoo hecht
aaneengesloten partij, een diepe scheur
zit dat ook haar program, dat met medo-
werking van Boecharin destijds is tot
stand gekomen, niet meer ongemoeid'
wordt golalen. En, welbeschouwd, omvat
dit» „revisionisme" van links alle prak-
tisch-politicke problemen, die uit de bui
tengewone moeilijkheden van den Sovjet
staat ontstaan en waarmede het twaalfde
congres van de heerschende partij zich
goedschiks of kwaadschiks wel moest be
zighouden. Daartoe behoorde als een eer
voomaamsto punten, welke ten con-
gresse werden behandeld: de organisatie
van de door den staat genaaste indus
trieën. de nieuwe regeling van het be
lastingstelsel op he: platteland en de
grondbeginselen van de radanorganisatt»,
welke in de eerste plaats ook een econo-
misch vraagstuk vod groote bete eken is
Tracht men nu de meeste van
vraagstukken tot hun ken» terug te 1
gen, dan kom: men telkens en tel
wi-or terecht hij het eeuwenoude a:
vraagstuk, dat op het oogei
,wcl
dan vroeger: het voortdurend toenomend
steeds sterker wordend gedeelte der
boerenbevolking, dat voor zichzelf boert,
den regenten van Rusland boven het
hoofd gegroeid cn rukt steen na steen uit
communistisch bouwsel. Zelfs Radek,
wien de gehceio wereld weel, dal liet.
bij hem gebruik is, oorzaak en gevolg te
arren, moest toegeven, dat „liet boe
renbedrijf de voornaamste kracht voor
t herstel van Sovjet-Rusland is en de
lomaamstc hefboom voor do verdere
ontwikkeling van het land." Zoo zal dan
den heer en gebieder, her dorp. voor de
toekomst de belastingdruk wat milder
werden gemaakt. Van de gewelddadige
requisities op het platieland was de Snv
jelregeering. naar bekend mag worden
verondersteld, tot een heffing van belas
ting „in natura" overgegaan. Voortaan
zal echter het meervoudig bcinstingsys-
i, dat door de boeren zeer ongunstig
is opgenomen, door een uniform systeem
worden vervangen- en wel door een belas
hg, uitsluitend in geld, waarbij echter
ok weer uitzonderingen mogelijk zijn.
Over al deze vraagstukken is op het u
lijcongres der communisten lang
breed gedebatteerd, zonder dal er fei
lijk ook maar een enkel nieuw gealohts-
punt een richting voor de oplossing
van, is 'te berde gebracht. Men rekent
(laar in communistische kringen echter
wel toe, het besluit, om den uitvoer van
landbouw voortbrengselen uit het noodlij
dend land nog te vergrooten, uit het weoi.
in de allereerste plaats aan het platteland
aangepaste motief, dat het op deze ma
nier middelen zal verkrijgen tot het be
trekken van industrieproducten, inder
daad natuurlijk, om het buitenland, welks
kapitaal men tnoodig heeft, oen geflat
teerd beeld te geven van Rutland's wel
vaart. Trouwens, dat het staatsmonopolie
van den buitenlandsche handel gehand
haafd zal blijven, bewijst dat de regee-
ring voor alles naar middelen omziet, om
voor zichzelf te zorgen en bovendien, dat
zij, voor «en-belangrijk dee' met het oog
op de actie van do radicalen, toch niet de
kracht cn den moed bezit, de beslissende
Btap te doen tot bevrijding van bet Rus
sisohe economische léren. Deze feiten
worden, door de hoogdravende phrssen
van Sinowjew en Rsdek, welke laatste
sprak over de „zoo gemakkelijk bereikte
eensgezindheid" in de communistische
partij niet gecamoufleerd en zij zullen
nooit to verbloemen zijn. Nog zolden is
een congres van de communistische partij
armer aan positieven inhoud en aan
vruchtdragende denkbeelden uitgevallen.
Intusschen 13 de activiteit van wat mon
zou kunnen noemen de laboratoria van
hel bolsjewisme grooter dan ooit.
In een voorname wijk van Moskou ligt
ver in oen tuin verscholen, het paleis
va-n grootvorstDolgorukow. De gebroe
ders Dolgorukow hebben in den „vrij
heidsstrijd" van, den Russise'non adel oen
zekeren rol gespeeld. Te liunnon huize
vergaderden in 1903 de cadetten; de eonsti-
tueering van een parlementaire partij in
het voor-eonstituiioneele Rns'nnd. Sedert
1920 is dit huis een der laboratoria van
hei wetenschappelijk communisme, dat in
de socialistische academie, in het Swcnd-
lowïnstkuut en in het Marx-Er.gels-insti-
tuut zijn wapenen voor de toekomst
smeedt. In de socialistische acadi
worden ongeveer 200, in het Swcndlow-
instituut aanziea'ijk meer leidende gce*
ten geteeld. De dicht bij elkaar liggende
hoogeseholen van net communisme
worden door het Doemalid Rjassanoff ge
leid. Een staf uitgelezen, in -liet Marxisme
doorknede mannen en vrouwen leidt de
onderafdeelingen. De beteekenis van deze
onderneming heeft Rjassanoff als volgt
uiteengozc-tWij. ouden, verzinken al
lengs in het niet, weldra rusten wij in de
ceragraven van het Kreini. Wij hebben
een jong nageslacht noodig, dat do tra
dities van de Russische communistische
partij voortzet. Wij nooden do jeugd tot
arbeid in theorie en praktijk, om een
school jonge, marxistische theoretici en
vormen.
Het eonige, waarover men zich bi] een
bezoek aan deze instituten kan verheu
gen, is, dat er rich een boeken sell at be
vindt van ongeveer 600.000 dooien. Dit- ar
senaal is voornamelijk uit particuliere
bibliotheken bijeengebracht en hoe hard
dit ook -voor de vroegere eigenaars mag
zijn, deze geestelijke arbeid is althans
voor den ondergang gespaard gebleven.
Men bereidt thans een uitgave van Marx
en Engels in alle talen voor, alsmede van
de 26 deelen van Plechanow. Of de Rus-
sirehe communistische partij dit werke
lijk zal beleven t
Dr. ELTA5 IICRWICZ.
Dit De Omstreken
r aspe:
SCHOTEN.
Gemeenteraadsver
kiezing
Bij üo S. D. A. F
In de zaal van caié Slot had de at-
deeling Schoten van de S- D. A. P.
Maandagavond een vergadering uit
geschreven waarin de heer Werkho
ven, secretaris van het Partijbestuur,
als spreker zou optreden.
Bij do opening der vergadering zei-
do de voorzibtir, do heer P. van
G e s s o 1. dat de afdeeüng meende
goed te aoen met den stand van za
ken eens uiteen te zetten met. het oog
op de raadsverkiezingen. Spr. bejam
merde het dat niet meer personen
aanwezig waren en deelde mede dal
de aangekondigde spreker, de heer
Werkhoven, verhinderd is. In zijn
plaats zal nu optreden do algemeeno
penningmeester der partij, de heer
Drop.
In 't kort weidde spr. daarna uit
over de onderscheidene politieke par
tijen. Na te hebben gememoreerd, dat
de anti-rev. die slechts één vertegen
woordiger in den raad hebben, niet
veel van zich iaten hooren, kwam
spr- op de Chr.-Histcriscben. Spv.
meende, dat het absurd is, dat arbei
«iers in Schoien reclame maken voo:
de Chr.-Hist. candidatcn. Hij herin
nerde er verder aan dat dc U.K.
thans 4 zetels in den raad bezetten
en zeide dat alles wat aangaat het
arbeidevsbelaug den U.K. v-ethouder
Wolff tusschen de hecrcn moet wor
den uitgehaald en dat het aan de reac
tionaire houding van dien wethouder
in het college van B. ea W. is te wij
ten, dat onlangs een extra raadsver
gadering moest worden gehoudeD.
Van ae B IL raadsfractie is leider
de heer Loerakker, die, aldus spr., in
de laatste raadszitting zcidc, noch op
den naam democraat noch op iets eu-
ders aanspraak te willen maken, naar
spr. meende om indien dat noodig ib
democratisch te kunnen spreken, maar
reactionair re handelen. Anders kan
spr. die uitspraak zich niet verkla
ren.
Indien rechts in den raad een meer
derheid zal behalen, dan ir, te wach
ten, dat het onderwijsvraagstuk niet
tot een oplossing zal komen, ectuigo
heb optreden vat» rechts in de laatste
raadszitting. Voor de biizondcre
school zal dan iets en voor no open
bare schooi niets worden gedaan. Er
zal voor die school wel eens iets ge
daan worden, maar dan wanneer het
te laat is. In 't algemeen is dan een
reactionaire politiek te wachten.
Links, ging spr. voort, heeft men dc
vrijzinnig democraten en de „Boxs-
partij''- De vrijz.-dem. roerden zich
druk. Zij deden reeds drie verkiezings
nummers het licht zien. Het eerste
diende om de „vuile wasch" schoon te
maten. In het tweede nummer kwa
men de candidatcn voor het voetlicht.
Maar in geen van de drie nummers is
uiteengezet wat eigenlijk do vrijzin
nig-democratische beginselen zijn. In
het derde nummer v.crdcn de soc.-
dem. aangevallen eu eenige wenscben
geuit.
Thans weuschen, nar.r ;..j zeggen,
de vrijz.-dem. in den raad frisch bloed
en eminente mannen te broDgeu- Ver
der critiseerde spr. het dat den wet
houder Bies is verweten, dat hij nar
ticulier geen arbeiderswoningen bouw
de. Wat aangaat de Boxspartij de
heer Boxs paste in den raad conse
quent toe wat de heer Prusclien hem
leerde en deze heer Boxs moet nu
aan den heer Pruscbcn een hoógere
plaats afstaan. Meer zal spi. van die
partij niet zeggen. Ten slotte deelde
spr. mede dat moren- (d. i. heden-)
middag een demonstratie van vrou
wen door het kwartier zal worden ge
houden.
Dan was het woord aan den heer
Drop. Deze zeide, dat onder hei
huidige kiesstelsel niet meer zooveel
belangstelling als vroegei bij een
verkiezing wordt getoond- Van dat
kiesstelsel is een nadeel dat de can
didaten nu niet meer als vroeger op
treden ir. het openbaar on dat niet
meer debatvergadcringen als vToeger
plaats hebben. Spr. meende dat het
goed is de beteekenis van deze raads
verkiezingen te stellen in het licht
van den soc.-dem. strijcl cn uiteen te
zetten, dat de strijd bij de stembus
alleen een onderdeel is van den groo
ten strijd, dien de soc.-dem. strijden
en dan nog niet eens een belangrijk
obderdeel.
Daartoe overgaande memoreerde
_pr. eerst de Kamerverkiezingen van
1922. Hij zeide dat daarbij alleen de
soc.-dem- kwamen met. een eigen po
litieke leuze. Van al de andere par
tijen -was de, inzet de bestrijding van
dc socinal-deinoc'ratió in het politieke
leven. Maar met oen eigen program-
kwamen zij niet. Alleen de S. D.
A. P. had een eigen omlijnd pro
gram. De soc.-dem. waarschuwden bij
die Kamerverkiezing er tegen dat de
zinsnede in de .Siaatsbegvooting dat
geen wet- zou worden ingediend iu het
laatste zittingsjaar, die geld zou hos
ten, ook voor den woningbouw en de
■olkshuisvesting gevolgen zal heb
ben-
Gewaarschuwd word vorder voor de
gevolgen van die zinsnede voor het
onderwijs en voor de werkloozenon-
dersteunmg. Inmiddels oordeelde, het
Ncd. volk net nbodig een sterke ker
kelijke meerderheid te vormen, voor
al door de aangeheven leuze van be
zuiniging. Wat nu is het gevolg van
eenige maanden van regeerings'oeleid
in Christelijkcn geest. De voor
waarden waaronder do verbetering
-an de volkshuisvesting kan worden
ot stand gebracht zijn door de Chr.
meerderheid „verslechterd". Alleen
een gemeente met een sfnrk soc.-
dem. meerderheid in den raad komt
nog iets van terecht.
En nu het onderwijs? Een aanval
is gedaan op het onderwijs voor do
kinderen der arbeiders door de on-
dcrwijsnovelle, daar nu klassen van 56
kinderen mogen worden gevormd, het
leerjaar niet meer verplichtend is
en men van het herhaüngsonderwijs
af kan. Wat aangaat do Werkloos-
hcidsor.dersteur.ing. deze werd er ook
niet beter op, als een gevolg van al
lerlei regeeringsmnatregelen. Op de
morcele weerkracht van een deel der
bevolking werd aldus een aanval ge
daan-
Tegenover dat alles moet nu in de
gemeenteraden een verweer gedaan
worden. Dat nu is de beteekenis van
de raadsverkiezingen. Do soc.-dom.
willen een tegenwicht maken tegen 't
geen van den Haag uit dreigt.De raads
verkiezingen dienen te worden gezet ia
het licht van het middel van ver
weer. .Maar niet alleen in dat licht.
Want die verkiezingen zijn één van
de middelen in den grootcn strijd dien
do arbeidersklasse heeft te voeren.
Dat laatste dient niet tc worden ver
geten.
Het socialisme is de idee van een
nieuwe maatschappelijke wereldorde.
Bij de stembus ook gaat het 0111 te
doen de plicht in don grooten strijd
dien iu de wereld aan do arbeiders
klasse op do schouders is gelegd. Het
gaat er om de idóe van het sociahs
me te helpen verwezenlijken. De soc.-
dem. willen de grondslagen van de
maatschappij omvormen, om dan aan
ieder een levensmogelijkheid tc geven.
Over dezen strijd van dc soc.-dcm.
en het doel er van trad spr. in nadere
bijzonderheden, om daarna Da te
gaan wat dc tegenstanders daartegen
aanvoeren.
De soc.-dem., aldus spr.. dienen te
zorgen dat tie romantiek niet hun da
den beheerscht. m. r met die ro
mantiek voorzichtig te zijn. Want de
toekomst- is niet aan dc ï.uaanüeke
mcnschen. maar aan hen, die steen
voor stcou, stuk voor stuk den tem
pel van de nieuwe samenleving willen
opbouwon, om nidus do botr.veis aan
den nieuwen tijd te zijn. Naar eeu.
machtsvorming dient daarbij ge-
ïtrreiu-
De rioote elementaire beginselen
•an iederen godsdienst, dat de waar
heid en het recht moeten zegevieren,
dat in de maatschappij, de onderlinge
liefde moe; hcerschen, aanvaarden ook
•le soc.-dem.
Met een opwekking om in dezen
verkiezingsstrijd den plicht te doen,
eindigde spreker.
Daar niemand zich voor debat aan
meldde word daarna met een woord
■an dank aan den spreker de verga
dering gesloten.
DIJ de R.-K. Klos-
vereor.lging.
De R.-K. kïesverecnlging hield een
vergadering voor alle R.-K. kiezers en
kiezeresscn in het petronaatsgebonw
Tugejastraat. De vergadering werd
geopend <ioor den heer Loerakker met
den christelijkcn groet. Spr. deelde
daa/na mede dat er op den dag
verkiezing een inlichtingen-bureau
zal geformeerd worden.
Daarna verkreeg de spreker van den
avond, de heer Ilooij, het woord.
Spreker betreurde de lauwheid on
der de kiezers van alle richtingen,
evenzoo het nog zoo herhaaldelijk
foutief stemmen. Konrcnde aan de ge
meenteraadsverkiezing zet spreker
uiteen de groote waarde van het sa
menstellen van den raad.
De heer Hooij weidde ui; over de
capnciUite-n van de zittende raadsle
den lu het btironde.* van de heerer.
Loerakker en Wolff.
Aan het eind van zijn rede stelt spre
ker het gesproken woord van pater
Banomens de Grave ten voorbeeld.
„Alleen zal de liefde en vrede tertic-
keeren bij toepassing van de christelij
ke solidariteit".
Van de geboden gelegenheid tot het
doen van vragen stellen werd seen
gebruik gemankt.
De heer Loerakker ging in het korl
na hetgeen door de andere partijen
is geschreven over zijn persoon.
Spreker zeide te vertrouwen dat mol
dc uitbreiding van het aantal raads
leden, de raad Scholen rechtsch zo!
blijven.
Na een opwekkend woord, om pro
paganda te maken en om stemmen op
de roomsche lijst, liist 110. 4-, no. 1,
sloot de voorzitter de vergadering.
EEN NIEUWE FIETSE N K AN O EL.
De rijwielhandel van den heer Joh.
Wezcnbeek, aan do Schotenstraat bij
.clen Schoterwcg is bij zeer veel inge
zetenen van Schoten kokend.
Door opening van een twee
den winkel aan den Schoterweg 39
heeft de heer Vezcnbcc-k een opmer
kelijke uitbreiding aan zijn zaken ge
geven; daarbij zij opgemerkt, dat de
herstelplaais aan het oude adres ge-
vestógd blijft. De eigenaar heeft het
voorrecht eenige uitstekende merken
tc mogen vertegenwoordigen. waar
van hij, zoowel in zijn winkel als in
zijn magazijn, een uitgebreide sor
teering étaleert. In de ruime etalage
kas*. ligt een keur van onderdeden
tentoongesteld, terwijl een keurige
verlichting alles cei> schitterend aan
zien geeft- Bovondion zal de practi-
c-hcc overzichtelijke inrichting onge
twijfeld de aandacht trekken. Vóél
de opening van deze nieuwe zaak
èr in hetzelfdo porceel een bloemen
magazijn gevestigd. De blocmcnschat,
welke nog van de opening over is.
vtoct, het schijnen, nlsof de toestand
dezelfde gebleven is.
HEEMSTEDE.
VERCADcRlNC VAN DEN
VRIJHEIDSBOND.
In het Verenigingslokaal aan den
Bronsteowee hield dc afdeeling Heem
stede van <ien Vrijheidrtond Maan
dagavond een vergadering onder lei
ding van Mr. J. D. van der Plaats.
Deze derldo in zijn openingswoord
mede. dat mevrouw Villekrs Macdo-
naldHsijnvaan. cie een rede zou
houden over het onderwerp: .Tie
taak der vrouw in den gemeenteraad",
verhinderd was te komen. In haar
plaats zou mevrouw Cohen Tervaert,
uit Bleemendaal. a's spreekster op
reden. De voorzitter wees in het kort
od de beteekenis van deee vergade
ring c-n verleende toen het woc-ri aan
Prof. D r. B .D. E e r dm a n s. die
rede hield over „Gemeentebestuur
en gemeentepolitiek".
To voren feliciteerde de voorzitter
den spreker nog met zijn *25-jarie
professoraat.
Prof. Eerdmans wee? op het prooi0
verschil in gomoenlöbe'neer tusschen
vroeger en nu. Vroeger geschiedde dit
slles zeer rustig-. dc politiek speelde
nop niet zulk een voorname rol als
thans. Door de uitbreiding van de
Kieswet .die dc Evenredige Vertegen
woordiging bracht, is dat geheel ver
anderd. Het stichten van vereenigin-
gen van gemeenteraadsSeden van
verschillende richting was er het eo-
volg van. Daardoor ontstonden de ge-
meenteprograms. aangevend* de lij
nen, waarlangs het gemeentebeheer
moest gevoerd worden. Over dc ver
kiezing voor de Tweede Kamer, do
Provinciale Staten en den gemeente
raad is van lieverlede ee-n waas ge
komen. dat er vroeger niet was. Spre
ker vond het gelukkig, dat de Vrij
heidsbond weliswaar ook een gemeen-
lenroeram heeft, maar niet eezi alge-
meene gedragslijn v<x>ra'.le gemeenten
des lands, die immers elk hun eigen
behoeften en belangen hebben. Een
stad als Rotterdam, met haar uitge
breid?» handel, kan niet op dezelfde
wijzo beheerd worden als bijvoorbeeld
een stad als Leiden, die alleen een
aantal fabrieken heeft, en handelsrela
ties met plattelandsgemeenten onder
houdt of als AJfen nan den Rijn, die
verschillende kleine industrieën heeft.
Elke gemeente moet worden beoor
deeld naar haar eigen aard. Het be
lastingpercentage eu het onderwijs
'kunnen dus niet mor alle gemeenten
goliik ziin. Het bestuur van een ge
meente is eigenlijk veel belangrijker,
dan dat van het gohec-Ie land.
Uitvoerig behandelde spreker het
finrmcieele vraagstuk, waanne.- d« ge
meentebesturen rekeniue hebben te
houden.
Een eorste vereisehte is altijd, dc
tering naar de nering te zetten.
In den Utrcchtsohen gemeenteraa 1
zitten od het oogenblik niet minder,
dan tien gesalarieerde bestuurders van
vnkverccnlgineen die door andere *r-
beidorj bclanld worden. Het gevolg
daarvan is. «Int zii ailezn de zaken bc-
hnrticen. die in het belang zijn van
slechts een i-coialde groep indc sa
menleving. 7-ii houden uecn of weinig
'rekening wet dc bdangon. van andere
groppen. Jvr won't met gevraacd
r 1st:
m ::C
..he
geld is cr. ous zal het er wel komen
Men voelt, dat door dergelijke raads
leden de uitgaven te zeer worden op
gedreven. Ook moet men zeor voor
zichtig wezen met het invoeren van
verbodsbepalingen, die over h-*t alee"
meen t<3cfc niet gehandhaafd kunnen
worden. Daartoe wees spreker on het
v'oekverhod in Leiden en het verbod
aldaar van het tappen van sterken
drank od een bepaald aantal uren In
dc week. Men kweekt de deugd- «iet
aan door he* Invoeren van allerlei
cerbodc-bepriingen. die bovendien een
leger van ambtenaren noodig maken.
Overal ziet men de neiging der ge
:ehuijhouding tot uitbreiding,
Inplaats van Inkrimping. De Vrijheids
bond is voorstander van een zuivere
democratie, maar al'.con in den waren
zin van het woord. Democratie is re-
ecetfcn v a n het volk door het volk.
A's men van de democratie maar riet
alles maakt, wsl met de democratie
riid is. zoo'als het Rijk nu doet
■rrichte v»n het onderwijs, waar
door vele gemeenten op groote koslcn
gejaagd worden.
Prctf. Berdmens ontving luid ap
plaus.
Mevrouw Cohen Tervaert
.indt. dat een vrouw in den raad e; cn
afzonderlijke taak. me.3r met den man
en gemeenschappelijke taak hee'l. In
en groote st.-.d kan een vrouw weliï-
i-aar haar invloed doc-n eelaen ten
pzichte vnn kiivlcverzorgirg cn an-
ere echt vrouwelijke zaken, maar in
:n plattelandsgemeente a's TTeem-
tede is dat nb-t nobdig: daar is a'-U-s
dó voortreffelijk gerégeld, dat oen
,T»nw geen onderdeel van het ge
meentebestuur behoeft uit te maken.
In kleine gemeenten is het wol r.ooa-
zftkoüib. dat de yrouw er met den man
goed voor zorgt, drt do rechte mnn
komt on dc rechte plaats, opdat <!o g.--
meentehuishouding goed beheerd
wordt. Terloops sprak mevrouw Co
hen Tervneri den wensch uit, dat «e
kleine gemeenten niet door de groote
zal worden onees'okt. Hoewel <ie ge
meente Heemstede door de goede zor
gen der menmelijko re-geering eou Wel
varends riants is geworden, noht
spreekster hel toch weuschehik. o.'U
rok een vrouw in den Rsad haar in-
Irede doel. vooral ook omdat de vrouw
nu gelijke rechten heeft gekregen, als
de man celiiko rechten, maar ook
gelijke plichtm. Dc vrouwen hebben
in de wetgevende lichamen êen grro'.c
taak vóór zich. vooral om hen to hel
pen. die hu'p en steun noodig hebben.
Veol ontwikkeld© vrouwen hebben
bovendien veel meer tijd. om de be
langen der gemeente te behartigen,
dan manr.cn. Juist de vrouwen zi.n
voor het lebeer der gemeenteb.uisl-.o-:-
ding zoo uitermate geschikt, omdat
r.'ri in haar eigen huishouding greote
spaarzaamheid en zuinigheid lu-eit
1 cc ren hofrechten. Een goede huis
vrouw stelt niet méér personeel aan.
dan noodig is. M aar vee) per- mee'
is. wordt het werk vaak slecht tri-
daan. De vrouw zal in den Raad ;oer
zeker P031 cn ncfk stellen aan het
maar sterds weer opnieuw aanstellen
van ambtenaren. Waar dit toe U-ri'
en welke sommen hrt verslindt, kan
men, zei spreekster. Bi Bloemcnslaal
Mevrouw Cohen Tervaert behan
delde uitvoerig de beginselen vn den
Vrijheidsbond cn wekte cc aanwezi-
•»eh (ook de vrouwen) on. niet nil een
'id te worden 'van den Vrijheidsbond,
maar ook, om op de candidatcn vnp
die partij le stemmen'-: een partu,
die vrijheid betracht; maar geen ban
deloosheid. f Applaus).
Van de gelegenheid tot debat werd
gebruik gemeakt door een der aanwe
zigen. die zich aifib'enaar noemde.
Deze meende, dat ambtenaren geen
noodzakelijk kw-.cd zijn. maar een
loc 1 vormen ven de gemeenschap, die
het andere deel noodig heeft. Debater
begreep niet. waarom een Nederlan
der wel goroepen mag worden, cm op
19 ia risen leril-id het vaderland, als
dit door e?n indringer bedreigd mocht
irden. te helpen verdedigen, maar
dien lcef'.iid nog niet ziin eigen
Iksvc-rtegenwoordfZer mag kiezen,
doch tot ziin 25ste jaar moet wach
ten. Tenslotte weee debater er op. dat
ook ambtenaren menschen zijn,"die
;n plichten vervullen.
Mevrouw Colion Tervaert en rrof.
Ecitlm-.ns antwoordden hem in het
kort.
Mr. Van derPUats dankte hen voor
hun redevoering en wekte tenslotte
de aanwezigen op .om ie stemmen op
de candidhten van den Vrijheids
bond.
Gevonden voor w e r n c n.
-Terug tc bekomen bijVorver-
cbingshuls Groenondaal, een sleutel.
Bureau van politie, Boekenrode*
Ireri 9, een hordenpenring. Bureau
an rriitic Raadhuis, eeu sienpe'd
BLOEM EN DA AL.
CHRIST. HIST. UNIE.
roting Bloemcndsal der C. K.
Cni* hield Maandagavond In do Cur. M.
C. L. O. school een openbare vergadering
met don heer D. Hogcnbirk, lid van «teil
Raad, als spreker.
Na opening met gebed door <:cn voor
aiucr, dhr. Mr. Tedlr.g van Berkhout,
hield de heer nogenbiik een rede ov«j
„Het gemeentebeleid der laatste jaren c:i
in öc toekomst.
Na gowoion to hebben op do botaog
rijkheid van. do a.s. gemeenteraadsver-
kieringen, do verhoogde belangstelling
daarvoor cn 1» «ca klein stukje geschlo
den is te hebben gegeven over dc. oprich
ting der Bloemendaaische afdocllng, gaf
spr. ecu algcrucenc beschouwing van
cr do laatste 4 jaren in den Itnad
pssseerd.
Hot verkort Gemeente Program der O.
Üme ia sair.cn le stellen in dö vol-
ühZ6 Licit kook
VERSCHIL VAN OPVATTINO.
Mijr.he«r Pasrijk (ae «ig
late
Waar is
S'. <«1» xijnor
zich beeft
eigenlijk je
Vriend: Hoeioof Dat is toch mijn hu!sj«
Mijnheer Pasrijk: Hm. heel aardig. P»
bouwstijl bevalt rac. Mijn Fr!:» wilde «en
nieuwe konijneustat hebben, dan kan tlt
hem wel roo'a ding laten bouwen.
OOK 'N VRAAC!
Prof.: U itet. mijuehccTcn, h»t linker-
retion: Non, :k denk, dat Ik ook
len, dal <1 vaak in do algemeen© leiding
van takken van diens: weinig systeem
zat. Itocds in m der cerslo vergaderin
gen van den nieuwen Raad werd op aan-
drang van do i'. H. ledon een oommisrio
benoemd, c-iorspronkelijk bedoeld om do
salarissen dei ambtenaren cn werklieden
to regelen cn een m-htspositle^-rosSome-nt
voor tc bereiden. De noodiakelijkheid om
verschllieudc takken van dienst le roor-
bleek
*J.J. Der*
Itijd
l. Handhavtr-i
ven gemakkelijk. B. eu W. gingen -
Spreke» gif vm-oJgens oen algemeen
verzicht ven he*, verloop van do laatst©
jaren. G.ir.emorcetd wordt «lar„ dat do
hchtcn. d« gemeente opgelegd door so
laio w*..^n, eerst niet 100 cwaar druk-
m, maar or.s nu roodanig omklemmen,
at zij, indien hierin geen verandering
om!, ons langzaam maar zeker naar be
leden voeren. Do 0 uiige arbelds-lag
bracht uitbreiding van amblennron*
werklieden- en politiecorps. Van ver.
aehiller.de rijde, regi spr., wordt den
tijd critick geoefend op het gfdot
politie agenten. Dit is ojipervlak-
kig beschouwd, niet ongegrond.
Maar men moet niet vergeten, dat een
mtal nachtwakers is afgeschaft dnl nu
naoht cn dag door agonton wordt gc»ur-
-elllecrd, dat de B-urige arbeidsdag uil-
ireiding noodzakelijk maakte, dnt .le go-
aoente zeer uitgestrekt is, 102 K M.
heeft, en dat zioh nu weinig erustigo
voorvallen in de gemeente voordoen.
Bovendien, het corps is v©i>r vermindo.
•Ing vatbaar en is reeds verminderd.
Ook het groot aantal arbeiders heeft
ontevredenheid verwekt. Ook hiervoor
wiiren verschillende redenen, o.a. bet ia
iren beheer nemen van verschillend©
i-nsten. Spr. geeft als zijn overtuiging
U men me: dat in eigen beheer nemen
jn. Regel mag he: in geen geval *\-,r-
c-n. Ter geruststelling deelt sjir. echter
icde. dat er een wending ten g'vede Ij t«
espeuren. Immers in den laataten rijd
orden ook weer werkjes publiek aaabé-
eed.
Zijn wij dus in or.20 gemeente misschien
ugewlld tot eeu te groote hofhouding
geraak*, voor de toekoms: ral wsakzaara-
hold noodig sljn. Onre fractie Ss in dit
opzicht dllügent en sal aan bezuiniging,
door inkrimping van 't aantal werklie
den, haar votlo aandacht wijden.
Tegenover de verwisseting van paarden
traclio met motorisclie tractie, bij den
reinigingsdienst, hoeft spr. altijd, zeer
sceptisch gestaan. De toekomst *nl moe-
:en Wren, of deze verandering wel voor
led heeft gebracht.
Ook do waterleiding brengt spr. aan do
orde. Tot dusver ia dit bedrijf van critici
bespaard gebleven. Hierbij zijn grooto
Veranderingen en verbeteringen aange
bracht. met dat gevolg, da: de financieel»
uakomslen zocr bevredigend zijn te noo-
men. Over 3922 kon pl.m. f 25.000 op hel
bedrijf worden afgeschreven niettegen
staande i!e prijs van f 0.30 op f 0.25 per
M5. werd teruggebracht. Spr. koestert van
>1:: bedrijf de l-este verwachtingen. Over
de finanoiecto aangelegenheden zijn de
laatste weken zeer aLarmeerer.de berichten
gelanceerd. Spr. wd ook «enige cijfers
noemen. Einde 1932 had Bloemendaal in
•-oma! geleend f «9.000., Op 1 Jan. 1925
bedroeg Iiz f 4.32T.OCO, een vermeerdering
van f 5.775.009. Hiervan is than* nog niet
afgelost f J. 738.0CO. Ten laste van de len-
alugen, in 1935 aangegaan, komt f 509.000
't Overige drukt op de leeningen, gestn.
:en in 1913 tot cn met 1922, Over 1925
'r.oc! a-.n aflossing betaald worden
f 161.500 en aan rente f 215.360. totaal
f 374.860, dus niet t 440.000, Wei zijn dit
respeclabolo cijfers, maar verontrustend
zijn ze niet.
Woningbouw en scholenbouw, sociale
wetten en criaiswetten vroegen aanzien
lijke sommen.
Ook het gasbulzonnet verslond een
groote som, n.l. f 350.000. Vorsehlllcndo
-vn die geleende sommen zijn echter niet
a!< verloren to beschouwen, want te zijner
lijd sulion zc weer in de gemeentekas te
rugvloeien.
De aankoop van het Blcemendaslsche
Bosch moge dan niet rendabel zijn, toch
sal niemand dien aankoop betreuren cn
spreker is ten zeerste gekant teg*n ver-
wzariooiing uit sninigbeldftnotleven.
Ten slotte heef: spr. 't over den berucht
peitcrilen Zeeweg. Hoe mooi die ook is.
spr. zou echter nooit zijn «tem gegeven
hobbcn om dien tot stand te doen ko
men. In dit verband wijst spr. op de zon*
de:lingo houding van de politieke frsc-
::e, nu Vrijheidsbond geheeten, die in
dertijd krachtig aan do totstandkoming
i-"Cft meegewerkt en nu de geiden aan den
Zeeweg bêctood, xoo'n opgeld laten doen.
Was het niet <ie heer O*.*o, vraagt spr.» dio
indertijd in de Tweede Kamer den aan-
leg heeft bepleit cn bevorderd I
Hiermede heeft spr. een beeld gege
ven van den financicelen tosland der ge
meente cn van de wijze, waarop de schul
denlast zoo verzwaard werd. Toch is die
last niet zoo zwaar als hij wol lijkt, Ech
ter «logen wc niet doen, alsof 't cr niot
op aankomt. Bij verdere verzwaring zou
'l hier sjiaak loopen. De toekomst vraagt
uitersto voorzichtigheid in 't doen van
uitgaven df - Bloemen
daal verliest
woonplaats met lage bel
mtrekkelljkheid .1!»
ingen. 5 ls-
oiniging, ook al zal
zijde geageerd wor
ezigen asn. die
c helpen bren-
De candldatea t
r C. H. partij
uiteengezetta
