HAARLEM'S DAGBLAD
UNITED TELEGRAPH
SMsaiesws
Lathyrus odoratus
Napraat over de vergadering
van Nijverheid
DINSDAG 3 JULI 1923
DERDE BLAD
DIENST VAN DE
Per Vliegmachine naar Moskou
(Van onzen specialea correspondent).
Aankomst to Smolensk. Vlieg mili tairisme. Een wereldrevolutie gt
vraagd. ton zuiver Rusaisohe on derneisiing.Voornamelijk voor dj
plcniatieko doeleinden. Ken luuiitkOensrsdiensi.
Moskou, Juni.
Onze aankomst te Sinolensk was
van Koningsbergen uit draadloos tele
grafisch aangekondigd en heb was
derhalve met to verwonderen, dat,
toen de machine de.alde, tal van foto
toestellen in actie kwamen en verslag
gevers toeliepen om de luchtreizigers
te ondervragen. De talrijke toeschou
wers waren meest employe's van het
Russischs viiegstation met blauwe
ondersoheidingsteekenen op de jas en
de voor het roede leger karakteristie
ke petten op, weike er uit zien als met
grijze stof overtrokken helmen. Een
paar jonge, krachtige kerels patrouil
leerden, met gevelde bajonetten. Over
al militair vertoon: vlieginilitairis-
me. Onze passen werden geviseerd en
de koffers door douaneambtenaren on
derzocht. Daarna kregen wij interes
sant bezoek. Korff, de vliegcommsn-
dant van het Russische westfront
versoheen in zijn auto, vergezeld van
zijn adjudant en een commissaris van
de communistische partij. De Russen
bezichtigden de met alle denkbare
comfort ingerichte cabine van den
Fokker-tweedekker. Terwijl de mon
teurs, geholpen door hun collega's uit
Smolensk do brandstof van hun moto
ren aanvulden, had ik gelegenheid,
©en van do hangars met gebruiks-
vliegtuigen in de nabijheid te be
kijken. Het meerendeel van deze ma
chines waren oude Duitsche vliegtui
gen. Tijdens liet gesprek informeer
de men belangstellend naar de laatste
relletjes, die in Duitschland hadden
plaats gehad en daarbij bleek duide
lijk, op welke wijze de Russische bla
den hun lezer over dergelijke gebeurte-
lijlcheden plegen iiu te lichten. Men
vroeg zich af, of dit nu werkelijk het
begin van de „wereldrevolutie" was,
welke Duitschland zou makenNa
een oponthoud van ongeveer ander
half uur vertrokken de machines weer
cn zetten koers naar Moskou.
Weer vergrootte een vrij sterke
wind in den rug de snelheid en na
weinig meer dan een uur was Wjasma
bereikt. Weldra was ter linkerzijde de
gouden spits van het gedenkteeken van
B ere din o zichtbaar- Hier heeft, 111
jaar geleden, generaal Kutusow nog
eens vergeefs beproefd, den o;p-
marsch van Napoleon te stuiten. Door
den geweldigen afstand kon hij met
zijn 130.000 man niets uitrichten, toen
Moskou werd platgebrand. Thans
zijn beide plaatsen een kleine dag
vliegen van elkaar verwijderd. Dat
flitst den luchtreizigers door het
hoofd, terwijl de motor baar eentoni
ge melodie dreunt en onze eendekker
langzaam maar zeker er in slaagt
éérst den tweedekker en kort voor het
einddoel ook de RR 8 in te halen.
Onze monteur Baranzoff verheugt
zich er over als een echte Rus. En
reeds komt Moskou jn zicht en al te
snel al nader en nader. Breed uit
gestrekt de stad met ontelbare koe
pels en torens. Met als beheerschend
middelpunt het goudglanzende dak van
den Verlosserskerk. Op de Chodyaka,
Moskou's prachtige vliegterrein, te
genover het Petrowskipark starten
kleine vliegmachines, om ons te be
groeten. Een Junkervliegtuig van de
Moskou-Tiflislijn sluit zicli er bi,1 aan-
De tijd is tG kort om verdere bijzon-
derheden op te merken. Nog terwijl
de RR 4 in glijvlucht daalt ligt men
door het geopend raam den feeër
ieken aanblik van de stad te. bewon
deren. Dan rollen wij reeds langs den
beganen grond. Diicht achter ons
landt de RR 8 cn kort daarna ook de
tweedekker. KHckermann, de vader
van de Moskousche Deruluftlijn. is
de eerste, die ons verwelkomt. Nog
maals worden de passen aan een con
trole onderworpen. Intussehen zijn de
'gastvrije machines in de hangars ge
borgen en ipcr auto gaat hen stad
waarts, langs de Pe frograder Chaus-
see.
Over het vliegtraject Koningsber
gen-Moskou valt nog een en ancier te
zeggen. Ondanks cle deelneming van
Duilsch kapitaal en gebruik van Ne-
derlandsehe vliegtuigen en Engelsclie
motoren, moet de onderneming al3
een Russische staatsonderneming
beschouwd worden, waarover tenslotte
het departement van buitenlandscke
zaken te Moskou de beschikking heelt.
De vliegtuigen dragen trouwens be
halve de nummers ook het herken-
ningsteeken van de sovjetregeering.
Het traject wordt driemaal per week,
Dinsdag, Donderdag en Vrijdag ge
vlogen- Voor particulieren is liet al
leen op Donderdag mogelijk, de reis
te maken, mits zij zich tijdig voor
den tocht hebben aangemeld, daar
Dinsdag en Vrijdag de Koeriersdienst
do voorkeur heeft. De prijs van den
tocht bedraagt 22 pond sterling. De
duur van de vlucht wordt door de dik
wijls tijdens de reis nog veranderende
windrichting sterk be invloed. Bij
tegenwind kan de afstand Konings-
bergen-Smolensk niot zonder tus-
schenlanding worden afgelegd. Het
vliegterrein te Kowno, waar herhaal
delijk ongevallen hebben plaats ge
had, is weliswaar iets verbeterd, maar
toch altijd nog van dien aard, dat de
leiders van de Deruluft met de regee-
ring van Letland in onderhandeling
zijn getiedc-r., om toestemming t, ver
krijgen tot het maken van een hm
dingsplaats te Dunaburg. De zeer
'i'.i'o vergrooting van hi i
vliegterrein te Smolensk zal thans
van Russische zijda ter hand worden
genomen- Voort,m'felijz werkt de be
richtendienst, die onder het volkscom
missariaat voor Posterijen en telegra
fie ressorteert. Telegrammen uit
Smolensk worden reeds twintig minu
ten later aan het Deruluftgebouw te
Moskou telefonisch overgebracht, Ik
heb zelfs kunnen constateeren, dat
om kwart over elf het vertrekberichb
uit Koningsbergen werd ontvangen,
dat 's morgens om zeven uur was af
gezonden. De Russische diplomatie
heeft met deze vlieglijn een aanzien
lijken voorsprong bij het overbrengen
van berichten bij Duitschland en de
West-Europeesche landen, wier koe
iers drie tot vier dagen in den trein
nesten doorbrengen, alvorens1 zij Ber
lijn bereiken.
HAARLEMSGHE REDDINGS
BRIGADE.
De aandacht vun het publiek wordt
gevestigd op een in de feestgidsen der
Reddingsbrigade verwerkten rebus.
Om het belang der adverteerders te
dienen en den verkoop der feestgidsen
te bevorderen, is een rebus ingelascht,
bestaande uit 27 letterteekens in de
advertenties; enkele drukfoutjes in
den tekst blijven buiten beschouwing.
Onder de goede oplcs3ers(sters) kop
pers of koopsters van den feestgids,
wordt een drietal prijzen verloot, die
uitgestald zijn (naar keuze uit vele)
ln de étalage van den heer Peddemors,
Kruisweg.
Vcorts wordt de aandacht van het
publiek gevestigd op de 2eer loepas-
ïliike electrisch lichtreclame, wel-
ilïend aangebracht door den heer
heer van dar Wilde, Electro Mecha
nisch Bureau „Energie", Gasthuis-
est. met o.a. de jaartallen 1913-1923,
betrekking 'hebbend op het jubileum
der Brigade.
Haar schoonheid en haar gebruik.
Haar waarde als snijbloem.
Dit is do naam van de bloemen wel
ke a.s. VrijcUig, Zaterdag en Zondag
hun jaarlijksciie receptie geven. Te
hunner eer heeft de afdeeling Haar
lem en omstreken van de Kon. Ncd.
Maatsch. voor Tuinbouw cn Plant
kunde in samenwerking met de vaste
keuringscommissie ©en ten toonstel
ling georganiseerd in de voormalige
sociëteit „J'rou moet Blycken" aan sie
Groote Markt. Daar zullen deze schoo-
ne elegante bloemen met baar heerlij
ken zacht.en geu r zich laten bewonde
ren als qnijbloeui hij uitnemendheid,
maar ook als sierplant voor den tuin.
Ia er in den zomer wel iets bekoor-
lijkers denkbaar don een slank
tallen of zilveren vaasje met oen los
bouquetie bloemen van Lathyrus?
De Lathyrus of, met Hollandsche
benaming- Pponkerwt, is dau ook een
der meest geliefde snijbloemen en in
'de binderij behooten ze tel de bloe
men, die voor het maken van allerlei
bloemenwerk zeer hoog geschat wor
den, hetgeen ze aan den eenvoudige»
lossen vorm en niet het minst ook aan
haar grooten rijkdom van kleuren en
tinten hebben te danken.
Men ziet z© in hriiidsbouquetten en
ïn kleurige bloemstukken en altijd
verleenen ze daaraan een groote mate
van levendigheid en bevalligheid. Do
sierlijke bloempjes, gezeten aan dun
ne slanke stelen, vrij en los boven an
dere bloemen en groen uitstekend,
doen telkens weer aan vlinders den
ken. En hoe mooier de bloemen ge
vormd zijn, hoe zuiverder de kleuren
en hoe langer de bloemstelen, des te
grooter is hare waarde als snijbloem,
te begrijpen is dan ook, dat cle kwee
kers er steeds op bedacht zijn, door
het winnen van nieuwe verbeterde
vormen en kleuren, de waarde van cle
ze siererwten als snijbloemen 'te ver-
gvootcn; vooral, Engeland en Amerika
hebben zich in dit o.i?.ic>.t groote ver
dienste verworven. Eu de pogingen
gaan steeds verder, ook in de richting
van het winnen van steeds vroeger
bloeiende variaties, opöa_t men bet
geheele jaar Lathyrus kan hebben. En
hoeveel men oppervlakkig zou denken
dat geen verbeteringen meer moge
lijk zijn, ziet men jaarlijks vordering
maken. Telkens weer denkt men dat
nu het hoogtepunt dezer cultuur is be
reikt, maar oven spoedig krijgen wij
weer verbeteringen van kleur, vorm
of van cultuur te bewonderen.
Eerbied voor de schooue natuur en
hoogachting voor de kundige tuinbou
wers wordt iederen vakman en lief
hebber, ook op 't gebied .van de Lathy
rus, afgedwongen.
Maar cck ds décoratieve waarde
van de „Sweet Peas", zooals de En-
gelsche de Lathyrussen noemen, voor
den bloementuin is zeer groot-, en de
verschillende wijzen om den tuin hier
mede te sieren, zijn met deze beval
lig© planten bijzonder uitgebreid.
Men kan de Pronkervv ten op alle mo
gelijke wijze gebruiken onder voor-
vaarde echter, dat er voldoende zon
is. 't Zijn welig groeiende rijkbloeien-
de klimplanten van ranken vorm en
lossen hevalligen bloei en waai ze het
naar hun zin hebben, daar doen ze"
hun werk vlug en goed.
Stijve vormen maken ze los en le
vendig. Ze verbergen oude muren of
leelijke schuttingen onder een schat
van geurige bloemen en vooral bren
gen ze kleur en vrooiijkheid.
De velerlei wijzen waarop de La
thyrus als sierplant wordt aangewend
.unnen wij moeilijk gaan omscbrij-
on maar als standplaats en behan
deling eenigermats aan den eisch vol
doen." zal duidcliik blijken, hoe de be
koorlijkheden der Pronkerwten
groote als hi klrine tuinen ten V
tot, haar recht komen.
Voor liefhebbers en vaklieden zal
'bet daarom een aanbeveling zijn op
de a,s. tentoonstelling zich tevens op
de hoogte te stellen van de boekwer
ken die op 't gebruik van de Lathyrus
en hare cultuur zijn geschreven'. Ket
boekwerk „Pronkerwten", deel TI van
bedendaagsche duinbloemen, geschre
ven door den heer A. ,T. van Laren,
horuuanus te Amsterdam, is oen pri
ma werk.
Het zal op cle a.s. tentoonstelling
wel blijken dat de Lathyrus het vecht
heeft, sterk te concurreeren met ro-
volls
zen, lelies, anjers, dahlia's enz. Het
is voor de verschillende kweekers een
bijzondere eer te mogen laten zien
wat cultuur en selectie vermogen.
Vooral de laatste 40 jaren 'is de habi
tus der bloem zeer ver gevorderd. De
eerste berichten omtrent de Lathyrus
reiken tot het jaar 1699, toen de Ita-
liaansche monnik Franciscus Cupani
voor het eerst zaden naar Engeland
en Holland zon-/. Deze monnik bestu
deerde 'toenmaals de flora in Sicilië,
waar hij de Lathyrus in zijn oorspron-
kelijken toestand gevonden heeft.
Hiermede was de grondslag voor de
cultuur begonnen, waarvan de togen-
'woordïge ontwikkeling als een voort-
1 brengsel van Engelsciidn tuinbouw is
te beschouwen. Evenwel is ook ons
land zeer nauw aan de cultuur ver
bonden, want Cupani zond van de
zaden tegelijkertijd ook aan Casper
Cominelin te Amsterdam, dio ze uit
zaaide in den Hortus Medicus aldaar.
Dit was de Lathyrus odoratus.
Want volgens den Index Kewensis
omvat het geslacht Lathyrus ongeveer
zestig soorten, waarvan een zevental
in ons land in het wild voorkomen,
welks alle belangrijk verschillen var
onze welriekende soort.
Na ds zaadzending van Cupani heeft
de Lathyrus niet veel bijzondere ver
anderingen ondergaan. Althans niet
in de daaropvolgende 150 jaar.
De grootste vorderingen zijn verkre
gen na de instelling van de National
Sweet Pea Society (Nationale Pronk
erwten vereeniging) in 1900, waardoor
vele Engelsclie kweekers en liefheb
bers op den voorgrond kwamen en se
dert dien tijd veel schoons hebben te
voorschijn gebracht. Vooral de kwee
kei* Henry Enkfoid ie Sandywell
Gloucester wijdde zich geheel aan dfc
cultuur van de Pronk erwt en met, zeer
veel succes. Hij kap er zich op beroe
men de Pronliétwien lot de veel ge
zochte Duinbloemen van thans gemaakt
te hebben.
Nadien was de eer aan Silas Cole>
tuinbaas bij Graaf Spencer, Althorp
Park. Northampton, die een ras in ch
wereld bracht met sierlijk gegolfde
bloemblaadjes,
De ontwaking! der tegenwoordige
belangstelling voor de Pronkerwten
dateert dus uit de laatste jaren der
vorige eeuw en aan de firma E. H.
Krelage Zoon te Haarlem komt de
eer toe in ons land de aandacht op
de nieuwe fraaie 'Pronkerwten van
Eckford, die in Engeland zoo'n op
gang maalden, gevestigd te hebben,
door op 17 Juli lSSO-en 5-tal dezer
nieuwere soorten op den plaritenkeU-
ring te Amsterdam in te zenden,
waarna op de keuring van S Aug. 1891
een -10-tal soorten waren ingezonden,
welk© de belangstelling van vele be
zoekers wekten
20 Juli 1922 is de eerde „Speciale
Lathyruskjeuring in de Koningszaal
van „Aitis" te Amsterdam gehouden.
In spijt van koude, regen en storm,
slaagde deze tentoonstelling goed;
tuinbazen on kweekers uit de omstre
ken van Haarlem toonden er, wat zij
op het gebied van de lathyrus-cultuur
presteerden. 'De 2de keuring heeft de
ze week in onze stad plaats
Haarlem, de Bloemenstad!
Dat is het vorig jaar wederom ge
bleken, toen hier de Dahliatentoon-
'sfcelling is gehouden. Haarlem's inwo
ners leven met linn bloemen; dat zz}
ook nu wederom 'blijken 1
Het allernieuwste op dit gflbiejd):
..Ho© kweek ik Lathyrus odoratus of
GSwers Peas?" is deze week versche
nen. De schrijver, onzo stadgenoot, de
heer H, Carlée geeft als practicus
hierin de geheele cultuur weer. Zoodat
zijn kennis over de Lathyrus,
nractisch cn theoretisch, kan vermeer
deren.
Vii zullen de verschillende wijzen
van cultuur onzen lezers besparen, te
meer daar het jaargetij te ver gevor
derd is om nu nog Lathyrus te zaaien
of te planten. Zij die zelf willen be
zitten zulten dus moeten wachten tot
het komende najaar, want niet genoeg
kan er op het wenschelijke van het
vroegtijdig zaaien van Lathyrus ge-
■ezen worden, zoowel voor kas- als
'buitencultuur. 'daar de resultaten van
het vroege zaaien in allo opzichten
veel gunstiger zijn.
Thans vergete men echter niet noti
ties betreffende cultuur en soorten te
nemen.
maatschappij- tot bevorde
ring DEIl toonkunst. Zater
dag en Zondag a.s. zal hier de 94ste
algemeene vergadering van de Maat
schappij tot Bevordering der Toon
kunst worden gehouden in liet ge
bouw van de „Hollandsche Maat
schappij der Wetenschappen" aan
het Spaarne.
Zaterdag te kwartier vóór vier
vier zullen de leden officieel ten Stad-
huize ontvangen worden. Om 5 uur
wordt daarna door het gemeentebe
stuur een concert in de Groote Kerk
aangeboden, waarbij het Uaarlemsch
Palcstrinakoor onder leiding van Ant.
Averkamp zijn welwillende mede
werking verleent. (Organist George
Robert).
Zondag wordt een autotocht go-
maakt door Haarlem en omstreken,
aangeboden door het bestuur van de
afdeeling Haarlem der Maatschappij.
KIEZERSLIJSTEN KAMER VAN
KOOPHANDEL EN FABRIEKEN.
De Burgemeester van Haarlem brengt
Ier kennis, dat tot en met 14 Juli 1923
ter gemeente-secretarie. 10de Afdeeling,
ter visie zijn nedergelegd de kiezers
lijsten voor het groot-bedrijf en het
klcin-bedrijf van de Ivamer van Koop
handel en Fabrieken, voor zooveel be
treft de kiezers in de gemeente.
Tot gemeld tijdstip is een ieder be
voegd bij de Kamer verbetering van de
door de Kamer vastgestelde kiezerslijs
ten te vragen op grond dat hij zelf of
een ander in strijd met de wet daarop
voorkomt, niet voorkomt of verkeerd
geplaatst 15.
DE „WONDER"-?AN.
Maandagmiddag om 2 uur bleek het
anders zoo ruime winkelmagazijn van
cle firma Wed. L. de Jong, aan d©
Groote Houtstraat 76—82—84, werke
lijk te klein. In den winkel hadden
zich om dien tijd talrijke huismoeders
uit Haarlem verzameld om de demon
straties met de z.g. „Wonderpau" bij
te wonen. Zij schaarden zich allen om
een groote tafel, waarop het, artikel
in qu.aest.ie stond en tal van heerlijke
ingrediënten opgestapeld waren. De
demonstrant zette zich reeds schrap
om do groote voordeden van zijn pan
aan te prijzen, terwijl de blikken van
do dame3 behalve belangstelling, ook
een zekere gestrengheid verrieden.
Onder de aanwezigen waren dan ook
tal van autoriteiten, al is het dan ook
maar op „Luouülisck gebied; een en
ander bleek ten minste uit de met veel
doorzicht en listigheid gestélde vra
gen het zou ons niet verwonderen,
indien do eohtgenooten van de vraag
sters ie reinste gastronomen zijn. Al
loopen wij de zaak daarmede een wei
nig vooruit, toch oiogen wij zoggen,
dat de gestelde vragen naar genoegen
door den demonstrant beantwoord
werden en proeven die antwoorden
naar waarheid documenteerden.
Komen wij nu tot dc bespreking
van de „wonder"-pan, dan kunnen
wij zeggen, dat zij een oven in het
klein ie. De pannen die op een bijbe-
hoorend van een gat voorzien voetstuk
staan, hebben ook een gat in het
midden zoodat dé hitte de geheele pan
door kan stralen. Eoowel hel deksel
als dé pan zijn van ventilatie-opsnin-
gen voorzien, die precies op elkaar
sluiten. Bij de platte „wonder"-pan.
ziin die openingen vervangen door
handvatten, waarop het deksel rust en
die naarmate men de ventilatie
wenscht te regelen opgezet of neerge
laten kunnen worden.
Gesloten ventilatie bij de diepe pan,
resp. direct opgelegdcn deksel hij cle
rflatte pan geeft hitte van onderen.
Met geheel geopend© ventilatie hij de
diepe pan. resp. omhoog gezette hand
vatten en opgelegden deksel bü de
platte pan, krijgt men intensieve
hitte bovenop. Men kan zelf naar ver
kiezing schakeeringen maken.
Do .,wondér"-pan' jg voor elke
Warm te-bron te gebruiken, dus ook
voor petroleum. Zij moet bovendien de
eigenschap bezitten, dat het gebruik
daarvan oen groote besparing van
warmte betéekéht. Bij wijze van de
monstratie heeft o© aanwezige kok
eeniga heerlijke producten gekookt en
gebakken, die tal van „oir©" en
„sch's" aan de toeschouwsters ont
lokten.
Ook wij bobben den indruk eekre
gen dat de pan goed werkt. Zij sluit
zich bovendien bij eik kookboek aan.
Ö2Z0 MM
EEN VERSCHIL.
Eene vriendin: Hoe oud zou j'e zeggen
dal zij ïs 3
Tweede vriendin: Iïi liaar gezicht of
achter haar rug?.
Lastig handelsreiziger:
Ik zou toch zoo graag een order van u
willen ontvangen 1
Zakenman (ten einde raad)
Goed, dan zal ik u een order geven
Marcheer op!
Enthousiast aanbidder:
Ik zal de aarde aan je voeten leg
gen!
Practische jonge dame:
Die i s daar al 1 Maar zorg liever voor
een dak boven mija hoofd!
Uit de ÖMslrakea
SHERLOCK HOLMES IN DORDRE
IS NOOIT GOED 25 BELASTIN
LEN OF VAN. DE BESTEN DE
TER PQSTKUMA, DISTRIBUTOR'
RECHT, MAAR TOT WEERZIENS-
Dit jaar is de vergadering van de
Maatschappij van Nijverheid en Han
del te Dordrecht gehouden. Bij die
Selegenheid heb ik een ontdekking ge-
aan. Wie Sherlock Holmes is weten
we allemaal en dat die beroemdste
van alle detectives in Baker Street
woonde en daar zijn onbenulligen
yriend Dr. Watson iederen dag van
de weck stom deed staan van verba
zing is ook in heel de wereld bekend-
Maar waar Sherlock Holmes geboren
was, beeft zijn geestelijke vader _Co-
nan Doyle ons nooit verteld. Sinds
(Vrijdag weet ik het. In Dordrecht.
Dat kwam zoo. Mijn reisgenoot en
ik waren Vrijdagmorgen vroeg uit
Haarlem vetrrokken, hadden onze ba
gage te Dordrecht in 't hötol gebracht
en waren naar een kapper gegaan om
ons te laten scheren, Terwijl we op on
ze beurt zitten te wachten, gaat de
deur open. Er verschijnt een soort van
boodschapper. Hij glimlacht raadsel
achtig, gelijk een der sfinxen van
Egypte, reikt mijn reisgenoot een
groote enveloppe over, die aan hem
geadresseerd is, daarna een dito aan
mij, zwijgend gelijk hij gekomen is.
In de enveloppe vinden wij een exem
plaar van een Gids voor Dordrecht,
uitgegeven door het gemeentebestuur.
Maar de vraag is: hoe wist de man,
dat wij' het waren en hoe wist hij,
waar wij waren'! In dp ze slimme lucht
van Dordrecht moet Sherlock Holmes
geboren zijn.
Als wij vol bewondering de kapper ij
verlaten, hooren we in onze onmiddel
lijke nabijheid op een scheerbekken
slaan: v.c zien cm: heeft een enzer
CH7— DE OMROEPER DE ZAAL
GEN EMIGRATIE VAN DE VE-
VICTORIA FABRIEK VQORIJT-
P03THUMA NIET ADIEU OORD-
misschien verzuimd te betalen? Neen,
't is iets anders. De omroeper-
D'e omroeper in Dordrecht, een stad
van vooruitstrevendheid 1 Nadat bij
zijn sein beeft gegeven, verzamelt zich
niemand om hem heen. Wij zijn dus
de twee eenigen, die vernemen, dat
er bij ik weet niet wie bot te koop is
voor een kwartje per pond. Zou heb
niet vreemd staan, wanneer wij straks
op de lunch of vanmiddag op het diner
in Américaan kwamen aandragen met
een pakje bot onder den arm? .Wij
laten dus den ouderwetschen yriend
verder trekken en gaan Américain bin
nen, waar ook de algemeene verga
dering zal zijn.
Dat de zaal der bijeenkomst aan
weerszijden wonderleelijke gekleurde
ruiten heeft, zal ons nijyeren niet
hiinderen. Maar de localiteib zelf is
niet best. Ze resonneert. Laat ik er
bij zeggen, dat ze een ander gebrek
zon hebben, wanneer ze niet reson-
neerde. Wij trekken met de Maat
schappij van Nijverheid heel Neder
land door cn ik heb nog nooit een on
berispelijke vergaderzaal gevonden
de. eene is te groot, de andere te
klein, in de derde dringt het geluid
niet door, Hier in Dordrecht, zeggen
sommigen van ons, geeft de zaal het
gesprokene terug, hetgeen bedenke
lijk is, vooral bij vervelende sprekers.
Als we ooit op onze reizen en lotge
vallen de volmaakte zaal ontmoeten,
zullen wij er toch een fout aan ont
dekken. De zaal mag niet goed zijn-
De Maats, moet daarom nooit een
vergaderzaal standr.ardiscercn, gelijk
zij met draadnagels, moeren en
schroefbouten doet. Haar leed ware
niet te overzien.
Maar de vergadering, na de gewone
toebereidselen, begint. Eerst een zeer
goede rede van den voorzitter, dan
een voordracht van professor Limperg
over onze belastingen. Hij maakt ons
somber. We. weten wel, dat we veel
belasting moeten betalen, maar hoo-
veel vreeselijker klinkt het ons in de
ooren, dat er te zamen 2-5 belastin
gen bestaan. Een kwart honderd
soorten van manieren, om ons het geld
af te troggelenWat baat tegenover
deze akeligheid het grapje, dat Mi
nisters vóór de bestuurstafel gewoon
lijk anders spreken dan er achter, het
geen cle heele vergadering lachend
naar den voorzitter doet kijken? Wat
kan het ons tot troost zijn, dat ex-
minister Treub in Indië hevig heeft
te vechten tegen de gevolgen van
zijn slechte belastingen? Wij blijven
somber, bij de mogelijkheid, dat de
dividendbelasting, die den eenen Ne
derlander verdrukt en den anderen
Nederlander inet grooter draagkracht
vrijlaat, ook nog progressief kan wor
den geneven, a.lsof het zóó al niet
mooi genoeg isl
Heffing naar draagkracht is al lang
verlaten, zegt de professor en toch is
dat systeem het eenig billijke. Dit is
zijn ééne conclusie en de andere, dat
in den fatalen kringloop: hooger be
lasting hooger prijzen, liooger prijzen
hooger steun, hooger Rijkssteun hoo
ger belasting, deStaat moet ingrij
pen door bezuinigiing.
In den namiddag een belangrijk©
discussie over emigratie. Er zijn twee
richtingen aan 't woord, De inleider
zsgL: iedere acht of tien j'aar komt ei'
een millioen menschen in Nederland
bij en wij1 kunnen de zeven millioen
van vaudaag al niet meer voeden:
dus moeten er personen in grooten
getale emigreereu. De audere rich
ting zegt het in bijzonder korte woor
den: „wie enrg-reeren zijn de beste, ds
energiekste, wij blijven met hst zootje
zitten". Die er zoo over denken, laten
zich niet_ lijmen door d© verzekering
van den inleider, dat wij' zulke puik-
besto emigranten, zijn al strijken ze
ook onwillekeurig hun kuif ervan op.
Een afgevaardigde zegt tot zijn huur
man, dat heb dus maar een zaak is
van hoedanigheid of hoeveelheid. De
hoeveelheid Nederlanders is dus Jilijlc-
baar wat groot, de hoedanigheid wil
len we evenwel niet zien achteruit
gaan. En wie zal nu juist aan de
zwakke broeders beduiden, dat zij
maar liever naar Amerika, Canada
of Australië moeten trekken? -
Voorloopig weten we er nog geen
raad op en gaan fabrieken zien. De
lijst van liefhebbers die zich opgeven
voor Lips is groot. De voorzitter moet
verzoeken dat een aantal een andere
keüs doet. Noodo scheiden eenigen
van de gezellig© fantasiën, die het
zien van een brandkast (laat staan
van honderd brandkasten) bij 'den
iuenscli wakker roept. Ik die voor mijn
persoon toch nooit brandkasten noo-
dig zal hebben, koos de Viotoria-bis-
suit fabriek. Dat is een net, genoeg
lijk, aantrekkelijk artikel, waarvoor
niet 'gebonsd hoeft te worden met
stoomhamers, noch gevlamd met hef
tig© vuren, noch iets anders gedaan,
dat bezoekers benauwt en versuft.
Van deze keus heb ik allerminst be
rouw gehad. De Victoriafabriek is een
groot, bedrijf (350 man. met inbegrip
van een groot aantal meisjes) waarin
weer de interessante stelling wordt
bewezen, dat je verbazend ingewik
kelde machines noodig hebt om een
voudige artikelen te makenmaar
met groote snelheid cn op onberis
pelijke manier. Geen wonder, dat zelfs
de Japanners dol zijn op dit fabrikaat.
Nog stérker: ook dc Chineezen. D.ie
hebben een Chmeesohen volzin ge
stuurd. die op de voor China bestem
de bussen moet geplakt worden en
waarop, naar T.eidsch© vertaling,
slant te lezen; ..Wie eenmaal Victoria
geproefd 3ie:f', spuwt alle anders
'soorten uit". Bet beeld is niet frisch,
waarvoor ik verschooning verzoek',
maar blijkbaar imponeert het de Chi
neezen.
Er zijn mij cijfors verteld, zóóveel
boter daags, zóóveel eieren, 'k Ver
zwijg die uit discretie en omdat ik zc
vergeten heb. Maar, één getal mag
ik verklappen. Een meisje ruikt per
dag aan tienduizend eieren, of ze wel
goed zijn, want:
slechts één muf eitje in de mande.
maakt 't heele baksel fel te schande.
Je moet zien, hoe het kind dat doet.
Met elke hand grijpt ze een ei, slaat
ze stuk op een statig, ruikt er aan op
een kleinen afstand van haar neus.
laat dau den inhoud glijden in een
hak met opstaande randen en gooit
de doppen weg. Is de hak vol, dau
gooit ze die na er nog eens aan ge
roken te hebben, in een grooten, em
mer. En dat met een snelheid va.n
tienduizend daags! „Die bestelt, als
ze uitgaat, ook geen spiegeleieren met
ham!" zegt een van de mannelijke ar
beiders. Zou zij met haar fijnen neus
ons oolc kunuen zeggen, hoe het eerst
daags zal gaan met de Ruhr-eieren?
Maar we nemen dankbaar afscheid
en krijgen de belofte, dat ons nog een
blik biscuits thuis zal worden gc-'
stuurd. Dan nog even naar de prach
tige Dorische kerk, waar de kosteres
het gouden vaatwerk uitstalt, bekers,
kannen, box-den, dot in de lielfb van
de achttiende eeuw werd geschonken
door een rijk geworden weesjongen.
Het is een pracht als van At ad in met
de wonderlamp. En Mi ia uit een ruime
beurs gegaan, want met het overschot
bouwde liet kerkbestuur nog e:n
prachtig koorhek.
Met een gezellig diner wordt de dag
geëindigd. Zaterdagmorgen wordt over
cle quaestie der ©migratie nog niet be
slist. Er wordt betwijfeld, of do over
bevolking in Nederland nu wel zóó
vaststaat, dat het, goed ia onze beste
mannen naar het buitenland te drij
ven. Dan wordt de voorzitter Fosthu-
m.i als lid van bet hoofdbestuur er.
VELSEN. Slakken voor den raac.
Naar aanleiding va.11 «en brief van Ged.
Staten stellen B. ca W. voor een kleine
wljzig'ng aan t.e brengen in het nieuw»
artikel 71B, houdende bepalingen over
het berijden van de bctonbrug te IJmul-
den.
B. en W. stellen voor een stuk strand
te verpachten aan W. Grapendaal voor
f 100 per jaar. De gemeente betaalt zelf
f 45 per jaar voor dit stuk aan het Rijk.
B. en IV. sleilen voor van F. J. Eoeh
te Velseroord en "VV. E. T. Meijer te Wijker-
oog oio niet over te nemen eenige stuk
jes grond aan de Schoolstraat te Velser
oord, onder bepaling dat deze iu de kos
ten van rioleering cn bestraling bijdra
gen f 085.60. Op aanbiedingen van enkele
anderen wordt voorgesteld niet in te gaan
omdat die niet genegen zijn bij *0 dragen
hl kosten van bestrating en rioleering.
B. en W. stellen voor een c-rediet van
f 1547s toe te staan voor de uitbreiding van
de school van de Vereeniging voor aov
baehtscuideiwijs in. Kennemerland te
Velseroord, de vereeniging zal jaarlijks 10
van deze som hebben te betalen voor
het gebruik van de bij t'o bouwen lokalen.
B. en W. stellen voor aan Gedepu
teerden op hun brief over het salaris van
den gemeente-ontvanger te 'berichten dat
de raad hetzelfde standpunt inneemt aJa
op 31 Oct. 1022, üil. dat voor den toekom-
stigen titularis, moeilijk het salaris vast
te stellen is omdat niet bekend is Wel Xe
werkzaamheden hem zullen worden opge
dragen, terwijl de laak van den tegen,
woordigein ontvanger voorshands van zoo
danige» omvang zul blijven, dut jaarwed
de verlaging niet billijk zou zijn.
Onder de ingekomen stukken kome.H
een rapport met bijlagen van de com
missie, belast met het instellen van «en
onderzoek naar de loonen en arbeidstij
den der losse arbeiders in het visscherij-
bedrijf to IJmuiden (voorg'esteld wordt
dit stuk' ter' inzage ie leggen)
De heer D. F. G. Schilling heeft ver.
zocht tot het houden eener interpellatie
en het stellen van eenige vragen, die hier
volgen
1. De ondergefeekende D. F. G. Schilling
verzoekt den voorzitter van den raad der
gemeente Velsen in de eerstvolgende
openbare vergadering van den Raad te
mogen interpelleeren over de regeling
„Steun aan uïtgetrokkenen en anderen" en
tevens te mogen spreken over de samen
stelling van de commissie tot steunver-
leening.
2. De ondergeteekende D. F. G. Schil
ling, verzoekt in d6 openbare eitiing van
de eerstvolgende vergadering van Uwen
Raad. de volgende vragen 2an het College
van Burgemeester en Wethouders te mogen
stellen:
,,Is het Uw College bekend dat op
Maandag 25 .Tuni j.I. een drietal gezinnen
wonende in de woningen van de won in s-
bouwvereeniging ,.R.K. Woningbouwver-
eeniging te Velsen" bij vonnis van den
'neer Kantonrechter op straat zijn geze-.T
Kan Uw College ook niededeelen of luer
het meer of minder waarnemen van de
R.K. plichten een rol speelt?
Kan Uw College ook mededeelen of er
bijv. in genoemde wqningen mensetien
wonen die zelfs meer schuld heb
ben als de getroffenen, terwijl dio mis
schien niet lastig worden gevallen f
Is het waar dat de opzichter dier ver
eeniging, na het uitbrengen van het ex
ploit. van opzegging aan die mensehen"
heeft gezegd: „wanneer je nu geregeld
afbetaalt dan blijft het zooals hei is" ter
wijl, na dat aan die belofte is voldaan de
menschen toch zijn gedagvaard? Als dat
werkelijk zoo is meent dan Uw college
niet, dat de mensehen hier opzettelijk zijn
misleid met het kennelijk doel, de termijn
van beroep te Jaten verloopen en is Uw
college alsdan bereid in ts grijpeno
vervolgens, ou geestdriftig© manier
als voorzitter herkozen. Dat h-'i <?e-
waardMTd wordt in dia ouaïittit,
Mnkt duidelijk.
Toch ia hij geen zoete voorzitter,
«>o een die het iedereen naar den zin
probeert te maken; integendeel, de
vuist waarin hii dc- teugels houdt, is
sterk en qui s'y frotte s'y pique, dat
vrn vertaald beteekent oin hem liever
met te na t© komen. Het is nu wel
duidelijk hos hij liet kon volhouden
tegen den storm van critiek, die in de
dagen der distributie over ziin hoofd
losbrak. Daar moet je een mannetjes
putter voor wezen. En het besef, dat
geen enkele distributor het een heele
bevolking naar den zin kan maken en
dat bovendien de ontbering kwaadl
deed aan onze stemming, zoodat wij
het ook niet helpen konden, zal hem in
die dagen wel tot steun zijn geweest.
Alls de gestrenge weesvader in het
Armhuis moest hij wel. wanneer a!
die Olivier Twisten kwamen om nóg
een schepje, de vervaariijkste uitdruk
knie van weigering op zijn gezicht
tooveren.
Nu de laatst© maaltijd nog en ik
zoek het station, weer op. Met leedwe
zen. Want onder leiding van den bur
gemeester, vroeger secretaris van
Haarlem, Mr. Wij tenia, gaan direc
teuren en afgevaardigden met een
boot Dordts industrie-terreinen zien.
Het helpt niet, ik moet naar Haarlem
terug. Maar over een paar weken
hoop ik nog eens naar Dordreoht terug
komen en dan uitvoeriger verslag
- doen van mijn bezoek. Do stad zelf
is een yan dé interessantste van Ne
derland en van andere zaken kan,
meen ik zoo te hebben opgemerkt,
Haarlem misschien nog wat Ieeron.
Wat onzen <rud-secretavis aangaat,
hij voelt zich met zijn gezin in
Dordrecht wd. is cr ingeburgerd in
dien korten tijd.
J. C. F.
